چند پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۹۳

۱- پزگ ( pazg ) :تکه ای از چوب
 به شکل ورق / ورقی از
 چوب هیزم در آتش .
آتشه پزگ (ātaša pazg )

۲- پزگه ( pazga ) : کوچکتر از تکه
 یا ورق چوب هیزم در حال سوختن .
آتشه پزگه ( ātaša pazga )

۳- ازگ ( azg ) : چوب نازک مانده از شاخه ی برگ دار که برگهایش توسط گاو یا گوساله
 و بره یا بز و بز غاله خورده شده باشد .

۴- اژگر ( əžgər ) : چوبهای باریک
 خشک فرو ریخته در پای درختان جنگل .

۵- ازگمه ( əzgama ) : چوبهای باریکی که در خانه های روستایی برای پوشاندن بام از کاهگل بر روی چوبها یا تیرهای افقی ریخته و بر رویش کاهگل می ریزند به شکلی که با نگاه به سقف اتاق نمایانند گاهی این چوبهای باریک را از شکافتن چوبهای بزرگ تهیه میکنند که به شکل تخته دیده میشود .

#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۰۶
۱- بله (bala): فرزندم = رولی (ruli)= رو (ru): فرزندم، روحم =کینه جان (kina jān): دخترم= زوئه جان (zua jān): پسرم 
۲- اغه (aqa): سید
۳- برا (bərā)= براجان(bərā jān): آقا، برادر
۴- ترا غش (tərā qaš):فدایت شوم
مترادف جانی را غش(jāni rā qaš)= ترا بمرم (tərā bəmerəm)=جانی را بمرم (jāni rā bəmerəm) جانه گله را بمرم (jāna gəla rā bəmerəm):قربانت، فدایت
5- اشته پانوئه جا را بمرم (əštə pā nua jā rā bəmerəm) =از اشته را را بمرم(az əštə rā rā bəmerəm)= قربان قدمت
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۹۴

۱- چوچوروکا ( čučurukā ) :
 شکل آب خوردن جوجه اردکها .
 ‏
۲- گازه سی ( gāza si ) : درد دندان .


۳- سَفیل ( safil ) : خوار / پست .

سفیل و سرگردون ( safilu sargardun ) : 
خوار و سرگردان / ذلیل و سرگردان .

۴- گاز دلک ( gāz dalak ) : قابل خوردن .

سیفه داری سیف گاز دلکه 

( sifa dāri sif gāz dalaka ) 

سیب درخت سیب قابل خوردن است .

۵- خاکه وش ( xāka vaš ) : خاکه ی آتش .

#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۹۵


۱- مالچر ( mālčar ) : چراگاه 
یا جای چرای حیوانات .

۲- نرمه زوبون ( narma zubun ) : چرب زبان 
یا شیرین سخن .

۳- نرمه بر ( narma bər ) : سیاس / حیله باز .

۴- نرم نرمه ( narm narme ) : به نرمی .

۵- سخت سخته ( saxt saxte ) : به سختی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- اربه (araba)= ارده (arada) : ارابه، گاری
۲- اربه چی araba či = ارده چی (arada či): 
گاری چی
۳- بره (bara): دروازه، در باغ ، در
بر(bar): در
۴- سبه ایزی (səba izi):سحر خیزی
۵- غوله سس (qula sas): صدا کلفتی، صدا کلفت
مترادف گره سس (gəra sas)
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۰۷ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۹۶


۱- تند تنده ( tənd tənde ) : به تندی .
تند تنده شه .
به تندی رفت .

۲- سست سسته ( səst səste ) : به کندی / سستی .
سست سسته اومه .
به کندی آمد .

۳- جلد جلده ( jald jalde ) : به چالاکی . 
جلد جلده پوشته اسبی پِشت .
به چالاکی پرید بر پشت اسب .

۴- سس سسه ( ses sese ) : بی نمکی .
سس سسه هردمه .
بدون نمک خوردم .


۵- شیرین شیرینه ( širin širine ) : 
به شیرینی .
شیرین شیرینه واتشه .
به شیرینی گفت .


#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۹۷


۱- تترام توتوروم ( tətərām tuturum ) : 
 ‏
تبَختُر یا با تکبر و غرور و
  با ناز و کرشمه راه رفتن .
" عجب تترام توتورومی  داره " !!
عجب تبختری  دارد .!!

۲- یغر ( yəqər ) : اسب نری که
 توانایی در امور جنسی را داشته باشد ‌.


۳- دس به جیف ( das ba jif ) :
 خراج / لارژ .


۴- گازه بنه خنده ( gāza bəna xanda ) :
خنده ی فرو خورده و پنهان .

۵- انه سو ( ana su ) :
 نچرانده / بکر .


#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- سس (sas)= ستا(sətā)= دنگ (dang)= سس سلم (sas ə salam)= سر ستا (sarə sətā)= ونگ (vang)= خله (xəle)= آواز (āvāz): صدا
سسی بو (sasi bu): صدایی شنیده می شود.
ستا چه؟ (sətā ča):صدای چیست؟
چه دنگی بژن مهرز بوا (če dangi bəžan maharz bəvā): صدایش را ببر نگذار حرف بزند
سس سلمی بو (sas ə salami bu): سر و صدایی 
به گوش می رسد
مترادف سر ستا (sarə sətā)
گا ونگ کره (gā vang karə): صدای نعره گاو می آید
خله یی بو(xəleyi bu): صدای بلندی بگوش می رسد
آواز آدوشه (āvāz āduša): صدایی در جواب خله داده شد.
۲- مجره(majara): ضریح
۳- فت (fət)= فوک (fuk) = تم (təm) = تینگله (tingəla) :ضربه
فتی ای ژندشه (fəti ay žandəša):ضربه ای بهش زد
فوکی ای ژندشه (fuki ay žandəša):ضربه ای به سرش زد
تینگله بژنی بلکه (tingəla bəžani balakə)
با انگشت ضربه ای بهش بزنی می افتد
۴- تم (təm): ضربه، هل 
تم دوئه (təm due): هل دادن
مترادف تملاکون (temlākun)، تمباکول (təmbākul):هل دادن
۵- دچوویسته (dačuviste): ضربه دیدن اشیاء، کج و کوله شدن
تاس کفا کو بلکه دچوویسته (tās kafā ku balaka dačuvista)
کاسه از بالا افتاد کج و کوله شد.
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۰۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۰۹
۱- پت کرده (pət karde):کف کردن،کف کردن صابون 
گرمه آوی نه صاوین ویشتر پت کره
garma āvi na sāvin vištar pət karə
کف صابون در آب گرم بیشتر است.
مترادف کخ کرده (kəx karde)
۲- پت آکرده (pət ākarde):کرم زدن 
مرجو تاووستون پت آکره
marju tāvustun pət ākarə
عدس در تابستان کرم زده می شود.
۳- پت لور کرده (pət ə ləver karde)= پت کرده(pət karde): کف کردن دهان
غشش کردآ چه دنی پت لور (پت) کردا
qašəš kardā če kafči ləver kardā
ضعف کرده بود و گوشه لبش کف کرده بود.
۴- پا تون (pā tun): کف پا
چمه پا تونی دس بژنی مه غده غده گره
čəmə pā tuni das bəžani mə qədə qədə gerə
دست به کف پایم بزنی غلغلکم می گیرد.
۵- که تون (ka tun):کف اتاق
خردنون چی یون که تونی ولا آکرده
Xərdanun hama či ka tuni vəlā ākarda
بچه ها وسایلا را کف اتاق ریختند.
۶- لینگه (linga): کفه ترازو
ترازوئه لینگه ایته ژنه
tarāzua linga i te žanə
کفه این ترازو کمی نامیزان هست.
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

آوتاوی جا , سیا دَمردَه سا نِگِره
چِمه جیگاه که , بو دَلَکه چاه نِگِره


دنیا اگه هیزار هیزارون جا بداره
هیجا کرا ماسالی گیریه جا نِگِره


بهنام_نمنه پشت

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پبراشته (pebrāšta): عمودی
چوئه گله پبراشته بنه
čua gəla pebrāšta bəna
آن چوب را عمودی بگذار
۲- اغلر به (eqler be): مطمئن بودن، اطمینان داشتن
ایکو اغلریمه (ay ku eqlerima)
از او مطمئن هستم.
۳- گله بس کرده (gəla bas karde): چانه زدن
چی یه خرشون نه گله بس کره ارزون خره
čiya xərašun na gəla bas karə məft xərə
با فروشنده ها چانه میزند و ارزان می خرد.
چییه خرش (čiya xəraš): فروشنده
۴- آسو آبه(āsu ābe): منصرف شدن، دلسرد شدن
کرگه گله آسو آبه karga gəla āsu āba
آن مرغ از خوابیدن روی تخم سرد شده است.
چی وجیستیمه الان د آسو آبیمه
či vajistime alān de āsu ābayma
بافندگی می کردم الان دیگر دلسرد شدم.
چی وته (či vate)=وته (vate): بافتنی کردن، بافتن
آسو آکرده (āsu ākarde): منصرف کردن، دلسرد کردن
شلخته گلم آسو آکرده
šəlaxta gəlam āsu ākarda
از روی تخم خوابیدن غاز جلوگیری کردم
آگاردنده (āgārdənde): منصرف کردن، برگرداندن
۵- پرنده (perande): نقاشی کردن، پهن کردن لباس، انداختن، شانس آوردن...
موچه گله یی مرا پرن
muča gəlayi mərā peran
گنجشکی برام بکش (نقاشی کن)
شوشته خلا تییان پرنšušta xalā tiyān peran
چند تکه لباس شسته شده را پهن کن.
قاپی پرن qāpi peran
قاپ را بنداز
قاپه مزا: بازی با استخوان غوزک پای گوسفند
دنیا ای پرنده dənyā ay peranda
شانس یارش شده است.
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۱۰ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۵۶
۱-ژن به ژن(žen ba žen):
خواهر وبرادر عروس و
داماد خانواده ای شوند

۲-دبندی درنی (dəbəndi darani): 
دوبه زنی وبین چندنفر
اختلاف بوجود آوردن

۳-خون وتوره (xun u tavare):
دشمن خونی هم بودن

۴-تی به تی آرسه( ti ba ti ārase):موبه مو رسیدن-نوک به نوک رسیدن

  ۵-کور ویری( kurə  viri): 
فراموش شده-ازیاد رفته

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۹۸


۱- مستوره ( mastura ) : نمونه ی برنج .

۲- مفرش ( mafraš ) : کیسه های جفتی بافته شده از فرش که معمولا اسباب و اثاثیه ی گرانبها و بهداشتی خواب همچون لحاف و تشک و بالش و نیز لباسهای گرانقیمت را موقع حمل در آن میگذارند و بار اسب و استر میکنند ‌.

۳- آو و لاو ( āvu lāv ) : آب و آب گل آلود و نیز آب زیاد با همه ی سر و صدایش که معمولا به هنگامه ی سیلاب رخ میدهد .

لاو( lāv ) : عو عوی سگ و نیز آبی را که با گل همراه باشد و تغییر رنگ دهد ‌.

۴- لیل آوه ( lil āva ) : نوعی بیماری دامی که با نوشیدن آب آلوده به حیوان سرایت میکند .

لیل ( lil ) و تیل ( til ) و تیویل ( tivil ) و تول ( tul )  و تول ( təvəl ) جملگی از یک ریشه و از یک منشاء اند .

۵- کانکا ( kānkā ) : کارخانه ی برنجکوبی ماخوذ از زبان روسی و نیز برنج صدری دودی غیر ماشینی .

#گردآورنده_محمدرضا-فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پپرچینده (peparčinde): منقرض کردن، از بین بردن، نابود کردن
اشتن سره شکاری پرزه پپرچینده
əštansara šəkāri pərza peparčinda
شکار بی رویه آهو را منقرض کرد. 
پپرچینییه (peparčiniye): منقرض شدن، از بین رفتن، نابود شدن
۲- توازنده (təvāzənde): تبعید کردن، آواره کردن
هیکس نزونو ایشون کا توازنده
hikas nezunu ayšun kā təvazənda
هیچ‌کس نمی داند او را به کجا تبعید و آواره کردند
توازنده جیگا (təvāzənda jigā): تبعیدگاه
۳- درنده (darande): منتشر کردن، انداختن
ام لوئه کی درنده؟
əm lua kidaranda
این حرف را چه کسی منتشر کرد؟
دلکه (dalake): منتشر شدن، افتادن
۴- وینده بو (vinda bu): در مقایسه با، در مقایسه
ام چه وینده بو پیل نی
əm če vinda bu pill ni
این یکی در مقایسه با آن یکی بزرگ نیست
۵- اینجنده (injande)= پله پله کرده (pala pala karde)= کله کله کرده(kalla kalla karde)= تیه تیه کرده (tiya tiya karde)=خرد آکرده (xərd ākarde): تکه تکه کردن
جندر و جوئه کرده (iəndər u jua karde)= رخه رخه کرده (rəxa rəxa karde)=شندر شندر کرده (šənder šender karde):پاره پاره کردن
ام تاسی گوشتی بینجن
əm tāsi gušti binjan
این گوشت توی کاسه را تکه تکه کن
پزارن آزارن کرده (pezārən āzārən karde): پاره پوره کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۱۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- بختر (bextar): بهتر
۲- دیله په (dila pe): مغز پخت
۳- اوه آرس (ava āras): ناجی 
۴- رخاونده (rəxāvənde): نجات دادن، رها کردن
رخیسته (rəxiste): نجات یافتن، رها شدن
۵- آنوئه (ānue): مماس کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۱۲ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

پست واژه تالشی

Maryam Mohseni:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- سوجه (suja): باد سرد
سوجه وا گینه
suja vā ginə
باد سرد می وزد
2- وا گینه (vā gine): باد وزیدن
مرا چه مونو گرمه وا گینه
mərā čə munu garma vā ginə
به نظرم باد گرم می وزد
3- سوجون برونجون به (sujun burunjun bə): از دست کسی بسیار اذیت شدن و سوختن
چوون دس دره سوجون برونجون به
čavun das dəre sujun burunjun ba
از دستشون سوخت و عذاب کشید
4- سون کرده (sun karde): شکنجه کردن،،پوست از سرکندن
ای گتشونه ای سون کرن
ay getəšuna ay sun karən
او را گرفتند پوست از سرش می کنند
5- خارزار (xārəzār): داغان
خارزاریه  
xārəzāriya
داغونیه
گردآورنده_مریم_محسنی162
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

.شمه خردَنون تالشی آموجَه


به فرزندانتان #تالشی یاد بدهید


 🌺کانال واجه واج🌺

کنه پوسته لافندی
بیگر
بما نامرده آدمی دسی
مگه
بدا شیر ته^ ویزارنه^پله
پله بکره^
 بما شالی دیاغ ممون
یکه دریاآوی کو دمر
بما نامرده آدمی پردی
کو مبرشه^

#فرنگیس_قلیزاده

🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- پیله (pila): پلک
2- چمه پیله(čema pila): پلک چشم،ترشح عفونی چشم
مترادف خنگر(xəngər)
3- پیله(pila)، پا پیله(pā pila): پلکان
مترادف پاتیویله(pātivila)،پاتیبیله (pātibila)
4- پیله(pila): کینه 
5- پیله پیگته (pila pigete): کینه گرفتن
6- پیله آکرده(pila ākarde): دون کردن حبوبات،از پیله جدا کردن 
مترادف موقشر کرده (muqašar karde)
گردآورنده_مریم_محسنی163
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

Maryam Mohseni:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- لسه سوئه (ləsa sua): باک نداشتن کودک ازکتک خوردن در اثر کتک خوردن زیاد
خردنی شون لسه سوئه کرده
xərdani šun ləsa sua karda
بچه را پشت سرهم  برای انجام هر کاری کتک زدن، که دیگر باکی از کتک خوردن ندارد.
2- شون ( šun): را
ای شون زورینه برده
ay šun  zuri na barda
او را بزور بردن
نه (na): با،به
ای نه واتمه
ay na vātəma
به او گفتم
ته نه خام بام
tə na xām bām
 با تو می خواهم بیایم
3- دس به دس = گی یل به گی یل
das ba das = giyal ba giyal
دفعه به دفعه، لحظه به لحظه
دس به دس چه خوری گره
das ba das če xavari gerə
لحظه به لحظه از او خبر می گیرد
4-ایلایی دره (ilāyi dəre): از غیب
دره (dəre): از
یا دره شه
yā dəre ša
از اینجا رفت
5- چینی (čini): پاگرد بالای راپله در خانه های قدیمی و ویلایی
آوه دلفی چینی سری مرا پنه
āva dalfi čini sari mərā pena
سطل آب را روی پاگرد راه پله برام بزار
#گردآورنده_مریم_محسنی 121
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

❤️تالشون کَه بَر و سرا بهشتَه 


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

خاسه خداجان
امنه کومک بکه دا
هرترسی خونه لااله الا
الله
هرغمی خونه ماشاالله
هرنمتی خونه الحمدلله
هرآسایشی خونه شکرالله
هرگناهی خونه استغفرالله بوایم

#فرنگیس_قلیزاده

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

رونمایی از کتاب "تالش ها در انقلاب مشروطیت" اثر سید مومن منفرد در برنامه "چهارشنبه خاتون"

همراه با شعرخوانی شاعران تالش

با سخنرانی: دکتر فریدون شایسته

با اجرای نی نوازی: هدایت نورمحمدی

آواز: سیدمهران منفرد
تنبوره:استاد اکبر رسولزاده

روز چهارشنبه 25 اردیبهشت 1398 در مجتمع خاتم الانبیا رشت _ سالن دکتر رحمدل
ساعت 16 


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

A - g:
آسِرَه = سرد شده

اسبه شی من ویسره
مثل سگ به من حمله کرد (حمله کلامی و بد و بیراه و فحش و ناسزا گفتن)


ویسوئه = روی زمین کشیدن برگرفته از سوئه به معنی ساییدن

هته یه = همانطور است
هنته یه = همینطور است

آوسا = با آب شستن
آوخوری = لیوان
لنگری = بشقاب
آوخوری لنگری آوسا بکه
لیوان و بشقاب را با آب بشور

چرات کرده = چهره درهم کردن، عبوس بودن، اخم کردن با چ ساکن

پیلَه = غلاف حبوبات
باکله پیله
دونه = دانه های درون غلاف 
پیلَه = پیلِه کرم ابریشم

#علی_گشتی

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

Maryam Mohseni:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-وشته (vašte): پریدن
2- وشته =وزیسته (vaziste)= واز کرده(vāz karde): پریدن
مثل: رباری ام وری کو وشته (واز کردشه) اه ور
rebāri em vari ku vašta avar
از این طرف رودخانه پرید آن طرفش.
وشتن (vaštan) =رقصیدن مشتق از وشته است.
وشته(vašte ): لاس زدن
3- وزیسته (vaziste): پای بر زمین کوبیدن و پریدن به بالا و پایین
مثل: خردنی نه واتشونه اشته ننه شه 
 xərdani na vātəšuna əštə nana ša vaziste bəramiste
وزیسته برمیسته=به بچه گفتند مادرت رفت پایش را بر زمین می کوبید و خودش را بلند می کرد و برزمین می زد و گریه می کرد.
4-آوشته (āvašte)= آوزیسته (āvaziste): درآمدن،جداشدن
مثل:شاقه ای داره بنه کو آوشته
šāqa yi dāra bəna ku āvašta (āvazista)
شاخه ای از آن درخت جدا شده (به بیرون بر آمده ) است.
5- پوشته (pevašte)= پوزیسته (pevaziste): پریدن
مثل: دا خوردار بیمه دیاری کو پوشته
dā xavardār bima diyāri ku pevašta (pevazista)
تا متوجه شدم از دیوار پرید بالا رفت
پوز بشه بومه پشتی کو پریس بوئه
pevaz bəše buma pešti ku parisi bua
بپر برو پشت بام ریسمان رو بیار
6-جیوشته (jivašte)= جیوزیسته (jivazista): رهید، خلاص شدن
مثل: موچه گله گتشا چه دسی کو جیوشته muča gəla getašā če dasi ku jivašta 
گنجشک را گرفته بود از دستش پرید 
مثل: چه دسی کو جیوشتیمه
از دستش خلاص شدم
7- دوشته (davašte)= دوزیسته (davaziste): فرار کردن
مثل:وان قرضارا یا کو دوشته
vān qarzārā yā ku davašta (davazista)
میگویند بدهکار بود از اینجا فرار کرده است
8- ویوشته (vivašte)=ویوزیسته (vivazista): پایین پریدن 
متضاد پوشته،پوزیسته
مثل: دا چه سسی مسشه ویوشته
dā če sasi masəša vivašta 
(vivazista)
تا صدایش را شنید پرید پایین
گردآورنده_مریم_محسنی164
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

Maryam Mohseni:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-خاسله(xāsle):همینجوری،سرسری
،الکی
خاسله واتمه xāsle vātəma
 همینجوری گفتم،پراندم
2- شوقو دن (šuqudan): به شوخی 
شوقو دن واتمه 
šuqu dan vātəma
به شوخی گفتم
 3- به زم شه (ba zam še)
به درد خوردن
فر مده بنه روزی به زم شو
fər mada bəna ruzi ba zam šu
دور ننداز بگذار روزی به درد می خورد
4- ویداره گفه ژن(vidāra gafa žan): نسنجیده حرف زن، حرف مفت زن
پرنه د ویداره گف ژنه
peranə de ,vidāra gafa žana
می اندازه دیگه، حرف رو می پراند
5- هله هله (hala hala): بازی بازی،به این راحتی،حرف مفت
کار کرده هله هله نی بی جان مایه نوئه
kār karde hala hala ni bi jān māya nue
کار کردن حرف مفت نیست باید از جان مایه گذاشت
گردآورنده_مریم_محسنی165
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

چبی کردن  خدا ، نداری  وختی
انشتا   اشکمون  زاهاری  وختی
چوئه  کترا  شق اکرده    خدایا
تیه سفره  سری ناهاری  وختی

زرتشت


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- روئه رویه کرده (rue rue karde)، گازه گازه کرده (gāze gāze karde):کل کل کردن
بندی نه روئه روئه (گازه گازه)مکره
bəndi na rue rue (gāze gāze)makara
2-روئه روئه آکرده (rua rua ākarde): ریخت و پاش کردن،بهم ریختن
ام خلائون چرا روئه روئه آکرده ره یا ویکرده ره؟
em  xalāun čərā rua rua ākardara yā vikardara?
این لباسها را از جاش برداشتی بهم زدی و اینجا ریختی؟
3- فتومانده (futumande): لمبندن،غذا را با لقمه های بزرگ تند با ولع خوردن و غورت دادن
د بفوتومون زو بری
de bəfutumun zu beri
بلمبون زود بیا
4- لمپنده (ləmpənde): لقمه بزرگ را تند تند کم جویده غورت دادن،لمبندن
نونی نجا هته لمپنه
nuni nejā hata ləmpəne
5- برژنده (bar žande):نشت دادن
ام چیری کو آو بر ژنه
em čiri ku āv bar žane
از این پارچ آب نشت می کند
گردآورنده_مریم_محسنی 166
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال  
1- سینه پلو (sina palu): ذات الریه
خردنی سینه پلو کرده خرخر کره
xərdani sinapalu karda  xərxər karə
بچه ذات الریه کرده خس خس می کند
2- آنشته (ānəšte): پیله کردن
چرا هنته ای آنشته؟
čərā hənta ay ānəšta?
چرا اینطور به او پیله کرده؟
3-وشکنه کرده (vəškəna karde): بهم ریختن،زیر و رو کردن
مترادف وشکنده vəškənde
کلشکنی وشکنه کرده خاکش وازنده
kələškəni vəškəna karda xākəš vāzənda
مرغ خاک را بهم زده و تو هوا پخشش کرده است
ام خلا باخچه کی وشکنده؟
əm xalā bāxča ki vəškənda
این لباسهای تو بقچه را کی بهم ریخته است؟
4- لکو چکو (laku čaku): کج و معوج،کج و کوله
هده ام تاسی ویپشته شه لکو چکوش کرده
hada əm tāsi vipəštaša laku čakuš karda
اینقدر کاسه را بزمین زده کج و کولش کرده است
5- بیلبنگ برورده (bilbang barvarde): دبه درآوردن،بهانه گرفتن
ام د چه بیلبنگیه برورده ره
əm de čə bilbangiya barvardara
این دیگه چه دبه ای است درآورده ای؟
#گردآورنده_مریم_محسنی 167
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- آسوئه (āsue): مالیدن
2- دس آسوئه (das āsue): لمس کردن، دستمالی کردن
3-پوته خشار کرده (puta xašār karde): ماست مالی کردن
مترادف ویکشتهvikəšte،ویکش 
ویمر کردهvikəšə vimer karde
4-لر (lar)، خشکه تن(xəška tan)، بی جان (bijān)، خاش (xāš)، مژگارو (mažgāru)،ممیر مژی (mamirəmaži)
،قیلونه له له(qayluna lala)،رخن (rəxən)،جندی آلیشته (jəndi ālišta)، مله پسیسته (məlla pesista)، تلیسمه (talisma)، رکجیل (təkəjil)، رکجلن (rəkəjələn)، مرده رخن (marda rəxən): لاغر
5- رزین (razin):لاستیک
لاک (lāk)،نیلون (neylun): پلاستیک
آوچین (āvčin)، نیلون (neylun): کیسه پلاستیکی 
#گردآورنده_مریم_محسنی 168
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

Maryam Mohseni:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- دار به دیاری پرنده (dār ba diyāri perande): حرف مفت زدن، نسنجیده حرف زدن،حرف پراندن
مترادف ویوشته گف ژندهvivašta gaf žande،گف ویداشتهgaf vidāšte
دار به دیاری پرنه به گفه ژنی نزونو کرا چه وا
dār ba diyāri peranə de nezunu kərā čə vā
حرف می پراند خودش هم نمیداند دارد چه می گوید
2- موئه آدوئه (mua ādue)، موئه موئه آدوئه(mua mua ādue)، گوله گوله آبه (gulla gulla ābe): پرز پرز شدن روی لباس و پارچه 
تازه خریه شیی موئه موئه به
tāza xərya šeyi mus mua ba
پیراهن نو پرز پرز (ریش ریش ) شده است
3- دا هسه (dā həsa): تا الان
دا هسه چم به رایما
dā həsa čem ba raymā
تا الان منتظر بودم
4- از ته بوکو ته مه بوکو (az tə buku tə mə buku): بزن بزن
از ته بوکو ته مه بوکو درینا 
az tə buku tə mə buku darinā 
همدیگر را می زدند. داشتند بزن بزن میکردند
5-لوئه دون (lua dun): مخزن حرف
د لوئه نکره چه لوئه دون تی آبه
de lua nekarə če luadun tey āba
دیگه حرف نمیزند مخزن حرفش خالی شده است (اینقدر حرف زده حرفش تموم شده و دیگر حرفی برای گفتن ندارد) 
#گردآورنده_مریم_محسنی 169 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- سره فت (sara fət)،کله فوک (kalla fuk): توسری
سره فتی گینیره
sara fəti ginira
کله فوکی گینیره
kalla fuki ginira
توسری ای خوردی
2- واجاور (vājāvər): میوه غیر فصل
داری واجاوره میوه مونو
dāri vājāvəra miva munu
مثل میوه غیر فصل است که قابل خوردن نیست (منظور بی فایده)
3- الینگ ژنده (aling žande):
پا لای پای کسی کردن برای انداختن و زمین زدنش
الینگینش ای ویرنده
alinginaš ay viranda
پا لای پاش کرد و او را به زمین زد
4- کرچه لوئه کر(kərča lua kar): شمرده حرف زن
کرچه لوئه کره kərča lua karə
کرچه گف ژنهkərča gaf žanə 
شمرده شمرده حرف می زند
5-کله گفچی (kala gafči): 
کسی که بزرگتر از سن خودش حرف می زند،حرف مفت زن،قلبه سلمبه حرف زن
چه کله گفی ژنه
čə kala gafi žanə
چه حرف قلمبه سلمبه ای می زند
#گردآورنده_مریم_محسنی 170
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-یکه بژن (yakka bəžan): بزن بهادر
2-سخته سر (saxta sar): رنجدیده،مقاوم و پر تحمل
3- سخته جان (saxta jān): پرکار و فعال ،مقاوم 
4- بلا آدم (balā ādam): بزرگ و هیکل دار
5- جان درگذشته (jān dar gəzašta): فداکار،ایثارگر،از خودگذشته
#گردآورنده_مریم_محسنی171 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-پیچه (piča)،گیسه (gisa)،موئه بند (mua band): گیس،گیسو
در حالت جمع و دوتایی
موئه بندون (muabandun)
 پیچان (pičān)، موئه پیچان (mua pičan)، پیجه ئون (pičaun)، گیسان (gisān): گیسوان
سیا موئه بندونی داره
siyā mua banduni dārə
گیسوان سیاه رنگی دارد
2- تا دوئه (tā due)، پیچه کرده (piča karde)، گیسه کرده (gisa karde):گیس کردن
بری اشته مو گیسه بکرم
beri əštə mu gisa bəkarəm
بیا موهایت را ببافم
 3-راسته آگته (rāsta āgete)،خاله آگته (xāla āgete): فرق باز کردن
مینه خاله آگته (mina xāla āgete) =مینه راسته آگته (mina rāsta āgete):فرق از وسط سر باز کردن
راسته خاله آگته (rāsta xāla āgete): فرق از سمت راست سر باز کردن
چپه خاله آگته (čapa xāla āgete): فرق از سمت چپ سر باز کردن
مو مینه راسته آگته تنه ندرا
mu rāsta āgete tə na nedarā
فرق باز کردن بتو نمیاد
4- مو کپون دوئه (mu kapun due): گیس و گیس کشی کردن
مترادف خاری آکرده (xāri ākarde)
بندی مو شون کپون دوئه
bəndi mu šun kapun dua
گیس و گیس کشی راه انداختن
یندی شون ژنده خاری آکرده
yandi šun žanda xāri ākarda
همدیگر را زدند موهای همدیگر را کندند(گیس و گیس کشی کردند)
5-  کپون دوئه (kapun due)= کپون ژنده (kapun žande):
حلاجی پنبه و پشم و آماده کردن برای دوختن رختخواب
کرا پشمه کپون ده بدز ای لف بدرزه
kərā pašma kapun da badaz ay lef bəderzə
در حال حلاجی کردن پشم هست، بعدش لحاف بدوزد
#گردآورنده_مریم_محسنی 172
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- غرغ(qərəq): باغ
2- ملس برده(malas bərde): روزی کسی راقطع کردن
3- جفنگ (jafang):کله پوک، خرافاتی
4- جینگه جینگه کرده(jinge jinge karde): کل کل کردن
5- کته مته (kəta məta):بچه مچه، ریزه میزه،کوچولو موچولو
#گردآورنده_مریم_محسنی 173
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- آپشیه(āpəšiye):گره خوردن،
وصل شدن
2- سس آدوئه (sas ādue): جواب دادن به ندای کسی
3-جنجال (janjāl): شرور 
4- چووندر (čavunder)، چندر (čander):چغندر
چووندره لیو (چندره لیو)čavundera live) , čandera live): برگ چغندر
چووندره کله (چندره کله) (čavundera kalla,čandera kalla): چغندرقند
پته چندر کله (pata čandera kalla): لبو پخته
5- موچه موچه (muča muča)، گوله گوله (gulla gulla): لقمه لقمه، موچه موچه = متراکم و مترادف خست xast
موچه (muča)، گوله (gulla): لقمه
موچه کرده (muča karde)،لقمه کردن
موچه موچه کرده (muča muča karde): لقمه لقمه کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی 174
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

در دنیای خشن امروز که نشانه استیلای تکنیک بر روح انسان است، صنایع دستی یعنی دمیدن روح لطافت به این زندگی خشن و انسان تا هست لطافت را می خواهد و صنایع دستی این نیاز مبرم انسان را برآورده می کند.

10 ژوئن (۲۰ خرداد) روز جهانی "صنایع دستی" 

🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

عشقی سفره جیکرده مه 
دس گینه نی نیهرده مه
چم به رایمه دا که ته بای
چاکه کاری که کرده مه

مولوم 

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 175 
1- نرنره (nar nare): =افقی
چوئه گله بی نرنره بلاکنه
čua gəla bi narnare bəlākəna
آن چوب را باید افقی بگذارید
لاکنده (lākənde): انداختن،افقی گذاشتن
2- زفتک (zəftək): کال، نرسیده
سیف رسه نی زفتکه sif rasa ni zəftəka
سیب نرسیده، کال است.
3- جان درمه (jān darme): جان کندن،مردن
مترادف جان کنش  jān kanəš
کرا جان درا kərā jān darā 
جان کنش دری jān kanəš dari 
کسی که رفتار خطرناک دارد و ممکنست خود را به کشتن دهد.
4- چم ژنده (čam žande): حساب بردن
مه کو چم ژنه mə ku čam žanə
مرا می بیند خودش را جمع می کند و حساب می برد
5- لپرن (ləpərən): بزرگ و بی عرضه
یکه لپرنی یه کار نزونو
yakka ləpərəni ya kār nezunu
هیکل به آن درشتی، کار بلد نیست
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال176
1- دال ( dāl): لانه موقت در حیاط برای نگهداری اردک و غاز و گاهی در صورت نزدیک بودن مزرعه به خانه برای جلوگیری از زیان رساندن مرغ و جوجه به محصول و
 برای در امان بودن آنها از حیواناتی مثل شغال و ... 
اوردکه دال بسازم بدا خلکه بجار مگینن
2- لون (lun): آشیانه نگهداری مرغ و خروس و اردک و غاز و ...که درست می کنند
کرگه لون. اوردکه لون . شلخته لون. اسبه لون
 3- لونه (luna): لانه پرندگان و جایگاه حیوانات که خودشان می سازند. موچه لونه
موشه لونه. شاله لونه. خوئه لونه
4- خومه (xuma): جای تخمگذاری و جوجه کشی  مرغ و اردک و غاز که با کاه ،علف خشک در جعبه و... توسط صاحبش درست می شود. 
 و همچنین لانه کبوتر و پرستو و گنجشک و ... که خودشان درست می کنند و تخم میگذارند و ... حاجی حاجیه خومه. موچه خومه. کشکره خومه
5- گاچ (gāč) یا آژه (āža): چهار دیواری کوچکی از چوب و تخته برای نگهداری گوساله ها و بره ها
مونده گاچی بری بژن
وران یا موندان شوی را گاچی کو دکرم
آژه همان آغل فارسی است.
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال177
1- وونه (vuna): از طویله معمولی بزرگتر است برای نگهداری گاو و گوساله و گله و البته اگر برای گاو و گوساله باشد کمی دورتر از منزل نسبت به طویله ساخته می شود. 
2- تبیله (tabila) یا (تویله tavila) یا ماله تبیله جایگاه نگهداری دام 
گا تبیله. اسبه تبیله ممکن است جداگانه هم باشد برای کسانیکه تعداد بیشتری دارند.
3- فاکون (fākun): طویله و یا انباری که به خانه چسبیده باشد.
4- ولر(valar): جایگاه محصورشده و سرپوشیده برای نگهداری شبانه دام
5- مندن (mandan): جایگاه محصور شده و سرباز برای نگهداری شبانه گوسفند ولره سرا هم گفته می شود.

#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 178
1- تیلابار (tilābār) = تیلاوار ( tilāvār): سازه چوبی یا گلی به منظور نگهداری محصولات زراعی و خوراک دام و پرورش دام و کرم ابریشم و  انبار چند منظوره است.
2- ماله سرا (māla səra): به محل و جایگاه دام گفته می شود.
3- ماله غرغ (māla qərəq): چراگاه و محل نگهداری  گاو و گوساله و اسب در روز
4- ایسپیت (ispit): مرتع
5- ماله ریه (māla riya): رد پای دام
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۶۸


۱- چمه شن ( čəmə šən ) : مال من .


۲- اشته شن ( əštə šən ) : مال تو .


۳- چِه شن ( če šən ) : مال او .


۴- چَمَه شن ( čama šən ) : مال ما .


۵- شمَه شن ( šəma šən ) : مال شما .


۶- چَوُوُن شن ( čawun šən ) : مال آنها / مال ایشان .


#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

سر آبردمه  عشق و  عشقی  واته 
خدا هم عشقی نه همه چی ساته
نون و عسل عشقی سفره آرییه 
نون و عسله سفره  چیگی  ذاته ؟


مولوم 

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- هه به هه (he ba he): خود بخود،دو به دو،بیخود
هه به هه یندی جان دلکینه
he ba he yandi jān dalakayna
خودبخود (بیخودی) بجان هم افتادند
2- گک (gek): بی حس و بی حرکت ،کرخ
 مترادف: کفرkəfər، کنگ kəng
گک آبه =پبشییستهpebšeyiste
چمه پاین گک آبینه
čəmə pāyən gek ābayna
پاهام کرخ شده اند (گرفتگی حاصل از بد نشستن)
3- جیمون شه (jimun še): از بین رفتن،از مد افتادن،دمده شدن
کتا خلا دکرده د الان جیمون شه
kətā xalā dakarde de alān jimun ša
لباس کوتاه پوشیدن الان دیگه از مد افتاده است
4- هفچرخ (hafčarx): اجداد،نیاکان
چه هف چرخی شناسم
če haf čarxi šənasəm
اجدادش (هفت پشتش) را می شناسم
5- تیتک (titak): خال چشم
چه چمی تیتک ورده
če čemi titak varda
در چشمش خال درآمده است 
#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۷۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- تاسین (tāsiyan): خلوت، جای خالی کسی را احساس کردن
۲- وییره زون (viyarazun): دانا
۳- وره وره (vəra vəra): نوبتی ، نوبت به نوبت
۴-چارنده (čārənde):چرانیدن
۵-چاشنده (čāšənde): چشاندن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۸۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۱۸۱
۱- شونده روز(šavandaruz):شبانه روز ، مدام
۲-کونه وره نش (kuna vara nəš): فراموش شده، کسی که بی ارزش شده و کنج اختیار کرده
مترادف کنجه نش(kənja nəš)
۳-ننه کور(nana kur): بی لیاقت، کسی که از انجام امورش بر نیاید و کارش را مادرش و دیگران انجام می دهند 
۴- که دار (ka dār): کدبانو، قناعت گر
مترادف کیبانو (kaybānu)، دسه درونج(dasa darunj)، غزنجه کر(qazanja kar)
۵- دسه کمال (dasəkamāl): هنر، کمالات 
دسه کمال دار (dasəkamāl dār):هنرمند، کدبانو
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-ویتن ویتن کرده (vitan vitan karde): این پا آن پا کردن،زمینه سازی کردن
اورو ویتن ویتن کردمه بوشوم هنی نشاتمه شن
Uru vitan vitan kardəma bušum hani nešātəma šen
امروز این پا آن پا کردم بروم باز نتوانستم بروم
2- تیکمه پچینده (tikma  pečinde): خرده گرفتن، ریز بینی،نکته چینی از حرف دیگران
مترادف ریزه پچبنده (riza pečinde)
ای هر چی واته امی چه لوئه کو تیکمه پچینده
ay har či vāta əmi če lua ku tikma pečinda
او هر چی گفت این از حرفاش خرده گرفت
3- بدا (bəda):اجازه بده،نگهدار
بدا بوشو bədā bušu
اجازه بده برود
4- چا (  čā ): چی شد؟چه شد؟ چطور شد؟
چا نشیره؟ čā nešira
چی شد نرفتی؟
چا اشته غرم گرده؟چی شد اخلاقت عوض شد؟ چی شد درهم شدی؟
5- چنته به (čənta ba): چطور شد؟
چه به (čə ba): چی شد؟
چنته به نشیره؟
čənta ba nešira
 چطور شد نرفتی؟
چه به نشیره؟ čə ba nešira
چی شد نرفتی؟
#گردآورنده_مریم_محسنی115
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۴۱

۱-جیرجیرکی ( jir jiraki ) :
زیرآب کسی را درخلوتی زدن
مترادف
دنگی ژنده (dangi žande);
 زیرآب کسی درخلوت زدن

۲-چپچپه (  čəp čəpe) :
یواش و درگوشی حرف زدن
۳-فیچه بنه نش( Fiča bəna nəš) :با چابلوسی خودرا به دیگران 
نزدیک کردن

۴-فیچه بنه لوئه (Fiča bəna lua):
آرام وبا بی میلی حرف زدن
سر سنگین حرف زدن
۵-خاش آلیس( xāš ālis): 
چابلوس -زبان باز

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- خل درز (xələ dərz): سوراخ سمبه
مترادف خل مل (xələ məl)
۲-خلا درز (xalā derz): خیاط
مترادف ماشون درز (māšun derz)
۳-پرمه نفس (perma nafas): عزیز، دردانه،بهترین کس
۴-پشه ویرمه کرده (pəšə virme karde): بالا پایین رفتن
۵- پشته پلکه (pešta pelake): برملا شدن و گیر کردن بطوریکه نداند چکار کند
مترادف میدون پرن به (maydun peran be)
#گردآورنده_مریم_محسنی۱۸۲ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- گوله باغ (gula bāq):پارک، باغچه گل، باغ پرگل
۲-اتول (utul): اتومبیل،خودرو 
مترادف ماشون (māšun)
۳-ماشونه نش (māšuna nəš):سرنشین
۴-ماشونه رون (māšuna run):راننده
۵- فورشه ماشون (furša māšun):شن کش
مترادف فورشه بره ماشون(furša bara māšun)
#گردآورنده_مریم_محسنی۱۸۳ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- درازه خله (dərāza xəle):حداکثر
چه درازه خله امه که دا ها بوشو
če dərāza xəle əma kə dā hā bušu
حداکثر اینست که تا اونجا برود
۲- پله مله (pala mala): تکه کوچک 
چوئه پله مله یی ها لکه نی؟
čua pala mala yi hā laka ni?
تیکه کوچک چوبی آنجا پیدا نمیشه؟
۳- چله مله (čəla məla): قطره ای
چله مله یی آو یا کو دری نی؟
čəla məlayi āv yā ku dari ni?
قطره ای (منظور کمی آب) اینجا پیدا نمیشود؟
مترادف چکه (čəka)، نشرغ (nəšrəq)، چکه مکه(čəka məka)، چله (čəls)
۴-دسه کم (dasə kam):حداقل
مترادف اقلکم aqallakamاقلکنaqallakan
۵- تک پلو (takə palu) : قولنج و شاید "آپاندیس"، پهلو
#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۸۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_tales

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۴۲

۱-کا ( kā) :کجا

۲-کاشی (kāši):کجا
میروی

۳-کاشنیره (kāšənira):
اهل کجایی-کجایی هستی

۴-کا مندیره (kā mandira):
کجاهستی
۵-کم وری شی( kamvari ši) :
ازکدام طرف میروی

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دسه کاره (dasa kāra) سرگرمی، کار دستی، صنایع دستی
بیکار منده نشام بی دسه کاره ای بدارم
Bi kār mande nešām bi dasa kārayi bədārəm
بیکار نمیتوانم باشم باید کاردستی (سرگرمی دستی مثل بافتنی ...) داشته باشم.
۲-لاک (lāk): پهلو
مشتی نه کرا چه لاکی درنی
məšti na če lāki darani
با مشت داشت پهلویش را سوراخ می کرد.
مترادف تک (tak)، تک پلو (takə palu)، ور پلو (varə palu)
۳-رنگ وینده (rang vinde):دیدن، رویت کردن،مشاهده کردن
مه چه رنگی وینده نی
mə če rangi vinda ni
من ندیدمش (اصلا و قطعا ندیدن)
۴-گرد گومبول (gərdə gumbul): جمع و جور، نقلی
گرد گومبوله که ته یی یه
gərd ə gumbula ka te yi ya
خونه نقلی هست
۵-مشتری (məštari):خواستگار
چه کینه را مشتری اومه
če kina rā məštari uma
برا دخترش خواستگار آمد.
#گردآورنده_مریم_محسنی۱۸۵ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_tale

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۴۴
۱-متمون (mətemun) : 
روش راه رفتن
۲- روکه ته ( rukate): 
مقدارکمی
۳-مبراون (mabrāvən) :
نگریان_به گریه نیداز
۴-مترساون ( mararsāvən):
نترسان
۵-مگاردن (magārdən) :نگردان

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajensmeh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۴۵
۱-روشون ( rušun ) : روشن

۲- روشونه بره (rušuna bara):
 راه امید-روزنه امیدواری

۳-روش (ruš) :شل-آبکی

۴-سوج (suj) :سوزش،سوزش
سوختگی

۵-سوجه( suja) :تند باد سرد

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-خوکرد (xukard): عادت
اه د یاخوکرده a de yā xukarda
به اینجا آمدن برایش عادت شده است. او دیگر به اینجا عادت کرده است.
خوکرد آبه (xukard ābe)عادت کردن، عادی شدن
۲-ورد (vərd): عادت
چه ورده če vərda
عادتشه
۳-حال (hāl): عادت
چه حالی ای گته če hāli ay geta
به عادت قبلی اش برگشت. عادت بد قبلی که داشته دوباره عود کرده است.
۴-آرمه(ārme): عادت کردن، عادی شدن
از د آرمیمه az de ārmayma
من دیگر عادت کردم. برای من عادی شده است.
۵- چشت آبه (čašt ābe): عادت کردن، بدعادت شدن
شاله گله د یا چشت آبه 
šāla gəla de yā čašt āba
شغاله دیگه اینجا رو پیدا کرده یا بد عادت شده. به این منظورکه هر وقت بیاید ومرغی را شکار کند.
دیگر عادتش منتهی به سوء استفاده شده است، دیگه بد عادت شده است.
#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۸۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- گازه بنی ایشمرده(gāza bəni išmarde): از اخلاق کسی سوء استفاده کردن
۲- آنشته(ānəšte): عادت کردن، عادتاً همراه کسی بودن، پیله کردن به کسی
هه چرا هنته ته آنشته
ha čərā hənta tə ānəšta
او چرا عادت دارد همیشه با تو باشد. به تو عادت دارد. 
۳- شغ آکرده (šaq ākarde)=شغ پتیله(šaq petille):عرق کردن
مترادف هیست آبه(hist ābe)، آو عرق آبه (āvə araq ābe):لجن آبه (lajan ābe)
شغ پتیله ناگهان عرق سرد کردن نه فقط در گرما بلکه بر اثر ترس، استرس، شنیدن خبر بد و...
۴-لجن آبه (lajan ābe):خیس آب شدن
مترادف هیست آبهhist ābe، شور شوره آبه
šur šura ābe
۵-شه اومه کرده (še ume karde):رفت و آمد کردن
مترادف رفت را کرده(raftə rā karde)
#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۸۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۸۰


۱- پری ویری ( peri viri ) : بالا پایین .

۲- ویری پری ( viri peri ) : پایین بالا .

۳- ویرآروری ( vir ārvari ) : یاد آوری .

۴- جیرآر وری ( jir ār vari ) : آرام کردن .

۵- دری وری ( dari vari ) : بد و بیراه .


#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۸۱


۱- پیسه ( pisa ) : نابالغ / نورسته .

خیاره پیسه ( xyāra pisa ) : خیار نورسته .

تره پیسه ( tara oisa ) : تر و تازه .


۲- جیبلنگییِه ( jiblengiye ) : آویزان شدن .

جیبلنگییَه ( jiblengiya ) : آویزان شد .

۳- جیبلنگیستِه ( jiblengiste ) : آویزان شدن .

 جیبلنگیستَه ( jiblengista ) : آویزان شد .


۴- جیبلنگی ( jiblengi ) : آویزان می شود .

۵- جیبلنگ ( jibleng ) : آویزان شو .


#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .  

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۴۶

۱-مینه مجه ( mina məje):
پادرمیانی کردن برای 
برطرف کردن اختلاف 
دیگران

۲-جیجه (jija) : زخم له 
شده وعمیق

۳-ویچکه(vičika) : چسبیده
شده
۴-ویچیکون به (vičikun be):
فلج شدن،زمین گیر شدن

۵-تکیسته (təkiste) :چکیده
شدن-لاغر شدن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۴۷

۱-دماغ داشته (damāq dāšte) :
حوصله داشتن-سرحال بودن

۲-دماغ سازه ( damāq sāze) :
احوالپرسی 

۳-ویچین (vičin) :ببند-
روی هم بگذار

۴-ویمچین (vimačin ):
روی هم نگذار-نبند

ه-دیمادیم (dimā dim) :
روبه رو-مقابل

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajemameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۴۸
۱-خاره آتش( xāra ātaš)):
فرونشان آتش-کم کردن آتش

۲-سوئه آدوئه ( sua ādue) :
دم گذاشتن کته تاته دیگ
بگیره
آتشی خارآکه دا پلا سوئه 
بهروسوته بکر
ātaši xār āka dā pəlā sua baharə u sura bəkerə
آتش پلو را کم کن تا دم 
 بکشدوته دیگ درست شود

۳-سس (sas) : صدا

۴سس(ses) : بی نمک

۵-سس(səs) :سنگدان
پرندگان

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پیزه (piza): محصول جالیزی تازه درآمده خیلی کوچک روی بوته
خیاره پیزه. کویه پیزه. خربزه پیزه. هیندونه پیزه
چده خیاره پیزه لپی کو آرییه
čada xəyāra piza ləpi ku āriya
این بوته چقدر خیار کوچک دارد
۲- دیله کو (dila ku):حین، بحبوحه
تیلله دیله کو بلکه
tille dila ku balaka
در حین دویدن افتاد
۳- پیزگه (pizga): ذره
پیزگه ته یی مه آده
Pizga teyi mə āda
ذره ای به من بده
۴- سلمکار (salamkār)= سسلی پسلیه کر (səsli pəsliya kar)= مس مسه کر (məs məsa kar)= شیلله کون(šilla kun): سهل انگار
انه زونی (زنی) نوئه (anazuni nue, anazəni nue): سهل انگاری کردن
۵-بیغوش (bayquš)=شوکمت (šukmat)= سره هر( sara har)= نگبت (nagbat)=کانسیا (kānsiyā)= نسه پا (nasa pā)= سیا سر(siyā sar) : سیا پا (siyā pā): بد قدم ، شوم
#گردآورنده_مریم_محسنی۱۹۰ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۸۵


۱- دیل برَ مه ( dil bərame ) : دل گریه .

چمه دیل برَ مه ( čəmə dil bəramə )

دلم می گرید .

۲- خون برَمه ( xun bərame ) : خون گریه .

خون برَمَه  ( xun bərama ) : 

خون گریست .

۳ - دیل دلکه ( dil dalake ) : 

 دل افتاده .

چمه دیل دلکه ( čəmə dil dalaka ) 

به دلم افتاد .

۴- چمه دیل شه ( čəmə dil ša ) 

دلم رفت .

۵- دیل واتِه ( dil vāte ) : دل گفته .

دیل وا ( dil vā ) : دل میگوید .

دیل خا (  dil xā ) : دل میخواهد .


#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۴۹
۱-ایسبیه دس ( isbiy das)  :
بخشده-دست باز
۲-هه به هه( he  ba he) :
خودشان باهمدیگر

۳-چم ویلک به (čemvilak be):
ازچشم افتادن-فراموش شدن

۴-زوبونه خازی (zubuna xāzi): 
چرب زبانی-زبان بازی

۵-پا کریه ویگته( pā kərya vigete): 
حق القدم گرفتن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۵۰
جان آگته ( jān āgete) :
فربه شدن-پیشرفت کردن

۲-له له مرجو( la la marju) :
بیهوده-هدررفته

۳-ولت ( vəlat) :ولایت-
مملکت 

۴-گوشت آگیر ( gušt āgir):
سکسکه ای که نوزاد بعد
شیر خوردن می زند
نسکه(nəske): سکسکه 
توام باگریه

۵-پره پرنده(pera perande): 
ترقی دادن-رشد دادن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۱۹۱
۱-شاته( šāta): پرده و غشای گیاهی، پوسته گیاهی
۲-لمه(lema): پرده و غشای حیوانی
۳-جیفه پول (jifa pul):پول تو جیبی
۴- پا گل دچینده (pā gal dačinde): جمع کردن پا
۵-بتر (b‌atar):بدتر
#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۹۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۹۲
۱- دنیا بگرد (dənyā bəgard)= بگرد (bəgard)= برون بروز (berun barvaz)= برونیه آدم (beruniya ādam)= برونی (beruni)= بگرده آدم (bəgarda ādam)=د بال پا (də bāl pā) دنیا بژن (dənyā bəžan):جهانگرد، کسیکه همیشه در گشت و گذار است.
۲- دنیا وینده (dənyā vinda): جهاندیده
۳-فرشل (fəršel): دستیار
۴- دنیا گرده (dənyā garde)= دنیا قلبیر ژنده (dənyā qalbir žande)=گرده (garde)=برون بروشته (berun barvašte)= جهانگردی
۵-دس آدیس (das ādiyas): جیره خوار
‌#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۹۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

‍ ‍ ترانه تالشی الاله
👇👇🌸🌸🌸👇🌸🌸🌸👇👇
نام ترانه تالشی: "اَلالَه"(گل لاله)
ترانه سرا: سید مومن منفرد
خواننده: سیدمهران منفرد
ملودی: فولکلور
آهنگساز و تنظیم: امین صادقیان

"اَلالَه لیوَه لیوَه.     یاری خَلخالَه میوَه
اَلالَه پا بژَن بِه.     دیلی کَه سَر بژَن بِه"

ترا کوهون کو گَردم.   کَفا بَندون کو گَردم
چَدَه اَز را دییَسم.     ترا یا ها بگَردم

بِری بِری بهارم.    بِری بِری ته یارم
چِمون سَر پا بنَه بِه.     بِری دیلگِتَه یارم

تکرار داخل گیومه

بِری آفتاوَه دیمَه.     چَمَه کَه دیمادیمَه
بِری بَرجَه سَری یار.   بی اشته کور آبیمَه

کلاکی دَس دَکَردَه.    بهارش سَس دَکَردَه
کوهون خاسَه ولَه بو.    دومَنش مَست آکَردَه

تکرار داخل گیومه

اَلالَه نازَنینَه.     اَلالَه دیلی مینَه
چمن دیل بی اَلالَه.    پورَه دَرد و غمی نَه

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱-هرای هوزره (harāy huzare): داد و فریاد
زهار زهار (zəhār zəhār): داد و فریاد
زغار زغار (zəqār zəqār):داد و فریاد
هرای کرده(harāy karde):فریاد کردن
جله له ( jəlela):فریاد، جیغ
بله له (bəlela): فریاد 
جروئه (jərua): جیغ
مرگه مله له (marga məlela):فریاد بلند و وحشت آور
مرگه جله له (marga jəlela): فریاد بلند و وحشت زا
۲-اوچورتمه (učurtəma):حیله و مکر،فریب
۳- مته (məte): راه رفتن، پیاده رفتن
۴-ویرمه (virme): پیاده شدن
۵- اوه مج (ava məj): پیاده 
مترادف اوه شه (ava šə) : رهرو
#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۹۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

کرا ماسالی   بندی نه خرشن
هته پست و بلندی نه خرشن
خور داره چمه  گیریه  نفسی
کرا  الاو  و  رندی نه  خرشن؟؟؟؟

زرتشت  فتحی


🌺کانال واجه واج🌺

خاسه خدا نومی نه

"دومین جشنواره بزرگ حفظ اشعار تالشی برای خردسالان "

در دو رده سنی کودکستان و دبستان

با اهدای جوایز ارزنده به نفرات برگزیده و شعرخوانی و اجرای موسیقی توسط خردسالان هنرمند تالش

علاقمندان جهت ثبت نام با شماره ۰۹۳۹۰۶۰۸۸۳۵ تماس حاصل نموده و یا از طریق واتساپ و تلگرام ارتباط برقرار نمایند.


🕒آخرین مهلت ثبت نام ۲۰ مرداد 

برگزاری دور اول مسابقه ۲۴ مرداد
برگزاری اختتامیه ۱ شهریور

لطفا این فراخوان را منتشر کنید تا به گوش همه ی کودکان علاقمند برسد
سجاد رحمانی

ماسالی چای وقندی  را  خرشن ؟
   د"سه تمن وچندی را خرشن ؟
 که و بجار و گیریه باغ وسرا 
 دنشن ای سمندی را خرشن؟

 زلیخا صبا 


🌺کانال واجه واج 🌺

لیوه لیوه کرم چه دومله گردم
نشام منده ...هنی شِه دومله گردم

چه  ویندِه  ناجه را  ام غوربتی کو
هنی پنجاه و شیش هه دومله گردم

بهنام_نمنه پشت

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۵۱
۱-کا به کا (kā ba kā) :
حالا کوتا،حالا کجاست،
کجا تاکجا
حلاکابه کایه درازه
 رایی منده دا آرسم  
(halā kā ba kāy dərāza rāyi manda dā ārasam)
حالا کجابه کجاست راهی
طولانی مانده تا برسیم

۲-شیلله پلو (šilla palu) : 
تنبل -دیرخیز
۳-روئه ویتاربه( rua vitār be):
تشبیهی است که اسهال
 روده اش راتارونده و
 وریخته است.

۴-اَسر مندون (asar mandun) :
آن وقتهای گذشته-آن 
موقع ها
۵-یندی سره ( yandi sara)
باهم یکی شدن
هم دست شدن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۵۲
۱-سرویدرز  ( sar viderz): 

هدیه ای که به نوزادتازه
بدنیا آمده می دهند

۲-پوختسازه ( puxtəsāze ):

توطئه کردن-دست به
یکی شدن

۳-ایما( imā): ورم
ایما دکرده( imā dakarde): 
ورم کردن

۴-جیگا خلا( Jigā xalā) : 
لباس مجلسی-لباس مهمانی

۵-رنه گته(rəna gete): 
بهانه گرفتن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۱۹۷
۱-اورو (uru):امروز
۲-اورو سبا (uru sabā): امروز فردا
۳- سبا (sabā):فردا
۴-سبا پشرا (sabā pašrā): فرا پسفردا
۵-زیر و اورو (zir u uru): از دیروز تا امروز
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_tale

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۹۸
۱- زیر (zir): دیروز
۲- پری (pari):پریروز
۳- زیر و پری (zir u pari)= زیر پری (zirə pari): دیروز پریروز
۴- پری تری (pari tari): پس پریروز
۵-پری گینه(parigine):پریروزا
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_tale

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۹۹
۱-اینیکی (iniki):آینده، بعد، دیگر
۲-تاروبوری (tāruburi):صبح زود
۳-ام (əm):این
۴-اّ (a): آن
۵-نار (nār):پیش، جلو
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۰۰
۱-نارنه هفته (nārna hafta): هفته پیش
نار (nār):پیش، جلو
نارنه (nārna):پیشین=پیشنه pišna
۲-پیشنه هفته (pišna haft):هفته پیش
۳-گلن (galan): آینده
گلن هفته (galan hafta):هفته بعد، هفته آینده
۴-زیری گینه(ziriine) : دیروز، دیروزا
۵- پشرا( pašrā):پسفردا
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_tale

قَپونی نه نِبو غرصَه پِداشته
بی دنیا کاری را گوله ویداشته 

سیفایی دنیا را عادت آگَرده
چِه درزنی ویرا دوئه آدِشتِه!


بهنام_ن

تالشیه شعر جوونی( جوانی)

اوری ک جَوونیرَه  اشته  وَر و  بالی مَناز

مَوا از هنتَه مونوم اشته سن وسالی مَناز

بِ اشته   ویرها  ببه پا  تکَه نَ پردِه مَکَه

خَیلیِن ته چِم دارن،چَوُون لوئه هَردِه مَکه

جَوونی زو دَویَره هیچکسی را پَس نِمونو

زمونه  کاری  کَره صبا  ته را سَس  نِمونو

ای جَوون غرور مَداردنیا ته نی لاکنه‌ شو

اَلاشه دار نی ببی ته مینی کو چاکنه شو

اَوِن  ک پیر آبِنَه  ام بهاری  ویندَه  شونَه

ته راچ بوام جَوون خداکاری ویندَه شونَه

مَوا از  مشت بژنم  ام دیاری ویکَردِه شام

موا اَی پا سرینه زمین سر  جیکَردِه  شام

ایی روز آ ترا وینی د پا سری مَندِه نِشای

اشته یاری دِیسی اَیرا چِمَک  ژَندِه‌ نِشای

فیروز کو دورو نِوا جَوونی شوبهاری شی

مَرزه اَسرک ویلَکهْ دْ چِمی کو رواری شی

الان ام شعری خونی بوکَه بنَه خندَه مَکه

خیلیون وازی هردَه بری چَوون فَندَه مکه

سراینده داود فیروز تَطف رودی

🔴 درگذشت نویسنده کتاب تالشنامه، کهنسال ‌ترین نویسنده و شاعر گیلانی به دیدار حق شتافت

⭕️ سید نهضت حسینی ‌نژاد کهنسال‌ ترین نویسنده و شاعر گیلانی عصر امروز به علت کهولت سن درگذشت.

🔸 این فرهنگی پیشکسوت  رضوانشهری نقش تعیین کننده‌ای در رشد و تعالی جامعه ادبی و فرهنگی منطقه داشت.

🔸 سید نهضت حسینی‌نژاد متولد سال ١٣٠٣ بود.

🔸 کتاب تالشنامه که گذری بر تاریخ تالش ورضوانشهر است ، اثری ارزشمند از حسینی ‌نژاد و حاصل نیم قرن تلاش ، تحقیق و مطالعه این نویسنده #تالش‌ زبان است.
🌺کانال واجه واج🌺

واژه های تالشی – گویش آستارا 

1 – بَه مُی نِه – bâmoyne : به گمان من ، به گمانم ، شاید ، احتمالا 

2 – خُلَه – xolâ : شاخه درختان 

3 – ایی وَکی – ivaki : یک طرفی ، یک سمتی 

4 – کَرَه – kara : مرتبه ، بار ، دفعه 

5 – ایی کَرَه – ikara : یک مرتبه ، یک بار ، یک دفعه 

6 – تام آرزو – tāmārzu : در آرزو ، در حسرت ، درآرزوی چیزی ، در آرزو و در حسرت چیزی بودن 

7 – تاخشُن ، تَخشُن – tâxšon : تکان دادن درخت ؛ تکان دادن درخت ها برای اینکه میوه هایشان بریزد 

8 – راسی یِه ، رَسی یِه – râsiye : رسیدن ، به مکانی رسیدن ؛ رسیدن میوه ها 

9 – بِرَسی – bērâsi : رسید ، کسی که به جایی رسیده است 

10 – آراس ، آرَس – ârâs : رَسنده ، کسی که می رسد 

11 – زوون – zūn : زبان ، زبان اندامی و گفتاری انسان 

12 – زوونین – zūnin : زبان دار ، زبان دراز ، حاضر جواب 

13 – هِردَنون نَه بِش – hērdânun nâ bēš : با بچه ها بُرو ، با کودکان برو 

14 – مان بَه تِه بُتِه ماش – mân bâ tē bote mâš : من به تو گفتم نَرو 

15 – بِش بَه کَه – bēš bâ kâ : بُرو به خانه 

#تاریخ_آستارا


🌺کانال واجه واج


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- بینگی (bingi):سوتی
بینگی یی سر آدوشه
bingiyi sar āduša
سوتیی داد
۲-پمبلی پس (pəmblipəs): سوسول
پمبلی پسه خردنی یه
Pəmbəlipəsa xərdaniya
بچه سوسولیه
۳- هپش هپشه (hapəšhapəše): گلاویز شدن، جر و بحث کردن
هپش هپشه یی گتشون hapəšhapəše yi getəšuna
گلاویزی شدند، جر و بحثی کردند
۴-سوکله خون ( sukla xun): صبح خروسخوان
مترادف سبی سحری، سبه دم 
۵- سبه سرخی (səba sərxi): افق
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۰۲‌ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- ور ور کرده (vər vər karde): زر زدن
۲- پور آکرده (pur ākarde): تحریک کردن
۳-قوچاق (qučāq)=کولوفت (kuluft)= قاییم (qāyim)= چق (čaq)= نخرچه (nəxərča)=
گندرمه(gəndərma)= پندپور (pandəpur)= گنده (gənda):چاق
ترنه یین (tərna yin) : چاق شکم گنده 
ورزل (vərzel):خیلی چاق و هیکلی 
د ور پل (də var pal) :درشت و هیکلی
لرتن (lərtən): بسیارچاق
لرتنه لبا (lərtənə labā): بسیارچاق شلخته 
جان آگته (jān āgete): چاق شدن
۴-کوکوره کرده (kukura karde): برجسته شدن، برجستگی، قلمبه
۵-منگه منگه کرده (məngə məngə karde):من و من کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۰۳ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۵۳ 
۱-پشو ویرمه(pešu virme):
بالا رفتن وپایین آمدن

۲-جیروکفا (Jir u kafā):
پایین وبالا
۳-هم روزون( həm ruzun):
همین روزها
۴-اله طولو( ala tulu):
صبح خیلی زود
۵- حلیسه(halisa): نرم-
له شده
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
 🌺کانا واجه واج🌺
@vajenmeh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۵۴

۱-جینخ (Jinəx): تکیه گاه

۲-لاکنده(lākənde) انداختن

۳-بلکه ( balake): افتادن
بلکه(balaka): افتاد

۴-گارش(gārəš): آروغ

۵-گرمالت ( garmālat):
فلفل سیاه
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

لبله /لو له/lablã/lavla/ سبد میوه چینی

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویس_ماسال۱۵۵
۱-سره وا(sara vā):هواداری,یار

۲-سروبن(sar u bən):
زیرورو 
۳-رسند ( rasand): طناب

۴-گازی سوئه(gāzi sue):
دندان تیز کردن ،کنایه به
طمع کار بودن
 
۵-تره شی(tara ši): 
شاخه های کوچکی که
پای گیاهان درمی آید-
پاجوش گیاهان
 #گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱-دیل سیاگیری (dil siyā giri): عذاب وجدان
۲-لاکه گشه (lāka geša)= گشه کته (geša kəta): عروسک
۳- بنه شیی (bəna šeyi): زیر پیراهن، پیراهن زیرین 
۴- سلفن (səlefən)=تاکه (tāka)= تاک (tāk):
عزب، مجرد، تنها، سلفن گاو یا گوسفندی که گوساله ندارد و شیر نمی دهد.
۵- نازینه (nāzayna)= یار (yār)= جانه رو (jāna ru): عزیز، گرامی، محترم
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۰۵ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

اشته کنته  بیگرم  زم  مداری ؟
چه از بوام که اَی ته کم مداری 
کی بائیسه دیلی کو غم دکری
کم دستونه که ته ماتم مداری ؟

مولوم 

🌺 کانال واجه واج 🌺

اشته نوم ایسپییه بندون پِرییا
اشته جانی  سوزه  شِئی درییا
اشته دیلی  بهاری شون  دَبرده
هده دشبند اشته جانی جیرییا ؟

مولوم 

🌺 کانال واجه واج 🌺

پست واژه

# زبان_ تالشی_گویش _ تالش دولاب ( رضوانشهر)

۱- پوپو  (pupu  )   عمه

۲- مانی (mani  ) خاله

۳- کتیل ( katil ) چهار پایه چوبی

۴- پاستر (pa'star )  لگد

۵-دبندی (debandi ) کفش

#گرداورنده_سارا_ روحانی


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

Maryam Mohseni:
دعاهای تالشی 
انشالله شامل حال همه دوستان باشه
آودونی بشیav^donib^si 
اشته چرا روشون este c^ra roson
 اشته خردنون عروسیest^x^rdanon arosi
اشته خرمن برکتest^xarman barakat  
اشته دیل روشونest^ dil roson
اشته خردن ترا بکره
est^ x^rdan t^ra b^kar^ 
اشته قوربونest^ gorbon
اشته که آواد بوبو
      est^ ka avad bobo
امیده واری بداریomidavari b^dari
ای روز بکری هزار روز بهری
ei roz b^kari hazar roz bahari
برقرار ببی bargarar b^bi 
پیر و زیرون ببی
piro zayron b^bi
جانر سق  بوبو jan^r sag bobo
جانر سق بوبو دیلر خش
Jan^r sag bobo diler x^s
چاکه روز بوینی caka roz b^vini
چمر روشون cemer roson
خدا اشته برا بداره
X^da est^ b^ra b^dare
خدا اشته بلئون بداره
X^da este balaon b^dar^
خدا اشته دده ننه بیامرزه
X^daeste dada nana biyamerz^
خدا اشته سرسایه بداره
X^da est^ sarsaya b^dar^ 
خدا اشته گوله دسته خردنون بداره
X^da este gola dasta x^rdanon b^dare
خدا اشته همرا
X^da este hamra
 خدا ترا هزار که و بر آکره
X^da t^ra hazar ka o bar akar^
خدا ته برکت بده
X^da t^ barakat b^da
خدا ته خیر بده
 X^da t^ xayr b^da
خدا ته زوئه بده
x^dat^ zoa b^da
خدا چه برکتی زیاد آکره
X^da ce barskati ziyad akare
خدا زیاد آکره
X^da ziyad akare
خیر ببری xayr b^bar
خش ببی x^s b^bi
خشه روز بوینی
x^sa roz b^vini
دنیا ترا تنگ آمه گری یه
d^nya t^ra tang amageriy^ 
دیلر خش بوبو     diler x^s bobo
دیلر روشون dil^r roson
روز به خش بوبو اشته پیش برسه
roz ba x^s bobo est^ pis b^rase
Z^ma b^dari     زما بداری   
زما نه بگردی         z^ma na b^gardi 
زوئه بداری ،کینه بداری،نوه نوچره بداری
Zoa bedari,kina b^dari,nava navcara b^dari
زیارت بشی ziyarat b^si
سازگار بوبوsaz^gar bobo
سربلند ببی sarb^lsnd b^bi
سرر سلامت sar^r salamat
سق ببی sag b^bi
سقه جان بداری
Saga jan b^dari
سقه جانی نه بشی
Saga janina b^si
عاقبت به خیر ببی
Ag^bat ba xayr b^bi
عروسی را کار آکری
Arosi ra kar akari
گشه بوئری       gesa boary 
گشه نه بگردی
gesa na b^gardy 
که آواد ka avad
مبارک بوبو m^barak bobo
هزاره سالون بای
hazara salon bay
هزاره سالون بگردی
hazara salon b^gardy
دعا برای حیوانات
دوم دار بوبو ،سم دار بوبو
domdar bobo s^mdar bobo
هزار آبو hazar abo
دعا برای آمرزش مردگان
خدا بیامرزه
X^da biyam^rz^
چه جا بهشت بوبو
ce ja behest bobo

#مریم_محسنی

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

چده  بی ووره  خاشی کو دفرسن
میجه  نم داره   واشی کو دفرسن
شوونم  سینه کونه   روج   اکرده
بی شن هیسته بالشی کو دفرسن


زرتشت  فتحی


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- پترسه (petarse)= ترسه (tarse): ترسیدن
نزونوم چرا پترسه؟
 nəzunum čərā petarsa
نمیدانم چرا ترسیده است؟
2- تارسنده (tārsənde)= پتارسنده  (petārsənde)= ترساونده (tarsāvənde)=ترس پنه کرده (tars pena karde): ترساندن
ای شون ترس پنه کرده
ay šun tars pena karda
او را ترسانده اند 
3- دار کپکی (dārə kəpaki)= ددار و بیدار (dadār u bidār): بی حد و حساب، خیلی زیاد
دار کپکی فش دی
dār ə kəpaki faš day
خیلی بد جوری فحش می داد .
4- بلواز (balvāz)= د بال پا (də bāl pā) = پا دراز pā dərāz): سیار،کسی که سخت نمی گیرد و  براحتی در منزل دیگران و غریبه می تواند بگذراند و با کمترین اشاره و تعارف مهمان دیگران می شود.
د بال پا یه همه جا گرده
də băl pā ya hama jā gardə
آدم سیاری هست  همه جا می چرخه
5- سرکرده (sər karde)= تاسنده (tāsənde): شلوغ کردن،ایجاد سر و صدا کردن،سر و صدای زیادی راه انداختن
هاشون سر کرده
hā šun sər karda
سر و صدای زیادی آنجا راه انداخته اند
#گردآورنده_مریم_محسنی 142 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

ضیا طرقدار:
واژه های تالشی – گویش شمالی ( منطقه آستارا ) 

واژه های تالشیِ مربوط به جشن های بهاریِ تالشان 

1 - کولَه شاو kulâ šâv : شب چهارشنبه سوری ؛ جشن چهارشنبه سوری . 

2 - کَنَه کول kânâ kul : چهارشنبه سوری کُهنه ؛ چهارشنبه سوری سال گذشته ؛ مراسم « کَنَه کول » را چهارشنبه شب یک هفته مانده به چهارشنبه آخر سال برگزار می کنند و یادی است از چهارشنبه سوری سال گذشته ؛ در مراسم « کَنَه کول » خوراک ها تقریباً مانند همان خوراک های شب چهارشنبه سوری اصلی است ؛ ( به احتمال زیاد این مراسم فلسفه ای دارد ) . 

3 - چِمَن زَردی بَه تِه کو ، اِشتِه سِه بَه مِه کو 
Čēmân zârdi bâ tē ko , ēštē sē bâ mē ko 
زردی من از تو ، سرخی تو از من ( جمله ای که تالشان هنگام پریدن از روی آتش جشن چهارشنبه سوری آن را می گویند )

4 - اِشتِه کوله چوشمبه موبارک ( یا ) اِشتِه کوله شَو موبارک 
ēštē kulâ čošmba mubârak ؛ ēštē kulâ šâv mubârak 
جشن شب چهارشنبه سوری تو مبارک 

5 - کِشتی kēšti : دستمال بزرگ و درازی است به طول حدوداً 2 الی 3 متر که به دور کمر بسته می شود  و در چندین مراسم استفاده های خاص خودش را دارد .

6 - کِشتی واندِه kēšti vânde : دستمال انداختن در شب جشن چهارشنبه سوری ؛ دستمال دارزی که در شب چهارشنبه سوری پنهانی به داخل خانه ها می اندازند و اهل خانه در آن دستمال مقداری خوراکی یا پول می گذارند و به صاحب آن دستمال می دهند ؛ این کار بیشتر توسط کودکان ، نوجوانان و جوانان انجام می شود . 

7 - زِند zend : گیاه همیشه سبز ؛ همیشه جوان ؛ در جشن نوروز چند شاخه ای از گیاه زِند را می بُرَند و آن را در قسمت سقف اتاقی که سفره عید نوروز در آنجا پهن شده است در دو یا چهار یا چند طرف می آویزند ؛ تالشان این گیاه زِند را نماد بهار و جاودانگی می دانند . 

8 - اَوَه سور âvâ sor : بهار ، فصل بهار 

9 - آوَه سور اومَه âvâ sor umâ : فصل بهار آمد 

10 - توژَه ، توجَه toža ، toja : تازه ؛ نو ؛ جدید . 

11 - توژَه سور ، توجَه سور toža sor ، toja sor : سال تازه ؛ سال نو ؛ سال جدید . 

12 - چوکَه سور čokâ sor : سال خوب . 

13 - توژَه سور موبارک toža sor mubârk : سال نو مبارک ( جمله ای برای شادباش گفتن نوروز )

14 - اِم توژَه سور شِمَه رو چوکَه سور اوبو 
 ēm toža sor šēmâ ro čokâ sor obo 
این سال نو برای شما سال خوبی باشد . ( جمله ای برای شادباش گفتن نوروز ) 

15 - ساد سور اِنگِنَه سورون بیندن
 sâd sor ēngēnâ sorun bindan
 سد سال از اینگونه سالها ببینید ( جمله ای برای شادباش گفتن نوروز و آرزوی سلامتی و عمر طولانی برای یکدیگر ) 

بژی ایرون bēži iron : زنده باد ایران 
بژی تولش bēži tolēš : زنده باد تالش 

منبع:تاریخ آستارا


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۲۴۴ 


۱- جیبند ( Jibend ) : آنچه با ساقه ی برنج همچون زنبیل می بافند و 

خربزه و هندوانه و کدو را داخل آن میگذارند و در گوشه ای می آویزند .
 

۲ جیدوئه ( Jidue ) : طعنه زدن / سخن بار کردن / دروغ گفتن .

ای گله دورو امه جیدوشه ( I gəla duru ama jiduša ) : 

دروغی به خوردمان داد / دروغی بارمان کرد  .


۳- جیبسته ( Jibaste ) : آویزان کردن .

ای بندینه لیو گاچی کو جیبستمه ( I bandina liv gāči ku jibastəma ) : 

یک دسته برگ در محل نگهداری گوساله ها آویزان کردم .


۴- جپشته ( Jəpəšte ) : از قسمت پایین پیچاندن / کوباندن  .

غمچی اسبی کفلی کو جپشتشه ( Qamči asbi kafali ku jəpəštəša ) :

شلاق را به باسن اسب کوباند .


۵- جنشته ( Jənəšte ) : حواله شدن / روی آوردن .

ورگ چه رمه جنشته ( Varg če rama jənəšta ) : 

گرگ به گله اش حواله شده است / گرگ به گله اش روی آورده است .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تابش_جنوبی_۲۴۵

۱- آرنده ( Ārande ) : همراه کردن .

مونده گاکو آرن ( Munda gāku āran ) : گوساله را همراه گاو کن .


۲- پرنده ( Perande ) : نقش دادن / گذاشتن .

ام نخشه گوره وه کو پرن ( Əm naxša gureve ku peran ) :

این نقش را روی جوراب بگذار .


۳- جیرنده ( Jirande ) : وادارکردن .


مونده گاکو جیرن ( Munda gāku jiran ) : گوساله را وادار کن تا از گاو شیر بخورد .


۴- درنده ( Darande ) : داخل کردن .

پنیری پوستی کو درن ( Paniri pusti ku daran ) : پنیر را داخل پوست قرار بده .


۵- ویرنده ( Virande ) : پایین دادن .

گائون سرجیر ویرن (Gāun sar jir viran ) : گاوهارا به پایین هدایت کن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

# زبان_تالشی _ گویش_ تالش دولاب
 ( رضوانشهر )

۱- آشزنی (ăşazny ) می‌شناسی

۲- آکَه( ăka)  باز کن

۳- آنیکرد (ănikard) باز نمی کنه

۴- خورسته( xurste ) خندیدن

۵- برمسته  (  bəramste ) گریه کردن

# گرد آورنده سارا روحانی


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_کرگانرودی

۱.وَزَله  vazala =ترسو 

۲.دلین dəlin= شجاع

۳. غریَت qəyrat= غیرتمند 

۴.سَم sam= ترس 

۵.رَمینramin= مهربان

#گردآورنده_رضوان_زینلی


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

درود وام گردی تالشه هموندون خدمت
❤️شمه  تاژه سال موارک بوبو❤️
شمه را خوشی و زیرونی و اهلیت
ناجه دارم
سق بمونه ایلاهی شمه عزیزون ور
و ایلاهی هرگز غم شمه را ما
 و بدبیاری شمه مگره🙏


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

بهاری را...


زیزا دستون خونو ملگزاری را
تیته وشتَن دریه بهاری را

 آسمون چپ چپِه نه مرزی سری
خ'ری نقلی وا کرا بجاری را

وردشه  سلّامه  اشتن دسی نه 
تازه سَوزَه شِیی خشکه داری را

چِمه نَوروزی خونو  مغریبه دس
أنه مسی ژنده روزگاری را

وته شه آلاله خونِه دیلی نه
 سر پژن گینه قبا اناری را

دس آسا  خدا کرا زمینی سر
ماتی من برده چه کردکاری را

تازه سال آ ولی قرفی نکره
هله روز و عیده روز  مَداری را

یندی حالی بوزونم زنده بویی
چه بدردی گول هره مزاری را

بی لَکَنده  آدمی  را  آرسِن
نه که خنده بکرم چه زاری را

دا شایَم بی یندی مین پَرد بسازم
نه که زمت بکشم دییاری را

بایه یخ ژنده دیلون آوا کرم
سوزا بم گیریه شیوار بهاری را


بهنام_نمنه پشت


@b_namnapesht

#سفره_هفت_سین_تالشی 

معرفی کتاب های تالشی در دید و بازدید های نوروز به مهمامان...!! 

از فرهنگ و هویت خود پاسداری کنیم 

#سفره_هفت_سین 
#کتابهای_تالشی

ض_طرقدار


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان تالشی_گویش ماسال 
1- قلبیر/ qəlbir/ همه جا رفتن وسرزدن بی وقفه 
 اشتن پاتونی چاف آسوئه شه همه جا قلبیر ژن^

 2-دودمون/ düdəmun/دودمان 
 دودمون دو، چه دماغه پاوره  برکردشه 

 3-زقیسته / zəqistā/ زردنبو ریغو 
 ای زقیسته ای استه 


4- زله موئه -zəlāmuā/ سیخ شدن موی بدن از سرما 
 کینه لی سردی زله موئه کردشه 


5- فو آکرده /vù ãkārdāباد کردن سر وصورت وزرد و متور م شده 
  بیچار حال ندار^ فو آکردشه

#گردآورنده_زلیخاصبا_ماسال 


🌺🌺کانال واجه واج🌺🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۶


۱- جیله خیسته ( Jile xiste ) : آویزان شدن .


۲- جیلاخنیه ( Jilāxənye ) : آویزان کردن .


۳- جیلیزگیسته ( Jilizgiste ) : سریدن .


۴- جیگریسته ( Jigeriste ) : گرفته شدن .


۵- چیله کیسته ( Čile kiste ) : پژمردن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺  کانال واجه واج  🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۷


۱- جنگره ( Jəngəra ) : جنگ سگها .


۲- جینوئه ( Jinue ) : در زیر قرار دادن .

کلکه کرگی بی مرغونه جینوئه دا کیجه بچینه 

                                        
                  ( Kəlka kargi bi mərquna jinue dā kija bəčinə ) :

در زیر مرغ کرک باید تخم گذاشت تا جوجه در بیاورد .

۳- کونکی ( Kunəki ) : مرغی که موهای مقعدش ریخته شده باشد و 

مقعدش آشکار باشد  .

کونکییه کرگ ( Kunəkiya karg ) : مرغ کون لخت .

۴- فنگه فنگه ( Fəngə fəngə ) : تو دماغی .

گو خا بژنه فنگه فنگه کره ( Gav xā bəžanə fəngə fəngə karə ) :

حرف میخواهد بزند تو دماغی حرف می زند .


۵- جزلک ( Jəzlək ) : جزغاله .


#گردآورنده_ محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج  🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-شکل سفت (šəklə səfat)= رنگ رو (rangə ru): قیافه،ظاهر،چهره
شکل سفت پری نیشا
šəklə səfat peri nišā
ظاهر طبیعی نداشت. چهره اش در هم بود. ظاهرش نشان می داد که حالی نداشت.
2- پت لور کرده (pətə ləver karde): کف کردن،شدیدا گله مند بودن
هده گف ژندشه پت لورش کرده
hada gaf žanda šā pətə ləvereš karda
اونقدر حرف زده بود کف کرده بود
چوون دس دره پت لورا
čavun das dəre pətə leverā
از دستشان خیلی گله مند بود
3-تیویله دار (tivila dār): گل آلود
سری تون دا پا چینجیله تیویله دارا
sari tun dā pā čingila tivila dārā
از بالای سر تا کف پا گل آلود بود
4- مزا کر(məzā kar): بازیکن
مزا کرن حلا اومه نینه
məzā karən halāuma nina
بازیکن ها هنوز نیامده اند
5- سر کرده (sər karde)= تاسنده (tāsənde): شلوغ کردن،سر و صدا راه انداختن
که شون سر کرده (تاسنده)
ka šun sər karda (tāsənda)
توی خانه سر و صدای زیادی راه انداختن و شلوغ کردند
#گردآورنده_مریم_محسنی 143
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- دپاشه (dapāše): اسپری کردن،پاشیدن
آوی گوله بنه سری دپاش
āvi gula bəna sari dapaš
آب را روی آن بوته گل بپاش
2- خسیل (xasil)= کوئه ژه (kua ža): چاودار
خسیل ،کوئه ژه ماله خوراکه
xasil,kua ža māla xurāka
3- بژن تر (bəžan tar): قوی تر
روکه لی پیله لی کو بژن تره
rukali pilla li ku bəžan tara
کوچکتره از بزرگتره قوی تر است
 4- دپشته (dapəšte)=دماله (damāle):کوبیدن، محکم زدن
مشتی ای دپشتشه (دمالشه)
məšti ay dapəštəša (damāləša)
مشتی بهش کوبید
5- اسبه پمیز (əsba pemiz):  کثافتکاری، شلوغ و بهم خورده و بی نظم
یار پیگته اسبه پمیز آکرده
yār pigeta əsb(p)a pemiz karda
برداشتی اینجا را کثیف کاری کردی
ها واتره شیمه اسبه پمیزا
hā vātəra šima əsba pemizā
آنجا را گفتی رفتم خیلی شلوغ و بی نظم بود
#گردآورنده_مریم_محسنی 144
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#زبان_تالشی _گویش _تالشدولاب(رضوانشهر)

۱- چاکَه (čãka) خوبه

۲-چاکٍیش (čãkiš ) خوبی

۳-چاکٓیرون (čãkiron )خوبید

۴-چاکٍیمُون(čākimon ) خوبیم

۵- نیمام (nimãm) نمیام

۶-نٍیمَشا (nimašā )نمی تونم

۷-نٍیمَپٓست( nimapist  ) نمی‌خوام

۸-نٍیمَزنی(nimazni ) نمی‌دانم

گرد آورنده,_سارا_روحانی


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

جام ۳۰۰۰ساله تمدن ماننایی در خلخال کشف شد

🔹مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اردبیل: جام ۳هزارساله مربوط به تمدن ماننایی در منطقه شال شهرستان خلخال در استان اردبیل کشف شده است.

منبع: iranfnews


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1-چیل دشو / Cildašu/ زخمی که بر اثر الودگی عفونت کند 
 بجاره کاری را چه پاتون چیل دشو به 

2-گر گاز / Gərgãz/   دندان زیر دندان در امدن ودندانها دوردیفی روی هم را گرگاز می گویند 
 مملی خرد ن گرگازه 

3- کوته کون /Kütākün/ مرضی که بر اثر بیماری سرخک وبی توجه ای برای اطفال خردسال پیش می اید 

4- اودی /odi/ رنگ کبود وسیاه شده بر اثر ناراحتی 
 بیچاره رنگ ورو اوسال اودی ابه 

5- بیجی  ته /Bijite/ کمی  مقدار خیلی کم 
 بیجی ته اشته خودکاری مه آده 

#گردآورنده_زلیخاصبا


🌺🌺کانال واجه واج 🌺🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال145
1- دژر کرده (dažar karde): مخلوط کردن
اه نوئه رش کمه د نوئه رشی دژر بکه به
a nuarəš kama də nuarəši dažar bəka ba
آن خورش کم است دو خورش را با هم مخلوط کن بخور
2- د بنه به (də bəna be): دو دسته شدن،دو گروه شدن
 د بنه بینه ،ای بنه گیلون منده ای بنه گیریه شه
də bəna bay na i bəna gilun manda i bəna girya ša
دو گروه شدند یک گروه قشلاق ماندند یک گروه هم ییلاق رفتند 
د بنه دو اصله درخت،دو بوته
د بنه داری ببه بکار
də bəna dāri bəba bəkār
دو اصله درخت را ببر بکار
د بنه گوله ببه بکار
də bəna guli bəba bəkār
دو بوته گل را ببر بکار 
3-کرچ کرچه (kərč kərče): تند و تیز 
کرچ کرچه ایشته اشتن کارون کردشه
kərč kərče išta əštan kārun kardəša
تند و تیز پا شد کاراشو انجام داد
4-کرچ (kərč): ترد، برشته 
کرچه نون ویگه
kərča nun vige
نان برشته بگیر
ام گزر کرچه
əm gazar kərča
این هویج ترد و و تازه است
5- کله پوته گینه (kalla puta gine)= پسی آبه (pəsi ābe): 
ضایع شدن 
هر چی واتشه اشته را ننوشونه،چه کله پوته گینه، پسی آبه شه
har či vātəša əšta rā nenušuna če kalla puta gina pəsi āba ša
هر چیزی گفت محلش نگذاشتند ضایع شد و رفت
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۳۰

۱-دس ویلا (das villā) :
با دست اشاره کردن و علامت دادن و فرا خواندن 
۲-دس پنوئه (das penue):
دست روی چیزی گذاشتن ، مانع شدن

۳-واج ورده (vāj varde):
چشم زدن

۴-زونگول ( zungul): 
تکه های هیزم سوخته که
به صورت زغال سرخ شده
درمی آید

۵-ریزه پچینی ( riza pečini):
نکته سنجی، ریز بینی

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۳۱

۱-چم داشته (čem dāšte)
انتظار داشتن، مواظب بودن، طمع کردن
۲-سری تاونده ( sari tāvənde) :
از راه بدر کردن،تحریک کردن
۳-پاویسا (pā visā):
پارا روی زمین کشیدن در هنگام راه رفتن
۴-ویپوشه (vipuše):
چیزی را کامل پوشاندن
۵-ویماله (vimāle): محکم زدن، محکم کوبیدن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان _تالشی_گویش _تالشدولاب
(رضوانشهر)

۱-لا   (Lā )  گلیم

۲-کوپ  ( kup )  حصیر

۳- اَندازَه  (Andāza ) فرش

۴-سَینَه ( sayna  ) بالش

۵-لف (  Lef   ) لحاف

۶-جیکر  (Jikar  )  تُشک 

گرد آورنده _ سارا _ روحانی


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- خنده آگته (xanda āgete)= رخشن آگته (rəxšan āgete)=دس بازار آگته (das ə bāzār āgete): مسخره کردن
خردنی شون خنده آگتا،رخشن آگتا،دس بازار آگتا
xərdani šun dasə bāzār āgetā...
بچه را به مسخره گرفته بودند
2- لف (lef)= دگر (dager)= دشون (dašun): لحاف، روانداز
لفی دشون
lefi dašun
لحاف را روی خودت بکش
دگری اشتن دشون
dageri əštan dašun
رو اندازی رویت بینداز
دشونی اشتن ویده 
dašuni əštan vida
پوششی رویت بینداز
3- غنغ (qanaq): غد، سرکش ، شرور، مغرور
غنغ گیری اشته را پیگته شه
به شرارت و غرور و غد بودن عادت کرده است
4- نجغه داشته (najaqa dāšte): یکدنده،کسی که میخواهد به زور حرفش به کرسی بنشیند 
نجغه نه اشتن کاری پیش درنه
با یکدندگی به زور کارش را جلو می برد
5- ویسندیه (visəndiye): سرازیر شدن
چه وینی خون ویسندیه
če vini xun visəndiya
از بینی اش خون سرازیر شد
#گردآورنده_مریم_محسنی 146
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

بندینه (bandina): 
مقداری کاه را دوقسمت
می کنند ودوسر آن را
گره می زنند تا بتوانند
شالی خشک شده را با
آن ببندند
#گویش_ماسال
#فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانا واجه واج🌺

@vajenaeh_taleshi

چرا سیلاوی شیوار بردره من
لاله دریا مینه دکردره من

ته کو أنگل گنیما رشته تا شی
چرا اشتن کو دِه آکردره من


#فرزانه_قربانی

# _ زبان_تالشی_گویش _رضوانشهر _۶

۱- سَرینگا (saringã ) اتاق نشیمن برای
مهمان که بلندتر از پاچ بن

۲_ پادار (pādãr  ) چوبی که به پهنای تقریباً بیست سانت و به درازای سه متر، قسمت سرینگا را از پاچ بن جدا می‌کند.

۳_ اسبُو  (Esbu  ) ایوان برای نشستن روزهای گرم

۴_ پاچ بن (Pãčben )  جای نشستن میزبان و پایین تر از سرینگا

۵_ تَنفی (Tanaf i ) اتاق مخصوص مهمان که از طرف رفت و آمد می‌کنند.

# گرد آورنده_ سارا_ روحانی#

#_ زبان_ تالشی_گویش _رضوانشهر _۷

۱- مَله  ( Mala )  رفتن به خانه همسایه در اوقات فراغت

۲_گف ژه (gafže ) حرف زدن

۳- درزَن  (Darzan )  سوزن

۴- شاله درزَن (šāladarzan )سوزن بزرگ برای سردوزی کیسه های جو و گندم بکار می رود.

۵- دِمَدس (Demades ) نگاه نکن

# گرد آورنده_سارا_ روحانی#

#_زبان_ تالشی _گویش_رضوانشهر _۸

۱-کیشَه خال (kiša xãl ) جاروی بلندی که از شاخه های درخت شمشاد درست میکنند

۲- دونکَه (Dunka  ) وسیله چوبی که برای چیدن میوه به درخت پرتاب می‌کنند

۳-بژ گِره (Bežgera )چوب بلندی که سرش به شکل قلابه، و برای کشیدن شاخه میوه کاربرد دارد

۴- بَلتَه (Baleta ) دروازه چوبی که برای محافظت از اماکن و منازل شخصی استفاده می‌شود

۵-بَلانکَه (Balãnka  ) یکی از ابزار کشاورزی که برای بذر کاشتن و همچنین از بین بردن علف هرز بکار می‌رود.

#گرداورنده_سارا_روحانی#

تالشن صافینه و ساده اینه
بهاری ول پرومه جاده اینه


 تالشن سَر نِنن هر ناکسی را
خدواندی چاکه همساده اینه


بهنام_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

چوب دستی تالشان و سگ های تالشی 

« زِرَه لِس » یا « سِرَه لِس » یا « فِتِرَه لِس » چوب دستی مشهور و باستانی قوم تالش می باشد

زنده باد ایران 
زنده باد تالش


ضیا_طرقدار

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

دوستان عزیز
تقاضا میکنم از شما، کمک کنید و انتشار دهید این پیغام را.
 متشکرم.
بزودی فصل میوه های هسته دار میرسد. مثل هلو، آلو، زرآلو، گیلاس و آلبالو..
در خواستم این است که هسته این میوه ها را دور نیندازید"داخل دهان نشودبهتراست" بلکه بشورید و خشک کنید   و آنها را در یک دستمال نگه دارید و توی ماشین تان بگذارید.
هر وقت که به پیک نیک و سفر میروید، این دانه ها را در دل طبیعت خالی کنید. اگر  با این عمل ساده و راحت  بتوانیم کمک کنیم به ایجاد فقط یک درخت، ما مٱموریت مان را انجام دادیم. تبدیل کردن این دنیا به جایی سر سبز  یک موفقیت خواهد بود.
دولت تایلند در این سالهای اخیر در بین شهروندانش، این عملیات را بدین فرم هدایت کرده و موفقیت زیادی کسب نموده. شمار درختان میوه در طبیعت بدین صورت افزایش یافته، مخصوصا در مناطق شمالی تایلند،  مالزیاییها هم در این ابتکار عمل به تایلندیها پیوسته اند.
ایجاد و تکثیر درخت در طبیعت با این روش ساده اما مؤثر  حمایت به نسل آینده است.

🌺کانال واجه واج🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- مین آکرده (min ākarde): میانبر زدن، راه باز کردن برای سریع رد شدن در بین جمعیت
زو آرسه را به ام را مین آکرم
zu ārase rā be əm rā min ākaram
برای اینکه زود برسیم بیا اینجا را میانبر بزنیم
2- سره کوئه به (sara kua be): رنج زیاد کشیدن
وییر سرکوئه به 
viyar sara kua ba
رنج زیاد کشیده است
3- سره فت هرده (sara fət harde): سرکوفت خوردن
sara feta har nima 
آدم سرکوفت خوری نیستم
4- سره فت ژنده (sara fət žande): سرکوب کردن
زونی چده چوون سره فتی هردشه
źuni čada čavun sara fəti hardaša
میدانی چقدر سرکوفت آنها را تحمل کرده است 
5- فته هر (fəta har): سرکوب شده
فته هری فتی هرده نبو
fəta hari fəti harde nebu
تحمل سرکوب سرکوب خورده سخت است
#گردآورنده_مریم_محسنی147 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

خسته بوبو تالشون بهشتی کو مندینه 
گله گله تزبی شی ده  بندی کو بندینه
برو سرا بهشته ، گادوشی دشتادشته 
دورو نکارن برا رو راستی کو چندینه ؟
اوه وا 
مولوم

❤️ کانال واجه واج ❤️

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- ازمیش (azmiš): خسته و کوفته
اورنه روزی تیلیمه د ازمیشیمه
urna ruzi tillayma de azmišima
تمام روز را کارکردم خسته و کوفته ام
2- سری گول آکرده (sari gul ākarde): سرگرم کردن،فریب دادن
 مترادف 
سری قال آکرده
sari qāl ākarde
چه سرش گول آکرده چه پولش پیگته شه
če sarəš gul ākarda če puləš pigeta ša
سرگرمش کرد پولش را برداشت و رفت
2-سر آشه (sae āše): سرگرم شدن
لوئه سر آشیمه د ویرم برشه آتش سری پاتیلم پنوئه
lua sar āšima virəm barša ātaši sari pātilam penua
با حرف زدن سرگرم شدم یادم رفت دیگم رو آتش است.
3- کار گته (kār gete): دردسر ایجاد کردن 
نزونوسته کارینه مرا کار گتره
nezunusta kārina mərā kār getəra
با ندانم کاری برام دردسر ساختی
4- مین ژنده (min žande): از عرض خیابان از طرفی به طرف دیگر رفتن
خسته بسته مین ژندره مغولی (خدا مکردون) ماشون ته نگینه
xasta basta min žandəra maquli(xədāmakardun)
māšun tə negina
از عرض خیابان شلوغ گذشتی خدای ناکرده ماشین بهت نخورد
مغولی (maquli): خدای ناکرده،خدای نخواسته)
5- مینه بدله مزا  (mina badale məzā): وسط بازی
لپی پیگه خردنون دخون بشم مینه بدله مزا
ləpi pige xərdanun daxun bəšam mina badale məzā
توپ را بردار بچه ها را صدا کن بریم وسط بازی
#گردآورنده_مریم_محسنی148
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

# زبان _ تالشی_ گویش_رضوانشهر _۹

۱ - چَتین  (Čatin )  سخت  ، مشکل

۲  - چرکین ( Čərkin )   کثیف، ناپاک

۳ - چکستَه  ( Čakəsta )  شکسته

۴ - چرکستَه  (Čerkista ) چین و چروکیده

۵ - چیزَه  (Čiza ) شکوفه

 ۶ - چیری  (Čiry ) ظرف مسی که معمولا برای دوشیدن شیر کار برد دارد

۷ - چَم  ( Čam )  چشم

۸ -  چوروک  (Čuruk )  سرخوش،سبک 

۹ - چادرَه  ( Čādra )    چادر

۱۰  - چیرات ( Čirãt) چهره در هم، اخمو

# گرد آورنده_ سارا _ روحانی #

#زبان _تالشی_ گویش_رضوانشهر _۱۰

۱-خسرگ (Xəsrg )  مادر شوهر

۲-خسوره (Xasura ) پدر شوهر

۳-خالا (Xālã  ) خواهر

۴-مَمَه  (Mama  )  مادر بزرگ

۵-خالو (Xãlo )  دایی

۶-برا (Bərā )  برادر

۷-زوهه  (  Zua )  پسر

۸-زما  (Zəmā )  داماد

۹-کله  (Kəla )  دختر

۱۰ _ خردن  (Xər dan )  بچه

# گرد آورنده_ سارا_روحانی #

# زبان_تالشی _گویش _ رضوانشهر _۱۱

۱- از تالشیمه (Az  Tãləšima )
      من تالش هستم

۲-از  تالشینه  خَشیمه
   (Az  Tāləšina  Xašima )
    من تالش را دوست دارم

۳- از اشتن خردنینه تالشی گف بژیمه
   (Az  əštan  Xərdanina
    Tāləši  gaf  Bažema )
  من با بچه ام تالشی حرف می‌زنم

۴- خیفه چمه زَوُن تالشی مین بوشو
(Xyfa  Čama Zavun  Tãləši  Min Bušu)
 حیفه زبان تالشی ما از بین بره.

گرد آورنده _ سارا _ روحانی

🍃🌾🍃🌾
خاسه خدا نومینه
پردِه ماقِه چَمَه پائون
دییسم ایلی پَسَه
 ایلی نار.....
نِه نارنَه که^ ناردَرییَه
مغرور بو و نِه پَسه
پاشرمنده اشتَن پَس
 مَندِه بو،
چون زونون که چَوون 
کارهمَه که^ بی دایم
چَوون جیگا اَلش/عوض
ببو۰
چَمَه زیندگی کو روزِن
نی  هنتَینَه۰
پَزدینا د'ه روزَه:
ای روز وقف مرادَه 
ای روز نییَه وامَه
 پِشت آکره؛
بختَرَه روزی که^امَنَه 
سازگارَه مغرورمَبَم۰
 روزی  که^امه  پِشت
آکردشَه نی ناامید مَبَم
 که^ زیندگی چاک یا
 بَد گذَری۰
انشاالله که خاسه
خدا گردی راچاکه
روزگاری موقدر بکره۰

✍ فرنگیس قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۳۲
۱-پند و پور (pand u pur): 
چاق وفربه ۰

۲-وییره زونی (viyara zuni):
زیاد دانستن۰

۳-ناردوزه (nārdavaze): 
 پیش دستی کردن-
بازرنگی جلو افتادن۰

۴-سررشته داشته ( sar rəšta dāšte):
روش کاری را خوب بلد بودن۰

۵-سرجیر درنده (  sar jir darande)
سربه پایین انداختن -
خجالت زده شدن۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- ایژبیر (ižbir): زبر، چغره بسته شده
چه پا کونه ایژبیر ایژبیره
če pā kuna ižbir ižbira
پاشنه پایش چغره بسته و زبر و زمخت شده است.
 2- پزر پزر (pezer pezer)
عمیق شدن خط های کف دست در اثر کار زیاد، زخم
چه دس پزر پزره هندی خلکه که کاری کردشه
če das pezer pezera həndi  xalka ka kāri kardaša
اینقدر خانه مردم کار کرده دستش زخم شده  است.
3- کوچه کرده (kuča karda): 
پینه بسته، پوست آبسه کرده پی در پی یا میخچه دار که در اثر کار کردن سفت شده باشد
هده خلیکه کار کردشه چه دسی کوچه کرده
hada xəlika kār kardaša če
 dasi kuča karda 
آنقدر بیل زده دستهایش پینه بسته است.
 4- درژد (dərəžd): زبر، زمخت 
درژده کیسه نه خردنی مشور
dərəžda kisa na xərdani mašur
با کیسه زبر بچه را نشور
5- رجه رجه (raja raja): راه راه
ام ایسبیه رجه رجه شیی خاسه
əm isbiya raja raja šeyi xāsa
این پیراهن سفید راه راه زیباست
گردآورنده_مریم_محسنی149
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۳۳
۱-پا دکرده (pā dakarde):
پافشاری واسراربرای انجام
 کاری- پوشیدن کفش

۲-پاپیش نوئه (pā piš nue)
جلوآمدن -پیش قدم شدن
برای انجام دادن کاری۰

۳-پا آچینده (pā āčinde): 
پاپس کشیدن-دوری کردن

۴-پاسرمنده ( pā sar mande):
ایستادن روی پا 
۵-ای پاسرمنده (i pāsar mande):
روی یک پا ایستادن
عجله کردن- اسرار داشتن
برای انجام کاری
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taeshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۳۴
۱-پابن (pābən): زیرپا

۲-پا چاله (pā čāla):جای
پایی گه گود افتاده باشد

۳-پادار (pādār): دائمی-
اهل گردش وبیرون رفتن

۴-لوکی پاپنوئه (luki pā penue):
پاروی گلوی کسی گذاشتن-
درتنگنا قرار دادن -
تحت فشار گذاشتن

۵-سرپرمه (sar perme):
هواداری کردن-دفاع  کردن
ازکسی
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

هنی نا

زونو چه گوشه داریمه  هنی نا
زونو وی بسته  باریمه  هنی نا

ایله اُوری چمن عمری کو منده
صباینه روزی کاریمه   هنی نا


#زرتشت_فتحی

# زبان_ تالشی_ گویش _ رضوانشهر _۱۲

۱-تالش  وییر قشنگه
(Tãləš   Viyar   qašanga  )
تالش  خیلی زیباست

۲-تالشی  آدمن صاف و سادینه
(Taləši  ādamen  sāf  Sãdayna)
تالش ها آدمهای صاف و ساده هستند

۳- تالشی گیریه  بهشتی بمندی
(Tāləši  girya  Bhešti  Bamandi )
کوه تالش همانند بهشت می‌ماند

۴-ویشه  دارنش سوز و بلنده
(Viša  Dārenəš  Savz   Va
Bəlanda )
درختان جنگل سبز و بلند است

۵- زریه آوش  آسمونی  رنگه
(Zary  āveš   ās muni   Ranga )
دریا   آبش  رنگ آسمان  است

۶- چمه  تالش  خدا  اشتن دسی نه ساستشه
(Čama    Tāləš   Xədā   əštan
Dasi  na    Sāstaša )
خدا  تالش  ما  را با   دست  خودش درست کرده است.

گرد آورنده_ سارا _ روحانی

# زبان_ تالشی _ گویش_ رضوانشهر _۱۳

۱- مجمه  ( Məjma ) سینی بزرگ

۲- نمچه (Nəmča  )  زیر دستی که کف آن گود است

۳- تمچه (Təmča )  قابلمه کوچک

۴- کچه  (Kača  )  قاشق

۵- کترا  (Kat rā )   کفگیر

۶- قَدره  (qad ra )  کاسه

۷- پیاله  (Piyã la  ) کاسه

۸- داورو  ( Dāv ru )   دیس

گرد آورنده_سارا_ روحانی

واژه های تالشی – گویش آستارا 

1 – اوَه ēvâ : این طرف ، این سوی 
2 – آوَه âvâ : آن طرف ، آن سوی 
3 – ایی وَه ivâ : یک طرف ، یک سوی 
4 – اینِه ine : این طرف ها ، این سوی ها 
5 – آینِه âyne : آن طرف ها ، آن سوی ها 
6 – آی پِه âype : آن بالا 
7 – آی وِه âyve : آن پایین 
8 – یو پِه yope : این بالا ، جای بالا 
9 – یو وِه yove : این پایین ، جای پایین 
10 – کوِه kēve : کو ؟ 
11 – کی یو kiyo : کجا ؟ کجاست ؟ 
12 – آیو âyo : آنجا 
13 – آنگه ângē : آن گونه ، آن طور 
14 – آنگنَه ângēnâ : به آن گونه ، به آن طور 
15 – انگه ēngē : این گونه ، این طور 
16 – انگنَه ēngēnâ : به این گونه ، به این طور 
17 – ام ēm : این 
18 – امِه ēme : این است ، اینه 
19 – امی یَه ēmiya : ایناهاش ، اشاره به چیزی نزدیک 
20 – امون ēmun : اینها 
21 – آ â : آن 
22 – آ اِ âe : آن است ، آنه 
23 – آیَه âyâ : اوناهاش ، اشاره به چیزی دور 
24 – آون âon : آنها 
25 – شمَه šēmâ : شما 

آ â = صدای بین آ و ا 

منبع:تاریخ آستارا

تلفظ صوتی واژه ها در پست پایین

👇👇👇

# زبان _تالشی _ گویش_ رضوانشهر _۱۴

۱-بجاره کار (Bəjāra kār )کار مزرعه

بجاره کار آرستَه 
(Bəjāra  kãr  Ārasta )
کار مزرعه رسید

شکر خدا بکَرَم 
(Šəkr   Xədã   Bəka ram )
 خدا را شکر کنیم

۲- تومه جار (Tuma jãr ) خزانه

تومی ببرم  تومه  جار
( Tumi  Bəbaram  Tumajār )
بذر   را به خرانه  ببریم

کار  خدا  وییر  قشنگه
( Kār  Xədā  Viyar  qašanga )
 کار خدا  خیلی زیباست

# گرد _ آورنده _ سارا_ روحانی#

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- جی جی هرده (jiji harde): شیر خوردن به زبان بچه ها
بری جی جی به
beri jiji ba
بیا شیر بخور
2- لالا (lā lā): کول کردن ، بانوان تالشی بچه را بر پشت خود می گذارند یا می بندند. به زبان بچه ها
بری لالا بشم باغ 
beri lālā bəšam bāq
بیا کولت کنم برویم باغ
3- په په (papa): پلو،غذا به زبان بچه
بشه په په به بدز بری
bəšə papa ba badaz beri
برو پلو یا غذا بخور بعدا بیا
4- تاتا (tātā): نی نی به زبان بچه
دیس تاتا اومه
diyas tātā uma
نگاه کن نی نی آمده
5- بووه (buva): خطرناک به زبان بچه
اشاره به قوری گرم یا چاقو و...
بووه یه یه 
buva ya ye
خطر ناکه ها
گردآورنده_مریم_محسنی151
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- بولوبولو (bulu bulu): حشره و هرحیوان کوچک مورچه مانند که بر زمین آرام راه می رود به زبان بچه
بولوبولو اومه تاتا گاز گتشه
bulubulu uma uma tātā gāz getəša
حشره آمد نی نی را گاز گرفت
2- هولو هولو (hulu hulu): اردک به زبان بچه
هولو هولو بری تاتا ور
hulu hulu beri tātā var
اردکی بیا پیش نی نی
3- دی دی (didi)، دید دید (did did): رارویک،ماشین،موتور،دوچرخه
... 
دی دی بوئه دنشم بشم برون
didi bua danəšam bəšam berun
4- بئو (bau): شغال و حیوانات وحشی (لولوخورخوره) به زبان بچه 
،بئو بئو صدای شغال است که از روی ادای صدایش آن را میخوانیم
بئو بئو شاله گله بری تی تی شیطونی کره ای به
bau bau šāla gəla beri titi šaytuni karə ay ba
بئو بئو شغال بیا مرغها شیطونی می کنند اونو بخور
5- دو دو (du du): ترانه شادی آور برای بچه
دو دو ، دو دو 
دوغ دوغ، دوغ دوغ
ماست و دو  
ماست و دوغ 
چمه گاین شینه کو
گاوهای ما رفتند کوه
چه بوئرن شت و دو
چی بیارن شیر و دوغ
چه بوئرن ماست و دو
چی بیارن ماست و دوغ و...
گردآورنده_مریم_محسنی152
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- تی تی (titi): مرغ و پرنده به زبان بچه
تی تی جان مورغونه بوئر تاتا بهره
titi jān murquna buar tātā baharə
مرغ ناز تخم بیار نی نی بخوره
2- چاچا (čāčā): اسب به زبان بچه
بشم چاچا دنش
bəšam čāčā danəš
بریم سوار اسب شو 
3- پیشی (piši) : گربه به زبان بچه
گوش آکه پیشی میوم میوم کره وا مه وشیره
guš āka piši miyum miyum karə vā mə vešira
گوش بده گربه داره میو میو می کند می گوید گرسنه هست
4- له له (lele): گاو به زبان بچه
له له  جی جی بوئه تاتا بهره
lele jiji bua tātā baharə
گاو  شیر بیار نینی بخوره
گردآورنده_مریم_محسنی153
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 

1-کوتو کوتو (kutu kutu): سگ با وفا به زبان بچه
کوتو کوتو بری په په به
kutu kutu beri papa ba
سگ با وفا و ناز بیا غذا بخور
البته برای قدر دانی از وفای سگ آنرا با کلمه کوتو و کته هم صدا می زنیم.
2- لولو (lulu): سگ به زبان بچه
لولو خاسه
lulu xāsa
سگ حیوان خوبی هست
3- هاب هاب (hāb hāb): سگ به زبان بچه
هاب هاب وا بشه آا بکره از نی کرا خسم
hab hab vā bəša āā bəkara az ni kərā xəsəm
سگ میگوید بروید بخوابید من هم دارم می خوابم
4- دده (dada): گردش،بیرون از خانه
پوپو دکه دیدی دنشم بشم دده
pupu daka didi danəšam bəšam dada
لباس بپوش ماشین سوار شویم برویم گردش (بیرون)
5- سه سه (sese): کثیف،اخ به زبان بچه
سه سه یه چچ آمه سا
sese ya  čač āmasā
کثیفه (اخه)  دست نزن
گردآورنده_مریم_محسنی154
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

عاقیلی کودفرسشونه
که^موحیبتی کی کو
آموتره؟
واتشه:دار و چه تیته کو
واتشونه چنته؟

واتشه:هر وخت ای
پاچکی اَی ژندمه
تلافی خونه اشتن
تیته چمه سری
ویکردشه۰

فرنگیس قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی _ گویش_رضوانشهر _۱۵

۱-وییر  خش  آمیرون  به  تالش
(Viyar  Xaš  Āmiyron  Bə Tāləš)
به تالش  خیلی  خوش  آمدید.

۲-شمه  حال  چاکه
(Šəma   Hāl  Čāka  )
حال شما خوب است

۳-  از  کیا  آمیرونه ؟
(Az  Kiyā  Āmi runa  )
از کجا آمدید ؟

۴- بشم  چمه  که؟ 
(Bəšam   Čama   ka  )
بریم خونه ما ؟

۵-چمه  را  گیریه کا  روکه  که  استه
(Čəma  Rā giryakā  Ruka  ka  əsta )
ما  خونه  کوچک  تو ییلاق  داریم

۶- بمن  آشزنی ؟
(  Bəmən  Āšazni  )
منو  می‌شناسی؟

۷-از  ایله  تالشه  ژنیم
(Az  ila   Tāləša  ženim  )
من یک زن تالش  هستم

۸-از اشتن تالشی نه  وییر  خشیم
Az   əštan   Tāləši na  viyar  xašem)
من خودم تالشمو خیلی دوست دارم

# گرد آورنده_ سارا_ روحانی#

# زبان_ تالشی_ گویش_ رضوانشهر _ ۱۶

۱- قَلیه  (qaliya )  خورشت

۲- ایسبیه  قلیه(isbiya  qaliya )
قیمه  (خورشت سفید )

۳-سیا قلیه  (Siyã qaliya )
فسنجان  (خورشت سیاه )

۴- جیگر قلیه (Jiygara qaliya )
خورشت جگر 
( با جگر تازه گوسفندی درست میکنند)

۵-مرجو  قلیه (Marju  qaliya )
خورشت عدس
(شامل مغز گردو و رب انار یا آلوچه و عدس و ادویه  )

۶-وُزَه  کو کو (Vuza  kuku  )
 کوکوی  گردو

۷-کرگه کواو  (Karga kavāv )
کباب مرغ

۸-کَوَ پته (Kava  Pəta  )
کَو یعنی سبز و پَته یعنی پخته
به معنای سبزی پخته شده است
در واقع همان ( ترش تره )

# گرد آورنده _ سارا _ روحانی#

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- هم روزون (həm ruzun): اخیرا 
2- اقلکم (aqallakam): اقلکن (aqallakan): اقلا،حداقل
3- ویشتری (vištari)، ویشته تری (vištatari): بیشترین ،اکثرا
4- رو به رو (ru ba ru)، سپر (səper): صراحتا،رو در رو،رک و راست
5- پیشترون (pištarun)، پیشته ترون (pištatarun): قبلا،قبلنا
گردآورنده_مریم_محسنی 156
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- هسه (həsa): الان،عجتلتا
2- بدزنی (badazəni): دومله دره (dumla dəre): متعاقبا
3- فقد (faqad): فقط،منحصرا
4- اولونا (avaluna):اولا
5- بدز چه (badaz če): بعدا، بعد از آن
گردآورنده_مریم_محسنی157
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-چچه (čača)،چچ (čač): دست بزبان بچه ها 
چچه بوئه ماچ بکرم
čača bua māč bəkarəm
دستت را بیار ببوسم
2- پوپو (pupu): لباس و هر نوع پوشیدنی به زبان بچه ها
به پوپو دکه بشم دده
be pupu daka bəšam dada
بیا لباس بپوش برویم بیرون
دده (dada): بیرون
3- پاچی (pāči): پا به زبان بچه ها 
 پاچی بوئه پوپو دکرم
pāči bua pupu dakarəm
پاتو بیار جوراب بپوشمت
4- ته ته (tate):  راه رفتن به زبان بچه ها
ته ته بکه بری دده کش
tate bəka beri dede kaš
راه بیا، بیا بغل مادر
5- آآ ،آا (āā، āa): خواب به زبان بچه ها  
خوابیدن آآ کرده یا آا کرده
بری چمه کشه آآ بکه ، (آا بکه)
beri čəme kaša  āā (āa) bəka
بیا بغلم بخواب 
گردآورنده_مریم_محسنی150
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

❤️چَمَه خاسه عزیزه آخرنه ایمامی 
دنیا دَلَکَه روز
همه گلان مبارک🌸🌸🌸
ناجه دارم دا چه اومِه نَه
ام ظلماته روزگار روشونا بو...


💐💐💐💐

#ریشه_یابی_واژه_ها

نقل است که : 
با هجوم موشها به شهر همدان ،
که موجب شیوع بیماری طاعون در این شهر شده بود ، پزشک حاذق "ابو علی سینا" به مردم دستور داد برای مقابله با موشها از مار استفاده کنند!
و بعد ها نیز به پاس اینکار 
در سر راه مارها 
جام شرابی از انگور سیاه گذاشتند تا از آن بنوشند ، زیرا زهر مارها را بیشتر و خطرناک تر میکرد!

از آن پس مار نماد بهداشت
و نماد داروخانه های جهان شد،
لذا برخی داشتن و نگهداری مار را 
نشانه سلامت میدانستند!
و به افرادی که زیاد دچار امراض میشدند ، "بی مار" میگفتند!

کلمه ایی که تا به امروز نیز پابرجاست 
و به همین عنوان استفاده میشود

منبع:حقایق باستان


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

ام فیلمی نه شایه 
 روکه جیبِند ساته و شمه گولدونون ویرشتِه

👌👌👌

🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- کته هر (kəta har): عقده ای
2- اتاز (attāz): فضول باشی
3- پشه دار (pəša dār):کج اندیش، نااهل
4- زوره وا (zura vā): زورگو
5- کم وین (kam vin): حسود
  گردآورنده_مریم_محسنی158
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

✨ دیلم هَمیشَه تالشی را تَنگَه
✨ تالشی خاک ، هَمَه تیَه قَشَنگَه

✨ تا مَشی و مَدیَسی نِزونی چ وام
✨ تالشَه برا ئِن که زونون اَز چ وام

😍 فیلمی جالب و دیده نشده از شعرخوانی تالشی زنده یاد استاد #فرامرز_مسرور_ماسالی

# زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۸


۱- اَتَن سَتَن ( Atan satan ) : قرار مدار .

۲- غٚنج ( Qənj ) : برآمدگی زیر گلو .

۳- تَسکَرَه ( Taskara ) : گذرنامه / پاسپورت .

۴- غٚلّغ ( Qəlləq ) : شیوه / عادت .

۵- آونس ( Āv nəs ) : آبنوس .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

سه وخته انجیله داری مونی غم
بی درمونیره   ویماری  مونی غم
تِییَه جیفی و اطفالی    خجالت
گرونه  عیده  بازاری    مونی  غم


#زرتشت


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

# زبان _ تالشی_گویش _ رضوانشهر _۱۷

۱- نون آبِه  (Nun Ãbe  )  قایم شدن

۲- ژون  آبِه (Žun Ãbe ) گم شدن

۳- وج آبِه (Vaj  Ãbe ) درست/ خوب شدن

۴ - واتِه (Vãte  ) گفتن 

۵ - ویرتِه  (Virəte )دویدن/فرار کردن

۶ -وینده  (Vinde )  دیدن

۷ - ویکرده  (Vikarde ) به پایین ریختن

۸ - ویختِه  (Vixəte )  خسته شدن

۹ - وشته  (Vašte  ) پریدن

۱۰ - ور آگته  (Var Ãgate )  بغل کردن

۱۱ -  وارسته (Vãrəste )  باریدن

۱۲ - آکرده (Ãkarde  ) باز کردن

۱۳ - آموته (Ãmute  ) یادگرفتن

۱۴ - پرشته (Pərəšte ) بلند شدن

۱۵ -دکرده  (Dakarde  ) پوشیدن

۱۶ -جیکرده (jikarde )  پهن کردن

۱۷ - ویبرده (Vibarde  )  بلعیدن

۱۸  - ویر مـِه (Vir me )   پایین آمدن

۱۹ -آویشته ( Ãvište  ) پاک و تمیز کردن

۲۰ - مندِه  (Mande )  ماندن

# گرد آورنده _ سارا _ روحانی #

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

# زبان _ تالشی _ گویش _ رضوانشهر _ ۱۸

۱- نون آبِه (Nun Ãbe )  قایم شدن
اشته خردن  نون آبَه ؟
əštə   Xər dan  Nun   Ãba ?
 بچه  تو   قایم   شده  ؟

۲ - ژون  آبِه (Žun  Ãbe  )  گم شدن
اشته  کرگ  ژون  آبَه ؟ 
əštə    karg    Žun   Ãba ?
مرغ  تو  گم  شده ؟

۳ - وج  آبِه ( Vaj  Ãbe ) خوب/ درست شدن
اشته  ننه  وج  آبَه  ؟ 
əštə   Nana   Vaj    Ãba  ?
مادرت  خوب  شد؟

۴ - وارسته (Vãrəste  )  باریدن
کلاک  کاره  وارسته ؟ 
Kəlãk   kãra   Vãrəste ?
باران  داره  می‌باره ؟

۵ - بواج  (Bəvãj )   بگو
اشته  گفی  بواج ،
əštə   gafi    Bəvãj
حرف خودت را  بزن

۶ - مواج  (Mavãj  )  نگو
وسته  د  مواج  ،
Vasta  De   Mavaj
کافیه   دیگه  نگو  .،

# گرد آورنده _ سارا _ روحانی  #


    🌺 کانال واجه  واج 🌺

بی اشته  لاره  داری   ناره   مونوم
آوی برده  کولی       کناره   مونوم

بی اشته از بی  اشته  ازبی   اشته
شوی که  هیچ  ندا ره ساره  مونوم

#زرتشت


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-هیشا (hišā):کلمه دور کردن مرغ و جوجه
متضاد کلمه تی تی ti ti یا تیت تی titti فراخواندن مرغ و جوجه
2- هولا (hulā):کلمه دور کردن اردک و غاز
متضاد کلمه دوو duu فرا خواندن اردک و غاز
3- چخه (čəxa)،کچی (kəči):کلمه دور کردن سگ
متضاد کلمه کته به  kəta ba و کته به آو ئه kəta ba aua (فراخواندن از راه دور) و فرا خواندن سگ
4- پیشت (pišt):کلمه دور کردن گربه
متضاد کلمه  پیش پیش pišpiš
5- له (le): کلمه دور کردن گاو
متضاد کلمه ننه به nana ba فراخواندن گاو
گردآورنده_مریم_محسنی 155
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۳۵

۱-دیمه منده (dima mande):
کنار ماندن-دورماندن

۲-دیمه نوئه (dima nue):
کنار گذاشتن-دور کردن

۳-تا دوئه (tā due)
ادامه دادن-زیادکردن
بحثی
۴-گله آدوئه(gəla ādue):
یکی به دو کردن-ادامه دادن
موضوعی

۵-شردکاره(šar dakāre):
شر به پا کردن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۳۶
۱-سره رییه (sara raya): 
لایه رویی یا اولی

۲-بنه رییه یا تونه رییه (bəna riya yā runa riya): 
لایه زیرین یا آخرین لایه
چیزی

۳-ای دازی کرده (i dāzi karde):
یکسره کردن  کاری

۴-گز گزه ( gəz gəza): 
خواب رفتگی پا یادست 
ومورمور کردن آن

۵-شااندازی ( šā andāzi):
به خود نازیدن-خودرا
ازهمه بالاتر وبهتر دانستن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- ویپیسته (vipeyiste): از گرما پختن و هلاک شدن
گرمی ویپییستیمونه 
garmi vipeyistimuna
از گرما هلاک شدیم (پختیم).
2- ویچکه (vičake): فرو ریختن، شکسته شدن
که دیار ویچکه
ka diyār vičaka
دیوار خانه فرو ریخت
خاک به گور د ویچکه
xāk ba gur de vičaka
بیچاره دیگه شکسته شد.
3- ویتیله (vitille): با سرعت از بلندی به طرف پایین رفتن
دا خله یی مسشه بتی بتی ویتیلله سر جیری را  dā xəle masəša bəti bəti vitilla sar jiri rā
تا صدایی شنید دوان دوان به طرف پایین رفت 
4- ویتاشه (vitāše): شاخه های زاید پایبن ترین قسمت درخت را از جهت پایین به بالا بریدن و صاف کردن
دازی پیگه داری بنه خالون ویتاش
dāzi pige dāri bəna xālun vitāš
داس را بردار شاخه های پایین درخت را ببر (منظور بالای درخت نرو همینکه روی زمین ایستاده ای انجام بده تا اونجایی که دست می رسد)
چون اگه بالای درخت برود و شاخه های اضافی درخت را از جهات مختله ببرد می شود "داراینجنا" یعنی هرس کردن
5- ویپرازیه (viprāziye): ویپرازیسته (viprāziste): به زمین افتادن و نقش بر زمین شدن ،ولو شدن
=ویبرازیسته  vibrāziste
مترادف توار آبه təvār ābe
لیزگ هردمه بلکیمه ویپرازیستیمه بسته مینی
lizg hardəma balakima viprazistima basta mini
سر خوردم تو خیابان افتادم و نقش بر زمین شدم 
 گردآورنده_مریم_محسنی 159
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- آتاش ویتاش کرده (ātāš vutāš karde): صاف و صوف کردن
2- ویروف آروف کرده (viruf āruf karde): خاک و خل گرفتن و حسابی جارو و خاکروبی از در و دیوار کردن
3- دروف آروف کرده (daruf āruf karde): جارو پارو زدن
4- دیس آدیس کرده (diyas ādyas karde): پاییدن و همه جا را زیر نظر داشتن
5- آگلر ویگلر هرده (agler vigler harde): غلطیدن 
گردآورنده_مریم_محسنی160
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

# زبان _ تالشی_ گویش _ رضوانشهر _۱۹

۱ - ویخته  (Vixəte  )  خسته  شدن
ننه   کاری کا   د   وییر   ویخته
(Nana  Kãriy kã     De   Viyar   Vixəta )
مادرم    دیگه از   کارش   خیلی خسته شد

۲ - ویکرده   (Vikarde )  به پایین ریختن
خردنی   آو   ویکرده
(Xərdani   Ãv   Vikarda  )
بچه آب را ریخت

۳ - وینده  (Vinde  )  دیدن
زیر  بَتم   ویندَه   
(Zir   Batəm   Vinda  )
دیروز  تو را دیدم

۴ - ویبرده  (Vibarde ) بلعیدن/ قورت دادن
نَلتی  وَرزک    ویبرده
(Nalati    Varzak    Vibarda  )
مار  قورباغه  را بلعید

۵ - وشته  (Vaşte )  پریدن
برام   آتشی سری کا   وشته
( Bərãm   Ãtaši   Sarikã    Vašta  )
برادرم روی  سر   آتش   پرید

۶ - ویرته   (Virəte  )  فرار کردن / دویدن
اشته خالا  ویرتَه 
( əštə    Xãlã    Virəta  )
خواهرت  فرار  کرد

۷ -  ور آگته  (Var Ãkate  )بغل کردن
اشته  خردنش  ور آگتَه  
(əštə    Xərdanš     Varãkata  )

بچه‌ی  تو  را بغل  کرد

۸ - واته  (Vãte )  گفتن
ته  چه  کاشَه   واتِه 
(Tə   ča    Kãša     Vãte  )
تو چه  داری  میگی؟

# گرد آورنده_ سارا _ روحانی #


🌺 کانال واجه واج 🌺

.

# زبان _تالشی _ گویش_ رضوانشهر _ ۲۰

۱ -  آرسته  (Ãraste  )  رسیدن

۲ - آویشته  (Ãvište  ) تمیز/ پاک کردن

۳ -آموته  (Ãmute )  یاد گرفتن

۴ - آزنوسته  ( Ãznuste )  شناختن

۵ - آکرده  (Ãkarde  )  باز کردن

۶ - پرشته  (Pərəšte  )  بلند /بیدار شدن

۷ - جیکرده  (jikarde  )  پهن کردن

۸ -دپرسسته  (Daparsste  )  پرسیدن

۹ - خته  (Xəte  )  خوابیدن

۱۰ - منده  (Mande  )   ماندن

۱۱ - نشته   (Nəšte  )   نشستن

۱۲ - چکسته  ( Čakəste  )  شکستن

# گرد آورنده _ سارا  _ روحانی  #


🌺 کانال واجه واج 🌺


.

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- سر دوئه (sar due): ول کردن و گذشتن، صرف نظر کردن
درسه خونی کو هه صفه ته حالی نبو ای سر بده دومله صفه بوخون
darsa xuni ku ha safa tə hāli nebu ay sar bəda dumla safa buxun
در هنگام درس خواندن آن صفحه ای را  که نمی فهمی ول کن صفحه بعدی را بخوان
2- سر آدوئه (sar ādue): رها کردن
بیرون کردن،ول کردن
بیز بشه کرگه لونی بری آکه کرگون سر آده
biz bəš karga luni bari āka kargun sar āda
پا شو برو در لونه مرغها را باز کن مرغها را بیرون کن
3- سر ژنده (sar Zande): احوال گرفتن، سر زدن
مدارون سر ژنده خدا خش آ
madārun sar žande xədā xəš ā
سرزدن به فقرا خدا را خوشحال می کند
4- سر پرنده (sar perande): سقف سازی ساختمان ،سقف خانه را درست کردن
اون کرا اورو اشتن که سر کرن
avən kərā uru əštan ka sar karən
اونا امروز سقف خونشون را دارند درست می کنند 
5- سر پنوئه (sar penue): روانه شدن
سر پنوشه نزونوم کا شه
sar penuša nezunum kā ša
 روانه شد نمی دانم کجا رفت
گردآورنده_مریم_محسنی161
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

بری  سیاه شَوون  یندی نه برشم
صبه    آوتاوینه    بندی نه  برشم
چمن آلاو ببه  از اشته     قوربون
نفسی  من  انه     رندی نه  برشم

#زرتشت


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

سلام و درود خاسه رفقن 

شمه قشنگه خاله بهاره صب به خیر و شادی 

سقه جان و دیل خشی شمه را یاله خداوندی کو ناجه دارم ، زیرون ببن ایشالله 🌹🌹🌹💚💚💚💚💙💙💙💙

برامههههه ی تالشن شمه قشنگه سم و سرا و بجارون مخرشن ، ولله آخر عومری بیچاره مکره اشتن ...

ژن و خردخالون گفی گوش مدرن ، شمه اِه ولله ، خراوه تهرونی کو که مخرن .

اگه تهرون خوبا ، چرا تهرونیئن آن شمه زندگیئون خرن ؟؟؟!!!!!

تحمل بکرن ، اونی که تهرون مندینه ، بوشون اشته را هه گیلونی کو که بخرن  بهتره ، شمه قشنگه بهاره سرزمینی به بیگونه مخرشن .

تالشن مخرشن !!!!!!!! ولله بیله کرا اشتن بیچاره کرن ...دواره وام ایته ام سختیئون تحمل بکرن ...🙏🙏🙏🙏


#طهماسبی

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۷


۱- رکجل ( Rəkəjəl) : نامرغوب ، کرمو ، آفت زده .

اه داری میوه همه رکجله Adāri miva hama rəkəjəla 

میوه ی آن درخت کلا آفت زده و کرموست .

۲- فو آکرده ( Fuākarde ) : باد / ورم کردن .

ای فو آکرده ay fu ākarda او باد / ورم کرده است .

۳- آتنده ( Ātande ) : تنیدن ، منتشر کردن ، انتشار دادن .

آتنم ( Ātanəm ) :  منتشر کنم .

آتنی ( Ātani ) : منتشر کنی .

آتنه (Ātanə ) : منتشر کند .

آتنم (Ātanam ) : منتشر کنیم .

آتنه ( Ātana  ) : منتشر کنید .

آتنن ( Ātanən ) : منتشر کنند .

۴- تازه بینا ( Tāza binā ) : ابداع ، نوآوری .

۵- زار ژنده ( Zār žande ) : ادعای بی چیزی کردن .

زار مژن Zār mažan ادعای بی چیزی نکن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

چمن بَرمَه  نفسی کو  دری ره
چمن صتا وسسی کو  دری ره
چرا نشام اشته الاوی  چیندن
تکه چمن د دسی کو  دری ره


#زرتشت_فتحی

🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

دنیا دره اشته شی کیه پاک 
عالم همه ایور ته ایور تاک
هرگز نبرا اشته شی ماتاو
احسنت به ام خلقت و ام خاک
 خلک و فلک اشته دایر گردن
منظومه یه شمسی ژنی تملاک
مخمل درییه،خاسه بجارگا
ته سوزه توم ،الباقیه سیچاک
اشته سره فا زنده به دنیا
ته سوته دیلون را بیره کیلاک
دویردیره ای دم دمه وا شی
اشته عاشقن آبینه بی باک
از کیمه ترا غزل بتاوم
لولاک لما خلقت الافلاک

اشته خونه حکمن فتبارک
نازیل به خدا دن دره بی شک
قرآن تنه آیه آیه بو قند 
سو ژنده خدا بوروئه به برجک
از کیمه ترا غزل بتاوم
لولاکه لما خلقت الافلاک

شق القمرا اشته ایشاره
اشته کشه کو ایشته ستاره
دا اشته اذانی سر پدوئه
آفتاوی ترا ژنده میناره
سر قابیلی نی ترا عزیزه ای
جان ویکرم از هیزارپاره
غیرس دیل وجان چه دارم ایجان
اشته سره فا اوبار تو باره
دویر ، دروشون تاریکه دنیا 
دا چم چم آبو روار رواره
اشته نومینه زنده یه ایسلوم
قرآنی پشون خزون باهاره  
از کیمه ترا غزل بتاوم
لولاکه لما خلقت الافلاک

شیرنه میوه ان خاله به خاله
اشته خاطر ام بهشت واله
روشنه بره ای خدانشون دو
آو اشته خونی هنده زلاله
اشته بر^سی دروفته آدم
 کی اشته شی هنده با کماله
دنیا دخنییه اشهدن لا
دا اشته اذانه خون بلاله
خوام بام سرینه از اشته پابوس
سبحانکه یا نوری جلاله
از کیمه ترا غزل بتاوم
لولاکه لما خلقت الافلاک

دردونه ای آسمون محمد
کاش ویدیسی تالشون محمد
ام اومتی دس ترا درازه
دس تی مخوازن بشون محمد
دا مندیره ته ویتاوی ایره
گل پی بشو آوی تون محمد
شعر و غزل و قصیده فر دم
بند اومه ترا زوون محمد
از کیمه ترا غزل بتاوم
لولاکه لما خلقت الافلاک
#معصومه_اپروز
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌹🌸🌸🌹🌼🌸🌷🌺🌹🌼🍀🍁

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#سرهِ  به  نالیدن  حیوانات  درنده  ای مثل سگ   گرگ و....میگویند   به طبع   همین  سرهِ  را بخاطر پرخاش بعضیها   درمواقع عصبانیت   پِسره ِ  میگویند    حتی  وقتی یک نفر  با عصبانیت  خیلی  داد و بیداد میکند   میگن    (  فلانی چدهَ  سره)


#همدمی


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

Maryam Mohseni:

ویسره visəre  بگو بگو کردن و کسی را خوشبخت انگاشتن و خوشبختیهایش را به زبان آوردن
مثال
خاک به گور اشته را هزار گیرفتاری داره چده ای ویسری (ویلاوی)
 ویلاوه مترادف ویسره


#مریم _محسنی_گویش_ ماسال

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

Maryam Mohseni:

1-سره səre  نالیدن انسان و نالش حیوان
چده سری؟
čada səri?
چقدر مینالی؟
پلنگی سره گوش آکه
palangi səre guš āka
ناله پلنگ را گوش کن
2-سره  səra حنجره و گلو
سره ژنده گلو ،حنجره پاره کردن
سره را شه səra rā še پرخاش کردن
کرا چه سره را شی
kərā če səra rā ši
بهش پرخاش کرد = داشت حنجره شو (گلوشو) پاره میکرد
شالی کرگی سره ژنده
šāli kargi səra žanda
شغال گلوی مرغ را پاره کرد
3- جره jəre وراجی کردن
چده جری؟
čada jəri?
چقدر وراجی می کنی؟
4- ویسره visəre چشم زدن و بگو بگو کردن و غیبت کردن
چده ای ویسری
čada ay visəri
چقدر باهاش بگو بگو می کنی
5-آسره āsere
(آسریسته)āseriste  سرد شدن
چایی آسره زو بهر
čāyi āserə zu bahar
6- پسره pesere دلسرد شدن
ای نه رفقا د ای کو پسره pesera ،پسریسته peserista
ay na rafeqā de ay ku pesera
با هاش رفیق بود دیگه ازش سرد یا دلسرد شد
7- ویسرهvisere  (ویسریسته)viseristeریشه کن شدن و بکلی از بین رفتن و اثری ازش نماندن
باغه ته آفتی کو ناکرده ویسریسته (ویسره) visera
bāqa te āfati ku nākarda visera (viserista)
باغ در مقابل آفت دوام نیاورد و بکلی از بین رفت
آتش کیکلاکو ویسریستهviserista (ویسره)visera
ātaš kilākā ku visera(viserista)
آتش در جایش کاملا از بین رفت

🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

آثار باستانی منطقه تالش – غرب گیلان 

جام زرین تالش 
محل نگهداری : موزه تبریز 

منبع : تاریخ تالش ، علی عبدلی ، چاپ دوم 1393 ، ص 368 
# تاریخ آستارا


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

Maryam Mohseni:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- سوجه (suja): باد سرد
سوجه وا گینه
suja vā ginə
باد سرد می وزد
2- وا گینه (vā gine): باد وزیدن
مرا چه مونو گرمه وا گینه
mərā čə munu garma vā ginə
به نظرم باد گرم می وزد
3- سوجون برونجون به (sujun burunjun bə): از دست کسی بسیار اذیت شدن و سوختن
چوون دس دره سوجون برونجون به
čavun das dəre sujun burunjun ba
از دستشون سوخت و عذاب کشید
4- سون کرده (sun karde): شکنجه کردن،،پوست از سرکندن
ای گتشونه ای سون کرن
ay getəšuna ay sun karən
او را گرفتند پوست از سرش می کنند
5- خارزار (xārəzār): داغان
خارزاریه  
xārəzāriya
داغونیه
گردآورنده_مریم_محسنی162
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۹ 

۱- جیوشته چونه ( Jivašta čuna ) : کسی که آرواره اش کج باشد .

کفچی لفچی ( Kafči lafči ) : کسی که آرواره اش کج باشد .

۲- فاکی ( Fāki ) : باد فتق .

بر آمدگیی که به دلیل خروج قسمتی از احشا از محل اصلی خود 

در کشاله ی ران یا ناف و یا کیسه ی بیضه ایجاد میشود .

فاکییه نافه ( Fākiya nāfa ) : فتق ناف . 

فاکییه خایه ( Fākiya xāya ) : فتق بیضه .

۳- مفه / نافه ( Mafa / Nāfa ) : ناف .

۴- آتشه فلکه ( Ātaša fəlka ) : یک گل آتش ، یک شعله آتش .

۵- لاله دن ( Lāla dan ) : آدم لال و بی زبان .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۰


۱- بیز و بنش ( Bizu bənəš ) : معاشرت ، نشست و برخاست .

۲- دس تنخا ( Das tanxā ) : تنها و بی کس .

۳- لندهور ( Landə hur ) : دراز بی مصرف .

۴- جندره جلاخن ( Jəndərə jəlāxən ) : شلخته ، بد لباس .

۵- علم بندی ( Alam bendi ) : آذین بندی مساجد و تکایا .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- فرار کردن  دوشته    davašte 
فرار کننده   اوه دوز   ava davaz
، دوشته پا   davašta pā
فراری دادن  دوازنده  davāzənde
فراری دهنده اوه دوازن 
   ava davāzən
2- در رفتن   جیوشته       jivašte   
در رفته       اوه جیوز   ava jivaz
در کردن      جیوازنده  jivāzənde
درکننده    اوه جیوازن
      ava jivāzən
3- مردن،درگذشتن   مرده  marde 
 درگذشته    اوه مر       ava mer
4- کشتن    کشته           kəšte    
کشنده       اوه کش     ava kəš  
کشته شده   اوه مر     ava mer
     "         کشته به   kəšta ba
5- دمیدن،فوت کردن    فو دکرده
      fu dakarde
دمنده،فوت کننده   فوئه دکر 
   fua dakar
#گردآورنده_مریم_محسنی132
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- درمان کردن    رچ آکرده
    rəč ākarde
درمان کننده  رچه آکر reča ākar
درمان شدن    رچ آبه      rəč ābe
درمان شونده  رچ آبه      reč āba
   "             رچه آبه   reča ābə
2- زن گرفتن  ژن برده  žen barde
زن گرفته      ژنه بر      žena bar
3- زن دادن   ژن دوئه     žen due 
زن داده       ژنه ده         žena da
4-شوهر کردن  شو کرده šu karde
شوهر کرده     شوئه کر    šua kar
5- ازدواج کردن   ایسمار خونده 
ismār xunde    
عاقد  ایسماره خون
ismāra xun
ازدواج کننده   ایسمار خونده
ismār xunda
#گردآورنده_مریم_محسنی133
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۱ 


۱- پیگر و پنه ( Pigeru pena ) : برداشتن و گذاشتن .

اشتن پیگر و پنه زونو ( Əštan pigeru pena zunu ) : 

به مسئولیتش واقف است .

۲- ارش کرده ( Arəš karde ) : برش آرایشی لباس .

شکه پره بی ارش کرده ( Šəka para bi arəš karde ) :

کج و معوج کت پشمی را باید گرفت / آرایش / برش کرد .

۳- جزغاله ( Jəzqāla ) :  سیاه سوخته بر اثر برشته شدن زیاد .

وییره آتشی دومه جزغاله کرده ( Viyara ātaši duma jəzqāla karda ) :

آتش زیاد دمبه را سیاه سوخته کرده است .

۴- وره گوله ( Vara gulla ) : گلوله ی برف .

آوه ور ( Āva var ) : برف آبکی . 

وره مزا ( Vara məzā ) : برف بازی .

وره چا ( Vara čā ) : چاه برف ذخیره ی تابستانی .

۵- بی چنگ و مشت ( Bi čəngu məšt ) : بی دست و پا .

بی چنگ و مشته ( Bi čəngu məšta ) : بی دست و پاست .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۲


۱- بجار ( Bəjār ) : مزرعه ی برنج /  برنجزار .

۲- بجاره سر ( Bəjāra sar ) : سر برنجزار / سر مزرعه ی برنج .

۳- بجاره کار ( Bəjāra kār ) : کار در مزرعه ی برنج / برنجزار .

۴- بجاره کیله ( Bəjāra kila ) : محدوده ی کوچک برنجزار .

۵- بجارگا ( Bəjār gā ) : چند محدوده ی کوچک برنجزار .

۶- بجاره مرز ( Bəjāra marz ) : مرز مزرعه ی برنج .

۷- برزه بری ( Bərza bəri ) : دروی برنج .

۸- درز ( Darz ) : شالی / کاه همراه با شلتوک .

۹- گوچین ( Gučin ) : آلت چوبی برنج کوبی .

 وسیله ای که با آن شلتوک را از کاه جدا می سازند .

۱۰- کره چی ( Kəre či ) : کارگر زن مزد بگیر در شالیزار .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۳ 


۱- چمه دیل شه ( Čəmə dil ša ) : دلم رفت .

۲- چمه دیل دلکه ( Čəmə dil dalaka ) : به دلم افتاد / دلم پاره شد .

۳- دیل به دیل را داره ( Dil ba dil rā dārə ) : دل به دل راه دارد .

۴- دیل پیسته ( Dil pista ) : دل خواسته / دلخواه .

۵- دیل کور ( Dil kur ) : نگران  ، کور دل .

۶- چمه دیل آو آبه ( Čəmə dil āv āba ) : دلم آب شد .

۷- دیل آدیی ( Dil ādaey ) : همراهی / پشتیبانی / جرات دادن .

۸- دیل سبوری ( Dil saburi ) : شکیبایی .

۹- دیله گله ( Dila gəla ) : تنها دل  / یکتا دل .

۱۰ - ای دیل ( Ei dil ) : یکدل .

# گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۲

۱-کوره سو ( kura su) 
روشنایی بسیار کم۰
۲-کوره غو (kura qu): 
جغد۰
۳-کال  ( kāl): خام۰

۴-کاله (kāla): اولین
شیر گاو وگوسفند تازه
زاییده۰
۵-کولو ( kulu): کولوخ۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۴


۱- سر ویکو ( Sar viku ) : سرکوفت .

ای سرویکو مژن ( Ay sar viku mažan ) : به او سرکوفت نزن .

۲- تلکه ( Talaka ) : باج / سرکیسه .

اه خا ته کو تلکه بکره ( A xā tə ku talaka bəkarə ) :

او میخواهد سرکیسه ات کند .

۳- دس به سر ( Das ba sar ) : سرگرم کردن / دنبال نخود سیاه فرستادن .

از ای دس به سر کردمه ( Az ay das ba sar kardəma ) :

من سرگرم اش کردم / دنبال نخود سیاه فرستادم اش .

۴- سره کلافه ( Sarə kalāfa ) : سرنخ .

چمه سره کلافه اوی آکرده مه ( Čəmə sarə  kalāfa avi ākardama ) : 

سر کلاف ام / سر نخ ام را گم کرده ام . 

۵- سر و گوش آو دوئه ( Saru guš āv due ) : کاشف به عمل آوردن .

از کم و کیف با خبر شدن / تحقیق کردن منظور است .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۵


۱- پاشوره سنگ ( Pāšura səng ) : سنگ پا .

۲- بود ( Bud ) : فراوانی محصول .

اوسال چمه بجار بود به ( usāl čama bəjār bud ba ) :

امسال مزرعه ی ما محصول فراوانی آورده است .

۳- خفه ( Xafa ) : عبوس / گرفته .

هوا خفه یه ( Havā xafaya ) : هوا گرفته است .

۴- راوه ( Rāva ) : هر چیز شل و آبکی / ماده شلی که نم پس دهد .

دشاوه گوله راوه کره ( Dəšāva gula rāva karə ) :

خمره ی دوشاب نم می کشد .

۵- ایماله ( Ei māla ) : شیاف .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

سره انگوره غوشه
(səra angura quša)
خوشه انگور سرخ
گویش_ماسال_مریم_محسنی

هوا سرده زمینی شخته کرده 
خبر اومه یاری مخمل دکرده
 سِره مخمل چمن مخموره دلبر 
اشته شه زاد گی مشهوره دلبر
 دستون قدیمی زلیخا صبا

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۶


۱- گرش (Gerəš ) : فشار قبر .

کربلا خاک گرش نداره ( Karbəlā xāk gerəš nedārə ) :

خاک کربلا فشار قبر ندارد .

۲- لس دخس ( Ləs daxəs ) : کسی که پوستش از کتک خوردن ،

کلفت شده باشد .

چه جان لس دخسه ( Če jān ləs daxəsa ) : پوست کلفت است .

۳- خردنه کار ( Xərdana kār ) : کارنده ی بچه / پدر . 

خردنه زا ( Xərdana zā ) : زاینده / آورنده ی بچه / مادر  .

چه اوه کار و اوه زا گوری آتش بیگره که نوعی 

دشنام ونفرین است ( Če ava kāru ava zā guri ātaš bigerə ) 

۴- برزخ آبه ( Barzax ābe ) : عصبانی شدن .

مه را برزخ آبه ( Mə rā barzax āba ) : برای من عصبانی شد .

۵- تنگه حفصله ( Tanga hafsala ) : کم حوصله .

خوبه تنگه حفصله مبم ( xuba tanga hafsala mabam ) :

خوب است کم حوصله نباشیم .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۳

۱-زیینگه (ziyanga): 
غروب بسیار سرد۰

۲-زکرمه ( zəkərma): 
اخم کردن ۰

۳-زقیسته ( zəqista): 
زرد وبادکرده-آدم نحیف
و چهره زرد شده۰

۴-زرده دیم (zarda dim):
صورت زرد۰

۵-زونو ( zunu): می داند
زونو (zunu): زانو۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenaeh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۴

۱-پتارچی (petār či): 
غارتگر-تاراج گر۰

۲-پتاوه (petāve): 
طاقت آوردن۰

۳-پسنه (pasna): تکه
هیزم نم سوخته۰

۴-پساچین ( pasā čin):
آخیرن میوه- به آخرین
فرزند هم گفته میشود۰

۵-پور (pur): لبریز-پر۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۷


۱- کم ( Kam ) : کدام .      کم وری ؟ ( Kam vari ) : کدام طرف ؟ .

کم را ؟ ( Kam rā ) : کدام راه ؟ .    

 کم اسب ؟ ( Kam asb ) : کدام اسب ؟ .

کم کار ؟ ( Kam kār ) : کدام کار ؟ .

۲ - شی ( Ši ) : مثل / مانند .

چه شی ( Če ši ) : مثل / مانند او .

گاشی ( Gā ši ) : مثل / مانند گاو .

آو و آوتاوی شی ( Āvu āvtāvi ši ) : مثل / مانند آب و آفتاب .

۳- شه مال ( Ša māl ) : رفتنی / مردنی .

۴- وج ( Vaj ) : راست .

بی وج ( Bi vaj ) : ناراست .

ام داز چمه دسی را وج نی ( Əm dāz čəmə dasi rā vaj ni ) :

این داس راست / جور دست من نیست .

۵- رفا ( Rafā ) : منتظر .

اشته رفا مونوم ( əštə rafā munum ) : منتظرت میمانم .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۸


۱- خله آرس (xəle āras ) : فاصله ی صدا زننده و شنونده .

چمه کو دا شمه کو خله آرسه ( čama ku dā šəma ku xəle ārasa ) :

 از کوه ما تا به کوه شما صدا می رسد .

۲- آو درس ( āv daras ) : زمینی که آب در آن جمع شود .

۳- آو سونور ( āv sunur ) : دریچه ی تقسیم آب .

۴- آتشه مجاز ( ātaša məjāz ) : بد خلق .

۵- آوتاو آکرده( āvtāv ākarde ) : آشکار کردن  اصطلاحی است .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۹ 


۱- آوتاوی ( Āvtāvi ) : اصطلاحا نمایان / آشکار .

هلا آوتاوی مبن ( halā āvtāvi mabən ) :

 حالا خودت را آشکار نکن .

۲- چم ایار ( čem ayār ) : تخمین .

۳- اولار ( ulār ) : کهن ، قدیم .

اولارسال (ulār sāl ) : سالها پیش . 

۴- اوزنه ( evezənə ) : هوو .

۵- پاپی ( pāpey ) : پی گیر .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

تنخا دزدی که دارو ند ار آدمی بره وآدمی به فلاکت راسنه و ادمی بی معریفت سازه، نادر امده فیکر وخییاله
 شمه دشبند شمه که دیله وشمه دیلی دیله وشمه  کچ وپوچه  فیکری دیله کو دریه ،، شمه وامه  اول بی اشتن بندی بدیم  ،
  اول بی چمه وشمه داور ووری و اوضاع اوالی و حوالی آوشکنم ، اگه بخایم چمن  تنی رچ آکرم وچمن روانی سغ و سالیم  بدارم وبداره   چمه وشمه رو بی  درمون بوبو ورچ آبو  دا بشایم خاسه وبی غرصه فیکر بدارم وبداره 
 صبا🌺🌺🌺🌺🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۰


۱- پاجوش ( Pājuš ) : نهال بر آمده از ریشه ی درخت .

۲- پته ( pəta ) : کسی که در بیان بعضی از حروف دچار مشکل میشود .

مانند معلمی که به دانش آموزانش میگفت : 

« من اگر میگویم انف ( Anef ) ، شما نگویید انف ( Anef ) ، 

شما بگویید انف ( Anef ) .»

که منظور آقا معلم الف ( Alef ) بود . 

پته ( Pata ) : پخته .                پته ( pate ) : پختن .

۳- پرده ( parda ) : شرم ، حیا .

بی پرده ( bi parda ) : پر رو ، بی حیا .

۴- پره نش ( para nəš ) : آنکه در حاشیه کشور سکونت دارد  / مرز دار .

۵- پس پسکی ( pas pasaki ) : عقب عقب رفتن 

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۱


۱- پشت آبند ( peštābend ) : آنچه بر پشت می بندند / کوله پشتی .

۲- کلان ( klān ) : ریختن / انداختن .

پوست کلان ( pust klān ) : پوست اندازی .

موکلان ( mu klān ) : موریزی .

۳- تونه ( tuna ) : زمین پست . تون ( tun ) : پایین .

۴- تته پته ( tətə pətə ) : لکنت ناشی از ترس .

۵- تره خاش ( tara xāš ) : غضروف .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۵

۱-ای سره کرده(Ei sara karde): 
یک سره کردن۰

۲-سرچاکن کرده ( sar čākən karde):
سرشکن کردن۰

۳-سری کوله کرده ( sari kula karde):
سر به زیر انداختن و
هیچکس توجه نکردن۰

۴-سراو کیله گا دوسته (sarāva kila  gā davaste): کارتمام 
تمام شده ای را دوباره
 شروع کردن ۰

۵-سیله آو ( sayla āv): سیلاب۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#کتابهای_تالش 
#بیداری_تالشان

گاهی اوقات شنیده می شود که تعدادی از تالشان نسبت به تاریخ ، فرهنگ و زبان خود بیگانه شده اند و می گویند این زبان تالشی به چه درد ما می خورد ؟!؟! اگر این گونه افراد نسبت به تاریخ و زبان کُهن خود آگاهی و سواد کافی داشتند باز هم این سخن را می گفتند ؟؟!! چرا که در آگاهی دانایی است و در ناآگاهی نادانی است . 
اگر تاریخ و زبان کُهن قوم تالش بی اهیمت است پس چرا صدها نویسنده خارجی و داخلی درباره تاریخ و زبان تالشی صدها کتاب نوشته اند ؟!! 
اگر هر خانواده تالش چند جلد از این کتاب ها را در خانه خود داشته باشد و این کتاب ها را مطالعه کنند و نسبت به تاریخ و فرهنگ و زبان کُهن خود آگاهی داشته باشند ، دیگر هیچ تالشی با فرهنگ و هویت خود بیگانه نخواهد بود و آن را کوچک نخواهد شمرد .!! 
از فرهنگ و هویت خود پاسداری کنید..!!

مراکز تهیه کتاب های تالش : 
1 – آستارا : خیابان فارابی ، کتاب فروشی و نوشت افزار رومینا 

2 – تالش ( هشتپر ) : کتاب فروشی اندیشه و کتاب فروشی جامعه نگر 
https://t.me/Andishe_talesh

https://t.me/JameeNegar

3 – رشت : دفتر نشر فرهنگ ایلیا 
https://t.me/NFilia

ارسال برای همه تالشان

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۲


۱- تک ( tak ) : پهلو / تهیگاه .

۲- ترنه ( tərna ) : شکم .

۳- تلخوم ( təlxum ) : سقف دهان .

۴- جابه جا کرده ( jābajā karde) : نظم دادن / مرتب کردن .

۵- جیک و پوک ( jik o puk ) : ساخت و پاخت .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۳


۱- گو درن ( gav daran ) : سخنی غیر از سخن اصلی پیش کشیدن .

۲- گو به سر ( gav ba sar ) : از سخن اصلی دور شدن .

۳- گو گو ( gav gav ) : گفت و شنود / گفتگو .

۴- گومبز ( gumbaz ) : گنبد .

۵- گرگنس ( gərgənəs ) : بی قواره / بد شکل .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

❤️گذشته ها وخاطراتش رو از یاد نبریم


 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۴


۱- وشتلی واز ( vaštli vāz ) : پریدن از روی وجد .

وشت ( vašt ) : وجد .

۲ - نکره ( nakara ) : بی ریخت .

۳- مله مس ( məla mas ) : وارفته و بیحال .

۴- نک و نوک ( neku nuk ) : دو دلی .

۵- مایه فاک ( māya fāk ) : کیسه ی شنای ماهی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تابش_جنوبی_۲۱۵ 


۱- ماره ( māra ) : مایه / نطفه .

ماست شیله چه ماره کم به ( māst šila če māra kam ba ) :

علت شلی ماست از کم بودن مایه ی آن است .

۲- کناره مج ( kanāra məj ) : حاشیه گزین / تک رو .

۳- خرک ( xarak ) : شپشک برنج .

۴- خشکه سلا ( xəška salā ) : تعارف خشک و خالی .

۵- خره ( xara ) : طنابی که از یوغ به گاو آهن متصل است .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

چمونم  راکو  دشته نا میشه یار
چموشم پاکو دشته نا میشه یار
هنی زمه    دیلی   گردم   اکرده
کیتاوی لاکو  دشته نا میشه یار


زرتشت  فتحی


 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۶


۱- فیچ ( fič ) : چانه .

۲- ویزما ( vizmā ) : رقص پهلوانی .

وج و ویزما ( vaju vizmā ) : رقص و نمایش قدرت پهلوانی .

۳- ویترک ( vitrak ) : حمله ی ناگهانی .

۴- غنیم ( qanim ) : دشمن طبیعی .

۵- قربونه ما ( qərbuna mā ) : ذیحجه / ماه قربانی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۷ 


۱- دوره شر ( dura šar ) : دور دست  .

۲-  خه یور ژن ( xəy var žen ) : جاری .

۳- یارسته ( yārəste ) : جرات داشتن .

۴- غورت ( qurt ) : بلعیدن لقمه / جرعه .

۵- پزگه ( pazga ) : جرقه ی آتش / اخگر .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

آموزش زبان تالشی 

جملاتی به زبان تالشی – گویش شمالی ( منطقه آستارا )

1 – اِشتِه نوم چیچِه ēštē num čiče : نام تو چیست ؟
چِمَن نوم دانیالِه  čēmân num dāniyāle : نام من دانیال است . 

2 – اِشتِه کِف چوکِه ēštē kef čoke : حال تو خوب است ؟
هو چِمَن کِف چوکِه ho čēmân kef čoke : بله حال من خوب است .

3 – تِه بَه کی یویش ژی یِدَه tē bâ kiyoyš žiyeda : تو در کجا زندگی می کنی ؟
آز اوستورودَه ژی یِه دَیم āz ostorodâ žiyedaym  : من در آستارا زندگی می کنم .

4 – تِه کوورَژیش tē kuvrâžiš : تو اهل کجا هستی ؟ تو کجایی هستی ؟ 
آز تِهرون نِژیم āz tehronnēžim  : من تهرانی هستم .

5 – آرمین کی یو بش شِه ārmin kiyo bēšše : آرمین کجا رفت ؟ 
آرمین بِش شِه بَه تِهرون ārmin bēšše bâ tehron : آرمین رفت به تهران .

6 – آرمین کای نی بامای ārmin kâyni bâmây : آرمین کی ( چه وقت ) می آید ؟ 
آرمین امروژ تِهرونو کو بامای ārmin ēmruž tehrono ko bâmây  : آرمین امروز از تهران می آید .   

7 – اِمروژ هَوو چوکِه ēmruž hâvo čoke : امروز هوا خوب است .
هو امروژ هَوو هَی شی یِه ho ēmruž hâvo hâyšiye : بله امروز هوا آفتابی است . 

8 – اِشتِه کَه کی یو ēštē kâ kiyo : خانه تو کجاست ؟
چِمَن کَه اُستورودَه čēmân kâ ostorodâ : خانه من در آستارا است .

9 – اِشتِه کو چی چِه ēštē ko čiče : کار ( شغل ) تو چیست ؟
آز بوزوردایم کو کاردَه âz bozordâym ko kârdâ : من در بازار کار می کنم . 

10 – تِه چوکَه اودَمیش ، خِدو تِه دی یَه بِدَه ، تِه بَه خِدویم داسواردَه . 
 tē čokâ odâmiš , xēdo tē diya bēdâ , tē bâ xēdoym dâsvârdâ 
تو آدم خوبی هستی ، خدا تو را نگه دارد ، تو را به خدا می سپارم .
داستِه نِداژه ، بژی یویش dâstē nēdâžē , bēžiyoyš 
دستت درد نکند ، زنده باشی ( برای سپاسگزاری ).

تلفظ صوتی این جمله های تالشی در پست بعدی آمده است . ( ض – ط ) . 
👇👇👇
منبع:ک.تاریخ آستارا

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۸ 


۱- ویرشکویه ( virəškuye ) : رو به پایین شکافتن .

۲- پرشکویه ( perəškuye ) : رو به بالا شکافتن .

۳- درشکویه ( darəškuye ) : رو به داخل شکافتن .

۴- پرکنش ( parkənəš ) : رعشه / لرزه .

۵- آرس ویرس ( āras viras ) : رسیدگی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۹ 


۱- جیمرده ( jimarde ) : خوابیدن و رگ به رگ شدن دست و پا .

۲- دمرده ( damarde ) : غرق و خاموش شدن .

۳- ویمرده ( vimarde ) : مردن و پایین رفتن .

۴- جما شه ( jəmā še ) : از جا در رفتن .

۵- دترانده ( datrānde ) : با فشار راندن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۰


۱- سک و سو ( səku su ) : رونق .

۲- وست بو ( vast bu ) : به اندازه / به قدر کافی .

۳- هلالییت ( halāliyat ) : رضایت خواستن  .

۴- کردکار ( kərdəkār ) : رفتار .

۵- دسه سری ( dasa sari ) : با دست کسی یا چیزی را بردن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

درود یاران واژه نگار تالش جنوبی لطفن پیشنهاد معنایی

 واژگان پست زیر را اعلام بفرمایید ممنون و متشکر 

ارادتمند فدایی

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_

۱- آتارنده ( Ātārənde ) : 

۲- پتارنده ( Petārənde ) :

۳- جیتارنده ( Gitārənde ) : 

۴- دتارنده ( Datārənde ) :

۵- ویتارنده ( Vitārənde ) :

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۶

۱-آوسا (āvsā): آب زدن۰

۲-آواکشه (āv ākaše): 
آب کشید۰

۳-آودوئه ( āvdue): 
آب دادن۰

۴-آوازنده (āvāzənde):
جداکردن۰

۵-آوَشتَه (āvašta): جدا
شد۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۷

۱-آرس ( āras): برس-
کمک کن۰

۲-آرسهِ (ārase): به
داد کسی رسیدن۰

۳-آده (āda) بده۰

۴-آدوئه (ādue): 
دادن۰
۵-آبند (ābənd) از
بالا ببند۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

شمه خردَنون تالشی آموجَه


به فرزندانتان #تالشی یاد بدهید


 🌺کانال واجه واج🌺

دوم اسفند
روز جهانی زبان مادری
گرامی باد


شمه #تالشه نه نه اون تاک وتنخا پس مَهَرزَن

مادران تالشی خود را تنها نذارید


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

🌹دوم اسفند روز زبان مادری🌹
🌹چمه خردنون نه تالشی بوایم  دا چمه مهروون و نازینه ننان زوونی ویر مبرکرم
čama xərdanun na tāləši bəvāyam dā čama meravun u nāzayna nanan zuvuni vir mabarkaram🌹
با فرزندانمان تالشی صحبت کنیم تا زبان مادران مهربان و نازنینمان را از یاد نبریم🌹
و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

دوم اسفند
روز جهانی زبان مادری
گرامی باد


شمه #تالشه نه نه اون تاک وتنخا پس مَهَرزَن

مادران تالشی خود را تنها نذارید


🌺کانال واجه واج🌺

ننه زوبونی آموته واینه 
 لوئه کرده گردی آدمون
 حقه🌹
بختره که شمه خردنون
،شمه آوندآرسونه تالشی
لوئه بکره🌹
 nana zubuni āmute u ayna lua karde haq gərdi ādamuna bextara kə šəma xərdanun u šəma āvənd ārasuna tāləši lua bəkara🌹
حرف زدن وآموختن 
زبان مادری حق تمام 
مردم است🌹
بهتراست بابچه های 
شما وفامیلین دورو
نزدیکتان تالشی حرف
 بزنید🌹
دوم اسفند روز جهانی
 زبان مادری گرامی
 باد🌹
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

وره روزی 
تالشه پنیری نه
چاشته هری
لَذَتی داره اشته را
 مَوا
و مَدَفرس...

🌺کانال واجه واج🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۸

۱-آکلاونده (āklāvənde): 
تکرار کردن۰

۲-آبره( ābre): سرخ کن۰

۳-آ مه سون( āmasun): 
نسوزان۰
۴-آنوئه ( ānue): وصل 
کردن-مماس کردن۰

۵-آوینا ( āvinā): نشان
بده
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۹

۱-درم ( dərem): پول 
نقدی که خانواده داماد
پیش از عروسی برای
 خریدن جهیزیه  به
خانواده عروس می دهد۰

۲-دَپرکِه (daparke): ازجا
تکان خوردن ناگهانی۰

۳-دَتاو (datāv): بتاب
دَتاوه (  datāve): 
تابیدن
۴-دَرزن ( darzən): سوزن۰

۵-دَکاره ( dakāre): به هم
زدن-دوبه هم زن 
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

#vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۱


۱- آوشته ( āvašte ) : جدا شدن .

۲- پوشته ( pevašte ) : به بالا پریدن .

۳- جیوشته ( jivašte ) : رها شدن .

۴- دوشته ( davašte ) : فرار کردن .

۵- رووشته ( ruvašte ) : فرو شدن .

۶- گروشته ( gərvašte ) : در رفتن .

۷- ویوشته ( vivašte ) : به پایین پریدن .

۸- دکلهیسته ( daklehiste ) : ریختن و خراب شدن .

۹- آزریسته ( āzeriste ) : جرخوردن  .

۱۰- پزریسته ( pezeriste ) : پاره شدن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۲


۱- سرکرده ( sarkarda ) : رهبر / پیشوا .

۲- سر آدویه ( sar āduye ) : ول کردن حیوان .

۳- پر آدویه ( par āduye ) : پر دادن پرنده .

۴- رونده ( runde ) : راندن .

۵- ورده ( varde ) : آوردن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۳

۱- آپشته ( āpəšte ) : به بالا کوباندن .

۲- پبشته ( pebəšte ) : پیچاندن .

۳- جیپشته ( jipəšte ) : از زیر کوباندن .

۴- دپشته ( dapəšte ) : به داخل کوباندن .

۵- ویپشته ( vipəšte ) : به زیر کوباندن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واحه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۴


۱- مرده پسو ( Marde pasu ) : پس از مرگ .

مرده ( Marde ) : مردن .        مرده ( Marda ) : مرد ، مرده .

۲- موغور ورده ( Muqur varde ) : اقرار گرفتن .

موغور اومه ( Muqur oma ) : اقرار کرد .

۳- دپرکیسته ( Dapar kiste ) : از خواب پریدن .

دپرکیسته / دپرکه ( Dapar kista / Daparka ) : از خواب پرید .

۴- پسه کله ( Pasa  kalla ) : قسمت عقب سر آدم .

سنگ چه پسه کله گینه ( Səng če pasa kalla gina ) : 

سنگ به پس سرش اصابت کرد .

۵- نویشو ( Nevišu ) : فرو نمی رود .

دنشو ( Danešu ) : فرو نمی رود .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۵ 


۱- آکرده ( Ākarde ) : باز کردن .

۲- پکرده ( Pekarde ) : به بالا راندن .

۳- جیکرده ( Jikarde ) : گستردن / پهن کردن .

۴- دکرده ( Dakarde ) : پوشیدن / به داخل راندن .

۵- ویکرده ( Vikarde ) : به پایین ریختن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۶ 


۱- جیبو ( Jibu ) : به دنبال / پس از .

چه به جیبو ای خردن هم داره
 ( Če ba jibu ey xərdan ham dārə ) :

پس از او یک فرزند هم دارد .

۲- جیبه ( Jibe ) : پاپیچ .

هده ای جیبه ( Hada ay jiba ) : آنقدر پاپیچش شد .

۳- جیرییا ( Jiriyā ) : پهن بود / گسترده بود .

۴- دبه ( Daba ) : ریخته شد .       
          دبه ( Dabe ) : ریخته شدن .

۵- آبه ( Āba ) : باز شد .           
              آبه ( Ābe ) : باز شدن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۷

۱- کشه بن ( Kaša bən ) : زیر بغل .


۲- کشه آگته ( kaša āgete ) : در آغوش کشیدن .


۳- ام گله ( Əm  gəla ) : این یکی .


۴- ای گله  ( Ay gəla ) : آن یکی .


۵- کم گله ( Kam gəla ) : کدامیک .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۸ 

۱- ولا ( Vəlā ) : پخش .

برز اگه ویبو ولا آبو ( Bərz aga vibu vəlā ābu ) :

برنج اگر بریزد پخش میشود .


۲- پرت ( part ) : سقوط ناگهانی  / دور افتاده .

چتی کو مومکینه پرت آبم  ( Čətiku mumkina part ābam ) :

ممکن است از صخره سقوط کنیم .

پرته جگایی کو نوئه ( Parta jəgāey ku nua ) :

در جای دوری قرار گرفته است .


۳-پومش / پونش ( Pumeš /Puneš ) : پشه .

سییا مش ( Siyā meš ) : مگس .

عسله مش ( Asala meš ) : زنبور عسل .

زرزنگ ( Zarzang ) : زنبور وحشی .


۴- ترف ( Teraf ) : ترب .         گزر ( Gazar ) : هویج .


۵- خون دمیر ( Xun damir ) : خون مردگی .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۹


۱- ام سر اه سر ( Əm sar asar ) : حل و فصل کردن / فیصله .

۲- پترکه چم ( Petraka čem ) : چشم دریده / بی شرم و حیا .

۳- اشتنی ( Əštani ) : خودی .

۴- ایشتنی ( eyštani ) : برخاستنی .

۵ - نشتنی ( Nəštani ) : نشستنی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۰


۱- خردن / بله ( xərdan/Bala ) : فرزند .


۲- نوه ( Nava ) : فرزندِ فرزند .


۳- نتیجه ( Natija ) : فرزندِ فرزندِ فرزند .


۴- نبیره ( Nabira ) : فرزندِ فرزندِ فرزندِ فرزند .


۵- نوینده ( Nevinda ) : فرزندِ فرزندِ فرزندِ فرزندِ فرزند .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .‌

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- بسته نوئه (basta nue): شرط گذاشتن
ایله یخ در بهشت بسته بنیم هر کسی ام چتی زودتر پشو
ila yax dar behešt basta bənayam har kasi əm čəti zudtar pešu 
یک شربت شرط ببندیم به کسی که از این سنگ بزرگ زودتر بالا رود.
2- دنه له له (dana lala): سوژه ، حرفی که بر سر زبان ها بیفتد،
 خوردنی و هله هوله
چه بلکه خلکی را دنه له له به
če balake xalki rā dana la la ba
افتادنش شایعه ای تو دهان مردم شد.
ایته دنه له له شو نیشینی را ویگه
ite dana la la šavnišini rā vigeram 
کمی هله هوله برای بعد از شام بگیریم
مترادف له له la la ، شو نیشینه لوئه
3- گا ویرآکر (gā vir ākar): لا ابالی و بی مسئولیت و بیکار که با کارهای بیخود خود را سرگرم می کند
4- اشتن دار (əštan dār): صبور
اشتن داره آومی یه
əštan dāra ādamiya
آدم صبوری هست
5- مله آدمن (malla ādamen): اهالی محل
ام مله آدمن ویشتری ایسبی روشونینه
əm malla ādamen vištari isbi rusunina
اهالی این محل اکثرا سفیدند
#گردآورنده_مریم_محسنی 134
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- چرکین (čərkin):کثیف،آلوده 
برون برشی اشتن چرکین آمه که
berun barši əštan čərkin āmaka
بیرون رفتی خودتو کثیف نکن
2-کوچ،که کوچ (kuč،ka kuč): خانوار
ام مله چده که کوچ داره
ام مله چن کوچ داره
em malla čada ka kuč dārə
əm malla čan kuč dārə
این محل چند خانوار دارد
3-سالت (sālat): چهره
 چه سالت وشه
če sālat vašə
چهره اش برق می زند
4-توازنده (təvāzənde): تبعید کردن،پرت کردن
نبو زونوسته ای شون کا توازنده
nebu zunuste ay šun kā təvāzənda
نمیشود فهمید او را به کجا تبعید کردند
5- بوناره (bunāra): اساس،زیربنا
  چه بوناره ته نوئه
če bunāra tə nua
موسسش شما بودید
#گردآورنده_مریم_محسنی 135
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-کرکره (kar kare): یک چیزایی، خیلی کم
کرکره ویرم آ
kar kare virəm ā
خیلی کم یادم میاد
2-تلکه (talaka): کمی
تلکه ای ویرها بیمه
talakayi virəha bima
کمی متوجه شدم
3-نای لجن (nāylajan): خیلی کم
نای لجن ویرها بیمه
nāylajan virəhā bima
خیلی کم متوجه شدم
4- ای ته (i te)= ای تیه(i tiya): کمی
ایته مه آده
i te mə āde
کمی به من بده
5-بیجی ته= تیه (biji te)، میجی ته =تیه (miji te): کمی
بیجی ته (میجی ته) مه آده
biji te (miji te)mə āda
کمی به من بده
#گردآورنده_مریم_محسنی 136
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۱


۱- بند و براز ( Band u barāz ) : باز و بست .

براز ( Barāz ) : باز ، گشاد  .               بند ( Band ) : بست .

چه دن بند و براز نداره ( Če dan band u barāz nedārə ) :

دهانش باز و بست ندارد .


۲- تف ( Taf ) : تب .

خردنی تف نچکه ( Xərdani taf nečakə ) : 

تب بچه پایین نمی آید .


۳- چاک / براز ( Čāk / Barāz ) : باز ، گشاد ، نیکو ، شایسته .

برش چاک ژنده ( Barəš čāk žanda ) :

 درب را گشود / درب را چارطاق کرد .

حالر چاکه ؟ ( Hālər čāka ) : حالت خوب است .؟
 ‏

۴- سر براز ( Sar barāz ) : سرفراز ، شایسته .

سربرز ( Sar barz ) : سربلند ، سرخوش .

۵- پر و پا ( Par u pā ) : حدود تقریبی .

چه سند هم پر و پایه ( Če sənd həm par u pāya ) : 

سنش در همین حدود است .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واحه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۲

۱- گله گله ( Gəla gəla ) : یکی یکی .

تا به تا ( Tā ba tā ) : یک به یک .

تک به تک ( Tak ba tak ) : پهلو به پهلو .

۲- ور وره ( Var vare ) : یکطرفی .

۳- پش پشه ( Pəš pəše ) : کجکی .

۴- درخونه ( Darxuna ) : خانه ی ارباب / سرای خان .

۵- خداراخونی ( Xədārāxuni ) : خدایا خدایا کردن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_ماسال137
1- آتاره (ātāre): کندن،خراش دادن
شکل منفی فعل 
آمه تار(āmatār)،مآتار (maātār)
نکن،خراش نده
2- برده (barde):بردن
شکل منفی فعل مبر(mabar)،مبه(maba)
نبر
3- ویکرده (vikarde):ریختن
شکل منفی فعل
مویکر (mavikar)
نریز
4-چم داشته (čem dāšte): انتظار کشیدن
شکل منفی فعل
 چم مدا (čem madā)
 منتظر نباش
5- دس آسوئه (das āsue):لمس کردن، دست زدن
شکل منفی فعل 
دس آمه سا (das āmasā)،دس مآسا
دست نزن
#گردآورنده_مریم_محسنی137
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

‎‌‌‌‌‌‌ ‌‌‌‌
#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- کشک آبه (kašk ābe): جو گرفتن
شکل منفی فعل
کشک آمب/ آمبه (āmab/ āmabe)
جو گیر نشو
2- جیگا دوئه ( jigaā due): پنهان کردن
شکل منفی فعل
جیگا مده (jigā mada)
پنهان نکن
3-جیخته (jixəte): پنهان شدن
شکل منفی فعل
مجیخس (majixəs)
پنهان نشو
4-تکو هرده (taku harde): تکان خوردن
شکل منفی فعل
تکو مه (taku ma)
5-لیشته (lište): لیسیدن
شکل منفی فعل
آمه لیس (āmalis)،ملیس (malis)، دمه لیس (damalis)،مدلیس (madalis)
لیس نزن
#گردآورنده_مریم_محسنی138
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۳

۱- آتارنده ( Ātārənde ) : پاک کردن از بالا .

۲- پتارنده ( Petārənde ) : روبیدن و تاراج کردن .

۳- جیتارنده ( Gitārənde ) : روبیدن از پایین .

۴- دتارنده ( Datārənde ) : جدا کردن و فاصله انداختن .

۵- ویتارنده ( Vitārənde ) : روبیدن و جمع کردن از بالا به پایین .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۴

۱- دس به یک ( Das ba yak ) : بی نظیر .

۲- تونه ریه ( Tuna riya ) : ته بندی .

۳- تک دار ( Tək dār ) : فضول .

۴- دچیکه بر ( Dačika bər ) : پاپیچ .

۵- ده سر ده مک ( Də sar də mək ) : خبر چین .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۵


۱- ای ور و چک ( i var u čək ) : یک راسته .


۲- نیمه جان ( Nima jān ) : نیم رمق .


۳- نیمه په ( Nima pe ) : نیم پخت .


۴- نیمه بره ( Nima bəre ) : نیم برشته .


۵- نیمه ته ( Nima te ) : نصفه ای .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

مهمان کانال واجه واج باشید

تا زبان #تالشی را احیا کنیم

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

دورود چَمَه نازینه برورن و خوئَرن🌹
تالشَه آموجَه‌دَه فیدا‌کاری‌یَه داستان:
هزار و سی‌سد و هفتاد و شیشی  سالی  زمسونی هوا، وییَر سرد و زییَنگَه اِستا، وَر و تیفون و سوجَه وا، چَمَه تالش‌آرا مردۊمی متَرزی ووئَردا. چَمَه شفتی نوجوا مردۊمی کا، تالشَه‌برا حسن امیدزاده، ای گله مدرسَه کو کلاسی پینجون آموجه‌دَه اِستا. حسن خیلی اشتن کار و اشتن دانش آموجون نه خشا. چَن سالی بی که حسنی ختمت آموزش و پرورشی کا دَویَردا، حسن نی هزارون آموجَه‌دَه شی ناجَه داری چاکه آموجه‌دئی اشتَن ولتی خردنون را ببی و اشتَن چمی نه چَوون خش‌وختی بوینی.
اَه زمستونه روزی، هوا خیلی سردا، وختی مدرسَه سبَه شیفتی اولنه موندی آکری زنگ گینه، هَدَه که سراپیشی هوا سردا، غَزری دَمی، هیچ شاگردی کلاسی کو سرا نییاشتَه بَرشَه، همه نَتَه بوخاری داوْرَه گرد آبَه‌ینا، حسن نی دفتری کا اشتن همکارون نه نشتا، کرا چای هَرین و موندی آکرین.
هوا زییَنگه‌یی خونَه خردَنن پَرکیین و سردی کرا دَمرین. نتَه بوخاری گرمی و آلاو هیچ اَوون هالی نِکری، هَه‌ی خونه بوخاری فیتیلَه دا آخر پِکَشَه‌شونا. نت، بوخاری دیله دَبَه پور آبه، ناخَوری وختی بوخاری تَس گِتَه، بوخاری نته جگا ترَکَه و چِه نت تمونی کلاسی کا پِتاخییَه. کلاسی کا دۊ و آتش ویگمارییا، هَمه جگا رَند و دۊ و آتش آتنییا، هنتَه با که چِم چِمی نِوینی، نبی زونستَه بَر کم وَرَه و بَریَه کم وَر. سی گله کیله خردَنن اَه جَهندم‌سرا دیله آتشی مینی کا زیندون بَه‌ینا، هنته که کیلِن جروئه و زاهار کرین، واین: اَقا مودیر جان سیمونَه، اَمه را آرَس، ناخَوری حسنی خردنون جیکله سٚتا مَسَه، اشتن جگا کو جیپرَه رو بَه خردنون زاهار شَه.
هَمه آرَسینَه، ویندشونَه: برامه‌ی! کلاسی پینجی دیله کو، ایله تَنتوری شی آتش، گوله گوله اَی کا بروزٚه، هیچ‌کس نییاری چِه نِزیک شِه، حسنی چِم وختی خردنون کا پِلَکه و چَوون زاهارش مَسَه که واین: دِدِه جان سیمونَه، سیمونه، آقا مودیر جان، اَمه آرَس، سیمونه. حسن کرا تور آبی، نِزونی چِه بی بٚکَره، ای وری اشتن مَردِه نِزیک وینی اَگه آتشی دیله دَلَکه. ای وری سی گله اشتن شاگردون، خاسَه کیلان که اشتن کیلان شی اَوون خش داری، وینی که اَه جَهندم‌سرا آتشی کو کرا سیین، جیزغاله آبین. ای وَری اشتن خردخالی ویرش آلکی که اَگه بٚمِره، چَوون کار بی چه بوبو. حسن ام چَن راهی کا پِمَندا که ناخوری اشتَن را پِچیندشَه. راهی شَه که زونی سَغه جانی نه جیوشته نِشا، راهی شَه که هَلَه مَلَه آدَمن نییارن اَه را و بریسی برشِه. 
حسن دِه زمینی آدمون نِمونی، چمونی که آسمونی فرشتَه آبا، چمونی که بی‌گنا سییاوشه که دٚوارَه زندَه آبَه و آتشی مین کرا دَلَکه. حسن دا وای چه کَرم، اَه آتشه کورَه دیلَه دَتیلَه، آرَسَه شَه خردنون ور، ویندشَه: خردَنن هَمه زلاموردَه و بٚسی‌آسی آبَه‌ینه، زوری نه نفس کَشین، هَمه حسنی پِچیکه‌ینا، حسنی اَوون آروم آکرده، واتشَه: مَترسَن، اَز شمه نجات دَه‌م.
حسنی ای گله، ای گله خردنون کشَه آگِتَه و آتشی کا بَرشَه و بریَه کا سرابرکردشَه و اشتن همکارون دَس آدوشَه، حسنی جانی پوسی تمون تٚلَس کردا چه خلا آتش گِتا،چِه گوشت و پوس و خلا دۊ کری، هَته تاو ووئَردشَه، سوج و درد دِه اَی هالی نِبی، تمون اشتن ویرش آشا. وختی آخرنه خردنی بریَه کا سرا برکردشَه، دِه نفسی اَی را پس آمندَه نییا که جیر و کفا بشی، دِه هیچ زوری چِه جانی درییَه نییا که اشتن آتشَه کلاگا مینی کو دور آکری، هَتَه هزار زور و بلا نَه اشتن بریَه کو سرا بریَندشَه.
خدا دور بٚکَره، هیچ بَینی بَشری خوبه هرگز اَه سییاروزی مَوینه. حسنی خلا تمون تِه چِه جانی گوشت و پوسی کا دَچیکا، چِه دیم و جان زٚز داری، حسنی خلا زوری نه دَکشتشونه، خردنن که آتشی کا جیوشته‌ینا، هنته که برامه‌ی، برامه‌ی، کرین و خدا را دخونین و واین، خدا جان چَمه فیداکاره آموزگاری را آرَس. اَگَه اَقا مودیر مبی امه اسَه همه سییَه‌یمونا.
حسنی سر و دیم تمون تِه آزون لَکا، خیلی مردۊم و همسوئِن وختی آتش و دۊ ویندشونَه، آرَسینه، هَمه حسنی فیداکاری خونه اشتن خردنون زنده بِه را شرمنده‌ینا، تنخا اَی را دٚوادونه کرین و اَی ای گله فرشته زونین، وختی ایمداد‌گرن آتشی ‌دکشه را اومینه، ویندشونه: حسنی گوشت و پوس و خلا یَندی کا دَچیکه، هَته حسنی سییه جانی چَکلتَه تختی سر پِنوشونه و آمبولانسی نه اَی ویمارستون بردشونه.

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

تمونی تالش‌آرا و تمونی ایرونی کا حسنی فیداکاری گوش بَه گوشا شَه، همه اَی را دٚوادونه کرین که خدا اَی شفا بدَه. خردنون دٚوا حسنی را تلکه‌ی آرَسه. حسن، اَه سالی مردِه‌ش نِکردَه بَما دِه حسن آزون لکا، هیچ روکه تیِه سغه جان و سالیمه پوس نِداری. دوکتورون دَه‌بیس دَفا چِه جان و پوسی پرشکا‌آرشکا کردشونه، دا چِه سییَه دیم و جانی کمته آکرن  دا وییرچی بی‌وَج مَبو. چِه بَه دۊمله حسن، زوری نه نایلاجه نفسی کشی. حسنی فیدا‌کاری، تمونی ایرونی کا آوازَه بریَندَه، هَمه جگای کو تالش‌آرا و شفتی آموجه‌دَه فیدا‌کاری لوئه کرین، حسنی فیدا‌کاری، ریزعلی خواجوی فیدا‌کاری کا نی دَویَردَه. حسنی نومی مدرسَه کیتاوون کا نویشتشونه و خاتمی اَی دیلابرَه میدال آدوئَه و مردومی دیلی کا دا همیشه زندَه مَندَه بَما هَتَه که بسِه چَمه داولتییِن اَی و چِه خردخالی دردی برسین و اَی غم بَهرین، کتاهیشون کردَه. خیلیئن واین، اَگه حسنی را ویشته آرَسین و اَی اَلمون دوادرمونی را ببرین، بسکم بخته بشاین اَی دوادرمون کرده.
حسن هَته چَکیل و لکندَه جانی نه چَن سالی دِه زندَه پس مَندِه، بَما هَته درد و سوجون تاو ووئَردشَه، پونزه سال دردش پِتاوَه، چِه اندرون سییا، هَلَه‌ملَه رچ نآبی، تمونی چه مٚز و مواجب چِه دوادرمونی را نبی، چه خردخالی خیلی کوری و سزا کَشه، حسنی را دنیا دِه هیچ مزه‌ی نکری دا هزار و سی‌سد و نودی کو  وختی ای سال دَویَردَه، تاواسونی تیر ما روزی، حسنی نفس وختی ویشَه دِه هیچ نِپرومَه و اشته را ام سکراته زیندگی کو آسوده آبَه.
حسن ام بی‌بفا دنیا کو شَه بَما چِه فیداکاری همیشه زنده پس مندَه اَه روزی وختی حسنی جنازه شفت ووئردشونه، ویشتری شفت و گیلون و تالش‌آرا مردۊم سوگوارینا، همه اشتن کله پَکوفین و  فیغون و زاری کرین، اَه سی گله کیله که دِه پیل آبَه‌ینا، هنتَه که برمین خییال کریش چَوون دَدَه‌یَه که مَردَه، مه را پیله ایفتخاری اسَه که چَمه ایرونی کو، چَمه تالشون کو، چَمَه آموزگارون مینه کا هنتَرَه پیله فیداکاری داشتَه‌مونَه، اومیده‌واریمَه اَه پیلَه مردکی جان‌فیدایی اَمه را، چاکه نماینه‌ی فیداکاری و میره‌وونی کو بوبو که بی دبندی را بدارَم. نِزونم، سییاوشن نی تالشینا یا نینا، بَما زونم چَوون مرام تالشون کو سیفا نییا. چاکه کاری یَه اَگَه ای گله سییاوشونه سوگواری شی، اَی را هر ساله چِه مرده روزی را حسن‌وَشونَه ویرآمون بیگرَم. ناجَه دارم، حسنی خردخال هیچ وخت زیندگی کا تنه‌ساری و ستمه مَبرن و پیله جیگائون آرسن و اشتن زیندگی کا خیر بوینن.     ✍️ شمه رۊکه برا:     رمضان نیک نهاد  🙏🌹

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۶


۱- نیمه شو ( Nima šav ) : نیمه شب .


۲- نیمه ساز ( Nima sāz ) : نیمساز .


۳- نیمه سیر ( Nima sir ) : نیم سیر .


۴- نیمه مر ( Nima mər ) : نصفه جان .


۵- نیمه گرم ( Nima garm ) : نیم گرم .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-گلر گوندی هرده (gəler u gundi harde): قل خوردن
نالبکی چمه دسی کو بلکه گلر گوندی هردشه دا چه مین د پله به
nālbaki čəme dasi ku balaka gəler u gundi hardəša dā če min də pala ba
نعلبکی از دستم افتاد قل خورد،دو نصف شد
مترادف گلر آبه، گلر هرده،گلره هرده
2- شومنات šumnāt= نوم و آوازه داشته(num u āvāza dāšte)=نومدار به (numdār be)،نوم برشه (num barše): نامدار بودن،مشهور بودن 
چه آوازه (نوم و آوازه) دنیا پری یه
če num u āvāza dənyā peri ya
 اسم و رسمش جهانی شده
چرا بوزونوم چه زونوسته مرا شومنات بو؟
čərā buzunum če zunuste mərā šumnat bu?
چرا از آن بدانم ؟دانستن آن برام شهرت میاره؟
*نوم برشه (num barše): نام در کردن برای نام به بدی در کردن هم بکار می رود.
3- بوفروکا (bufrukā): آشپزی سریع 
تاو دلکیره بتی بتی بوفروکا کردره و هردره
tāv dalakira bəti bəti bufrukā kardəra u hardəra
عجله کردی بدو بدو سریع آشپزی کردی و خوردی؟
مترادف پسون آسون کرده
pesun āsun karde
4- دارداکو (dārdāku):دارکوب
دارداکوئه گله تکی صتا دا صب نیشته بخسم
dārdākua gəla təki səta dā səb niyašta bəxəsəm
5- دنیا جیچیک (dənyā jičik): دنیا پرست
دنیا جیچیکه آدمیه، جیچیکه دنیا دومنه پره
dənyā jičika ādamiya,jičika dənyā dumna para
آدم دنیا دوستی هستش، چسبیده به لبه دامن دنیا
#گردآورنده_مریم_محسنی139
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

❤️برای زنده موندن #زبان_تالشی
 دست به قلم🖌 بشید
و واژه های تالشی که بلدید را به اشتراک بزارید📚

برای همکاری در واژه نویسی
عضو بشید👇:
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_کرگانرودی 

1 - پٓلٓنکَهpələnka=  چوبدستی تقریبا یه متری برای پرتاب کردن و ریختن میوه مثل گردو و...

2-گِر Ger= وسیله ایی چوبی برای کشیدن سرشاخه های درختان و چیدن میوه

3- تُخمَخ Tokhmakh = گُرز

4- تَشتَه Tashta= تیشه

#گردآورنده_رضوان_زینعلی


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۷


۱- نیمه خاو ( Nima xāv ) : نصفه خواب .


۲- نیمداشت ( Nim dāšt ) : کارکرده .


۳- نیمه کاره ( Nima kāra ) : نصفه کاره / نیمه کاره .


۴- نیمه واز ( Nima vāz ) : نیم باز .


۵- نیمه را ( Nima rā ) : نصف راه / نیمه راه .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۸


۱- نا ( nā ) : نمی آید .


۲- نیم تنه / نیف تنه (   Nim tana / Nif tana) : کت .


۳- نیمه جا ( Nima jā ) : نیم جویده .


۴- نیمه جوش ( Nima juš) : نیمه جوش .


۵- نیمه سو ( Nima su ) : کم سو .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۹


۱- خره جنجال ( Xara janjāl ) : خر دجال .

دجال ( Dajjāl ) : مسیح دروغین .        جنجال ( Janjāl ) : داد و قال .

۲- سوغات ( Savqāt ) : ارمغان ، سوغات .

۳- پوت ( Put ) : مقیاس وزن برابر ۱۶ کیلو گرم برگرفته از زبان روسی .

۴- پوست آکر ( Pust ākar ) :  پوست کن / سلاخ .

۵- پشت بند ( Pešt bend ) : پشتیبان .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

تطبیق واژه هایی از زبان های تالشی و سیستانی 

1 – ستاره : 
تالشی : اُستووَه ostova ؛ سوئه sua ؛ سارَه sāra ؛ سارِه sāre 
سیستانی : آستارَه āstāra 
2 – آهن : 
تالشی : اُسن osǝn 
سیستانی : آسون āsun 
3 – آمد : 
تالشی : اومَه uma 
سیستانی : آمَه ، اومَه āma  ، uma 
4 – ابر : 
تالشی : هر hǝr ؛ خر xǝr 
سیستانی : اُر owr  ، ōr 
5 – شعله آتش ، حرارت آتش : 
تالشی : آلوو âlov 
سیستانی : اَلو alō 
6 – پدر : 
تالشی : دَدَه dâdâ ؛ بُبو bobo = پدربزرگ 
سیستانی : بابو bābo 
7 – مادر : 
تالشی : نَنَه nânâ ؛ ( دِدِه dede = تالشی ماسال ) 
سیستانی : نَنَه nana ؛ مُکَه mōka 
8 – مادر بزرگ : 
تالشی : ماما ، مَمَه mâmâ ؛ یولَه نَنَه yola nânâ ؛ پیلَه دِدِه pila dede 
سیستانی : نَنَه کَلو nana kalu 
9 – پا : 
تالشی : پو po ؛ لنگ lǝng 
سیستانی : پو pō 
10 – پا به سن ، ابتدای پیری : 
تالشی : پو بَه سن po bâ sǝn ؛ پو بَه سین po bâ sin  
سیستانی : پو بَه سِن po ba sen  
11 – چربی : 
تالشی : پی pi 
سیستانی : پی pē 
12 – گربه : 
تالشی : پیشیک pišik 
سیستانی : پیشَک pišak 
13 – چُرت ، خواب موقت : 
تالشی : پینَکی pinaki 
سیستانی : پینَکی pinaki 
14 – کاسه فلزی یا چوبی : 
تالشی : توس tos 
سیستانی : تاس tās 
15 – تابه : 
تالشی : تووَه tova 
سیستانی : تاوَه tāva 
16 – تنور نان پزی : 
تالشی : تنو tanū ؛ تَنیوسَه tanyosa = نانوایی 
سیستانی : تَندور tandur 
17 – جوجه تیغی : 
تالشی : ژَژو žažo ، ژَژِه žaže 
سیستانی : جَج jaj 
18 – گردو : 
تالشی : ویز viz ، ووز vuz 
سیستانی : جوز jōz 
19 – لاغر : 
تالشی : لَر lâr 
سیستانی : چیلاسک čilāsk 
20 – چرخ نخ ریسی : 
تالشی : چَرَه čara ؛ چَه ča 
سیستانی : چَر čar 
21 – چشم : 
تالشی : چَش čâš 
سیستانی : چَش čaš 
22 – خوردن : 
تالشی : هاردِه hârde 
سیستانی : خاردَه xârda 
23 – خواهر : 
تالشی : هووَه hovâ ؛ خواَر xoar 
سیستانی : دَدَه dada 
24 – دشنام : 
تالشی : دشنوم dǝšnom 
سیستانی : دِشمو dešmu 
25 – دشمن : 
تالشی : دشمِن dǝšmen 
سیستانی : دُشمَه došma 
26 – دهان : 
تالشی : گاو ، گَو gâv ؛ دَن dan 
سیستانی : دَن dan  
27 – سطل : 
تالشی : دول dul  ؛ هر چیز گود و دارای گودی 
سیستانی : دول dōl 
28 – تاقچه ، قفسه : 
تالشی : رَفَه râfâ 
سیستانی : رَف raf 
29 – دختر : 
تالشی : کِلَه kela ؛ کینَه kina 
سیستانی : کِنچا ، کِنچَه kenča ؛ کِنجَه kenja = دختر ، کنیزک 
30 – سگ کوچک : 
تالشی : کتَه kǝta 
سیستانی : کوتری kotri 
31 – مَرد بدون موی صورت : 
تالشی : کوسَه kusa 
سیستانی : کوسَه kōsa 
32 – آلونک ، خانه گلی و کوچک ، خانه موقت : 
تالشی : کومَه kuma 
سیستانی : کولَه kula 
33 – کفش لاستیکی : 
تالشی : کالوش kâloš ؛ گالیش gāliš ؛ گالِش gāleš = گاودار ، کسی که گاو نگه می دارد 
سیستانی : گالِش gāleš 
34 – گاو : 
تالشی : گو go ؛ گا gā 
سیستانی : گُو gow 
35 – قارچ : 
تالشی : گوبَلَک gōbalak 
سیستانی : گوبَلَک gōbalak 
36 – موی سَر زنان : 
تالشی : گیس gis 
سیستانی : گیس  gis 
37 – روسری سه گوش : 
تالشی : لَچَک lačak ؛ لِچَک lečak 
سیستانی : لَچَک lačak 
38 – تُشک : 
تالشی : نولی noli 
سیستانی : نالی nāli 
39 – بله ، آری : 
تالشی : هو ho 
سیستانی : ها hā 
40 – مرغ : 
تالشی : کاگ kâg ؛ کَرگ karg 
سیستانی : مَرغ marq ؛ مَرغِ کوروکی marqe kuruki = مرغ شبیه تیهو 

منابع و پی نوشت : 
(1). واژه های تالشی از گویش شمالی ( آستارا ) و جنوبی ( ماسال ) آمده است . 
(2). واژه های سیستانی از این منبع : واژه نامه سیستانی ، ایرج افشار سیستانی ، انتشارات بنیاد نیشابور ، چاپ اول 1365 ؛ واژه های سیستانی ، گویش زابل . 
نویسنده و گردآورنده : ضیاء طرقدار 

منبع:ک.تاریخ آستارا


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

تالشی          تاتی         فارسی

آساو          اسیاو         آسیاب
پوته          پوته           پوک
توم            توم            بذر
زیرون        زیرون        خرم
زریه           زریه          دریا
زونه           زوان        زبان

وهار          وهار         بهار
ویمار         ویمار        بیمار
واز             واز         پریدن
ورگ          ورگ         گرگ
وا              وا            باد
ویاوون      ویاوان     بیابان


ژن            زله          زن
نون          نیان         نهان
منگ         مونگ       ماه
زنگ          زنگ         زانو
دیار          دیار          آشکار
وس          وس         بس

گرد آورنده روحانی
🥀🌸🥀🌸🥀🌸🥀


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۰

۱- پکر ( Pakar ) : گیج و اندوهناک .


۲- پشتا پشت ( Peštāpešt ) : پشت به پشت .


۳- پشت آکرده ( Pešt ākarde ) : پشت کردن .


۴- پشت به پشت ( Pešt ba pešt ) : نسل اندر نسل .


۵- پشتک ( Peštak ) : پشتک / وارو .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۱

۱- پاتکه ( Pātəka ) : آنچه با نوک پا زده شود / تیپا .

۲- تیلیت ( Tilit ) : ترید / خرد و ریز و نیز مخلوط و ممزوج .

۳- تلاش ( Talāš  ) : تراشه / آنچه از تراشیدن چوب حاصل آید .

۴- تخم ( Təxm ) : تخم /  بذر / دانه .

۵- شیتیل ( Šitil ) : خزانه ی توتون .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال  
1- وشندی و تشندی (vešandi u tešandi):گرسنگی و تشنگی
درازه روزی وشندی و تشندی نه چه کرده ره 
dərāza ruzi vešandi u tešandi na čə kardara
روز به این بلندی ،با گرسنگی و تشنگی چکار کردی؟
2- جر آبه (jər ābe ): شیر کهنه و مانده که با حرارت دادن به حالت جامد در می آید
کنه شتش مه آدوئه دا پنومه بگله،البهل جر آبه
3- نیمه اشکم (nima əškam): کامل سیر نشدن 
خردن نیمه اشکم به که برمه
xərdan nima əškam ba  kə bəramə
بچه سیر نشده که گریه می کند
4-بیغوش (bayquš): آدم نحس و بد طینت
بیغوشه آدمیه
bayquša ādami ya
آدم نحسی و نگبتی هستش
5-گیروه درنده (girava darande): فرصت غنیمت شمردن
گیروه درنم ام زودی گیریه یی بگینم.
فرصت کنیم  همین روزها ییلاقی بریم
#گردآورنده_مریم_محسنی 140
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#زبان‌_تالشی_گویش‌_ماسال‌ 
۱_دویرده (dawiyarda): رد‌ شد  عبورکرد‌.
۲_کینی‌ (kayni): چه‌ موقع‌.
۳_مکدر(mokadar):پریشان‌  ناراحت‌.
۴_چَکَرَ(chakara): هیزم‌ نازک‌ که
 برای‌ شروع‌ اتش‌ استفاده‌ می‌ شود.
۵_کَبَل‌(kabal): پوست‌ درخت‌  که‌ سالهای‌ نه‌ چندان‌ دوربه‌ جای‌ طناب‌ 
استفاده‌ میکردن.
۶_ویوز(‌vivaz):ابشار
۷_لس‌ (ls):چوب‌ دستی.
#گرداورنده_مرتضی_خورسندی_
ماسال

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_مرکزی_کرگانرودی

۱.بسریم  Bsrim= خندیدم 

۲.بسریشBsrish= خندیدی

۳.بسریBsri= خندید

۴.بسریمونBsrimun= خندیدیم 

۵.بسرینBsrin= خندیدید

۶.بسرینBsrin= خندیدند

#گردآورنده_رضوان_زینعلی


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_مرکزی_کرگانرودی

۱.سریه Srye= خندیدن

۲.بَمیه Bamye= گریه کردن

۳. گف ژه  Gafzhe= صحبت کردن

۴.دُاد ژه  Dod zhe= داد زدن

۵.هِله کرده Helekarde= صدا کردن

#گردآورنده_رضوان_زینعلی

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۲


۱- شوند ( Šund ) : پلم / آقطی .

۲- شلاش ( Šalāš ) : خار مریم .

۳- خرف ( Xarf ) : سرخس .

۴- مروه ( Marva ) : بابونه .

۵- سییا تشک ( Siyā təšk ) : سیاه زخم .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۳


۱- ماشی ( Māši ) : مثل مادر / خاله .

۲- دده شی ( Dadaši ) : به نقل از استاد جلالیان 

پژوهشگر فرهنگ و زبان تالشی مثل پدر / عمو  .

۳- آگله ویگله ( Āgle vigle ) : وول خوردن هنگام خواب / خواب و بیداری  .

مترادف ویلی ویلی ( Vili vili)

۴- کبلایی ( Kablāey ) : کربلایی .

۵- پیچانک ( Pičānək ) : بیسکویت از واژه های امروزین .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- ته کا یا کا (tə kā yā kā): چه عجب
ته کا یا کا tə kā yā kā خش اومی ره 
چه عجب کردی. خوش آمدی .
اصطلاح خوش آمد گویی است.
 2- تاک(tāk)، تاکه (tāka)، تنخا (tanxā): تاک و تنخا (tāk u tanxā): تک،تنها، تک و تنها
تاک کرا شی؟
tāk kərā ši?
تنها داری میروی؟
تنخا خای بشی؟
tanxā xāy bəši?
تنها میخواهی بروی؟
تاک و تنخا بی بشی؟
tāk u tanxā bi bəši
تک و تنها باید بروی؟
3- تنخایی (tanxāyi): تنهایی
تنخایی مشه
tānkāyi mašə 
تنهایی نرو
4- توشیش (tavšiš): تشویش و نگران 
زو آم توشیش مبه
zu ām tavšiš mabə
زود میام نگران نباش
 5- تی (tey)،تیی (teyi) ، تیه (təya) : خالی
 تی تی (tey tey)،تیی تیی ( teyi teyi): خالی خالی
کیسه برزی تی آکه
kisa bərzi tey āka
 برنج گونی را خالی کن
دس تیی مشه
das teyi mašə
دست خالی نرو
تیی نون بهرم؟
teyi nun baharəm?
نان را خالی بخورم؟
تیه نون بهرم
teya nun baharəm?
نان خالی بخورم؟
تی تی ، تیی تیی بهرم؟
tey tey ,teyi teyi baharəm
خالی خالی بخورم؟
#گردآورنده_مریم_محسنی 141
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#_ زبان_تالشی _ گویش_ تالش دولاب ( رضوانشهر) 

۱_ ایله (ila )  یکی

۲- هرده ( harde ) خوردن  

۳- خونی ( xuni ) چشمه

۴-  آرب ( arab ) باز شدن

۵- دومله (dumla ) دنبال

# گرد آورنده_سارا_روحانی

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۹ 

۱- جیوشته چونه ( Jivašta čuna ) : کسی که آرواره اش کج باشد .

کفچی لفچی ( Kafči lafči ) : کسی که آرواره اش کج باشد .

۲- فاکی ( Fāki ) : باد فتق .

بر آمدگیی که به دلیل خروج قسمتی از احشا از محل اصلی خود 

در کشاله ی ران یا ناف و یا کیسه ی بیضه ایجاد میشود .

فاکییه نافه ( Fākiya nāfa ) : فتق ناف . 

فاکییه خایه ( Fākiya xāya ) : فتق بیضه .

۳- مفه / نافه ( Mafa / Nāfa ) : ناف .

۴- آتشه فلکه ( Ātaša fəlka ) : یک گل آتش ، یک شعله آتش .

۵- لاله دن ( Lāla dan ) : آدم لال و بی زبان .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۰


۱- بیز و بنش ( Bizu bənəš ) : معاشرت ، نشست و برخاست .

۲- دس تنخا ( Das tanxā ) : تنها و بی کس .

۳- لندهور ( Landə hur ) : دراز بی مصرف .

۴- جندره جلاخن ( Jəndərə jəlāxən ) : شلخته ، بد لباس .

۵- علم بندی ( Alam bendi ) : آذین بندی مساجد و تکایا .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- فرار کردن  دوشته    davašte 
فرار کننده   اوه دوز   ava davaz
، دوشته پا   davašta pā
فراری دادن  دوازنده  davāzənde
فراری دهنده اوه دوازن 
   ava davāzən
2- در رفتن   جیوشته       jivašte   
در رفته       اوه جیوز   ava jivaz
در کردن      جیوازنده  jivāzənde
درکننده    اوه جیوازن
      ava jivāzən
3- مردن،درگذشتن   مرده  marde 
 درگذشته    اوه مر       ava mer
4- کشتن    کشته           kəšte    
کشنده       اوه کش     ava kəš  
کشته شده   اوه مر     ava mer
     "         کشته به   kəšta ba
5- دمیدن،فوت کردن    فو دکرده
      fu dakarde
دمنده،فوت کننده   فوئه دکر 
   fua dakar
#گردآورنده_مریم_محسنی132
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- درمان کردن    رچ آکرده
    rəč ākarde
درمان کننده  رچه آکر reča ākar
درمان شدن    رچ آبه      rəč ābe
درمان شونده  رچ آبه      reč āba
   "             رچه آبه   reča ābə
2- زن گرفتن  ژن برده  žen barde
زن گرفته      ژنه بر      žena bar
3- زن دادن   ژن دوئه     žen due 
زن داده       ژنه ده         žena da
4-شوهر کردن  شو کرده šu karde
شوهر کرده     شوئه کر    šua kar
5- ازدواج کردن   ایسمار خونده 
ismār xunde    
عاقد  ایسماره خون
ismāra xun
ازدواج کننده   ایسمار خونده
ismār xunda
#گردآورنده_مریم_محسنی133
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۱ 


۱- پیگر و پنه ( Pigeru pena ) : برداشتن و گذاشتن .

اشتن پیگر و پنه زونو ( Əštan pigeru pena zunu ) : 

به مسئولیتش واقف است .

۲- ارش کرده ( Arəš karde ) : برش آرایشی لباس .

شکه پره بی ارش کرده ( Šəka para bi arəš karde ) :

کج و معوج کت پشمی را باید گرفت / آرایش / برش کرد .

۳- جزغاله ( Jəzqāla ) :  سیاه سوخته بر اثر برشته شدن زیاد .

وییره آتشی دومه جزغاله کرده ( Viyara ātaši duma jəzqāla karda ) :

آتش زیاد دمبه را سیاه سوخته کرده است .

۴- وره گوله ( Vara gulla ) : گلوله ی برف .

آوه ور ( Āva var ) : برف آبکی . 

وره مزا ( Vara məzā ) : برف بازی .

وره چا ( Vara čā ) : چاه برف ذخیره ی تابستانی .

۵- بی چنگ و مشت ( Bi čəngu məšt ) : بی دست و پا .

بی چنگ و مشته ( Bi čəngu məšta ) : بی دست و پاست .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۲


۱- بجار ( Bəjār ) : مزرعه ی برنج /  برنجزار .

۲- بجاره سر ( Bəjāra sar ) : سر برنجزار / سر مزرعه ی برنج .

۳- بجاره کار ( Bəjāra kār ) : کار در مزرعه ی برنج / برنجزار .

۴- بجاره کیله ( Bəjāra kila ) : محدوده ی کوچک برنجزار .

۵- بجارگا ( Bəjār gā ) : چند محدوده ی کوچک برنجزار .

۶- بجاره مرز ( Bəjāra marz ) : مرز مزرعه ی برنج .

۷- برزه بری ( Bərza bəri ) : دروی برنج .

۸- درز ( Darz ) : شالی / کاه همراه با شلتوک .

۹- گوچین ( Gučin ) : آلت چوبی برنج کوبی .

 وسیله ای که با آن شلتوک را از کاه جدا می سازند .

۱۰- کره چی ( Kəre či ) : کارگر زن مزد بگیر در شالیزار .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۳ 


۱- چمه دیل شه ( Čəmə dil ša ) : دلم رفت .

۲- چمه دیل دلکه ( Čəmə dil dalaka ) : به دلم افتاد / دلم پاره شد .

۳- دیل به دیل را داره ( Dil ba dil rā dārə ) : دل به دل راه دارد .

۴- دیل پیسته ( Dil pista ) : دل خواسته / دلخواه .

۵- دیل کور ( Dil kur ) : نگران  ، کور دل .

۶- چمه دیل آو آبه ( Čəmə dil āv āba ) : دلم آب شد .

۷- دیل آدیی ( Dil ādaey ) : همراهی / پشتیبانی / جرات دادن .

۸- دیل سبوری ( Dil saburi ) : شکیبایی .

۹- دیله گله ( Dila gəla ) : تنها دل  / یکتا دل .

۱۰ - ای دیل ( Ei dil ) : یکدل .

# گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۲

۱-کوره سو ( kura su) 
روشنایی بسیار کم۰
۲-کوره غو (kura qu): 
جغد۰
۳-کال  ( kāl): خام۰

۴-کاله (kāla): اولین
شیر گاو وگوسفند تازه
زاییده۰
۵-کولو ( kulu): کولوخ۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۴


۱- سر ویکو ( Sar viku ) : سرکوفت .

ای سرویکو مژن ( Ay sar viku mažan ) : به او سرکوفت نزن .

۲- تلکه ( Talaka ) : باج / سرکیسه .

اه خا ته کو تلکه بکره ( A xā tə ku talaka bəkarə ) :

او میخواهد سرکیسه ات کند .

۳- دس به سر ( Das ba sar ) : سرگرم کردن / دنبال نخود سیاه فرستادن .

از ای دس به سر کردمه ( Az ay das ba sar kardəma ) :

من سرگرم اش کردم / دنبال نخود سیاه فرستادم اش .

۴- سره کلافه ( Sarə kalāfa ) : سرنخ .

چمه سره کلافه اوی آکرده مه ( Čəmə sarə  kalāfa avi ākardama ) : 

سر کلاف ام / سر نخ ام را گم کرده ام . 

۵- سر و گوش آو دوئه ( Saru guš āv due ) : کاشف به عمل آوردن .

از کم و کیف با خبر شدن / تحقیق کردن منظور است .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۵


۱- پاشوره سنگ ( Pāšura səng ) : سنگ پا .

۲- بود ( Bud ) : فراوانی محصول .

اوسال چمه بجار بود به ( usāl čama bəjār bud ba ) :

امسال مزرعه ی ما محصول فراوانی آورده است .

۳- خفه ( Xafa ) : عبوس / گرفته .

هوا خفه یه ( Havā xafaya ) : هوا گرفته است .

۴- راوه ( Rāva ) : هر چیز شل و آبکی / ماده شلی که نم پس دهد .

دشاوه گوله راوه کره ( Dəšāva gula rāva karə ) :

خمره ی دوشاب نم می کشد .

۵- ایماله ( Ei māla ) : شیاف .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

سره انگوره غوشه
(səra angura quša)
خوشه انگور سرخ
گویش_ماسال_مریم_محسنی

هوا سرده زمینی شخته کرده 
خبر اومه یاری مخمل دکرده
 سِره مخمل چمن مخموره دلبر 
اشته شه زاد گی مشهوره دلبر
 دستون قدیمی زلیخا صبا

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۶


۱- گرش (Gerəš ) : فشار قبر .

کربلا خاک گرش نداره ( Karbəlā xāk gerəš nedārə ) :

خاک کربلا فشار قبر ندارد .

۲- لس دخس ( Ləs daxəs ) : کسی که پوستش از کتک خوردن ،

کلفت شده باشد .

چه جان لس دخسه ( Če jān ləs daxəsa ) : پوست کلفت است .

۳- خردنه کار ( Xərdana kār ) : کارنده ی بچه / پدر . 

خردنه زا ( Xərdana zā ) : زاینده / آورنده ی بچه / مادر  .

چه اوه کار و اوه زا گوری آتش بیگره که نوعی 

دشنام ونفرین است ( Če ava kāru ava zā guri ātaš bigerə ) 

۴- برزخ آبه ( Barzax ābe ) : عصبانی شدن .

مه را برزخ آبه ( Mə rā barzax āba ) : برای من عصبانی شد .

۵- تنگه حفصله ( Tanga hafsala ) : کم حوصله .

خوبه تنگه حفصله مبم ( xuba tanga hafsala mabam ) :

خوب است کم حوصله نباشیم .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۳

۱-زیینگه (ziyanga): 
غروب بسیار سرد۰

۲-زکرمه ( zəkərma): 
اخم کردن ۰

۳-زقیسته ( zəqista): 
زرد وبادکرده-آدم نحیف
و چهره زرد شده۰

۴-زرده دیم (zarda dim):
صورت زرد۰

۵-زونو ( zunu): می داند
زونو (zunu): زانو۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenaeh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۴

۱-پتارچی (petār či): 
غارتگر-تاراج گر۰

۲-پتاوه (petāve): 
طاقت آوردن۰

۳-پسنه (pasna): تکه
هیزم نم سوخته۰

۴-پساچین ( pasā čin):
آخیرن میوه- به آخرین
فرزند هم گفته میشود۰

۵-پور (pur): لبریز-پر۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۷


۱- کم ( Kam ) : کدام .      کم وری ؟ ( Kam vari ) : کدام طرف ؟ .

کم را ؟ ( Kam rā ) : کدام راه ؟ .    

 کم اسب ؟ ( Kam asb ) : کدام اسب ؟ .

کم کار ؟ ( Kam kār ) : کدام کار ؟ .

۲ - شی ( Ši ) : مثل / مانند .

چه شی ( Če ši ) : مثل / مانند او .

گاشی ( Gā ši ) : مثل / مانند گاو .

آو و آوتاوی شی ( Āvu āvtāvi ši ) : مثل / مانند آب و آفتاب .

۳- شه مال ( Ša māl ) : رفتنی / مردنی .

۴- وج ( Vaj ) : راست .

بی وج ( Bi vaj ) : ناراست .

ام داز چمه دسی را وج نی ( Əm dāz čəmə dasi rā vaj ni ) :

این داس راست / جور دست من نیست .

۵- رفا ( Rafā ) : منتظر .

اشته رفا مونوم ( əštə rafā munum ) : منتظرت میمانم .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۸


۱- خله آرس (xəle āras ) : فاصله ی صدا زننده و شنونده .

چمه کو دا شمه کو خله آرسه ( čama ku dā šəma ku xəle ārasa ) :

 از کوه ما تا به کوه شما صدا می رسد .

۲- آو درس ( āv daras ) : زمینی که آب در آن جمع شود .

۳- آو سونور ( āv sunur ) : دریچه ی تقسیم آب .

۴- آتشه مجاز ( ātaša məjāz ) : بد خلق .

۵- آوتاو آکرده( āvtāv ākarde ) : آشکار کردن  اصطلاحی است .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۹ 


۱- آوتاوی ( Āvtāvi ) : اصطلاحا نمایان / آشکار .

هلا آوتاوی مبن ( halā āvtāvi mabən ) :

 حالا خودت را آشکار نکن .

۲- چم ایار ( čem ayār ) : تخمین .

۳- اولار ( ulār ) : کهن ، قدیم .

اولارسال (ulār sāl ) : سالها پیش . 

۴- اوزنه ( evezənə ) : هوو .

۵- پاپی ( pāpey ) : پی گیر .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

تنخا دزدی که دارو ند ار آدمی بره وآدمی به فلاکت راسنه و ادمی بی معریفت سازه، نادر امده فیکر وخییاله
 شمه دشبند شمه که دیله وشمه دیلی دیله وشمه  کچ وپوچه  فیکری دیله کو دریه ،، شمه وامه  اول بی اشتن بندی بدیم  ،
  اول بی چمه وشمه داور ووری و اوضاع اوالی و حوالی آوشکنم ، اگه بخایم چمن  تنی رچ آکرم وچمن روانی سغ و سالیم  بدارم وبداره   چمه وشمه رو بی  درمون بوبو ورچ آبو  دا بشایم خاسه وبی غرصه فیکر بدارم وبداره 
 صبا🌺🌺🌺🌺🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۰


۱- پاجوش ( Pājuš ) : نهال بر آمده از ریشه ی درخت .

۲- پته ( pəta ) : کسی که در بیان بعضی از حروف دچار مشکل میشود .

مانند معلمی که به دانش آموزانش میگفت : 

« من اگر میگویم انف ( Anef ) ، شما نگویید انف ( Anef ) ، 

شما بگویید انف ( Anef ) .»

که منظور آقا معلم الف ( Alef ) بود . 

پته ( Pata ) : پخته .                پته ( pate ) : پختن .

۳- پرده ( parda ) : شرم ، حیا .

بی پرده ( bi parda ) : پر رو ، بی حیا .

۴- پره نش ( para nəš ) : آنکه در حاشیه کشور سکونت دارد  / مرز دار .

۵- پس پسکی ( pas pasaki ) : عقب عقب رفتن 

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۱


۱- پشت آبند ( peštābend ) : آنچه بر پشت می بندند / کوله پشتی .

۲- کلان ( klān ) : ریختن / انداختن .

پوست کلان ( pust klān ) : پوست اندازی .

موکلان ( mu klān ) : موریزی .

۳- تونه ( tuna ) : زمین پست . تون ( tun ) : پایین .

۴- تته پته ( tətə pətə ) : لکنت ناشی از ترس .

۵- تره خاش ( tara xāš ) : غضروف .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۵

۱-ای سره کرده(Ei sara karde): 
یک سره کردن۰

۲-سرچاکن کرده ( sar čākən karde):
سرشکن کردن۰

۳-سری کوله کرده ( sari kula karde):
سر به زیر انداختن و
هیچکس توجه نکردن۰

۴-سراو کیله گا دوسته (sarāva kila  gā davaste): کارتمام 
تمام شده ای را دوباره
 شروع کردن ۰

۵-سیله آو ( sayla āv): سیلاب۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#کتابهای_تالش 
#بیداری_تالشان

گاهی اوقات شنیده می شود که تعدادی از تالشان نسبت به تاریخ ، فرهنگ و زبان خود بیگانه شده اند و می گویند این زبان تالشی به چه درد ما می خورد ؟!؟! اگر این گونه افراد نسبت به تاریخ و زبان کُهن خود آگاهی و سواد کافی داشتند باز هم این سخن را می گفتند ؟؟!! چرا که در آگاهی دانایی است و در ناآگاهی نادانی است . 
اگر تاریخ و زبان کُهن قوم تالش بی اهیمت است پس چرا صدها نویسنده خارجی و داخلی درباره تاریخ و زبان تالشی صدها کتاب نوشته اند ؟!! 
اگر هر خانواده تالش چند جلد از این کتاب ها را در خانه خود داشته باشد و این کتاب ها را مطالعه کنند و نسبت به تاریخ و فرهنگ و زبان کُهن خود آگاهی داشته باشند ، دیگر هیچ تالشی با فرهنگ و هویت خود بیگانه نخواهد بود و آن را کوچک نخواهد شمرد .!! 
از فرهنگ و هویت خود پاسداری کنید..!!

مراکز تهیه کتاب های تالش : 
1 – آستارا : خیابان فارابی ، کتاب فروشی و نوشت افزار رومینا 

2 – تالش ( هشتپر ) : کتاب فروشی اندیشه و کتاب فروشی جامعه نگر 
https://t.me/Andishe_talesh

https://t.me/JameeNegar

3 – رشت : دفتر نشر فرهنگ ایلیا 
https://t.me/NFilia

ارسال برای همه تالشان

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۲


۱- تک ( tak ) : پهلو / تهیگاه .

۲- ترنه ( tərna ) : شکم .

۳- تلخوم ( təlxum ) : سقف دهان .

۴- جابه جا کرده ( jābajā karde) : نظم دادن / مرتب کردن .

۵- جیک و پوک ( jik o puk ) : ساخت و پاخت .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۳


۱- گو درن ( gav daran ) : سخنی غیر از سخن اصلی پیش کشیدن .

۲- گو به سر ( gav ba sar ) : از سخن اصلی دور شدن .

۳- گو گو ( gav gav ) : گفت و شنود / گفتگو .

۴- گومبز ( gumbaz ) : گنبد .

۵- گرگنس ( gərgənəs ) : بی قواره / بد شکل .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

❤️گذشته ها وخاطراتش رو از یاد نبریم


 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۴


۱- وشتلی واز ( vaštli vāz ) : پریدن از روی وجد .

وشت ( vašt ) : وجد .

۲ - نکره ( nakara ) : بی ریخت .

۳- مله مس ( məla mas ) : وارفته و بیحال .

۴- نک و نوک ( neku nuk ) : دو دلی .

۵- مایه فاک ( māya fāk ) : کیسه ی شنای ماهی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تابش_جنوبی_۲۱۵ 


۱- ماره ( māra ) : مایه / نطفه .

ماست شیله چه ماره کم به ( māst šila če māra kam ba ) :

علت شلی ماست از کم بودن مایه ی آن است .

۲- کناره مج ( kanāra məj ) : حاشیه گزین / تک رو .

۳- خرک ( xarak ) : شپشک برنج .

۴- خشکه سلا ( xəška salā ) : تعارف خشک و خالی .

۵- خره ( xara ) : طنابی که از یوغ به گاو آهن متصل است .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

چمونم  راکو  دشته نا میشه یار
چموشم پاکو دشته نا میشه یار
هنی زمه    دیلی   گردم   اکرده
کیتاوی لاکو  دشته نا میشه یار


زرتشت  فتحی


 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۶


۱- فیچ ( fič ) : چانه .

۲- ویزما ( vizmā ) : رقص پهلوانی .

وج و ویزما ( vaju vizmā ) : رقص و نمایش قدرت پهلوانی .

۳- ویترک ( vitrak ) : حمله ی ناگهانی .

۴- غنیم ( qanim ) : دشمن طبیعی .

۵- قربونه ما ( qərbuna mā ) : ذیحجه / ماه قربانی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۷ 


۱- دوره شر ( dura šar ) : دور دست  .

۲-  خه یور ژن ( xəy var žen ) : جاری .

۳- یارسته ( yārəste ) : جرات داشتن .

۴- غورت ( qurt ) : بلعیدن لقمه / جرعه .

۵- پزگه ( pazga ) : جرقه ی آتش / اخگر .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

آموزش زبان تالشی 

جملاتی به زبان تالشی – گویش شمالی ( منطقه آستارا )

1 – اِشتِه نوم چیچِه ēštē num čiče : نام تو چیست ؟
چِمَن نوم دانیالِه  čēmân num dāniyāle : نام من دانیال است . 

2 – اِشتِه کِف چوکِه ēštē kef čoke : حال تو خوب است ؟
هو چِمَن کِف چوکِه ho čēmân kef čoke : بله حال من خوب است .

3 – تِه بَه کی یویش ژی یِدَه tē bâ kiyoyš žiyeda : تو در کجا زندگی می کنی ؟
آز اوستورودَه ژی یِه دَیم āz ostorodâ žiyedaym  : من در آستارا زندگی می کنم .

4 – تِه کوورَژیش tē kuvrâžiš : تو اهل کجا هستی ؟ تو کجایی هستی ؟ 
آز تِهرون نِژیم āz tehronnēžim  : من تهرانی هستم .

5 – آرمین کی یو بش شِه ārmin kiyo bēšše : آرمین کجا رفت ؟ 
آرمین بِش شِه بَه تِهرون ārmin bēšše bâ tehron : آرمین رفت به تهران .

6 – آرمین کای نی بامای ārmin kâyni bâmây : آرمین کی ( چه وقت ) می آید ؟ 
آرمین امروژ تِهرونو کو بامای ārmin ēmruž tehrono ko bâmây  : آرمین امروز از تهران می آید .   

7 – اِمروژ هَوو چوکِه ēmruž hâvo čoke : امروز هوا خوب است .
هو امروژ هَوو هَی شی یِه ho ēmruž hâvo hâyšiye : بله امروز هوا آفتابی است . 

8 – اِشتِه کَه کی یو ēštē kâ kiyo : خانه تو کجاست ؟
چِمَن کَه اُستورودَه čēmân kâ ostorodâ : خانه من در آستارا است .

9 – اِشتِه کو چی چِه ēštē ko čiče : کار ( شغل ) تو چیست ؟
آز بوزوردایم کو کاردَه âz bozordâym ko kârdâ : من در بازار کار می کنم . 

10 – تِه چوکَه اودَمیش ، خِدو تِه دی یَه بِدَه ، تِه بَه خِدویم داسواردَه . 
 tē čokâ odâmiš , xēdo tē diya bēdâ , tē bâ xēdoym dâsvârdâ 
تو آدم خوبی هستی ، خدا تو را نگه دارد ، تو را به خدا می سپارم .
داستِه نِداژه ، بژی یویش dâstē nēdâžē , bēžiyoyš 
دستت درد نکند ، زنده باشی ( برای سپاسگزاری ).

تلفظ صوتی این جمله های تالشی در پست بعدی آمده است . ( ض – ط ) . 
👇👇👇
منبع:ک.تاریخ آستارا

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۸ 


۱- ویرشکویه ( virəškuye ) : رو به پایین شکافتن .

۲- پرشکویه ( perəškuye ) : رو به بالا شکافتن .

۳- درشکویه ( darəškuye ) : رو به داخل شکافتن .

۴- پرکنش ( parkənəš ) : رعشه / لرزه .

۵- آرس ویرس ( āras viras ) : رسیدگی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۹ 


۱- جیمرده ( jimarde ) : خوابیدن و رگ به رگ شدن دست و پا .

۲- دمرده ( damarde ) : غرق و خاموش شدن .

۳- ویمرده ( vimarde ) : مردن و پایین رفتن .

۴- جما شه ( jəmā še ) : از جا در رفتن .

۵- دترانده ( datrānde ) : با فشار راندن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۰


۱- سک و سو ( səku su ) : رونق .

۲- وست بو ( vast bu ) : به اندازه / به قدر کافی .

۳- هلالییت ( halāliyat ) : رضایت خواستن  .

۴- کردکار ( kərdəkār ) : رفتار .

۵- دسه سری ( dasa sari ) : با دست کسی یا چیزی را بردن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

درود یاران واژه نگار تالش جنوبی لطفن پیشنهاد معنایی

 واژگان پست زیر را اعلام بفرمایید ممنون و متشکر 

ارادتمند فدایی

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_

۱- آتارنده ( Ātārənde ) : 

۲- پتارنده ( Petārənde ) :

۳- جیتارنده ( Gitārənde ) : 

۴- دتارنده ( Datārənde ) :

۵- ویتارنده ( Vitārənde ) :

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۶

۱-آوسا (āvsā): آب زدن۰

۲-آواکشه (āv ākaše): 
آب کشید۰

۳-آودوئه ( āvdue): 
آب دادن۰

۴-آوازنده (āvāzənde):
جداکردن۰

۵-آوَشتَه (āvašta): جدا
شد۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۷

۱-آرس ( āras): برس-
کمک کن۰

۲-آرسهِ (ārase): به
داد کسی رسیدن۰

۳-آده (āda) بده۰

۴-آدوئه (ādue): 
دادن۰
۵-آبند (ābənd) از
بالا ببند۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

شمه خردَنون تالشی آموجَه


به فرزندانتان #تالشی یاد بدهید


 🌺کانال واجه واج🌺

دوم اسفند
روز جهانی زبان مادری
گرامی باد


شمه #تالشه نه نه اون تاک وتنخا پس مَهَرزَن

مادران تالشی خود را تنها نذارید


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

🌹دوم اسفند روز زبان مادری🌹
🌹چمه خردنون نه تالشی بوایم  دا چمه مهروون و نازینه ننان زوونی ویر مبرکرم
čama xərdanun na tāləši bəvāyam dā čama meravun u nāzayna nanan zuvuni vir mabarkaram🌹
با فرزندانمان تالشی صحبت کنیم تا زبان مادران مهربان و نازنینمان را از یاد نبریم🌹
و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

دوم اسفند
روز جهانی زبان مادری
گرامی باد


شمه #تالشه نه نه اون تاک وتنخا پس مَهَرزَن

مادران تالشی خود را تنها نذارید


🌺کانال واجه واج🌺

ننه زوبونی آموته واینه 
 لوئه کرده گردی آدمون
 حقه🌹
بختره که شمه خردنون
،شمه آوندآرسونه تالشی
لوئه بکره🌹
 nana zubuni āmute u ayna lua karde haq gərdi ādamuna bextara kə šəma xərdanun u šəma āvənd ārasuna tāləši lua bəkara🌹
حرف زدن وآموختن 
زبان مادری حق تمام 
مردم است🌹
بهتراست بابچه های 
شما وفامیلین دورو
نزدیکتان تالشی حرف
 بزنید🌹
دوم اسفند روز جهانی
 زبان مادری گرامی
 باد🌹
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

وره روزی 
تالشه پنیری نه
چاشته هری
لَذَتی داره اشته را
 مَوا
و مَدَفرس...

🌺کانال واجه واج🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۸

۱-آکلاونده (āklāvənde): 
تکرار کردن۰

۲-آبره( ābre): سرخ کن۰

۳-آ مه سون( āmasun): 
نسوزان۰
۴-آنوئه ( ānue): وصل 
کردن-مماس کردن۰

۵-آوینا ( āvinā): نشان
بده
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۹

۱-درم ( dərem): پول 
نقدی که خانواده داماد
پیش از عروسی برای
 خریدن جهیزیه  به
خانواده عروس می دهد۰

۲-دَپرکِه (daparke): ازجا
تکان خوردن ناگهانی۰

۳-دَتاو (datāv): بتاب
دَتاوه (  datāve): 
تابیدن
۴-دَرزن ( darzən): سوزن۰

۵-دَکاره ( dakāre): به هم
زدن-دوبه هم زن 
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

#vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۱


۱- آوشته ( āvašte ) : جدا شدن .

۲- پوشته ( pevašte ) : به بالا پریدن .

۳- جیوشته ( jivašte ) : رها شدن .

۴- دوشته ( davašte ) : فرار کردن .

۵- رووشته ( ruvašte ) : فرو شدن .

۶- گروشته ( gərvašte ) : در رفتن .

۷- ویوشته ( vivašte ) : به پایین پریدن .

۸- دکلهیسته ( daklehiste ) : ریختن و خراب شدن .

۹- آزریسته ( āzeriste ) : جرخوردن  .

۱۰- پزریسته ( pezeriste ) : پاره شدن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۲


۱- سرکرده ( sarkarda ) : رهبر / پیشوا .

۲- سر آدویه ( sar āduye ) : ول کردن حیوان .

۳- پر آدویه ( par āduye ) : پر دادن پرنده .

۴- رونده ( runde ) : راندن .

۵- ورده ( varde ) : آوردن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۳

۱- آپشته ( āpəšte ) : به بالا کوباندن .

۲- پبشته ( pebəšte ) : پیچاندن .

۳- جیپشته ( jipəšte ) : از زیر کوباندن .

۴- دپشته ( dapəšte ) : به داخل کوباندن .

۵- ویپشته ( vipəšte ) : به زیر کوباندن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واحه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۴


۱- مرده پسو ( Marde pasu ) : پس از مرگ .

مرده ( Marde ) : مردن .        مرده ( Marda ) : مرد ، مرده .

۲- موغور ورده ( Muqur varde ) : اقرار گرفتن .

موغور اومه ( Muqur oma ) : اقرار کرد .

۳- دپرکیسته ( Dapar kiste ) : از خواب پریدن .

دپرکیسته / دپرکه ( Dapar kista / Daparka ) : از خواب پرید .

۴- پسه کله ( Pasa  kalla ) : قسمت عقب سر آدم .

سنگ چه پسه کله گینه ( Səng če pasa kalla gina ) : 

سنگ به پس سرش اصابت کرد .

۵- نویشو ( Nevišu ) : فرو نمی رود .

دنشو ( Danešu ) : فرو نمی رود .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۵ 


۱- آکرده ( Ākarde ) : باز کردن .

۲- پکرده ( Pekarde ) : به بالا راندن .

۳- جیکرده ( Jikarde ) : گستردن / پهن کردن .

۴- دکرده ( Dakarde ) : پوشیدن / به داخل راندن .

۵- ویکرده ( Vikarde ) : به پایین ریختن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۶ 


۱- جیبو ( Jibu ) : به دنبال / پس از .

چه به جیبو ای خردن هم داره
 ( Če ba jibu ey xərdan ham dārə ) :

پس از او یک فرزند هم دارد .

۲- جیبه ( Jibe ) : پاپیچ .

هده ای جیبه ( Hada ay jiba ) : آنقدر پاپیچش شد .

۳- جیرییا ( Jiriyā ) : پهن بود / گسترده بود .

۴- دبه ( Daba ) : ریخته شد .       
          دبه ( Dabe ) : ریخته شدن .

۵- آبه ( Āba ) : باز شد .           
              آبه ( Ābe ) : باز شدن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۷

۱- کشه بن ( Kaša bən ) : زیر بغل .


۲- کشه آگته ( kaša āgete ) : در آغوش کشیدن .


۳- ام گله ( Əm  gəla ) : این یکی .


۴- ای گله  ( Ay gəla ) : آن یکی .


۵- کم گله ( Kam gəla ) : کدامیک .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۸ 

۱- ولا ( Vəlā ) : پخش .

برز اگه ویبو ولا آبو ( Bərz aga vibu vəlā ābu ) :

برنج اگر بریزد پخش میشود .


۲- پرت ( part ) : سقوط ناگهانی  / دور افتاده .

چتی کو مومکینه پرت آبم  ( Čətiku mumkina part ābam ) :

ممکن است از صخره سقوط کنیم .

پرته جگایی کو نوئه ( Parta jəgāey ku nua ) :

در جای دوری قرار گرفته است .


۳-پومش / پونش ( Pumeš /Puneš ) : پشه .

سییا مش ( Siyā meš ) : مگس .

عسله مش ( Asala meš ) : زنبور عسل .

زرزنگ ( Zarzang ) : زنبور وحشی .


۴- ترف ( Teraf ) : ترب .         گزر ( Gazar ) : هویج .


۵- خون دمیر ( Xun damir ) : خون مردگی .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۹


۱- ام سر اه سر ( Əm sar asar ) : حل و فصل کردن / فیصله .

۲- پترکه چم ( Petraka čem ) : چشم دریده / بی شرم و حیا .

۳- اشتنی ( Əštani ) : خودی .

۴- ایشتنی ( eyštani ) : برخاستنی .

۵ - نشتنی ( Nəštani ) : نشستنی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۰


۱- خردن / بله ( xərdan/Bala ) : فرزند .


۲- نوه ( Nava ) : فرزندِ فرزند .


۳- نتیجه ( Natija ) : فرزندِ فرزندِ فرزند .


۴- نبیره ( Nabira ) : فرزندِ فرزندِ فرزندِ فرزند .


۵- نوینده ( Nevinda ) : فرزندِ فرزندِ فرزندِ فرزندِ فرزند .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .‌

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- بسته نوئه (basta nue): شرط گذاشتن
ایله یخ در بهشت بسته بنیم هر کسی ام چتی زودتر پشو
ila yax dar behešt basta bənayam har kasi əm čəti zudtar pešu 
یک شربت شرط ببندیم به کسی که از این سنگ بزرگ زودتر بالا رود.
2- دنه له له (dana lala): سوژه ، حرفی که بر سر زبان ها بیفتد،
 خوردنی و هله هوله
چه بلکه خلکی را دنه له له به
če balake xalki rā dana la la ba
افتادنش شایعه ای تو دهان مردم شد.
ایته دنه له له شو نیشینی را ویگه
ite dana la la šavnišini rā vigeram 
کمی هله هوله برای بعد از شام بگیریم
مترادف له له la la ، شو نیشینه لوئه
3- گا ویرآکر (gā vir ākar): لا ابالی و بی مسئولیت و بیکار که با کارهای بیخود خود را سرگرم می کند
4- اشتن دار (əštan dār): صبور
اشتن داره آومی یه
əštan dāra ādamiya
آدم صبوری هست
5- مله آدمن (malla ādamen): اهالی محل
ام مله آدمن ویشتری ایسبی روشونینه
əm malla ādamen vištari isbi rusunina
اهالی این محل اکثرا سفیدند
#گردآورنده_مریم_محسنی 134
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- چرکین (čərkin):کثیف،آلوده 
برون برشی اشتن چرکین آمه که
berun barši əštan čərkin āmaka
بیرون رفتی خودتو کثیف نکن
2-کوچ،که کوچ (kuč،ka kuč): خانوار
ام مله چده که کوچ داره
ام مله چن کوچ داره
em malla čada ka kuč dārə
əm malla čan kuč dārə
این محل چند خانوار دارد
3-سالت (sālat): چهره
 چه سالت وشه
če sālat vašə
چهره اش برق می زند
4-توازنده (təvāzənde): تبعید کردن،پرت کردن
نبو زونوسته ای شون کا توازنده
nebu zunuste ay šun kā təvāzənda
نمیشود فهمید او را به کجا تبعید کردند
5- بوناره (bunāra): اساس،زیربنا
  چه بوناره ته نوئه
če bunāra tə nua
موسسش شما بودید
#گردآورنده_مریم_محسنی 135
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-کرکره (kar kare): یک چیزایی، خیلی کم
کرکره ویرم آ
kar kare virəm ā
خیلی کم یادم میاد
2-تلکه (talaka): کمی
تلکه ای ویرها بیمه
talakayi virəha bima
کمی متوجه شدم
3-نای لجن (nāylajan): خیلی کم
نای لجن ویرها بیمه
nāylajan virəhā bima
خیلی کم متوجه شدم
4- ای ته (i te)= ای تیه(i tiya): کمی
ایته مه آده
i te mə āde
کمی به من بده
5-بیجی ته= تیه (biji te)، میجی ته =تیه (miji te): کمی
بیجی ته (میجی ته) مه آده
biji te (miji te)mə āda
کمی به من بده
#گردآورنده_مریم_محسنی 136
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۱


۱- بند و براز ( Band u barāz ) : باز و بست .

براز ( Barāz ) : باز ، گشاد  .               بند ( Band ) : بست .

چه دن بند و براز نداره ( Če dan band u barāz nedārə ) :

دهانش باز و بست ندارد .


۲- تف ( Taf ) : تب .

خردنی تف نچکه ( Xərdani taf nečakə ) : 

تب بچه پایین نمی آید .


۳- چاک / براز ( Čāk / Barāz ) : باز ، گشاد ، نیکو ، شایسته .

برش چاک ژنده ( Barəš čāk žanda ) :

 درب را گشود / درب را چارطاق کرد .

حالر چاکه ؟ ( Hālər čāka ) : حالت خوب است .؟
 ‏

۴- سر براز ( Sar barāz ) : سرفراز ، شایسته .

سربرز ( Sar barz ) : سربلند ، سرخوش .

۵- پر و پا ( Par u pā ) : حدود تقریبی .

چه سند هم پر و پایه ( Če sənd həm par u pāya ) : 

سنش در همین حدود است .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واحه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۲

۱- گله گله ( Gəla gəla ) : یکی یکی .

تا به تا ( Tā ba tā ) : یک به یک .

تک به تک ( Tak ba tak ) : پهلو به پهلو .

۲- ور وره ( Var vare ) : یکطرفی .

۳- پش پشه ( Pəš pəše ) : کجکی .

۴- درخونه ( Darxuna ) : خانه ی ارباب / سرای خان .

۵- خداراخونی ( Xədārāxuni ) : خدایا خدایا کردن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_ماسال137
1- آتاره (ātāre): کندن،خراش دادن
شکل منفی فعل 
آمه تار(āmatār)،مآتار (maātār)
نکن،خراش نده
2- برده (barde):بردن
شکل منفی فعل مبر(mabar)،مبه(maba)
نبر
3- ویکرده (vikarde):ریختن
شکل منفی فعل
مویکر (mavikar)
نریز
4-چم داشته (čem dāšte): انتظار کشیدن
شکل منفی فعل
 چم مدا (čem madā)
 منتظر نباش
5- دس آسوئه (das āsue):لمس کردن، دست زدن
شکل منفی فعل 
دس آمه سا (das āmasā)،دس مآسا
دست نزن
#گردآورنده_مریم_محسنی137
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

‎‌‌‌‌‌‌ ‌‌‌‌
#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- کشک آبه (kašk ābe): جو گرفتن
شکل منفی فعل
کشک آمب/ آمبه (āmab/ āmabe)
جو گیر نشو
2- جیگا دوئه ( jigaā due): پنهان کردن
شکل منفی فعل
جیگا مده (jigā mada)
پنهان نکن
3-جیخته (jixəte): پنهان شدن
شکل منفی فعل
مجیخس (majixəs)
پنهان نشو
4-تکو هرده (taku harde): تکان خوردن
شکل منفی فعل
تکو مه (taku ma)
5-لیشته (lište): لیسیدن
شکل منفی فعل
آمه لیس (āmalis)،ملیس (malis)، دمه لیس (damalis)،مدلیس (madalis)
لیس نزن
#گردآورنده_مریم_محسنی138
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۳

۱- آتارنده ( Ātārənde ) : پاک کردن از بالا .

۲- پتارنده ( Petārənde ) : روبیدن و تاراج کردن .

۳- جیتارنده ( Gitārənde ) : روبیدن از پایین .

۴- دتارنده ( Datārənde ) : جدا کردن و فاصله انداختن .

۵- ویتارنده ( Vitārənde ) : روبیدن و جمع کردن از بالا به پایین .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۴

۱- دس به یک ( Das ba yak ) : بی نظیر .

۲- تونه ریه ( Tuna riya ) : ته بندی .

۳- تک دار ( Tək dār ) : فضول .

۴- دچیکه بر ( Dačika bər ) : پاپیچ .

۵- ده سر ده مک ( Də sar də mək ) : خبر چین .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۵


۱- ای ور و چک ( i var u čək ) : یک راسته .


۲- نیمه جان ( Nima jān ) : نیم رمق .


۳- نیمه په ( Nima pe ) : نیم پخت .


۴- نیمه بره ( Nima bəre ) : نیم برشته .


۵- نیمه ته ( Nima te ) : نصفه ای .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

مهمان کانال واجه واج باشید

تا زبان #تالشی را احیا کنیم

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

دورود چَمَه نازینه برورن و خوئَرن🌹
تالشَه آموجَه‌دَه فیدا‌کاری‌یَه داستان:
هزار و سی‌سد و هفتاد و شیشی  سالی  زمسونی هوا، وییَر سرد و زییَنگَه اِستا، وَر و تیفون و سوجَه وا، چَمَه تالش‌آرا مردۊمی متَرزی ووئَردا. چَمَه شفتی نوجوا مردۊمی کا، تالشَه‌برا حسن امیدزاده، ای گله مدرسَه کو کلاسی پینجون آموجه‌دَه اِستا. حسن خیلی اشتن کار و اشتن دانش آموجون نه خشا. چَن سالی بی که حسنی ختمت آموزش و پرورشی کا دَویَردا، حسن نی هزارون آموجَه‌دَه شی ناجَه داری چاکه آموجه‌دئی اشتَن ولتی خردنون را ببی و اشتَن چمی نه چَوون خش‌وختی بوینی.
اَه زمستونه روزی، هوا خیلی سردا، وختی مدرسَه سبَه شیفتی اولنه موندی آکری زنگ گینه، هَدَه که سراپیشی هوا سردا، غَزری دَمی، هیچ شاگردی کلاسی کو سرا نییاشتَه بَرشَه، همه نَتَه بوخاری داوْرَه گرد آبَه‌ینا، حسن نی دفتری کا اشتن همکارون نه نشتا، کرا چای هَرین و موندی آکرین.
هوا زییَنگه‌یی خونَه خردَنن پَرکیین و سردی کرا دَمرین. نتَه بوخاری گرمی و آلاو هیچ اَوون هالی نِکری، هَه‌ی خونه بوخاری فیتیلَه دا آخر پِکَشَه‌شونا. نت، بوخاری دیله دَبَه پور آبه، ناخَوری وختی بوخاری تَس گِتَه، بوخاری نته جگا ترَکَه و چِه نت تمونی کلاسی کا پِتاخییَه. کلاسی کا دۊ و آتش ویگمارییا، هَمه جگا رَند و دۊ و آتش آتنییا، هنتَه با که چِم چِمی نِوینی، نبی زونستَه بَر کم وَرَه و بَریَه کم وَر. سی گله کیله خردَنن اَه جَهندم‌سرا دیله آتشی مینی کا زیندون بَه‌ینا، هنته که کیلِن جروئه و زاهار کرین، واین: اَقا مودیر جان سیمونَه، اَمه را آرَس، ناخَوری حسنی خردنون جیکله سٚتا مَسَه، اشتن جگا کو جیپرَه رو بَه خردنون زاهار شَه.
هَمه آرَسینَه، ویندشونَه: برامه‌ی! کلاسی پینجی دیله کو، ایله تَنتوری شی آتش، گوله گوله اَی کا بروزٚه، هیچ‌کس نییاری چِه نِزیک شِه، حسنی چِم وختی خردنون کا پِلَکه و چَوون زاهارش مَسَه که واین: دِدِه جان سیمونَه، سیمونه، آقا مودیر جان، اَمه آرَس، سیمونه. حسن کرا تور آبی، نِزونی چِه بی بٚکَره، ای وری اشتن مَردِه نِزیک وینی اَگه آتشی دیله دَلَکه. ای وری سی گله اشتن شاگردون، خاسَه کیلان که اشتن کیلان شی اَوون خش داری، وینی که اَه جَهندم‌سرا آتشی کو کرا سیین، جیزغاله آبین. ای وَری اشتن خردخالی ویرش آلکی که اَگه بٚمِره، چَوون کار بی چه بوبو. حسن ام چَن راهی کا پِمَندا که ناخوری اشتَن را پِچیندشَه. راهی شَه که زونی سَغه جانی نه جیوشته نِشا، راهی شَه که هَلَه مَلَه آدَمن نییارن اَه را و بریسی برشِه. 
حسن دِه زمینی آدمون نِمونی، چمونی که آسمونی فرشتَه آبا، چمونی که بی‌گنا سییاوشه که دٚوارَه زندَه آبَه و آتشی مین کرا دَلَکه. حسن دا وای چه کَرم، اَه آتشه کورَه دیلَه دَتیلَه، آرَسَه شَه خردنون ور، ویندشَه: خردَنن هَمه زلاموردَه و بٚسی‌آسی آبَه‌ینه، زوری نه نفس کَشین، هَمه حسنی پِچیکه‌ینا، حسنی اَوون آروم آکرده، واتشَه: مَترسَن، اَز شمه نجات دَه‌م.
حسنی ای گله، ای گله خردنون کشَه آگِتَه و آتشی کا بَرشَه و بریَه کا سرابرکردشَه و اشتن همکارون دَس آدوشَه، حسنی جانی پوسی تمون تٚلَس کردا چه خلا آتش گِتا،چِه گوشت و پوس و خلا دۊ کری، هَته تاو ووئَردشَه، سوج و درد دِه اَی هالی نِبی، تمون اشتن ویرش آشا. وختی آخرنه خردنی بریَه کا سرا برکردشَه، دِه نفسی اَی را پس آمندَه نییا که جیر و کفا بشی، دِه هیچ زوری چِه جانی درییَه نییا که اشتن آتشَه کلاگا مینی کو دور آکری، هَتَه هزار زور و بلا نَه اشتن بریَه کو سرا بریَندشَه.
خدا دور بٚکَره، هیچ بَینی بَشری خوبه هرگز اَه سییاروزی مَوینه. حسنی خلا تمون تِه چِه جانی گوشت و پوسی کا دَچیکا، چِه دیم و جان زٚز داری، حسنی خلا زوری نه دَکشتشونه، خردنن که آتشی کا جیوشته‌ینا، هنته که برامه‌ی، برامه‌ی، کرین و خدا را دخونین و واین، خدا جان چَمه فیداکاره آموزگاری را آرَس. اَگَه اَقا مودیر مبی امه اسَه همه سییَه‌یمونا.
حسنی سر و دیم تمون تِه آزون لَکا، خیلی مردۊم و همسوئِن وختی آتش و دۊ ویندشونَه، آرَسینه، هَمه حسنی فیداکاری خونه اشتن خردنون زنده بِه را شرمنده‌ینا، تنخا اَی را دٚوادونه کرین و اَی ای گله فرشته زونین، وختی ایمداد‌گرن آتشی ‌دکشه را اومینه، ویندشونه: حسنی گوشت و پوس و خلا یَندی کا دَچیکه، هَته حسنی سییه جانی چَکلتَه تختی سر پِنوشونه و آمبولانسی نه اَی ویمارستون بردشونه.

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

تمونی تالش‌آرا و تمونی ایرونی کا حسنی فیداکاری گوش بَه گوشا شَه، همه اَی را دٚوادونه کرین که خدا اَی شفا بدَه. خردنون دٚوا حسنی را تلکه‌ی آرَسه. حسن، اَه سالی مردِه‌ش نِکردَه بَما دِه حسن آزون لکا، هیچ روکه تیِه سغه جان و سالیمه پوس نِداری. دوکتورون دَه‌بیس دَفا چِه جان و پوسی پرشکا‌آرشکا کردشونه، دا چِه سییَه دیم و جانی کمته آکرن  دا وییرچی بی‌وَج مَبو. چِه بَه دۊمله حسن، زوری نه نایلاجه نفسی کشی. حسنی فیدا‌کاری، تمونی ایرونی کا آوازَه بریَندَه، هَمه جگای کو تالش‌آرا و شفتی آموجه‌دَه فیدا‌کاری لوئه کرین، حسنی فیدا‌کاری، ریزعلی خواجوی فیدا‌کاری کا نی دَویَردَه. حسنی نومی مدرسَه کیتاوون کا نویشتشونه و خاتمی اَی دیلابرَه میدال آدوئَه و مردومی دیلی کا دا همیشه زندَه مَندَه بَما هَتَه که بسِه چَمه داولتییِن اَی و چِه خردخالی دردی برسین و اَی غم بَهرین، کتاهیشون کردَه. خیلیئن واین، اَگه حسنی را ویشته آرَسین و اَی اَلمون دوادرمونی را ببرین، بسکم بخته بشاین اَی دوادرمون کرده.
حسن هَته چَکیل و لکندَه جانی نه چَن سالی دِه زندَه پس مَندِه، بَما هَته درد و سوجون تاو ووئَردشَه، پونزه سال دردش پِتاوَه، چِه اندرون سییا، هَلَه‌ملَه رچ نآبی، تمونی چه مٚز و مواجب چِه دوادرمونی را نبی، چه خردخالی خیلی کوری و سزا کَشه، حسنی را دنیا دِه هیچ مزه‌ی نکری دا هزار و سی‌سد و نودی کو  وختی ای سال دَویَردَه، تاواسونی تیر ما روزی، حسنی نفس وختی ویشَه دِه هیچ نِپرومَه و اشته را ام سکراته زیندگی کو آسوده آبَه.
حسن ام بی‌بفا دنیا کو شَه بَما چِه فیداکاری همیشه زنده پس مندَه اَه روزی وختی حسنی جنازه شفت ووئردشونه، ویشتری شفت و گیلون و تالش‌آرا مردۊم سوگوارینا، همه اشتن کله پَکوفین و  فیغون و زاری کرین، اَه سی گله کیله که دِه پیل آبَه‌ینا، هنتَه که برمین خییال کریش چَوون دَدَه‌یَه که مَردَه، مه را پیله ایفتخاری اسَه که چَمه ایرونی کو، چَمه تالشون کو، چَمَه آموزگارون مینه کا هنتَرَه پیله فیداکاری داشتَه‌مونَه، اومیده‌واریمَه اَه پیلَه مردکی جان‌فیدایی اَمه را، چاکه نماینه‌ی فیداکاری و میره‌وونی کو بوبو که بی دبندی را بدارَم. نِزونم، سییاوشن نی تالشینا یا نینا، بَما زونم چَوون مرام تالشون کو سیفا نییا. چاکه کاری یَه اَگَه ای گله سییاوشونه سوگواری شی، اَی را هر ساله چِه مرده روزی را حسن‌وَشونَه ویرآمون بیگرَم. ناجَه دارم، حسنی خردخال هیچ وخت زیندگی کا تنه‌ساری و ستمه مَبرن و پیله جیگائون آرسن و اشتن زیندگی کا خیر بوینن.     ✍️ شمه رۊکه برا:     رمضان نیک نهاد  🙏🌹

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۶


۱- نیمه شو ( Nima šav ) : نیمه شب .


۲- نیمه ساز ( Nima sāz ) : نیمساز .


۳- نیمه سیر ( Nima sir ) : نیم سیر .


۴- نیمه مر ( Nima mər ) : نصفه جان .


۵- نیمه گرم ( Nima garm ) : نیم گرم .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-گلر گوندی هرده (gəler u gundi harde): قل خوردن
نالبکی چمه دسی کو بلکه گلر گوندی هردشه دا چه مین د پله به
nālbaki čəme dasi ku balaka gəler u gundi hardəša dā če min də pala ba
نعلبکی از دستم افتاد قل خورد،دو نصف شد
مترادف گلر آبه، گلر هرده،گلره هرده
2- شومنات šumnāt= نوم و آوازه داشته(num u āvāza dāšte)=نومدار به (numdār be)،نوم برشه (num barše): نامدار بودن،مشهور بودن 
چه آوازه (نوم و آوازه) دنیا پری یه
če num u āvāza dənyā peri ya
 اسم و رسمش جهانی شده
چرا بوزونوم چه زونوسته مرا شومنات بو؟
čərā buzunum če zunuste mərā šumnat bu?
چرا از آن بدانم ؟دانستن آن برام شهرت میاره؟
*نوم برشه (num barše): نام در کردن برای نام به بدی در کردن هم بکار می رود.
3- بوفروکا (bufrukā): آشپزی سریع 
تاو دلکیره بتی بتی بوفروکا کردره و هردره
tāv dalakira bəti bəti bufrukā kardəra u hardəra
عجله کردی بدو بدو سریع آشپزی کردی و خوردی؟
مترادف پسون آسون کرده
pesun āsun karde
4- دارداکو (dārdāku):دارکوب
دارداکوئه گله تکی صتا دا صب نیشته بخسم
dārdākua gəla təki səta dā səb niyašta bəxəsəm
5- دنیا جیچیک (dənyā jičik): دنیا پرست
دنیا جیچیکه آدمیه، جیچیکه دنیا دومنه پره
dənyā jičika ādamiya,jičika dənyā dumna para
آدم دنیا دوستی هستش، چسبیده به لبه دامن دنیا
#گردآورنده_مریم_محسنی139
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

❤️برای زنده موندن #زبان_تالشی
 دست به قلم🖌 بشید
و واژه های تالشی که بلدید را به اشتراک بزارید📚

برای همکاری در واژه نویسی
عضو بشید👇:
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_کرگانرودی 

1 - پٓلٓنکَهpələnka=  چوبدستی تقریبا یه متری برای پرتاب کردن و ریختن میوه مثل گردو و...

2-گِر Ger= وسیله ایی چوبی برای کشیدن سرشاخه های درختان و چیدن میوه

3- تُخمَخ Tokhmakh = گُرز

4- تَشتَه Tashta= تیشه

#گردآورنده_رضوان_زینعلی


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۷


۱- نیمه خاو ( Nima xāv ) : نصفه خواب .


۲- نیمداشت ( Nim dāšt ) : کارکرده .


۳- نیمه کاره ( Nima kāra ) : نصفه کاره / نیمه کاره .


۴- نیمه واز ( Nima vāz ) : نیم باز .


۵- نیمه را ( Nima rā ) : نصف راه / نیمه راه .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۸


۱- نا ( nā ) : نمی آید .


۲- نیم تنه / نیف تنه (   Nim tana / Nif tana) : کت .


۳- نیمه جا ( Nima jā ) : نیم جویده .


۴- نیمه جوش ( Nima juš) : نیمه جوش .


۵- نیمه سو ( Nima su ) : کم سو .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۹


۱- خره جنجال ( Xara janjāl ) : خر دجال .

دجال ( Dajjāl ) : مسیح دروغین .        جنجال ( Janjāl ) : داد و قال .

۲- سوغات ( Savqāt ) : ارمغان ، سوغات .

۳- پوت ( Put ) : مقیاس وزن برابر ۱۶ کیلو گرم برگرفته از زبان روسی .

۴- پوست آکر ( Pust ākar ) :  پوست کن / سلاخ .

۵- پشت بند ( Pešt bend ) : پشتیبان .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

تطبیق واژه هایی از زبان های تالشی و سیستانی 

1 – ستاره : 
تالشی : اُستووَه ostova ؛ سوئه sua ؛ سارَه sāra ؛ سارِه sāre 
سیستانی : آستارَه āstāra 
2 – آهن : 
تالشی : اُسن osǝn 
سیستانی : آسون āsun 
3 – آمد : 
تالشی : اومَه uma 
سیستانی : آمَه ، اومَه āma  ، uma 
4 – ابر : 
تالشی : هر hǝr ؛ خر xǝr 
سیستانی : اُر owr  ، ōr 
5 – شعله آتش ، حرارت آتش : 
تالشی : آلوو âlov 
سیستانی : اَلو alō 
6 – پدر : 
تالشی : دَدَه dâdâ ؛ بُبو bobo = پدربزرگ 
سیستانی : بابو bābo 
7 – مادر : 
تالشی : نَنَه nânâ ؛ ( دِدِه dede = تالشی ماسال ) 
سیستانی : نَنَه nana ؛ مُکَه mōka 
8 – مادر بزرگ : 
تالشی : ماما ، مَمَه mâmâ ؛ یولَه نَنَه yola nânâ ؛ پیلَه دِدِه pila dede 
سیستانی : نَنَه کَلو nana kalu 
9 – پا : 
تالشی : پو po ؛ لنگ lǝng 
سیستانی : پو pō 
10 – پا به سن ، ابتدای پیری : 
تالشی : پو بَه سن po bâ sǝn ؛ پو بَه سین po bâ sin  
سیستانی : پو بَه سِن po ba sen  
11 – چربی : 
تالشی : پی pi 
سیستانی : پی pē 
12 – گربه : 
تالشی : پیشیک pišik 
سیستانی : پیشَک pišak 
13 – چُرت ، خواب موقت : 
تالشی : پینَکی pinaki 
سیستانی : پینَکی pinaki 
14 – کاسه فلزی یا چوبی : 
تالشی : توس tos 
سیستانی : تاس tās 
15 – تابه : 
تالشی : تووَه tova 
سیستانی : تاوَه tāva 
16 – تنور نان پزی : 
تالشی : تنو tanū ؛ تَنیوسَه tanyosa = نانوایی 
سیستانی : تَندور tandur 
17 – جوجه تیغی : 
تالشی : ژَژو žažo ، ژَژِه žaže 
سیستانی : جَج jaj 
18 – گردو : 
تالشی : ویز viz ، ووز vuz 
سیستانی : جوز jōz 
19 – لاغر : 
تالشی : لَر lâr 
سیستانی : چیلاسک čilāsk 
20 – چرخ نخ ریسی : 
تالشی : چَرَه čara ؛ چَه ča 
سیستانی : چَر čar 
21 – چشم : 
تالشی : چَش čâš 
سیستانی : چَش čaš 
22 – خوردن : 
تالشی : هاردِه hârde 
سیستانی : خاردَه xârda 
23 – خواهر : 
تالشی : هووَه hovâ ؛ خواَر xoar 
سیستانی : دَدَه dada 
24 – دشنام : 
تالشی : دشنوم dǝšnom 
سیستانی : دِشمو dešmu 
25 – دشمن : 
تالشی : دشمِن dǝšmen 
سیستانی : دُشمَه došma 
26 – دهان : 
تالشی : گاو ، گَو gâv ؛ دَن dan 
سیستانی : دَن dan  
27 – سطل : 
تالشی : دول dul  ؛ هر چیز گود و دارای گودی 
سیستانی : دول dōl 
28 – تاقچه ، قفسه : 
تالشی : رَفَه râfâ 
سیستانی : رَف raf 
29 – دختر : 
تالشی : کِلَه kela ؛ کینَه kina 
سیستانی : کِنچا ، کِنچَه kenča ؛ کِنجَه kenja = دختر ، کنیزک 
30 – سگ کوچک : 
تالشی : کتَه kǝta 
سیستانی : کوتری kotri 
31 – مَرد بدون موی صورت : 
تالشی : کوسَه kusa 
سیستانی : کوسَه kōsa 
32 – آلونک ، خانه گلی و کوچک ، خانه موقت : 
تالشی : کومَه kuma 
سیستانی : کولَه kula 
33 – کفش لاستیکی : 
تالشی : کالوش kâloš ؛ گالیش gāliš ؛ گالِش gāleš = گاودار ، کسی که گاو نگه می دارد 
سیستانی : گالِش gāleš 
34 – گاو : 
تالشی : گو go ؛ گا gā 
سیستانی : گُو gow 
35 – قارچ : 
تالشی : گوبَلَک gōbalak 
سیستانی : گوبَلَک gōbalak 
36 – موی سَر زنان : 
تالشی : گیس gis 
سیستانی : گیس  gis 
37 – روسری سه گوش : 
تالشی : لَچَک lačak ؛ لِچَک lečak 
سیستانی : لَچَک lačak 
38 – تُشک : 
تالشی : نولی noli 
سیستانی : نالی nāli 
39 – بله ، آری : 
تالشی : هو ho 
سیستانی : ها hā 
40 – مرغ : 
تالشی : کاگ kâg ؛ کَرگ karg 
سیستانی : مَرغ marq ؛ مَرغِ کوروکی marqe kuruki = مرغ شبیه تیهو 

منابع و پی نوشت : 
(1). واژه های تالشی از گویش شمالی ( آستارا ) و جنوبی ( ماسال ) آمده است . 
(2). واژه های سیستانی از این منبع : واژه نامه سیستانی ، ایرج افشار سیستانی ، انتشارات بنیاد نیشابور ، چاپ اول 1365 ؛ واژه های سیستانی ، گویش زابل . 
نویسنده و گردآورنده : ضیاء طرقدار 

منبع:ک.تاریخ آستارا


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

تالشی          تاتی         فارسی

آساو          اسیاو         آسیاب
پوته          پوته           پوک
توم            توم            بذر
زیرون        زیرون        خرم
زریه           زریه          دریا
زونه           زوان        زبان

وهار          وهار         بهار
ویمار         ویمار        بیمار
واز             واز         پریدن
ورگ          ورگ         گرگ
وا              وا            باد
ویاوون      ویاوان     بیابان


ژن            زله          زن
نون          نیان         نهان
منگ         مونگ       ماه
زنگ          زنگ         زانو
دیار          دیار          آشکار
وس          وس         بس

گرد آورنده روحانی
🥀🌸🥀🌸🥀🌸🥀


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۰

۱- پکر ( Pakar ) : گیج و اندوهناک .


۲- پشتا پشت ( Peštāpešt ) : پشت به پشت .


۳- پشت آکرده ( Pešt ākarde ) : پشت کردن .


۴- پشت به پشت ( Pešt ba pešt ) : نسل اندر نسل .


۵- پشتک ( Peštak ) : پشتک / وارو .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۱

۱- پاتکه ( Pātəka ) : آنچه با نوک پا زده شود / تیپا .

۲- تیلیت ( Tilit ) : ترید / خرد و ریز و نیز مخلوط و ممزوج .

۳- تلاش ( Talāš  ) : تراشه / آنچه از تراشیدن چوب حاصل آید .

۴- تخم ( Təxm ) : تخم /  بذر / دانه .

۵- شیتیل ( Šitil ) : خزانه ی توتون .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال  
1- وشندی و تشندی (vešandi u tešandi):گرسنگی و تشنگی
درازه روزی وشندی و تشندی نه چه کرده ره 
dərāza ruzi vešandi u tešandi na čə kardara
روز به این بلندی ،با گرسنگی و تشنگی چکار کردی؟
2- جر آبه (jər ābe ): شیر کهنه و مانده که با حرارت دادن به حالت جامد در می آید
کنه شتش مه آدوئه دا پنومه بگله،البهل جر آبه
3- نیمه اشکم (nima əškam): کامل سیر نشدن 
خردن نیمه اشکم به که برمه
xərdan nima əškam ba  kə bəramə
بچه سیر نشده که گریه می کند
4-بیغوش (bayquš): آدم نحس و بد طینت
بیغوشه آدمیه
bayquša ādami ya
آدم نحسی و نگبتی هستش
5-گیروه درنده (girava darande): فرصت غنیمت شمردن
گیروه درنم ام زودی گیریه یی بگینم.
فرصت کنیم  همین روزها ییلاقی بریم
#گردآورنده_مریم_محسنی 140
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#زبان‌_تالشی_گویش‌_ماسال‌ 
۱_دویرده (dawiyarda): رد‌ شد  عبورکرد‌.
۲_کینی‌ (kayni): چه‌ موقع‌.
۳_مکدر(mokadar):پریشان‌  ناراحت‌.
۴_چَکَرَ(chakara): هیزم‌ نازک‌ که
 برای‌ شروع‌ اتش‌ استفاده‌ می‌ شود.
۵_کَبَل‌(kabal): پوست‌ درخت‌  که‌ سالهای‌ نه‌ چندان‌ دوربه‌ جای‌ طناب‌ 
استفاده‌ میکردن.
۶_ویوز(‌vivaz):ابشار
۷_لس‌ (ls):چوب‌ دستی.
#گرداورنده_مرتضی_خورسندی_
ماسال

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_مرکزی_کرگانرودی

۱.بسریم  Bsrim= خندیدم 

۲.بسریشBsrish= خندیدی

۳.بسریBsri= خندید

۴.بسریمونBsrimun= خندیدیم 

۵.بسرینBsrin= خندیدید

۶.بسرینBsrin= خندیدند

#گردآورنده_رضوان_زینعلی


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_مرکزی_کرگانرودی

۱.سریه Srye= خندیدن

۲.بَمیه Bamye= گریه کردن

۳. گف ژه  Gafzhe= صحبت کردن

۴.دُاد ژه  Dod zhe= داد زدن

۵.هِله کرده Helekarde= صدا کردن

#گردآورنده_رضوان_زینعلی

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۲


۱- شوند ( Šund ) : پلم / آقطی .

۲- شلاش ( Šalāš ) : خار مریم .

۳- خرف ( Xarf ) : سرخس .

۴- مروه ( Marva ) : بابونه .

۵- سییا تشک ( Siyā təšk ) : سیاه زخم .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۳


۱- ماشی ( Māši ) : مثل مادر / خاله .

۲- دده شی ( Dadaši ) : به نقل از استاد جلالیان 

پژوهشگر فرهنگ و زبان تالشی مثل پدر / عمو  .

۳- آگله ویگله ( Āgle vigle ) : وول خوردن هنگام خواب / خواب و بیداری  .

مترادف ویلی ویلی ( Vili vili)

۴- کبلایی ( Kablāey ) : کربلایی .

۵- پیچانک ( Pičānək ) : بیسکویت از واژه های امروزین .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- ته کا یا کا (tə kā yā kā): چه عجب
ته کا یا کا tə kā yā kā خش اومی ره 
چه عجب کردی. خوش آمدی .
اصطلاح خوش آمد گویی است.
 2- تاک(tāk)، تاکه (tāka)، تنخا (tanxā): تاک و تنخا (tāk u tanxā): تک،تنها، تک و تنها
تاک کرا شی؟
tāk kərā ši?
تنها داری میروی؟
تنخا خای بشی؟
tanxā xāy bəši?
تنها میخواهی بروی؟
تاک و تنخا بی بشی؟
tāk u tanxā bi bəši
تک و تنها باید بروی؟
3- تنخایی (tanxāyi): تنهایی
تنخایی مشه
tānkāyi mašə 
تنهایی نرو
4- توشیش (tavšiš): تشویش و نگران 
زو آم توشیش مبه
zu ām tavšiš mabə
زود میام نگران نباش
 5- تی (tey)،تیی (teyi) ، تیه (təya) : خالی
 تی تی (tey tey)،تیی تیی ( teyi teyi): خالی خالی
کیسه برزی تی آکه
kisa bərzi tey āka
 برنج گونی را خالی کن
دس تیی مشه
das teyi mašə
دست خالی نرو
تیی نون بهرم؟
teyi nun baharəm?
نان را خالی بخورم؟
تیه نون بهرم
teya nun baharəm?
نان خالی بخورم؟
تی تی ، تیی تیی بهرم؟
tey tey ,teyi teyi baharəm
خالی خالی بخورم؟
#گردآورنده_مریم_محسنی 141
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#_ زبان_تالشی _ گویش_ تالش دولاب ( رضوانشهر) 

۱_ ایله (ila )  یکی

۲- هرده ( harde ) خوردن  

۳- خونی ( xuni ) چشمه

۴-  آرب ( arab ) باز شدن

۵- دومله (dumla ) دنبال

# گرد آورنده_سارا_روحانی

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

پست واژه تالشی

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- ما گته (mā gete):مرز بین کالی و رسیده شدن میوه، وقتی که تازه مزه شیرینی بخود می گیرد
خرو تازه ما گته
xaru tāza mā geta
آلوچه تازه دارد می رسد.
2- گوش پرونته (guš perunte): تنبیه کردن،گوشمالی دادن
چه گوشی بی روکه ته پرونته
če guši bi ruka te perunte
گوشش رو باید کمی کشید.
3- روکه ته (ruka te): کمی،اندکی،تا حدودی
4-پرونته (perunte): کشیدن،بالا کشیدن
5- دیل ویبه (dil vibe): دلبستگی داشتن
چمه دیله گله ای کو ویری یه
čemə dila gəla ay ku viriya
دلبستگی به او دارم،دلم پیش اوست.
#گردآورنده_مریم_محسنی 124
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

نوشته ای به گویش شمالیِ زبان تالشی ( منطقه آستارا ) : 

تولشَه نوشتَه : 
آمَه تولشیمون ؛ چَمَه زُون تولشی یِه . تولش کَنَه ورَه و یولَه ورَهِ . تولشَه زُون ایرونِه کَنَه زُونِه . 
آمَه اُستُرو تولشُنکویمون ؛ اُستُرو یولَه تولشِه دلِه . اُستُرو دی یو و ویشون وِه خوسِه . 
شِرشِرَه بارز اُو ، آسپینَه کو ، اِستیل ، هیرُنَه گی یَه ، اِمِه هَم مَه اُستُرودَین . شرشرَه بارز اُو ، ایرونِه یولَه شرشرَه . 
اِم وِرون وِه خوسین ؛ هَم مَه ایرونونکو پی یِی دَمونِه بوآن بَه اُستُرو و اِم خوسَه وِرون داداشتَن و ویندَن . 
خِدو ، ایرون و هَم مَه ایرونِن دی یَه بِدَه . یولَه ایرون خوسَه ایرونِه . 
چَمَه تولشون سِخَن اِمِه : 
تولشیمون هِستیمون ، یولَه ایرونِه پِشتیمون . 
هَم میشَه بژی یویش یولَه ایرون . 
بژی ایرون ، بژی تولش ، بژی اُستُرو . 

Tolǝša nǝvǝšta :  
âmâ tolǝšimun ; čâmâ zūn tolǝšiye . tolǝš kânâ vǝra o yolâ vǝrae . tolǝša zūn ironǝ kânâ zūne . 
âmâ ostoro tolǝšonkoymun ; ostoro yolâ tolǝšǝ dǝle . ostoro dǝyyo o višon ve xose . 
šǝršǝra bârz ov ( lâtun ) , âspina ku , estil , heyrona gǝyya , ǝmǝ hâmmâ ostorodayn . šǝršǝra bârz ov , ironǝ yolâ šǝršǝra . 
ǝm vǝron ve xosin ; hâmmâ ironun ko piyeydamune buân bâ ostoro o ǝm xosa vǝron dâdâštan o vindan . 
xǝdo , iron o hâmmâ ironǝn diya bǝdâ . yolâ iron xosa irone . 
čâmâ tolǝšun sǝxân ǝme : 
tolǝšimun hestimun , yolâ ironǝ peštimun . 
hâmmiša bǝžiyoyš yolâ iron . 
bǝži iron , bǝži tolǝš , bǝži ostoro . 

نوشته تالشی : 
ما تالش هستیم ؛ زبان ما تالشی است . تالش مکان کُهن و مکان بزرگی است . زبان تالشی ، زبان کُهن ایران است . 
ما از تالشان آستارا هستیم ؛ آستارا قلب تالش بزرگ است . دریا و جنگل های آستارا بسیار زیبا است . 
آبشار « بارز اُو » ( لاتون ) ، کوه آسپینَه ، برکه آب استیل ، گردنه هیران ، اینها همه در آستارا هستند . آبشار « بارز اُو » آبشار بزرگ ایران است . 
این مکان ها بسیار زیبا هستند ؛ از همه ایرانیان می خواهیم بیایند به آستارا و این مکان های زیبا را نگاه کنند و ببینند . 
خدا ، ایران و همه ایرانیان را نگه بدارد . ایران بزرگ ، ایران زیبایی است . 
سُخَن ما تالشان این است : 
تالشیم هستیم ، پُشتِ سَرِ ایران بزرگ هستیم . 
همیشه زنده باشی ایران بزرگ . 
زنده باد ایران ، زنده باد تالش ، زنده باد آستارا . 
 ضیاء - ط / zia.t 

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۵ 

۱- دس دچین ( Dasdačin ) : تبانی ، باهم ساختن .[توطئه,پاپوش]

اوون مه را دس دچین کردا Avuwn mə rā dasdačin kardā 

آنها برایم اسباب چینی کرده بودند .

[وینی چه دسی مرا دچینده شونه:می بینی چه توطئه ای برایم کردند ]

۲- گوشی پور آکرده ( Gušipurākarde ) : تحریک ، دسیسه ، انتریک .

هه ی چه گوشی پور آکرده Hay čə guši pur ākarda 

او تحریکش کرد / دسیسه ی او بود .

۳- چاک پچین ( Čāk pəčin ) : بر چین ، انتخاب .

من ای چاک پچین کردا Mən ay čākpəčin kardā 

من آن را انتخاب کرده بودم .

۴- پوچ آبه ( Puč ābe ) : نیست و نابود شدن .

۵- چسباونده ( Časbāvənde ) : انتساب ، منتسب کردن .

اشتن ای کو چسباونهƏštan ay ku časbāvənə 

خودش را به او می چسباند / خودش را به او منتسب میکند .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۶ 

۱- مته (mətə ) : طی کردن .     بمج Bəməj طی کن .

۲- پرده ( pərde ) : راه رفتن .  بپر Bəpər راه برو .

۳- تلافی ( Talāfi ) : جبران ، عوض دادن .

مه را تلافی آکردشه Mərātalāfi ākardəša 

برایم جبران کرد / عوضش را داد .

۴- سراکون ( Sarākun ) : واژگون .

۵- رجارج ( Rajāraj ) : ردیف ، رج به رج ، منتظم .

رجارج دار درییا Rajāraj dār dariyā 

رج به رج / ردیف درخت داشت .

#گردآورنده_ محمدرضا_فدایی_مولوم .

اسرون
بی
گرد آبَیَم
یندی
ور

 🌺کانال واجه واج🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۷


۱- رکجل ( Rəkəjəl) : نامرغوب ، کرمو ، آفت زده .

اه داری میوه همه رکجله Adāri miva hama rəkəjəla 

میوه ی آن درخت کلا آفت زده و کرموست .

۲- فو آکرده ( Fuākarde ) : باد / ورم کردن .

ای فو آکرده ay fu ākarda او باد / ورم کرده است .

۳- آتنده ( Ātande ) : تنیدن ، منتشر کردن ، انتشار دادن .

آتنم ( Ātanəm ) :  منتشر کنم .

آتنی ( Ātani ) : منتشر کنی .

آتنه (Ātanə ) : منتشر کند .

آتنم (Ātanam ) : منتشر کنیم .

آتنه ( Ātana  ) : منتشر کنید .

آتنن ( Ātanən ) : منتشر کنند .

۴- تازه بینا ( Tāza binā ) : ابداع ، نوآوری .

۵- زار ژنده ( Zār žande ) : ادعای بی چیزی کردن .

زار مژن Zār mažan ادعای بی چیزی نکن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۶۸

۱- قره یخه (Qara yaxa ) : نامحسوس ، بی نشان .

اه ممورن قره یخه ینا A mamuren qara yaxaynā 

آن ماموران نشانی نداشتند .

۲- دس به عصا ( Das ba asā ) : محتاط .

از دس به عصا را شوم az das ba asā rā šum 

من با احتیاط راه می روم .

۳- سرکشی ( Sar kaši ) : بازدید .

هرروزسرکشی کرم har ruz sar kaši karəm 

۴- نارآگری ( Nār āgeri ) : پیش گیری .

۵- ناروین ( Nār vin ) : پیش بین .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-گوله گوله (gulla gulla): مشت مشت،لقمه لقمه
گوله گوله حلوا ساتمه اوون آدومه
gulla gulla halvā sātəma avun āduma
لقمه لقمه حلوا درست کردم به آنها دادم
مترادف پشته پشته (pəšta pəšta): مشت مشت
و مترادف موچه موچه (muča muča): مشته مشته،لقمه لقمه
2-گوش کلا (guš kəlā): کلاه پشمی که از سر و گردن و گوشهای دامداران در سرمای زمستان محفاظت می کند.
رمه نه خوای بشی گوش کلا ویر مبرکه
rama na xāy bəši guš kəlā vir mabarka
3- مجاس (məjās):مزاج
چه هرده مجاسی ندارم
če harde məjāsi nedārəm
مزاج خوردنش را ندارم یا آن خوردنی با مزاج من سازگار نیست.
4- شش گولی وشته (šaš guli vašte): سرحال و پرنشاط و شنگول بودن
گیریه ویندشه شش گولی وزه
girya vindaša šaš guli vazə
ییلاق را دیده پر نشاط شده است.
5- مره (məra): مهره های تسبیح،مهره 
ای شده مره آفکندمه
i šada məra āfkanda ma
یک بند مهره نخ کردم.
شده (šada): یک بند 
آفکنده (āfkande): نخ کردن مهره 
#گردآورنده_مریم_محسنی 125
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

ساده نوَرشی نه نی
بو
خش بِه

 🌺کانال واجه واج🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۹


۱- اشکمه ( Əškama ) : شکمبه ، سیرابی .

هر حیوانی که سم شکافته داشته باشد مانند گاو و گوسفند و

بز و گوزن و آهو و.......جزو نشخوارکنندگان است .

معده ی نشخوار کنندکان از چهار قسمت شکمبه یا سیرابی که 

بزرگتر از همه ی قسمتهاست و غذا در آن بصورت گلوله انباشته 

و سپس خیس ونرم میشود 

دومین قسمت معده ی نشخوار کنندگان کیسه ی کوچکی است

 بنام نگاری Negāri

که غذای خیس خورده ی سیرابی در آن ریخته میشود و 

بصورت ساچمه در می آید .

نشخوار کنندگان در زمان استراحت غذای ساچمه گونه ی نگاری را 

بالا می آورند و خوب می جوند و آنگاه آن را به قسمت سوم معده که 

هزارلاست می فرستند لازم به یاد آوری است که

 شتر هم نشخوار کننده است اما فاقد هزارلاست .

غذای نشخوار کننده پس از تغییراتی از هزار لا وارد قسمت چهارم

 معده یعنی  شیردان میشود . شیردان معده واقعی نشخوارکننده است 
 ‏
 ‏که عمل هضم در آن انجام می پذیرد .


۲- چپلکی ( Čapleki ) : آنکه با دست چپ کار کند .

۳- نره کی ( Naraki ) : سمت راست و افقی .

۴- نشر ( Nəšəer ) : نشخوار کردن .

گاین ختینه کرا نشر کرن Gāyen xətina kərā nəšəer karən 

گاوها خوابیده اند و در حال نشخوارند .

۵- اوه تلف ( Ava təlaf ) : یابنده .

# گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۶

۱-بتیل آتیل (bətil ātil):
دویدن زیاد-خیلی دویدن

۲-آوا کرده (āvākarde): 
آب کردن
۳-کافله ( kafla): گروهی-
جمع-خیلی زیاد 

۴-کرنیه (kərəniye):
چیز سنگینی را روی زمین
کشیدن

۵-گردگیج ( gərde gij): 
گردش-تفریح
#گروآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۵۹

۱- ای نفری ( ei nafari ) : یک نفری  .

۲- ای دفه یی ( ei dafaei ) : یکهو ، یهو .

۳- ای چمی ( ei čemi ) : یک چشمی .

۴- ای پایی ( ei pāei ) : یک پایی .

۵- ای دسی ( ei dasi ) : یک دستی .

۶- ای جایی ( ei jāei ) : با هم .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۰

۱- خساست ( Xasāsat ) : فرومایگی و پستی ، خسیس بودن .

خساست به خرج مده Xsāsat ba xarj mada 

خسیسی پیشه نکن / فرومایگی را کنار بگذار .

۲- بخالت ( Baxālat ) : لئیم و خسیس .

بخالت مکه Baxālat maka 

لئیم و خسیس نباش متضاد سخی و بخشنده باش .

۳- دیدار ( Didār ) : روی و رخسار .

اشته دیداری کو از سیر نیمه یار əštə didāriku az sir nima yār 

از روی و رخسارت سیر نیستم یار .

۴- دینار ( Dinār ) : نوعی پول طلا که در قدیم رایج بود ومعادل

یک هزارم ریال بود و هم اکنون معادل یک صدم ریال است .

۵- پینجه زار ( Pinja zār ) : پنج هزار دینار / پنج ریال .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

کتیل (katil)، کتیله کونه (katila kuna)، چوئه کتیل (čua katil): صندلی کوتاه چوبی برای نشستن است .
معمولا در حیاط استفاده می شود.
گویش_ماسال_مریم_محسنی

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۱


۱- زییادی ( Ziyādi ) : مازاد ، اضافی .

ته را زییادییه Tə rā ziyādiya به قدرش نیستی ، بیشتر از تو می ارزد .

۲- مالدار ( Māldār ) : صاحب مال ، ثروتمند .

۳- مانسته ( Mānəsta ) : مانند بودن ، شبیه بودن .

هه نی چه مانسته یه Ha ni če mānəstaya 

او هم مثل اوست .

هه ی مونو Hay munu شبیه اوست .

۴- مندآو ( Mand āv ) آب راکد ، آبی که باماندن متعفن گردد .

۵- ماله ( Māle ) : مالیدن .

مالش ( Māləš ) : هر چیزی که با دست و یا چیز دیگری مالیده شود .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۲ 


۱- ما به ما ( Mā ba mā ) : ماهانه ، همه ماهه .

منگ / ما ( Mang /Mā ) : ماه آسمان ، قمر زمین .

۲ ماپاره ( Mā pāra ) : مانند پاره ی ماه ، خوشگل و قشنگ .

۳- ماتاو ( Mā tāv ) : مهتاب .

ماتاوه شو Mātāva šav شب مهتابی .

منگه تاو Manga tāv مهتابی .

۴- ماهیر ( Māhir ) : ماهر ، استاد .

۵- ما چی گته ( Mā či geta ) : خسوف ، ماه گرفتگی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم  .

انته
بی
روکته
نشته....

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

دوبیتی تالشی

دَلَه دیلی آواد آکَردِه سَختَه
بی آوی را گولی غَم هَردِه سَختَه
اَگَه شای دَس بوئَه دیلی مَچاکن
شِه خَیلی راحَتَه، آگَردِه سَختَه

سید مومن منفرد شاندرمن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

همه  سره    اناری  دونه  مونی
شیرینی ره عسلی شونه  مونی
تنه که خیلی   وخته   اشنایمه
دیلر اومه منه    بیگونه  مونی؟

زرتشت  فتحی

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

ژنکی دفرسه مورغونه گله ئی چن خرشی ؟پیره مردکی واته گله یی پونصت تمن، ژنکی واته شیش گله مورغونه را ته 2500 تمن دم ، یانی که^ نخرم ! 
پیره مردکی واته بری هر قیمتی که^ خای بخر ببر،!شاید مه را چاکه شوروعی بوبوو چمن اورنه فوروشی را ،چون اوروصبی هیچی خرته نیمه ،.
ژنکی مورغونه ئون خریه و خشحالینه وایساس پیروزینه آکو دور آبه .واشتن گرونه ماشونی دنشته واشتن رفقینه ای گرونه روستورانی دیله دشه ! وهرچی که چوون دیل خای سفارشون دوئه ،روکته غذا شون هرده ومابقی شون نیمه هر کرده وپس ژنده و ویل آکردشونه ! وچوون صورت حساو به 140000تمن  ، ژنکی 150000تمن آدوئه و صائیب روستورانینه واتشه بقیه هم بدا، اشتن وری بومونو
ام وضع صائیب روستورانی را عادیا، بما مورغونه خرشه پیره مردکی را وئیر درد ناکا ،!
چرا ماقعیکه^ موتاجه ادمی کو ای چئی خرم همیشه فیکر کرم وئیر قودرتمندیمونه واشتن بالاترزونم !!!،
چرا کسونی که^ به کرم وبخشش چمه ها نیازی ندارن ویشتر مروونی کرم و محیبت چرا ؟ چرررررررررررا؟ 
برگردان:
#زلیخا_صبا

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۷

۱-گنگلَه ( gəngəla): 
پریشان وآشفته-به هم
ریخته

۲-گِنگیل (gəngil): لش-
جنازه، برای کسی بی
خاصیت و بی مصرف
باشد بکار می رود

۳-لاتفار (lātəfār): حیف
ومیل شده-هدررفته

۴-لَمیَه ( lamiya): تکیه
داده-لم داده

۵-مَپِمون ( mapemun): 
نمان-توقف نکن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۳


۱- جیچلی پرس ( Jičli pars ) : باز خواست ، مواخذه .

درازه روزی من جیچلی پرس درییا Drāza ruzi mən jičli pars dariyā 

تمام روز از من باز خواست میکرد .

۲- بیناگر ( Binā gar ) : موسس ، بنیان گذار .

چیمی بیناگر کییه ؟ ?( Čimi binā gar kiya ) : بنیان گذارش کیست ؟

۳- بخرش آخرش ( Bəxraš āxraš ) : خرید و فروش .

بخرش (  Bəxraš ) : بفروش .

آخرش( Āxraš ) : بخر .

۴- سیم جیم ( Sim jim ) : سوال و جواب ، استنطاق .

۵- نازه ( Nāze ) : نازیدن ، فخرکردن ، مباهات .

خیلی اشتن کو نازه Xayli əštan ku nāzə 

خیلی فخر می فروشد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- چمی قلاز آکرده (čemi qəlāz ākarde): با چشمهای از حدقه بیرون زده  تعجب کردن ، انتظار کشیدن و یا نگاه کردن
چمه چمونم قلاز آکرده ای بوینم
čəmə čemunəm qəlāz ākarda ay bəvinəm
با چشمهای از حدقه درآمده منتظر عاقبتش هستم
اشتن چمون قلاز آکردشا ای دیسی
əštan čemun qəlāz ākardaša ay diyasi
با چشمهای از حدقه درآمده نگاش می کرد.
2- مرویج نوئه (marvij nue): خوابیدن (کلمه توهین آمیز است)
حلا بدا مرویج بنم
halā bədā marvij bənam
بگذار بیفتم بمیرم (منظور بخوابم)
شه مرویج نوئه شه
ša marvij nuaša
رفته افتاده خوابیده (کپه گذاشته)
3- مرگه مرویج نوئه (marga marvij nue): کپه مرگ گذاشتن و خوابیدن
بدا مرگه مرویج بنم
bədā marga marvij bənam
بگذارکپه مرگمو بگذارم و بخوابم 
4- نفس برشه (nafas barše): نفس بریدن 
دا شیمه اومیمه چمه نفس برشه
dā šima umima čəmə nafas barša
تا رفتم و آمدم نفسم برید 
5- نفسه ژنی ویرش برشه (nafasa (žani virəš barše: نفس کشیدن را فراموش کرده است
اصطلاحی است در جواب کسی که از شنیدن خبر مرگ کسی تعجب کند
واقعا فلانی مرد؟
نه مرده نی، نفسه ژنی ویرش برشه.
ne marda ni nafasa žani virəš barša
نه نمرده،نفس کشیدن را فراموش کرده است.
#گردآورنده_مریم_محسنی126 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۵


۱- دنگ و فنگ ( dangofang ) : رفت و آمد زیاد و بی حاصل .

هنته دنگ و فنگ داره ( Hənta dangofang dārə ) : 

همینطور رفت و آمد زیاد و بی فایده دارد .

۲- ده بندی ژن ( Dəbəndi žan ) : دو بهم زن .

چوون مین ده بندی ژنی کره ( Čavun min dəbəndi žani karə ) :

میان آنها دو بهم زنی میکند .

۳- ده رگه ( Də raga ) : دو رگه .

۴- ده رو ( Də ru ) : منافق .

۵- دوندگی ( Davandagi ) : تلاش ، کوشش  .

خیلی دوندگی داره ( Xayli davandagi dārə ) :

تلاش فراوانی میخواهد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۴


۱- ژن زوئه ( Žen zua ) : زنی که پسری از شوهر سابق به خانه آورده باشد .

۲- ژن کینه ( Žen kina ) : زنی که دختری از شوهر سابق به خانه آورده باشد .

۳- ژن ما ( Žen mā ) : مادر زن . 

  ژن ننه / ژن دده ( Žen na na / žen de de ) : مادر زن .

 ۴- ژن پا ( Žen pā ) : پدر زن . 
 ‏
 ‏ ژن دده ( Žen da da ) : پدر زن .

۵- ژن برا ( Žen bərā ) : برادر زن .    

 ۶-   ژن خا ( Žen xā ) : خواهر زن .

۷- برورژن ( Bərvar žen ) : زن برادر . 

 ۸- خه یور ( Xəy var ) : برادر شوهر .

۹- ئیره ( iyra ) : خواهر شوهر .   

 ۱۰- خسرگ ( xəsərg ) : مادر شوهر .

۱۱- خسوره ( Xasura ) : پدر شوهر .

۱۲- بی بی ( Bibi ) : عمه .     
            
 ۱۳-  عمو ( Amu ) : عمو . 

۱۴- خالو ( Xālu ) : دایی .     
        
 ۱۵- ماشی ( Māši ) : خاله .

۱۶- پو پو ( Pupu ) : عمه ( تالش مرکزی )  

 ۱۷- مارخا ( Mār xā ) : خاله .

۱۸- مانی ( Māni ) : خاله ( تالش مرکزی )   

  ۱۹- دیی ( Daey ) : دایی ( تالش مرکزی )

۲۰- خالوژن ( Xālu žen ) : زن دایی .   

 ۲۱-  عمو ژن ( Amu žen ) : زن عمو .

  ۲۲- بی بی شو ( bibi šu ) : شوهر عمه .  
  ‏
  ‏ ۲۳- ماشی شو ( Māši šu ) : شوهر خاله .

۲۴- بروره زا ( Bərvara zā ) : برادر زاده .

۲۵- خوئره زا ( Xuara zā ) : خواهرزاده . 

۲۶- نوه ( Nava ) : فرزند زاده .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۷۶


۱- ناز آکرده ( Nāz ākarde  ) : نواختن / دست کشیدن به سر و روی

 کسی برای دلجویی از او / نوازش دادن  .

۲- جیر و کفا ( Jirokafā) : تکان هر چیز در سر جای خود /  نوسان .

اورو دولار جیر و کفا داری ( Oru dulār jirokafā dāri ) : 

امروز دلار نوسان داشت .

۳- خنتاونده ( Xəntāvənde ) : نوشاندن .

۴- هرداونده ( Hardāvənde ) : خوراندن .

۵- لرزاونده ( Larzāvənde ) : لرزاندن . 

۶- خشکاونده ( Xəškāvənde ) : خشکاندن .

۷- تیلا ونده ( Tillāvənde ) : دواندن .

۸- خنداونده ( Xandāvənde ) : خنداندن .

۹- برماونده ( Bəramāvənde ) : گریاندن .

۱۰- لنگاونده ( Langāvənde ) : لنگاندن .

۱۱- پیچاونده ( Pičāvənde ) : پیچاندن .

۱۲- هیستاونده ( Histāvənde ) : خیساندن .

۱۳- ترساونده ( Tarsāvənde ) : ترساندن .

۱۴- نشاونده ( Nəšāvənde ) : نشاندن .

۱۵- ایشتاونده ( Eištāvənde ) : شنواندن .

۱۶- ایزاونده ( Eizāvənde ) : برپا داشتن .

۱۷- کوچاونده ( Kučāvənde ) : کوچاندن .

۱۸- خساونده ( Xəsāvənde ) : خواباندن .

۱۹- آرازاونده ( Ārāzāvənde ) : افراشتن  .

۲۰- درماونده ( Darmāvənde ) : رماندن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

چده گف ام درازه  رانه  دارم
سوره زم و برنده  پانه   دارم

چِمه گلون کی ام راکو آدشتا
شکایتی چه ریسه تانه  دارم

زرتشت  فتحی


 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-آلاویه (ālāviye)= آلاویسته (ālāviste):ساکت شدن
دقه ای بو آلاویسته
daqayi bu ālāvista
چند دقیقه ای هست که ساکت شده است.
2- زوون دن درنده zuvun dan) darande) زبان به دهان گرفتن،ساکت شدن
خردن زوون دن ندرنه
xərdan zuvun dan nedaranə
بچه زبان به دهان نمیگیره.ساکت نمیشه
3- سس ویکشته (sas vikəšte):
الف.خاموش شدن صدا،ساکت شدن
ب.خاموش کردن صدا،ساکت کردن
 سسش ویکشییسته
 sasəš vikšeyišta
 صداش خاموش شد
چه سسی ویکش
če sasi vikəš
ساکتش کن
4- لوئه نکرده (lua nekarde):
حرف نزدن،ساکت شدن
 لوئه نکره
lua nekare
حرف نمی زند. ساکت هست
5-گف نژنده
 gaf nežande
حرف نزدن،ساکت شدن
گف نژنه
gaf nežane
حرف نمی زند ساکت هست
6-سس دکشته (sas dakəšte):
 الف.خاموش شدن صدا،ساکت شدن
ب.خاموش کردن صدا، ساکت کردن
اشته سسی دکش
əštə sasi dakəš
ساکت باش
چه سسی دکش
če sasi dakəš
ساکتش کن
#گردآورنده_مریم_محسنی 127 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-خفخون گته ( xafaxun gete):
خفه شدن ،ساکت شدن
خفخون بیگه  xafaxun bige
خفه شو
2-سس ویمرده ( sas vimarde):
خاموش شدن صدا ،ساکت شدن
چه سس ویمرده
če sas vimarda
صداش خاموش شد
3-سس نبرمه ( sas nebarme): صدا درنیاوردن،ساکت شدن
د چه سس نبرا
de če sas nebară
دیگه صداش درنمیاد
4-سس دمرده (sas damarde):
خاموش شدن صدا،ساکت شدن
چه مونو سسش دمرده
čə munu sasəš damarda
انگار صداش خاموش شد
5- آلاونده  (ālāvənde): ساکت کردن
ای آلاون
ay ālāvən
ساکتش کن
#گردآورنده_مریم_محسنی128 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۷


۱- پزارنده / پزراونده ( pezārənde / pezerāvənde ) : پاره کردن .

پزارن (Pezārən ) : پاره کن .

پزارندشه / پزراوندشه ( Pezārəndəša / Pezrāvəndəša ) :

پاره کرد . 

۲- آلاونده ( Ālāvənde ) : گرما بخشیدن ،  از گریه باز داشتن .

۳- دچیکاونده ( Dačikāvənde ) : چسباندن .

۴- پچیکاونده ( Pečikāvənde ) : به بالا فرستادن .

۵- پتخاونده ( Petəxāvənde ) : به جوانه رساندن .

تخاونده ( Təxāvənde ) : به جوانه رساندن .

۶- ویچیکاونده ( Vičikāvənde ) : فشردن .

۷- دییا ونده ( Diyāvənde ) : پاداش دادن ، شیردادن .

۸- جیپراونده ( Jiprāvənde ) : پراکندن ، بیدارکردن .

۹- آسیاونده ( Āsiyāvənde ) : خسته کردن .

۱۰- آسراونده ( : Āserāvənde ) : سرد کردن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۸

۱- پیشانش ( Pišānəš ) : ماما ، قابله .

۲- جمجم ( Jəmjəm ) : تحریک .

ای من جمجم ورده ( Ay mən jəmjəm varda ) :

او تحریکم کرد .

۳- رچ و واز ( Reču vāz ) : آراستگی ، پرداخت ، زینت دادن .

گشه برده شونه رچ و واز بکرن ( Geša barda šuna reču vāz bəkarən ) : 

عروس را برده اند آرایش کنند .

۴- پبست ( Pebast ) : پیوست .

هم چه پبسته ( Həm če pebasta ) :

این پیوست / ضمیمه ی آن است .

۵- تساونده ( Tasāvənde ) : گرم کردن .

تاسنده ( Tāsənde ) : گرما دادن و سر و صدا کردن .

متاسن ( Matāsən ) : شلوغ نکن ، داد و فریاد نکن .

وای چده تاسنی ( Vāy čada tāsəni ) : وای چقدر سر و صدا میکنی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 129
1- بتی بتی (bəti bəti): دوان دوان
بتی بتی کرا شی
bəti bəti kərā ši
دوان دوان داشت می رفت.
بتی بتی نه (bəti bəti na):باعجله
2- پر پشی دبه (pərə paši dabe): به پر و پاچه پیچیدن، دمساز بودن،همراه بودن
زیره شو خواوی کو اینه پر پشی دبیمه
zirašav xāvi ku ay na prəpaši dabayma
دیشب در خواب او به پر و پام پیچیده بود 
3- خاوه وره (xāva vəra): زمان و موقع خواب،رگ خواب
خردنی خواوه وره اومه
xərdani xāva vəra uma
موقع خواب بچه است
4-برمسه سس (bəraməse sas)
صدای هق هق گریه،صدای گریه
برمسه سسی آی
bəraməse sasi āy
صدای گریه ای می آمد
5- برزیمه به (barzima be)=برازمبه به (barāzəmba be) : تبرئه شدن، قطع کردن ارتباط
از د ای کو برزیمیمه = برازمبیمه
az de ay kubarzimayma= barāzəmbayma
من دیگه تبرئه شدم و رابطه ای با اون کس یا موضوع ندارم
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۹ 


۱- پتاونده ( Petāvənde ) : نور افشاندن .

ایته امه پتاو ( Ei tə ama petāv ) : کمی به ما بتاب ، قدری به ما توجه کن .

۲- پرزن ( Parzən ) : صافی .    پرزنده ( Parzənde ) : صاف کردن .

پرزاونده ( Parzāvənde ) : صاف کردن ، از صافی عبوردادن .

۳- تاونده ( Tāvənde ) : تاباندن ، تاب دادن و گرما دادن .

تاونییه ( Tāvəniye ) : گرما دادن .

شتی تاونه ( Šəti tāvənə ) : شیر را گرم میکند 

پشمه دوکی نه تاونن ( Pašma duki na tāvənən ) :

پشم را با دوک می تابانند .

۴- پراونده ( pərāvənde ) : به راه رفتن وا داشتن .

بپراون ( Bəpərāvən ) : به راه رفتن وادار کن .

۵- پوشاونده / پوشه ( Pušāvənde / puše ) : پوشش دادن ، پوشاندن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۰ 


۱- برماون ( Bəramāvən ) : گریاننده .

۲- خنداون ( Xandāvən ) : خنداننده .

۳- تیلاون ( Tillāvən ) : دواننده .

۴- چسباون ( Časpāvən ) : چسباننده .

۵- پیچاون ( Pičāvən ) : پیچاننده .

۶- هرداون ( Hardāvən ) : خوراننده .

۷- لنگاون ( Langāvən ) : لنگاننده  .

۸- نشاون ( Nəšāvən ) : نشاننده .

۹- کوچاون ( Kučāvən ) : کوچاننده .

۱۰- خساون ( Xəsāvən ) : خواباننده .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۸

۱-وچییه (vičiye): 
روی هم چیدن

۲-ویرم آ ( virərmā): یادم
می آید
۳-ویرر آ ( virər ā): یادت
می آید
۴-ویرم برشه (virəm barša):
یادم رفت-فراموش کردم

۵-ویرش برشه (virəš barša) :
یادش رفت-فراموش کرد

  #گردآورنده_فرنگبس_قلیزاده

 و_ن

🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۸۱


۱- لرزه ( Larze) : لرزیدن .                لرزش ( Larzəš) : لرزش ( Larzeš ) .


۲- کنده ( Kande ) : کندن .                کنش ( Kanəš ) : کنش ( Kuneš )


۳- چییه ( Čiye ) : چیدن .                چینش ( Činəš ) : چینش ( Čineš )


۴- وینده ( Vinde ) : دیدن .               وینش ( Vinəš ) : بینش ( bineš )


۵- درونته ( Darunte ) : کشیدن .        کشش ( Kašəš : کشش ( Kašeš )


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۲


۱- کامه ( Kāma ) : دهان گشوده ، محل چفت شدن  .


کامه به کامه  ( Kāma ba kāma ) : دهان به دهان  .


کامه به کامه به نی kāma ba kāma ba ni 


( دهان به دهان نشده است )


۲- مایه کاچ (Māya Kāč ) : کاسه ی سر ماهی .


۳- کارچاکنی (  Kār čākəni ) : اشکال تراشی .


کارچاکن ( Kār čākən ) : اشکال تراش .


۴- وست ( Vast ) : بس ،  کافی  .


۵- نرمه چش ( Narma čaš ) : زیرک ، چالاک و آن اصطلاحی است

در تخم مرغ بازی . تخم مرغ را به دندان می زنند نرم می نماید اما

در باطن محکم است .

به آدمهای ظاهرا سست و بی حال گفته میشود که در باطن حسابگر 

ومحکم اند . 


۶- اوه آشکاره کر   ( Ava āškāra kar) : کاشف .


۷- گو جیگر ( Gav jiger ) : حرف از زیر زبان کشیدن .


اه کرا من گو جیگر کری ( A kərā mən gav jiger kari ) :


او داشت از زیر زبانم حرف می کشید .


۸- جیر بنه کی ( Jir bna ki ) : زیر زیرکی .


۹- آله ژنک ( Āla ženak ) : بد قواره ، زن بد لباس و ژولیده .


۱۰ - تک به تک ( Tək ba tək ) : جور ، میزان .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۹

۱-گوش آکرده (guš ākarde):
گوش دادن
۲-گوش دکرده (guš dakarde):
حالی کردن-متوجه کردن

۳-گوش لاکنده ( guš lākənde): 
دزدکی گوش دادن
۴-گوشه بنه ( guša bəne): 
درگوشی حرف زدن

۵-گوش پرونته ( guš perunte):
گوشمالی دادن

گردآورنده_فرنگیس_ قلیزاده
و_ن

🌺کانال_واجه واج🌺

@vajenameh_tsleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_,جنوبی۱۸۳


۱- بر کوچا ورکوچا ( Bar kučā varkučā ) : خانه به دوش .

آلاخن ویلاخن ( Ālāxən vilāxən ) : خانه به دوش .

آلخ دلخ ( Ālex dalex ) : خانه به دوش .


۲- خاک آشون / خاک پشون ( Xāk āšun  /  xāk pešun ) :

خاک افشاندن / خاک پاشاندن .


۳- سو آدوئه شه ( Su ādua ša ) : رنگ و رخ باخته است .

سو آدوئه چاتر ( Su ādua čātər ) : چادر رنگ و رو باخته .


۴- خراوگی ( Xarāvagi ) : خرابکاری .

خراوگی کرده شه Xarāvagi karda ša  

خرابکاری به بار آورده است .


۵- داز و تور ویداشته ( Dāzu tavar vidāšote ) : خشم پراکندن .

اه امه را داز و تور ویداره ( A ama rā dazu tavar vidārə ) :

او نسبت به ما خشمگین است .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۸۴

۱- هوا دگاردنده ( Havā dagārdənda ) : هوا دگرگون شد .

هوا آگاردنده ( Havā āgārdənda ) : هوا برگشت .


۲ - ای دفه ای ام کاری مکه ( Ei dafaei əm kāri maka ) : 

یهو / بی مقدمه / ابتدا به ساکن این کار را نکن .


۳- ده وست آکه ( De vast āka ) : کافی است ، خاموش شو .


چده زار ژنی ده وست آکه ( Čada zār žani de vat āka ) :


چقدر زار میزنی / می نالی دیگر خاموش شو ، کافی است .


۴- زیله ( Zilla ) : ستوه .

گرونی ده امه زیله ورده ( Gəruni de ama zilla varda ) : 

گرانی دیگر ما را به ستوه آورده است .


۵- ره شه ( Ra še ) : شباهت یافتن .


اه اشتن خالو ره شه ( A əštan xālu ra ša ) : 

او به دایی اش رفته است / او از دایی اش به ارث برده است .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۵ 


۱- مینه خسه برا ( Mina xəsa bərā ) : بی خیال و بی مسئولیت .


 اصطلاحی است به آنانکه مسئولیتی به دوش ندارند و نمیگیرند .


۲- ده گله چو ( Də gala ču ) : چوب دوشاخه .


چوبی که یکدسته و دو شاخه داشته باشد معمولا برای جمع آوری 


خار و خاشاک در زمان پاکسازی مکانی خار دار بکار گرفته میشود .


۳- دیل سیرایی وینده ( Dil sirāey vinde ) : با چشم سیر دیدن .


به چشم خریداری دیدن .


۴- چم نداره من بیوینه ( Čem nedārə mən bivinə ) : 

چشم دیدن مرا ندارد .


۵- شاله چمه را ( Šāla čama rā ) : راه پر پیچ و خم .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

ای روزی ابو علی سینا  وختی که سفری کو کرا ای  ، ای جایی ارسه اشتن اسبی ای دار ی کو دوستشه وای را 
 کلش  وسرچینه درکر دشه وواشترا سفره پنش آکرده که نا هار بهره ، ای روستایی هم که اشتن اولاغی دنشتا هته ارسه و اشتن خری کو جیر اومه واشتن خری ابو علی  سینا اسبی وری دوستشه تا چه اسب کلشی بهره واشتنی اومه ابوعلی سینا سفره سری نشته!  شیخی واته اشته خری چمن اسبی وری مدوند چمن اسب ای پاسری ژنه واشته اولاغی چولاغ کره  ،روستایی ام گفی اشتن  نمسش  ژنده  مشغول هرده  به
هم ماقه اسبی پاسری ژنده  وروستاییه  مردکی واته اشته اسبی چمن اولاغی  پا چاکنده وای چولاغ کردشه بی من غرامت ادی ، شیخ ساکیت منده واشتن به لالی ژندشه  روستایی ه مردکی شیخی کشون کشون برده قاضی ور ، قاضی ای کو سوال دفرسه  شیخ ساکیت منده وهیچی نواتشه  قاضی واته ام مردک ظاهیرا لاله ، روستاییه مردکی واته اشتن به لالی ژندشه نخا من تاوان اده  چمن خری را !! پیشتر منه لوئه کردشه  قاضی واته تنه لوئه کردشه چه واتشه  ؟ روستایی واته واتشه اشته خری چمن اسبی وری مدوند ای پاسر ژنه ، قاضی خنده  ی کرده  به دانش ودرک وشعور شیخی افرین واتشه  از اه ماقه ام ضرب المثل منده که جواب ابلهون خاموشی یه
 زلیخا صبا

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

گردنه هیران : 

در زبان تالشی آستارا « هر hǝr » یا « هیر hir » به معنای : ابر و مه و هوای مه آلود . و « ان » نیز پسوند مکان می باشد . در نتیجه « هیران » یعنی : مکان ابر و مه . ( ض - ط ) . 

@tarikh_asta

ته مروون ببه  بدا بوان ته ساده یره  ، ته ویرر ادوئه ،  خیلی ساله   که^ ام آوادی کو مردومن ساده نینه  ومروونیشون ویر آدوئه،  هنته جیپرینه اشته پرو سایه کو مونن  سمبوری شیار اشته  خونی دا آخرنه چکه هینجن ،  ،دا هده که ده رقوَتی ته کو ممونو،  بد تنه وان ته ساده یرا  ته نزونیر، بدا بوان ،،  ته   تغییر مکه  بدا اشته دیلی دیله محیبتینه پور بوبو ،، اگه نی هیکسی اشته محیبتی قدری نزنوسته ، خدا که زونو   ته مروون بومون  و نشون بده   آدمیت نفس کشه ومرده نیه  ام دنیا هوا به اشته شیارون ایتیاج داره ، اشته منده و اشته مروونی !،چه هوا  آلوده آبه هوا پاکیه آبه را بومون   زونی اونی که^تنه وان ساده  اشتن  به اشتن بی معریفتینه  هیولایی بون که آخر هوون ویجره !!،
 صبا

شمه خردَنون تالشی آموجَه


به فرزندانتان #تالشی یاد بدهید


 🌺کانال واجه واج🌺

شمه خردَنون تالشی آموجَه


به فرزندانتان #تالشی یاد بدهید


 🌺کانال واجه واج🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۶

۱- چرک دمر ( Čərk damer ) : پارچه ای که چرک در متنش نشسته باشد .

۲- پاتک پاتک ( Pātək Pātək ) : راه رفتن با نوک انگشتان پا .

۳- خاوه ره ( Xāva ra ) : گیجگاه .

۴- ور آگته ( Var āgete ) : به بر کشیدن .

۵- شه اومه ( Še ome ) : رفت و آمد .

#گردآپرنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۷ 

۱- گفک ( Gəfk ) : بی آب و بی مزه ، سفت و آفتی .

ای گله خج داری کو چیمه گفکا ( Ei gəla xəj dāri ku čima gəfkā ) : 

یک عدد گلابی وحشی از درخت چیدم 

سفت و آفتی / بی آب و بی مزه بود .

۲- ای پا سر منده ( Ei pā sar mande ) : یکدنده ماندن .

درازه روزی ای پا سر منده ( Dərāza ruzi ei pā sar manda ) :

تمامی روز را مرتب ایستاده است .

۳- ویوشکنده ( Vivəškənde ) : پیچاندن .

 پیچاندن پارچه ی خیس برای خشک شدن .

۴- ویتراکنده ( Vitrākənde ) : حواله کردن .

ته ای من ویتراکنده ( Tə ay mən vitrākənda ) : 

تو او را حواله ی جانم کردی .

۵- خاو آشو ( Xāv āšu ) : خواب زده شدن .

ته ای خاو آشو کرده ( Tə ay xāv āšu karda ) :

 تو خواب زده اش کردی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۸

۱- روکه زوبون ( Ruka zubun ) : شراع الحنک / زبان کوچک .

۲- زوبون ( Zubun ) :  زبان گوشتی / ماهیچه ای داخل دهان .

۳- زوون ( Zuvuon ) : زبان گفتار ، زبان تکلم .

۴- زمون ( Zamun ) : زمان ، وقت و هنگام .

۵- سوک و سو ( Suku su ) : رونق / پاک و رنگ و رو دار .

سوک و سویی نداره ( Suku suei nedārə ) : جلوه ای ندارد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
*بله تایید در حین صحبت کردن با همدیگر*
1- ها hā  بله
2- ولله valla آره بخدا، همینو بگو
3- بسچه basčə پس چی،آره خوب
4- به چه bačə پس چی، آره
5- چه زونوم čə zunum چه میدانم،درسته
6-هی بوا hay bəvā همونو بگو
7- همی بوا həmi bəvā همینو بگو
8- هته یه د hataya de همانطوره
9- هنته یه د həntaya de
 همینطوره
10- خاب xāb خوب، باشه 
*بله در جواب صدا زدن*
1- چه ča چیه؟
2- چه وای čə vāy چی میگویی
3- چه خای čə xāy  چی می خواهی
4- چرا دخونی čərā daxuni چرا صدا می زنی
5- اومیمه umima آمدم
#گردآورنده_مریم_محسنی 130
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- دس به نقد (das ba naqd): نقدی
2- نماز پکرده (nəmāz pekarde): بر مرده نماز خواندن،نماز میت خواندن
3- نوم برشه (num barše): مشهورشدن، معروف شدن 
4- نومدار (numdār): مشهور
5-نومره (numra): نوع،جور
#گردآورنده_مریم_محسنی 131
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۹ 

۱- مردرند (Mərdərənd ) : زرنگ / قالتاق .

خیلی مردرنده ( Xayli mərdrənda ) : خیلی زرنگ / قالتاق است .

۲- کولییه چم ( Kuliya čem ) : زگیل .

چه دس و پا کولییه چم دری ( Če dasu pā kuliya čem dari ) : 

دست و پایش زگیل دارد .

۳- پشته (Pešta ) : تپه / بلند .   پشتم ( Peštəm ) : پشته / تپه .

کول ( Kul ) : زمین بلند تر از زمین هموار / زمین برجسته .

۴- گل آژن ( Gal āžan ) : پا به ماه .

ژنک ده گل آژنه ( Ženak de gal āžana ) : 

زن دیگر نزدیک به زایمان است / پا به ماه است .

۵- پهر ژن ( Pəhar žen ) : زن بابا .

# گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۰

۱- کله شغ ( Kalla šaq ) : زورگو / مغرور .

کله شغه مردک ( Kalla šaqa merdak ) : مرد زور گو .

کله شغه ( Kalla šaqa ) : زورگوست .

۲- ویرمه ( Virme ) : سر به راه آمدن / رام شدن .

ویرمه ( Virma ) : رام شد / سر به راه شد / شوروشرش خوابید .

اه اسب ده املاک نییه ویرمه ( A asb de amlāk niya virma ) :

آن اسب دیگر چموش نیست رام شد .

۳- ویداشته ( Vidāšte ) : انداختن ، تیر انداختن ، از بچه ادرار گرفتن .

وایی ویداشته خوبیت نداره ( Vāei vidāšte xubiyat nedārə ) : 

شکار پرنده جالب نیست .

خردنی ویدار ( Xərdani vidār ) : ادرار بچه را بگیر .

۴- خشکه خس ( Xəška xəs ) : سرفه ی بی خلط .

۵- گرمه گوله ( Garma gulla ) : گلوله ی آتشین ، نوعی نفرین .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۰

۱-سره ور (səra var):
سرمای شدید وطاقت فرسا

۲-سره چکه (sara čaka): 
شکست-تنبه

۳-سره کوئه (sara kua):
سرزنش-سرکوفت

۴-سییا خر ( siyā xər):
ابرسیاه

۵-سرآلکه( sar ālake):
متوجه شدن-بیاد آوردن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vaenameh_taleshi

#زبان_تالسی_گویش_ماسال۱۲۱

۱-ورزنش ( varzəneš) 
غرض ورزی

۲-ویجرده (vijarde):
زخمی کردن

۳-واشنده ( vāšənde):
روشن نگهداشتن

۴-وراورد (varā vərd): 
امتحان کردن

۵-ویلون (vaylun): سرگردان

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۱

۱- خله بروازن ( Xəla barvāzən ) : از سوراخ بیرون کشیدن .

 خله بروازن بیمونه . (  xəla barvāzən bimuna ) :

 از جای برجستیم .

۲- پوخوم ( Puxum ) : شاخه و بوته ی نورسته ی گیاهان .

شاخه و بوته ی نورسته ی تمشک و گلپر را پس از پوست کندن میخورند .

۳- کلشه مشته ( Kəlaša məšta ) : یک مشت کاه .

 مشته ای کاه را به خاکستر می زدند و با آن ظرفهارا می شستند .

۴- چکله کشی ( Čəkla kaši ) : بیگاری .

چده ته را چکله کشی بکرم ؟ ( Čada tə rā čəkla kaši bəkarəm ) :

چقدر برایت بیگاری بکشم ؟ .

۵- ده دیل ( Də dil ) : مشکوک .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۲ 

۱- گره گره ( Gəra gəra ) : صدای مرغ به هنگام تخم ریزی .

۲- گدگداز ( Gəd gədāz ) : صدای مرغ پس از تخم ریزی .

۳- فرته فرته ( Fərtə fərtə ) : صدای بالا و پایین کشیدن بینی .

۴- پرته پرته ( Pərtə pərtə ) : صدای خاموش شدن چراغ فتیله ای .

۵- دمبلی دمبا ( Dəmbli dəmbā ) : صدای ساز و ضرب .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۳ 

۱- وژه ( Vəžžə ) : صدای طلب کردن گاو نر برای جنگیدن .

۲- وز وز ( Vəz vəz ) : صدای زنبور و مگس .

۳- ترپ تروپ ( Tərap tərup ) : صدای قلب .

۴- پخ ( Pəx ) : صدای ترساندن .

۵- وو ( Vuo ) : صدای باد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۴

۱- تترغ توتوروغ ( Tətəraq tu turuq ) : صدای تیر و تیر اندازی .

۲- شترغ ( Šətəraq ) : صدای زدن سیلی .

۳- گره ( Gərrə ) : صدای توفان دریا .

۴- پل پل  ( Pəl pəl) : صدای جوشیدن آب .

۵- خرته خرته ( Xərtə xərtə ) : صدای خلط سینه ی آدمی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

زبان تالشی – گویش آستارا 

1 – اُو ov : آب 
2 – اُوَینَه ovâynâ : آیینه 
3 – کَه kâ : خانه 
4 – دو do : درخت 
5 – رو ru : رود ، رودخانه 
6 – هر hǝr : ابر و مه ، هوای ابری و مه آلود 
7 – هردَن hǝrdân : کودک ، بچه 
8 – زیزَه ziza : شکوفه درخت 
9 – زر zer : ازگیل ، درخت و میوه ازگیل 
10 – هَی شی hayši : خورشید 
11 – اُشم ، اُوشم ošǝm ، ovšǝm : ماه ، کره ماه 
12 – نَنَه nânâ : مادر 
13 – دَدَه dâdâ : پدر 
14 – مَمَه mâmâ : مادر بزرگ 
15 – بوبو bobo : پدر بزرگ 
16 – زوئه zuâ : پسر 
17 – کِلَه kela : دختر 
18 – بوئه buâ : برادر 
19 – هووَه hovâ : خواهر 
20 – سوک suk : خروس 
21 – کاگ kâg : مرغ 
22 – واگ vâg : گرگ 
23 – بیلی bili : اُردک 
24 – پاس pâs : گوسفند 
25 – اسپَه ǝspâ : سگ 
26 – کی یَه kiya : اجاق ، اجاق خوراک پزی 
27 – هوتِه hote : گفتن 
28 – هاندِه hânde : خواندن 
29 – زنی یِه zǝniye : دانستن 
30 – ماسی یِه mâsiye : شنیدن 
31 – بامی یِه bâmiye : گریستن ، گریه کردن 
32 – ویندِه vinde : دیدن 
33 – داداشتِه dâdâšte : نگاه کردن 
34 – گلی یِه gǝliye : جوشیدن 
35 – واشتِه vâšte : پریدن 
36 – ویشتِه vište : جهیدن 
37 – ویتِه vite : دویدن 
38 – مِش meš : زنبور 
39 – موز muz : مگس 
40 – چوک čok : خوب 
41 – پارد pârd : پُل 
42 – کِچَه keča : قاشق 
43 – ساغ ، ساق sâq : زنده ( در حالت مادی ، در قید حیات بودن یا نبودن )
44 – ژی ži : زنده ( در حالت معنوی ) 
45 – بژی یویش bǝžiyoyš : زنده باشی 
46 – ول vǝl : گُل 
47 – تُول tūl : گِل ، گِل لجن مانند 
48 – ناهو nâho : صبحانه ، وعده خوراک صبح 
49 – چوشتَه čoštâ : ناهار ، وعده خوراک ظهر 
50 – شانگونَه šângonâ : شام ، وعده خوراک شب 

تلفظ صوتی این پنجاه واژه تالشی در پست بعدی آمده است . 
👇👇👇

@tarikh_astara

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۵ 

۱- ایشتاونده ( Eištāvənde ) : شنواندن /طعنه زدن .

امه ایشتاوندشه ( Ama eištāvəndəşa ) : به ما طعنه زد .

۲- خدا بیامرزی ( Xədā biyā mərzi ) : طلب آمرزش .

۳- درازه دوئه ( Dərāza due ) : طولانی کردن کاری .

۴- خش اوغور ( Xəsš uquor  ) : خوش عبور ، خوش یمن .

اوغور ( uquor ) : یمن ، شگون .

ته را خش اوغور بوبو ( Tə rā xəš uquor bubu ) : 

عبورت به خیر و خوشی باشد .

۵- گرمه سینه ( Garma sina ) : از راه رسیده و عرق دار .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۶


۱- بد سر ( Bad sar ) : بهانه گیر و بد قلق .

چه ژن بد سره ( Če žen bad sara ) : 

زنش بهانه گیراست / بد قلق است .

۲- خفتی ( Xafti ) : بی حوصله ، عصبانی .

چه مردک خفتی یه (Če merdak xaftiya ) :

 شوهرش بی حوصله / عصبانی است .

ای وینم من خفت آگره ( Ay vinəm mən xaft āgerə ) :

با دیدنش عصبانی میشوم .

۳- بد مجاز ( Bad məjāz ) : کفری ، عصبانی ، بی حوصله .

از نی بد مجازیمه  ( Az ni bad məjāzima ) :

 من هم بی حوصله و کفری هستم .

۴- سوج و ووج ( Suju vuj ) :  آه و ناله ، عز و جز ، لابه کردن .

چه سوج و ووج آدم کشه ( Če suju vuj ādam kəšə ) :

آه و ناله / لابه اش آدم می کشد .

۵- پس پتیل ( Pas petil ) : از پشت / از پس حمله ور شدن .

من پس پتیلش کرده ( Mən pas petiləš karda ) : 

از پشت سر به من هجوم آورد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#تالشون
سرد آبه
یخ ژنده کَشَه
کو
نی
#عشق
شَلَه
ژنه....

در گویشِ تالش مرکزی کرگانه رودی
زَمی : زمین
بَند : کوه
رَه : خط الراس افقی نسبت به بیننده
ژییَه : خط الراس عمودی نسبت به بیننده
دیمَه : پهنه
تَپَّه : تپه
مَرز : بلندی خاک نسبت به زمین اطراف
لو : مرز پست ، مرز کوتاه
چُلَه چُلَه ئون : تپه ماهور 
دول : فرو رفتگی زمین نسبت به اطرافش
کٓل : نهر آب
کوئَه : مجموعه ، جمع ، انبوه
کَلَه کَلَه ئون : زمینی که پر از سنگ های بزرگ است
ئور : بر آمدگی، غده
سُامون : سر حد ، مرز بین دو زمین
شَم : ساحل، کنار رود خانه
تِش : شیب
کولَت : مزرعه کوچک و کم عرض و طول
هی : مزرعه گندم
سَخت : صخره ، پرتگاه
ویگٓن : پرتگاه
سوئَه تَپَّه : تپه ی علف
کِتَه تَپَّه : تپه ی سنگی 
ویشَه تَپَّه : تپه ی درختی ، تپه ی جنگلی
کولَه تَپَّه : تپه ی کوتاه
تَپَّه تَپَّه : تپه تپه
سَختَه کَش : دو صخره همجوار ، صخره قرینه 
کِتَه کِتَه : سنگلاخ
روخون : جاده
رُا : راه
ریسی : مالرو
چغر : برف راه

#حسن_زینلی

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۷


۱- جل (  jəl ) :  لپ .

نونی ام جل اه جل کره ( Nuni əm jəl a jəl karə ) : 

نان را این لپ آن لپ می کند / نان را در دهانش می چرخاند .

۲- دنه ساز ( Dana sāz ) : ساز دهنی .

۳- کس مساز ( Kas masāz ) : آب زیر کاه ، ناساز .

۴- بساز آساز ( Bəsāz āsāz ) : ساخت و پاخت .

۵- سرسری ( Sar sari ) : بی دقت .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۸ 


۱- پته خله ( Pəta xəla ) : آبله رو .

 کسی که پوست صورتش بر اثر بیماری آبله سوراخ سوراخ باشد .

۲- اژدم ( Aždəm ) : آب نمک بسیار شور .

۳- انجار ( Anjār ) : ابزار .

۴- ازازیل ( Azāzil ) : آتش پاره .

۵- گرگره آتش ( Gər gəra ātaš ) : آتش شعله ور هیزم .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

پست واژه تالشی

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- ما گته (mā gete):مرز بین کالی و رسیده شدن میوه، وقتی که تازه مزه شیرینی بخود می گیرد
خرو تازه ما گته
xaru tāza mā geta
آلوچه تازه دارد می رسد.
2- گوش پرونته (guš perunte): تنبیه کردن،گوشمالی دادن
چه گوشی بی روکه ته پرونته
če guši bi ruka te perunte
گوشش رو باید کمی کشید.
3- روکه ته (ruka te): کمی،اندکی،تا حدودی
4-پرونته (perunte): کشیدن،بالا کشیدن
5- دیل ویبه (dil vibe): دلبستگی داشتن
چمه دیله گله ای کو ویری یه
čemə dila gəla ay ku viriya
دلبستگی به او دارم،دلم پیش اوست.
#گردآورنده_مریم_محسنی 124
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

نوشته ای به گویش شمالیِ زبان تالشی ( منطقه آستارا ) : 

تولشَه نوشتَه : 
آمَه تولشیمون ؛ چَمَه زُون تولشی یِه . تولش کَنَه ورَه و یولَه ورَهِ . تولشَه زُون ایرونِه کَنَه زُونِه . 
آمَه اُستُرو تولشُنکویمون ؛ اُستُرو یولَه تولشِه دلِه . اُستُرو دی یو و ویشون وِه خوسِه . 
شِرشِرَه بارز اُو ، آسپینَه کو ، اِستیل ، هیرُنَه گی یَه ، اِمِه هَم مَه اُستُرودَین . شرشرَه بارز اُو ، ایرونِه یولَه شرشرَه . 
اِم وِرون وِه خوسین ؛ هَم مَه ایرونونکو پی یِی دَمونِه بوآن بَه اُستُرو و اِم خوسَه وِرون داداشتَن و ویندَن . 
خِدو ، ایرون و هَم مَه ایرونِن دی یَه بِدَه . یولَه ایرون خوسَه ایرونِه . 
چَمَه تولشون سِخَن اِمِه : 
تولشیمون هِستیمون ، یولَه ایرونِه پِشتیمون . 
هَم میشَه بژی یویش یولَه ایرون . 
بژی ایرون ، بژی تولش ، بژی اُستُرو . 

Tolǝša nǝvǝšta :  
âmâ tolǝšimun ; čâmâ zūn tolǝšiye . tolǝš kânâ vǝra o yolâ vǝrae . tolǝša zūn ironǝ kânâ zūne . 
âmâ ostoro tolǝšonkoymun ; ostoro yolâ tolǝšǝ dǝle . ostoro dǝyyo o višon ve xose . 
šǝršǝra bârz ov ( lâtun ) , âspina ku , estil , heyrona gǝyya , ǝmǝ hâmmâ ostorodayn . šǝršǝra bârz ov , ironǝ yolâ šǝršǝra . 
ǝm vǝron ve xosin ; hâmmâ ironun ko piyeydamune buân bâ ostoro o ǝm xosa vǝron dâdâštan o vindan . 
xǝdo , iron o hâmmâ ironǝn diya bǝdâ . yolâ iron xosa irone . 
čâmâ tolǝšun sǝxân ǝme : 
tolǝšimun hestimun , yolâ ironǝ peštimun . 
hâmmiša bǝžiyoyš yolâ iron . 
bǝži iron , bǝži tolǝš , bǝži ostoro . 

نوشته تالشی : 
ما تالش هستیم ؛ زبان ما تالشی است . تالش مکان کُهن و مکان بزرگی است . زبان تالشی ، زبان کُهن ایران است . 
ما از تالشان آستارا هستیم ؛ آستارا قلب تالش بزرگ است . دریا و جنگل های آستارا بسیار زیبا است . 
آبشار « بارز اُو » ( لاتون ) ، کوه آسپینَه ، برکه آب استیل ، گردنه هیران ، اینها همه در آستارا هستند . آبشار « بارز اُو » آبشار بزرگ ایران است . 
این مکان ها بسیار زیبا هستند ؛ از همه ایرانیان می خواهیم بیایند به آستارا و این مکان های زیبا را نگاه کنند و ببینند . 
خدا ، ایران و همه ایرانیان را نگه بدارد . ایران بزرگ ، ایران زیبایی است . 
سُخَن ما تالشان این است : 
تالشیم هستیم ، پُشتِ سَرِ ایران بزرگ هستیم . 
همیشه زنده باشی ایران بزرگ . 
زنده باد ایران ، زنده باد تالش ، زنده باد آستارا . 
 ضیاء - ط / zia.t 

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۵ 

۱- دس دچین ( Dasdačin ) : تبانی ، باهم ساختن .[توطئه,پاپوش]

اوون مه را دس دچین کردا Avuwn mə rā dasdačin kardā 

آنها برایم اسباب چینی کرده بودند .

[وینی چه دسی مرا دچینده شونه:می بینی چه توطئه ای برایم کردند ]

۲- گوشی پور آکرده ( Gušipurākarde ) : تحریک ، دسیسه ، انتریک .

هه ی چه گوشی پور آکرده Hay čə guši pur ākarda 

او تحریکش کرد / دسیسه ی او بود .

۳- چاک پچین ( Čāk pəčin ) : بر چین ، انتخاب .

من ای چاک پچین کردا Mən ay čākpəčin kardā 

من آن را انتخاب کرده بودم .

۴- پوچ آبه ( Puč ābe ) : نیست و نابود شدن .

۵- چسباونده ( Časbāvənde ) : انتساب ، منتسب کردن .

اشتن ای کو چسباونهƏštan ay ku časbāvənə 

خودش را به او می چسباند / خودش را به او منتسب میکند .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۶ 

۱- مته (mətə ) : طی کردن .     بمج Bəməj طی کن .

۲- پرده ( pərde ) : راه رفتن .  بپر Bəpər راه برو .

۳- تلافی ( Talāfi ) : جبران ، عوض دادن .

مه را تلافی آکردشه Mərātalāfi ākardəša 

برایم جبران کرد / عوضش را داد .

۴- سراکون ( Sarākun ) : واژگون .

۵- رجارج ( Rajāraj ) : ردیف ، رج به رج ، منتظم .

رجارج دار درییا Rajāraj dār dariyā 

رج به رج / ردیف درخت داشت .

#گردآورنده_ محمدرضا_فدایی_مولوم .

اسرون
بی
گرد آبَیَم
یندی
ور

 🌺کانال واجه واج🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۷


۱- رکجل ( Rəkəjəl) : نامرغوب ، کرمو ، آفت زده .

اه داری میوه همه رکجله Adāri miva hama rəkəjəla 

میوه ی آن درخت کلا آفت زده و کرموست .

۲- فو آکرده ( Fuākarde ) : باد / ورم کردن .

ای فو آکرده ay fu ākarda او باد / ورم کرده است .

۳- آتنده ( Ātande ) : تنیدن ، منتشر کردن ، انتشار دادن .

آتنم ( Ātanəm ) :  منتشر کنم .

آتنی ( Ātani ) : منتشر کنی .

آتنه (Ātanə ) : منتشر کند .

آتنم (Ātanam ) : منتشر کنیم .

آتنه ( Ātana  ) : منتشر کنید .

آتنن ( Ātanən ) : منتشر کنند .

۴- تازه بینا ( Tāza binā ) : ابداع ، نوآوری .

۵- زار ژنده ( Zār žande ) : ادعای بی چیزی کردن .

زار مژن Zār mažan ادعای بی چیزی نکن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۶۸

۱- قره یخه (Qara yaxa ) : نامحسوس ، بی نشان .

اه ممورن قره یخه ینا A mamuren qara yaxaynā 

آن ماموران نشانی نداشتند .

۲- دس به عصا ( Das ba asā ) : محتاط .

از دس به عصا را شوم az das ba asā rā šum 

من با احتیاط راه می روم .

۳- سرکشی ( Sar kaši ) : بازدید .

هرروزسرکشی کرم har ruz sar kaši karəm 

۴- نارآگری ( Nār āgeri ) : پیش گیری .

۵- ناروین ( Nār vin ) : پیش بین .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-گوله گوله (gulla gulla): مشت مشت،لقمه لقمه
گوله گوله حلوا ساتمه اوون آدومه
gulla gulla halvā sātəma avun āduma
لقمه لقمه حلوا درست کردم به آنها دادم
مترادف پشته پشته (pəšta pəšta): مشت مشت
و مترادف موچه موچه (muča muča): مشته مشته،لقمه لقمه
2-گوش کلا (guš kəlā): کلاه پشمی که از سر و گردن و گوشهای دامداران در سرمای زمستان محفاظت می کند.
رمه نه خوای بشی گوش کلا ویر مبرکه
rama na xāy bəši guš kəlā vir mabarka
3- مجاس (məjās):مزاج
چه هرده مجاسی ندارم
če harde məjāsi nedārəm
مزاج خوردنش را ندارم یا آن خوردنی با مزاج من سازگار نیست.
4- شش گولی وشته (šaš guli vašte): سرحال و پرنشاط و شنگول بودن
گیریه ویندشه شش گولی وزه
girya vindaša šaš guli vazə
ییلاق را دیده پر نشاط شده است.
5- مره (məra): مهره های تسبیح،مهره 
ای شده مره آفکندمه
i šada məra āfkanda ma
یک بند مهره نخ کردم.
شده (šada): یک بند 
آفکنده (āfkande): نخ کردن مهره 
#گردآورنده_مریم_محسنی 125
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

ساده نوَرشی نه نی
بو
خش بِه

 🌺کانال واجه واج🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۹


۱- اشکمه ( Əškama ) : شکمبه ، سیرابی .

هر حیوانی که سم شکافته داشته باشد مانند گاو و گوسفند و

بز و گوزن و آهو و.......جزو نشخوارکنندگان است .

معده ی نشخوار کنندکان از چهار قسمت شکمبه یا سیرابی که 

بزرگتر از همه ی قسمتهاست و غذا در آن بصورت گلوله انباشته 

و سپس خیس ونرم میشود 

دومین قسمت معده ی نشخوار کنندگان کیسه ی کوچکی است

 بنام نگاری Negāri

که غذای خیس خورده ی سیرابی در آن ریخته میشود و 

بصورت ساچمه در می آید .

نشخوار کنندگان در زمان استراحت غذای ساچمه گونه ی نگاری را 

بالا می آورند و خوب می جوند و آنگاه آن را به قسمت سوم معده که 

هزارلاست می فرستند لازم به یاد آوری است که

 شتر هم نشخوار کننده است اما فاقد هزارلاست .

غذای نشخوار کننده پس از تغییراتی از هزار لا وارد قسمت چهارم

 معده یعنی  شیردان میشود . شیردان معده واقعی نشخوارکننده است 
 ‏
 ‏که عمل هضم در آن انجام می پذیرد .


۲- چپلکی ( Čapleki ) : آنکه با دست چپ کار کند .

۳- نره کی ( Naraki ) : سمت راست و افقی .

۴- نشر ( Nəšəer ) : نشخوار کردن .

گاین ختینه کرا نشر کرن Gāyen xətina kərā nəšəer karən 

گاوها خوابیده اند و در حال نشخوارند .

۵- اوه تلف ( Ava təlaf ) : یابنده .

# گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۶

۱-بتیل آتیل (bətil ātil):
دویدن زیاد-خیلی دویدن

۲-آوا کرده (āvākarde): 
آب کردن
۳-کافله ( kafla): گروهی-
جمع-خیلی زیاد 

۴-کرنیه (kərəniye):
چیز سنگینی را روی زمین
کشیدن

۵-گردگیج ( gərde gij): 
گردش-تفریح
#گروآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۵۹

۱- ای نفری ( ei nafari ) : یک نفری  .

۲- ای دفه یی ( ei dafaei ) : یکهو ، یهو .

۳- ای چمی ( ei čemi ) : یک چشمی .

۴- ای پایی ( ei pāei ) : یک پایی .

۵- ای دسی ( ei dasi ) : یک دستی .

۶- ای جایی ( ei jāei ) : با هم .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۰

۱- خساست ( Xasāsat ) : فرومایگی و پستی ، خسیس بودن .

خساست به خرج مده Xsāsat ba xarj mada 

خسیسی پیشه نکن / فرومایگی را کنار بگذار .

۲- بخالت ( Baxālat ) : لئیم و خسیس .

بخالت مکه Baxālat maka 

لئیم و خسیس نباش متضاد سخی و بخشنده باش .

۳- دیدار ( Didār ) : روی و رخسار .

اشته دیداری کو از سیر نیمه یار əštə didāriku az sir nima yār 

از روی و رخسارت سیر نیستم یار .

۴- دینار ( Dinār ) : نوعی پول طلا که در قدیم رایج بود ومعادل

یک هزارم ریال بود و هم اکنون معادل یک صدم ریال است .

۵- پینجه زار ( Pinja zār ) : پنج هزار دینار / پنج ریال .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

کتیل (katil)، کتیله کونه (katila kuna)، چوئه کتیل (čua katil): صندلی کوتاه چوبی برای نشستن است .
معمولا در حیاط استفاده می شود.
گویش_ماسال_مریم_محسنی

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۱


۱- زییادی ( Ziyādi ) : مازاد ، اضافی .

ته را زییادییه Tə rā ziyādiya به قدرش نیستی ، بیشتر از تو می ارزد .

۲- مالدار ( Māldār ) : صاحب مال ، ثروتمند .

۳- مانسته ( Mānəsta ) : مانند بودن ، شبیه بودن .

هه نی چه مانسته یه Ha ni če mānəstaya 

او هم مثل اوست .

هه ی مونو Hay munu شبیه اوست .

۴- مندآو ( Mand āv ) آب راکد ، آبی که باماندن متعفن گردد .

۵- ماله ( Māle ) : مالیدن .

مالش ( Māləš ) : هر چیزی که با دست و یا چیز دیگری مالیده شود .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۲ 


۱- ما به ما ( Mā ba mā ) : ماهانه ، همه ماهه .

منگ / ما ( Mang /Mā ) : ماه آسمان ، قمر زمین .

۲ ماپاره ( Mā pāra ) : مانند پاره ی ماه ، خوشگل و قشنگ .

۳- ماتاو ( Mā tāv ) : مهتاب .

ماتاوه شو Mātāva šav شب مهتابی .

منگه تاو Manga tāv مهتابی .

۴- ماهیر ( Māhir ) : ماهر ، استاد .

۵- ما چی گته ( Mā či geta ) : خسوف ، ماه گرفتگی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم  .

انته
بی
روکته
نشته....

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

دوبیتی تالشی

دَلَه دیلی آواد آکَردِه سَختَه
بی آوی را گولی غَم هَردِه سَختَه
اَگَه شای دَس بوئَه دیلی مَچاکن
شِه خَیلی راحَتَه، آگَردِه سَختَه

سید مومن منفرد شاندرمن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

همه  سره    اناری  دونه  مونی
شیرینی ره عسلی شونه  مونی
تنه که خیلی   وخته   اشنایمه
دیلر اومه منه    بیگونه  مونی؟

زرتشت  فتحی

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

ژنکی دفرسه مورغونه گله ئی چن خرشی ؟پیره مردکی واته گله یی پونصت تمن، ژنکی واته شیش گله مورغونه را ته 2500 تمن دم ، یانی که^ نخرم ! 
پیره مردکی واته بری هر قیمتی که^ خای بخر ببر،!شاید مه را چاکه شوروعی بوبوو چمن اورنه فوروشی را ،چون اوروصبی هیچی خرته نیمه ،.
ژنکی مورغونه ئون خریه و خشحالینه وایساس پیروزینه آکو دور آبه .واشتن گرونه ماشونی دنشته واشتن رفقینه ای گرونه روستورانی دیله دشه ! وهرچی که چوون دیل خای سفارشون دوئه ،روکته غذا شون هرده ومابقی شون نیمه هر کرده وپس ژنده و ویل آکردشونه ! وچوون صورت حساو به 140000تمن  ، ژنکی 150000تمن آدوئه و صائیب روستورانینه واتشه بقیه هم بدا، اشتن وری بومونو
ام وضع صائیب روستورانی را عادیا، بما مورغونه خرشه پیره مردکی را وئیر درد ناکا ،!
چرا ماقعیکه^ موتاجه ادمی کو ای چئی خرم همیشه فیکر کرم وئیر قودرتمندیمونه واشتن بالاترزونم !!!،
چرا کسونی که^ به کرم وبخشش چمه ها نیازی ندارن ویشتر مروونی کرم و محیبت چرا ؟ چرررررررررررا؟ 
برگردان:
#زلیخا_صبا

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۷

۱-گنگلَه ( gəngəla): 
پریشان وآشفته-به هم
ریخته

۲-گِنگیل (gəngil): لش-
جنازه، برای کسی بی
خاصیت و بی مصرف
باشد بکار می رود

۳-لاتفار (lātəfār): حیف
ومیل شده-هدررفته

۴-لَمیَه ( lamiya): تکیه
داده-لم داده

۵-مَپِمون ( mapemun): 
نمان-توقف نکن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۳


۱- جیچلی پرس ( Jičli pars ) : باز خواست ، مواخذه .

درازه روزی من جیچلی پرس درییا Drāza ruzi mən jičli pars dariyā 

تمام روز از من باز خواست میکرد .

۲- بیناگر ( Binā gar ) : موسس ، بنیان گذار .

چیمی بیناگر کییه ؟ ?( Čimi binā gar kiya ) : بنیان گذارش کیست ؟

۳- بخرش آخرش ( Bəxraš āxraš ) : خرید و فروش .

بخرش (  Bəxraš ) : بفروش .

آخرش( Āxraš ) : بخر .

۴- سیم جیم ( Sim jim ) : سوال و جواب ، استنطاق .

۵- نازه ( Nāze ) : نازیدن ، فخرکردن ، مباهات .

خیلی اشتن کو نازه Xayli əštan ku nāzə 

خیلی فخر می فروشد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- چمی قلاز آکرده (čemi qəlāz ākarde): با چشمهای از حدقه بیرون زده  تعجب کردن ، انتظار کشیدن و یا نگاه کردن
چمه چمونم قلاز آکرده ای بوینم
čəmə čemunəm qəlāz ākarda ay bəvinəm
با چشمهای از حدقه درآمده منتظر عاقبتش هستم
اشتن چمون قلاز آکردشا ای دیسی
əštan čemun qəlāz ākardaša ay diyasi
با چشمهای از حدقه درآمده نگاش می کرد.
2- مرویج نوئه (marvij nue): خوابیدن (کلمه توهین آمیز است)
حلا بدا مرویج بنم
halā bədā marvij bənam
بگذار بیفتم بمیرم (منظور بخوابم)
شه مرویج نوئه شه
ša marvij nuaša
رفته افتاده خوابیده (کپه گذاشته)
3- مرگه مرویج نوئه (marga marvij nue): کپه مرگ گذاشتن و خوابیدن
بدا مرگه مرویج بنم
bədā marga marvij bənam
بگذارکپه مرگمو بگذارم و بخوابم 
4- نفس برشه (nafas barše): نفس بریدن 
دا شیمه اومیمه چمه نفس برشه
dā šima umima čəmə nafas barša
تا رفتم و آمدم نفسم برید 
5- نفسه ژنی ویرش برشه (nafasa (žani virəš barše: نفس کشیدن را فراموش کرده است
اصطلاحی است در جواب کسی که از شنیدن خبر مرگ کسی تعجب کند
واقعا فلانی مرد؟
نه مرده نی، نفسه ژنی ویرش برشه.
ne marda ni nafasa žani virəš barša
نه نمرده،نفس کشیدن را فراموش کرده است.
#گردآورنده_مریم_محسنی126 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۵


۱- دنگ و فنگ ( dangofang ) : رفت و آمد زیاد و بی حاصل .

هنته دنگ و فنگ داره ( Hənta dangofang dārə ) : 

همینطور رفت و آمد زیاد و بی فایده دارد .

۲- ده بندی ژن ( Dəbəndi žan ) : دو بهم زن .

چوون مین ده بندی ژنی کره ( Čavun min dəbəndi žani karə ) :

میان آنها دو بهم زنی میکند .

۳- ده رگه ( Də raga ) : دو رگه .

۴- ده رو ( Də ru ) : منافق .

۵- دوندگی ( Davandagi ) : تلاش ، کوشش  .

خیلی دوندگی داره ( Xayli davandagi dārə ) :

تلاش فراوانی میخواهد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۴


۱- ژن زوئه ( Žen zua ) : زنی که پسری از شوهر سابق به خانه آورده باشد .

۲- ژن کینه ( Žen kina ) : زنی که دختری از شوهر سابق به خانه آورده باشد .

۳- ژن ما ( Žen mā ) : مادر زن . 

  ژن ننه / ژن دده ( Žen na na / žen de de ) : مادر زن .

 ۴- ژن پا ( Žen pā ) : پدر زن . 
 ‏
 ‏ ژن دده ( Žen da da ) : پدر زن .

۵- ژن برا ( Žen bərā ) : برادر زن .    

 ۶-   ژن خا ( Žen xā ) : خواهر زن .

۷- برورژن ( Bərvar žen ) : زن برادر . 

 ۸- خه یور ( Xəy var ) : برادر شوهر .

۹- ئیره ( iyra ) : خواهر شوهر .   

 ۱۰- خسرگ ( xəsərg ) : مادر شوهر .

۱۱- خسوره ( Xasura ) : پدر شوهر .

۱۲- بی بی ( Bibi ) : عمه .     
            
 ۱۳-  عمو ( Amu ) : عمو . 

۱۴- خالو ( Xālu ) : دایی .     
        
 ۱۵- ماشی ( Māši ) : خاله .

۱۶- پو پو ( Pupu ) : عمه ( تالش مرکزی )  

 ۱۷- مارخا ( Mār xā ) : خاله .

۱۸- مانی ( Māni ) : خاله ( تالش مرکزی )   

  ۱۹- دیی ( Daey ) : دایی ( تالش مرکزی )

۲۰- خالوژن ( Xālu žen ) : زن دایی .   

 ۲۱-  عمو ژن ( Amu žen ) : زن عمو .

  ۲۲- بی بی شو ( bibi šu ) : شوهر عمه .  
  ‏
  ‏ ۲۳- ماشی شو ( Māši šu ) : شوهر خاله .

۲۴- بروره زا ( Bərvara zā ) : برادر زاده .

۲۵- خوئره زا ( Xuara zā ) : خواهرزاده . 

۲۶- نوه ( Nava ) : فرزند زاده .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۷۶


۱- ناز آکرده ( Nāz ākarde  ) : نواختن / دست کشیدن به سر و روی

 کسی برای دلجویی از او / نوازش دادن  .

۲- جیر و کفا ( Jirokafā) : تکان هر چیز در سر جای خود /  نوسان .

اورو دولار جیر و کفا داری ( Oru dulār jirokafā dāri ) : 

امروز دلار نوسان داشت .

۳- خنتاونده ( Xəntāvənde ) : نوشاندن .

۴- هرداونده ( Hardāvənde ) : خوراندن .

۵- لرزاونده ( Larzāvənde ) : لرزاندن . 

۶- خشکاونده ( Xəškāvənde ) : خشکاندن .

۷- تیلا ونده ( Tillāvənde ) : دواندن .

۸- خنداونده ( Xandāvənde ) : خنداندن .

۹- برماونده ( Bəramāvənde ) : گریاندن .

۱۰- لنگاونده ( Langāvənde ) : لنگاندن .

۱۱- پیچاونده ( Pičāvənde ) : پیچاندن .

۱۲- هیستاونده ( Histāvənde ) : خیساندن .

۱۳- ترساونده ( Tarsāvənde ) : ترساندن .

۱۴- نشاونده ( Nəšāvənde ) : نشاندن .

۱۵- ایشتاونده ( Eištāvənde ) : شنواندن .

۱۶- ایزاونده ( Eizāvənde ) : برپا داشتن .

۱۷- کوچاونده ( Kučāvənde ) : کوچاندن .

۱۸- خساونده ( Xəsāvənde ) : خواباندن .

۱۹- آرازاونده ( Ārāzāvənde ) : افراشتن  .

۲۰- درماونده ( Darmāvənde ) : رماندن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

چده گف ام درازه  رانه  دارم
سوره زم و برنده  پانه   دارم

چِمه گلون کی ام راکو آدشتا
شکایتی چه ریسه تانه  دارم

زرتشت  فتحی


 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-آلاویه (ālāviye)= آلاویسته (ālāviste):ساکت شدن
دقه ای بو آلاویسته
daqayi bu ālāvista
چند دقیقه ای هست که ساکت شده است.
2- زوون دن درنده zuvun dan) darande) زبان به دهان گرفتن،ساکت شدن
خردن زوون دن ندرنه
xərdan zuvun dan nedaranə
بچه زبان به دهان نمیگیره.ساکت نمیشه
3- سس ویکشته (sas vikəšte):
الف.خاموش شدن صدا،ساکت شدن
ب.خاموش کردن صدا،ساکت کردن
 سسش ویکشییسته
 sasəš vikšeyišta
 صداش خاموش شد
چه سسی ویکش
če sasi vikəš
ساکتش کن
4- لوئه نکرده (lua nekarde):
حرف نزدن،ساکت شدن
 لوئه نکره
lua nekare
حرف نمی زند. ساکت هست
5-گف نژنده
 gaf nežande
حرف نزدن،ساکت شدن
گف نژنه
gaf nežane
حرف نمی زند ساکت هست
6-سس دکشته (sas dakəšte):
 الف.خاموش شدن صدا،ساکت شدن
ب.خاموش کردن صدا، ساکت کردن
اشته سسی دکش
əštə sasi dakəš
ساکت باش
چه سسی دکش
če sasi dakəš
ساکتش کن
#گردآورنده_مریم_محسنی 127 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-خفخون گته ( xafaxun gete):
خفه شدن ،ساکت شدن
خفخون بیگه  xafaxun bige
خفه شو
2-سس ویمرده ( sas vimarde):
خاموش شدن صدا ،ساکت شدن
چه سس ویمرده
če sas vimarda
صداش خاموش شد
3-سس نبرمه ( sas nebarme): صدا درنیاوردن،ساکت شدن
د چه سس نبرا
de če sas nebară
دیگه صداش درنمیاد
4-سس دمرده (sas damarde):
خاموش شدن صدا،ساکت شدن
چه مونو سسش دمرده
čə munu sasəš damarda
انگار صداش خاموش شد
5- آلاونده  (ālāvənde): ساکت کردن
ای آلاون
ay ālāvən
ساکتش کن
#گردآورنده_مریم_محسنی128 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۷


۱- پزارنده / پزراونده ( pezārənde / pezerāvənde ) : پاره کردن .

پزارن (Pezārən ) : پاره کن .

پزارندشه / پزراوندشه ( Pezārəndəša / Pezrāvəndəša ) :

پاره کرد . 

۲- آلاونده ( Ālāvənde ) : گرما بخشیدن ،  از گریه باز داشتن .

۳- دچیکاونده ( Dačikāvənde ) : چسباندن .

۴- پچیکاونده ( Pečikāvənde ) : به بالا فرستادن .

۵- پتخاونده ( Petəxāvənde ) : به جوانه رساندن .

تخاونده ( Təxāvənde ) : به جوانه رساندن .

۶- ویچیکاونده ( Vičikāvənde ) : فشردن .

۷- دییا ونده ( Diyāvənde ) : پاداش دادن ، شیردادن .

۸- جیپراونده ( Jiprāvənde ) : پراکندن ، بیدارکردن .

۹- آسیاونده ( Āsiyāvənde ) : خسته کردن .

۱۰- آسراونده ( : Āserāvənde ) : سرد کردن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۸

۱- پیشانش ( Pišānəš ) : ماما ، قابله .

۲- جمجم ( Jəmjəm ) : تحریک .

ای من جمجم ورده ( Ay mən jəmjəm varda ) :

او تحریکم کرد .

۳- رچ و واز ( Reču vāz ) : آراستگی ، پرداخت ، زینت دادن .

گشه برده شونه رچ و واز بکرن ( Geša barda šuna reču vāz bəkarən ) : 

عروس را برده اند آرایش کنند .

۴- پبست ( Pebast ) : پیوست .

هم چه پبسته ( Həm če pebasta ) :

این پیوست / ضمیمه ی آن است .

۵- تساونده ( Tasāvənde ) : گرم کردن .

تاسنده ( Tāsənde ) : گرما دادن و سر و صدا کردن .

متاسن ( Matāsən ) : شلوغ نکن ، داد و فریاد نکن .

وای چده تاسنی ( Vāy čada tāsəni ) : وای چقدر سر و صدا میکنی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 129
1- بتی بتی (bəti bəti): دوان دوان
بتی بتی کرا شی
bəti bəti kərā ši
دوان دوان داشت می رفت.
بتی بتی نه (bəti bəti na):باعجله
2- پر پشی دبه (pərə paši dabe): به پر و پاچه پیچیدن، دمساز بودن،همراه بودن
زیره شو خواوی کو اینه پر پشی دبیمه
zirašav xāvi ku ay na prəpaši dabayma
دیشب در خواب او به پر و پام پیچیده بود 
3- خاوه وره (xāva vəra): زمان و موقع خواب،رگ خواب
خردنی خواوه وره اومه
xərdani xāva vəra uma
موقع خواب بچه است
4-برمسه سس (bəraməse sas)
صدای هق هق گریه،صدای گریه
برمسه سسی آی
bəraməse sasi āy
صدای گریه ای می آمد
5- برزیمه به (barzima be)=برازمبه به (barāzəmba be) : تبرئه شدن، قطع کردن ارتباط
از د ای کو برزیمیمه = برازمبیمه
az de ay kubarzimayma= barāzəmbayma
من دیگه تبرئه شدم و رابطه ای با اون کس یا موضوع ندارم
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۹ 


۱- پتاونده ( Petāvənde ) : نور افشاندن .

ایته امه پتاو ( Ei tə ama petāv ) : کمی به ما بتاب ، قدری به ما توجه کن .

۲- پرزن ( Parzən ) : صافی .    پرزنده ( Parzənde ) : صاف کردن .

پرزاونده ( Parzāvənde ) : صاف کردن ، از صافی عبوردادن .

۳- تاونده ( Tāvənde ) : تاباندن ، تاب دادن و گرما دادن .

تاونییه ( Tāvəniye ) : گرما دادن .

شتی تاونه ( Šəti tāvənə ) : شیر را گرم میکند 

پشمه دوکی نه تاونن ( Pašma duki na tāvənən ) :

پشم را با دوک می تابانند .

۴- پراونده ( pərāvənde ) : به راه رفتن وا داشتن .

بپراون ( Bəpərāvən ) : به راه رفتن وادار کن .

۵- پوشاونده / پوشه ( Pušāvənde / puše ) : پوشش دادن ، پوشاندن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۰ 


۱- برماون ( Bəramāvən ) : گریاننده .

۲- خنداون ( Xandāvən ) : خنداننده .

۳- تیلاون ( Tillāvən ) : دواننده .

۴- چسباون ( Časpāvən ) : چسباننده .

۵- پیچاون ( Pičāvən ) : پیچاننده .

۶- هرداون ( Hardāvən ) : خوراننده .

۷- لنگاون ( Langāvən ) : لنگاننده  .

۸- نشاون ( Nəšāvən ) : نشاننده .

۹- کوچاون ( Kučāvən ) : کوچاننده .

۱۰- خساون ( Xəsāvən ) : خواباننده .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۸

۱-وچییه (vičiye): 
روی هم چیدن

۲-ویرم آ ( virərmā): یادم
می آید
۳-ویرر آ ( virər ā): یادت
می آید
۴-ویرم برشه (virəm barša):
یادم رفت-فراموش کردم

۵-ویرش برشه (virəš barša) :
یادش رفت-فراموش کرد

  #گردآورنده_فرنگبس_قلیزاده

 و_ن

🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۸۱


۱- لرزه ( Larze) : لرزیدن .                لرزش ( Larzəš) : لرزش ( Larzeš ) .


۲- کنده ( Kande ) : کندن .                کنش ( Kanəš ) : کنش ( Kuneš )


۳- چییه ( Čiye ) : چیدن .                چینش ( Činəš ) : چینش ( Čineš )


۴- وینده ( Vinde ) : دیدن .               وینش ( Vinəš ) : بینش ( bineš )


۵- درونته ( Darunte ) : کشیدن .        کشش ( Kašəš : کشش ( Kašeš )


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۲


۱- کامه ( Kāma ) : دهان گشوده ، محل چفت شدن  .


کامه به کامه  ( Kāma ba kāma ) : دهان به دهان  .


کامه به کامه به نی kāma ba kāma ba ni 


( دهان به دهان نشده است )


۲- مایه کاچ (Māya Kāč ) : کاسه ی سر ماهی .


۳- کارچاکنی (  Kār čākəni ) : اشکال تراشی .


کارچاکن ( Kār čākən ) : اشکال تراش .


۴- وست ( Vast ) : بس ،  کافی  .


۵- نرمه چش ( Narma čaš ) : زیرک ، چالاک و آن اصطلاحی است

در تخم مرغ بازی . تخم مرغ را به دندان می زنند نرم می نماید اما

در باطن محکم است .

به آدمهای ظاهرا سست و بی حال گفته میشود که در باطن حسابگر 

ومحکم اند . 


۶- اوه آشکاره کر   ( Ava āškāra kar) : کاشف .


۷- گو جیگر ( Gav jiger ) : حرف از زیر زبان کشیدن .


اه کرا من گو جیگر کری ( A kərā mən gav jiger kari ) :


او داشت از زیر زبانم حرف می کشید .


۸- جیر بنه کی ( Jir bna ki ) : زیر زیرکی .


۹- آله ژنک ( Āla ženak ) : بد قواره ، زن بد لباس و ژولیده .


۱۰ - تک به تک ( Tək ba tək ) : جور ، میزان .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۹

۱-گوش آکرده (guš ākarde):
گوش دادن
۲-گوش دکرده (guš dakarde):
حالی کردن-متوجه کردن

۳-گوش لاکنده ( guš lākənde): 
دزدکی گوش دادن
۴-گوشه بنه ( guša bəne): 
درگوشی حرف زدن

۵-گوش پرونته ( guš perunte):
گوشمالی دادن

گردآورنده_فرنگیس_ قلیزاده
و_ن

🌺کانال_واجه واج🌺

@vajenameh_tsleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_,جنوبی۱۸۳


۱- بر کوچا ورکوچا ( Bar kučā varkučā ) : خانه به دوش .

آلاخن ویلاخن ( Ālāxən vilāxən ) : خانه به دوش .

آلخ دلخ ( Ālex dalex ) : خانه به دوش .


۲- خاک آشون / خاک پشون ( Xāk āšun  /  xāk pešun ) :

خاک افشاندن / خاک پاشاندن .


۳- سو آدوئه شه ( Su ādua ša ) : رنگ و رخ باخته است .

سو آدوئه چاتر ( Su ādua čātər ) : چادر رنگ و رو باخته .


۴- خراوگی ( Xarāvagi ) : خرابکاری .

خراوگی کرده شه Xarāvagi karda ša  

خرابکاری به بار آورده است .


۵- داز و تور ویداشته ( Dāzu tavar vidāšote ) : خشم پراکندن .

اه امه را داز و تور ویداره ( A ama rā dazu tavar vidārə ) :

او نسبت به ما خشمگین است .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۸۴

۱- هوا دگاردنده ( Havā dagārdənda ) : هوا دگرگون شد .

هوا آگاردنده ( Havā āgārdənda ) : هوا برگشت .


۲ - ای دفه ای ام کاری مکه ( Ei dafaei əm kāri maka ) : 

یهو / بی مقدمه / ابتدا به ساکن این کار را نکن .


۳- ده وست آکه ( De vast āka ) : کافی است ، خاموش شو .


چده زار ژنی ده وست آکه ( Čada zār žani de vat āka ) :


چقدر زار میزنی / می نالی دیگر خاموش شو ، کافی است .


۴- زیله ( Zilla ) : ستوه .

گرونی ده امه زیله ورده ( Gəruni de ama zilla varda ) : 

گرانی دیگر ما را به ستوه آورده است .


۵- ره شه ( Ra še ) : شباهت یافتن .


اه اشتن خالو ره شه ( A əštan xālu ra ša ) : 

او به دایی اش رفته است / او از دایی اش به ارث برده است .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۵ 


۱- مینه خسه برا ( Mina xəsa bərā ) : بی خیال و بی مسئولیت .


 اصطلاحی است به آنانکه مسئولیتی به دوش ندارند و نمیگیرند .


۲- ده گله چو ( Də gala ču ) : چوب دوشاخه .


چوبی که یکدسته و دو شاخه داشته باشد معمولا برای جمع آوری 


خار و خاشاک در زمان پاکسازی مکانی خار دار بکار گرفته میشود .


۳- دیل سیرایی وینده ( Dil sirāey vinde ) : با چشم سیر دیدن .


به چشم خریداری دیدن .


۴- چم نداره من بیوینه ( Čem nedārə mən bivinə ) : 

چشم دیدن مرا ندارد .


۵- شاله چمه را ( Šāla čama rā ) : راه پر پیچ و خم .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

ای روزی ابو علی سینا  وختی که سفری کو کرا ای  ، ای جایی ارسه اشتن اسبی ای دار ی کو دوستشه وای را 
 کلش  وسرچینه درکر دشه وواشترا سفره پنش آکرده که نا هار بهره ، ای روستایی هم که اشتن اولاغی دنشتا هته ارسه و اشتن خری کو جیر اومه واشتن خری ابو علی  سینا اسبی وری دوستشه تا چه اسب کلشی بهره واشتنی اومه ابوعلی سینا سفره سری نشته!  شیخی واته اشته خری چمن اسبی وری مدوند چمن اسب ای پاسری ژنه واشته اولاغی چولاغ کره  ،روستایی ام گفی اشتن  نمسش  ژنده  مشغول هرده  به
هم ماقه اسبی پاسری ژنده  وروستاییه  مردکی واته اشته اسبی چمن اولاغی  پا چاکنده وای چولاغ کردشه بی من غرامت ادی ، شیخ ساکیت منده واشتن به لالی ژندشه  روستایی ه مردکی شیخی کشون کشون برده قاضی ور ، قاضی ای کو سوال دفرسه  شیخ ساکیت منده وهیچی نواتشه  قاضی واته ام مردک ظاهیرا لاله ، روستاییه مردکی واته اشتن به لالی ژندشه نخا من تاوان اده  چمن خری را !! پیشتر منه لوئه کردشه  قاضی واته تنه لوئه کردشه چه واتشه  ؟ روستایی واته واتشه اشته خری چمن اسبی وری مدوند ای پاسر ژنه ، قاضی خنده  ی کرده  به دانش ودرک وشعور شیخی افرین واتشه  از اه ماقه ام ضرب المثل منده که جواب ابلهون خاموشی یه
 زلیخا صبا

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

گردنه هیران : 

در زبان تالشی آستارا « هر hǝr » یا « هیر hir » به معنای : ابر و مه و هوای مه آلود . و « ان » نیز پسوند مکان می باشد . در نتیجه « هیران » یعنی : مکان ابر و مه . ( ض - ط ) . 

@tarikh_asta

ته مروون ببه  بدا بوان ته ساده یره  ، ته ویرر ادوئه ،  خیلی ساله   که^ ام آوادی کو مردومن ساده نینه  ومروونیشون ویر آدوئه،  هنته جیپرینه اشته پرو سایه کو مونن  سمبوری شیار اشته  خونی دا آخرنه چکه هینجن ،  ،دا هده که ده رقوَتی ته کو ممونو،  بد تنه وان ته ساده یرا  ته نزونیر، بدا بوان ،،  ته   تغییر مکه  بدا اشته دیلی دیله محیبتینه پور بوبو ،، اگه نی هیکسی اشته محیبتی قدری نزنوسته ، خدا که زونو   ته مروون بومون  و نشون بده   آدمیت نفس کشه ومرده نیه  ام دنیا هوا به اشته شیارون ایتیاج داره ، اشته منده و اشته مروونی !،چه هوا  آلوده آبه هوا پاکیه آبه را بومون   زونی اونی که^تنه وان ساده  اشتن  به اشتن بی معریفتینه  هیولایی بون که آخر هوون ویجره !!،
 صبا

شمه خردَنون تالشی آموجَه


به فرزندانتان #تالشی یاد بدهید


 🌺کانال واجه واج🌺

شمه خردَنون تالشی آموجَه


به فرزندانتان #تالشی یاد بدهید


 🌺کانال واجه واج🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۶

۱- چرک دمر ( Čərk damer ) : پارچه ای که چرک در متنش نشسته باشد .

۲- پاتک پاتک ( Pātək Pātək ) : راه رفتن با نوک انگشتان پا .

۳- خاوه ره ( Xāva ra ) : گیجگاه .

۴- ور آگته ( Var āgete ) : به بر کشیدن .

۵- شه اومه ( Še ome ) : رفت و آمد .

#گردآپرنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۷ 

۱- گفک ( Gəfk ) : بی آب و بی مزه ، سفت و آفتی .

ای گله خج داری کو چیمه گفکا ( Ei gəla xəj dāri ku čima gəfkā ) : 

یک عدد گلابی وحشی از درخت چیدم 

سفت و آفتی / بی آب و بی مزه بود .

۲- ای پا سر منده ( Ei pā sar mande ) : یکدنده ماندن .

درازه روزی ای پا سر منده ( Dərāza ruzi ei pā sar manda ) :

تمامی روز را مرتب ایستاده است .

۳- ویوشکنده ( Vivəškənde ) : پیچاندن .

 پیچاندن پارچه ی خیس برای خشک شدن .

۴- ویتراکنده ( Vitrākənde ) : حواله کردن .

ته ای من ویتراکنده ( Tə ay mən vitrākənda ) : 

تو او را حواله ی جانم کردی .

۵- خاو آشو ( Xāv āšu ) : خواب زده شدن .

ته ای خاو آشو کرده ( Tə ay xāv āšu karda ) :

 تو خواب زده اش کردی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۸

۱- روکه زوبون ( Ruka zubun ) : شراع الحنک / زبان کوچک .

۲- زوبون ( Zubun ) :  زبان گوشتی / ماهیچه ای داخل دهان .

۳- زوون ( Zuvuon ) : زبان گفتار ، زبان تکلم .

۴- زمون ( Zamun ) : زمان ، وقت و هنگام .

۵- سوک و سو ( Suku su ) : رونق / پاک و رنگ و رو دار .

سوک و سویی نداره ( Suku suei nedārə ) : جلوه ای ندارد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
*بله تایید در حین صحبت کردن با همدیگر*
1- ها hā  بله
2- ولله valla آره بخدا، همینو بگو
3- بسچه basčə پس چی،آره خوب
4- به چه bačə پس چی، آره
5- چه زونوم čə zunum چه میدانم،درسته
6-هی بوا hay bəvā همونو بگو
7- همی بوا həmi bəvā همینو بگو
8- هته یه د hataya de همانطوره
9- هنته یه د həntaya de
 همینطوره
10- خاب xāb خوب، باشه 
*بله در جواب صدا زدن*
1- چه ča چیه؟
2- چه وای čə vāy چی میگویی
3- چه خای čə xāy  چی می خواهی
4- چرا دخونی čərā daxuni چرا صدا می زنی
5- اومیمه umima آمدم
#گردآورنده_مریم_محسنی 130
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- دس به نقد (das ba naqd): نقدی
2- نماز پکرده (nəmāz pekarde): بر مرده نماز خواندن،نماز میت خواندن
3- نوم برشه (num barše): مشهورشدن، معروف شدن 
4- نومدار (numdār): مشهور
5-نومره (numra): نوع،جور
#گردآورنده_مریم_محسنی 131
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۹ 

۱- مردرند (Mərdərənd ) : زرنگ / قالتاق .

خیلی مردرنده ( Xayli mərdrənda ) : خیلی زرنگ / قالتاق است .

۲- کولییه چم ( Kuliya čem ) : زگیل .

چه دس و پا کولییه چم دری ( Če dasu pā kuliya čem dari ) : 

دست و پایش زگیل دارد .

۳- پشته (Pešta ) : تپه / بلند .   پشتم ( Peštəm ) : پشته / تپه .

کول ( Kul ) : زمین بلند تر از زمین هموار / زمین برجسته .

۴- گل آژن ( Gal āžan ) : پا به ماه .

ژنک ده گل آژنه ( Ženak de gal āžana ) : 

زن دیگر نزدیک به زایمان است / پا به ماه است .

۵- پهر ژن ( Pəhar žen ) : زن بابا .

# گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۰

۱- کله شغ ( Kalla šaq ) : زورگو / مغرور .

کله شغه مردک ( Kalla šaqa merdak ) : مرد زور گو .

کله شغه ( Kalla šaqa ) : زورگوست .

۲- ویرمه ( Virme ) : سر به راه آمدن / رام شدن .

ویرمه ( Virma ) : رام شد / سر به راه شد / شوروشرش خوابید .

اه اسب ده املاک نییه ویرمه ( A asb de amlāk niya virma ) :

آن اسب دیگر چموش نیست رام شد .

۳- ویداشته ( Vidāšte ) : انداختن ، تیر انداختن ، از بچه ادرار گرفتن .

وایی ویداشته خوبیت نداره ( Vāei vidāšte xubiyat nedārə ) : 

شکار پرنده جالب نیست .

خردنی ویدار ( Xərdani vidār ) : ادرار بچه را بگیر .

۴- خشکه خس ( Xəška xəs ) : سرفه ی بی خلط .

۵- گرمه گوله ( Garma gulla ) : گلوله ی آتشین ، نوعی نفرین .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۰

۱-سره ور (səra var):
سرمای شدید وطاقت فرسا

۲-سره چکه (sara čaka): 
شکست-تنبه

۳-سره کوئه (sara kua):
سرزنش-سرکوفت

۴-سییا خر ( siyā xər):
ابرسیاه

۵-سرآلکه( sar ālake):
متوجه شدن-بیاد آوردن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vaenameh_taleshi

#زبان_تالسی_گویش_ماسال۱۲۱

۱-ورزنش ( varzəneš) 
غرض ورزی

۲-ویجرده (vijarde):
زخمی کردن

۳-واشنده ( vāšənde):
روشن نگهداشتن

۴-وراورد (varā vərd): 
امتحان کردن

۵-ویلون (vaylun): سرگردان

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۱

۱- خله بروازن ( Xəla barvāzən ) : از سوراخ بیرون کشیدن .

 خله بروازن بیمونه . (  xəla barvāzən bimuna ) :

 از جای برجستیم .

۲- پوخوم ( Puxum ) : شاخه و بوته ی نورسته ی گیاهان .

شاخه و بوته ی نورسته ی تمشک و گلپر را پس از پوست کندن میخورند .

۳- کلشه مشته ( Kəlaša məšta ) : یک مشت کاه .

 مشته ای کاه را به خاکستر می زدند و با آن ظرفهارا می شستند .

۴- چکله کشی ( Čəkla kaši ) : بیگاری .

چده ته را چکله کشی بکرم ؟ ( Čada tə rā čəkla kaši bəkarəm ) :

چقدر برایت بیگاری بکشم ؟ .

۵- ده دیل ( Də dil ) : مشکوک .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۲ 

۱- گره گره ( Gəra gəra ) : صدای مرغ به هنگام تخم ریزی .

۲- گدگداز ( Gəd gədāz ) : صدای مرغ پس از تخم ریزی .

۳- فرته فرته ( Fərtə fərtə ) : صدای بالا و پایین کشیدن بینی .

۴- پرته پرته ( Pərtə pərtə ) : صدای خاموش شدن چراغ فتیله ای .

۵- دمبلی دمبا ( Dəmbli dəmbā ) : صدای ساز و ضرب .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۳ 

۱- وژه ( Vəžžə ) : صدای طلب کردن گاو نر برای جنگیدن .

۲- وز وز ( Vəz vəz ) : صدای زنبور و مگس .

۳- ترپ تروپ ( Tərap tərup ) : صدای قلب .

۴- پخ ( Pəx ) : صدای ترساندن .

۵- وو ( Vuo ) : صدای باد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۴

۱- تترغ توتوروغ ( Tətəraq tu turuq ) : صدای تیر و تیر اندازی .

۲- شترغ ( Šətəraq ) : صدای زدن سیلی .

۳- گره ( Gərrə ) : صدای توفان دریا .

۴- پل پل  ( Pəl pəl) : صدای جوشیدن آب .

۵- خرته خرته ( Xərtə xərtə ) : صدای خلط سینه ی آدمی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

زبان تالشی – گویش آستارا 

1 – اُو ov : آب 
2 – اُوَینَه ovâynâ : آیینه 
3 – کَه kâ : خانه 
4 – دو do : درخت 
5 – رو ru : رود ، رودخانه 
6 – هر hǝr : ابر و مه ، هوای ابری و مه آلود 
7 – هردَن hǝrdân : کودک ، بچه 
8 – زیزَه ziza : شکوفه درخت 
9 – زر zer : ازگیل ، درخت و میوه ازگیل 
10 – هَی شی hayši : خورشید 
11 – اُشم ، اُوشم ošǝm ، ovšǝm : ماه ، کره ماه 
12 – نَنَه nânâ : مادر 
13 – دَدَه dâdâ : پدر 
14 – مَمَه mâmâ : مادر بزرگ 
15 – بوبو bobo : پدر بزرگ 
16 – زوئه zuâ : پسر 
17 – کِلَه kela : دختر 
18 – بوئه buâ : برادر 
19 – هووَه hovâ : خواهر 
20 – سوک suk : خروس 
21 – کاگ kâg : مرغ 
22 – واگ vâg : گرگ 
23 – بیلی bili : اُردک 
24 – پاس pâs : گوسفند 
25 – اسپَه ǝspâ : سگ 
26 – کی یَه kiya : اجاق ، اجاق خوراک پزی 
27 – هوتِه hote : گفتن 
28 – هاندِه hânde : خواندن 
29 – زنی یِه zǝniye : دانستن 
30 – ماسی یِه mâsiye : شنیدن 
31 – بامی یِه bâmiye : گریستن ، گریه کردن 
32 – ویندِه vinde : دیدن 
33 – داداشتِه dâdâšte : نگاه کردن 
34 – گلی یِه gǝliye : جوشیدن 
35 – واشتِه vâšte : پریدن 
36 – ویشتِه vište : جهیدن 
37 – ویتِه vite : دویدن 
38 – مِش meš : زنبور 
39 – موز muz : مگس 
40 – چوک čok : خوب 
41 – پارد pârd : پُل 
42 – کِچَه keča : قاشق 
43 – ساغ ، ساق sâq : زنده ( در حالت مادی ، در قید حیات بودن یا نبودن )
44 – ژی ži : زنده ( در حالت معنوی ) 
45 – بژی یویش bǝžiyoyš : زنده باشی 
46 – ول vǝl : گُل 
47 – تُول tūl : گِل ، گِل لجن مانند 
48 – ناهو nâho : صبحانه ، وعده خوراک صبح 
49 – چوشتَه čoštâ : ناهار ، وعده خوراک ظهر 
50 – شانگونَه šângonâ : شام ، وعده خوراک شب 

تلفظ صوتی این پنجاه واژه تالشی در پست بعدی آمده است . 
👇👇👇

@tarikh_astara

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۵ 

۱- ایشتاونده ( Eištāvənde ) : شنواندن /طعنه زدن .

امه ایشتاوندشه ( Ama eištāvəndəşa ) : به ما طعنه زد .

۲- خدا بیامرزی ( Xədā biyā mərzi ) : طلب آمرزش .

۳- درازه دوئه ( Dərāza due ) : طولانی کردن کاری .

۴- خش اوغور ( Xəsš uquor  ) : خوش عبور ، خوش یمن .

اوغور ( uquor ) : یمن ، شگون .

ته را خش اوغور بوبو ( Tə rā xəš uquor bubu ) : 

عبورت به خیر و خوشی باشد .

۵- گرمه سینه ( Garma sina ) : از راه رسیده و عرق دار .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۶


۱- بد سر ( Bad sar ) : بهانه گیر و بد قلق .

چه ژن بد سره ( Če žen bad sara ) : 

زنش بهانه گیراست / بد قلق است .

۲- خفتی ( Xafti ) : بی حوصله ، عصبانی .

چه مردک خفتی یه (Če merdak xaftiya ) :

 شوهرش بی حوصله / عصبانی است .

ای وینم من خفت آگره ( Ay vinəm mən xaft āgerə ) :

با دیدنش عصبانی میشوم .

۳- بد مجاز ( Bad məjāz ) : کفری ، عصبانی ، بی حوصله .

از نی بد مجازیمه  ( Az ni bad məjāzima ) :

 من هم بی حوصله و کفری هستم .

۴- سوج و ووج ( Suju vuj ) :  آه و ناله ، عز و جز ، لابه کردن .

چه سوج و ووج آدم کشه ( Če suju vuj ādam kəšə ) :

آه و ناله / لابه اش آدم می کشد .

۵- پس پتیل ( Pas petil ) : از پشت / از پس حمله ور شدن .

من پس پتیلش کرده ( Mən pas petiləš karda ) : 

از پشت سر به من هجوم آورد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#تالشون
سرد آبه
یخ ژنده کَشَه
کو
نی
#عشق
شَلَه
ژنه....

در گویشِ تالش مرکزی کرگانه رودی
زَمی : زمین
بَند : کوه
رَه : خط الراس افقی نسبت به بیننده
ژییَه : خط الراس عمودی نسبت به بیننده
دیمَه : پهنه
تَپَّه : تپه
مَرز : بلندی خاک نسبت به زمین اطراف
لو : مرز پست ، مرز کوتاه
چُلَه چُلَه ئون : تپه ماهور 
دول : فرو رفتگی زمین نسبت به اطرافش
کٓل : نهر آب
کوئَه : مجموعه ، جمع ، انبوه
کَلَه کَلَه ئون : زمینی که پر از سنگ های بزرگ است
ئور : بر آمدگی، غده
سُامون : سر حد ، مرز بین دو زمین
شَم : ساحل، کنار رود خانه
تِش : شیب
کولَت : مزرعه کوچک و کم عرض و طول
هی : مزرعه گندم
سَخت : صخره ، پرتگاه
ویگٓن : پرتگاه
سوئَه تَپَّه : تپه ی علف
کِتَه تَپَّه : تپه ی سنگی 
ویشَه تَپَّه : تپه ی درختی ، تپه ی جنگلی
کولَه تَپَّه : تپه ی کوتاه
تَپَّه تَپَّه : تپه تپه
سَختَه کَش : دو صخره همجوار ، صخره قرینه 
کِتَه کِتَه : سنگلاخ
روخون : جاده
رُا : راه
ریسی : مالرو
چغر : برف راه

#حسن_زینلی

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۷


۱- جل (  jəl ) :  لپ .

نونی ام جل اه جل کره ( Nuni əm jəl a jəl karə ) : 

نان را این لپ آن لپ می کند / نان را در دهانش می چرخاند .

۲- دنه ساز ( Dana sāz ) : ساز دهنی .

۳- کس مساز ( Kas masāz ) : آب زیر کاه ، ناساز .

۴- بساز آساز ( Bəsāz āsāz ) : ساخت و پاخت .

۵- سرسری ( Sar sari ) : بی دقت .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۸ 


۱- پته خله ( Pəta xəla ) : آبله رو .

 کسی که پوست صورتش بر اثر بیماری آبله سوراخ سوراخ باشد .

۲- اژدم ( Aždəm ) : آب نمک بسیار شور .

۳- انجار ( Anjār ) : ابزار .

۴- ازازیل ( Azāzil ) : آتش پاره .

۵- گرگره آتش ( Gər gəra ātaš ) : آتش شعله ور هیزم .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

پست واژه تالشی

مثل تالشی 
خدا هیچ چارواداری راه دار مکره^
خداهیچ چاپاری را راه دار ونگاهبان را ه نکند 
این مثل را برای کسانی می اورند منصبی را که حقشان نبوده 
بدست می اورند ودمار از روزگار بقیه در می اورند ویادشان میرود که خودشان مثل بقیه بودند 
زلیخا صبا

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1_خنگر/   Xəngər/قی کردن چشم
 صب ایز ی اشته چمی خنگری بوشور

2_گنش/   Gənəš/ چرک کردن زخم
 چه زمی گنش کرده 

3_واگنش/   Vagənš / تب خال
 خردنی لبون واگنش پرمه  ترسش کرده 

4_چس،چس/čəs ،čəs/تاول های کوچک 
چه جان  همه چس چس به 

5_گوز آوله/  Guzãvla /تاول های بزرگ آبدار بر اثر سوختگی 
 چه دسی سیسته گوز آوله کرده 

#_گردآورنده _زلیخا_صبا_ماسال


ون
🌺کانال واجه واج 🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-تاو (tāv): توانایی-
طاقت
۲-تاو (tāv): عجله -شتاب

۴-تاونیِه (tāvəniye): آرام 
آرام شیر را حررات دادن،
 عجله وشتاب واردکردن
هم می شود۰

۵-تاویستَه (tāvista): 
شتاب کرد-عجله کرد۰
۴-تاوش (tāvəš): عجله 
کردن -شتاب کردن۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_talshi

گویش شمالی زبان تالشی – منطقه آستارا 

اُسی یِه = آسایش 

اُسی یِه – osiye : ملایم ، دمای ملایم ؛ نه سرد ، نه خنک ، یک دمای ملایمی است برای مایعات مانند چای که بتوان از خوردن آن لذت برد ؛ یعنی باید دمای چای نه زیاد داغ باشد که زبان را بسوزاند و نه زیاد سرد که لذتی در خوردنش نباشد . در تالشی شمالی وقتی می خواهند بگویند بگذار چای تو کمی خنک شود بعد آن را بخور از این واژه استفاده می کنند . 
مثال : بِدو اِشتِه چای اوسی پِشو باهَه = بگذار چای تو کمی خنک ( ملایم ) شود بعد بخور . 
این واژه در واقع همان واژه « آسایش » در زبان فارسی است . که در تالشی جنوبی : آسی یِه – و – آسِره – تلفظ می شود . در واقع دمای یک مایعی مانند چای به حدی برسد که از خوردن آن نه دهان و  زبان بسوزد و نه به خاطر سردی بیش از حد بی مزه باشد بلکه در حدی باشد که به هنگام خوردن آن به انسان حس آسایش و آرامش بدهد . 
اُسی یِه = آسی یِه = آسایش

#ضیا_طرقدار


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

❤️تالشَه نَه نَه اون دیل 
خدابهشتی مونو❤️

🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

ربارون رندی مونی خاسه تالش
شیرینه قندی مونی خاسه تالش
گیلونی سر دره ابرازه گردن
مولومی بندی مونی خاسه تالش

معصومه اپروز

@Masomehaprooz

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#علی_خوش_گفتار 

شِه = رفتن
ویشِه = فرو رفتن، پایین رفتن (به پایین به طور عمودی)
جیشِه = زیررفتن (به زیر چیزی و بلند کردن آن)
پِشِه = بالا رفتن
دَشَِه = داخل شدن
بَرشَه = بیرون رفتن

فیریک = اخم
چه اشته فیریکی ویدوئَیرَه
چیه اخم کردی 
چیه اخمهات را پایین آوردی
ویدوئه = باریدن، پایین انداختن
کلاکی ویدوئَه
باران شروع به باریدن کرد
باران می بارد
لفچ = لب
چه اشته لفچی ویدوئَیره
چیه لبهات را پایین انداختی

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

سنگینه رمه ( Sangina Rama ) : رمه ی سنگین که معمولا بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ راس میباشد و کمتر از آن را سبکه رمه ( Səbəka Rama ) : رمه ی سبک میگویند .

#فدایی

تلار بالاخونه ( Talār bālāxuna ) : خانه ای که تلار و بالا خانه داشته باشد .توضیح اینکه این خانه فاقد تنه بی و غولام گردش و هشته راه است .

کاول ( Kāvəl ) : خیش . و کاوله خره ( Kāvəla xara ) : طنابی که وصل به کاول و لپ (Ləp ) : یوغ است و کار شوم ( Šum ) : شخم باغ انجام میگیرد و در قسمت پشت بار الاغها مشهود است . خره اولاغ ( Xara olâq ) : خر ماده .

چخیسته ( Čəxiste ) : به نفس افتادن بر اثر سرما 

تمکیسته ( Tamakiste ) : به نفس افتادن بر اثر گرما

لپ ( Ləp ) : یوغ .

تلار بالاخونه ( Talār bālāxuna ) : خانه ای که تلار و بالا خانه داشته باشد .توضیح اینکه این خانه فاقد تنه بی و غولام گردش و هشته راه است .

اوردک و اوردکه وچن ( Ourdaku Ourdaka Vačen  ) : اردک و جوحه  هایش  .

#محمد_رضا_فدایی


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1_دَشکن دَریز / DaškənDariz/ بد وبیراه گفتن وزیرو روکردن کسی 
 هرچی شاستشه دشکن دریز کردشه 
 2_ویریز وویلا / Virizvila/ اسباب اثاثیه  خرد وکوچک (  اویختنی وتکاندنی 
 اشتن ویریز ویلا جم آکردشه یا کو شه ) 

 3_آگارد ویگرد/āgard vigard/بر گرداندن برگشتن /

ای را اگرد ویگرد هنتیه ای دیقه 

 4_جنجره _Janjara/ کلافه وآشفته
 اشتن زندگی کو وئیر جنجره یه 

 5_ جق/Jəq / کوچکترین صدا
  جق نییاره^ کردن

#_گردآورنده _زلیخا_صبا_ماسال

ون
🌺کانال واجه واج 🌺

@vajenameh_taleshi

منتشر شد! . 
  ادبیات شفاهی تالش .  
تالیف : علی عبدلی . 
 ناشر : انتشارات فرهنگ ایلیا .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-خلک (xalk): مردم -دیگران

۲-خلکه که (xalka ka): 
خانه مردم-یادیگران

۳_خلکه سرا (xalka sərā): 
حیاط مردم یادیگران
۴-خلکه لوئه (xalka lua): 
حرف مردم یادیگران

۵-خلکه خلا (xalka xalā): 
لباس مردم یا دیگران
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_talshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال  
1- بن گیل (bəngil): اصطلاحی است به معنی درخت
2- اشتن سری گزنه کیله ویخا 
(əštan sari gazna kila vixā):
 سرش را در باغ گزنه فرو کنه (مخفی کند).
اصطلاحی است برای آدم خطا کار که از  خجالت و شرمندگی از انجام عمل بد
باید این کار را انجام دهد. 
3- پا سر منده (pā sar mande): سر پا ایستادن
4- نوازنده (navāzanda): ارکستر
مترادف سازنده (sāzanda)
5-نوشون پکر کرده (nušun pekar karde): نامزد کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی109
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-سره دسمال (sara dasmāl): روسری
2- کلاغی (kalāqi): نوعی روسری بانوان که پارچه اش براق و نازک بود و حاشیه قهوه ای داشت که به طرز خاصی با مو بافته می شد و تقریبا شبیه " پسآوند" 
پسآوند بستن روسری به سر به طوریکه که دو طرف بلندش به پشت گردن در خلاف جهت هم رد می شود و سپس در جلوی سر گره می خورد. ولی در بستن کلاغی گره ندارد و دو طرف بلند  در زیر لبه کلاغی پنهان می شود.
3. تالشه شوار (tāləša šəvār)
دامن زنانه محلی تالشی 
4- تالشه شیی (tāləša šeyi): پیراهن زنانه محلی تالشی 
5- جلخته (jələxta): جلیقه
6- قبا (qabā): کت
مترادف تالشه ژنکه قبا= تالشه قبا و البته به کت مردانه هم قبا و مردکه قبا گفته می شود
#گردآورنده_مریم_محسنی 110
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

به فرزندانمان 
#زبان_تالشی
را بیاموزیم


🌺کانال واجه واج🌺
❤️متفاوت ترین کانال  #تالشی

اگه تالشی عضو شو👇👇👇

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- ای وری گینه (i vari gine): از خانه بیرون رفتن
وقتی از ماندن در خانه خسته شدیم می گوییم:
 د بی ای وری بگینم
de bi i vari bəginəm
دیگه باید بیک طرفی بیرون از خانه بروم
2-  بز ورده (bez varde):عاصی کردن،خسته کردن
منش بز ورده
mənəš bez varda
منو عاصی کرده
3- وا آگته (vā āgete): فرق سر باز کردن،چپه وا آگته، راسته وا آگته
مترادف راسته آگته، خاله آگته
اشته مو راسته وا آگه،چپه وا آگه
əštə mu rāsta vā  āge,čapa vā āge
مو هایت را فرق راست باز کن،موهایت را فرق چپ باز کن
4- شاهدا،بلکم (šāhadā , balkam: شاید
5- فلوس (fulus): چای کهنه شده در قوری
چایی د فولوس آبه
čāyi de fulus āba
چایی دیگه کهنه شد
#گردآورنده_مریم_محسنی 111
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

لِدو:
🥗

واژه هایی در گویشِ کرگانه رود

مِش: زنبورِ عسل
موز: مگس
آسون پیَگی : سوسک سیاه بزرگ شاخدار
پسپلُا : پهن غلطان
موچَک : پشه
مُاجینَه : مورچه
مْرٓت : موریانه
موزَنگی : سنجاقک
سرسری: جیرجیرکِ خنگی
زَلِه : زالو
مَنزَل: عنکبوت
لشکَه مَز : خرمگس
أسبج : شپش
رشک : رِشک
کِک : کَک
زَلزَلَه : جیرجیرکِ آواز خوان
فن روشونی : کرم شب تاب
گولوددُا : کفشدوزک
پَپونَه : پروانه
گَنَه : کنِه

#حسن_زینلی
                    
🌺کانال واجه واج🌺

❤️متفاوت ترین کانال  #تالشی

@vajenameh_taleshi   👈

أ سرون بی دیَشتِه! (دوباره باید دید)


❤️

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1_رت پیل/ RətəPil/  قی کردن چشم همراه  پیله  کردن 
 هده برمه چه چمون رت پیل کرده 

2_پف پیله/ Pəfəpila/ سر وصورت باده کرده وزردشده 
 بیچاره ژنک لی   پف پیله کرده 

3_چمه فاک/ Čemafak/ دور چشم کیسه داشتن 
/  صب خاو دره ایزه^ چمه فاک کره^

4_کور ه فوس/ kürafus/ گل مژه 
 چه چمی کوره  فوس پرمه وئیر سی داره^

5_ایناقه خس/ Einaqa xəs/ احتقان 
ایناقه خس کره^

#_گردآورنده _زلیخا_صبا_ماسال


ون
🌺کانال واجه واج 🌺

@vajenameh_taleshi

چمه ، نقلی، کلاچی کو ، دفرسن
دمرده گشه، ماچی کو، دفرسن
 غریبه ونگاونگی، مغریبه سر
 یتیمه مونده گاچی کو، دفرسن

معصومه اپروز


🌺کانال واجه واج🌺

❤️متفاوت ترین کانال  #تالشی

@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_کرگان_رود (رضوانشهر)

وَتِ : بافتن
اَوِج : بافنده
پَتِ : پختن
اَپِج : پزنده ، آشپز
دوشیِ : دوشیدن
اَدوش : دوشنده
سوتِه : سوختن
اَسوج : سوزنده
رونیِه : راندن
اَرون : راننده
ژِه : زدن
اَژَن : زننده، ضارب
حَردِه : خوردن
اَح : خورنده
شِه : رفتن
اَش : رونده
گَتِ : گرفتن
اَگی : گیرنده
أستِ : خریدن
اَستون : خریدار
دَرتِ : جارو کردن
دَرج : جارو زن ، سوپور
و...


#حسن_زینلی


🌺کانال واجه واج🌺

❤️متفاوت ترین کانال  #تالشی

@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 

الوس:زغال‌ خاموش‌ 
جیک:زغال‌روشن‌ (چیکیل)
لر؛لاغر
چق:چاق
روخون:راه
اوزگور:خاک‌ودوده‌آتش‌ که ‌دردرون‌ لوله‌هستش (دوده بسته...)
🌺کانال واجه واج🌺

❤️متفاوت ترین کانال  #تالشی


#مرتضی_خرسند

@vajenameh_taleshi   👈

مهر حکومت گیلان و طوالش... اما الان نام تالش را از کنار گیلان برداشته اند.
حتما نیاز است نام و نشان تالش در کنار گیلان احیا شود،زیرا اگر فرهنگ غرب گیلان در برابر هجوم زبان مهاجم ترکی مانند اردبیل نابود شود،نوبت بعدی نابودی گیلک هاست..

#درگاه_مجله_مجازی_تالشان

🌺کانال واجه واج🌺

❤️متفاوت ترین کانال  #تالشی


@vajenameh_taleshi   👈

مونده (munda): گوساله
گویش_ماسال_مریم_محسنی

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-ویبرم (vibram): 
گریه توام با ناله و آه

۲-چوکت (čukat): در
قدیم برای قرض گرفتن
یا قرض دادن نفت  باچند
خط روی چوبی میزان نفت
رامشخص می کردند۰
۳-جلافت (jalāfat):
بی آبرویی

۴-پِوراشتِه (pevrāšte):
چیزی را عمودی تکیه دادن

۵-توازیسته ( təvāzista): 
 به جای دور پرتاب شد

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_talshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-آگرد (āgard): برگرد

۲-آلک ( ālak): واگیر-مُسری

۳-آوازنده (āvāzənde): 
جدا کردن 
۴-آوَز (āvaz): جداشو
۵-آویشته (āvište): 
پاک کردن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺 کانال واجه واج🌺

@vajenameh_talshi

❤️بایه یندی نه ببَم تالشه زوبونی غم بَرم

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۵۳

۱- جیتیل ( jitil ) : شوکه شدن ، ترسیدن .

۲- جینش ( jinəš ) : دچار ، حواله .

۳- جزه ( jəza ) : آه و ناله ، زاری .

۴- جستم ( jəstam ) : جست بر داشتن .

۵- جسور ( jasur ) : گستاخ ، دلیر ، بی باک .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۵۴

۱- جزر ( Jəzər) : زجر ، ستم .

۲- جبه ( Jaba ) : جعبه .

۳- جان کنش ( Jān kanəš ) : جان کندن .

۴- جانه ورنگ ( Jāna varang ) : جان گرفتن .

۵- جان دلک ( Jān dalak ) : از جان رفتن ، از حال رفتن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۵۵

۱- جان برده ( Jān barde ) : جان بردن .

۲- جان دوئه ( Jān due ) : جان دادن .

۳ خون جیگر ( Xun jigar ) : جگر خون .

۴- خون ویکر ( Xun vikar ) : خون ریز .

۵- خون پکر ( Xun pəkar ) : خون پاش .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۵۶

۱- بائیس ( Bāis ) : لازم ، نیازمند .

از ام لسی نخام ته بائیس بو 

( من این چوبدستی را نمیخواهم لازمت میشود )

۲- وا ورده ( Vāvarda ) : باد آورده .

وا ورده وا بره (Vā varda vā barə ) : باد آورده را باد می برد .

۳- واگنش ( Vāgənəš ) : حساسیت .

۴- واتا ( Vātā ) : گیسو یا موی سر را با شانه جهت دار کردن .

ای وری یه واتا ( ey variya vātā ) : به یک طرف بردن موها .

۵- و وا ( Vavā ) : وبا ، نوعی بیماری واگیردار .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۵۷

۱- باریکه شه یتون ( Bārika šəay tun ) : اصطلاحی است 

برای کسی که کاری را زیرکانه انجام می دهد .

۲- بارابند ( Bārābend ) : طنابی از کنف جهت بستن بار بر روی

  حیوان و یا بستن هر چیز دیگر .

۳- شیرین عقل ( Širin aql ) : سبک عقل ، هالو  .

۴- شیرنه لوئه ( Širna luae ) : سخن شیرین ، خوش سخن .

۵- سخته سمبه ( Saxta səmba ) : کنایه از محکم کاری است .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۵۸ 

۱- سور و سات ( Suru sāt ) : آنچه را رعیت

 علاوه بر تعهدات اصلی به ارباب میداد .

اصلی ترین پرداخت رعایا به اربابان برنج بودچنانچه غیر از

 برنج جنس دیگری از قبیل مرغ و گردو و سیر و پیاز و جارو 
 ‏
 ‏و دوشاب و غوره هم تعهد میشد به آن سوروسات میگفتند .

۲- سییا بهار ( Siyā bəhār ) : اول اسفند تا آخر خرداد را

 روستاییان گیلان سییا بهار میگویند .

۳- غوره موسه ما ( qura musa mā ) : نام خورشتی است که 

با غوره و پیاز و مرغ درست شود .

۴- سییا آلوس ( Siyā ālus ) : زغال سیاه . اصطلاحی است 

که « سییا آلوسی مونو » مثل زغال سیاه است .

۵- سییایی ( Siyāei ) : تاریکی . 

« چمه سر سییایی شو » اصطلاحی است که 

سرم گیج می رود .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۰ 

۱- ای سر ( ei sar ) : گاهی ، وقتی .

۲- ای جور ( ei jur ) : به شکلی ، یک جور .

۳- ای نه ( ay na ) : با آن .

۴- امی نه ( əmi na ) : با این .

۵- اوه ته ( avata ) : آن طرف تر ، آن ور تر .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۱

۱- کون خشکی ( kun xəški ) : یبوست .

۲- کون به کون ( kun ba kun ) : پشت به پشت ، دنبال هم .

۳- کونه مجه ( kuna məje ) : بیقرار ، جا به جا شدن . 

۴- کونه خوره ( kuna xura ) : مرضی که به مقعد مرغ می افتد .

۵- کون به کون نوئه ( kun ba kun nue ) : صمیمی شدن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۲

۱- دس دکو ( Das daku ) :  سر دست رفتن و افتادن .

 معمولا برای حیواناتی چون اسب و قاطر و الاغ که دستشان به سنگ یا 
 ‏
 ‏چوب و شیئی گیر کند میگویند .

۲- پا پکو ( pā pəku ) : سکندری خوردن یا همان افتادن با سر و دست 

این حالت اغلب موارد برای انسان رخ میدهد و آن گیر کردن پا به سنگ

یا هر مانع دیگری باشد را گویند .

۳- دس ویلا ( das villā ) : فرا خواندن از ناحیه ی دور با تکان دست .

۴- دسه سری ( dasa sari ) : از روی دست . چیزی را به زمین ننهادن .

۵- پا رییه ( pāriya ) : رد پا .  پا ماله (pāmāla ) : جایی که با پا مالیده 

شده باشد مترادف پارییه .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۳

۱- ای( ey ) : یک .

۲- ده ( Də ) : دو .

۳- سه ( Sə ) : سه .

۴- چار ( Čār ) : چهار .

۵- پینج ( pinj ) : پنج .

۶- شش ( Šaš ) : شش .

۷-هفت ( Haft ) : هفت .

۸- هشت ( Hašt ) : هشت .

۹- نه ( Na ) : نه .

۱۰ - ده ( Da ) : ده .

۱۱- یونزه ( Yunza ) : یازده .

۱۲- دونزه ( Dunza ) : دوازده .

۱۳- سینزه ( Sinza ) : سیزده .

۱۴-چارده ( Čārda ) : چهارده .

۱۵- پونزه ( Punza ) : پانزده .

۱۶- شونزه ( Šunza ) : شانزده .

۱۷- هیوده ( Hivda ) : هفده .

۱۸- هیژده ( Hižda ) : هیجده .

۱۹- نیزده ( Nizda ) : نوزده .

۲۰- بیست ( Bist ) : بیست .

#گردآورنده_ محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۴

۱- سی ( Si ) : سی .

۲- چل ( Čəl ) : چهل .

۳- پنجا ( Panjā ) : پنجاه .

۴- شصت ( Šast ) : شصت .

۵- هفتات ( Haftāt ) : هفتاد .

۶- هشتات ( Haštāt ) : هشتاد .

۷- نود ( Navad ) : نود .

۸- ست ( Sat ) : صد .

۹- ده بیست ( Də bist ) : دویست .

۱۰- سی ست ( Si sat ) : سیصد .

۱۱- چار ست ( Čār sat ) : چهار صد .

۱۲- پونست ( Punsat ) : پانصد .

۱۳- شش ست ( Šaš sat ) : ششصد .

۱۴- هفست ( Hafsat ) : هفتصد .

۱۵- هشست ( Hašsat ) : هشتصد .

۱۶- نه ست ( Na sat ) : نهصد .

۱۷- هزار ( Hazār ) : هزار .

۱۸- هزار هزار ( Hazār hazār ) :  میلیون .

۱۹- هزار میلیون ( Hazār milyun ) : میلیارد / بیلیون .

۲۰- هزار میلیارد ( Hazār milyārd ) : بیلیارد / تری لیون .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

کورانه اسب (kurāna asb):
کورانده اسب (kurānda asb):
به اسب قرمز مایل به 
به نارنجی کوران یا 
 کورانده می گویند

 گویش_ماسال_فرنگیس_
قلیزاده

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۰

۱-تال گوش (tāl guš): 
بادقت گوش دادن

۲-جیربنی (jirbəni): از
زیر چیزی حرکت کردن-
خلوتی کسی را زیر نظر
گرفتن پاییدن۰

۳-انه آموج (ana āmuj): 
تربیت نشده-بی تربیت

۴-البهل (albahal):فوری-
بلا فاصله

۵-آتار (ātār): بتاران-پاک کن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_talshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- دنگج (dangəj): ناله گاو برای صدا کردن و دیدن گوساله اش
حیوونه گا اشتن مونده را دنگج کره
hayvuna gā əštan munda rā dangəj karə
گاو حیوونکی برای گوساله اش ناله می زند
2- گرنج (gərənj): تاب دادن زیاد نخ در نخریسی به طوریکه نخ جمع می شود
ام گوله پو گرنجه وا دوئه ره
em gulla pu gərənja vā dua ra
این کلاف نخ پشمی را زیاد تاب دادی
مترادف کرچه وا دوئه 
(kərča vă due)
تاب زیاد دادن نخ برای ریسیدن
3- وا دوئه (vā due): تاب دادن نخ در نخریسی،ریسیدن ،تاب دادن در تاب بازی، صرف نظر کردن و گذشتن
ام پشمه موچه مرا دوکی نه وا بده
əm pašma muča mərā duki na vā bəda
این پشم را برای من با دوک بریس و نخش کن
4- شش (šaš)،شیس (šiš): شش
اشته نوه ششه شوی آم اشته ور
əštə nava šaša šavi ām əštə var
مراسم تولد شب ششم نوه ات میام خونه ات
هف،هفد (hafd,haf): هفت 
هفته یه هف روزه منده نی یه
hafta yə haf ruza manda ni ya
هفت روز هفته نیست
هش،هشد (haš, hašd):هشت
اه شمبه ام شمبه هش روزه شه چه خوری ندارم
a šamba əm šamba haš ruza ša če xavari nedārəm
 از شنبه پیش تا این شنبه هشت روزه رفته خبرشو ندارم
سینزه (sinza)، زیاده (ziyāda): سیزده
سالی سینزه برشو بی ژه آو دکرم
sāli sinza bar šu bi ža āv dakaram
بعد از سیزده بدر باید عملیات جوانه زنی بذر بجار را شروع کنیم.
بعضی هم معتقد به نحس سیزده بودند به سیزده می رسیدند زیاده می گفتند.
بیس، بیسد (bis,bisd): بیست
بیس گله زرینه نون مرا بساز
bis gəla zarina nun mərā bəsāz
بیست عدد نان زرین برام درست کن
5- دسه سر (dasa sar): دم دست
کیتاوی مرا دسه سر بنه
kitāvi mərā dasa sar bəna
کتاب را برام دم دست بزار
#گردآورنده_مریم_محسنی 112
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- بو (bu): در حالت
پا منده بو 
(pā manda,pā mande bu): 
در حالت ایستاده
نشته بو (nəšta,nəšte bu): درحالت نشسته
خته بو (xəta, xəte bu): در حالت دراز کشیده
2- پسو (pasu): بعد از، پس از
ایشته پسو (išta, ište pasu): بعد از بیدار شدن، بعد از ایستادن
واته پسو (vāta,vāte pasu): بعد از گفتن
خریه پسو (xərya ,xərye pasu): بعد از خریدن
3- به دوم (ba dum): بعد از
واته به دوم (vāta,vāte ba du): بعد از گفتن
شه به دوم (ša,še ba dum): بعد از رفتن
اومه به دوم (uma, ume ba dum): بعد از آمدن
4- فعل منفی + یی= قبل از
نخته یی (ne xəta yi,ne xəte yi)
: قبل از خواب، هنوز نخوابیده بود
نشه یی (neša yi,neše yi): 
: قبل از رفتن،هنوز نرفته بود
نواته یی (ne vāta yi,ne vate yi): قبل از گفتن،هنوز نگفته بود
ناآدوئه یی 
(nā ādua yi ,nā  ădue yi)
 قبل از دادن،هنوز نداده بود
5- کو (ku): در ، از
خته کو یکه (xəte ku yaka): در خوابیدن اولست
تیله کو زیرنگه (tille ku ziranga)
در دویدن زرنگست
ای کو ویگر (ay ku viger): از او بگیر 
چوون که کو بری
čavun ka ku beri
از خانه آنها بیا
#گردآورنده_مریم_محسنی113
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

بیداری تالشان 

تالشان را چگونه نسبت به فرهنگ و هویت خود بیدار کنیم؟؟!!  

بیشتر تالشانی که در گروه های تالشی حضور دارند می توان گفت تا حدودی نسبت به فرهنگ و هویت خود آگاه هستند و برای پاسداری از زبان و فرهنگ تالشی کوشش می کنند. 
ولی تالشان زیادی نیز هستند که در گروه های تالشی حضور ندارند و نسبت به هویت و اصالت خود بی تفاوت هستند، بنابراین برای بیدار کردن این دسته از تالشان نیز باید کوشش کرد. 
یکی از کارهایی که برای بیداری تالشان انجام می شود ارسال نوشته هایی درباره تاریخ، فرهنگ و زبان تالشان در گروه های تالشی است، و پیشنهاد می شود این گونه مطالب را فقط در گروه های تالشی ارسال نکنید بلکه از طریق شبکه های اجتماعی به صورت خصوصی نیز برای تمامی دوستان و آشنایان و خویشوندان خود ارسال کنید. و اگر همه تالشان این کار را انجام دهند تاثیر بسیار خوب و زیادی در بیداری همه تالشان خواهد داشت...!!  

کارهای بزرگ با قدم های کوچک آغاز می شود...!!  

#بیداری_تالشان

#ضیا_طرقدار

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- ووئند (vuand):گیج و منگ،خواب آلود
چرا هنته وئندیره؟
čərā hənta vuandira
چرا اینطور خواب آلودی؟
2- دونگ (davang): گیج و منگ دونگیمه
                            davangima
گیج و منگم
3- چمه دیلی مو ایسبی آبه
(čəme dili mu isbi āba)
موی دلم سفید شده 
اصطلاحی است به مفهوم انتظار کشیدن زیاد
4- مله پسی کرده  (məlla pesi karde): چیزی را نا مرتب تکه تکه کردن و ریختن و نا تمام گذاشتن، حرفی را کامل و درست نزدن و از وسط قطع کردن و عوض کردن
چا اشته لوئه مله پسی کردره
چی شد حرفت را از وسط عوض کردی
5- سا ویلنگه (sā vilange): سایه
شدن هوای آفتابی
حلا مش زواله یه بدا سا ویلنگه بده بش
halā maš zəvāla ya bədā sā vilangə bada bəš
الان نرو آفتاب تنده اجازه بده سایه بشه برو
#گردآورنده_مریم_محسنی114
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

 1- همسره مال/ Hamsaramāl/ هم سن وسال 
  هرکسی بی اشتن همسره مالینه  بگرده وبوا بمس بکره^

2- هپلی هپا /HapliHapā/ بی سر وبی پا ،بی خانواده
 اه هپلی هپا بی خانوادیه 
 
 3-ویوشته لوا/  VivaštaLua/ سخن نسجیده که موجب دلخوری می شود 
 اه ویوشته لوا کره چه حرکات ادمی سونو 

4-ویله وون/Vilavun/ پکر، در فکر فرورفته 
 بیچاره خیلی ویله وونه 

 5-گرپش / Gərpəş/ نوعی فلج اعضای بدن  صفت برای کسانی که ناراست هستند بکار می رود 
  گرپشه ادمی یه

#_گردآورنده _زلیخا_صبا_ماسال

ون
🌺کانال واجه واج 🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۱
۱-تافه (tāfa):  تحفه

۲-تفار (təfār): له و متلاشی شده-
ازبین رفتن براثر پرتاب
شدن۰
۳-جَلد (jald): زبرو زرنگ

۴-جیف (jif): جیب

۵-خله خله ( xəla xəla): 
سوراخ سوراخ

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 116
 1- کا (kā): کجا
کا شی؟
                                       kā ši
کجا میروی؟  
2- کا کو (kā ku): کجا، درکجا
کا کو ای ویندره؟
kā ku ay vindəra?
کجا (در کجا) او را دیدی؟
3- کا را (kā rā): کجا بود ؟
ام دفتر کا را؟
əm daftar kā rā
این دفتر کجا بود؟
3- کنته (kante): کجا، منظور کدام مکان ،خیابان،کوچه یا به عبارتی آدرس جایی که هستیم. 
کنته مندیره؟
kante mandira?
کجا هستی؟ آدرس جایی را هستی؟
4-کمی (kami)،کمیله (kamila)= کم ایله (kam ila)کم ایگله (kam igla)= کمیگله (kamigla)=کم گلان(kamgəlan)=کمیگلان(kamiglan):کدامیک کدامین
(کمی = کم ایله =کمیله =کم ایگله=کمیگله=کم گلان (جمع)= کمیگلان(جمع) نه وای؟
(kami  =kam ila = kamila=kam igla =kamigla=kam glān= kamiglān)na vāy
کدام را میگویی ؟کدامیک را می گویی؟ کدامین را میگویی؟کدامها را می گویی؟(در حالت جمع)
5- کم (kam): کدام 
کم قبا وردره ؟
kam qabā vardəra
کدام کت را آوردی؟ 
#گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال117
1- کم ور (kam var): کدام طرف
چه که کم وره؟
če ka kam vara?
خانه اش کدام طرف هست؟
2-کم وری (kam vari): کدام طرفی
کم وری نه خای بشی؟
kam vari na xāy bəši
از کدام طرفی میخواهی بروی؟
3- کنته (kanta):کدام طرفی
 کنته شه؟
kanta ša?
کدام طرفی رفت؟
4- کینی (kayni): کی
کینی شی؟
kayni  ši?
کی می روی؟
5- کی نه (kayna): کی،کدام زمان
کی نه لوئه کری؟
kayna lua kari
حرف کی (کدام زمان) را می زنی؟
#گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 118
1- کی (kay): کی
کی خای بشی؟
kay xāy bəši
کی می خواهی بروی؟
2- کی ( ki): چه کسی،کی
کی واته؟
ki vāta?
کی (چه کسی) گفته است؟ 
3- کی نه (ki na): با کی، باچه کسی
کی نه خای بشی؟
ki na xāy bəši
با چه کسی می خواهی بروی؟
#گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

🔷نام پرنده با گویش تالشی رضوانشهر 
🔶تالشی :کول کا پیس
🔷فارسی :ریسک

📚اسفندیار احمدی


 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

🌺
🌺
🌺
دواله کو چِمه و لار

علی خوش گفتار:
آچین = بهم زدن، خراب کردن، برهم زدن (نظم یا حالت فعلی)
دییاری آچین
دیوار را خراب کن
رمشی آچین
پرچین را خراب کن
اشته معامله فلانی نه آچین
معامله ات را با فلانی بهم بزن

پچین و دچین هم داریم
پچین به معنی جمع آوری کردن
بجاری برزی اوری پچین
برنج را در مزرعه امروز جمع کن
دچین = روی هم گذاشتن، درست کردن کنایه از ساختن معکوس آچین
ام دییاری سنگون دچین
سنگهای این دیوار را روهم بگذار یا دیوار را درست کن

لوتوز = امتناع، خوداری
لوتوز کردِه = امتناع کردن

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۲

۱-ول ( vəl): گل
سره ول (səra vəl): 
گل سرخ

۲-سجاک ( səjāk): نوعی
علف که در مزارع برنج
می روید

۳-سره چینه (saračina):
کاه درهم که برای خوراک
چهارپایان استفاده میشود

۴-سمبر ( səmbar):
خرده کاه گندم

۵-سور ( sur): شام

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 119
1- ویجه (vija):وجب
 ویجه ژندمه چار ویجه به
vija žandama čār vija ba
با وجبم اندازه گرفتم چهار وجب شد
(هر وجب بیست و پنج سانتیمتر)
2- زر (zar): متر
د زر پارچه ویگتمه
də zar pārča vigetama
دو متر پارچه گرفتم.
(هر زر یک متر است)
3- ای الش (i aləš): از نوک انگشت وسط تا آرنج.
چه درازی ای الشه
če dərāzi i aləša
اندازه اش یک الش هست.
(هر الش نیم متر است)
4- ای گل (i gal): یک قدم بلند بطوریکه قدمها کاملابزرگ و باز باشد
ام وری گل بژن دیس چن گله
əm vari gal bəžan diyas čan gala
این طرف را قدم بگذار ببین چند قدم است.
(هر گل یک متر است )
5- ای انگوشته (i angušta): به اندازه نوک یک انگشت 
ای انگوشته عسلی آلیس
i angušta asali ālis
عسل را یک انگشت بخور
#گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshiن

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 120
1- خله بروازن کرده (xəla barvāzən karde): در بدر کردن، سرگردان کردن،کسی را از محل زندگیش بیرون و آواره کردن
ای شون چه که کو خله بروازن کرده
ay šun če ka ku xəla barvāzən karda
او را از خانه اش آواره کردند
2- قیر کشه (qəyar kaše): حمله کردن،هجوم بردن
دس به دس قیر کشی چه سر
das ba das qəyar kaši če sar
هر چند وقت بهش حمله می کرد
3- قورمه قورمه کرده (qurma qurma karde): حیف و میل کردن
هر چی داریسته قورمه قورمه کردشه  الان د دس جیداره املی ایلی کو ویگره
har či dāriste qurma qurma kardəšaalān das jidāre əmli ayli ku vigerə
هر چیزی داشت حیف و میل کرد الان دست بسوی دیگران دراز می کند
4- دکو آکو (daku āku): قید و بند،اذیت و آزار،وابستگی
دکو آکویی نداری شای چمه که بومونی
daku ākuyi nedāri šāy čama ka bumuni
وابستگی به کسی نداری میتوانی خانه ما باشی
5- دور آوز کرده (dur āvaz karde): طفره رفتن،از انجام کاری شانه خالی کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

توله خرس: خرسَه پُاتَه
توله خوک: خوگَه پُاتَه
بچه گوزن: گَنزَه گولَه
بچه آهو: مِسگلَه بزَه
توله گربه (بچه گربه): پیشوکَه بَلَه
توله پلنگ: پَلَنگَه بَلَه
توله گرگ: وَگَه کتَه
توله روباه: تولکی کتَه
توله شغال: شَغُالَه کتَه
توله سگ: أسبَه کتَه
توله (بچه) موش یا سنجاب: 
برای انواع توله های دیگه مثل توله سمور، راسو و غیره هم آیا واژه ای وجود داره؟! بقیه بَلَه گفته می شوند


#حسن_زینلی 


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

شمه خردَنون تالشی آموجَه


به فرزندانتان #تالشی یاد بدهید


 🌺کانال واجه واج🌺

زبان تالشی گویش آستارا 

اخی oxay: آخی، اصطلاحاً یعنی آفرین ( به احتمال نوعی آوا واژه است و جزو ادات ناز - برای ناز کردن و ناز کشیدن، در فارسی: آخی،  گفته می شود، مثل: آخی بیچاره) 

اوخی ش oxayš: آخیش، آفرین ( نوعی آوا واژه است و جزو ادات ناز، برای ناز کردن کسی و همین طور هنگام خستگی نیز به کار می رود، وقتی کسی خسته است و از راه می رسد و می نشیند یا دراز می کشد این آوا = آخیش، را از حنجره خود تولید می‌کند، مثل: آخیش خسته شدم)

#ضیا_طرقدار 


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#ضیا_طرقدار:
زبان تالشی آستارا 

دشنوم dëšnom: ناسزا، فحش، بد و بیراه، سخن و حرف بد به کسی گفتن، نام بد به کسی گفتن یا دادن. 
 
دش dëš = بد ( در زبان اوستایی نیز همین است) 
نوم nom = نام


دشمن dëšmen: دشمن، بدخواه 
دش dëš = بد 
من men = من 
کسی که بد من را می خواهد، کسی که با من بد است،کسی که بد خواه من است


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

«   مَه مَه مشته سنگ »


چَمَه گیریه کَه پیش سوزه درییا ، سوزه سری

 مه مه مشته سنگی نه مزا دریما .

مه مه وای «  بله جان سوزه لیزگه سنگ گرد ، گلر آبویه ! »

از وایمی « از ب‌‌َ ز چیمه مه مه ؟ از مندیمه مترس »‌

 مه مه گفون گوشه پِشت بر کریمی ،

 هنی مه مه مشته سنگی کفاته ویداریم

مشته سنگ سوزه کو گله ره هری بدز ده دسی نه اَی گریمی .

ای دفه ده دفه ، چه زونوم هزار دفه .

مه مه « کوبرا ماشی نه » لوئه لوئه درییا . 

دفه به دفه وای « بله جان » ته نه یمه یه ؟

از مه مه دییسیم وایمی « خاب مه مه جان »‌‌

هنی مشته سنگی کفاته ویداریم !!

 مشته سنگ گله ره هری بدز اَی ده دسی نه گریم .

مه مه و کوبرا ماشی لوئه لوئه درینا . 

مه مه مشته سنگی تاو آدومه کفاته ، دا شه با ، 

نزونوم چه به کوبرا ماشی یکه خنده ای چاکنده ، 

دا شیمه کوبرا ماشی دییسم 

مه مه مشته سنگ چمه پا مینه نه گروشته ، هنته شیمه 

اَی بیگرم بلکیمه ، سنگ گله ره کو گذشته وشته و واز آلهکه و 

رووییرده ، ای پا یا ای پا ها .‌‌

مه مه ایشته سنگی دومله واز آلکه ، سنگ وشته ، وشته ،

 وشته شه تاریکه دره را ، 

مه مه نی سنگی دومله بتی بتی ویلکه هَتَه را .

دِه نزونوم چه بَه ، از فقط همی مَسیم که خلکن واینی

 « هر چی کرده چه نوه اَی نه کرده »

هه دا هسه دِه مه مه رنگم وینده نی !!

هر وخت گیریه شوم هنی شوم هه تاریکه دره را

مه مه مشته سنگ و مه مه دومله گردم .

نه مه مه پیدایه ،  نه مه مه مشته سنگ .!!

                              مولوم
                      دهم دیماه ۹۷ تهران


 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#علی_خوش_گفتار 

قنیم = دشمن
فلانی قنیم چمه جان و ماله
فلانی دشمن جان و ما من است

لَم = فلج
کون آنشتِه = عقب نشینی کردن، کوتاه آمدن
کون آنشتَه = عقب نشینی کرد

سیکینی = تاج مرغ و خروس

کونه اومه = ویکر = خستگی و ناتوانی شدید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#أسَرون بی زندگی کردِه

#دوباره باید زندگی کرد 

 🌺کانال واجه واج

ای عمری اشته دسی  شون  دیشته
د بندی  سر   تلسی   شون  دیشته
چرا تنخائی     اشته    میجه   آری  
اشته   پیره  نفسی   شون  دیشته؟


چمه دده ننه ئون حق نی بی مهری امه کو بوینن.

زرتشت  فتحی

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۳

۱-هَده ( hada) :آنقدر-
آن اندازه

۲-هدچی (hada či): 
 چیز زیاد

۳-هده وخت (hada vaxt):
 وخت زیادی

۴-هده سالون ( hada salun): سالهای
زیاد
۵-هده لی ( hada li): به
اندازه کم -به مقدارکم

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

پلنگ و پلنگه پوره (palang u palanga   pura ):
پلنگ و بچه پلنگ
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
 1-سوته کو دره اومه /Sutakudəreuma/ این صفت کسی است که سیرایی ندارد وچشم ودل سیر نیست ودر جایی برای خوردن سراز پا نمی شناسد 
 ته مگه سوته کودره اومیره 

2- خرد وخشمه / Xərduxašama/بر اثر خستگی زیاد احساس  درد در تمام بدن کردن ویا بر اثر اسیب دیدن وضرب وشتم این واژه را در مورد کسی بکار بردن 
 هده کارم کرده چمن است واعضاخردو خشمیه

3-یارمه / yarma /  کوفته وکوبیده شدن کسی در کتک کاری 
 
لسینه شون ای یارمه کرده 

4-ری آتیله / Riātila/ اسهال وشکم روی   / ری آتیله تقریبا یک اصطلاح است که هم برای ادمهای  بی بنیه هم بکار می برند 
 چده ری اتیله ادمون مونو 

 5-ماری هرده گوز آرورده /Marihardaguzgā Arvarda/ کسی که قیافه حال بهم زنی داشته باشد این مثل را در باره اش بکار می برند

#_گردآورنده _زلیخا_صبا_ماسال


ون
🌺کانال واجه واج 🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالش_گویش_ماسال۱۱۴

۱-بوزون (buzun): بدان

۲-بوشور (  bušur): بشور

۳-بوشو ( bušu): برود

۴-بومون ( bumun): 
بمان
۵-بَهَر ( bahar):  بخور

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

#vajenameh_taleshi

کرگه لون (karga lun): لانه مرغ

گویش_ماسال_فرنگیس_قلیراده

#علی_خوش_گفتار 


نجاق ژنده = تذکر دادن، یاد آوری کردن 
njagh zhandeh

چیکچی = دعوا کردن، بد و بیراه گفتن
خردنی چیکچی مَوا

ایسمار خونده = عقد کردن، خطبه عقد خواندن
فلانی کیله شون فلانی زوئه را ایسمار خوندَه

کونتاو = عجول

درونته = آرونته = کشیدن (روی زمین)
پِرونته = کشیدن (از پایین به بالا)
ویرونته = کشیدن (از بالا به پایین)
دکشه = آکشه = کشیدن
پِکَشِه = بالا کشیدن
ویکشه پایین کشیدن
دَدرندِه = دریدن dadrndeh
دَوییَردِه = عبورکردن
دَویاری = لحظه ای، عبوری

جان جیوازن = کسی که سمبل کاری می کند

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

# گویش ماسالی ـ زبان تالشی
۱.کتیلهcatila راه سنگلاخی
درقدیم به دمپایی هم گفته میشد
۲.کتیل carol چارپایه کوچکی که بررویش می نشینند
#صادق.شـــــــــــــــــــــــــــیرزاد


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

گنج بانو (ganjə bānu) : راسو

گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

پابریز=pabriz= سیگار

پبراز= pebraz=تکیه ب٘ دَ


ویپرزن=viparzn=چلانیدن

خندیل
#بلوری

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

زمستونی  زییَنگه سوجی  را شه
دیلی دَمنده سوج و  بوجی را شه

زوون گِتَه مونا ;  بی هَم مَمِرَم
چمن دنیا دَلَکه روجی را شه....


سوج:سوز وسرما
سوج و بوج:حسرت  وافسوس فراوان
زوون گِتِه:قول گرفتن
دنیا دلکه روج:روز تولد

بهنام_ن

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۵
۱-آخشته (āxašte):
رها کردن- جاگذاشتن

۲-آمیین ( āmiyan): مایع
ماست ۰ مقدارکمی ماست
که در شیرمی ریزند به هم
 می زنند تاشیربه ماست
تبدیل شود

۳-آنشا (ānəšā):نشاکردن-
بوته ای را کندن ودرجای 
دیگر کاشتن

۴-آوَشتِه ( āvašte): جدا 
شده-دور شده

۵-آوینوئه (āvi nue): نشان
دادن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

پست واژه تالشی

گوسند دوشی (gusanda duši): دوشیدن گوسفند
گویش_ماسال_مریم_محسنی

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- سپر واته (səper vate): رک گویی
2-رنگاوارنگ (rangāvārang):
رنگارنگ
3-خند فروش (xəndə furuš): معامله 
4-کوکونار (kukunār): خشخاش
5-سفر ورده (safər varde)
صبر ورده (sabər varde)
 عطسه زدن
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

#زبان_تالشی_گویس_ماسال
۱-برَمسه کرده (bəraməse  karde): 
گریه کردن

۲-آلاونده ( ālāvənde): 
آرام کردن، ازگریه کردن 
بازداشتن۰
۳-آلاو (ālāv): گرما

۴-سره وا (sera vā): 
باد سرد۰
۵-ور (var): برف

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه همراهان کانال
 واجه واج شما می توانید
نظراتتان را درخصوص
واژه های منتشر شده با
ما در میان بگذارید

#زبان_تالشی_گویش_تالش جنوبی

۱- یندی آلک / بندی آلک ( yandi ālak / bəndi ālak ) : ائتلاف ، همراه[شدن].

۲- تازه گینه ( tāzagine ) : به تازگی .

۳- تازه بینا ( tāza binā ) : نو بنیاد .

۴- آراساونده ( ārāsāvənde ) : ابلاغ کردن ، رساندن .

۵- هم دس ( ham das ) : متحد ، یگانگی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش جنوبی

۱- یندی گین / بندی گین ( yandi gin / bəndi gin ) : برخورد .

۲- اشتنی ( əštani ) : خودمانی .

۳- اشتن سر ( əštan sar ) : خود سر .

۴- اشتن کار ( əštan kār ) : خود کار .

۵- اشتن شی ( əštan ši ) : مانند خود .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

للشک/Lelešk/سبزینه برگ دار انگلی روی شاخه بعضی  درختان  جنگل که به مصرف دام ازجمله گاو پرواری میرسد 
#گویش_ماسال _ زلیخا صبا 
 🌺واجه واج🌺

لیوره /Livara/  ( اسم فارسی نوع زینتی اش پاپیتال /عشقه ) گیاه سبز برگ دار پیچکی بالا رونده درخت برای خوراک دام است 
 #گویش _ماسال _ زلیخا صبا 
🌺واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش جنوبی 

۱- جرگه ( jarga ) : گروه .

۲- گردی ( gərdi ) : همگی .

۳- گرد آبه ( gərd ābe ) : همایش .

۴- گرداگرد ( gərdāgərd ) : دور تا دور  .

۵- دور آوز ( durāvaz ) : اجتناب .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_ مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی

۱- روجار ( rujār ) : اجاره ای که برای کار در مزرعه باشد .

۲- روجاره ورزا ( rujāra varzā ) : گاو نری که برای کار ،

 در مزرعه به اجاره رود .

۳- ورزا روجار ( varzā rujār ) : اجرتی که از بابت کار گاو کاری 

در مزرعه گرفته میشود .

۴- ورزا جنگ ( varzā jang ) : جنگیدن بین دو گاو نر را گویند .

۵- کله ورزا ( kala varzā ) : به گاو نری که برای جفت گیری 

انتخاب میشود میگویند .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم.


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی


۱- چار مخه ( čārməxa ) : کنایه از محکم کاری است .

۲- چار نال ( čārnāl ) : کنایه از تازاندن و تاختن 

حیوانی چون اسب و قاطر و شتر است .

۳- چارگوشه ( čār guša ) : هر چیزی که به شکل مربع باشد .

۴- چار دس و پا ( čār dasu pā ) : کنایه از حرکت کودکانه است که

کودک بدوا با چهار دست و پا به حرکت در می آید 

چارچنگالی(  čārčəngāli ) هم گفته میشود .

۵- چارشونه ( čāršuna ) : کسی که دارای شانه های پهن باشد .

#گردآپرنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

کولونکkulunk کلون به قفل پشت درگفته می شود که ازچوب یا ترکیب چوب وفلز ساخته می شود وعبارت  از یک قطعه
 چوبی که بصورت میله داخل دوقطعه چوب سوراخ دار که پشت دولنگه  درتعبیه شده می رفت ودر را قفل میکند
#_گویش ماسال _زلیخا صبا
🍃واجه واج🍃

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-باغ آودونی/ Baqãvduni/  آباد کردن باغ از علف هرز وکاشتن سبزیجات وصیفی جات
 چمه همسوئه چاکه باغ آودونی داره .
 
2-لاتفار/Latəfar/ حیف ومیل  
 اشتن دارونداری لاتفارش کرده 

3-فرولا -Fərə La/  دور ریختن بریزو بپاش 
 هده اشته چی فر لا مکه ایته قناعت بکه 

4-نیمچه/Nimća/ پیش دستی وبشقاب کوچک 
 بله میمونون پیشی نیمچه بنه میوه را 

5-مزر/Məzər/پر شر وشور
 چده الانی خردنن مزرینه 
#گرد آورنده _زلیخا_صبا
#توجه همراهان  کانال واجه واج شما می توانید نظراتتا ن را در خصوص واژه ها ی منتشر شده با 
ما در میان بگذارید


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-ما دلکه ( mā dalake): 
به دنیا آمدن،متولد شدن
۲-خیره شو (xayra šav): 
 شب ششم تولد بچه که
مراسم شادی می گیرند
ولیمه می دهند که به آن
ششه شو (ša ša  šav)
 هم می گویند۰
۳-گاز ویشون (gāz višun): 
جشنی برای بیرون آمدن 
اولین دندان بچه میگیرند۰
۴-موغوب آبه ( muqub āba): 
قطع شد۰
۵-مغمون(maqmun): 
ناقص۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:همراهان کانال
واجه واج شما می توانید
نظراتتان را درخصوص
وازه های منتشرشده با
مادر میان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

کجه آچینی ( kəja āčini )
پیله آچینی (pila āčini)
جداکردن وتمیزکردن پیله 
کرم ابریشم ازساقه های 
سرخس
گویش_ماسال_فرنگیس_
قلیزاده

بزه پرد ( bəza pard): 
پلی برای بزها
گویش_ماسال_فرنگیس_
قلیزاده

اربا ( arbā): خرمالوی
وحشی که از آن دوشاب
می پزند
گویش_ماسال_فرنگیس_
قلیزاده

لات (lāt) = رباره لات (rəbāra lat): ساحل سنگی رودخانه
گویش_ماسال_مریم_محسنی

پیله ربار (pilla rəbār): رودخانه بزرگ
گویش_ماسال_مریم_محسنی

قنده لاکه و قنده چاکن
(qanda lāka u qanda čākən): ابزار قند شکستن
گویش_ماسال_مریم_محسنی

چیلَه شَو


آفتاوی بغضی صتایَه چیله شَو
مانگه تاوی دس کلایه چیله شَو!

شَو دَلَکه شومنه شی  غزری بنی
اَوی آکرده چرایه چیله شَو

سیره آدمون را روزابه هنی
وِشیرون جانی بلایه چیله شو

تِیه اشکمی را شَو روز نا آبو
پیسَه ترنَه را ; کتایه چیله شَو

رعیتی کَه; سَسه لم  نییَه شنار
اربابی که کو هرایه چیله شَو

شُو انشتا خسه ;  دزدی نکره
أی  را که قاضی کلایه چیله شو

غمی نه شُو, غرسه نه آ, چومونی
چمه ناتنه برایه چیله شو

بهنام_نمنه پشت


 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی


۱- چینی ( čini) : دیواری که با چیدن خشت بر روی هم ساخته میشود .

۲- چیت ( čit ) : پارچه نخی گلدار به رنگهای متفاوت .

۳- اخشیک ( axšik ) : عنصر ، ماده .

۴- چنه ( čəna ) : کثیف و خسیس .

۵-چفه عرق ( čəfə araq ) : سراسر خیس از عرق .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی


۱- نوم سییا ( numsiyā ) : منحوس و بد نام  .

۲- سییا کار ( siyā kār ) : بد کار و ستمگر .

۳- سییا ما ( siyā mā ) :  ماه سیاه . 

 در گیلان از نیمه ی دوم فروردین تا نیمه ی دوم اردیبهشت را که

 آسمانی با  ابر تیره و بارانی دارد سیاه ماه یا « گدابهار » میگویند .

۴- سییا ریحون ( siyā rayhun ) : ریحان معطر با برگهای بنفش تیره را گویند .

۵- سییا زیتون ( siyā zaytun ) : زیتون سیاه .

۶- سییا روز ( siyā ruz ) : مایوس و در مانده .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- خسار / Xasar/یخبندان 
  چمه رمه خساری ژنده 

 2--خسته وا /xasta vaā/ خوشبختی وارامش کسی  راباافسوس برزبان اوردن 
 خسته ای بوبو دنیاکو هیچ غمی نداره^ 

3-که خراز/ Kaxarāz/ خانه آوار شده 
 که خراز چده مه چمایی کره^ 

4- آچر /Ãcar/از رو چریدن 
 بیلا وارثه ورزا ترفه کیله همه تیه آچردشه 

 5-فجه/Faja/ ناله ،ضجه 
 بیچاره تا صب فجه و ضجه کردشه
#گرد آورنده  زلیخا صبا 

#توجه همراهان  کانال واجه واج شما می توانید نظراتتا ن را در خصوص واژه ها ی منتشر شده با 
ما در میان بگذارید

#منبع:کانال واجه واج

تخته ویسا /Taxəta visā/تخته ویسا وسیله صاف کردن زمین مزرو عی بعد از شخم اولیه. اشکیل و شخم دومی پیش کاول. برای آماده کردن بجار کیله برای نشا یک تخته  بزرگ را مانند تصویر با لا به دو گاو می بستند و زمین را یک دست وصاف می کردند یا اینکه مرد کارنده به روی شانه اش این تخته را می بست در روی بجار می کشید. 
#گرد آورنده زلیخا صبا 
🍃🍃واجه واج 🍃🍃

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-ایسپیه لوئه کر (ispiya lua kar): 
کسی که حرف راروک و
روبرو می زند،کسی که 
مخفی کاری یا پشت سر
گویی نمی کند۰

۲-پروش ( peravəš): 
 شباهت۰
مونو (mumu): شباهت۰
مونو ( munu ): می ماند۰

۳-ایستفا گته ( istefā gete): 
خوب وبادقت نگاه کردن۰

۴-سیفا ( sifā): جدا۰

۵-سیفا آکرده (sifā ākarde): 
جدا کردن۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده_قلیزاده
#توجه:همراهان کانال واجه
واج شما می توانید نظراتتان
رادر خصوص واژه های 
منتشر شده باما درمیان
بگذارید۰


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-ریه بر (riya bar): 
کسی که با دنبال کردن
ردپا گمشده را پیدا
می کند
۲-کج (kəj): دگمه پیراهن

۳-انگین (angim): نوعی
ساس بدبو

۴-پر پلکه(par pelake): 
رشد کردن،ترقی کردن،

۵-داله ( dāla): کمر بند
قیش ( qayš): کمر بند
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه: همراهان کانان 
واجه واج شما می توانید
نظراتتان را در خصوص
واژه های منتشر شده
بامادرمیان بگذارید


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-آو آگته (āv āgete): آب
کشیدن چیزی ۰
۲-دیمادیم (dimādim): 
روبرو،مقایل۰
۳-آمه سون (āma sun): 
نسوزان ۰

۴-دیم (dim): صورت۰
دیم (dim): رو۰
۵-رادویار (rā davyār): 
رهگذر۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-زرده جوئه (zardajua): زردجوبه
2-مخک (mexak):میخک
3-زنجفیل (zanjafil): زنجبیل
4- سوئه دونه (sua duna): گلپر
5-هیل (hil):هل
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- ترفه کله (terafa kalla): ترب سفید. ترب سیاه
2-گشنی (gešni): گشنیز
3-شمبلیله (šambalila): شنبلیله
4- شیفید (šifid): شوید
5-بلش (bələš): چوچاق. سبزی زبتون پرورده
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-بژن بژن کرده (bəžan bəžan karde): کتک کاری کردن
2-زوون (زومون)باز (zuvun bāz): چرب زبان، زبان ریز 
3- یره آبه (yara ābe): زخم شدن
مترادف زم آبه و زخمش کمی شدیدتر
4-زرخینه (zarxina): مخلفات سر سفره مثل سیر،پیاز،ترشی و...
5- سیرداغ (sirədāq):  غذایی با بادمجان کبابی و مغز گردو سابیده و آب انار ترش و سیر له شده و سبزی چوچاق و نمک و فلفل و گلپر
از مخلفات سر سفره تقریبا همراه با باقلا قاتوق
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- که (ka): خانه، اتاق، منزل
2- که چمه (ka čema): اتاق
3- که لونگا (kan lunga): خانه محوطه قدیمی که آثارش باقیست.
4- که سرا (ka sərā): خانه محوطه
5- که کوگا (ka kuga): خانه و زندگی و خانمان و خانواده
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-انه هر ( ana har): 
نخورده۰
۲-انه دکر (ana dakar): 
نپوشیده۰
۳-انه شور ( ana šur): 
نشوسته۰

۴-انه مس (ana mas): 
حرف نشنو ۰
۵-انه وج (ana vaj):  
نبافته۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-گرمه وا (garma vā): 
باد گرم۰
۲-پوسته لیو ( pusta liv): 
برگ پوسیده۰
۳-سیره نشایی (sira nəšāyi):
نشا کردن سیر۰
۴- با کله دکری (bākle dakari): 
کاشتن باقلا۰
دوئه پیاز (dua piyz): 
پیاز های ریزی که از کاشتن
دانه پیاز  بدست می آورند
خشک می کنند برای نشا
ازآن استفاده می کنند۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

✳️کانال واجه واج

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-انه سو (ana su): 
یکدنده ولجوج ،به چراگاه
قرق شده ودست نخورده
هم می گویند۰
۲-انه وش (ana vaš): 
نسوخته ، چیزی که قابل
روشن شدن وسوختن
نباشد۰
۳-سییا تاوه (siyā tāva): 
رنگ متمایل به سیاهی،
به تابه سیاه گفته می شود ۰
۴-پردمون (prdə mun): 
راه رفتن 
۵-سری کوله کرده( sari kula kardi)
سررا بزیرانداختن وتوجه 
نکردن به دوروبر، بی اعتنا
 به اطراف بودن۰

#گردآورنده_فرنکیس_قلیزاده


🌺🌺کانال واجه واج

بلته بره (balata bara): دروازه

گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- که و بر (ka u bar): خانه و زندگی
2- که کچی (ka kəči): خانه دوست. کسی که دوست دارد همیشه در خانه بسر برد.
3- که بره پا (ka bara pā): نگهبان خانه، سرایدر
4-که کار (ka kār): کار منزل
5- که زما (ka zəmā): داماد سر خانه
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

❤️❤️کانال واجه واج

وربنده بند
 (varbenda band)
بندی که یک طرفش به وربنده و طرف دیگرش به دسته گهواره وصل می شد.
ور بنده دو پارچه دوخته شده ای   که دست و پای کودک را در گهواره با آن می بستند تا آرام بگیرد و بخوابد.
گویش_ماسال_مریم_محسنی

✳️✳️کانال واجه واج

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- گافرو (gāfru): گهواره
2- گافرو لوئه (gāfru lue): تکان دادن گهواره
دسی نه لوئه (dasi na lue): با دست تکان دادن
پا نه لوئه (pā na lue): با پا تکان دادن : پا را به زیر گهواره دراز میکردند در حالیکه با دست کار منزل را انجام میدادند با پا هم گهواره را تکان میدادند تا بچه آرام بگیرد یا بخواب رود.
4-گافروئه دسته (gāfrua dasta):دسته گهواره
5- گافروئه پاچه (gāfrua pāča)
پایه گهواره: دو پایه هلالی شکل .
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.


❤️❤️کانال واجه واج

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی 


۱-سر به هوا ( sarbahavā ) : بازی گوش .

۲- سر پیچی ( sarpiči  ) : نافرمانی .

۳- سر به را ( sarbarā ) : رام ، فرمان .

۴- سر بسته ( sarbasta ) : پنهان .

۵- سر رشته ( sar rəšta ) : روش کار ، سرنخ .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی

۱- سست ( səst) : نرم ، متضاد سخت .

۲- سستی ( səsti) : نرمی ، متضاد سختی .

۳- ایسپینه ( eispina ) : سفیده ی تخم مرغ .

۴- زردینه ( zardina ) زرده ی تخم مرغ .

۵- سومبول ( sumbul ) : نماد ، علامت .

#گردآورنده_ممحمدرضا_فدایی_مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی

۱- پات (pāt ) : کندن پوست دوم باقلا .

۲- پشمه باکله ( pašma bākle ) : سویا .

۳- پینجک ( pinjak ) : پنج روز مانده به تابستان .

۴- فرج ( faraj ) : بسته یا قوطی در باز ، فله .

ای کیلو فرجییه چایی (ey kilu farajiya čāei ) : یک کیلو چای فله .

۵- پیربو / پیروو ( pirbu / pirwu ) : نان بربری .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی

۱- رم ( ram ) : گریز .

۲- رم ( ram ) : رحم .

۳- رو ( ru ) : روح ، روان .

۴- رو ( ru ) : مقابل .

۵-رز ( raz ) : درخت انگور .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-بالشمه (bāləšma): تشک دو تکه ای کف گهواره
2- وربنده (varbenda): پارچه  دست و پا بند کودک
دسه وربنده پارچه برای بستن دست کودک 
پا وربنده پارچه ای برای بستن پای کودک
3-وربنده بند (varbenda band): بندهایی که یک سرش به وربنده و سر دیگرش به دسته گهواره وصل می شود  
4-گافروئه پوش (gāfrua puš): روانداز دوخته شده گهواره
5- سینه آده کرده (sina āda  karde): پوششی که بعد از بستن دست و پای کودک برای گرم نگهداشتن روی سینه تا پایش می کشیدند.
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- مزگره (mazgara): مغز استخوان
چه ویوشته گف چمه مزگره گو نشته
če vivašta gaf čəme mazgara ku nəšta
حرف تلخش روی مغز استخوانم اثر کرد
2- لقه لقه کرده (ləqə ləqe karde): قراضه بودن، صدای قراضگی و خرابی
چه ماشون لقه لقه کره
če māšun ləqe ləqe karə
از ماشینش صدای قراضگی و خرابی میاد
3- سامون کرده (sāmun karde): متوجه شدن،تصور کردن، مجسم کردن
ته هر چی وای نشام سامون کرده
tə har či vāy nešām sāmun karde
هرچه صحبت می کنید نمیتوانم تصور کنم (متوجه شوم، مجسم کنم).
4- یازه (yāze): بلندکردن
بیاز مه آده
biyāz mə āda
بلندش کن  به من بده 
5-موکول به (mukul be): مزاحم شدن،دردسر شدن
هه نی امه را موکول آبه
ha ni ama rā mukul āba
او هم دردسری برامون شده است
گردآورنده_مریم_محسنی 102
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- موندیگا (mundigā):مکان استراحت
2-مندن (mandan):محل اتراق،پاتوق
3- سر ورده (sar varde):مزاحم شدن
4-رو آمنده (ru āmande): تو روی کسی ماندن
5- ویرهابه (virəhā be): متوجه بودن، ملتفت بودن
گردآورنده_مریم_محسنی 103
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
ترکه وش کرده (tərakavaš karde): درد دل کردن، از دست کسی با رنج و ناله سوختن و گلایه کردن
دیل گریسته (dil geriste): دلتنگ شدن
دیل آبه (dil ābe): از دلتنگی درآمدن
ویلکه (vilake): به زمین خوردن ،سقوط کردن
نوم برشه (num barša): سرشناش
گردآورنده_مریم_محسنی 104
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
     و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_آستارا 
#ضیا_ط 
زنی یِه – zǝniye : دانستن 
زنِدَه – zǝneda : می داند 
بزن – bǝzǝn : بدان ، امر به دانستن 
زل – zǝl : مدفوع مرغ و دیگر پرندگان 
سل – sǝl : مدفوع گاو 
دُز – doz : دراز 
دُوز – dūz : درست ، صحیح ، بدون اشتباه 
ژی – ži : زنده 
ژی یِه – žiye : زندگی 
ژن – žen : زن 
زنگ – zǝng : زانو 
ژای – žây : زدن 
شو – šo : شاد ، خوشحال 
روژ ، روج – ruž ،  ruj : روز 
میژَه ، میجَه – mija ، miža : مژه 
کیژَه ، کیجَه – kija ، kiža : جوجه 
زیزَه – ziza : شکوفه درخت 
زینَه – zina : دیروز 
دارزَن – dârzân : سوزن 
توژَه ، توجَه – toja ، toža : تازه ، نو ، جدید 
تیژ ، تیج – tiž ، tij : تیز ، بُرَندِه 
ژَژو – žažo : جوجه تیغی 
چَه – ča : چرخ نخ ریسی 
رج – raj : ردیف 
خَش – xâš : خوش ، خوشنود ، خوش داشتن ، دوست داشتن 
چوک – čok : خوب 
تش – teš : سرازیزی تُند ؛ شیب عمودی و سخت زمین 
توشی یِه – tošiye : تراشیدن 
بتوش – bǝtoš : بتراش ، امر به تراشیدن 
ورَه – vǝra : مکان ، جا ، محل 
دل – dǝl : دِل ، قلب ( و اصطلاحاً یعنی : درونیات ، احساسات )
دلَه – dǝla : داخل ، درون


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-خرک (xarak): شپشک
برنج۰
۲-سییا مش ( siyā meš): 
مگس سیاه
۳-شفپر (šaf par):  خفاش

۴-موچک (mučak): 
حشره ریزی که در تابستان 
دورچراغ و نور می گردد۰
۵-سیرسنگ (sir sang):
جیر جیرک

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده


و_ن

🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

زلزله (zəlzəla): زنجره

که روزهای گرم تابستان
روی درختهامی نشیندو
می خواند
#ماسال_فرنگیس_قلیزاده

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-گراونده /   Gəravənde/ هضم کردن 
 کال وکرچ هری گراونده نشای 

 2-وراورد/  Varāvərd /   تخمین زدن 
شو وروز کرا وراورد کره^

3-استفا/  Istəfā/ ورانداز کردن با دقت. 
   کینه لی سرا پا استفا گتشه

4-انگاره /   Angāra / ایجاد درد سر. مزمن شدن
 هده اشتن پا زمی چودخو کردشه دا ای را انگاره گتشه 

5-  یارمه /     Iarma / یاریردن و خرد کردن 
 لسینه ای یارمه کردشه 

#گرد آورنده _زلیخا_صبا

#توجه همراهان  کانال واجه واج شما می توانید نظراتتا ن را در خصوص واژه ها ی منتشر شده با 
ما در میان بگذارید.

ون


🌺کانال واجه واج 🌺


@vajenameh    _taleshi

#تالش
سرزمین تصاویر بکر وناب

#علی_خوش_گفتار:

تلکه = کمی، اندکی
وَنجوم = گوجه فرنگی
سیاه ونجوم = بادمجان


تلکِه ای = اندکی از راه یا زمین
تُلَکِه ای اَینه راه شیمه
اندکی باهاش راه رفتم
منظور اندکی از کل

روک = کوچک
پیل = بزرگ

دَپَرچیندِه = جمع کردن، تمام کردن
پِپَرچیندِه = نابود کردن
خدا ت پپرچینه خدا تو را نابود کنه
در نفرین کردن استفاده می شود

نعشی دَوِستِه = کفن کردن
اشته نعشی دَوِستم
نعش تو را کفن می کنم یعنی تو را می کشم
کنایه از کشتن و کفن پوشاندن است برای نفرین استفاده می شود

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-کول آگته (kul āgete): 
به کول گرفتن۰

۲_وَرزل ( varzəl): کمی
چاق،قبراق۰

۳-چیچیلی عزیز ( čičili aziz):   
کسی مال خودش را زیاد
دوست دارد۰یابه عبارت
دیگرتازه به دوران رسیده۰

۳-جیلاخن ویلخن ( jilāxə vilāxən):
چیزی را بصورت نامرتب
 درجایی  آویزان  کردن۰

۴-زپ تپ ( zəp təp):  
غرغرکردن -سروصدای 
بی حاصل کردن۰

۵-خفت دماغ (xaft damāq): 
نوعی دیوانگی،  جنون۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده


و_ن


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_talesh

دست
مادران
#تالشی
بوسیدنیست

باز (bāz): شاهین
گویش_ماسال_مریم _محسنی

ضرب المثل های تالشی

📚📚📚📚 
 کَنَه خلی ، باکلِه دَکَرع

در سوراخ کهنه باقلا می کارد

Kənə xıli bakle dəkərı

این ضرب المثل تالشی ، کنایه از تکرار کردن کار گذشته است .هنگامی که کسی کار یا موضوع ناپسند فراموش شده قبلی را دوباره تکرار می کند یا بازگو می کند این ضرب المثل برزبان می آید .( دانه باقلا مازندرانی معمولا آخر پاییز کاشته میشود تا دانه با گذر از سرمای زمستان در بهار به بار نشیند به هر دلیلی اگر باقلا به بار ننشیند ، کاشت دوباره آن در بهار بی فایده وتکرار بی حاصلی است . شاید بدین گونه بوده است که مردمان کهن تالش ، زندگی گیاه با رفتار انسان هارا به صورت یک ضرب المثل پیوند زده اند )
📚📚📚📚
#جواد_رجب_پور

#علی_خوش_گفتار:

ویچیر = آبشار
قَوَدون = کتری
بن و بنجق = اجداد
سُره تاشی = آرایشگاه
کردهای کردستان اربیل بر در آرایشگاها نوشته اند سرتاش خانه sara tash khanah
اینقلاب = استفراغ
هسَه = الآن hsah 
مَشینی = تا به حال mashini


 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

دول=dol=چاله، زمینی پایین تر از کوه

خرفه دول=جایی سرخس زیاد دارد

کنگول= پوسیدگی در تنهء درخت
کنگوله دندون یعنی دندان چاله افتاده

اربادول=جایی  درخت خرمالو زیاد دارد
بش=^b^sh=برو
بومون=bomon=بمان
مش=^mash=مرو

پش=^pesh=بروبالا، رفتن بالا ازشیب زمین

سرد کا پش=^s^rd^_ka_pesh
از نردبان بالا برو

گشت فومن_خندیل


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۰۲
۱-جیرو کفاشه (jiru kafā še): 
پایین و بالا رفتن۰

۲-ناچوقور (nāčuqur): 
نامناسب -ناهموار

۳-تمبر بَه سر ( təmbər ba sar):
خاک بر سر

۴-ماده گینه لوئه (  māda gina lua): 
حرف نامناسی که به دیگری
برمی خورد و موجب
ناراحتی می شود۰

۵-سنگ آپشیَه (səng āpəšiy): 
کنایه به عملی نشدنی 
وپیچیدگی ودشواری در 
کار
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_talesh

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-خار خفی/     Xārəxafi /  خوار زار خوار وشرمنده 
بیچاره چه کرده کاری کو خوار وخفی آبه
2- پوروکه پچینی /  purükapecini  /  اشغال ها ی ریز را جمع کردن 
صب ایزی پوروکه پچینی مکه که و بری دروف آروف بکه 

3- بوکی لواشه گتشه شه /   Buki lavāša ģetaša / بی آب و غذا ماندن 
انه هری داشه چه بوک لواشه گتشه 
 
4-چه پوروکی آچین /    cepurüxiãcin/  یعنی ریز ریز از دلش در آوردن.  دل جویی کردن 
ایته چه پوروکی آچین دا چه دیلی دس بو هری

5-گاگلف/  qāqəlaf/ خلوت. بدون انبوه ،فاصله دار
 گا گلفی چه وینده را شوم .

 #گرداورنده زلیخا صبا 

#توجه:همراهان کانال واجه واج شما می توانید نظراتتان را در خصوص واژه ها ی منتشر شده با ما در میان بگذارید 


 و_ن


🌺کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- هرای ( harāy): داد، فریاد
۲- ویواز (vivāz): سراشیبی خطرناک
۳- ویزارن (vizārən): پاره کن  
۴- مَپِمون (mapemun): 
نمان، توقف نکن
۵- کنک (kəng): سرما
زدگی بطوری که دست
و پا یخ میزند که جمع
نمی شوند
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده 

و_ن


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_talesh

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- لاکنده (lākənde): انداختن، از پا انداختن، به زمین زدن
2- ویبرمسته (vibraməste)= 
ویبرمه (vibrame) :گریستن و اشک ریختن شدید = ویواره (vivāre) : اشک ریختن زیاد، باران باریدن شدید 
3- گوشبار (gušbār): گوشواره
4- گنگیل (gengil): لش ،جنازه  
اشته گنگیلی بوئه
əšte gengili bua
لش یا جنازتو بیار (حرف نامناسب زمان عصبانیت)
5- گردن گر به (gardan ger be): قبول کردن
گردآورنده_مریم_محسنی 105
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
     و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1_ تخاس/ Taxas/ تاوان/تقاص / قصاص
 بدجنسه آدم آخر اشتن بده کاری تخاسی پس ده 

2_ویچیکون/Vicikun / از پا افتاده /زمین گیر شده 
  بیچاره ژنک لی ویچیکون به 

3_ تفاق/Təfāq/ اتفاق
خدایا چمه تفاقی نفاق مکه ^

4_بی چم ودیم / Bičem uDimm / بی چشم و رو 
 بضی آدمن بی چم و دیمینه 

 5_بادگولاز/Bād qulāz /  پز توخالی 
 چده باد گولاز کره^
 گرد آورنده زلیخا صبا 


#توجه همراهان  کانال واجه واج شما می توانید نظراتتا ن را در خصوص واژه ها ی منتشر شده با 
ما در میان بگذارید

ون
🌺کانال واجه واج 🌺


@vajenameh_taleshi

میجه پردی  شناری  آوی برده
چمن خته جیگا  سیلاوی برده 

خلِم کرده  هده  لوکم  در اومه
یاری پائیزه چمی خواوی برده

زرتشت  فتحی

 🌺کانال واجه واج🌺

Maryam Mohseni:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- اوی آکرده (avi ākarde): گم کردن
2- اوی آبه (avi ābe): گم شدن
3- اوی (avi): گم، ناپیدا
4- وچن گاز (vačan gāz): اصطلاحی است برای آدم کم سن و سالی که ادعای بزرگی و کد خدا مردی می کند. ولی در ظاهرش نشانی از این کار وجود ندارد.
ام وچن گاز چه وا؟
5- تقل (taqal): سقف اتاق
گردآورنده_مریم_محسنی106
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
     و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-دَسپَرِه (daspare): 
سپردن
۲-دشو برمه (dašu barme): 
درون بیرون رفتن-رفت وآمد
۳-کوچَه (kuča): خشک 
وسفت شدن روی زخم

۴-لوِر (ləver): آب دهان
بچه که بی اراده از
دهانش می ریزد
۵-گورَه (gura ):  جوجه
تیغی
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

Maryam Mohseni:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- دمه پوش (damapuš)= مدپوش (madapuš)= آمه پوش (āma puš): نپوشان
دپوشه (dapuše): پوشاندن
2- دمه شه (damašə)= مدشه (madašə): داخل نشو
دشه (daše):داخل شدن
3- دمه دیس (damadiyas)= مدیس (madiyas)= آمه دیس (āmadiyas): نگاه نکن
دیشته (diyašte): نگاه کردن
4- دمه کر (dama kar)=مدکر (madakar): نپوش
دکرده (dakarde): پوشیدن
5- دمه آوین (dama āvin)= مآوین (maāvin)=آمه وین (āmavin):
نشونش نده
آوینوئه (āvinue): نشان دادن
دمه مثل میم  و آمه به عنوان پیشوند منفی در اول بعضی افعال بکار میرود و به انجام ندادن عمل تاکید دارد. به عبارتی منفی می سازد
گردآورنده_مریم_محسنی107
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
     و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

Maryam Mohseni:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- چپلاک ژنده (čaplak žande): سیلی زدن
2- گنگله (gangala): بی حوصله از شدت کار کردن، سر در گم
3- پیگریسته به (pigerista be): دست از دنیا کشیدن، از دنیا سیر شدن
4- چه چمی ای گته (če čemi ay geta): آن را پسندیده، از آن خوشش آمده
5- بی گفتگو (bi gəftəgu): بی شک، حتما
گردآورنده_مریم_محسنی 108
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
     و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1_گندرمه/ Gəndərma/  چاق وچله (صفت)
  گندرمه ژنکی استه 

 2_لاس پاره /Laspāra/ شلوار چسبان که برای کشتی گیری هم استفاده می کنند 
 زوئه جان ام شوار چه دریره لاسپاره مونو 

 3_لرت /Lərt / له شده (صفت )
  لرته سیفی چه ساکی درییا 

 4_یخلچی /Yəxəlci/  التماس کردن با منت وتمنا  (واژه مشترک آذری وتالشی )
  چده بضی ئون  را بی یخلچی بن 

 5_وژگ تیر /Vəzg tir/درهم واشفته  چده وژگ تیر آژنه^


#گرد آورنده زلیخا صبا


ون
🌺کانال واجه واج 🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_شولم 

تونوکَ =  شلوار کوتاه 
(Tonoka)

مایو یا شلوارک که بلندی اش به زانو نمی رسد

#عاشوری

#کانال_واجه_واج

نام تالشی این گیاه : 
کوکله بر(cucla bər)

ازخانواده : SMILACACEAE   سوسنسانان

@ hamiyanetaleshsabz


#کانال_واجه_واج

#زبان_تالشی_گویش_کرگانرود 

سَپول : پولی که به نگهدارنده طناب سر حیوان پرداخت می شود
اَنُام : انعام پولی به کسی که راه را با طناب بر کاروان عروس بسته می دهند
شَوُاش : شاباش در عروسی به رقص کننده می دهند
دیمَه نمُا : از طرف خانواده داماد به عروس داده می شود
موشتولق : پولی که به آورنده خبر خوب می دهند
سَویدِرز : پولی که به نوزاد پرداخت می شود 
پُاکیتَه پول: پولی که به آورنده دعوت نامه پرداخت می شود
کَفگیرَه پول : پولی که به آشپز هنگام اولین برداشت برنج از دیگ داده می شود
وَیَه پول : پولی که در عروسی پرداخت می شود
یُاسینَه پول : پولی که به قاری یاسین بر مزار داده می شود
پیشکَش : هدیه

#لِدو


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-گرمشَه وا (garməša vā): باد گرم پاییزی۰

۲-ویوارَه وارش ( vivāra vārəš): 
باران شدید۰

۳-ویداشتِه (vidāšte): 
پرتاب کردن۰

۴-وَرچول ( varčul): کج وکوله۰

۵-خَلتِه (xalte): از جا دررفتن
خَلتیستَه (xaltista): ازجا
دررفته است۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

#vajenameh_taleshi

#گویش_تالشی_جنوبی_جاده_ماسوله 

1- لوتوز یا لونتوز/luntuz جفتک انداختن و نا آرامی اسب و خر و ... ضرب المثلی در تالش است که میگویند کنه خر و لوتوز یا لونتوز که در بعضی جاها هم کنه خر و کچیه لاو هم میگویند

2-کلمه تکوش/təkuś/
نفوس بد زدن 
اگر کسی بخواهد کاری انجام بدهد و کسی او را هی منع کند و بگوید نمیشود یا نکن و موج منفی ایجاد کند 
3- مشوم/maśum/ نفوس بد و موج منفی دادن است اگر کسی بخواهد جایی برود یا برای انجام کاری بلند شود فردی در در کارش نه و نکن بیاورد اصطلاحن میگویند منر مشوم درینده یا منر تکوش دکرده.

#معصومه_اپروز_

#منبع_کانال_واجه_و_واج

#علی_خوش_گفتار 

زهار = فریاد
جکله = جیغ و داد
سییَه = سیهه
خله = صدای بلند برای برقراری ارتباط
برَمع = گریه brame 
زوکییه = صدای بچه یا سگ در اثر درد یا گرسنگی
گرگر = غرغر

آین = بینداز ، آویزان کن
خلا لافندی رو آین
لباس را روی طناب آویزان کن (پهن کن، بینداز)

بَیِندِه = انداختن
بَیِن = بینداز
این فعل برای انداختن و پهن کردن لباس روی طناب به کار نمی رود به عنوان مثال هیچگاه نمی گوییم:
خلا لافندی رو بَیِن

پِیِندِه = تاوآدوئه = انداختن، پرتاب کردن (چیزی روی چیز دیگر)
پِنوئه = گذاشتن(چیزی روی چیز دیگر)
دیگی سری پِنَه 
سر دیگ را بذار


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1_چل ویشو/Cəlvišu/ زخمی که آب بخورد 
 او وگیلی دیله مدشه^ اشته^ پا زم چل ویشو بو 

2_خرسه وازن /Xərsavāzən/ خرس باز
 مردکی شون خرسه وازن آکرده 

3_دارد/Dard/ قیچی پشم چینی 
 داردی پیگتشه شه وره بری را گیریه 

4_دچوک/ Dačuk/  جسم بهم فشرده  شده بطوری که بسختی از هم باز شود 
 ام داری ووز دچوکه چه چاکنده سخته 

 5_ کور کوری/ Kur kuri/ تحریک کردن کسی برای درگیری 
  بضی آدمن کورکوری دن تا دعوا درن رفقون مینه 

#_گردآورنده _زلیخا_صبا_ماسال


ون
🌺کانال واجه واج 🌺


@vajenameh_taleshi

گیریه سر، مغریبه سا، آفتاوه نش ،
 گادوشی ،ماله دخون ، موندهون ونگن ویرم آ
 @زلیخا صبا

پست واژه تالشی

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- انه سو ( ana su): لجباز
2- انه مس (ana mas): حرف نشنو
3- انه هری (ana hari): گرسنگی
4- انه زون (ana zun): نادان
5- انه شور (ana šur): نشسته
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- لیوه لیوه کرده (liva liva karde): با تمام توان برای پیدا کردن چیز گمشده ای تلاش کردن
2- دیم لیسک (dim lisk): پر رو
3- خون دمیر (xun damir): خون جمع شده زیر پوست بر اثر خونریزی داخلی که پوست سیاه می شود.
4- غنیم (qanim): ضد،دشمن،مخالف
5- پر آکرده (per ākarde): بالا بردن
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#مثل_واج 
 هرچی اَی بردمه گوسندون همرا کردمه ، اَه شه بزون همرا به 
  هرچه اورا بردم همراه گوسفند ها  کردم ،اورفت همراه بزها شد 
 کنایه از ادم پست فطرت است ، کاربرد برای کسانی. که لیاقت نشست وبرخاست بابزرگان وفرهیختگان را ندارند 
زلیخا صبا 
#🍃کانال واجه واج 🍃

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 

۱ - هلا ( Halā ) حالا .

۲ - سبا ( Sabā ) : فردا .

۳ - سب ( Səb ) : صبح .

۴ - ای ( Ay ) : او .

۵ - ای ( iy ) : یک .

۱ - اه ( aə ) : او .

۲ - هنته ( Hənta ) : همینطور .

۳ - هنته ( Hənte ) : همین جا .

۴ - انته ( eənta? ) : اینطور .

۵ - انته ( eənte ? ) : اینجا .

۶- هته ( Hata ) : همانطور .

۷ - هته ( Hate ) : همانجا .

۸ - چنته ( Čənta ) : چطور ، چگونه .

۹ - اته ( ata ) : آنطور . 

۱۰ - اته ( ate ) : آنجا .

۱ - ایته ( eite ) : کمی ، یک کم .

۲ - ها ( Hā ) : آنجا .

۳ - یا ( Yā ) : اینجا .

۴ - کا ( Kā ) کجا .

۵ - کنته ( Kante ) : کدام محل .

۱ - کرم ( Karəm ) : می کنم .

۲ - نکرم ( Nekarəm ) : نمی کنم .

۳ - بکرم ( Bəkarəm ) : بکنم .

۴ - مکرم ( Makarəm ) : نکنم .

۵ - مه را ( Mə rā ) : برای من .


۱ - اشته را ( aštə rā ? ) : برای خودش . « اشته را شه » برای خودش رفت .

۲ - ته را ( Tə rā ) : برای خودت .« ته را اومیره » برای خودت آمدی .

۳ - ای را ( ay rā ) : برای او . « ای را خریمه » برای او خریدم .

۴ - اون ( Aven ) : آنها .« اون شینه » آنها رفتند .

۵ - هی را( Hay r ā ) : برای همان . « هی را اوما » برای همان آمده بود .


# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

ای مجمه سیره لیو (i majma sira liv): یک سینی پراز برگ سیر

گویش -ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

سوئه دونه ( sua duna): 
 گلپر
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

گاویلک (gāvilak): 
قارچ خوراکی وحشی

گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

فرنگ (fərang): سنجاقک

گوشی-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

لایه (lāya): ننو
گهواره صحرایی در روزهای گرم
بین دو درخت یا بین دو ستون  ایوان با طناب می ساختند و بچه ها را در آن می خواباندند تا هم هوا بخورند و هم صفا .
گویش_ماسال_مریم_محسنی

سوقاله سره که
(suqāla sara ka)
خانه سقف سفالی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

گیر یه سر؛ مغریبه سا ؛ آفتاوه نش
گادوشی ماله دَخون. ؛ مندهون ونگن ویرم آ
 اوه سالن ویرم آ ؛ اوی یابه سالن ویرم آ
 زلیخا صبا 
🍃کانال واجه واج🍃


#عضوشوید
@vajenameh_taleshi

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


۱ - جوغ ( Juq ) : گرسنگی زیاد .
[ فلان کسی جوغ ویشه: او بیش از حد گرسنه است و سیر نمی شود ]

۲ - زپ و تپ (Zəpu təp ) : توپ و تشر .

۳ - زرافت ( Zarāfat  ) : شوخی ، بذله گویی .

۴ - بد و رد ( Badu rad ) : بد و بیراه .

۵ - فرچ ( Fərč ) : له و لورده .

# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی 

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


۱ - زره ( Zəra ) : خشم .

۲ - مادلکه ( Mādalake ) : تولد یافتن .

۳ - سیرایی ( Sirāei ) : سیرشدن .

۴ - ویرایی ( Virāei ) : یاد آوردن .

۵ - میرایی ( Mirāei ) : مرگ و میر ، مردن .

# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-دَچیکَه (dačika): محکم
چسبیده
ونجه چمه خلا کو دچیکه

۲-خرتول (xərətul): 
تاریکی هوا توام باابر سیاه
اوروهوا خرتوله کرا وارش ویده
۳-جیربنی ( jirə bəni): 
اززیر چیزی حرکت کردن-
پنهانی کسی را زیر نظر
گرفتن
جیربنی مردومی زیندگی
دومله مکه
۴-خلک ( xalk):  مردم-
دیگری-بیگانه
خلکی گفی گوش آکرده چاک
نییه
۵-سوجه (suja): بادسرد
تند
پایزه گیریه سوجه واکو
منده نبو
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان وهمراهان
کانال واجه واج شما
می توانید نظراتتان رادر
خصوص واژه های منتشر
شده با مادرمیان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

خیاره لپ (Xəyāra ləp): 
بوته خیار
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

گنر (ganz): گوزن

گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

شته چیری (šəta čiri): 
ظرف مسی پراز شیر
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

چوئه شونه (čua šuna): 
شانه چوبی
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

دوئه کیسه (dua kisa): کیسه پر از دوغ
ماست  بعد از کره گیری تبدیل به دوغ شده را جوشانده بعد از  سفت شدن در کیسه های کوچک سفید ریخته و آویزان می کنند تا آبش گرفته شود و  به آن کیسه دو (kisa du) گویند که بر حسب ذائقه، خالی و یا با نعناع یا شنبلیله خشک قاطی شده صرف می شود. برای درست کردن ماست چکیده هم ماست را در کیسه ریخته و آویزان کرده تا آبش گرفته شود و ماست چکیده درست شود.
گویش_ماسال_مریم_محسنی


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

پونو (punu): نعناع
گویش_ماسال_مریم_محسنی

# زبان _ تالشی _ گویش _ تالش جنوبی

۱- هرده نی / هرده نین  ( Hardanin /  Hardani ) : خوردنی .

۲- برده  نی / برده نین ( Bardanin / Bardani ) : بردنی .

۳- کرده نی / کرده نین  (  Kardanin / Kardani ) : کردنی .

۴- واته نی / واته نین ( Vātanin /  Vātani ) : گفتنی .

 ۵- وینده نی / وینده نین ( Vidanin /  Vindani ) : دیدنی .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

# زبان _ تالشی _ گویش _ تالش جنوبی 

۱- هرده شن ( Harde Šən ) : برای خوردن .

۲- برده شن ( Barde Šən ) : برای بردن .

۳- کرده شن ( Karde Šən ) : برای انجام دادن .

۴- واته شن ( Vāte Šən ) : برای گفتن .

۵- وینده شن ( Vinde Šən ) : برای دیدن .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ تالش جنوبی

۱- هردنه چی (Hardəna Či ) : هر چیز خوردنی .

۲-بردنه چی ( Bardəna Či ) : هر چیز بردنی .

۳- واتنه چی ( Vātəna Či ) : هر چیز گفتنی .

۴- کردنه چی ( Kardəna Či ) : هر چیز انجام دادنی .

۵- ویندنه چی ( Vindəna Či ) : هر چیز دیدنی .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

آلوسه کوره (ālusa kura): 
کوره ذغال
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

للکی (  leleki): لیلکی
وختی خردنیمونا چمه
پیلترن واین هرسال که 
للکی وییرببو زموستون
وییر سرد وربندون بو

گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

پشمه شوری (pašma šuri): 
شستن پشم
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- دنیا وینده ( dənyā vinda): دنیا دیده
2- دس آدیس به (dasādias be
): محتاج بودن،محتاج شدن
3- خاشه آلیس (xāša ālis)= خاشه کونه آلیس (xāša kuna ālis): چاپلوس
4- دکشیه (dakašiye): طول کشیدن
5- پندمیه (pandamiye) =پندمیسته (pandamiste):
 ورم کردن
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- پسه کرن (pasa kərən): تنبل
2- گلر آبه (gəler ābe): از بلندی  و زمینهای شیبدارافتان و خیزان و غلطان به طرف پایین رها شدن. برای حیوانات،سنگ یا چوب در کوهها و ییلاقات پیش می آید. اصطلاحی است برای کسی که به طریقی زیان دیده باشد که جبران نشود. 
3- بی یار (biyār): بی خیال، بی توجه
4- صفت نوشون (səfat nušun):
مشخصات ظاهری، آدرس
5- بد انگ (bad ang): خشن و بد اخلاق
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

زمستونی اگه برکردمه آم
هشی شی وری آواکردمه آم
م ک تنخایی اشت باغ نِدَرام
بهاری اشتنه ک وردمه آم


#فرزانه_قربانی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید: 

@vajenameh_taleshi    👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-زوز/Zouz/   براثرترش شد ن از حالت عادی برگرددوتغییر حالت دهد 
 ماسته گله زوز کردا

2-افری تفری / Afri Tafri/ پراکنده شدن   
  چمه خردنن همه ام شهر اه شهر افری تفری بینه 


3-رفند/ Rafand/  سرا شیبی تند صخره 
 بز کوله رفندی سری گردی 

 4-جزه وزه/ Jəza vəza/ ناله کوتاه بر اثر سوزش ودرد 
 بیچاره شودا صبه دم جزه وزه ش کرده 

 5-جیندر/Jinder/ چشم غره 
  چده من جیندر ژنه
#گردآورنده زلیخا صبا

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

بعضی از 
موضوعاتی که در کانال واجه واج
به آنها پرداخته می شود:

#پست_واژه :لغت های تالشی

#متن_واژه: نوشتارهای تالشی

#نقل_واج:داستان های تالشی

#مثل_واج: ضرب والمثل های تالشی

#عکس_واج:عکس واژه های تالشی

#واتون_واته: ترجمه های تالشی


منتظر پیشنهاد های شما برای بهبود عملکرد کانال واجه واج هستم🙏

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


مطالب زیر فقط برای آشنایی و  رعایت اصول نوشتاری الفبای همواج است .


۱ - ده ( De) : دیگر .

۲ - ده ( Də ) : دو .

۳ - ده ( Da ) : ده .

۴ - هسه ( Həsa ) : همین ساعت ، الان .

۵ - اسه ( esa? ) : حالا .

# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان _ ةالشی _ گویش _ تالش جنوبی

‌‌
۱- خاچیک ( xāčik ) : پوست کنده .

 « خاچیکه ووز / ویز » گردویی که از  پوست سبز در آمده باشد  .

« سالیمه ووزون / ویزون بی خاچیک آکرده »

  گردوها را باید از پوست سبزشان جدا کرد  .

۲- خاره آتش ( xāra ātaš ) : آتش با گرمای کم .

« کله پاچه ، خاره آتشی نه په یی  » 

کله پاچه  با دمای پایین به بار می آید .

۳- خُوئَر ( xuar ) : خواهر .

خا ( xā ) : خواهر .        خالا ( xālā ) : خواهر .        خالی ( xāli ) : خواهر .

۴- خج / خاج ( xəj/ xāj ) : قاچ .     خج  ( xəj ) : گلابی جنگلی ، امرود .

خَج ( xaj ) : نوعی شمشاد خاردار ، خاس .

۵- خاکٚنا ( xākənā ) : با چنگ و منقار خاک را بر روی پر و بال ریختن .

  مترادف وشکٚنا ( vəškənā ) 

« کرگن خاکٚنا  / وشکنا دری نه » 

مرغها با چنگ و منقار خاک را بر روی پر و بالشان می ریزند 

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ تالش جنوبی 

۱- ام که اه که ( əm ka a ka ) : این خانه آن خانه .

۲- ام دس اه دس (  əm das a das ) : این دست آن دست .

۳- ام پا اه پا ( əm pā a pā ) : این پا آن پا .

۴- ام دیل اه دیل ( əm dil a dil ) : این دل آن دل .

۵- ام را اه را (  əm rā a rā ) : این راه آن راه .

#گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-کولییَه چِم (kuliya čem): زگیل

۲-واگنش ( vāgənəš):
تب خال
۳-آچمَه (āčma): آشکار
کردن
۴-جیتیل (jitil): پرش
ناگهانی
۵-رنَه گِر ( rəna ger): 
بهانه گیر
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

درزه کوئه (darza kua): 
جمع کردن شالی به 
روش سنتی که آب درآن
 نفوذ نمی کند

گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

پنیره موتال (panira mutāl): 
شیوه سنتی برای 
نگهداری پنیرکه ازپوست 
گوسفنداستفاده میشود
که به آن موتال میگویند۰
البته ازاین روش برای
دوغ چکیده هم استفاده
می شود۰که به آن خشکه
سوره (xəška sura): 
می گویند
گویش -ماسال-فرنگیس-
قلیزاده


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

رَمش (raəš)پرچین

گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-چوخان (čuxān)=گولازه کر (gulāza kar): بلوف زن 
2-چلسکنده (čələskənde): تخمه شکستن، شمرده حرف زدن
3- جفنگ (jafang): خرافات، گله پوک
4-فوسه چو (fusa ču): زود رنجی  که بلا فاصله به گریه می افتد.
5-اوه خون (ava xun): خواننده،قرائت کننده.
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

داره کنگول (dāra kangul): درخت تو خالی
پناهی برای رهگذر
گویش_ماسال_مریم_محسنی

جیداره آو (jidāra āv) 
ویچیره آو (vičira āv): 
آب چشمه را از آبریز گرفتن.
جیدار = ظرفی را برای برداشتن چیزی از ظرف دیگر زیر آن قرار دادن.
ویچیر = آبریز: آبی که از ارتفاعی با واسطه به طرف پایین روان است.
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#تالش
بهشت طلایی

# زبان _ تالشی _ گویش _ تالش جنوبی 

۱- که کار ( ka kār ) : امورات خانه ، خانه داری ، کار در خانه .

۲- که مار ( ka mār ) : مار خانگی .

۳- که ساز ( ka sāz ) : خانه ساز .

۴- که پیلّه تر ( ka pilla tar ) : بزرگ خانه .

۵- که بَره پا ( ka bara pā ) : نگهبان خانه .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .‌‌


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ تالش جنوبی 

۱- خردوخشال ( xərdu xəšāl ) : آت و آشغال .

۲- خرت و پرت ( xərtu pərt ) : چیزهای بی ارزش .

۳- خره کله ( xara kalla ) : کله پوک و نفهم .

۴- خره کار ( xara kār ) : کار سخت .

۵- چوچوروک ( čučuruk ) : بخش پایینی دم مرغ و اردک ، مقعد .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم . 

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-حَکمَه ( hakma): خورجین
۲-حاجی حاجی (hāji hāji):  
پرستو
۳-ایاز (ayāz): سردو
یخبندان
۴-کنج (kənj): گوشه
سونگ (sung): گوشه

۵-آگاردن (āgārdən): 
برگردان 
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:همراهان کانال
واجه واج شما می توانید
نظراتتان رادر خصوص
واژه های منتشرشده با
مادرمیان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

گیله آلاوه(gila ālāva) = مالیدن گل۰
دسه گیله آلاوه (dasa gila ālāva): 
مالیدن گل بادست۰
گل و آب وسبوس خرد
شده شلتوک ( پوف puf ، فل fəl) را  باهم مخلوط وخوب لگد 
مال کرده تاخمیری نرم
درست می شد وآن گل
ورز داده شده را بانوان
تالشی به کف وایوان  
ودیواره های خانه های
گلی جهت تمیزوتعمیر
با دست  می مالیدند
گویش -ماسال-فرنگیس-
قلیزاده
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-شیرنه لوئه(širna lua): 
حرف  شیرین ودلچسب۰

۲-خشکه لوئه (xəška lua): 
حرف خالی۰  
۳-مفته لوئه (məfta lua): 
حرف مفت،حرف بی ارزش۰

۴-ویدارآداره لوئه (vidār ādāra lua): غیر مسقیم حرف زدن- گاهی پرت وپلا
هم معنی می شود۰

۵-زرخه لوئه (zarxa lua): 
حرف بسیاربسیار تلخ و
گزنده۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:همراهان کانال
واجه واج شما می توانید 
نظراتتان را در خصوص
واژه های منتشر شده 
با ما در میان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

الخییه دسته (elxiya dasta): 
گله ی اسبها۰

گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

موغومه باکله (muquma bākle): باقلا مازندرانی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

گوسند دوشی (gusanda duši): دوشیدن گوسفند
گویش_ماسال_مریم_محسنی

گر آکرده ترشه انار
(gar ākarda tərša anār)
انار ترش شکافته شده
گویش_ماسال_مریم_محسنی

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1_آو آسا /Āvāsa/ آب زدن داخل ظرف تمیز که مدتی کار نکرده باشند برای اطمینان  
 بله. جان شکافی باشقابون ای آو آسایی بکه 

2-سرتق/Sərtəq/ لوس پررو
بی ادبه سرتقه خردنی یه

3-آودونه /Āvdona/  اندازه کردن. آب برنج  برای پختن کته 
 ننه پلا پشوسته وآودونه کردشه تا کینه ناهاری را بپه

4-اَ.نه آویس /Ana Ãvis/برنج یا دیگر دانه های پاک نشده 
. بله جان نه که انه آویسه برزی پلا پنی 

ِ5-انه دروف /ana darof/ جارو نزده کجارونکشیده 
انه دروفه که کو رختخواو پن مکره
#گردآورنده _زلیخا_صبا_ماسال

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی


۱-درازه خاو ( dərāza xāv ) : کسی که خواب طولانی داشته باشد ،

خواب عمیق ، خواب هفت پادشاه دیدن .

« چه خاو درازه ، دا هفت پادشا خاوی کو مه وینه نه ایزه »

خوابش طولانی است ، تا هفت پادشاه را در خواب نبیند بیدار نمیشود .

۲-درازه دوئه ( dərāza due ) : طولانی کردن ، ادامه دادن .

۳- دراز آبه ( dərāz ābe ) : دراز کشیدن .

۴- درازه روز ( dərāza ruz ) : در طول روز .

۵- درازه لینگ ( dərāza ling ) : بی قواره و لنگ دراز .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- سپر واته (səper vate): رک گویی
2-رنگاوارنگ (rangāvārang):
رنگارنگ
3-خند فروش (xəndə furuš): معامله 
4-کوکونار (kukunār): خشخاش
5-سفر ورده (safər varde)
صبر ورده (sabər varde)
 عطسه زدن
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- ویرجاونده (virjāvənde): سرازیر کردن،ریختن،ریزش کردن
2-پیش دوزی کرده(piš davazi karde): داوطلب شدن،پیشقدم شدن
3-غم به کول به
 :(qam ba kul be)
 غمگین بودن، غمخواربودن
مترادف تره به کول (tara ba kul)
4- زوون (زومون )آخاز (zumun āxāz): کسی که وسایل مورد نیازش را بجای اینکه بخرد از دیگران طلب می کند و مجانی میگیرد.
5_دخل (daxl): قلک
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

جولا وجه دَزگا (julā vaja dazgā):
دستگاه شال بافی ۰
بااین دستگاه از نخهای
پشمی پارچه ای می با
فندکه مردان تالشی از
آن کت وشلوار جلیقه 
می دوزند درزمستان
 می پوشند۰
چوپانها هم ازآن پارچه
( باشلاق bāšlāq ، چوخا  čuxā)  
تهیه میکنند۰ ودیگری 
 چادرسیاهی می بافند 
 که در مواقع کوچ از
آن استفاده می شود۰


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

سییا کوتی ( siyā kuti): 
زالزالک = سیا ولیک۰
که دم کرده آن برای
بیماری قند خوب است۰

گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

#گویش_تالشی_فومن_گسگره

1-پرازه/parāza/ اگر درخت را از وسط به شکل عمودی نصف کنیم یا به چند قسمت تقسیم کنیم البته به شکل سنتی با تبر و آلات قدیمی پرازه به دست می آید که شبیه تخته است اما صاف و مرتب نیست و در قدیم بیشتر به جای تخته کاربرد داشته است 
2-پغزه/paqza/ به تکه های چوبی کهبه شکل نا مرتب از پهلوی درخت یا چوبها با تبر جدا میکنند و شکل خاصی ندارد و از پرازه خیلی کوچکتر است 
3-پزگه /pazga / به تکه های چوبی میگویند که از پیلوی چوبهای کلفت تر با تبر جدا میکنند که از پغزه ضخیم تر و از پرازه نازکتر و کوجکتر است
کلا پغزه و پزگه را میتوان یکی دانست و نسبت به پرازه ابعادشان کوچکتر است 
4-تخته/ taxta/چوب پهن و بلند که همان تخته فارسی است ودر قدیم با اره دستی به شکل عمودی برش داده میشد و امروزه با اره موتوری و اره برقی تولید میشود 
5-لت/lat/تخته های کوتاه در ابعاد مختلف است که برای پوشاندن بام و سقف خانه های جنگلی استفاده میشود تا از نفوذ باران به داخل محل سکونت جلوگیری شود لت را به شکل پلکانی بر روی هم میچینند و برای استحکام بیشتر تخته سنگهایی هم  بر روی لتها میگذارند  
6-پلشکات/paləçkāt تکه های مختلف چوب که از کنده ها به شکل عمودی به عنوان هیزم ضخیم جدا میکنند 
7-کولس/kuləs/کنده چوبی که از بدنه درخت است و برای گرما زایی و سوخت مورد استفاده قرار میگیرد
8-ایزم/eizəmهیزم
9-چیکه/çika/ هیزم های خشک و نازک، هیمه
10-چکر/çakar/هیزمهای کوچکی که از چیکه نازکتر است
11-چر/çar/هیزم و خار و خاشاک 
12-اسکل/ əskəl/پایه چوبی کوتاه و کوچکی که برای محکم  کردن چادر و پارگا و غیره در زمین فرو میکنند
13-اسکت/əskat/پایه بلندی که به عنوان تکیه و ستون در ساخت و ساز کار برد دارد 
14-پوئه/pua/پایه ای که برای بر پا کردن پرچین به شکل عمودی بر زمین فرو میکنند 
15-کما/kəmā/پتک چوبی که برای کوفتن روی اسکل و اسکت و پوئه و غیره استفاده میشود 
16-پاز/pāz/پاز یا تکه چوبی است که جهت استفده در عمود نگه داشتن ستون و پایه ها به عنوان کمک مورد استفاده قرار میگیرد

لطفا از نظرات و پیشنهاداتتان ما را بی نسیب نگذارید

گرد آورنده:
#معصومه_اپروز_تالشی_جنوبی


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

پسه انجیل /Pəsa AnjiL/انجیر وحشی ،سفت ،بی مزه 
 این انجیر رشد نکرده ودر همان اندازه کوچک باقی می ماندوقابل خوردن نیست چون بی مزه است 
 زلیخا صبا
#🌺واجه واج🌺

کفات (kafāt): ابیا
گویش_ماسال_مریم_محسنی

ور (var): برف
گویش_ماسال_مریم_محسنی

قار قاری (qārqāri): لک لک
گویش_ماسال_مریم_محسنی

شونه به سر (šuna ba sar): 
هد هد
گویش_ماسال_مریم_محسنی

#عکس_واج_گویش_ماسال
 چموش/camus/ کفش  دست دوز ماسوله 
 چموش را در قدیم مردمان تالش وگیلان زمین می پوشیدند وامروز نوع تزئین شده را بانام روفرشی زنان هم در خانه می پوشند
 زلیخا  صبا
 🍃🍃واجه واج🍃🍃

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-دومی سر نشته(dumi sar nəšte): 
یعنی آماده حمله کردن است۰
۲-ویتن آتن ( vitan ātan): 
ازهر طرف پهن شده، ازهر
طرف گسترده شده۰
۳-دبر آبر ( dabər ābər): 
  از هر طرف بریدن۰
۴-واته وات (vāta vāt): 
بگو بگو کردن(پشت سر کسی حرف زدن   در حد چشم زخم و زیاده گویی... مترادف کلمه  "بوا آوا"  )

۵-وات مس (  vāt mas): 
گفتگو، گفت و شنود،
گاهی هم غرغر معنی
می دهد۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه: همراهان کانال
واجه واج شما می توانید
نظراتتان را در خصوص
واژه های منتشر شده با
ما در میان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی


۱- د‌‌‌َردَه ( darda ) غصه .

۲- دَرزَه ( darza ) شکاف ، درز .

۳- پَنزه بو ( panza bu ) : بوی پشم سوخته .

۴- بَرَه سری ( bara sari ) : هدیه ای که ، 

برادر عروس از داماد می گیرد .

۵- لافنده سری ( lāfənda sari ) : هدیه ای که ،

کارگر فروشنده از خریدار میگیرد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش _جنوبی

۱- سَرافَت ( sarāfat ) : ملتفت ، به یاد افتادن .

۲- سر آ پرده ( sarā parda ) : ملتفت ، به یاد افتادن  .

۳- زیزَه ( ziza ) : زخمی که دهان باز کرده باشد .

۴- بورَه آتش ( bura ātaš ) : آتش کامل ، آتش گداخته .

۵- بوفور ( bufur ) : مخلوط خاکستر و آتش ، آتش خاک آلود .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

خاسه خدانومینه
بدَه ذاتی حیکایت(حکایت ذات بَد)

گوسَندینه واتشونه:
اَگه ته^وَرگ ببیر چه^ 
کَریر؟
گوسَندی واتَه: تَمون
 وَرگون  خوکَردآکَریم
 واش بچَرین،
اَنشتایی خونه اَمه مَویترَکین و
 پَلَه پَلَه مَکَرین.

وَرگینه واتشونه:اَگَه ته^
گوسَند ببیر چه^کریر؟
واتشه: گوسَندون
 آموجیم که^اشتَن د'
 گلَه لینگینَه وَرگون 
 کَلَه بژَنن و چَوون
 مَزگی ویکَرن واَوون
 بکشن۰
پَز بدَه ذاتی نبو هرگز
چاک آکرده. هنته که
قدیمی کو واتَشونه:
ذات بد نیکو نگردد
زانکه بنیادش بداست
تربیت نا اهل راچون
گردکان برگنبد است

آگاردن : فرنگیس

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش جنوبی 

۱- کار آده ( kār āda ) : کار به ازای کار .

۲- کاربلد ( kār balad ) : کاردان .

۳- کار آزون ( kār āzun ) : کارشناس .

۴- چوئه کاره ( čuaə kāre ) : تمرین و تفریح .

۵- چرت و پرت ( čərtu pərt ) : یاوه ، سخن بی ارزش .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش جنوبی

۱- چرک تاو ( čərk tāv ) : پارچه ای که رنگش تیره باشد .

۲- چسک ( čəsk ) : چالاک .

۳- چَشتَه ( čašta ) : چشیده شده .

  چشته هر( čašta har ) :  چشته خور  .
 ‏
 ‏ کسی که مزه ی چیزی را یکبار برده باشد و باز هوس آن کند .

۴- چاتر / جادر ( čātər / jādər ) : چادر .

۵- چِم بِندی ( čem bendi ) : چشم بندی .

چِم بِندییَه کَر ( čem bendiya kar ) : تردست ، شعبده باز .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-کرِچی (kəreči): بانوی
 کارگری که در مزرعه دیگران با قرارداد کار می کرد.
۲- گردَه کرِچی (gərda kəreči): یعنی کارگر تمام وقت.
 بانوی کارگر تمام کار مزرعه از
قبیل نشا و وجین و دوباره
را انجام می داد و مزدش که
مقدار معینی برنج بود در 
فصل پاییز بعد از برداشت
محصول از صاحب مزرعه
می گرفت. 
۳-ای وَر کرِچی (i var kəreči ): یعنی بانوی کارگری که دو روز درمیان دو روز برای صاحب مزرعه کار میکرد یک دوم مزد کامل را میگرفت.
۴-ای دَس کرِچی (i das  kəreči): بانوی کارگری که سه روز در میان یک روز برای صاحب مزرعه کار می کرد و یک سوم مزد کامل را می گرفت.
۵- ویجین پانزده روز بعد از نشا، و دواره (dəvāra) یک هفته بعد از وجین انجام می شد.
دواره وجینی بود که بعد از وجین اول مزرعه برای اینکه 
اطمینان پیدا کنند که 
 علف هرزی در مزرعه
وجود ندارد، انجام می گیرد.
وجین و دوباره را بانوان 
شالیکار با خواندن ترانه های
 دستجمعی زیبای محلی 
تمام می کردند .
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه: همراهان  کانال 
واجه واج شما می توانید
نظراتتان رادر خصوص  
واژه هایمنتشر شده با ما 
در میان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-پارنه (parna): گوساله
نر چاق که دو یا سه سال
داشته باشد۰
۲- لیشه (liša): ماده گاوی
که هنوز گوساله ای نزاییده
است۰
۳-کرفه مونده (kərfa munda): 
گوساله تازه به دنیا آمده۰
۴-سلفنه گا (səlefəna gā): 
گاوی که گوساله ی شیر
خوار نداردوشیرش هم
خشک شده۰
۵-شته ده گا (  šəta da gā ):
گاو شیرده
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه همراهان کانال
واجه واج شمامیتوانید
نظراتتانرا درخصوص 
واژه های منتشر شده
بامادر میان بگذارید


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

موچ (muč): گنجشک
گویش_ماسال_مریم_محسنی

پپو و آفتاو پرست 
(papu u āftāv parəst)
پروانه و آفتابگردن
گویش_ماسال_مریم_محسنی

ایزمه اینجنی = ایزمه اشکایی
 (izəma injani 
izəma əškāyi)
خرد کردن هیزم
گویش_ماسال_مریم_محسنی

داره دبری
اره ماتوری نه داره دبری
(ara maturi na dara dabəri)
بریدن درخت با اره موتوری
گویش_ماسال_مریم_محسنی

پاتیویله دچینده (pātivila dačinde)= پاپیله نوئه (pā pila nue)
پلکان سازی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
ای گیدیلی جوونی چه بیره  ؟  
پیره ننه اشتنه وات مس درییا 
خسته بخته داوره 
ای مرسه فوگاردن پلا پِنَیم  ای بادیه ماست. ای آبر لبایه مایی. ای خیکاره ترشه ونجومه تاره.
 بضی ماقه دئیر نوهرش.
 ای کافله انه آتاشه  زوئه  و کینه خردن 
مجمه کو , دساگیری کو هری را 
ای کترا چک پلا و ای ملاقه نوهرش پکریم هری ایته مایی آدیم
 وایم:  بیجی بیجی شمه پلا سری  پکره بهره 
خسته ببیسته. اوِن هَرین  چمن چم سو آی وخدا درینگاشوکر کریم 
خداجان چمن خرد خال انه هری دردی مدارن چوون دَدَه سقه جان بداره
 چوون سری بومونو چه سایه  بنی کو. پیله آببون و پر آوازنن.

  بوشوم دی یسم مِردک چبه. 
شه ایزم آرنجنه. 
تاسینه که و برسرا آدمی هره

 پیره ننه دَخونده : مردک کاریره ؟ 
زینگه ویرمه  ای کشه ایزم پیگه بری که

 پیره دَده : اوسال زومستون پیش درییه. نه چمن دس وکمر نه  ده تور منه یاری کره دا  ام  کنده گله. بینجنم  
ترسم زومستونی ور و وشن و 
روکه چیله را   
بی ایزم بکرم

 
 پیره ننه واته:  مِردک  خدا کریمه 
 ویرر استه که  قدیمه سالون هلا که خردنن مندینا ایازه شون کیله کا گره گور آتش کریمون   
خردنن کفاینه سری کو نشین سفره ام سر دا اه سر جیکریمون
 چمه باغی  پیله ایسپیه کویی اون که جیبندی کو درنده مونا 
بومی و خره داری ویرزیمون
پیله زرده بی و فتر و لمبو  و پرتخالی کلشی و للکی  دیله کو دخشریمون 
 زومستونه درازشوون شو جیره  خردخالی را رچ آکریم  
مردک جان ویرر آ  ده ؟
 اوون را  سیا زنگی وسیا بزبزه  وشاله ترسه ممدی نقلی وایر  وخردنن 
هری ای وری آلکین و خاو آشین 

 اسه تنخا ابَیمونه  د گله چای د باشقاب پلا امه  را وییره 
 تاسینه که کو نشم    ده اه  ولوله  کو خوری نییه اه خسته بخته روزیگاری ده خاک گته  فخت یندی را سوَد نشون آدیم  مردک جان !
هسه بوا چای هری ته  را دَکرم ؟

 پیره ده ده واتشه : ایله پیله چایی مه را دکه ایته بدا الاو آگرم شاید چمن جان گرم دلکه زیره شونه شوی میجه ژنده نیمه 
 پیره ننه واشه:  ها خدا زونو چمن خاو نی پرمییا  
خردنون را آتشی سر نشتیمه 
ترسم سالییار اوون را بد بگذری 
یاله خدا کمک بکره  چمه  دس وبال نی, 
 تنگ مبو ایته  بشام ویشتر اوون ویراجن ببوم  
 پیره ده ده واتشه :  خدا کو توکول بدا
دا امه را برسه 
شوکر  که درمنده نیمونه
 چمه یومیه دارم
و چمه روزگاری گذراو'نَم 
 چمه خردنون فیکیر نی چمه خونه خراو نبو
 اشترا شَینه اشتن خیر وبره سر 
خدا اوون خیر بده.

 #نگارند_زلیخا_صبا

#واژه ها:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1/گیدیلی/Gidili/ لفظ افسوس برای گذشته خوب وگاهی برای تحسین به کار میرود 

 

2/ مرسه فوگاردن /mərsa Fugardən

اورو ناهاری را ای مرسه فوگاردن پلا پته مه 

3/بادیه/Bādìya/ ظرف مسی ماست 

 ای بادیه شت آمیین  ژندمه ماست بوبو 

4/خیکاره/Xaikāra/ ماهیتابه 

 مائی تیفلونه خیکاره  ابرشتمه

5/نوهرشnuharəš/ خورش

 اوروناهار باکله قاتق ساتمه 
6/انه آتاش/ana ãtaš/ نتراشیده ،نا مرتب 

7/دساگیر /Dasāgir/ بشقاب

8/کافله/kafla/ زیاد 

9/ملاقه/Malaqa/کفگیر

10جیبند /jibend/ آویز

11/دخشریمون /Daxšarimun/ پنهان می کردیم 

12_پر آوزن _Parāvazən/ رشد ونمو  و بزرگ شدن 

13-گره گور/Gəregùr/آتش با شعله وگرمای زیاد 

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
ای گیدیلی جوونی چه بیره  ؟  
پیره ننه اشتنه وات مس درییا 
خسته بخته داوره 
ای مرسه فوگاردن پلا پِنَیم  ای بادیه ماست. ای آبر لبایه مایی. ای خیکاره ترشه ونجومه تاره.
 بضی ماقه دئیر نوهرش.
 ای کافله انه آتاشه  زوئه  و کینه خردن 
مجمه کو , دساگیری کو هری را 
ای کترا چک پلا و ای ملاقه نوهرش پکریم هری ایته مایی آدیم
 وایم:  بیجی بیجی شمه پلا سری  پکره بهره 
خسته ببیسته. اوِن هَرین  چمن چم سو آی وخدا درینگاشوکر کریم 
خداجان چمن خرد خال انه هری دردی مدارن چوون دَدَه سقه جان بداره
 چوون سری بومونو چه سایه  بنی کو. پیله آببون و پر آوازنن.

  بوشوم دی یسم مِردک چبه. 
شه ایزم آرنجنه. 
تاسینه که و برسرا آدمی هره

 پیره ننه دَخونده : مردک کاریره ؟ 
زینگه ویرمه  ای کشه ایزم پیگه بری که

 پیره دَده : اوسال زومستون پیش درییه. نه چمن دس وکمر نه  ده تور منه یاری کره دا  ام  کنده گله. بینجنم  
ترسم زومستونی ور و وشن و 
روکه چیله را   
بی ایزم بکرم

 
 پیره ننه واته:  مِردک  خدا کریمه 
 ویرر استه که  قدیمه سالون هلا که خردنن مندینا ایازه شون کیله کا گره گور آتش کریمون   
خردنن کفاینه سری کو نشین سفره ام سر دا اه سر جیکریمون
 چمه باغی  پیله ایسپیه کویی اون که جیبندی کو درنده مونا 
بومی و خره داری ویرزیمون
پیله زرده بی و فتر و لمبو  و پرتخالی کلشی و للکی  دیله کو دخشریمون 
 زومستونه درازشوون شو جیره  خردخالی را رچ آکریم  
مردک جان ویرر آ  ده ؟
 اوون را  سیا زنگی وسیا بزبزه  وشاله ترسه ممدی نقلی وایر  وخردنن 
هری ای وری آلکین و خاو آشین 

 اسه تنخا ابَیمونه  د گله چای د باشقاب پلا امه  را وییره 
 تاسینه که کو نشم    ده اه  ولوله  کو خوری نییه اه خسته بخته روزیگاری ده خاک گته  فخت یندی را سوَد نشون آدیم  مردک جان !
هسه بوا چای هری ته  را دَکرم ؟

 پیره ده ده واتشه : ایله پیله چایی مه را دکه ایته بدا الاو آگرم شاید چمن جان گرم دلکه زیره شونه شوی میجه ژنده نیمه 
 پیره ننه واشه:  ها خدا زونو چمن خاو نی پرمییا  
خردنون را آتشی سر نشتیمه 
ترسم سالییار اوون را بد بگذری 
یاله خدا کمک بکره  چمه  دس وبال نی, 
 تنگ مبو ایته  بشام ویشتر اوون ویراجن ببوم  
 پیره ده ده واتشه :  خدا کو توکول بدا
دا امه را برسه 
شوکر  که درمنده نیمونه
 چمه یومیه دارم
و چمه روزگاری گذراو'نَم 
 چمه خردنون فیکیر نی چمه خونه خراو نبو
 اشترا شَینه اشتن خیر وبره سر 
خدا اوون خیر بده.

 #نگارند_زلیخا_صبا

#واژه ها:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1/گیدیلی/Gidili/ لفظ افسوس برای گذشته خوب وگاهی برای تحسین به کار میرود 

 

2/ مرسه فوگاردن /mərsa Fugardən

اورو ناهاری را ای مرسه فوگاردن پلا پته مه 

3/بادیه/Bādìya/ ظرف مسی ماست 

 ای بادیه شت آمیین  ژندمه ماست بوبو 

4/خیکاره/Xaikāra/ ماهیتابه 

 مائی تیفلونه خیکاره  ابرشتمه

5/نوهرشnuharəš/ خورش

 اوروناهار باکله قاتق ساتمه 
6/انه آتاش/ana ãtaš/ نتراشیده ،نا مرتب 

7/دساگیر /Dasāgir/ بشقاب

8/کافله/kafla/ زیاد 

9/ملاقه/Malaqa/کفگیر

10جیبند /jibend/ آویز

11/دخشریمون /Daxšarimun/ پنهان می کردیم 

12_پر آوزن _Parāvazən/ رشد ونمو  و بزرگ شدن 

13-گره گور/Gəregùr/آتش با شعله وگرمای زیاد 

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- بنش بیز داشته (bənəšə biz dāšte):نشست و برخاست داشتن
2-کنه سر (kana sar):کهنسال
3-دنگی ژنده (dangi žande): تو دهنی زدن
مترادف تن به ژن کرده (tan bə žan karde)
4- کفتک آبه ( kəftək ābe): مزاحم
بودن
5-ما دره ورده (mā dəre  varde)
مادر زادی
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-جیتیل هرده (jitil harde)= جیتیل کرده (jitil karde): یکه  خوردن
2-دپییسته (dapeyiste): دم کشیدن پلو
3- دق در جیگر به (dəq dar jigar be): دق مرگ شدن
4-سری کو رفه آکرده (sari ku  rafa ākarde):دک کردن
5- دزدیکه (dəzdiyake): دزدکی
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

پست واژه تالشی

#زبان_تالشی_گویش_آستارا 

روج،  روژ ruj، ruž: روز 
شاو šâv: شب 
چوشته čošta: الف: ظهر. ب: نهار
شانگودام šângodâm: غروب 
امروج، امروژ ëmruj، ëmruž :امروز
سبادام، سبدم sëbâdâm: فردا 
اواه سور âvâsor:  بهار 
توستون tostun: تابستان 
پویز poyz: پاییز 
زماستون zëmâstun: زمستان 

#ضیا_ط


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_تالشی_جنوبی 

۱- سورایی ( Surāiy ) : نرده ی ایوان .

۲- زوز ( Zuz ) : کف سر ترشی .

۳- سونور ( Sunur ) : حد و حدود مشخص .

۴- سوت ( Sut ) : لخت و برهنه .

۵- سوئه ( sua ) : مغز چوب .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

رنگینه تالشه پاتونی
(rangina tāləša pātuni)
گیوه رنگی تالشی
گویش_ماسال_مریم_محسنی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

بز موئه مونده لافند
(bəza mua munda lāfənd)
طناب بافته شده از پشم بز برای بستن گوساله
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-نار دلکه (nar dalake):جلو زدن
پیش افتادن
۲-اشتن سر (əštan sar):
خودسر - خود رای
۳-لا پنوئه (lā pənue):
پوشاندن،مخفی کردن
۴-ظلماته شو (zəlmata šav):
شب تاریک وبدون مهتاب
۵-سرآلکه (sar ālake):
متوجه شدن 
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
توجه:دوستان و همراهان
کانال واجه واج شما
می توانید نظراتتان را
خصوص واژه های منتشر
شده با ما در میان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-زِره /  źəra/حرص غیض
نزنوم چرا مه را هنته زره گتشه 
2-زوموکی/ zumuki/ ناله دردناک حیوان 
اسپه زیره شو دا صب زوموکیه 

3-زیر خسرگ/ zirxəsərg/زن بابای شوهر 
چه زیر خسرگ اینه منده 

4-بوختوم /   Buxtum/بهتان 
بضی مردومن بوختوم  ژنن اوونکو دوری بکره


5-عوض ودَگِش/  Avazə dagəš / عوض کردن, تعویض
 هر روز اشتن خلا عوض دگش کره ^
#گرد اورنده زلیخا صبا


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

🌺کانال واجه واج🌺

❤️متفاوت ترین کانال  #تالشی

@vajenameh_taleshi   👈

#مثل_واج 

ضرب المثلی درباره ی دوشاب وجود دارد که به ترتیب زیر است: 
 
مَگَه شمَه دشاو ویبَه؟ 
 
ترجمه: مگر دوشاب شما ریخته است. 
 
کاربرد: وقتی در گوشه ای از خانه یا مجلسی سر و صدای زیادی ایجاد شود به کار می رود.
(نویسنده ناشناس)


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#متن_واژه 

عزیزی که^ام نیویشتَه
کراخونی
شمَه خونِه
مِرَبونَه خدادَرینگاکو
ناجَه دارم
شمَه گردی
ناجَئون آرَسَه و دیل
شاد ببه دا تالشی 
شیرنَه زوبونینَه شمَه
خردخالون و شمَه 
گردی آوِند آرَسونَه
گَف بژَنَه

آوِند آرَس: فامیلن
دور و نزدیک

فرنگیس قلیزاده

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


۱ - شرغ ( Šaraq ) : شبنم ، قطره ، خیسی ناشی از هوای صاف در شبهای تابستان .

۲ - شنگه ( Šanga ) : کوتوله و بی قواره .

۳ - شوشور ( Šu šur ) : شب ادراری .

مرده شور چه شوشوره جانی ببره ( Marda šur če šu šura jāni bəbare ) : 

مرده شوی اندام ادراریش را بگیرد .

۴ - بز بر ( Bəz bər ) : برش پله ای .

 ای چمه سری بز بر کرده ( Ay čəmə sari bəz bər karda) : او موهای سرم را 

برش پله ای داد .

۵ - مقراض ( Məqrāz ) : قیچی .

۶ - چخیسته ( Čəxiste ) : به نفس افتادن بر اثر سرما .

۷ - تمکیسته ( Tamakiste ) : به نفس افتادن بر اثر گرما .

۸ - دییار ( Diyār ) : دیوار .

۹ - سنگاله ( Səngāla ) : سنگ گون ، سنگ مانند . 

گوسندون سیل چوون دومه کو سنگاله بنده 

( Gusandun sil čawun duma ku səngāla bendə )

پهن گوسفندان در دمبه هایشان چون سنگ آویزان میشود .

۱۰ - تکیسته ( Təkiste ) : ریزش قطره ای .


# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

وربنده (varbenda)
بند بافته شده توسط بانوان تالشی برای بستن دست و پای بچه ها در گهواره
گویش_ماسال_مریم_محسنی


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

فتر (fətər)
ازگیل
گویش_ماسال_مریم_محسنی


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

دَسَه آسیاو و قَیمَه کَش (dasa āsyāv u 
  qayma kaš): آسیاب دستی و ساتور

#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

ایزمه پیچ ( izəma pič): 
بخاری هیزمی
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-زِره /  źəra/حرص غیض
نزنوم چرا مه را هنته زره گتشه 
2-زوموکی/ zumuki/ ناله دردناک حیوان 
اسپه زیره شو دا صب زوموکیه 

3-زیر خسرگ/ zirxəsərg/زن بابای شوهر 
چه زیر خسرگ اینه منده 

4-بوختوم /   Buxtum/بهتان 
بضی مردومن بوختوم  ژنن اوونکو دوری بکره


5-عوض ودَگِش/  Avazə dagəš / عوض کردن, تعویض
 هر روز اشتن خلا عوض دگش کره ^
#گرد اورنده زلیخا صبا


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

چند واژه از #تالشی_شمالی در مورد اصطلاحات جغرافیایی در میان آنان.
رافاند răfănd: پرتگاه
رِجل rəjel: شیب منتهی به پرتگاه(شاید معادل تحت‌الفظی هم بتوان برای آن یافت).
بند band: مرتفع‌ترین قسمت زمین هر خانوار دامدار یا گروه اجتماعی در اشکوب‌های ارتفاعی
شَم: šam: همواری منتهی به رودخانه در زمین یک خانوار دامدار
ارگَنَه argana: مفهومی مجازی برای بلندترین قسمت سرزمینی هر تیره
هِموی həmoy: ملک هموار زمین یک خانوار
پِشتَه pešta: زمین وسیع همواری در بالادست یک شیب تند
دول dul: گودی شکل گرفته در شیب
چُل čol: چاله و گودی واقع در قطعه زمین‌هایی که معمولا از دو تا سه جبهه به شیب تندی منتهی شود.
ژی/ ژی‌یَه ži/žiya: کمرکش کوه، برآمدگی شکل گرفته در شیب کوه
دی‌وُ divo: زمین‌های با شیب بالا
دی‌وُ پَر divo par: زمین‌های با سطح صاف اما شیب‌دار
تَختَه پَره taxta para: زمینهای شیبدارِ با سطح صافی که حالت لته‌ها یا تختخه‌های الواری را به ذهن متصور سازد.
دَه da: دره در تالشی این منطقه با حذف "ر" دَه تلفظ می‌شود.
پِمَن‌گُ pemango: جایی که احشام قبل از ورود به سرای خود برای خواب شبانه منتظر دامدار می‌مانند تا آنها را به طویله ببرد و در صورتی که نیاز به بردن آنها به طویله نباشد در همانجا می‌خوابند.
حَیِم hayem : زمین مشرف به آفتاب
نِسُ neso: زمینی که رو به آفتاب نباشد.
نُکَف nokaf: جایی که در دیدرس نباشد
هَمپُر hampor: به هر نوع باغ یا باغچه‌ای چه با هدف کاشت درخت یا قرق برای گوساله‌ها گفته می‌شود.
وی‌شَه viša: به معنای جنگل در وجه‌تسمیه‌های مرکب بسیار بکار می‌رود. مثلا لَپَکَه ویشه
اُجی oji: در مفهوم چراگاه‌های پائیزه و زمستانی به‌کار میرود که جنگلی می‌باشند.
نیمَه روحون nima rühun: به مناطق میانبندی که حد واسط چراگاه‌های تابستانی و زمستانی باشد، گفته می‌شود.
گِیَه gəya: به ارتفاعات غیر مشجر(بدون درختی) گفته می‌شود که به‌عنوان چراگاه‌های تابستانی استفاده می‌شود.
گیلون gilun: به نواحی ساحلی(از پای‌کوه تا نوار ساحلی) که توسط نیمه کوچ‌نشینان و یکجانشینان استفاده می‌شود، گیلون گفته می‌شود.

مکان جمع‌آوری: هره‌دشت لیسار
✍ اسماعیل آقاجانی

   منبع:کانال تالشان

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#تالشی_گویش_فومن_جاده_ماسوله

1-تکوش/təkős/ 
موج منفی دادن
 کسی را از انجام دادن کاری با زبان منع کردن مثلا ای نفر خا بری کو برشو ای تکوش مدکرن /یک نفر دارد از در خانه بیرون میرود مانع او نشوید یا موج منفی (نرو نرو )ندهید 
2-تون درینده /tűn darynde / اصطلاحا موش دوانی در کار کسی را میگویند سنگ اندازی در کار و در لغت ، تون به معنی آشغال و درینده ، مصدر انداختن است
مثلا: فلانکس خای ام مامیله سر بیگری بما ای نفری  تون درینده/فلانی میخواست این معامله سر بگیرد ولی یک نفر سنگ اندازی کرد
3-کلتون / kəletun / 
گدا بازی اصطلاحا به کسانی که در عین داشتن خساست میکنند و در خرج کردن و بخشیدن ببسیار خسیسند
4-ایسپی دس/espi das/
در اصطلاح به کسی که بی حساب کتاب بریز و بپاش میکند و دستش برکت ندارد و جمع کن نیست 
5-دس باز/das băz/ خوش خرج و متضاد کلتون است 


#گردآورنده_معصومه_اپروز

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_شولم 

گَل   gal: گام ، فاصله یک قدم تا قدم بعدی
گله glə : جوشیدن 
گله gləla  : عدد ، دانه 
گل gəl  : گُل 
گال gāl : کیسه بزرگ الیافی 
آزاگلِ  āzāgle :  غرولند ؛ غرغر کردن 

#شیرمحمدعاشوری_شولمی

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


۱ - اشکیل کرده ( Aškilkarde ) : شخم زدن مزارع برنج .

۲ - شوم ژنده  ( Šumžande ) : شخم زدن باغها .

۳ - اشکیله کونه ( Aškila kuna ) : ته مانده ی ساقه ی برنج پس از درو در مزرعه .

۴ - شابرز ( Šābərz ) : برنج دوباره ای که از ته مانده ی ساقه ی برنج بدست می آید .

۵ - جکل ( Jəkəl ) : برنج سبز نوبرانه .

# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

شله تی (šala ti)
خار مریم
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

کوره غو (kura qu)
جغد
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

درار (darār)
نعناع سابیده شده با نمک
همراه با میوه های ترش، خیار و ماست و دوغ استفاده می شود.
گویش_ماسال_مریم_محسنی

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#مثل_واج
 دؤ و دشاوی بِندی دَه 

دوغ  ودوشاب را بهم میزند 

 کاربرد : برای کسی است که  وقتی در جمعی است همه چیز را با حرفی وحرکتی. به هم میزند و آشوب بپا میکند بخصوص بین کسانی با هم تفاهم ندارند یکی دوغ است یکی دوشاب
زلیخا صبا.  


🍃🍃کانال واجه واج🍃🍃

#عضوشوید
@vajenameh_taleshi

ایسپیه انجیل ( ispiya anjil): 
انجیر سفید
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

رشه انجیل (raša anjil): 
انجیر قهوه ای روشن

#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

سییا انجیل (siyā anjil): 
انجیر سیاه

#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#واتون_واته (تالشه آگردن)

.اگه خوای مفت بهری

 کلاچه گله  داری کو  نشی و سب دا شوه سر  اشته را بیکار وبیبار قار قار کری، ام چو اه چو سری نه پنه ی و هیچ کاری نه کری..!
خرگوشه گله ی^  هر روز اتیه کو دویری و ام جریانی کو اشته را ابدئو مندا که ام کلاچ کو هیچ کاری نکره پس چده اشتن اشکمی سیر آکره  و تاوش نا اوئرده .
کلاچی دفرسه شه:ته وای از  نی شام اشته شی تمونی روزی را  بیکار بمونم و مرا  انته ام داری دیاقی کو  بخسم ؟ هیچ کاری مکرم  چمه اشکم سیر آبو؟

کلاچه گله حیله ویکرده و واتشه : البت چرا که مشای  ته نی شای..! خای اوری ایمتئون بکه خرگوشه گله داری وری نشته و کمه کمه اشترا خواوش آبرده.
یکوی شاله گلی^ داری پشتی کو ای وازیش کرده و خرگوشه گله تیه گته شه و چنگش آگته.
کلاچی خنده خنده نه واته :هه هه هی ی ی ...خاک به گور ته نزونیش اگه خوای  مفت_بهری و جفت بژنی و بخسی و هیچ کاری مکری ...
⚠️پی ام کفا کفائون  بنشی ..!
معصومه  اپروز

1-ابده ئو  منده / abdau manda متحیر  ماند در شگفت ماند
2' ام چو اه چو سری نه پ نی/ əm çű a çű sari ne pe nay / این چوب را روی آن چوب نمیگذاشت :اصطلاحا زمانی که کسی هیچ کار مفیدی انجام ندهد این مثل را می آورند 


#تالشی_گویش_فومن_جاده_ماسوله 
#معصومه_اپروز

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی در حال فراموشی است

وقت آن شده که کاری کنیم

#واتون_واته
(گفتنِ گفته ها...=متن های ترجمه شده به زبان تالشی)


 سلام 
شو خش تالشه رفقن
قشنگه متنی خوندمه ، ویندمه  خیفه که شمه مخونن... 
فقت کاش تلی أوخوری أوی بیوینم... 


«قارون» هیچ ماقه نزونی که روزی،
 عابر بانکی کارتی  که چمه جیفی کو درییه , تمون چه کلیدون کا که چن نفر نشاین ام ور ا ور ببرین، 
راحت تره و بیدون زمتی 
أدمی  بی نیاز أکره.

و «خسرو پرويز» ایرونی شا، نزونی چمه کـه  مبل چئی  تخت شاهی کو راحت تره. 


و «قیصر»  روم که برده ئن شتر مرغی  پری نه ائی وا ژنین، هیچ وخت، چمه اوتاقون  کولر  و اسپلیتون نویندشه .

و «هرقل»  رومی پادشا که چئی  مردوم  حسرت هرین تا ای دفا چئی سفاله قدره کا سره أو بخنجن ؛ هیچ ماقه   سره آوی که امه خنجم ی طعمی نچششه ...

و «خلیفه منصور» که  چئی برده ئن سره أو و گرمه  آوی یندی کا پشی اکرین تا حموم بکره، 
هیچ وخت چمه حمومی رنگی نویندشه... 
سختی هموشه استه و دغدغه ی زیندگی همه گله دارم... 
بما بایم ام جوره فیکر بکرم

که امه، جوری زیندگی کرم   که حتا پادشائن، ا جور  زیندگی نکرین بما هنی امه زیندگی کا گله کرم! 
و هر چی چمه  دارائی و مال ویشتر ابو، ویشتر مختاج بییم ...!
بایم تلی، جور دیگه ای  زینگی بکرم و زیندگی دییسم... 
شوکر خدا بکرم و چمه همسوئه خونه دیلخشی ناجه بدارم. 
تالشون قوربون
بیت الله صفری سیدابادی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


۱ - لپرن ( Ləpərən ) : خپل و بی تناسب  .

۲ - مزرت ( Məzərat ) : بی قرار و درد سر ساز .

۳ - وش ( Vəš ) : پشت یقه ، پشت گردن .

۴ - غرسه جر ( Qərsa jar ) : خشمناک .

۵ - غرمغ ( Qarmaq ) : قلاب ماهیگیری .


# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

دندنه سا (dandāna sā)
خرفه
گویش_ماسال_مریم_محسنی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

خندیل (xəndil)
تمشک
گویش_ماسال_مریم_محسنی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

چوئه قدره (čua qadra)
کاسه چوبی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-هفرایی واتِه (hafrāiy vāte): 
هذیان گفتن-دراثر تب در
خواب حرف حرف زدن
اوشانه شوی ام خردن توی
سیسته هنته هفرایی واتشه

۲-وازی دوئِه (vāzi due): 
 گول زدن
دییری وازی دوئِه خداخش نا

۳-مونده ( munda):  گوساله
مونده چل آکه داگابودوشوم

۴-واره (vāra): مرغ کوچکی
که هنوزوقت  تخم گذاریش
نرسیده۰
چمه واره کته هلا موغونه
درمه نییه
۵- ماشه (māša): انبور
آتش
اوروایله ماشه خریمه
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان و همراهان
کانال واجه واج شما می
توانید نظراتتان رادر
خصوص واژه های منتشر 
شده باما درمیان بگذارید
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#تالشه_چیستان
کفا سِنگ و بنش سِنگ
کفا کودماوند
بنش ای کله قند
 کَفا د' لوله  تنگ.
 کفا. د' شم / شمع./ روشون 
 کفا د' مار سیا 
 کفا تخت سلیمون 
 کفا جنگل اَنبو / انبوه 
که جمع چمون بو گاز ود' لب ود' . وینی ، د'چم ، د'اورو / ابرو 
 پیشنی / پیشانی 
ومو 
 زلیخا صبا.
🍃کانال واجه واج 🍃

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#علی_خوش_گفتار:

کونه کونه کرده = مسامحه کردن، این پا آن پا کردن، به تاخیر انداختن

لپس = تن لش، تن پرور lps ل پ س

پردِه = پیاده روی کردن، راه رفتن، حرکت کردن prdeh
پراوندِه = حرکت دادن، راه بردن pravndeh

آلَخ = درگیر، مزاحم
فلانی آلخ دارء
فلانی مزاحم آدم میشه
فلانی خودشو با آدم درگیر می کنه
فلانی من آلَخییَه
فلانی با من درگیر شد
فلانی مزاحم من شد

کونَه کونَه = تعلل، مسامحه، این پا آن پا کردن conah conah
کونِه کونِه = برعکس coneh coneh
کوناگرد = عقب گرد
کونَوَر = پشت سر، عقب، دنبال سر conavar
کونَه پَسَه = پشت باسن، جایی که با چوب یا شلاق یا دست (مخصوص برای تنبیه بچه ها می زنند

مَویندَه = ندید بدید
گزگ = حریص


#زبان_تالشی_گویش_فومن
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

🌺کانال واجه واج🌺

❤️متفاوت ترین کانال  #تالشی

@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال 


۱ - دماغی ( Damāqi ) : زود رنج .

۲ - دیاغ ( Dayāq ) : پشتیبان ، همراه .

۳ - دوا ( Davā ) : دوا ، دارو و نیز  دعوا .

۴ - دوا ( Dəvā ) : دعا .

۵ - دلم ( Dalam ) : تکان .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-نَمَه / Nama/نَمَد
   شمه پا سی کره تالشه نمه سری. بنشه
2-/خوکَرد/   xukard /عادت 
خدا مکره^ ای جایی خوکرد ابو 

3- اَنگل زِنگل/Angələ zəngəl/ گره سخت وناگشودنی 
  نزونوم چرا چمه کار هنته انگل و زنگل گینه

4-رِشکِن/ Rəškən   / تخم شپش 
اشتن خردنی رشکنه سری تمیز نا آکره 

5-رشخَن/  Rəšxan / مسخره وادا در آوردن کسی به تمسخر
 مردومی رشخن آگته چاک نییه

گرد آورنده زلیخا صبا

#توجه :همراهان کانال واجه واج شما می توانید نظراتتان را در خصوص واژه ها ی منتشر شده با ما در میان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

اورشمه رنگینه تالشه گوروه 
(avrəšəma rangina tāləša gurave)
جوراب رنگی ابریشمی تالشی
گویش_ماسال_مریم_محسنی


🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

رنگینه تالشه گوروه
(rangina tāləša gurave)
جوراب رنگی تالشی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

بزبزه (bəzbəza)
سوسک
گویش_ماسال_مریم_محسنی


🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

عسله مش (asala meš)
زنبور عسل
گویش_ماسال_مریم_محسنی

🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

زرزنگ (zarzang)
زنبور
گویش_ماسال_مریم_محسنی

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

شال (šāl): شغال

#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

لوایه مای (lavāya māy): 
ماهی دودی
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

کو کو (ku ku ): فاخته

گویش- ماسال_فرنگیس-
قلیزاده


🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

لوتکا ( lutkā ): قایق
پارویی

گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

چوئه کَند^(Čua kandə): 
کندوی چوبی  که باخالی
کردن تنه درخت درست 
وبرای انبار ونگهداری 
برنج یا جواستفاده 
می کردند
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ ماسال 

۱- پیشتری ( Pištari ) : پس پریروز ، جلوتر ، پیشتر .

۲ - پری ( Pari ) : پریروز .

۳ - زیر ( Zir ) : دیروز . 

۴ - اورو ( Ouru ) : امروز .

۵ - سبا ( Sabā ) : فردا .

۶- پشرا ( Pašrā ) : پس فردا .

۷ - پشتری / پستری ( Paštari/ Pastari ) : بعد از پس فردا ، پسین فردا .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

یادی کنیم از
#سادگی های فراموش شده!


@vajenameh_taleshi

واژه های زبان منطقه الموت در شمال استان قزوین 

1 – دادا – dādā : پدر 
2 – نَنِه – nane : مادر 
3 – بَبَه – baba : پدر بزرگ 
4 – ماما – māmā : مادر بزرگ 
5 – دَدَه – dada : خواهر 
6 – بِرار – berār : برادر 
7 – دتَر – dētar : دختر 
8 – وَچَه – vača : الف : پسر ؛ ب : بچه 
9 – تول – tul : گِل لجن مانند 
10 – گالِش – gāleš : الف : کفش لاستیکی ؛ ب : چوپان گوسفندان 
11 – گوگَلوان – gōgalvān : چوپان گاوها ، گاودار ، گاوبان 
12 – درگَز – dargaz : داس بزرگ و دسته بلند 
13 – کُلَش – kōlaš : کاه برنج 
14 – کونِس – kōnes ؛ کوندِس – kōndes : ازگیل 
15 – وِرگ – verg : گرگ 
16 – کِرگ – kerg : مرغ 
17 – فَرِک – farek : مرغ کوچک و جوان که هنوز تخم نمی گذارد 
18 – وَرزِه – varze : گاو نر 
19 – اُسکول – oskol : درون رفتگی کناره صخره ها که حالتی سایبان ایجاد می کند ؛ در روزهای بارانی این محل پناهگاه چوپانان و دام هایشان می باشد 
20 – کَلِه – kale : اجاق خوراک پزی 
21 – کَل – kal : بُز نر بزرگ و جلودار گله ، در گردن این بُز زنگوله می اندازند 
22 – مُرغانَه – morqāna : تخم مرغ 
23 – چیلِه – čile : جوجه 
24 – تِل – tel : تلخ 
25 – تَلِه – tale : سنگ بزرگ ، صخره ، سنگ های بزرگ کوه 
26 – چَتِن – čaten : مشکل ، دشوار ، سخت 
27 – قَلی ناهار – qali nāhār : صبحانه ، وعده خوراک صبح 
28 – وَروَرَک – varvarak : خوراک بین صبحانه و ناهار ، خوراک نیمروز 
29 – چاشت – čāšt : ناهار ، وعده خوراک ظهر 
30 – شو چَرَه – šo čara : خوردن آجیل و تنقلات بعد از شام 

پی نوشت : 
منطقه الموت در شمال استان قزوین قرار دارد و به دو بخش شرقی به مرکزیت معلم کلایه و بخش غربی به مرکزیت رازمیان تقسیم می شود . منطقه الموت با استان های گیلان و مازندران و البرز همسایه است . تعدادی از پژوهشگران نام زبان این منطقه را « تاتی » و بعضی دیگر آن را « الموتی » می نامند . در کل زبان مردم منطقه الموت با زبان های گیلکی و تالشی در استان گیلان و زبان تبری در استان مازندران و زبان تاتی در جنوب استان قزوین مانند شهرستان تاکستان اشتراکات زیادی دارد . واژه های زبان منطقه الموت در این نوشته مربوط به بخش الموت غربی می باشد و حد فاصل بین روستای پراچان و روستای فانفین را در بر می گیرد و واژه ها به صورت مستقیم از گویشوری از همین منطقه پرسیده شد . 
گردآورنده : ضیاء طرقدار 
/تاریخ آستارا

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال

۱ - اوسال ( osāl ) : امسال .

۲ - پارسال ( Pārsāl ) : سال قبل  .

۳ - پیرار سال ( Pirār Sāl ) : دو سال قبل .

۴ - پس پیرار سال ( Pas Pirār Sāl  ) : چند سال قبل .

۵-  پیرار سالون ( Pirār Sālun ) : سالها قبل  .

# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان _ تالشی _ گویش _ تالش جنوبی 

۱- باک ( Bāk ) : ترس .

« بی باک » نترس .

۲- باک ( Bāk ) : ظرف مایعات .

۳- نفته باک ( Nafta Bāk ) : باک نفت .    چلیک ( Čalik ) : باک یا ظرف نفت .

۴-  بالون ( Bālun ) : هواپیما .

۵- آده م ( Ādəam ) : می دهم .       آدم ( Ādam ) : آدم .

# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

سوئه سنگ(sua səng): 
سنگ سابیدن۰ 
ازاین سنگ برای 
سابیدن وتیزکردن
 چاقو،داس و تبر
 استفاده می شود
ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#مثل_واج
گف دیلی گینه لس پوستی
  ( gaf dili gine les pustə):
حرف بردل اثر می گذارد
اما چوبدستی برپوست 
بدن اثر می نهد
درباره اثرعمیق حرف تلخ بر
روی آدم گفته می شود
 #گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

فانسه چرا (fānəsa čərā): 
چراغ فانوس

#ماسال_فرنگیس_قلیزاده


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

راپ (rāp)
حلزون
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

پت (pət):کرم
گویش_ماسال_مریم_محسنی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

کج (kej): کرم ابریشم
گویش_ماسال_مریم_محسنی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

دوک (duk): دوک نخ ریسی
گویش_ماسال_مریم_محسنی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

اَورشمه خَیاطه
.( avrəšə ma xayata) 
 نخ ابریشمی 
 
ریس با  خیاطه فرق می کند 
 خیاطه از پرداخت رشته اولیه تای(ابریشم خام ) به دست می آید وبراق است وابریشم فراوری شده.

 در حالیکه ریس ضخیم تر از. خیاطه است درحقیقت از ابریشم پست است ودر قدیم برای دوخت ودوز استفاده می کردند. 
زلیخا صبا 


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#مثل_واج 

هرگز اشته کیلکا چاله مرز دمره (hargez əšte kilakā čāla marz damerə): 
هیچ وقت نگذار که آتش 
آتشدانت خاموش گردد۰
شفارش می شودکه هرگز
جیب یا کیسه خودت را
خالی نکن،توجه به آینده
نگری قناعت دارد۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

برزه بری (bərza bəri): 
درو کردن برنج

گویش-ماسال-فرنگیس-قلیزاده

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#مثل_واج
ای دو و دشاو حالی نییه
 ( ay du u dəšāv hāli niya ): 
او بین دوغ و دوشاب 
فرق نمی گذارد۰ کنایه به
کسی که موقع عصبانیت
دهانش را باز می کند 
هرچه می خواهد می گوید
ملاحظه هیچ کس را
نمیکند
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

ساده و بی آلایش
مثل
پدران #تالشی

😍😍😍❤️❤️❤️

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال

۱ - دیزه ( Diza ) : ظرفی گلی که گیلکها به آن گمج ( Gəməj ) میگویند .

۲ - مته پشت ( Məta pešt ) : بالای زانو . 

۳ - کش بلندی (Kašbəlendi ) : گرفتن بار بر پشت و بستن آن به هر دو کتف و بازو .

۴ - غولغا ژنده ( Qulqāžande ) : کز کردن .

۵ - ویزموئه ( Vizmu?e ) : مسح کردن .

# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال

۱ - مزر ( Məzər ) : غصه آور ، غم افزا و شیطان .

۲ - بار آبند ( Bār ābend ) : طناب بلند کنفی .

۳ - مایه گر ( Māya ger ) : ماهی گیر .

۴ - چغ ( Čəq ) : بوته های در هم تنیده ی خار دار کوتاه .

۵ - چر ( Čar ) : بوته های کوتاه و بلند بی خار و با خار و تنک .

# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

کلشه سره که (kəlaša sara ka): 
 خانه ای که سرش 
از کاه پوشیده شده
گویش- ماسال-فرنگیس-قلیزاده

اِر^ (erə):  توت فرنگی
وحشی 
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

مرسه دیزه (mərsa diza): 
گمج مسی
از این ظرف برای درست
کردن باقلا قاتوق- قیمه-
قورمه سبزی و سیر قلیه
استفاده میشود
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

سییا نسبر (siyā nəsbər): 
توکای سیاه
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

سییا ونجوم (siyā vanjum): 
بادمجان سیاه
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

پست واژه تالشی

شَو کرا    سوره  زمینه  روز آبو
دیلی دق کرده غمینه  روز آبو
تاریکه مله   خَوَر دار      آکره
اوتاوی   پا   قدمینه   روز آبو....

زرتشت  فتحی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


۱ - سله ( Salla ) : سرگردانی .

۲ - سغ ( Saq ) : سالم ، تندرست .

۳ - سنت ( Sənat ) : ختنه .

۴ - سربرز ( Sar barz ) : سربلند .

۵ - سونو ( Sunu ) : توت سیاه .


#گردآورنده_محمدرضافدایی
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

تومه کیله (tuma kila)
توم بجار (خزانه برنجکاری)
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

جانه شوری ( jan a šuri)
حمام کردن
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

گزه (gezə)
جارو
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-نار دلکه(nar dalake):جلو زدن
پیش افتادن
۲-اشتن سر(əštan sar):
خودسر - خود رای
۳-لا پنوئه(lapənue):
پوشاندن،مخفی کردن
۴-زلماته شو(zəl mata šav):
شب تاریک وبدون مهتاب
۵-سرآلکه(sar ālake):
متوجه شدن 
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
توجه:دوستان و همراهان
کانال واجه واج شما
می توانید نظراتتان را
خصوص واژه های منتشر
شده با ما در میان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۷۳
۱-آتَنییَه(ātaniya):ریشه
دوانیده
۲-عاریه( āriya):امانت
آرییَه(‌āriya): مالیده شده

۳-گَرَه(gara):دهانه
گَرَه(gara):گال نوعی
بیماری خارش بدن

۴-آسون کَچه(āsun kača):
قاشق آهنی 
۵- آپراز(āprāz):تکیه بده

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه دوستان و همراهان
کانال واجه واج شما 
میتوانید نظراتتان را
درخصوص واژه های 
منتشر شده باما در میان
بگذارید۰

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

اطلسه پارچه /Atlasa Parca

 اطلس هرچی کنه بوبو آدم اشتن پا ای نپبشه 
 ام مثلی کسونی را ورن که پیله ترون حورمت نن  

#زلیخا_صبا


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

تالشیه حیکایت
سب سحری شیما مچت نماز بخونیم کرا آگردیم که ای جرگه آدمم وینده که کرا ای ورزای زورینه ماشونی سبار آکرین بما ورزا اوون نه زور آمندا و ماشونی نپشی شیمه نزیکته و  ورزا پیشنی ایته مالمه و ورزا آرومه و اشترا ماشونی پشتی پوشته و من مرا چمه دیل دره مغرور آبیمه و واتمه که خاب نمازم خونده و ام نمازی برکتی خونی اسا که اه حیوون آروم آبه
خلاصه هم فیکر و خیالی نه آرسیمه که ور ویندمه چمه ده ده /نه نه بری سری نشته و کرا بسیج ببریجینه برمو کره و فومییه ویاوون آبیمه 
دفرسمه چیه؟ تنه چه به؟! 

واتشه اییییی زوئه جاااان!  چمه ورزا گله شون وینی که دزییه بر بردشونه

  تازه  خبر دار آبیمه... که ایییی ... ورزا من آزونسته بما من ای ناآزونست😐😐😟

معصومه اپروز


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

❤️❤️
پیره دَه دَه 
و 
پیره نَه نَه  اون
قدری بوزونَم


 🌺تنها واژه نامه آنلاین #تالشی🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

واژگان تالشی ماسال

خمیراز = مقدار مختصری خمیر که در لای پارچه ای می پیچند تا  برای ساختن نان نوبت بعدی به عنوان تخمیر آرد از آن استفاده شود .
ونج = venj به زمینی که گل چسبناک داشته باشد میگویند .
پیچاک = بهم پیچیده شده و سخت و غیر قابل باز شدن . 
ولیشاو = ولیش آو = valishav = آب مانده از پنیر گیری  که پس از گرفتن پنیر بر روی آتش قرار می‌گیرد و بر اثر گرما لور = lour از آن بدست می آید و ماحصلش آب سبز رنگی است که به آن ولیشاو میگویند .
سج = sej = آب سفید رنگی که  پس از گرفتن کره به دست می آید را ( کاله دو ) می‌نامند  چنانچه آن را برروی آتش بگذارند  دوغ منجمد ( جره دو = جرکرده دو ) به دست می آید ماحصلش آب سبز رنگی است که به آن سج میگویند .
سوتال = sootal =  بی بار و برگ = پر و بال سوخته = لخت و بی چیز .
رنج = renj = نوعی بیماری دام همچون شاربن .
گرگجه = gargaja = دامی که به فشار خون دچار شود . به نوعی میتوان گفت که غلظت خون حیوان بالا می رود که در اینصورت چنانچه گوشهایش را با چاقو و یا تیغ ببرند و مقداری خون از آن دفع شود حیوان بهبود می یابد .
ناخونک nakhonak = زایده ی کوچک استخوانی بر بالای مجرای تنفسی ( بینی ) اسبها که مشکل تنفسی ایجاد میکند ( پولیپ بینی ) که با شکافتن و بریدن آن مشکل حیوان بر طرف میشود .
وورزا = voorza = سر بر آوردن دانه از نشا .
وورور = vooroor =  فراوانی .
توترومیش = tootroomish = شیت کردن ، شیت شدن ، سر به هوا . 
کوفت = koft = نوعی بیماری(سیفلیس)
روئه پیچی = اسپاسم روده .
خونه میزه = ادرار خونی .
سلنده =  slandah = لخت و عور ، ندار ، بی نوا .
الخی = elxy = گله اسبها . 
شپه = shappah = کمری = اسبی که از ناحیه ی کمر آسیب ببیند و هنگام راه رفتن معمولا یک پایش را بکشد و بلنگد .
پاته = patah = به کره ی اسبی که از شیر گرفته شده باشد میگویند .
گاچ = gach = محل نگهداری گوساله ها .
قلیه روئن = روغن منجمد . کره را نمک سود کرده و می جوشانند و در پوست گوسفند و یا ظرفی می ریزند و برای زمانی طولانی نگه میدارند .
و_ن


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

گِره مون /Gəremun/  قلنج/ یاتورم غدد  لنفاوی که درد ناک است 
 چمن گردنی گِره مون دَخِته 

 گِرَه خونه / Gəraxuna/ صدای ردو برق 
اورنه روزی گره خونه گینه ام وخت سال گِره خونه شَرَقَه 

گِرگِجه./G ə r g ə j a/ نوعی بیماری مشتر ک دام وانسا ن
 بیچاره ژنک لی گِرگِجه کرده 

 گِمج/Gəməj/ دیزه 
 گمجه کواو گیلونی قاتقه 

گییَل/G i y a l / دفه
  روزی چن گییَل شوم  چمن رفقی سر ژنم
 گرد آورنده زلیخا صبا 
#توجه :همراهان کانال واجه واج شما می توانید نظراتتان را در خصوص واژه ها ی منتشر شده با ما در میان بگذارید
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

برزه صوندوق
(bərza sunduq)
صندوق برنج (جا برنجی)
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

تالشه دده کرا ایسپیه پوئه گوروه وجه
(tāləša dede kərā ispiya pua gurave vaje)
مادر تالشی در حال بافتن جوراب پشمی سفید
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

گا دوشی ( gā duši)
دوشیدن گاو 
گویش_ماسال_مریم_محسنی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

انجیله کویی (anjila kuyi) جیبند دری
کدو انجیری داخل آویز
گویش_ماسال_مریم_محسنی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-ناری گتِه(narigete):
جلو گیری کردن
۲-ناردَلَکِه(nardalake):
جلو افتادن
۳-چونَه آگِتِه(čunaāgete):
ادای کسی را با کج کردن
لب ولوچه درآوردن

۴-دَوریج وَردِه(Davrij varde):پناه آوردن

۵-گیج گَردِه(gij garde):
دورگردیدن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان وهمراهان
کانال واجه واج شما
می توانید نظراتتان را
در خصوص واژه های
منتشرشده باما درمیان
بگذارید
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#مادران تالشی
هرجا که قدم می گذارند
#بهشت می شود


😍متفاوت ترین کانال #تالشی


           

 

@vajenameh_taleshi  👈

فرزندانمان را
با زبان وفرهنگ #تالشی
آشنا کنیم


 🌺کانال واجه واج متفاوت ترین کانال تالشی🌺


@vajenameh_taleshi   👈

#متن_واژه

مملی رنگ ورو که کهو هه شندر درمردا ایتلی آگرده. اشتن شی و ننه دشته تونکه. دکرد شه. ننه هنی مملی دخونده 
مملی؛ مملی زوئه جان ایتلی بیکا ربنش.   هلا ام ور اه ور مگین. بدا اشته جان ایته آرا ِهده بتی آتی کری و کال کرچ  ولِند ولوند هری. نشای گراوندن آبیره خاش و پوست. چده شیطونی دومی گری پا مونی. مغریبه دسی ته خردنونه بشه رباره لات ایته چکر پچین. اوردکه وچه ئون دالی کو برکه؛ لون دکه. اشته خوهرنه کو مک بکه ونجومه باغی آو بده. اوشان زو بخس صبی اشته دَده نه. بی چمه کاریه ورزا وسله فنه. مالون ببره گیریه پر آکره 
ننه جاناااا چده کار دارم امه کرده را 
مملی الان دوکتوره. انی چه دوکتوری 
هزار کار چه دسی پله بوو رچ آبو 
صبا 
 # به واژه های داخل متن توجه شود.با ما همراه شوید
#برگردان واژه های متن مملی_تالشی_گویش ماسال
 زَمت/zamat/زحمت 
سیاچلیک/siyacalikدبه سیاه 
بترنه روز /Batarna Ruz/ بدترین روز 
سه لینگه /selinga/ سه پایه آهنی 
پنوئه / penuaگذاشتن 
بنی/Bəni/زیر
چکره ایزم /Cakara eizəm/ ترکه ها ی خشک برای سوزاندن 
دخوندشه/ /Daxundəsa/صدا کرد 
کا دَوزی/Ka davazi/ کجا فرار می کنی 
 کارمه/Karma /چرک بر جای مانده وسفت شده 
اسپج /Aspəj/شپش
زهارینه/zəharina/ با فریاد 
گازه پره gäza parake/لرزش چونه ودندان 
چوکلوزه /cuklüza/ نشستن در حالت خم روی زانو و مچاله 
صاوون /sāvuon/ صابون 
تاس/täs/کاسه 
ویلاخنده /Vilāxənde /اویزان کردن
 زریه گودر/zariyagudar/ گوساله زرد وسفید
 خاس/Xaš/ قشنگ
 ایسپیه ور /ispiyavar/ برف سفید 
 زله موئه/zəlamua/ راست شد یا سیخ شدن مو بر اثر سرما 
  جیوشتا /Givasta/ رهاشدن بیرون شدن 
آپشته /apəsta / رویش را پوشاندن 
دنه لله /Dana lala / خوراکی  خوردنی برای رفع دل ضعفه 
 چرک وچلان / cərkə cəlan/چرکین والود به کثیفی
اسپج/ esbəj/ شپش 
 کهوهه  شندر/ kahùhasəndər/پارچه کهنه کبود (نیلی)
شی/sey / پیراهن 
 تونوکه /Tunuka/ شورت  (شلوارک)
لند ولوند /lendulund/ خوراک نامناسب هله هوله 
کال وکرچ /kal kərc/ نرسیده وسفت 
گراوندن /Gəravnden/ هضم کردن 
 چکر / cakar / ترکه خشک برای سوزاندن
سله فن /سلفن /Səlefən/گاوی که شیرش خشک شده 
 #گرداورنده زلیخا صبا

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-چِمَه تی(Čemati):خار
چشم
۲-نَه آچَکِه(naāčake):
پریدن آب یا غذادر گلو
که باعث سرفه می شود

۳-دَریابژَن(daryā bəžan):
بی باک -نترس-دریادل

۴-د'ه سَرَه کَرچَنگ (dəsara karčang)خرچنگ دوسر
کنایه، به آدم دورو و دو رنگ
گفته میشود
۵-بی چِم ودیم(bičemu dim):
بی چشم ورو_قدرنشناس

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان وهمراهان
کانال واجه واج شما 
می توانید نظراتتان رادر
خصوص واژه های منتشر
شده بامادرمیان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-تورک (turt): قرقاول

۲-تورکَه کَرگ(turkakarg):
قرقاول ماده
کَرگ(karg):مرغ
۳-تورکَه سوکلَه(turka skla):قرقاول نر
سوکلَه(sukla):خروس

۴-تورکَه کیجَه(turka kija):
جوجه قرقاول
۵-کَفتِر(kafter):کبوتر،
کَفتَر
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان  را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi  👈

رباره خاله سری چوئه پرد پری
( rəbāra xāla sari čua pard peri)
رودخانه پر از آب با پل چوبی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

ای مجمه سیا کولی
(i majma siyā kuli)
یک سینی پر از کولی سیا
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

اعضای بدن انسان در زبان تالشی با گویش کرگانه رودی

سَ: سر
مو: مو
سیو مو : سیاه مو
ایسبَه مو : مو سفید
کَکول : کاکل
بوئَه : ابرو
میجَه : مژه
چَکوت : پیشانی
چَش : چشم
پیلَه : پلک
گلُا : مردمک
دیم : رو ، رخ ، صورت
دیمَه سولَه : گونه
ونی : بینی
لو : لب
بغ : سبیل
دَندون : دندان
زووین : زبان
زَوُان : زبان
گوش : گوش 
خون : خون
پوست : پوست
لو : پوست
گی : گردن
لوک : گلو
مل : گردن
کوتَرَه : پشت گردن
کَفُارَه : پشت گردن
دوش : شانه
کول : دوش ، کول
سینَه : سینِه
جنَغ : جناق
لوکَه چُالَه : چاله ی زیر گلو ، زیر سیب
لوکَه پوست : پوستِ گلو
چونَه : چانه
اَنگ : فک 
نَق : لثه
گَو : دهان
جل : لُپ 
اَستَه : استخوان
چَپَرَه : دنده
پَلو : پهلو
مینَه : کمر
کَشُالَه : کشاله
بُال : از سر شانه تا انگشت دست شامل ساعد ، بازو ، مچ ، دست و انگشتان دست
لِنجَنَه : آرنج
بیلَنگ : مچ
دَس : دست
نَنگر : ناخن
اَنگشتَه : انگشت 
کَلَه اَنگشتَه : انگشت بزرگ
گولو اَنگشتَه : انگشت کوچک
چخ : استخوان بر آمده مچ دست
دَمَر : رگ
گوژد : گوشت
اَشکول : ماهیچه
تر : شکم
سِس : اسپرز
زُا : صفرا
لَوَه : احشام
اشکَمبَه : شکمبِه
هَفت لو : هزار لا
میدَه : معده
نُاف : ناف
روئَه : روده
پْف : ریه ، جگر سفید
جیگَر : جگر
وِک : کلیه ، قلوه
دْل : دِل
هْشَه : شیردون
خلت : نای
آمبَه : سرین ، کفل
بود : ران
لْنگ : لِنگ شامل بالای زانو و زیر زانو
زْنگ : زانو
پُا : پا
پُا اَنگشتَه : انگشت پا
پِشنَه : پاشنه
نَه : جلو
پِشت : پشت
چَپ : چپ 
رُاست : راست
بَمیِه : گریستن
سریِه : خندیدن
اَسته : اشک
دُاج : درد
لوکَه دُاج : گلو درد
سَ دُاج : سر درد
دلَه دُاج : دل درد
ویندِه : دیدن

                     لِـــدو


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

تصویربرداری از مراسم دوشاب پزی در روستای درازه محله خرجگیل اسالم
عکاس: محمد صدرا رسول زاده

/مانگه تاو

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

ای روز غَزری،ای روز آفتاوینَه سیم!
چِمی رَندی،میجَه آلاوینَه ، سیم!

تکو هَرگز ، وَفاداری نیَه رو،
نِزونوم از ،چرا بیتاوینَه سیم!


#زهرا_علییاری_شاندرمن


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی

جیلَخییِه = آویزان شدن
داری کو کرا بَلَکیم چه شاخه گتمه جیلخیمه
از درخت داشتم می افتادم شاخه اش را گرفتم آویزان شدم


موئه مونده = گوساله ماده شیرخوار
نِرَ مونده = گوساله نر شیرخوار
پارنه = گوساله از شی گرفته شده
گودر = گوساله نر بالغ
لیشه = گوساله ماده بالغ تا اولین زایمان
گا = گاو ماده بالغ
ورزا = گاو نر بالغ


خَلتییَه = پیچ خورده، دررفته، جابجا شده، 
چمه پا چاله دیله دلکه خلتییه
چمه بالی پیچ دوشه چمه بال خلتییه

جماشَه = از جا در رفته، جابجا شده
این دو کلمه در رابطه با استخوان بندی بدن به کار می روند

#گردآورنده_علی_خوشگفتار


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ تالش جنوبی 

۱- یتغ ( Yataq ) : سرپناه .

۲- زغن ( Zəqən ) : ناب .

۳- جزغ ( jəzəq ) : نشت آب .

۴- پیشاغره ( Pišāqəra ) : جای خوراک دام ، آخور .

۵- لوتی ( Luti ) : دلقک .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-دارداکو(dār dāku): 
دارکوب
۲-کرگ(karg):مرغ
۳-سوکله( sukla):خروس
۴-جیلاخن(jilāxən):
آویزان کن
جیلاخندهِ(jilāxənde):
آویزان کردن
۵-جیکو(jikku): یهویی
تکان خوردن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
# توجه:دوستان و همراهان
کانال واجه واج شمامیتوانید
نظراتتان رادرخصوص واژه
های منتشرشده بامادرمیان
بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

کوپ (kup)
حصیر
گویش_ماسال_مریم_محسنی

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

لا (lā)
گلیم
گویش_ماسال_مریم_محسنی

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

مرسه روکر/ mərsa rukar
رویگر مس
 #گویش تالشی، ماسال ،زلیخا صبا
 🍀واجه واج 🍀

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#بهشت قلب 
#مادران تالشی  ست

😍متفاوت ترین کانال #تالشی


           

 عضو بشین👇👇👇

@vajenameh_taleshi  👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال 


مطالب زیر فقط برای آشنایی و رعایت اصول نوشتاری الفبای همواج است 


۱ - خیه ( Xiya ) : پارو .

۲ - خاو ( Xāv ) : خواب . 

۳ - خاب ( Xāb ) : خوب .

۴ - خس ( Xəs ) : سرفه .

۵ - خونه ( Xune ) : برای .


# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

نفس را کو  چموش  پاکو پسیسته
ایته  یاکو   ایته     ها کو  پسیسته
ترام  مرواری  بندی    ریس   اکردا
وینی   چنته  میجه  تاکو  پسیسته

زرتشت  فتحی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال 

انواع مزه ها

۱ - بوریان ( Buryān ) : سوزناک ، تند .

۲ - لکوته ( Lakuta ) : تلخ دهان بند .

۳ - اژدم ( Aždəm ) : بسیار شور .

۴ - زربجه ( Zarbaja ) : زهر آگین .

۵ - زاغون ( Zāqun ) : ترش دهان گیر .

۶ - مخش ( Mexəš ) : ملس .

۷ - سس ( ses ) : بی نمک .

۸ افچ ( Afč ) : بی مزه .

۹ - دیل آبر ( Dilābər ) : بسیار شیرین .

۱۰ - سور ( Sur ) : شور .

۱۱ - تل ( Tel ) : تلخ .

۱۲ - شیرین ( Sirin ) : شیرین .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

گشه گته (geša kəta)
عروسک اسباب بازی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

مرسه کترا (mərsa katrā)
مرسه چمچه 
(mərsa čamča)
کفگیر و ملاقه مسی گویش_ماسال_مریم_محسنی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

مرسه دساگیر
 (mərsa dasāgir)
بشقاب مسی
گویش_ماسال_مریم_محسنی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-نیارستِه (niyārste): 
جرات نداشتن-ترسیدن

۲-لم ولس (lamulas):
شل وارفته-بی حال

۳-گوراگور (gurāgur):
فراوان-پشت سرهم

۴-لرزه تو (larzatav):
تب ولرز
۵-لیسک (lisk): لوس-
بازیگوش

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان وهمراهان
کانال واجه واج شما 
می توانید نظرتتان رادر
خصوص واژه ای منتشر
شده بامادرمیان بگذارید


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

سیفله چالی کو پرای ای چاروادار
 پیله برا گیریه آی ،ای  اسبی بار
 خربزه،احمده سیف موچه،خیار
 آخ چبه اه روزگار،آخ چبه اه روزگار
زلیخا صبا


 گذشته ها  رابه یاد بیاوریم،با ما همراه شوید
#کانال_واجه_واج


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#واتون_واته


خاسه خدانومینه
اگه د'ه سه گله دونه
اِی روزی زمینی کو
کاررَه وچِه جیگا ته^ 
ویر بَرشَه وارش اِی
روزی تنَه وا چِه جیگا
کَنتِیَه۰
پَز بِختَرَه ام بی بَفادینا 
کو خوبی دونه بکاری
هرزمینی کوهرآسمونی
بن و هرکسی خونه، ته^
 نِزونی که^کَی و کاکو
اَی پَیدا کری۰
بَما روزی اشته^ خوبی
که^ هرجاکو کَردَره ترا
آگَرد^۰
ترا نومی موندگار وره^
اَگه آدَم نی مَمونو هَنی
چِه چاکَه کارونه اَی ویر
وَرن۰
✍فرنگیس_قلیزاده

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ تالش جنوبی


۱- سغل ( Səqəl ) : یبوست ، خشکی مزاج .

۲- شست ( Šast ) : ناخود آگاه .

« کرا شیمی هه ای دفه چمه شست خوردار آبه نشیمه » 

داشتم میرفتم یکهو ناخود آگاهم بکار افتاد و از رفتن باز ایستادم .

۳- توخس ( Tuxs ) : سرشکن .

۴- گذراون ( Gəzərāvən ) : روزمرگی .

۵- توشیش ( Tavšiš ) : نگران .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-ویبو (vibu): می ریزد

۲-وَرووَشَن(varuvašan): 
برف وبوران وسرمای شدید

۳_وَشمَندَه (vašmanda):
آتشپاره-پررو
۴-کفری (kəfri): عصبانی-
ازکوره دررفتن- تندی کردن

۵-شرپر (šərəpər): اسباب
اثاثیه کم وبی ارزش
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان و همراهان
کانال واجه واج شما 
می توانید نظراتتان رادر
خصوص واژه های منتشر
شده باما در میان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

مرسه سر داره خیکاره
(mərsa sar dāra xaykāra)
تابه در دار مسی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

مرسه تاس (mərsa tās)
کاسه بزرگ مسی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

چوئه تاس (čua tās)
کاسه بزرگ چوبی
گویش ماسال مریم محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-جَِجیم /Jajim/روتختی ابریشم
اشتن کینه جییازه باری کو ای تاقه اورشمه ججیم دنوشه 
2-جمپِر(جنپر)/Jəmpər/کوچکترین حرکت و صداوسخن 
 ترسدره جمپر نییاره کرده
3-جیلی میز/Jilimiz/ریزه میزه
اندی جیلیمیزه کینه کته یه
4-جیدار/Jidar/پائین وزیر نگهداشتن
بله بشه. چِمه سری جیداره آوبوئر
5-جلله/Jəlela /مرگه زهار
چه مرگه جلله من خاوی کو ایزاونده
گرد آورنده زلیخا صبا
#توجه :همراهان کانال واجه واج شما می توانید نظراتتان را در خصوص واژه ها ی منتشر شده با ما در میان بگذارید
و_ن


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi     👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال 

برگرفته از فرهنگ واژه های تالشی استاد علی ماسالی .

۱ - آج ( Āj ) : طماع ، گرسنه .

۲ - سرف ( Səraf ) : تندرست و قوی بنیه .

۳ - برزنگی ( Barzangi ) : زرنگ و قوی هیکل .

۴ - گزگ ( Gəzg ) : سیری ناپذیر ، سیر نا شدنی .

۵ - بوسکه ( Buska ) : بلند و باریک .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#مثل_تالشی 
چه زوون  کَچه آبه؛ کترا آبه. هده واتشه

Ç e zuvun Kaca ãba katrã ãba hadavate$a
یعنی زبانش قاشق شد کفگیر شد آنقدر گفت

زوونش کچه آبه کترا آبه وردش مو 
رفقی قِرفی بِداره مَبَره چه آورو

زلیخا صبا 

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ تالش جنوبی 

۱ - کاره کر ( Kāra Kar ) : کارگر .

۲ - کمکه کر ( Kəmaka Kar ) : امداد گر .

۳ - ستمه کر ( Sətama Kar ) : ستمگر .

۴- گوله ساز ( Gula Sāz ) : کوزه گر .

۵- درمونه کر ( Darmuna kar ) : درمانگر .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-تِلَّه گف (tellagaf): 
حرف تلخ وگزنده
۲-تلَفتِه (təlafre): پیدا
کردن
۳-چیلیک ( Čilik): سنگدان
پرندگان
۴-چیمی چِه کَه (Čimičeka): خانه این وآن

۵-تاو آدَه (tāvāda): پرتاب
کن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجّه:دوستان و همراهان
کانال واجه واج شما
می توانید نظراتتان رادر
خصوص واژه های منتشر
شده بامادرمیان بگذارید


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

زنگوله (zangula)
زنگ چند منظوره
برای گوساله و یا حیوانات استفاده میکردند.
 بر گهواره می بستند و بچه ها با آن بازی میکردند و با سر و صدایش مثل جغجغه امروزی سرگرم می شدند.
#مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_فومن

دورود چَمه نازینه برائِن و خاسَه خوئَرن🌺
چیل گلَه تالشَه واجَه‌ کٚه فومنی تالش آرا کا اَوون کار آگِرن، نیویشتَه‌مونه، شمه بینایَه کری و ایرادون گِتِه خونَه نارناری ای گله روکه شاگردی شی، شمه کو ممنونیمه.  
@vajenameh_taleshi  

گٚرٚگٚم= زیر لب و نامفهوم سخن گفتن
اَنجار= ابزار نجاری
پارَه رون= کسی که شکار را به سوی شکارچی هدایت می کند
گَرَه= دهانه
گال= کیسه پشمی
خٚتَه بو= در حالت خوابیده
دٚبٚندی دَریَنی= دو به هم زنی
خٚشکٚم= مکان سر پوشیده
خٚشکمی مال نی= اجتماعی نیست
متَرزی= خسته از زندگی 
رِز= شرمنده از برملا شدن خطا 
رٚزییه= گم و گور شدن
پلَسک= اندامهای همراه با استخوان
 ریمی ریشک= نهال کم رشد کرده 
مارِه‌وِردی= مادرزادی
بی ووسول= زشت
فوکال= سرریز
فوکه= سر پوشاندن ساختمان با دسته کاه
دَکوجا بَه کوجا= جابجایی ناخواسته همراه بی نظمی
خَسَه بَخت= خوشبخت، شانس زیاد داشتن 
خَسٚگی= شلوغی، ترافیک
گٚلٚفی = خلوتی، تراکم کم 
مورَش= موش مردنی، لاغر و رشد نیافته
دیلناخش= ناراحت و غمگین
مَوال= مستراح قدیمی
خٚرٚش= آغوز، شیر اول زائو
سرنویس= سرنوشت
تَسْک= تنگ
بَرچاکٚنده= بیشتر انحنا دادن، برجسته نمودن
تی‌آرَس= مو به مو
وَسبود= به قدر کافی بودن
وَسآبَر = خودکفا
خون و تَوَرِه= دشمن جانی
رَنگبَژی/ رنگ بَه ژییَه = نام زیستگاه ییلاقی در فومنات 
خوئَه ژییَه= زیستگاه خوک
اسبَه کَرَه زوون= زبانکی که به پیشانی کره اسب تازه زایمان کرده چسبیده و خاصیت طب سنتی دارد
ژِن بَه ژِنه خٚشی= برادر و خواهر وختی عروس و داماد خانواده ای بشوند  
آموجَه دَه= معلم، مربی
کٚلوش/ کٚلوشٚن= سییارو، زشت رو، تند خلق
کٚلَه واشٚن= کسی که در کوره زغال کار میکند  
#گردآورنده_رمضان_نیک_نهاد
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#تالشی گویش جاده ماسوله 

ترشه فتر /tərşa fətər/آزگیل ترش  که در جنگلهای گیلان به وفور پیدا می شود و بسیار خوشمزه است

#معصومه_اپروز


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

چند پست واژه

موچه رزین muča razin
سنگ انداز برای شکار گنجشک
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 


❤️تنها دیکشنری آنلاین #تالشی

 

اگه تالشی عضو شو👇👇👇

@vajenameh_taleshi 👈

واژه های تالشی

1_لکوته /Laukotau/ تل / بسیار تلخ
شینالکی استه هنتیه لکوته

2_لله مرجو / LauLaumarjo/ حیف ومیل/ اسراف /
اشته پولی لله مرجو مکه

3_لکو چکو/Lakočako/شکسته ووارفته/صفت
وئیر بزم نی هره لکووچکویه

4_لفچو /Laf čo/لب اویزان شده
ادم لفچویی استه

5/لقوه/Laqva/غیر متعادل در حرکات وراه رفتن
مردکی لقوه ووئرده نشا را متن

گرد اوردنده زلیخا صبا
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

واجه واج(واژه نامه تالشی):
مرسه قبلمه
(mərsa qablama)
ظرف مسی مورد استفاده در آشپزخانه
گویش_ماسال_مریم_محسنی


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

آوتاوه لگن (āvtāva lagan)
برای شستن دست سر سفره قبل از غذا
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

اربا تیما / Arbātimā
از مراسم دوشاب پزی در تالش

#صبا

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

ژه کری گوچینی نه źàkari,Gučin

گوچین:وسیله ای چوبی برای جدا کردن شلتوک از ساقه های برنج

#زلیخا_صبا

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال


۱ - درگونه که ( Dərguna ka ) : خانه ای که دیوارهایش را با درختان گرد بینه ساخته باشند .

۲ - تخته پوشه که ( Taxta puša ka ) : خانه ای که دیوارهایش را با تخته ساخته باشند .

۳ - لته سره که ( Lata sara ka ) : خانه ای که بامش با تخته های کوچکی به ابعاد تقریبی ۱۵ - ۲۰ در ۳۰ - ۴۰ سانتی متر پوشانده شود .

۴ - کلشه سره که ( Klaša sara ka ) خانه ای که بامش با کاه پوشانده شود .

۵ - اجاره دوجه که ( Ajāra davaja ka ) : خانه ای که دیوارهایش را با شاخه های نرم و نازک درختان ساخته باشند .


#گرد آورنده_محمدرضا_فدایی .
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-کَنَه(kana):کهنه، بی مصرف
۲-ریکاو(rikāv):رکاب
۳-ریسی(risi):لاغر،
تکیده
ریسیسته(risista):
لاغرشده،تکیده شده

۴-دور آوز(dourāvaz):
دورشدن،پرهیزکردن،
دورخیز
۵-سارق(sārəq):روسری
بزرگ یا دستمال بزرگی
که زنهای تالش بر سر
یابه کمرخودمی بندند

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

لته سره که /دوئه کیسه
/Lata sara ka
Du a kisa
#زلیخا_صبا

 


😍متفاوت ترین کانال #تالشی

🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

اگه تالشی عضو شو👇👇👇

@vajenameh_taleshi 👈

هونگ دسته
(havang dasta )
برای کوبیدن و آسیاب کردن ادویه استفاده می کنند . نمونه قدیمش دیبک دسته (دیوک دسته) بود که ظرف گودش چوبی و دسته اش آهنی بود .
گویش_ماسال_مریم_محسنی

@vajenameh_taleshi

واژه های تالشی ماسال زلیخا صبا
1-گله بحث /Gəlabaš/ بگو مگوی ارام /
یندینه شون گله بحث کرده

2- آکلاون/ Akĺävən/حرف کسی را تکرار کردن
چده چمن لوئه اکلاون کری

3-چکچی/ čakči/ اسباب واثاثیه
شیمه بازار چمن کینه را چکچی خریمه

4-کارمه/ kãrma/ لایه ضخیمی از چرک
مِردَکی شی یقه چرکینه کارمه گته

5-کال اشکا/kālăşkâ
چیزیکه هنوز هنگامش نباشد بکار برند یابکار گیرند
مثلا می گویند. (ژنک لی زنده وخت نییا اَیشون کال اشکا کرده )(سزارین )

گرد آورنده زلیخا صبا
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

سوره مای (suramāy):
ماهی شور
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

خج (xəj):گلابی محلی
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

فرفنه مزا (fərfəna məzā)
فرفره بازی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

داز (dāz)
داس
گویش_ماسال_مریم_محسنی


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

به فرزندانمان❤️
#زبان_تالشی
بیاموزیم


😍متفاوت ترین کانال #تالشی

 

اگه تالشی عضو شو👇👇👇

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_آستارا

1 – وار – vâr : رها ، وِل
2 – وار دواِ – vâr doe : رها کردن ، وِل کردن ، رها دادن ، وِل دادن
3 – وار بِدَه – vâr bēdâ : رها بُکُن ، وِل بکن
4 – واردَه – vârdâ : رها کُن ، وِل کُن
5 – واردوی دَه نی – vârdoydâni : رها نمی کند ، وِل نمی کند ، رها نمی دهد ، ول نمی دهد
6 - هان – hân : خواب
7 – بِه هان – be hân : بی خواب
8 - دی یوتتیش ( دی یوتتیژ ) – diyottiš ، diyottiž : دهاتی ، روستایی ، کسی که اهل ده و روستا است
9 – سومون – somun : سامان ، سرای هر کسی ، زمین یا ملک شخصیِ کسی یا کسانی
10 – پینَکی – pinaki : چُرت ، چُرت زدن ، خواب موقتی و خیلی کوتاه
11 – پِه کاردِه – pekârde : بیدار کردن ، بلند کردن ، کسی را از خواب بیدار کردن یا بلند کردن
12 – باکوری یِه – bâkoriye : بیرون کشیدن
13 – بَتَر – batar : بیش از حد ، شدید ، مقدار و شدت زیاد
14 – بَتَرِه وُیدَه – batare voyda : شدید می بارد ، بیش از حد می بارد ، بد جور می بارد ؛ باریدن باران با شدت و مقدار بیش از حد
15 - تِراکه – tērâke : روی شکم خوابیدن
#ضیا_ط
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


۱ - زرج ( Zaraj ) : کبک .

۲ - زیزا ( Zizā ) : سینه سرخ .

۳ - کولکاپیس ( Kulkā pis ) : نخ ریسک .

۴ - نسبر ( Nəsbər ) : سار .

۵ - شلخت ( Šəlaxt ) : غاز .


# گرد آورنده_ محمدرضا_ فدایی .

#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-چَچَل(Čačal):ولرم
نیم گرم
۲-چَشت(Čašt):عادت،
عادت به چیزی
۳-رکجلن(rəkələn):
غیر طبیعی،بدشکل و
غیر طبیعی،بدقواره

۴-چَرچییَه خرَش(Čarčiya xəraš):
.فروشنده ودوره گرد خانه
به خانه،دستفروش

۵-ریفتینگ(rifting):نوعی
گره روی طناب ونخ که
راحت باز میشود
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

دَرزَه بارDarza bar
گیلون شیمون امه برزه بری را
اسبه داونه کریم درزه باری را
آسیستینه نشین مرزی سری کو
امه نه واین ایته سره آوی را
زلیخا صبا


❤️تنها دیکشنری آنلاین تالشی
#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق_ ماسال

۱ - دله ( Dela ) : سگ ماده .

۲ - دیوک ( Divak ) : هاون .

۳ - دیک ( Dik ) : راست .

۴ - داغمه ( Dāqma ) : داغ ، نشان .

۵ - دغمه ( Daqma ) : دخمه .

# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی .
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:

@vajenameh_taleshi 👈

درگز (dargaz)
داس هلالی مخصوص علف زنی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 


❤️تنها دیکشنری آنلاین تالشی
#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

تور (tavar)
تبر
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 

 

❤️تنها دیکشنری آنلاین تالشی
#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

بلنگ (baləng)
کلنگ
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 

 

❤️تنها دیکشنری آنلاین تالشی
#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

تاشه (tāša)
تیشه
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 

❤️تنها دیکشنری آنلاین تالشی
#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

خج (xəj):گلابی محلی
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

 

❤️تنها دیکشنری آنلاین تالشی
#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چوئَه پرد (Čuapard):
پل چوبی
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده


❤️تنها دیکشنری آنلاین تالشی
#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


۱ - خرف ( Xarf ) : سرخس .

۲ - شوند ( Šund ) : آقطی ، پلم .

۳ - میشین ( Mišin ) : بنفشه .

۴ - مژگه ( Mažgə ) : نوعی تره ی کوهی .

۵ - پمچال ( Pam čāl ) : پامچال .

# گرد آورنده_ محمدرضا_فدایی_ مولوم .
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#علی_خوش_گفتار:

✳️دَرزییَه = متلاشی شده، فاسد شده، پوسیده شده
✳️نِرَ گوسند = گوسفند نر
✳️موئه گوسند = گوسفند ماده
✳️وَرَه = بره
✳️کرف وره = بره کوچک

✳️ریسیسِه = ضعیف شدن، لاغر شدن
✳️لَر = لاغر
✳️ریسه = تابیدن یا بافتن (طناب، پریس، بوته های سیر و پیاز با ساقه آنها

✳️رِنجو باریکی = افرادی که درحال ضعیف شدن و لاغر شدن هستند
فلانی نزونوم چرا تمومتیه رِنجو باریکی وردشه

✳️پَرآگِتِه = پرواز کردن

✳️وَر و وَشَن = برف و بوران

✳️چمه تایی = دقت نظر در میان جمعیتت برای پیدا کردن و دیدن کسی

✳️کرَه بَلَک = مادیانی که کره اش را سقط کند می گویند؛ کره بلک بَه
وقتی در پاییز برف کند می گویند زمستون کره بلک به یعنی دیگر در زمستان برفی نخواهد آمد زیرا کره اش را که همان برف است در پاییز سقط کرده است

✳️جینوئه = تخم را زیر مرغ و اردک
گذاشتن
کرگی جینه
اوردکی جینومه
کرگ کلک آبه ایی جینوشه یا اَیش جینوئه


🌺کانال واجه واج🌺
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_هشتبری_میانکوهی
1-پِب -(peb) -پاشو
2-بنش-(bnş) -بشین
3-بیویج -(byvej) -بدو
4-چفتَ-(jfta) -لَگَد
5-یَسُری-(yasore) -شلوغ کردن.

#گرداورنده_حمید_پورفتحی_مینکوه

🌺کانال واجه واج🌺
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


۱ - چلچاف ( Čələčāf ) : چاپیدن .

۲ - تلکه ( Talaka ) : رشوه .

۳ - واجام ( Vājām ) : بادمجان .
[سیاونجوم]
۴ - ونجوم ( Vanjum ) : گوجه فرنگی .

۵ - گور اشکا ( Gur ?aš kā ) : گور کن .


# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی.
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

زبان - تالشی-گویش ماسال
1-ویرا جن /Virajən/ مواظبت کردن

ایته شمه خردنون ویراجن ببه که کرا چه کرن

2-تمنی /Təmani/سکه قدیمی طلا
چمن گشه را تمنیه بند کاغذ دکردمه

3 نو ئرش / نوهرش/ Nuaárəš/Nuharəs
اورو ناهار نوهرش سیا قاتق داریمون

4 تورخوم/ Turxumپرنده مهاجر تابستانی

اورو ای دسته توخوم اسمونی کو پرژنین کرا شین هوا کرا ورووارش کره^

5 کولیه چم/ kuliyačem/ زگیل

چه دسوپا کولیه چمینه پوره
گرد اورنده زلیخا صبا
توجه :همراهان کانال واجه واج شما می توانید نظراتتان را در خصوص واژه ها ی منتشر شده با ما در میان بگذارید.

و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- بولوک (buluk)، بولیک (bulik): بیلچه
2- دسه بولوک (dada buluk): بیلچه دسته کوتاه
3- درازه دسته بولوک (dərāza dasta buluk): بیلچه دسته بلند
4- درا (dərā): داس مخصوص درو کردن
5- درگز (dargaz): داس هلالی مخصوص علف بری
6- داز (dāz): داس
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-زَنگَه لوله(Zanga loula):
قندیل یخی
۲-زینارَش زَمین ژَندَه
(zināraš zamin žanda):
نهایت زحمت و تقلاوکوشش
را بکار برد
۳-ژِنکَه ماماچَه(ženakamāmāča):
کنایه به مردی که طبع زنانه
وتمایل به انجام کارهای
زنانه دارد
۴-نونَه گِرَه اسپَه(nona geraəspa):
سگی که ناگهان حمله
می کندوگاز می گیرد

۵-ناگمونَه دَرد(nāgəmonadard):دردناگهانی

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان وهمراهان
کانال واجه واج شما
می توانیدنظراتتان رادر
خصوص واژه های منتشر
شده بامادرمیان بگذارید
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

دو آش (duāš): آش دوغ

#ماسال_فرنگیس_قلیزاده

 


🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

گافرو (gāfru): گهواره

#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

 

 

🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

تورکه سوکله (turka sukla):
قرقاول نر
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده


🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

کوتی (kuti)
انبار شالی که دو طبقه است در قسمت مخروطی بالا شالی با مهارت خاصی انبار میشود و در قسمت پایین کم کم شلتوک از شالی با گوچین زدن جدا می شد. گوچین وسیله چوبی بود که توسط بانوان بر شالی میکوفتند و شلتوک را جدا می کردند و طی مراحلی پاک و آماده برای برنجکوبی می شد.
گویش_ماسال_مریم_محسنی


🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

ایزمه بار (izəma bār)
چکره بار (čakara bār)
هیزم
مریم_محسنی_گویش_ماسال

🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#تمنی / Təmani/ سکه طلا زمان ناصرالدین شاه
چمن گشه را تمنیه بند کاغذ دکرمه
#زلیخا_صبا
با ما همراه شوید

 

🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

لافند باز /L ā f ə d B ā ź
بند باز
#گویش ماسال زلیخا صبا


🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


۱ - سر نیویس ( Sarnivis ) : سر نوشت .


۲ - ساج ( Sāj ) : کاکل .


۳ - اره ( Erə ) : توت فرنگی وحشی .


۴ - سوروف ( Suruf ) : نوعی علف هرز در مزارع و مناطق مرطوب .


۵ - گوله زرمه ( Gula zarme ) : گل چشمه و نیز نام تالشی شهر گوراب زرمیخ صومعه سرا .


# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی .👈
و_ن

 

🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-چَچَل(Čačal):ولرم
نیم گرم ۰
۲-چَشت(Čašt):عادت،
عادت به چیزی
۳-رکجلن(rəkəjələn):
غیر طبیعی،بدشکل و
غیر طبیعی،بدقواره

۴-چَرچییَه خرَش(Čarčiya xəraš):
.فروشنده ودوره گرد خانه
به خانه،دستفروش

۵-ریفتینگ(rifting):نوعی
گره روی طناب ونخ که
راحت باز میشود
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
توجه: دوستان وهمراهان
کانال واجه واج شما
میتوانید نظراتتان رادر
خصوص واژه های منتشر
شده باما درمیان بگذارید
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

دیزه (diza)
گمج
ظرف فسنجان سازی (ووزه نار، سیا قاتق) و باقلا قاتوق (باکله قاتق) سازی و نگهداری زیتون پرورده
گویش_ماسال_مریم_محسنی

و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

ترشه خرو (tərša xaru)
ترشه ارو (tərša aru)
آلوچه ترش
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 

🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

کرگ خومه کو مورغونه سری ویخته کیجه بروره
(karg xuma ko murquna sari vixəta kija barvarə)
مرغ در حال جوجه کشی
گویش_ ماسال_ مریم_ محسنی

 

🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

مَفرَش/ Mafras
کوچه روز؛ مفرشه بار ،چاروادارن؛اَسبه سوارن ویرم آ
اَوه سالن ویرم آ؛ اوی آبه سالِن ویرم آ
#تالشی زلیخا صبا


و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

نره لائئ/Neralãyi
کره گیری ازماست توسط کوزه سفالی
نره نره دؤدؤ؛
چمه مالِن شینه کو
امه را وَرِن ماست ودؤ
ویشتری روئن ؛کمتری دؤ
با ماهمراه شوید
#زلیخا صبا ماسال

و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

لار (lār): وسیله ای که
از تنه درخت درست
شده ومخزنی برای
آب در مسیر چشمه
گذاشته می شود۰
برای پختن دوشاب هم
کاربرد دارد۰
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

 

🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1-ویراجن بِه / Virajən be/ متوجه بودن مواظبت کردن

ایته شمه خردنون ویراجن ببه که کرا چه کرن

2-تمنی /Təmani/سکه قدیمی طلا
چمن گشه را تمنیه بند کاغذ دکردمه

3 نو ئرش / نوهرش/ Nuaárəš/Nuharəs
اورو ناهار نوهرش سیا قاتق داریمون

4 تورخوم/ Turxumپرنده مهاجر تابستانی

اورو ای دسته توخوم اسمونی کو پرژنین کرا شین هوا کرا ورووارش کره^

5 کولیه چم/ kuliyačem/ زگیل

چه دسوپا کولیه چمینه پوره
گرد اورنده زلیخا صبا
#توجه :همراهان کانال واجه واج شما می توانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید

و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چند پست واژه

دَسَه دَوَجَه وَشتَه چپرَه
(dasa davaja vašta çapara):
تله ی پرشی (اتومات) بادست
بافته شده
که ازآن برای شکار
پرندگان استفاده می کنند
#ماسال_فرنگیس_قلیزاده

 


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#ضیا_طرقدار:
زبان تالشی گویش #آستارا
ترش - tërš: ترش، مزه ترش
زک کو - zakko: مزه خیلی ترش، بیش از حد ترش،
زقی یه - zëqiye: ترش کردن، حالت ترش کردن معده.

#علی_خوش_گفتار:
پِسَمییِه = دلزده شدن، دلسرد شدن
من دِ ایی کو پِسَمییِمَه
من دیگه از اون دلزده شده ام ازش بدم میاد
به خیلی ترش زاقون هم می گویند
ترش زا = زاج
زربه = خیلی تلخ
نک = کام، سقف دهان تا گلو
نک آوشتِه = زمانی که آب یا غذا یا دارو وارد نای می شود باعث سرفه شدید می شود ما در این حالت می گوییم نک آوشتَه

#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_آستارا

1- اوکاردِه – okârde : باز کردن ، گشودن ( مانند باز کردن درب خانه و یا باز کردن درب یک بطری و ... )

2- اُکَه – okâ : باز کُن ، امر به گشودن

3- اُمَکَه – omâkâ : باز نکن ، گشوده نکن

4- اُج – oj : باز ، گشوده

5- کاردِه – kârde : کردن ، انجام دادن

6- باند – bând : بند ، گیر ، بند کردن ، گیر کردن

7- باندِه اُبَه – bânde obâ : بند شده ، گیر کرده ، چیزی در جایی بند شود و گیر کند

8- باند – bând : نقاط بلند و مرتفع کوه ها و تپه ها ، برجستگی های مختلف کوه ها

9- وینده – vinde : دیدن

10- داداشتِه – dâdâšte : نگاه کردن

11- چی یِه ، چی یِی – čiye ، čiyey : آشکار ، پیدا ، قابل دیدن ، به چشم آمدن ، چیزی که از راه دور قابل دیدن باشد

12- چی یِی دَه – čiyeydâ : آشکار است ، پیدا است ، قابل دیدن است

#ضیاء_ط
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

واژه های تالش _ زلیخا صبا

1_آدار/ādār/ عیار کن /تکیه دادن موقت
برزی ادار بینه چدیه / لسی دییاری ادار

2_اَربا تیما /arbāTimā دوشاب پزی
امه اوسال ارباتیما نکردِمونه

3_اوستول/ustul/ صندلی
سرا پیشه استول نوئه نشته را

4_باخساز/ Bāxsāz/ باز خواست /پرسش وپاسخ
ام تیلگرامی کو چَده امه^ باخساز کرن

5_بائیسBãis/ لازم
اشته چی ته بائیسه لله مرجو مَکه^

#گردآورنده_زلیخا_صبا
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱ - ویکرده ( vikarde ) : ریختن .
ویکردشه ( vikardəša ) : ریخت .
ویکر ( vikar ) : بریز .


۲ - وشکلیسته ( vaškaliste ) : شکفته شدن .
وشکلیسته ( vaškalista ) : شکفت .
بوشکا ( bəvəškā ) : شکوفه زن .


۳ - آسیسته ( āsiste ) : خسته شدن .
آسیسته ( āsista ) : خسته شد .
آسی ( āsi ) : خسته شو .


۴ - ایشمرده ( išmarde ) : شمردن .
ایشمرد شه ( išmardəša ) : شمرد .
بیشمر ( bišmar ) : بشمار .


۵ - چکیسته ( čakiste ) : شکستن .
چکه ( čaka ) : شکست .
بچک ( bəčak ) : بشکن .


۶ - چاکنده ( čākənde ) : شکستن .
چاکندشه ( čākəndəša ) : شکست .
بچاکن ( bəčākən ) : بشکن .


# محمدرضا فدایی ( مولوم )
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-چاکندِه(Čākənde):
شکستن

۲-چاکندرَه(Čākəndəra):
تو شکستی

۳-چاکندشَه(Čākəndəša):
او شکست

۴-چاکندمه(Čākəndəma):
من شکستم

۵-چاکندمونه(Čākəndəmona):
ما شکستیم
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

ایسپیه کویی(Eispya koei):
کدوی سفید
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

😍کانال واجه واج تنها دیکشنری آنلاین تالشی

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱ - نوئه ( nu?e ) : نهادن .
بنه ( bəna ) : بگذار .
منه ( mana ) : نگذار .

نوشه ( nuša ) : نهاد / گذاشت .
ننوشه ( nenuša ) : ننهاد / نگذاشت .

نوئه شه ( nu?aša ) : نهاده است .
نوئه نیشه ( nu?a niša ) : ننهاده است .

نوئه شا ( nu?ašā ) : نهاده بود .
نوئه نیشا ( nu?a nišā ) : ننهاده بود .

کرا نه ( krā na ) : دارد میگذارد .
کرا ننه ( krā nena ) : دارد نمیگذارد .

بی بنه ( bi bəna ) : باید بگذارد .
بی منه ( bi mana ) : باید نگذارد .

شا بنه ( šā bəna ) : میتواند بگذارد .
شا منه ( šā mana ) : میتواند نگذارد .

نشا بنه ( nešā ) : نمیتواند بگذارد .
نشا منه ( nešā mana ) : نمیتواند نگذارد .

خابنه ( xā bəna ) : میخواهد بگذارد .
خا منه ( xā mana ) : میخواهد نگذارد .
نخا بنه ( nexā bəna ) : نمیخواهد بگذارد .
نخا منه ( nexā mana ) : نمیخواهد نگذارد .

 

# محمدرضا فدایی ( مولوم )
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1_جرتان قوز /Jərtanquz/ کله شق/خودخواه
ای ویل آکه وئیر جرتان قوزه
2_جیندر/Jinder/باغضب و با عصبانیت نگاه کردن
هر جا کو من وینه^ جیندر ژنه
3_ جیشور/ Jišur/ در پس اب اولین شور چیزی (رخت ) چیزی راشستن
چرکینه خلائون اول جیشوره اوی کو بشور بدز ای دس صاوون بژن
4_جلمبر/ Jələmbər/ پاره پاره ،مندرس، کهنه
ادم جلمبریه سروضع خوبی نداره^
5_ جیگیر/Jigir/ شیاف
خردنی سختی گته ای جیگیر بکر

#گردآورنده_زلیخا_صبا
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

سوکله(sukla):خروس

سوک(suk): خروس
#ماسال_فرنگیس_قلیزاده

😍کانال واجه واج تنها دیکشنری آنلاین تالشی

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-تَوَگیر(tavagir):تب
دار شدن

۲-تی گین(tigin): جایی
از بدن که درآن خاررفته
اما خاردرآن نیست و
جایش درد می کند

۳-تیما(timā):دوشاب
گیری ازشیره خرمالوی
وحشی یااربا(arbā):
خرمالوی وحشی

۴-تیویل( tivil):گِل مخلوط
با آب-گِل شل

۵-تک(tək):نوک،بالا
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- چم ویلک به (čem vilak be): از نظر افتادن، فراموش شدن،مورد توجه قرار نگرفتن
مترادف چم دره ویلکه (čem dəre vilake)= چمی کو ویلکه (čemiku vilake)= چم ویرن به
2- چم ویرن کرده (čem viran karde): کسی از چشم انداختن، فراموش کردن، توجه نکردن
3- تاخه (tāxa): چکه پخش شده آب که بسوی رهگذری پرتاب می شود.
مترادف چکه پکرده (čəka pekarde)
ماشونی تاخه (چکه) نه مه هیست آکرده
4- ا (e): عجب
5- آبرده (ābarde): تصاحب کردن
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

کرگ و کیجه و مورغونه
خرشه بازار
بازار مرغ و جوجه و تخم مرغ

گویش_ماسال_مریم_محسنی

😍کانال واجه واج تنها دیکشنری آنلاین تالشی

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

سوره مای (suramāy):
ماهی شور
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

😍کانال واجه واج تنها دیکشنری آنلاین تالشی

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

اربا تیما / Arbātimā
از مراسم دوشاب پزی در تالش

#صبا

😍کانال واجه واج تنها دیکشنری آنلاین تالشی

#عضو_شوید:
@vajenameh_ta

ژه کری و کانکا ژنی

❤️گذشته ها را فراموش نکنیم

 

بیایید دوباره #زبان_تالشی را احیا کنیم

 


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال ۸۴

۱ - غراش ( qarāš ) : خرگوش .
۲ - روآس ( ruās ) : روباه .
۳ - کفتال ( kəftāl ) : کفتار .
۴ - گنز ( ganz ) : گوزن .
۵ - پرزه ( pərza ) : آهو .
۶ - خرس ( xərs ) : خرس .
۷ - خو ( xu ) : خوک .
۸ - ببر ( babər ) : ببر .
۹ - ورگ ( varg ) : گرگ .
۱۰ - پلنگ ( palang ) : پلنگ .
۱۱ - اسپه ( espa? ) : سگ .
۱۲ - شال ( šāl ) : شغال .
۱۳ - گا ( gā ) : گاو .
۱۴ - گامیش ( gāmiš ) : گاومیش .
۱۵ - اسب ( asb ? ) : اسب .
۱۶ - خر ( xar ) : خر .
۱۷ - قاطر ( qātər ) : قاطر .
۱۸ - گوسند ( gusand ) : گوسفند .
۱۹ - بز ( bəz ) : بز .
۲۰ - پوچو ( puču ) : گربه .


# محمدرضا فدایی ( مولوم )
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-تورک(tourk):قرقاول

۲-تورکَه کَرگ(tourkakarg):
قرقاول ماده
کَرگ(karg):مرغ
۳-تورکَه سوکلَه(tourka sokla):قرقاول نر
سوکلَه(sokla):خروس

۴-تورکَه کیجَه(tourka kija):
جوجه قرقاول
۵-کَفتِر(kafter):کبوتر،
کَفتَر
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

بره بری نر (bara bari ner)
گوسفند مراسم 'بره بری'
مراسم بردن وسایل شب عروسی از طرف خانواده داماد به خانواده عروس برای پذیرایی مهمانان، چند روز قبل از عروسی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

@vajenameh_taleshi

1_ونج وا:vənjəvā/این ور آن ور کشیدن پشت سرهم
خردنی وئیر ونج وا مده
2یلوار یخه:yalvāryaxa/ خواهش ومنت کشی
شو وروز مردمی یلوار یخه استه دا چه کار رچ ابو
3_بی سبوت :bisubut/نا بهنجار بی ثبات
عجب ادم بی سبوتی استه
4:_اولوسو بولوسو :دوادرمون خانگی
سره گی مریضی داری اولوسو بولو سونه رچ آبه
5_الاله سری مونده : Alalasarimonda
کنایه از ناز پرورده
اه خردنی کار کرده نی الاله سری مونده یه
#گردآورنده_صبا
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱- سو وره سنگ ( Su vara səng ) : سنگ چشم گربه ، سنگ اوپال . سنگی قیمتی و آبدار و شکننده . سنگی که عوام آن را در یک پیمانه آب می ساییدند وآن آب را به چشمان خسته و کم نورشان می رساندند تا موثر در دیدشان باشد .

۲- نونه سنگ ( Nuna səng ) : سنگ صاف و پهنی که در آتشدان ( کیلاکا ) نصب میشود تا بر اثر تابش آتش گرم و داغ شود که در آنصورت یکطرف خمیر نان را به آن می چسبانند و روی دیگر خمیر در معرض آتش آتشدان قرار میگیرد و پس از دقایقی هر دو روی خمیر پخته و برشته شده و نان مورد نظر به دست می آید و نان بدست آمده هم به نونه سنگ معروف است .

۳ - مشته سنگ( Məšta səng ) : سنگ گردی که در مشت جا میگیرد که باآن موادی مثل گردو و سیر و سبزی و نمک ساییده میشود .

۴ - سوئه سنگ( Suaə səng ) : سنگ ساب . سنگی که با آن انواع آلات برنده مثل چاقو و داس و تبر و تیشه سوهان خورده و تیز میگردند .

۵ - آسمونه چرا ( Asmuna čərā ) : شهاب سنگ .


# گرد آورنده محمدرضا فدایی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

🌺با سلام خدمت همراهان کانال واجه واج
🌺گروه واژه نویسی واجه واج دعوت به همکاری میکند
برای افراد فعال تالش زبان در مناطق زیر :
رضوانشهر
پره سر
اسالم
هشتپر
لیسار
خطبه سرا
حویق
چوبر
لوندویل
آستارا
عنبران
نمین
کلور
هشتجین
خلخال

در صورت تمایل به مدیر کانال
اعلام بفرمایید🙏🌺🌺
https://t.me/vajenameh_taleshi

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

 

۱ - الاش ( alāš ) : راش .

۲ - اولس ( olas ) ممرز .

۳ - وزم ( vəzəm ) : نارون .

۴ - سغ ( səq ) : آزاد .

۵ - باسکم ( bāskam ) : افرا .

۶ - که ( kə ) : نمدار .

۷ - که کم ( kə kam ) : شیردار .

۸ - کوچی ( kuči ) : لرک .

۹ - آسوندار ( āsundār ) : انجیلی .

۱۰ - توسه ( tusa ) : توسکا .

۱۱ - ون ( van ) : زبان گنجشک .

۱۲ - للکی ( leleki ) : لیلیکی .

۱۳ - سردار ( sərdār ) : سرخدار .

۱۴ - سییا کوتی ( siyā kuti ) : زالزالک .

۱۵ - ماملی ( māməli ) : کامپوره .

۱۶ - نرات ( narāt ) : کاج .

۱۷ - خج ( xəj ) : گلابی وحشی .

۱۸ - اربا ( arbā ) : خرمالو .

۱۹ - خج ( xaj ) : خاس .

۲۰ - پلخت ( pəlaxt ) : گونه ای از افرا .

۲۱ - اشنه ( ašna ) : تبریزی .

۲۲ - مازو ( māzu ) : بلوط .

۲۳ - اور ( owr ) : گونه ای از بلوط .

۲۴ - کیش ( kiš ) : شمشاد .

۲۵ - فتر ( fətər ) : ازگیل .

۲۶ - ووز (wuz ) : گردو .

۲۷ - کرف ( kəraf ) : شب خسب .

۲۸ - انجیل ( anjil ) : انجیر .

۲۹ - انار ( anār ) : انار .

۳۰ - پرتخال ( partaxāl ) : پرتغال .

۳۱ - توو ( two ) : توت .

۳۲ - ارو ( aru ) : آلوچه .[خرو]

۳۳ - لمبو ( lembu ) : لیمو .

۳۴ - نارنج ( nārənj ) : نارنج .

۳۵ - اشتالو ( aštālu ) : شفتالو .


# گرد آورنده محمدرضا فدایی

#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- اسری (asari): پیش فروش
2- تمباکول (təmbākul): هل دادن به طرف جلو
3- قر و قلیه کرده (qər u qaliya karde): نابودکردن، تار و مار کردن، متلاشی کردن
مترادف قر کرده qər karde
4- پریشته (perište): تندتند و یکریز حرف زدن
مترادف لوئه ریسه lua rise، لوئه ریجه lua rije
5- ریه بر (riya bar): رد یاب
ریه (riya): رد پا
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-لاس(Lās):صخره،سنگ بزرگ
چت(čət):سنگ بزرگ
چت(čət):شلتوک بی مغزونارس
۲-داله وون(dālavon):
پرستار بچه،نگهبان بچه

۳-دَبرآبر(dadər ābər):
ازهر طرف بریده شده

۴-چیچلی مَس(Čičli mas):
کسیکه به هرحرف بی ربطی
توجه می کند،دهن بین

۵- چیل(Čil):پوست گردو،
فندوق وپوست تخم پرندگان

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
توجه این واژه ها بعداز
ویرایش وانتشاردرکانال
واجه واج قابل استناد
است
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چند پست واژه

چخ و ناره čəx u nāraسر وصدای آدم تبدار و مریض
هنته مریضا چخ و ناره کریسته

چخیسته čəxisteسر وصدای زیر بار کار سنگین
سنگینه کاری ای کشته هنته چخیسته

تمکیسته tamakiste و لاک ژنده lāk žande بر اثر گرما
آفتاوی بنی کو تمکیسته لاک ژنی

تک tak یعنی پهلو

کنگ آبه kəng ābeکرخ شدن در اثر سرما
سردی مه کنگ آکردا

#گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

گوشته کو و قیمه کش/ goştako
gaymakaş
وسایل قدیمی آشپزخانه

#زلیخا_صبا

@vajenameh_taleshi

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱- درونته ( darunte ) : کشیدن .
درونتشه ( daruntəša ) : کشید .
درونج ( darunj ) : بکش .


۲- پرونته ( pərunte ) : به بالا کشیدن .
پرونتشه ( pəruntəša ) : به بالا کشید .
پرونج ( pərunj ) بکش بالا .


۳- ویرونته ( virunte ) : به پایین کشیدن .
ویرونتشه ( viruntəša ) : به پایین کشید .
ویرونج ( virunj ) : بکش پایین .

۴- دفرسه ( dafarse ) : پرسیدن .
دفرسشه ( dafarsəša ) : پرسید .
دفرس ( dafars ) : بپرس .

۵- مسه ( mase ) : شنیدن .
مسشه ( masəša ) : شنید .
بمس ( bəmas ) : بشنو .

# محمدرضا فدایی ( مولوم )
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-ویبسته (vibasta): تمام وقت,یکسره
درازه روزی ویبسته کار دریمه.
از روز درازه روز ویبسته نشام کار کرده دا ناهار کار کرم بدز ناهار د نشام.
د کار بلک به ویبسته کار کرده ایرا چتینه

2- ویسنییسته (visneyiste): کشیده شدن بر روی زمین، تلاش زیاد کردن
3- یندی نه دبه (yandi na dabe): کینه توزی کردن، پشت سر همدیگر حرف زدن
4- ناخبر (nā xabar): ناگهان،یهویی
5- تفاق دلکه (təfāq dalake):
پیش آمدن، اتفاق افتادن، پیشامد کردن
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_هشتبری_میانکوهی

۱-اومَم - نموَم- (omam -nomam) - امدم - نیامدم
۲-بشیم - نشیم - (bşim-nşim) - رفتم - نرفتم
۳-پِشه - پِنشه - (peşe-penşe) - بالا رفتن از چیزی - بالا نرفتن از چیزی
۴-بوَشتیم - نوَشتیم - (bvaştim-nvaştim) - پریدم - نپریدم
۵-ویگینیم -وینیگنیم - (viginim-vinignim) - افتادم -نیفتادم
۶-بتُشیمهِ - نتُشیمهِ- (btoşime-ntoşime) - تراشیدم - نتراشیدم
۷- بسوتیم - (bsotim) - سوختم
۸- بمََمیم - (bmamim) - گریه کردم
۹- یَقولی - (yağoli) - تنها
۱۰-بَمئَلوک - (bamyalok) - بغض

#گرداورنده_حمید_پورفتحی_مینکوه
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱- آسریسته ( āseriste ) : سرد شدن .
آسریسته ( āserista ) : سرد شد .
آسر ( āser ) : سرد شو .

۲- پزریسته ( pezeriste ) : پاره شدن .
پزریسته ( pezerista ) : پاره شد .
پزر ( pezer ) : پاره شو .

۳- آویشته ( āvište ) : پاک کردن .
آویشتشه ( āvištəša ) : پاک کرد .
آویس ( āvis ) : پاک کن .

۴- آدشته ( ādešte ) : دوختن .
آدشتشه ( ādeštəša ) : دوخت .
آدرز ( āderz ) : بدوز .


۵- وته ( vate ) : بافتن .
وتشه ( vatəša ) : بافت .
بوج ( bəvaj ) : بباف .


# محمدرضا فدایی ( مولوم )
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_هشتبری_میانکوهی

۱-اومَم - نموَم- (omam -nomam) - امدم - نیامدم
۲-بشیم - نشیم - (bşim-nşim) - رفتم - نرفتم
۳-پِشه - پِنشه - (peşe-penşe) - بالا رفتن از چیزی - بالا نرفتن از چیزی
۴-بوَشتیم - نوَشتیم - (bvaştim-nvaştim) - پریدم - نپریدم
۵-ویگینیم -وینیگنیم - (viginim-vinignim) - افتادم -نیفتادم
۶-بتُشیمهِ - نتُشیمهِ- (btoşime-ntoşime) - تراشیدم - نتراشیدم
۷- بسوتیم - (bsotim) - سوختم
۸- بمََمیم - (bmamim) - گریه کردم
۹- یَقولی - (yağoli) - تنها
۱۰-بَمئَلوک - (bamyalok) - بغض

#گرداورنده_حمید_پورفتحی_مینکوه
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱- آسریسته ( āseriste ) : سرد شدن .
آسریسته ( āserista ) : سرد شد .
آسر ( āser ) : سرد شو .

۲- پزریسته ( pezeriste ) : پاره شدن .
پزریسته ( pezerista ) : پاره شد .
پزر ( pezer ) : پاره شو .

۳- آویشته ( āvište ) : پاک کردن .
آویشتشه ( āvištəša ) : پاک کرد .
آویس ( āvis ) : پاک کن .

۴- آدشته ( ādešte ) : دوختن .
آدشتشه ( ādeštəša ) : دوخت .
آدرز ( āderz ) : بدوز .


۵- وته ( vate ) : بافتن .
وتشه ( vatəša ) : بافت .
بوج ( bəvaj ) : بباف .


# محمدرضا فدایی ( مولوم )
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-گِز^(gezə):جارو

۲-استکام( estəkām):
استکان
نالبَکی(nālbaki):نعلبکی

۳-تونگی(tungi):پارچ
آب
۴-بسک(bəsk):سیخ

۵-لِف(lef):لحاف

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

1-بَزم/bazam/به درد بخور / مفید
مثل : ناجه دارم چمه تالشی نویسی تالشی فرهنگی را بزَم بهر ه'
2- بُراق/ borãq/کنام گراز / جایی که خوک در آن زندگی
وَرو وَشَن دَ کردشه خو اِشتن بوراقی کو نبرشو
3-بَرنگا /Barəngă/آستانه , در
بری برنگاه کو پا مندا کَه دیله دی یسی
4- بَلَق/balaq/ نادان وکم عقل
بیچاره عقلی کو بلقه
5-بنجق/ bənjəq/ سر سلسله یک خاندان
از چه بنه بنجقی شناسم

#گردآورنده_زلیخا_صبا
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱- آگرده ( āgarde ) : برگشتن .
آگرده ( āgarda ) : برگشت .
آگرد ( āgard ) : برگرد .

۲- آلیشته ( ālište ) : لیسیدن .
آلیشتشه ( ālištəša ) : لیسید .
آلیس ( ālis ) : بلیس .

۳- پته ( pate ) : پختن .
پتشه ( patəša ) : پخت .
بپه ( bəppe ) : بپز .

۴- گته ( gete ) : گرفتن .
گتشه ( getəša ) : گرفت .
بیگر ( biger ) : بگیر .

۵- اشکوئه ( aəškuye ) : شکافتن .
اشکوشه ( aəškuša ) : شکافت .
بشکا ( bəškā ) : بشکاف .


# محمدرضافدایی ( مولوم )
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-چِمی سو(Čemiso):
نورچشم،سوی چشم،
روشنایی چشم
۲-چم بَه را(Čembarā):
چشم انتظار،چشم به راه

۳چم ویرَن(Čemviran):
از چشم برانداختن،
فراموش کردن،از نظر
افتادن،بی توجهی کردن

۴-چِمی اسکل(Čemiəskel):
خارچشم، کنایه از نفرت
داشتن ازکسی که این واژه
برای اوبکارمی برند
۵-چِمی اسرک(Čemiasrək
اشک چشم
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

شوندَه دونه(Šonda dona):
دانه آقطی
#تالشی_ماسال_فرنگیس_قلیزاده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

خندیل(Xəndil):
تمشک
#تالشی_ماسال_فرنگیس_قلیزاده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
ضمایر شخصی جدای تالشی جنوبی در حالت فاعلی
1- از (az): من
2- ته (tə) : تو
3- اه (a ): او
4-امه (ama): ما
5-شمه (šəma): شما
6-اون (aven): آنها
#توجه:همراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
سپاس از راهنمایی های جناب
#دکتر_بختیاری


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی_گویش شرق ماسال

۱- پداشته ( pedāšte ) : وزن کردن .
پداشتشه ( pedāštəša ) : وزن کرد .
پدار ( pedār ) : وزن کن .

۲- آهشته ( āhašte ) : گذاشتن .
آهشتشه ( āhaštəša ) : گذاشت .
آهرز ( āharz ) : بگذار .

۳ - آوینده ( āvinde ) : نشان دادن .
آویندشه ( āvindəša ) : نشان داد .
آوین ( āvin ) : نشان بده .

۴- آرنجنده ( āranjande ) : قطعه قطعه کردن .
آرنجندشه ( āranjandəša ) : قطعه قطعه کرد .
آرنجن ( āranjan ) قطعه قطعه کن .

۵- وشته ( vašte ) : پریدن .
وشته ( vašta ) : پرید .
بوز ( bəvaz ) : بپر .

# محمدرضا فدایی ( مولوم )
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-لَکوچکو(Lakočako):
شکسته ووارفته۰

۲-ماماجکل(Mama jəkəl):
نوعی پلو که با نیمه دانه
می پزندوبا گردوی سابیده
شده وادویه جات مخلوط
می کنند و می خورند

۳-لندرلَبا(Ləndərəlabā):
شلخته،بی توجه به سرو
وضع ولباس و زندگی

۴-لاپَدون(Lapa don):
تار عنکبوت

۵- لَکَندَه(Lakanda):
ناخوش احوال،مریض
و لاغر شدن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
ضمایر ملکی
1-چمه (čəmə)چمن (čəmən): مال من
2-اشته (əštə) اشتن (əštən): مال تو
3-چه، چه، چی (če,čə,čay): مال او
4- چمه (čama): مال ما
5-شمه (šəma): مال شما
6- چوون (čavun): مال آنها
# توجه:همراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید
سپاس از راهنمایی های جناب
#دکتر_بختیاری


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱ - ویداشته ( vidāšte ) : پرتاب کردن ، شلیک کردن .
ویداشتشه ( vidāštəša ) : شلیک کرد ، پرتاب کرد .
ویدار ( vidār) : پرتاب کن ، شلیک کن .

۲ - برنده ( barande ) : انداختن ، افکندن .
برندشه ( barandəša ) : انداخت ، افکند .
برن ( baran ) : بیانداز .


۳ - ویبرده ( vibarde ) : بلعیدن .
ویبردشه ( vibardəša ) : بلعید .
ویبر ( vibar ) : فرو بر ، ببلع .

۴ - ویرشته ( virašte ) : آویختن .
ویرشتشه ( viraštəša ) : آویخت .
ویرز ( viraz ) : بیاویز .

۵- ویر ورده ( virvarde ) : به یاد آوردن ، پایین آوردن .
ویر وردشه ( virvardəša ) : به یاد آورد ، پایین آورد .
ویر ور ( virvar ) : به یاد آر ، پایین بیار .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
ضمایر شخصی جدای تالشی جنوبی در حالت غیر فاعلی:
1- من، مه/ (mə ، mən): من
2- ته (tə): تو
3- اه (ay): او
4- امه (ama): ما
5- شمه (šəma): شما
6- اوون (avun): آن ها
# توجه: همراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
با سپاس از رهنمودهای جناب دکتر بختیاری


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چند پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- د بندی درنی (də bəndi darani): دوبهم زنی
2- چووشتی کرده (čuvušty karde): لو دادن، زیر پا خالی کردن،
خبر چینی کردن
3- کم وینی (kam vini): حسادت
4- خون آبرمه (xun ābrame):خون گریه کردن
5- دیرینگه (diringa): خشک خشک
کلمه ای است که با کلمه خشک همراه شود معنای خشک خشک را می دهد.
خشک آبه هنته به دیرینگه
xəš āba hənta ba diringa
خشک خشک شد
#مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱ - آسنه ییسته ( āsnə iyiste ) : مماس شدن ، مالیده شدن به چیزی .

آسنه ییسته ( āsnə iyista ) : مماس شد ، تماس یافت .
آسنه (āsne ) : مماس شو .

۲ - ماله ( māle ) : مالیدن .
ماله شه ( mālə ša ) : مالید .
بمال (bəmāl ) : بمال .

۳ - ناله (nāle ) : نالیدن .
ناله شه ( nāləša ) : نالید .
بنال ( bənāl ) : بنال .

۴- کاره ( kāre ) : کاشتن .
کاره شه ( kārə ša ) : کاشت .
بکار ( bəkār ) : بکار .

۵- واره ( vāre ) : باریدن .
واره ( vāra ) : بارید
بوار ( bəvār ) : ببار .

# محمدرضا فدایی ( مولوم )

و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۵۶
۱-قر^( čər):خسته،کوفته

۲-قیَر(čəyar):هجوم،

۳-شَلَم(šalam):شلغم

۴-شلَخت(šəlaxt):غاز

۵-زَدَه(zada)پوسیدگی،
لکه دارو ناجور
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

شلخت وشلخته وچِن
(Šəlaxt u šəlaxtavačen):
غازوجوجه هایش
#ماسال_فرنگیس_قلیزاده

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱ - پرمه ( pərme ) : روییدن .

پرمه ( pərma ) : رویید .
پرا ( pərā ) : بروی .

۲ - درمه ( darme ) : داخل شدن .

درمه ( darma ) : داخل شد .
درآ ( darā ) : داخل شو .

۳ - ژنده ( žande ) : زدن .

ژنده شه ( žandə ša ) : زد .
بژن ( bəžan ) : بزن .

۴- شه ( šə ) : رفتن .

شه ( ša ) : رفت .
بشه ( bəšə ) : برو .

۵ - وینده ( vinde ) : دیدن .

وینده شه ( vində ša ) : دید .
بیوین ( bivin ) : ببین .


# محمدرضا فدایی ( مولوم )

#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

فتره دار(Fətəra dār ufətər
درخت ازگیل ومیوه اش
#ماسال_فرنگیس_قلیزاده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-جوت(jot):کسی که
لکنت زبان دارد

۲-جَجیم(jajim):جاجیم

۳-تَجَر(tajar):ایوان

۴-اورو(oro):امروز
سبا(sabā):فردا
پَشرا(pašrā):پس فردا

۵-سوقون(soğon):سوهان

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#دکتر_فرزاد_بختیاری:

۱- هردنی (خوردنی)، واتنی (گفتنی)، ویندنی (دیدنی) و ... نه فارسی دستورون کو وان "صفت لیاقت".

۲- "صفت لیاقت" ی ساخت فارسی کو انته یه: مصدر+ ی (خوردن+ ی).

۳- فارسی ده - هته ی که ام روکی کو خیلی ویشتر و چاک تر زونه - مصدری نشونه " َ ن/ an " ه و اورونه تالشی کو مصدرون آخر ده ویشتر "ه/ e " مسم؛ بما راست امه که تالشی قدیمه شکل و اصیله شکلی کو مصدری نشونه " ِن/ en " یا " َن/ an " ه.

۴- ام گفی وینده بو مثلن "هردِه" کامیله شکل تالشی کو "هردِن" یا "هردَن" ه. البته تالشی کو ویشتر "هردِن" مسم و خلخالی تاتی کو "هردَن".

۵- بز "هردنی" یا "واتنی" ساخت بو: "هردن (مصدر) + ی (لیاقتی نشونه)" و "واتن (مصدر)+ ی (لیاقتی نشونه)" و ...

۶- تالشی کو ام "ی" که پسونده و لیاقتی نشونه، ای سر وختون "ین" به گوش آ. و ام "ین" شا "ی" قدیمه شکل به.

۷- بز "هردنی" و "هردنین" که هر د'ه صفتینه و "لیاقت و شایستگی" راسنن، درستینه و د'ه گله شکلینه ای گله کلیمه را.

هردنی یه: خوردنی است/ هردنی نی: خوردنی نیست (درست)
هردنینه: خوردنی است/ هردنین نی: خوردنی نیست (درست)

#دکتر_فرزاد_بختیاری


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱ - هرده ( harde ) : خوردن .

هردشه ( hardə ša ) : خورد .
بهر ( bəhar ) : بخور .

 

۲- پشه ( pəšə ) : بالا رفتن .

پشه ( pəša ) : بالا رفت .
پشن ( pəšən ) : بالا رو .

 

۳- خنته ( xənte ) : نوشیدن .

خنتشه ( xəntə ša ) : نوشید .
بخنج ( bəxənj ) : بنوش .


۴ - ورده ( varde ) : آوردن .

ورد شه ( vardə ša ) : آورد
بوئر ( buar ) : بیاور .


۵- خته ( xəte ) : خوابیدن .

خته ( xəta ) : خوابید .
بخس ( bəxəs ) : بخواب .


# محمدرضا فدایی ( مولوم )

#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#دکتر_فرزاد_بختیاری

با درود خدمت فرهیختگان گروه #واجه_واج

"ضمیر شخصی جدا"

- ضمایر شخصی جدا در تالشی جنوبی با توجه به ویژگی "حالت" در تالشی دو دسته اند:
الف) ضمیر شخصی جدا در حالت فاعلی
ب) ضمیر شخصی جدا در حالت غیرفاعلی

- اسم و جانشینش، یعنی ضمیر در حالت فاعلی فاقد نشانه مشخصی است. و بی نشانگی خود نشانه اسم و ضمیر در حالت فاعلی است.
مثال:
حسن شه. (حسن: اسم خاص مفرد در حالت فاعلی)
حسنوِن/ حسنمِن شینه. (حسنوِن/ حسنمِن: اسم خاص جمع در حالت فاعلی)
دار چکه. (دار: اسم عام مفرد در حالت فاعلی)
دارِن چکینه. (دارن: اسم عام جمع در حالت فاعلی)
از شیمه. (از: ضمیر شخصی جدای مفرد در حالت فاعلی)
اه اومه. (اه: ضمیر شخصی جدای مفرد در حالت فاعلی)
اون شینه. (اون: ضمیر شخصی جدای جمع در حالت فاعلی)

- اما اسم و ضمیر در حالت غیر فاعلی با نشانه ای همراه است. این نشانه در اسم و ضمیر مفرد "ی/ i" است و در اسم و ضمیر جمع با تغییر نشانه جمع ظاهر می شود (مصوت های نشانه های جمع را به u تبدیل می کند).
مثال:
حسنی واته. (حسنی: اسم خاص مفرد در حالت غیرفاعلی)
حسنوون/ حسنمون واته. (حسنوون/ حسنمون: اسم خاص جمع در حالت غیرفاعلی)
داری وش گته. (داری: اسم عام مفرد در حالت غیرفاعلی)
دارون وش گته. (دارون: اسم عام جمع در حالت غیرفاعلی)
من/ مه واته. (من/ مه: ضمیر شخصی جدای مفرد در حالت غیرفاعلی)
اه ی واته. (اه ی: ضمیر شخصی جدای مفرد در حالت غیرفاعلی)
اوون واته. (اوون: ضمیر شخصی جدای جمع در حالت غیرفاعلی)

- به توجه به آن چه گذشت، باید بگوییم ضمایر شخصی جدای تالشی جنوبی در حالت فاعلی عبارت از:
از/ az
ته/ tə
اه/ a

امه/ ama
شمه/ šəma
اون/ aven

- و ضمایر شخصی جدا در حالت غیرفاعلی عبارت اند از:
من(مه)/ mən (mə)
ته/ tə
اه ی/ ay

امه/ ama
شمه/ šma
اوون/ avun

- ضمایر شخصی جدا در حالت غیرفاعلی هم نقش نهاد می گیرند و هم نقش های مفعول و متمم.
مثال:
من/ مه هرده. (من/ مه: ضمیر و نهاد)
من/ مه ویند'شه. (من/ مه: ضمیر و مفعول)
مه نه واتشه. (مه: ضمیر و مثمم)

- ضمایری به شکل "مه را، ته را ..." و "مه نه، ته نه ..." در حقیقت زیر مجموعه حالت غیرفاعلی - متممی اند که با توجه به حرف اضافه ای که همراه آن هاست در فارسی آن ها را ضمیر در حالت "برایی"، "به ای/ بایی" و ... می نامند.
مثال:
مه را: برای من (ضمیر شخصی جدای غیرفاعلی/ متممی - برایی)
مه را: به من (ضمیر شخصی جدای غیرفاعلی/ متممی - به ای)
مه نه: به من (ضمیر شخصی جدای غیرفاعلی/ متممی - به ای)
مه نه: با من (ضمیر شخصی جدای غیرفاعلی/ متممی - بایی)
#دکتر_فرزاد_بختیاری


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_هشتبری_میانکوهی
1-اَز - (az) - من
2- تّ - (ť) - تو
3- چَوَنی - (çavani) - از این یکی ( شخص)
4-چموَنی - (çmvani) - از اون یکی (شخص)
5-چَوَردَ - (çavarda) - از اون ور
6- چموَردا- (çmvarda) - از این ور
7- جیَپهِ - (jiape) - از بالا به پایین رفتن
8-پیَوی - (pyavi) - از پایین به بالا امدن
9-گئپِ - (gype) - بالا
10-گئوی- (gyvi) -پایین

#گرداورنده_حمید_پورفتحی_مینکوه
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چیری( Čiri):ظرف مسی
که برای آوردن آب و
دوشیدن شیرازگاو
استفاده می شود
#گویش_ماسال_قلیزاده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

وَرزا(varzā):گاونر

 


#ماسال_فرنگیس_قلیزاده
#کانال_واجه_واج

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱- اومه ( ome ) : آمدن .
اومه ( oma ) : آمد .
بری ( beri ) بیا .

۲- برشه ( barše ) : بیرون رفتن .
برشه ( barša ) : بیرون رفت .
برشن ( baršən ) : بیرون رو .

۳- کرده ( karde ) : کردن .
کردشه ( kardə ša ) : کرد .
بکر ( bəkar ) : بکن .

۴- ایشته ( eište ) : ایستادن .
ایشته ( eišta ) : ایستاد .
بیز ( biz ) : بایست .

۵- پرده ( pərde ) : راه رفتن .
پرده ( pərda ) : راه رفت .
بپر ( bəpər ) : راه برو .

# محمدرضا فدایی ( مولوم)
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-آوشکَن(āvəš kan):به هم
بزن،به هم بریز
آوشکَندِه(āvəš kande):به
هم زدن،به هم ریختن

۲-آووآش(āvoāš):رزق
وروزی،آب و غذا

۳-ام وَراَوَر(əmvar avar):
این طرف وآن طرف، این
سو و آن سو

۴-اشکل(əškəl):سنجاب،
موش درختی

۵-اژدقا(aždəğā):اژدها

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
توجه:ای واژه ها بعداز
ویرایش درکانال واجه واج
قابل استناد است
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱ - کشته ( kəšte ) : کشتن .
کشتشه ( kəštə ša ) : کشت .
بکش ( bəkəš ) : بکش .


۲ - نشته ( nəšte ) : نشستن .
نشته ( nəšta ) : نشست .
بنش ( bənəš ) : بنشین .


۳ - کنده ( kande ) : کندن .
کند شه ( kandə ša ) : کند .
بکن ( bəkan ) : بکن .


۴- ینده ( yande ) : فرستادن .
یند شه ( yandə ša) : فرستاد .
بیین ( biyan ) : بفرست .


۵- برمه ( bərame ) : گریه کردن .
برمه ( bərama ) : گریست .
ببرم ( bəbram ) : گریه کن .

#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-خیکاره(xəykāre):
ماهی تابه

۲-پاتیل(pātil):دیگ

۳-دساگیر(dasāgir):
بشقاب
داوری(dāvri):دیس
نیمچه(nimča):
پیشدستی
۴-کچه(kača):قاشق
کترا(katrā)کفگیر

۵-قَدره(čadra): کاسه چینی
یا گلی ۰۰۰۰

#گردآورنده _فرنگیس_قلیزاده
توجه:این واژه ها بعد از
ویرایش در کانال واجه
واج قابل استناد است
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

در زبان تالشی شونه چهارکاربرد دارد
۱-شونه =کسی که با گوسفندان به دشت و صحرا میرود
۲-شونه = سرَه شونه ،برسی که برای شانه کردن سر استفاده میشود

۳-شونه =پشمه شونه ،دستکاه حلاجی پشم

۴-شونه = دوشی سر ،روی کتف ها

#احمدی


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-اَرَدَه(arada): ارابه
اَرَدَه چی(aradači):
ارابه چی

۲-ان سَراَسر(ənsar asar):
خاتمه دادن،تمام

۳-آورو داری(āvroudāri):
حفظ کردن آبرو،آبروداری

۴-آودونی(āvdoni):آبادانی،
آباد کردن باغ وعلف های
هرزرا کندن
۵-آوتاوه لگن(āvtāva lagan):
آفتابه ولگن،وسیله ای برای
شستن دست و صورت

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
توجه:این واژه ها بعداز
ویرایش درکانال واجه واج
قابل استناد است
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱- چشه ( čaše ) : چشیدن .
چششه ( čašəša ) : چشید .
بچش ( bəčaš ) : به چش .

 

۲- دبسته ( dabaste ) : بستن .
دبستشه ( dabastəša ) : بست .
دبند ( dabənd ) : ببند .


۳- جیبسته ( jibaste ) : آویختن .
جیبستشه ( jibastəša ) : آویخت .
جیبند ( jibend ) : بیاویز .


۴- تیلله ( tille ) : دویدن .
تیلله ( tilla ) : دوید .
بتیل ( bətil ) : بدو .


۵- چرده ( čarde ) : چریدن .
چرده ( čarda ) : چرید .
بچر ( bəčar ) : بچر .


# محمدرضا فدایی ( مولوم )
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چند پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-بَربِندون(bar bendon):
غیرقابل عبور،به علت
طوفان، برف وسیلاب که
نمی شودبیرون آمدو عبور
ومرور کرد
۲-بری بن ژندِه(bəribən žande):
مخفی کاری کردن ،خود
رافقیرو بیچاره نشان دادن

۳-بلبلَه خاو(bəlbəla xāv):
خواب بلبلی،کم خوابی ،
خواب وبیداری
۴-پَرَ دورآدوهِ(para dour ādoe):
خودرابه کنار کشیدن،دوری
کردن از بعضی مسایل
۵-پا خله کردهِ(pāxla karde):
لگد کوب کردن، پایمال
کردن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱ - آکر ( ākar ) : باز کن . بکر ( bəkar ) : بکن . پکر ( pekar ) : بپاش . جیکر ( jikar ) : پهن کن . دکر ( dakar ) : بپوش . ویکر ( vikar ) : بریز .

۲ - بکر آکر ( bkar ākar ) : باز و بست . پکر آکر ( pekar ākar ) : ریخت و پاش .

جیکر آکر ( jikar ākar ) : جمع و جور . دکر آکر ( dakar ākar ) : برد و باخت .

ویکر آکر ( vikar ākar ) : سوخت و ساز .

۳ - آپر ( āpər ) : باز رو .

بپر ( bəpər ) : برو . پپر ( pepər ) : بالا رو . جیپر ( jipər ) : وارسی کن .

دپر ( dapər ) : از رویش برو . ویپر ( vipər ) : پایین رو .

۴ - بپر آپر ( bəpər āpər ) : رفت و آمد . پپر آپر ( pepər āpər ) : بالا و پایین

کردن . جیپر آپر ( jipər āpər ) : زیرو رو کردن . دپر آپر ( dapər āpər ) : باز از

‏ رویش رفتن . ویپر آپر ( vipər āpər ) : پایین و بالا رفتن .

۵ - آگر ( āger ) : روشن کن . بیگر ( biger ) : بگیر . پیگر ( piger ) : بردار .

جیگر ( jiger ) : بکش . دگر ( dager ) : بپیچ . ویگر ( viger ) : از بالا بگیر .

۶ - بیگر آگر ( biger āger ) : گیر و دار . پیگر آگر ( piger āger ) : بگذار و بر دار .

جیگر آگر ( jiger āger ) : کش و قوس . دگر آگر ( dager āger ) : پیچ و باز .

ویگر آگر ( viger āger ) : کشدار .

۷ - آپش ( āpəš ) : بزن . بپش ( bəpəš ) : بپیچ .

پبش ( pebəš ) : از رو بپیچ . جیپش ( jipəš ) : از زیر بزن .

دپش ( dapəš ) : بکوب . ویپش ( vipəš ) : به ‏پایین بزن . ‌

۸ - بپش آپش ( bəpəš āpəš ) : بپیچ بزن .

‏پبش آپش( pebəš āpəš ) : از رو بپیچ و بزن .

جیپش آپش ( jipəš āpəš ) : از زیر و رو بپیچ و بزن .

دپش آپش ( dapəš āpəš ) : بکوب و بزن .

ویپش آپش ( vipəš āpəš ) : به زیر بکش و بزن .

۹ - آرونج ( ārunj ) : از بالا بکش . برونج ( barunj ) بیرون آور .

پرونج ( perunj ) : بکش بالا . جیرونج ( jirunj ) : از زیر بکش .

درونج ( darunj ) : بکش . ویرونج ( virunj ) : به زیر بکش .

۱۰ - برونج آرونج ( barunj ārunj ) : بیرون آر و بالا ببر .

پرونج آرونج ( perunj ārunj ) : از بالا بکش و ببر بالا .

جیرونج آرونج ( jirunj ārunj ) : از زیر بکش و بالا ببر .

درونج آرونج ( darunj ārunj ) : بکش به بالا .

ویرونج آرونج ( virunj ārunj ) : به زیر بکش بده بالا .

توضیح : دوستان و یاران و هموندان کانال واجه واج لطفا نظر اصلاحی و انتقادی و پیشنهادیتان را در باره ی هریک از واژگان و ترکیبات فوق و معنا و مفهوم آنها و نیز سایر واژه ها و ترکیباتی چون آکش و آروف وآژن و آرون و آشون و آخون و سایر به اشتراک بگذارید ممنون از همکاریها و دغدغه هایتان .
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- داوره (dāvra): دوره، اطراف
2- رک اومه (rək ume): بدبین شدن، دلخور شدن
3- خون و خطا کرده (xun u xatā karde): جار و جنجال به پا کردن
4- دیمه نوئه (dima nue): ترک کردن،کنارگذاشتن
5- دینج (ding): آرام، سازش کار
متضادش نادینج
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

یَندی( yandi):باهم،متحد

۲-یَباش(yabāš):یواش،
آرام،آهسته

۳-زونی(zoni):می دانی
نِزونوم(nezonom):
نمی دانم

۴-نِزونوستِه(nezonoste):
ندانستن

۵-نِزونون(nezonon):
نمی دانند
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چند واژه از #تالشی_شمالی در مورد اصطلاحات مکانی در میان آنان.

رافاند răfănd: پرتگاه
رِجل rəjel: شیب منتهی به پرتگاه(شاید معادل تحت‌الفظی هم بتوان برای آن یافت).
بند band: مرتفع‌ترین قسمت زمین هر خانوار دامدار یا گروه اجتماعی در اشکوب‌های ارتفاعی
شَم: šam: همواری منتهی به رودخانه در زمین یک خانوار دامدار
ارگَنَه argana: مفهومی مجازی برای بلندترین قسمت سرزمینی هر تیره
هِموی həmoy: ملک هموار زمین یک خانوار
پِشتَه pešta: زمین وسیع همواری در بالادست یک شیب تند
دول dul: گودی شکل گرفته در شیب
چُل čol: چاله و گودی واقع در قطعه زمین‌هایی که معمولا از دو تا سه جبهه به شیب تندی منتهی شود.
ژی/ ژی‌یَه ži/žiya: کمرکش کوه، برآمدگی شکل گرفته در شیب کوه
دی‌وُ divo: قطعه زمین‌های با شیب زیاد
دی‌وُ پَر divo par: زمین‌های با سطح صاف اما شیب‌دار
تَختَه پَره taxta para: زمینهای شیبدارِ با سطح صافی که حالت لته‌ها یا تخته‌های الواری را به ذهن متصور سازد.
دَه da: دره در تالشی این منطقه با حذف "ر" دَه تلفظ می‌شود.
پِمَن‌گُ pemango: جایی که احشام قبل از ورود به سرای خود برای خواب شبانه منتظر دامدار می‌مانند تا آنها را به طویله ببرد و در صورتی که نیاز به بردن آنها به طویله نباشد در همانجا می‌خوابند.
حَیِم hayem : زمین مشرف به آفتاب
نِسُ neso: زمینی که رو به آفتاب نباشد.
نُکَف nokaf: جایی که در دیدرس نباشد.
نُغَه noga: قطعه زمینی گود در دامنه دو کوه مرتفع در دو سوی آن
کِر یا کِرَند: قطعه زمین‌های کم‌آب شیبداری که دچار نشست می‌شوند. همچنین از لحاظ پوشش گیاهی فقیر هستند.
هَمپُر hampor: به هر نوع باغ یا باغچه‌ای چه با هدف کاشت درخت یا قرق برای گوساله‌ها گفته می‌شود.
وی‌شَه viša: به معنای جنگل در وجه‌تسمیه‌های مرکب بسیار بکار می‌رود. مثلا لَپَکَه ویشه
اُجی oji: در مفهوم چراگاه‌های پائیزه و زمستانی به‌کار میرود که جنگلی می‌باشند.
نیمَه روحون nima rühun: به مناطق میانبندی که حد واسط چراگاه‌های تابستانی و زمستانی باشد، گفته می‌شود.
گِیَه gəya: به ارتفاعات غیر مشجر(بدون درختی) گفته می‌شود که به‌عنوان چراگاه‌های تابستانی استفاده می‌شود.
تین tin: قسمت مرتفع و نوک تیز قله/ اصطلاح کوت( kut ) هم برای این منظور به کار می‌رود.
گیلون gilun: به نواحی ساحلی(از پای‌کوه تا نوار ساحلی) که توسط نیمه کوچ‌نشینان و یکجانشینان استفاده می‌شود، گیلون گفته می‌شود.

مکان جمع‌آوری: هره‌دشت لیسار
✍️ اسماعیل آقاجانی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱ - روفه ( rufa ) : رسوب گل و لای .

« رواره کنارون و بجارون روفه سیلاوی کاره »

علت رسوب گل و لای در کناره های رودهاو مزارع سیلاب بوده است .

۲ - زیزه ( ziza ) : زخم .

« کاری چه جانی زیزه آکرده » کار بدنش را زخمی کرده است .

۳ - سوئه ( sue ) : ساییدن ، تیز کردن .

« اشته دازی بسا » داست را تیز کن .« دازی سوره ؟ » داس را تیز کردی ؟ .

۴ - اوی ( avi ) : گم .

اوی آکرده ( avi ākarde ) : گم کردن . « خردنم اوی آکرده » فرزندم را گم کردم .

۵ - سوج کرده ( suj karde ) : سوزش کردن .

« چمه جان سوج کره » بدنم می سوزد .

« عرق آدمی جانی سوج وره » عرق بدن آدمی را به سوزش می آورد .

۶ - اخیال ( axyāl ) : خال دار . تالشها به اسبی که پاره ای از یالش سفید باشد اخیال میگویند .

« اشتن اخیاله اسبی دنشتا » سوار بر اسب خالدارش شده بود .

۷ - سیفا آبه ( sifā ābe ) : جدا شدن .

اون یندی کو سیفا آبینه ( aven yandiku sifā ābina ) : آنها از همدیگر جدا شدند /

آنها از همدیگر طلاق گرفتند .

۸ - سیفایی ( sifāey ) : جدایی .

« گوشت و منگه سیفایی ندارن » گوشت و ناخن جدایی ندارند .

۹ - سیفا آکرده ( sifā ākarde ) : جدا کردن .

« از اوون سیفا آکردمه نه که نه یندی کشینی » من آنها را جدا کردم و گرنه همدیگر را میکشتند .

۱۰ - مینه مجی ( mina məji ) : میانه روی ، میانجی .

« ده نفر دوا که گرن بی مینه مجی کرده » در دعوای دوکس باید میانجی شد .

۱۱ - ساته ( sāte ) : ساختن .

ساتمه ( sātəma ) ساختم . ساته بو ( sāta bu ) : ساخته میشود .

بساز آساز ( bəsāz āsāz ) : ساخت و ساز .

۱۲ - سندییه ( səndiye ) : کندن و ساییدن بر اثر عبور و مرور زیاد .

« کینه برده را چه دده که سفته سندیشه »

برای بدست آوردن دختر ایوان خانه ی پدرش را سایید و کند .

۱۳ - سوته ( sute ) : سوزاندن .

سوتمه ( sutəma) : سوزاندم . بوسون ( busun ) : بسوزان .

« چه باغی بوسون » باغش را بسوزان .

۱۴ - سییه ( siye ) : سوختن .

سیستیمه ( sistima ) : سوختم .

« چمه دیلی سوتشه » دلم را سوزاند / دلم را آتش زد .

۱۵ - شه ( še ) : رفتن .

بشه ( bəšə ) : برو . بری ( beri ) : بیا . شیمه ( šima ) : رفتم .

شه اومه ( še ome ) : رفت و آمد . بشه ( bəša) : بروید . شو( šu ) : میرود .

« آدم بی شه اومه بداره » آدم باید رفت و آمد داشته باشد .


۱۶- شاته ( šāte ) : توانستن .

شا ( šā ) : میتواند . نشا ( nešā ) : نمیتواند . بشا ( bəšā ) : بتواند .

« چاک بو اگر بشای بوای و بینیویسی » خوب میشود اگر بتوانی بگویی و بنویسی .

۱۷ - شوشته ( šušte ) شستن .

بوشور ( bušur ) : بشوی . مشور ( mašur ) : نشوی .

بوشور آشور ( bušur āšur ) : شستشو .

« اه اورو بوشور آشور درییه » او امروز در حال شستشوست .

۱۸ - شونده ( šunde ) : پاشاندن ، افشاندن .

ژه شونی ( ža šuni ) : جو افشانی . ژه بوشون ( ža bušun ) : جو را بیفشان .

« ژه بی تومه کیله کو شونده » جو را باید در خزانه پاشاند .

۱۹ - آراساونده ( ārās āvənde ) : رسانیدن .

آراساون / آراسن ( ārāsāvən /ārāsən ) برسان . آرس ( āras ) : برس .

آرس ویرس ( ārās viras ) : رسیدگی .

۲۰ - درونته ( darunte ) : کشیدن .

درونج آرونج ( darunj ārunj ) : کش و قوس .

# محمدرضا فدایی ( مولوم )

و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

دَخس دَخسَه مزا
:(daxəs daxəsa məzā):قایم باشک بازی
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- مزاغه نداره (məzāqa nedāre): عیب ندارد،ایراد ندارد.
2- خون خونه دبه (xun xune dabe): در حد کشتار و خونریزی دعوا کردن
3- دگنج (dagənj): خمیازه کشیدن با سر و صدا
4. پش و وریت (pəš u vərit): کج و معوج، چپ اندر قیچی
5- سره (səre): یک ریز نالیدن،زیاده گویی
#گردآورنده_مریم _محسنی


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_هشتبری_میانکوه

1-ام روج خَیلی چُوکَ روجه -(am toj xaili çoca roje) - امروز خیلی روز خوبیه

2-هَشی بَرشَ پُیزّ قَشَنگَ بو کُ بَمَ - (haşi barşa poyz ğaşanga bo ko bama ) -افتاب در اومده بوی زیبای پاییز میاد

3-پیچع اُتَشکُ بَسوتی- (pič otaşco basoti)


#گرداورنده_حمید_پورفتحی_مینکوه
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#علی_خوش_گفتار:

چَرَه = دستگاه پشم ریسی سنتی تالش
کَپون = دستگاه حلاجی سنتی پشم و پنبه
شونه = دستگاه حلاجی سنتی بسته بندی پشم برای چره

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-نِشا(nešā):نمی تواند
نِشاتشَه(nešātəša):
نتوانست

۲-نِشاستِه(nešāste):
نتوانستن
نِشتمَه(neštəma):
نتوانستم

۳-شَه(ša):رفت
نِشِه(nəšə):نرفتن
نِشَه(nəša)نَرفت
نِشیمَه(nəšima):نرفتم

۴-نش^(nəše):می نشیند
نشتِه(nəšta):نشستن

۵-نشتَه(nəšta):نشسته،
نشسته است
نشتینَه(nəština):
نشستند
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱ - چمایی ( čəmāyi ) : به چشم زدن .

۲ چمه پشت ( čəma pəšt ) : طعنه .

۳ - چم نما ( čəm nəmā ) : چشم نواز .

۴ - چم چمی ( čəm čəmi ) : چشم هم چشمی .

۵ - چمه تی ( čəma ti ) : خار چشم .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱ - لیزگیسته / لیز گییه ( liz giste/ liz giye ) : سر خوردن .

۲ - جیلزگی / لیزگی ( jilizgi / lizgi) : سری . لیزگ ( lizg ) : سر .

۳ - آشست ( āšast ) : نام یکی از ییلاقهای ماسال .

نامواژه ای کهن که نیاز به تفکر وتحقیق دارد .

۴ - وردکر ( vardakar ) : به پهلو بایست .

« وردکره مزا » از بازیهای بومی که باید به پهلو ایستاد تا توپ پرتاب شده ی حریف شانس کمتری به اصابت بر بدن حریف مقابل داشته باشد .

۵ - وروره ( vərvəra ) : زنبیل بزرگی که برگ سبز چای با آن به کارخانه حمل میشود .

# محمدرضا فدایی ( مولوم )
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- نا برا (nā bərā): برادر نا تنی
2- جغیر از (jə qayr az): به جز
3- غنتر جوئه (qantar jue): آدامس جویدن. اصطلاحی است برای کسی که حرفش مقبول نباشد. در جواب حرفش گفته می شود ته بشه غنتر بجا.
4- سا شه (sā še ): به فکر و خیال فرو رفتن
5- آده آگیر (āda āgir) : بده بستان
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-مَبو(mabo):نباشد
مَبی(mabi):نباشی

۲-مبه^(mabe):نباش
مَبَه(maba):نباشید

۳-مَبَر(mabər):نَبر
مَبَرَه(mabəra):نَبرید

۴-مَپر(mapər):راه نرو
مَپرَه(mapəra):راه نروید
بپرَه(bəpəra):راه بروید

۵-شمَه(šəma):شما
شمَه شن^(šəma šən):
مال شما

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱ - آلکییه ( ālakiye ) : همراه شدن .

آلک ( ālak ) : همراه شو . آلکه مال ( ālaka māl ) : مالی که همراه شده است .

۲ - آوازنییه / آوازنده ( āvāzənye / āvāzənde) : جدا کردن .

آوازن ( āvāzən ) : جدا کن .

۳ - جنگل دلک ( jangal dalak ) : سر به بیابان نهادن ، دیوانه شدن .

ده کرا جنگل دلک بوم ( də kərā jangal dalak bum ) : دیگر دارم دیوانه میشوم .

۴ - جنگله مش ( jangale məš ) : زنبور عسل وحشی ، زنبور عسلی که در جنگل و لای درختان شهد بریزد .

۵ - جنگل نش ( jangal nəš ) : جنگل نشین .

# محمدرضا فدایی ( مولوم)
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- تترپ توتروپ (tətrap tutrup): سر و صدای زیاد و بلند
تترپ توتروپ کرده ( tətrap tutrup karde): بزن بهادر بازی در آوردن، با ایجاد سر و صدا خودی نشان دادن
2- سس (sas): صدا
3- سس سلم (sasə salam):
سر و صدا
4- سسلم (sasalam): سر و صدا
5- ستا (sətā): صدا
6- مسه (mase): شنیدن
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_هشتبری_میانکوهی
1-اَز - (az) - من
2- تّ - (ť) - تو
3- چَوَنی - (çavani) - از این یکی ( شخص)
4-چموَنی - (çmvani) - از اون یکی (شخص)
5-چَوَردَ - (çavarda) - از اون ور
6- چموَردا- (çmvarda) - از این ور
7- جیَپهِ - (jiape) - از بالا به پایین رفتن
8-پیَوی - (pyavi) - از پایین به بالا امدن
9-گئپِ - (gype) - بالا
10-گئوی- (gyvi) -پایین

#گرداورنده_حمید_پورفتحی_مینکوه
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱ - منده ( mande ) : ماندن .

بومون ( bumun ) : بمان . ممون
( mamun ) : نمان .

منده (manda ) : ماند .

۲ - مونو سته ( munuste ) : مانند بودن ، شبیه شدن .
مونوستشه ( munustəša ) : مانند شد .
کی مونو ؟ (? ki munu ) : شبیه کیست ؟ چه مونو ؟ (? čə munu ) : شبیه چیست ؟

« اشتن دده ننه مونو » به پدر مادرش رفته است .

۳ - رخیسته / رخییه (raxiste/ raxiye ) : آزاد شدن ، رها شدن .

« هزار زوری نه چوون دسی کو رخیستیمه » به هزار مکافات از دستشان رها شدم .

رخیستیمه ( raxistima ) : رها شدم / آزاد شدم .

رخیسته ( raxista ) : آزاد شد . برخ ( bərax ) : آزاد شو .

 

۴ - رمییه / رمیسته ( ramiye / ramiste ) : رم کردن .

الخییه دسته رمیسته ( elxiya dasta ramista ) : گله ی اسبها رم کرد .

الخی ( elxi ) : گله ی اسب . رمیسته ( ramista ) : رم کرد .

درم ( daram ) : رم کن .

 

۵ - ریسیسته ( risiste ) : لاغر شدن ، نحیف شدن .

ریسیسته ( risista ) : لاغر شد.
ریسی ( risi ) : لاغر شو .

« اه ده کاری نه ریسیسته به » او دیگر با کار لاغر شده است .

# محمدرضافدایی ( مولوم )

و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۲-شوشتِه(šošte):شست
وشودادن
شورَه(šora):می شویید
شوری(šori):می شویی

۳-ساتِه(sāte):ساختن
سازن(sažən)می سازند

۴-شوتو(šoto):ازحال رفتن،
از گرسنگی غش کردن

۵-شوم(šom):شخم زدن
شوم(šom)می روم

#گردآورنده_فرنگیس_قلی زاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چند پست واژه

🌺با ما گذر کنید از
مرزهای زبان و زمان ❤️

 


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
ویر (vir): یاد
وئرده،ورده یعنی آوردن
اومه یعنی آمدن
آشه و برشه و برکرده یعنی بیرون شدن که با ویر بصورت فعل مرکب درآمده اند و معنی از یاد رفتن و فراموش شدن و فراموش کردن پیدا کرده اند.
1- ویر وئرده (vir vuarde):ویر ورده (vir varde): یاد آوردن، یادآوری کردن
مه ویر وردشه (mə vir vardəša): یادم آورد،یادآوریم کرد
2-ویر اومه (vir ume): یاد آمدن
ویرم اومه (virəm uma): یادم آمد
3- ویر آشه (vir āše): ویر برشه (vir barše): فراموش شدن
ای ویر آشه،ای ویر برشه
ay vir āša, ay vir barša
فرموشش شد
4- ویر برکرده (vir barkarde): فراموش کردن
ویرم برکرده (virəm barkarda): فراموش کردم
و اما ویرورده در شماره5 فعل ساده و یک مصدر است و معنی دیگری هم دارد.
5- ویرورده (virvarde): راضی کردن، قانع کردن[پایین آوردن]
زوری نه ای ویروردمه
zuri na ay virvardəma
بزور راضی اش کردم.
#گردآورنده_مریم_محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-آکَر(ākar):بازکن
آکرده(ākardə):بازکردن،
گشودن
آکردشونه(ākardəšoma):
باز کردند
آکره( ākara): بازکنید
۲-آفکن(āfkan):ریسه کن
ردیف کن
آفکندِه(āfkande):ردیف
کردن،ردیف کردن مهره و
تسبح در یک نخ
۳-آسیاون(āsiyāvən):
خسته کن
آسیاوندِه( āsiyāvənde):
خسته کردن
۴-آسیستَه(āsista):خسته
شد
آسیستِه(āsiste):خسته
شدن
۵-آسیاو(āsiyāv): آسیاب
آسیاوون(āsiyāvoon):
آسیابان
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- پیگر آگر کرده (piger āger karde): خاکسپاری و تدفین [جایجایی وتکمل کار را گویند]
2- گله آدیی (gəla ādayei):
بحث کردن
3- خردن آرن به (xərdan āran be): سقط جنین کردن مترادف خردن آرنده (xərdan ārande)
4- کته برن به (kəta baran be): سقط جنین کردن عمدتا برای حیوانات بکار می رود.
5- دویر آویر کرده (davyar āvyar karde): رفت و آمد کردن،آمد و شد
6- ولا آکرده (vəlā ākarde): پخش کردن
7- ولا آبه (vəlă ābe): پخش شدن
8- گارش کرده (gārəš karde): آروق زدن
9- اوئه کرده (ua karde): عق زدن
10- خشکه مجه کرده (xəška məje karde): آهسته راه رفتن،احتیاط کردن
11- جیوز آدوئه (jivaz ādue):
در رفتن
12- نه آچکه (na āčake): پریدن چیزی در گلو
13- آپرچینا کرده (āparčina karde): بریدن و جمع کردن خار و خاشاک باغ
14- آچرده (āčarde): چریدن نوک گیاهان توسط حیوانات و یا بعضی از آدما هم عادت دارند از کنار گیاهی رد می شوند آنرا با دست می چینند.
15- گلف سنگین لوئه کرده (gəlafə sangin lua karde): شمرده حرف زدن،
#گردآورنده_مریم_محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️

 


برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

اگر زبان #تالشی را دوست دارید

 


😍مهمان ما باشید❤️

 


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال


۱ - ددارو بیدار ( Dadāru bidār ) : بی حساب و کتاب .

۲ - دومن ( Duman ) : جنگل . « به بشم دومن » بیا برویم جنگل .

۳ - دومنه ( Dumna ) : دامن .

۴ - دو ( Dav) : رسم .

« یاکو انته دو به » در اینجا اینطور رسم شده است .

دو ( Dav ) : دو از مصدر دویدن . « دو آلکه » دوید .

۵ - زما سره ( Zəmā sara ) : اقوام و آشنایان داماد در مراسم عروسی .

۶ - گشه سره ( Geša sara ) : اقوام و آشنایان عروس در مراسم عروسی .

۷ - دپاخته ( Dapāxte ) : مصدر باختن .

« مگه دپاخته مه ؟ » مگر باخته ام ؟ . « اشته پولی مدپازی » پولت را نبازی .

۸ - دویرده ( Davyarde ) : عبور کردن .

« اه سنگسونی کو دویرده نبو » از آن سنگلاخ نمیتوان عبور کرد .

پویرده (Pevyarda ) : به سمت بالا رفت .

ویویرده ( Vivyarda ) : به سمت پایین رفت .

۹ - دویر آویر ( Davyar Āvyar ) : عبور مرور .

@vajenameh_taleshi

۱۰ - دبند آبند ( Dabend Ābend ) : بند و بست .

« اشتن دبند آبندی زونو » بند و بستش را میداند . آگاه است .

۱۱ - دروف آروف ( Daruf Āruf ) : روفت و روب .

« دروف آروف درییه » مشغول روفت و روب است .

۱۲ - دپش آپش ( Dapəš Āpəš ) : بزن بکوب .

۱۳ - بژن آژن ( Bəžan Āžan ) : زد و خورد .

۱۴ - جیکر آکر ( Jikar Ākar ) : گستردن و گذاشتن .

۱۵ - جیر و کفا ( Jiru kafā ) : زیر و رو .

۱۶ - درونج آرونج ( Darunj Ārunj ) : کشیدن و رها کردن .

۱۷ - دکر آکر ( Dakar Ākar ) : پوشیدن و در آوردن .

۱۸ - پیگر آگر ( Piger Āger ) : برداشتن و برگرداندن .

۱۹ - بوا بمس ( Bəva Bəmas ) : گفتن و شنیدن ، گفت و شنود .

۲۰ - ببر آبر (Bəbar Ābar ) : بردن و آوردن .

۲۱ - موندی چینا ( Mundičinā ) : چیدن خستگی ، رفع خستگی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️

 

 

برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

ماشين چرخ چوبی
سرگرمی کودکان روستایی در مناطق ییلاقی #رضوانشهر
یادش بخیر😊😊😊
/کانال گیتی

@vajenameh_taleshi

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱ - دپر کییه ( Daparkiye ) : از خواب پریدن .

« خردنی جکله نه خاوی کو دپرکیستیمه »

با فریاد بچه از خواب پریدم .

۲ - آولکییه ( āvlekiye ) : خیس خوردن .

« چه جانی چرک آولکییه »

چرک بدنش خیس خورده و باز شده است .

۳ - دخنییه ( Daxaniye ) : انعکاس یافتن .

« اشته سس کوهون کو دخنییه »

صدایت در کوهها پیچیده است .

۴ - دتاوییه ( Datāviye ) : تابیدن .

« آوتاو زمینی دتاوییه » آفتاب بر زمین تابیده است .

۵ - آکلاشییه( āklāšiye) : خراشیدن .

« خشکه گیلی بی خلیکی نه آکلاشته »

گل خشک را باید با بیل خراش داد .

آکلاش ( Āklāš ) : از بالا بخراش . بکلاش ( Bəklāš ) : بخراش .

پکلاش ( Pəklāš ) : به سمت بالا بخراش . جیکلاش ( Jiklāš ) : از زیر بخراش .

ویکلاش ( Viklāš ) : به سمت پایین بخراش .

۶ - ورآخس ( Var āxəs ) : به پهلو خوابیدن .

« آوتاوه پلیمه کو ورآخس کرده شا » آوتاوه پلیمه ( Āvtāva palima ) : آفتاب تاب .


جایی که آفتاب داشت به پهلو خوابیده بود .

۷ - دراز آبه ( Drāz ābe ) : دراز کشیدن .

« چه کمر سی کری دراز آبه » کمرش درد میکرد دراز کشیده است .

۸ - درازه دوئه ( Drāza due ) : ادامه دادن .

« ده درازه مده » دیگر ادامه نده .

۹ - دخار دخار ( Daxār Daxār ) : خارش قلقله وار گلو .

« چمه لوک دخار دخار کره » گلویم قلقله وار می خارد .

۱۰ - درده ( Darda ) : غصه .

« چده من درده دی ؟ » چقدر غصه ام میدهی ؟ .

۱۱ - درز براز ( Darzə brāz ) : سوراخ سنبه .

« چه که چده درز براز داره »

خانه اش چقدر سوراخ سنبه دارد .

۱۲ - درن ( Daran ) : بیانداز .

آرن ( Āran ) : همراه کن . آرندمه ( Ārandəma ) : همراه کردم .

۱۳ - درنده ( Darande ) : انداختن .

۱۴ - دریا گوش ( Daryā guš ) : گوش ماهی .

۱۵ - دریا بژن ( Daryā bəžan ) : نترس ، دریا دل .

« دریا بژنه مردکی بازار مندا » مرد دریا دلی در بازار بود .

۱۶ - دس آموج ( Dasāmuj ) : دست آموز .

۱۷ - دسبند ( Dasbend ) : چنانچه برای مهار گاو یک شاخ و یکدستش را با طناب ببندند

به این عمل دسبند گفته میشود .

۱۸ - دس به لوک ( Dasbaluk ) : دست به گلو .

۱۹ - دس به یخه ( Dasba yaxa ) : دست به گریبان .

۲۰ - دس فرمون ( Dasfərmun ) : شاگرد ، پادو .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- چخ و ناره (čəx u nāra): سر و صدای آدم تبدار و مریض
هنته مریضا چخ و ناره کریسته
بقدری مریض بود سرو صدا و ناله اش درآمده بود.
2- چخیسته (čəxiste): سر وصدای زیر بار کار سنگین
سنگینه کاری بنی کو هنته چخیسته
زیر بار کار سنگین هن و هن میکرد
3- تمکیسته، لاک ژنده (tamakiste, lāk žande): تب و تاب بر اثر گرما و له له زدن
بطوریکه نفس نفس می زند (تمکیسته) و دو پهلویش انتهای شکم به طرف پشت باد می کند و بیرون می زند دوباره به حالت اول بر می گردد (لاک ژنده)
آفتاوی بنی کو تمکیسته، لاک ژنی
زیر آفتاب از گرما نفس نفس و له له می زد.
لاک lāk، تک tak یعنی پهلو
4- کنگ آبه (kəng ābe): کرخ شدن
در اثر سرما
سردی چمه دس و پا کنگ آکردا
سرما دست و پای مرا کرخ کرده بود.
5- لوک ژنده (luk žande): استفراغ زدن
خوب نی هسه لوکش ژنده
حال خوبی نداره الان استفراغ زده است
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-آسِر(āser):سردشو
آسِرَه(āsera):سردشد
آسِرِه(āserə):سرد شدن

۲-آسِراوندِه(āserāvənde):
سردو خنک کردن
۳-آسِرییَه(āseriya):
سردشده،خنک شده
۴-آسِراون(āserāvən)
:سردکن، خنک کن

۵-آسِریستَه(āserista):
سرد شده خنک شده

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال


۱ - دسه دسمال ( dasadsmāl ) : دستمال دست .

۲ - دسنماز ( dasnəmāz ) : وضو .

۳ - دستک ( dastak ) : نرده ی راه پله .

۴ - دس آدوئه ( dasādue ) : دست دادن .

۵ - دچاکنده ( dačākənde ) : شکستن تخم مرغ در تابه .

۶ - دگرد آگرد ( dagard āgard ) : این رو آن رو ، غلط زدن .

۷ - درونته ( darunte ) : کشیدن .

۸ - دگرا ( dagrā ) : تلو تلو .

۹ - دخمصه ( daxmasa ) : درد سر .

۱۰ - دپراز ( daprāz ) : تکیه بده .

۱۱ - آپراز ( āprāz ) : از رو تکیه بده .

۱۲ - پبراز ( pebrāz ) : به بالا تکیه بده .

۱۳ - جیپراز ( jiprāz ) : از زیر تکیه بده .

۱۴ - ویپراز ( viprāz ) : به پایین تکیه بده .

۱۵ - دقه ( deqa ) : دقیقه

۱۶ - دمنده ( damande ) : گیر کردن . دمنده ( damanda ) : گیر کرد .

۱۷ - آمندِه ( āmande ) : ماندن . آمندَه ( āmanda ) : ماند .

۱۸ - پمنده ( pemande ) :مکث کردن . پمنده ( pemanda ) : مکث کرد .

۱۹ - جیمنده ( jimande ) : در زیر ماندن . جیمنده ( jimanda ) : در زیر ماند .

۲۰- ویمنده ( vimande ) : ساکت ماندن . ویمنده ( vimanda ) : ساکت شد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم

#زبان_تالشی_گویش_هشتبری_میانکوهی

اوروسَ ف - (orosa fə) -کدو روسی.

#گرداورنده_حمید_پورفتحی_مینکوه

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- تیارت (tiyārt):بسیار شوخ
مترادف با اویین،خنده کوئه
2- ویجرده (vijarde): گاز گرفتن و زخمی کردن بیشتر خوی سگ است که به سگ دیگر یا انسان حمله کند این فعل بکار می رود. برای بگو بگو کردن هم استفاده می شود.
3- ویپوشه (vipuše): پوشانیدن،مخفی کردن
4- ویپشته (vipəšte): محکم به زمین زدن، با عصبانیت چیزی بر زمین کوفتن
5- اوزگاره کرده (uzgāra karde): استفراغ کردن
خشکه اوزگاره کرده (xəška uzgāra karde): استفراغ با شکم خالی که چیزی برای خارج کردن نباشد
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-اِوِزنه(evezne):هَوو
اِوِزنَه زا(eveznazā):بچه
هَوو
۲-اِوِزنَه ورزنش(eveznavarzənəš):
جنگ وجدل هووی

۳-اِوِزنه زوئه(evezne zoa):
پسر هَوو
اِوِزنه کینه(eveznekina):
دختر هَوو
۴-اورو(oro):امروز

۵-ارو صبا(oro sabā):
امروزو فردا
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

حمید پور فتحی:
#زبان_تالشی_گویش_هشتبری_ میانکوهی


دلم تنگه اشتَن خُسَ وَطَنو
دلم تنگه اشتَن یُلَ دَدَ یُلَ نَنَ شینَ گَف ژندُ
اَی روزگُر م اُگُردن بَ اَ زمُن کِ همَ هِستبین یَدناَ سُزگُر ‌.
ام زَمُنَُ وَفُ نی اَ قَدیمَ صَفًش نی.

#گرداورنده_ نویسنده_حمید_پورفتحی_مینکو

معنی_

دلم تنگه برای وطن زیبایم
دلم تنگه برای حرفای شیرین پدر بزرگ و مادر بزرگم
ای روزگار منو برگردون به اون زمان که همه بودن باهم سازگار .
این زمانه وفا نداره اون صفای قدیم رو نداره‌.

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱ - دمرده ( damarde ) : غرق شدن . دمر ( damer ) : غرق شو .

۲ - نتاوییه ( netāviye ) : نتابیدن . متاو ( matāv ) : نتاب .

۳ - لکه ( lake ) : افتادن . دنه لکه ( dane lake ) : نیفتادن .

مدلک ( madalak ) : نیفت . لک ( lak ) : خال ، نشان .

‏لکه ( ləka ) : کمی ، ‏مقداری .

۴ - دویارنده/ دویارنییه ( davyārənde / davyārə niye ) : عبور دادن .

۵ - دویارندمه ( davyārəndəma ) : عبور دادم . مدویر ( madavyar ) : عبور نکن .

۶ - دویرده ( davyarda ) : عبور کرد . دویارن ( davyārən ) : عبور بده .

۷ - دویر آویر ( davyar āvyar ) : عبور مرور . دویر ( davyar ) : عبور کن .

۸ - دشته ( dešte ) : دوختن . بدرز ( bəderz ) : بدوز .

بدرز آدرز ( bəderz āderz ) : دوخت و دوز . مدرز ( maderz ) : ندوز .

۹ - ده جاوا ( dəjava ) : دو جا گو ، خبرچین .

« ده جا وایه ده جا وا » دو جاگوست دو جا گو . خبر چین است .

۱۰ - زوبون دراز ( zubundrāz ) : فضول ، بی چشم و رو .

۱۱ - دچیکاونده ( dačikāvənde ) : چسباندن . دچیکاون ( dačikāvən ) : بچسبان .

دچیکه ( dačika ) : چسبید . دچیکاوندشه ( dačikāvəndəša ) : چسباند .

۱۲ - دچیکه ونجه ( dačika vanja ) : سقز چسبناک .

« دچیکه ونجه مونو » مثل سقز چسبناک است . « ونجه جای ؟ » سقز می جوی ؟ .

۱۳ - ونجوا ( vənjəvā ) : تکان دایم ، تکان دامن گیر .

« من ونجوا مده » مرا اذیت نکن . « چده من ونجوا دی ؟ » چقدر آزارم می دهی ؟ .

۱۴ - چیلکییه ( čilekiye ) : پژمردن . چیلکییه ( čilekiya ) : پژمرده است .

چیلکیستمه ( čilekistəma ) : پژمردم . افسرده شدم .

۱۵ - دخونده ( daxunde ) : صدا کردن . دخون ( daxun ) : صدا کن .

دخون آخون ( daxun āxun ) : سر و صدا . اخون (axun ? ) : صدا کننده .

۱۶ - دخته ( daxəte ) : مخفی شدن . دخته ( daxəta ) : قایم شد .

دخس ( daxəs ) : قایم شو . دخس آخس ( daxəs āxəs ) : پیدا و پنهان .

۱۷ - دخسه مزا ( daxəsa məza ) : قایم باشک بازی .

۱۸ - درنجنده ( daranjande ) : بریدن با داس . درنجن ( daranjan ) : با داس ببر .

۱۹ - درجه کیسه ( dərja kisa ) : کیسه ی آجدار .

« درجه کیسه چرکی آتارنه » کیسه ی آجدار چرک را می تاراند .

آتارنه ( ātārənə ) : می تاراند . آتارن ( ātārə n ) : بتا ران .

۲۰ - آتارنده ( ātārənde ) : تاراندن . آتارندمه ( ātārəndəma ) : تاراندم .

# محمدرضا فدایی ( مولوم )
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱ - پسندییه ( pesəndiye ) : پاره کردن . پسند ( pesənd ) : پاره کن .

پسیسته ( psista ) : پاره شد . پسییه ( pesiya ) : پاره شده است / پاره است .

۲ - پسمییه ( pesamiye ) : ترسیدن . پسمه ( pesama ) : ترسید .

۳ - دوشه ( duše ) : دوشیدن . دوشتشه / دوششه ( duštəša /dušəša ) : دوشید .

« گا شتی بودوش » شیر گاو را بدوش . گادوشی ( gā duši ) : دوشیدن گاو .

۴ - تیللا ونده ( tillāvənde ) : دواندن . « من تیللاوندشه » مرا دواند .

تیللاوندشه ( tillāvəndəša ) : دواند / دوانید .

۵ - تیلله ( tille ) : دویدن . تیللیمه ( tillima ) : دویدم . تیلله ( tilla ) دوید .

۶ - چییه ( čiye ) : چیدن . « اربا بی داری کو چییه » خرمالو را باید از درخت چید .

۷ - دچییه ( dačiye ) : روی هم چیدن . دچین ( dačin ) : روی هم بچین .

« درزی بی تیلاواری کو دچییه » شالی را باید در تلنبار روی هم گذاشت .

۸- آچییه ( āčiye ) : باز کردن . آچین ( āčin ) : باز کن .

« که سری بی آچییه » بام خانه را باید گشود .

۹ - پچییه ( pečiye ) : بر چیدن . « ووزی بی پچییه » گردو را باید بر چید .

پچین ( pəčin ) : برچین . « را سنگون پچین » سنگهای راه را برچین .

۱۰- ویچییه ( vičiye ) : روی هم نهادن . ویچین ( vičin ) : روی هم بگذار .

« اشته میجان مویچین » مژگانت را نبند / مژگانت را روی هم مگذار .

۱۱ - رونده ( runde ) : راندن . بورون ( burun ) : بران .

۱۲ - رغاییب ( rəqāyib ) : شب اولین جمعه ی ماه رجب .

« رغاییبه شوی بی مردان را خیرات دوئه » شب رقایب باید برای اموات خیرات داد .

۱۳ - رکه رکه ( rəka rəka ) : راه راه . « چه خلا رکه رکه یه » لباسش راه راه است .

۱۴ - ینده ( yande ) : فرستادن . بیین ( biyan ) : بفرست .

« از ای یندمه » من اورا فرستادم . « از ای ینم » من اورا می فرستم .

۱۵ - زییه / زیسته (ziye / ziste ) : زاییدن . زیسته ( zista ) : زایید .

اورو بی بزی ( oru bi bəzi ) : امروز باید وضع حمل کند .

# محمدرضا فدایی ( مولوم )
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- مونده گا آدوئه (munda gā ādue): گوساله را برای شیرخوردن به نزد گاو بردن
مترادف مونده گا آرنده
munda gā ārande =
مونده گا جیکرده munda gā gikarde
2- مونده دیاونده (munda diyāvənde): شیر دادن گوساله از گاو
3- گا مونده نجیگره (gā munda nejigere): گاو گوساله را برای شیر خوردن قبول نمی کند.
4- چل آبه (čal ābe): پستان گاو با شیر خوردن گوساله، آماده برای دوشیدن شود و شیرش روان گردد.
5- آپیشکیسته= پزومیکیسته (āpiškiste= pezumikiste): پا پیچ شدن، به دست و پای کسی پیچیدن به منظور اینکه هر طور شده خواسته اش را برآورده سازد.
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چند پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - خفنگ ( xafang ) : شیشه خور چهار چوبه ی در .

« بری خفنگی روک پیگتمه » بر ( bar ) : در . روک ( ruk ) : کوچک .

شیشه خور چهار چوبه ی در را کوچک گرفته ام .

۲ - بر آسون ( bar āsun ) : آستانه ی در .

« هه برآسونی کو منده دیله ندرمه »

در همان آستانه ی در ماند و داخل نیامد .

۳ - کال اشکا ( kāl ?eškā ) : نا پخته و نارس برداشت کردن .

اشکوئه ( ešku?e ) : شکافتن .

« مالت ندوره چایی دم با ای کال اشکا کردره »

مهلت ندادی چای دم بکشد آن را دم نکشیده کشیدی .

۴ - وزه ( vaza ) : پریدن خروس روی مرغ .

« سوکله کرگون وزه کره »

خروس بر روی مرغها سوار میشود .

سوکله ( sukla ) : خروس . کرگ ( karg ) : مرغ . گرگون ( kargun ) :

مرغها .

۵ - تله چایی ( təllačāey ) : چای دیشلمه / قند پهلو .

« به چمه ور ای گله تله چایی به »

بیا نزدم یک عدد چای دیشلمه / قند پهلو بخور .


۶ - ور دلکه ( vardalake ) : در افتادن ، گلاویز شدن .

« چمه همسوئه هنی منه ور دلکه »

همسایه ام باز هم با من در افتاد .
@vajenameh_taleshi
۷ - خاش آلیس ( xāšālis ) : متملق / چاپلوس .

« بازار دره هنی اه خاش آلیسه مردکی ویندمه »

در بازار باز هم آن مرد چاپلوس را دیدم .

آلیشته ( ālište ) : لیسیدن . آلیس ( ālis ) : بلیس .

۸ - آچرده ( āčarde ) : روی علف را قطع کردن .

« همسوئه گا سیره کیله دلکه سیره لیوش آچرده »

گاو همسایه به داخل باغ سیر افتاد و برگهایش را قطع کرد .

۹ - خنگر ( xəngər ) : ترشحات چشم .

« هنته چه چمی خنگر آرییا که آدمی اوئه گری »

طوری درچشمانش ترشح جمع شده بود که آدم اق میگرفت .

اوئه ( uae ) : اق

۱۰ - چفته رزک ( čafta razak ) : چفت فلزی در

« چمه که بری چفته رزک پسیسته »

چفت فلزی در خانه ی ما پاره شده است .

۱۱ - چرش ( čərəš ) : راه افتادن مایعات .

« دشاوه گوله ترکه چرش کره »

کوزه ی دوشاب ترکیده نشت میکند .

۱۲ - ده رنگییه چایی ( də rangiya čāey ) : چای دو رنگ .

« عروسییون کو زمائون ده رنگییه چایی دن »

زما ( zəmā ) : داماد .

در جشنهای عروسی به دامادها چای دو رنگ میدهند .

۱۳ - شوه چره ( šava čara ) : چرای شبانه .

« شوی را رمه ای ده ستی برم شوه چره »

شبها رمه را دوساعتی به چرای شبانه می برم .

۱۴ - آچکه ( āčaka ) : پریدن و شکستن ودل زده شدن .

« آو چمه نه آچکه »

آب به سقف دهانم پرید / آب در حلقم شکست .

نه ( na ) : سقف دهان .

« گیلاس ده من آچکه »

از خوردن گیلاس دل زده شدم .

۱۵ - وشکنا ( vəškənā ) : با چنگ و منقار خاک را زیرو رو کردن .

« کرگن وشکنا دری نه »

مرغها در حال زیر و رو کردن خاک هستند .

وشکنده ( vəškənde ) : زیر و رو کردن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

کلشکن و چه وچن
(kələškən u če vačen)
مرغ و جوجه هاش
#مریم_محسنی

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-تَپَر(tapar):اطمینان،اعتبار

۲-تَتَرکو(tətərko):پشت سر
هم زدن،کوبیدن
۳- تَپلمَه(taplama):لبالب،
لبریز
۴-مَنتَر(mantar):مات و
مبهوت ،شگفت زده
۵-مشتُلُق(moštolog):
مژده
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️با معصومانه ترین وناب ترین فرهنگ ایران
#تالش ها
آشنا شوید:
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
اصطلاحات تالشی:
1- دیل آتشی سر پری (dil ātaši sar peri): دل روی آتش است منظور : دل واپس بودن
2- دیل موچه به (dil muča be): دل مشت شدن منظور: دلتنگ بودن
3- دیل تاره چینه (dil tāra čine): دل در حال چیدن سبزیهای وحشی و صحرایی است منظور فکر و خیال کردن، دل به هزار راه رفتن
4- دیلی دیله دبه (dili dila dabe): توی دل کسی بودن منظور: حرف دل کسی را حدس زدن
5- دیل برمه (dil bəramə): دل گریه می کند منظور اینست که تو دلش دارد گریه می کند.
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

پاره ای ازلغات و اصطلاحات متداول زبان تالشی


۱ - ده سر و دمک ( Də saru də mək ) : دو رو ، نا راست .

۲ - ور وره شه ( Var vare še) : به پهلو رفتن ، کجکجکی رفتن .

« ریجالون کو بی اطیاتینه ور وره را شه »

در محل ریزش و رانش کوه باید با احتیاط و به پهلو راه رفت .

۳ - دول آدوئه ( Daval ādue ) : بی سر و صدا ترک کردن .

« ای وینده اوضا پسه دول آدوشه »

او دید اوضاع مناسب نیست بی سرو صدا محل را ترک کرد .

۴ - جوئه جوئه ( Jua jua) : حیف و میل .

« گاز نداره دا گوشت بره هی خونه گوشتی جوئه جوئه کره »

دندان ندارد تا گوشت بخورد به همین بهانه گوشت را حیف و میل میکند .

۵ - چو جخا ( Čujəxā ) : چوب دواندن ، چوب فروکردن .

جخوئه ( Jəxue ) : بطور افقی فروبردن . جخا ( Jəxā ) : بطور افقی فرو

ببر . پخا ( Pexā ) : به سمت بالا فرو کن . ویخا ( Vixā ) : به سمت پایین فرو کن

۶ - دس به سر ( Das basar ) : از سر دواندن .

« من دس به سرش کرده »

مرا از سر دواند .

۷ - دس به کار ( Dasbakār ) : مشغول شدن .

« دا من ویندشه دس به کار به »

تا مرا دید مشغول شد .

۸ - پا به پیش ( Pābapiš ) : پا پیش گذاشتن .

« اه همیشه پا به پیشه »

او همیشه جلودار است .

۹ - پا به پس ( Pābapas ) : عقب نشستن .

۱۰ - سر به هوا ( Sarbahavā ) : پرت شدن .

« آدم بی سر به هوا مبو »

آدم نباید پرت باشد .
@vajenameh_taleshi

۱۱ - خشکه مجه ( Xəška məje ) : خود را در گیر نکردن .

« اه کارون کو خشکه مجه کره »

او ملاحظه کار است .

۱۲ - دس به جیف ( Dasbajif ) : ولخرج ، لارژ .

۱۳ - پا به ما ( Pā ba mā ) : نزدیک به زایش .

۱۴ - چچول باز ( Čačulbāz) : حقه باز .

۱۵ - نوم ویلک ( Num vilak ) : منحوس .

۱۶ - عوض دگز ( Avaz dagaz ) : تازه کهنه .

۱۷ - ام سر اه سر ( Əmsar aəsar ) : فیصله .

۱۸ - ام پا اه پا ( Əmpā apā) : بی تصمیمی .

۱۹ - دس دس ( Das das ) : مکث .

۲۰ - جیگر جینه ( Jiger jina ) : قناعت .

۲۱ - پر پره کوئه ( Par para kua) : نوعی نفرین پر کوبیدن و مردن .

« ظالیم پر پره کوئه بو بو »

ظالم با پر کوبیدن بمیرد .

۲۲ - سر به سلامت ( Sar ba salāmat) : تسلیت گویی .

« شه یمونا سر به سلامت »

برای عرض تسلیت رفته بودیم .

۲۳ - هزاره دوشی ( Hazāra duši ) : هزار راس بدوشی اصطلاحی در امور دامداری

است که اگر دوشنده ی گاو یا گوسفند و بز و گاومیش را ببینند میگویند و دوشنده در

‏ جواب میگوید : « هزاره صییب » ( Hazāra seieb) : یعنی خودت صاحب هزار راس

‏ باشی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️پیرَه دَدَه اون قدری بوزونَم


#چَمَه_همرا_ببه:
@vajenameh_taleshi 👈

پریشونه حواسی منکو داره
دیلی کو خونه تاسی منکو داره
ننه ای داد و بیداد دادو بیداد
قدیمه کنه پا سی منکو داره....

زرتشت_فتحی

#کانال_واجه_واج

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_هشبر_میانکوهی


1- اشتَنِشه - ( eştaneşe) - برای خودش
اشتُ بشِ - (eştan bşe) - برایه خودش رفت
2- اشتُ -(eşto) - برای خودت
اشتُ اومَش -(eştan omaş)- برایه خودت اومدی
3-بَوُ - (bao) - برای او
بَوُم بستَ - (baom bsta) - برای او خریدم
4-اَیِ- (aye)- انها
اَیِ بشین - (aye bşin) - انها رفتند
5- چَخونَی - (çacxonay) - برایه همان
چَخونَی اومَبِ -(çaxonay omabe) - برایه همان امده بود.


#گردآورنده_حمید_پورفتحی_مینکو
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

اگر زبان #تالشی را دوست دارید

 


😍مهمان ما باشید❤️

 


#کانال_واجه_واج:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - دونگ (Davang) : گر گرفته ، سنگین .

« چمه کله دونگه » سرم سنگین است .

۲ - دس تنخا ( Das tanxā ) : بی کس و تنها .

« خردنن شه ینه دس تنخایمه »

بچه ها رفته اند تنها شده ام .

۳ - هف کو اه دیم ( Haf ku ?adim ) : دور باد . به فاصله ی هفت کوه آنطرف تر که

اشاره به هرگز مباد یا دور باد مد نظر هست .

« هف کو اه دیم سرطان داره »

دور باد سرطان دارد .

۴ - شراشور ( šarāšur ) : نا آرام ، شرارت خواه ، شرور .

« شرا شوره آدمون کو دوری بکه »

از افراد شرور دوری کن .
@vajenameh_taleshi
۵ - لیسند ( lisand) : محل لیسیدن نمک .

« اورو بی رمه لیسند ببرم »

امروز باید رمه را به محل لیسیدن نمک ببریم .

۶ - وشته ( vašte ) : پریدن . آوشته ( āvašte) : جدا شدن . پوشته ( pəvašte ) : به بالا پریدن . جیوشته ( jivašte ) : رها شدن . دوشته ( davašte ) : فرار کردن . ویوشته ( vivašte ) به پایین پریدن .

۷ - چمه اسکل ( čəma ?skəl ) : خار چشم .

۸ - سوجه ( suja) : بادی که با سوز و سرما همراه باشد .

« زوموستون سوجه داره »

زمستان باد همراه با سوز و سرما دارد .

۹ - چک و پر ژنده ( čəku par žande ) دست و پا زدن ، بال و پر کوبیدن .

« هته لکا چک و پر کوی »

همانجا افتاده بود بال و پر میکوبید .

۱۰ - خاچیک ( xāčik ) میوه ای که از پوست جدا شده باشد .

« ای پونصه خاچیکه ووزم پچینده »

پانصد عدد گردوی از پوست در آمده برچیدم .

۱۱- چلتاس ( čəl tās ) : تاس یا جام چهل کلید . جامی که بر رویش و چهل کلید آهنین متصل به خود ادعیه نوشته باشند و به هنگام بر آوردن حاجات در آن آب ریزند و اوراد و ادعیه بخوانند و بر سر خویش ریزند .
@vajenameh_taleshi
۱۲ - چل منبر ( čəl manbar ) : زیارت چهل منبر در شب عاشورا که درآن حاجتمندان

چهل شمع نذر چهل منبر میکنند و در محله های پر جمعیت تا پاسی از شب موفق به

روشن کردن شمع در چهل منبر مساجد و تکایای مختلف می شوند .

« نذر کرده مه چل منبر شم دچیکاونم »

نذر کرده ام در چهل منبر شمع روشن کنم .

۱۳ - چلینگر ( čəlingar ) : آهنگر .

« چلینگری نه واتمه ای گله داز مرا رچ آکره »

به آهنگر گفتم یک عدد داس برایم درست کند .

۱۴- چم ( čam ) : راست ، هموار .

« ای نا چمه رائیه »

راه ناهمواری است .

۱۵ - درگز( dargaz ) : داسی با دسته ی بلند .

« باغی واشون درگز ژندمه »

علفهای باغ را با داس دسته ی بلند درو کردم .

۱۶ - چو و چوخال ( čuw čuxāl ) : آت و آشغال

« چو و چوخالی فر آده »

آت و آشغال را دور بریز .

۱۷ - پسانه ( pasāna ) : پس انداز .

« اشته پسانه دس مژن »

به پس اندازت دست نزن .

۱۸ -سفته ( səftə ) : صفه ، ایوان .

« چمه سفته کونی کو من منت مروت درییا »

در پایین ایوان خانه ام خواهش و تمنا میکرد .

۱۹ - چیلیک ژنده ( čilik žande ) : هق هق کردن بر اثر گریه ی زیاد .

« هده بره ما چیلیک ژنی »

آنقدر گریسته بود که به هق هق افتاده بود .
@vajenameh_taleshi
۲۰ - خاره آتش ( xāra ātaš ) : آتش ملایم .

« پله / پلا پاتیلی کونی خاره آتش بکه دا دپه ئی »

زیر دیگ برنج را آتش ملایم بگذار تا پخته شود .

۲۱ - خاشه جان ( xāša jān ) : لاغر ، استخوانی .

« خاشه جانه آدمن سبکینه »

افراد لاغر سبک وزن اند .

۲۲ - خاشه کویی ( xāša kuiy ) : کدوی پوست استخوانی .

« ای گله خاشه کویی خری مه »

یک کدوی استخوانی خریدم .

۲۳ - خاله خاله ( xāla xāla ) : تکه تکه .

« دار بلکه خاله خاله آبه »

درخت افتاد تکه تمه شد .

۲۴ -هله روز ( hala ruz ) : روز عادی ، روز غیر بازار .

« هله روزون بازار نشوم »

روزهای عادی بازار نمی روم .

۲۵ - که زما ( ka zəmā ) : داماد سر خانه .

« که زما ژن دده چمه اسکله »

خانه سر داماد خار چشم پدر زن است .
#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم

تَرَه ووز(taravoož):
گردوی تازه
#ماسال_فرنگسی_قلیزاده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-لوکابر(lokābèr):پوسیدگی
وسط انگشت پا

۲-فوبرَم(fobram):ناله
توام با گریه وزاری

۳-مُقوب(mougob):تمام
کردن، قطع کردن
۴-کرفه مونده(kərfamonda):
گوساله تازه بددنیا آمده

۵_بنوره(bənora):پایه،
بنا ،اساس
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️
برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- اویین=خنده کوئه (uyin=xanda kua): بسیار شوخ، کسی که با حرفهای خنده دار دوستان را روده بر می کند.
2- ای گله د گله کرده (i gəla dəgəla karde): بحث کردن
3- شوکمت داشته (šukmat dāšte): بد یمن بودن،نحس بودن
4- کرفی آبه (kərafy ābe): عصبانی شدن،از کوره بدر رفتن
5- جی لرز هرده (jilarz harde): تکان همراه با لرز
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️یک قدم برای زبان #تالشی بردار!

 

عضو شو:
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - آوز (âvaz) : جدا شو . پوز ( pevaz ) : بپر بالا . جیوز ( jivaz ) : رهاشو .

دوز ( davaz ) : فرار کن . ویوز ( vivaz ) : بپر پایین

۲ - چیکی / چیگی ( čiki/ čigi) : چه کسی .

چیگی پا ؟ = چیکی پا ؟ : پای چه کسی ؟

چیگی سر ؟ = چیکی سر ؟ : سر چه کسی ؟

چیگی که ؟ = چیکی که : خانه ی چه کسی ؟

۳ - درم ( drem ) : شیر بها .

۴ - گشه تمشا ( geša tamšā ) : تماشای عروس .

۵ - تنوی ( Tanavi ) : مهتابی .

هشی درآ / هشته را ( Haši dara / Hašta rā ) : آفتابگیر .

غولام گردش (Gulām gadəš ) : محل دیده بانی .

توضیح : در مناطق روستایی ، منازلی که دارای تالار و بالاخانه اند ، هر سه واژه ی

شماره ۵ مربوط به راهرویی است که از تالار به درب شرقی بالاخانه وصل میشود .

۶ - تلار ( Talār ) : تالار . بالا خونه ( Bālā xuna ) : بالا خانه .

۷- داخیل آدم ( Dāxil ādam ) : داخل آدم اصطلاحی است که شخص آنقدر پست باشد

که نتوان آن را آدم نامید .

« کی اسه ای داخیل آدم زونو »

چه کسی حالا او را آدم میداند .
۸ -داره ونجه ( Dāra vanja ) : شیره درخت ، صمغ .

۹ -دار دکو ( Dār daku ) : دارکوب .

« داردکو داری خله خله کرده »

دارکوب درخت را سوراخ سوراخ کرد .
@vajenameh_taleshi
۱۰ - دازه دم ( Dāza dam ) : قسمت تیزی داس .

ترییه داز ( Tərya dāz ) : داس تیز . کیله داز ( Kila dāz ) : داس کند و غیر برا .

۱۱- دازه کول ( Dāza kul ) : قسمت پشت تیزی داس .

۱۲ - دازه تک ( Dāza tək ) : نوک داس .

۱۳ - دازه دومه ( Dāza duma ) : دسته ی داس .

۱۴ - داز دبر ( Dāz dabər ) : چیزی که با داس بریده شده باشد .

۱۵ - داره واش ( Dāra vāš ) : علف درختی .

۱۶ - دار دبر ( Dār dabər ) : برنده ی درخت .

۱۷ داره چله ( Dāra čəla ) : چکه ی آبی که از درخت به زمین برسد .

۱۸ - داره سایه ( Dāra sāya ) : سایه ی درخت .

۱۹ - داره خاله ( Dāra xāla ) : شاخه ی متوسط درخت .

داره گل ( Dāra gal ) : شاخه ی بزرگ درخت .

‏داره شاقه ( Dāra šāqa ) : شاخه ی کوچک درخت .

۲۰ - داره ریشه ( Dāra riša ) : ریشه ی درخت .

داره پوست ( Dāra pust ) : پوست درخت .

داره کونه ( Dāra kuna ) : حد فاصل ریشه و تنه ی درخت .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم

❤️یادِ اون روزای پُر از ساده گی بخیر❤️

🌺عکسهای خاطره انگیزتون را با ما به اشتراک بزارید📹🎥📽

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_هشبر_میانکوهی


1- بَکَردیم - (bakardim) - می کنم
2- نمَکَرد - (nmakard) - نمی کنم
3- بکَم - (bkam) - بکنم
4-نکَم - (nkam) - نگنم
5- بَموَ - (bamo) - برای من

#گردآورنده_حمید_پورفتحی_مینکو
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

تَرَه تِرَف(tarateraf):
ترب تازه
#ماسال_فرنگیس_قلیزاده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چند پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - شیه پره ( šeya para ) : لبه ی پیراهن را به شکل زنبیل یا سبد در آوردن .

« سه چار پینجا ووز فقط شیه پره نه وردمه »

سه چهار پنجاه گردو فقط با لبه ی پیراهنم آوردم .

۲ - شباره غزه ( šəbāra qəza ) : لبه ی پیژامه را که کشدار است و به کمر بند وصل

میشود را شباره غزه میگویند .

« سه چار گله ووز اشتن شباره غزه کو جیژنده شا »

سه چهار عدد گردو در لبه ی شلوارش فرو کرده بود .


۳ - الش آگاردن ( aləš āgārdən ) : این رو آن رو کردن .

« ام کنه نیفتنه / نیمتنه الش آگاردنی را خوبه »

این کت کهنه برای این رو و آن رو کردن مناسب است .

« ام شباری مبادا را بو الش آگاردن کرده »

این شلواررا میتوان برای روز مبادا پشت و رو کرد .

۴ - روبرده ( rubarde ) : بلعیدن .

« گاز ندارم هیچی نشام جوئه هر چی هرم هته ای روبرم »

دندان ندارم نمیتوانم چیزی را بجوم هرچه را میخورم به همان شکل می بلعم .
@vajenameh_taleshi
۵ - لئشه ( l?aša ) : رعشه .

« برامه چمه دسن لئشه دارن »

ای داد دستهای من رعشه دارند / می لرزند .


۶ - گره مون ( gremun ) : غده ی لنفاوی که منجر به برآمدگی زیر بغل یا کشاله ی

ران میشود .

« چه کشه بنی گره مون گته »

در زیر بغلش غده ای بر آمده است .

۷ - یمون ( yamun ) : غده ی استافیلوکوک / کفگیرک .

« ته یمون بیگره » تو کفگیرک بگیری . نوعی نفرین .

« ته کفگیر آبی » تو آماس بکنی .

۸ - گینه ( gina) : برخوردن و نیز تنفر یافتن/ داشتن .

« هده گوشتم هرده گوشت من گینه »

آنقدر گوشت خوردم که از گوشت تنفر یافتم .

۹ - نیمه هر ( nima har ) : نیم خور ، دست خورده .

« چمه دیل نگره چه نیمه هری برم »

به دلم نمی نشیند که دست خورده اش را بخورم .

۱۰ - درار ( darār ) : ترکیبی از نمک و نعناع و گشنیز و سایر سبزیجات معطر ساییده

شده .

« ترشه ارو / خرو و خیار و دراری هرده لذت داره »

خوردن گوجه سبز ترش و خیار و درار لذیذ است .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️
برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#علی_خوش_گفتار:
کلاک پِکشء = باران قطع می شود
کلاکی پِکشتَه = باران قطع شد

کلاک کرا پِکشء = باران دارد قطع می شود، باران در حال قطع شدن است

دَوَشتِه = فرار کردن
دَوازندِه = فراری دادن

وم = بی هوش و حواس، گیج و گمراه

ور = گیج
ور و تور = گیج و دیوانه

لیسک = لوس
ندیم = پررو
مزر = شیطان

اولییَه شِی = پیراهن خالی oliya
کسی که در هوای سرد فقط پیراهن پوشیده باشند بهش می گویند ت چرا فقط اولییه شِی دکردَیره
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

لیوه بار ( Liva bār ) : بار برگ ، بار برگی که برای خوراک دام فراهم میشود .
#فدایی_ماسال


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
چند اسم بانوان در تالشی:
1. پپو (papu): پروانه
2- تیته (tita): شکوفه
3- گیریه ناز (girya nāz): ناز مثل ییلاق. معمولا دخترانی که در ییلاق به دنیا می اومدن این اسم را انتخاب می کردند.
4- گرده ناز (gərda naz): گردی را نازه (برای همه ناز).
5- همه ناز (hama nāz): برای همه ناز .
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

اَوریشمه تالشه گوره وه
(avrišəma tāləša gurave)
جوراب ابریشمی تالشی
#ماسال_مریم_محسنی
@vajenameh_taleshi

❤️یک قدم برای زبان #تالشی بردار!

 

عضو شو:
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-بوا(b əvā):بگو
مَوا(mavā):نگو

۲-مَسَرَه(mašəra):شنیدی
بمَس(bəmaš): بشنو
مَسَه نیره(mašanira):
نشنیدی
۳-آلونه(ālouna):گردوخاک

۴-مونده(moonda):گوساله

۵-سور(sor): شور
سور(sour):شام

۶-لیلَه آو(lelaāv):آب گِل آلود
توله آو(toulaāv):آب گِل آلود

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - کم ( kəm ) : استخوان لگن خاصره .

« ای ویندمه کم ژنی » او را دیدم می لنگید / استخوان لگن اش عیب کرده .
« چه هر ده کم سی کره » هر دو لگن اش درد میکند .
« هده پا مندیمه چمه کم سی اومه »
آنقدر سر پا ایستادم استخوان لگنم درد گرفت .

۲ - ور ( vər ) : گیج ، مات .« ور وره را شو » گیج می زند .

ور ( var ) : کنار ، نزدیک . « بری چمه ور بنش » بیا کنارم بنشین .

‏ور ( var ) : برف . « ور واره پشته پشته » برف می بارد گلوله گلوله .

۳ - وره ما ( vara mā ) : همراه کردن بره بامادرش میش .

مونده ما ( muda mā ) :

همراه ساختن گوساله بامادرش گاو .

۴ - اسرون ( asarun ) : دوباره .
« گوره وه ام پا اه پا دکرده ره بکن اسرون دکه »
جوراب را این پا آن پا پوشیده ای در بیار دوباره بپوش .

۵ - بازاره مج ( bāzāra məj ) : بازار رو ، بازار گرد ، بازاری . مله مج ( mala məj) : دوره گرد .

« اورو بازاره مجن زو دپر چیشونه »
امروز بازاریها زود جمع کردند .
‏« مله مجن اومینه » دوره گردها آمدند .

دپرچییه / دپر چینده ( daparčinde / daparčiye ) : جمع کردن . دپرچین ( daparčin) : جمع کن .

۶ - نینک ( ninak ) : مردمک چشم .

« چه نینکی پوشه دلکه » بداخل سیاهی چشمش آشغال رفته است .
‏« اه ده کوره چه نینک ایسپی آبه »
‏او دیگر کور است مردمک چشمش سفید شده است .

۷ - جیندر ( jinder ) : چشم غره ، چپ چپ نگریستن .

« ای هنته من جیندر دوئه چمه دیل ترکه »

او طوری به من چپ چپ نگریست که دلم رفت .
@vajenameh_taleshi
۸ - چم روشونی ( čem rusuni ) : هدیه .

« تازه که خریه شه بی ای را چم روشونی برده »

خانه ی تازه خریده است باید برایش هدیه برد .

۹ - چم گیر ( čem gir ) : چشم گیر . چمک ( čemak ) : اشاره با گوشه ی چشم .


۱۰ - تنگه چم ( tanga čem) : بخیل و نظر تنگ . نازه چم ( nāza čem ): چشم لطف دار .

بروشته چم ( barvašta čem ) : چشم بر آمده . روشه چم ( ruša čem ) : چشم شل .


۱۱ - غلازه چم ( qlāza čem ) : چشم متحیر . چمه پیله ( čema pila ): پلک چشم .


۱۲- چم دلک ( čem dalak ) : چشم نواز . خوماره چم ( xumāra čem ) : چشم خمار .


۱۳ - ایسپییه چم ( ispiya čem ) : پر رو ، بی شرم .

« اه ایسپییه چمه » او بی شرم است / حیا ندارد / پر روست .

پوچوئه چم ( pučua čem) : چشم گربه ای . گوسنده چم ( gusanda čem ) : چشم گوسفندی .

۱۴ - چرک تاو ( čərktāv ) : چرک تاب ، چرکین . چفتک ژنده ( čəftək žande ) : یخ زده گی .

۱۵ - ریش چرمه ( riš čarma ) : عقل باخته ، پیر و فرتوت ، زوال عقل گرفته .

نوعی توهین است . « اه ریش چرمه چه زونو » آن عقل باخته چه میداند .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️
برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
چند اسم بانوان در تالشی:
1- گوله تا (gula tā): یک شاخه گل
2- میشین (mišin): بنفشه
3- الاله (alāla): آلاله
4- تیجره (tijara): ییلاق اوایل بهار (تیجره گیریه) منظور مثل آن زیبا
5- چیمن (čiman): چمنزار، دشت
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
مایه مزا(măya mezā):
بازی با پنج تا سنگ که به
آن مایه مزا/بازی مگویند
#فرنگیس_قلیزاده
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-چِمَه وَجه کلاچ(čemavajakalāč):
کلاغی که به چشم آدم
نوک می زند ودرمی آورد
کنایه:به آدم نترسی که
حرفش را روک می گوید

۲-چَپه پلوسرایشتَه(čapa palu sarešta ): از دنده
چپ بیدار شدن
برای کسی بکار می رود
که هرلحظه بد بیاورد

۳-یااُچ بو یا پوچ(yā oč bo yāpuč):
یا پیروزی یا شکست زمانی
گفته می شود که کسی
بخواهد ریسک کنند

۴-هَف کو اَدیم(haf ku adim):
پشت هفت کوه آن طرفتر
زمانی بکارمیرودکه بخواهند
ازدردحادثه بسیار بدی
پرهیز دهند

۵-پَسنه آگاردن(pasna āgārdən):
هیزم نیم سوخته رابرگردان
وقتی گفته می شودکه از
مریضی یا آفت خطر ناکی
حرف به میان بیاورند

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

اگر زبان #تالشی را دوست دارید

 


😍مهمان ما باشید❤️

 


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_هشبر_میانکوهی


1- ایزَرَ - ‌(ezara) - کمی - یکم.
2- اَیُ -(ayo) - انجا
3-یُ - (yo) - اینجا
4- کَییُ - ( kayo) - کجا
5 - کَنورَ - (kanvra) - کدام محل

#گردآورنده_حمید_پورفتحی_مینکو
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - گوشت ( gušt ) : گوشت . گوسنده گوشت ( gusanda gušt ) : گوشت گوسفند

گا گوشت ( gā gušt ) : گوشت گاو . بزه گوشت ( bəza gušt) : گوشت بز .

۲ - دومه ( duma ) : دمبه . روئه ( rua ) :روده .

ماده / میده ( mida / māda ) : معده . کله ( kalla ) : کله ، سر .

۳ - ‏کله پاچه ( kalla pāča ) : کله و پاچه . چرمی / پی ( pi / čarmi ) : چربی .

‏خاش ( xāš ) :استخوان . کمره خاش ( kamara xāš ) : مهره های ستون فقرات .

‏۴- دیله مازو ( dila māzu ) : فیله . پوست ( pust ) : پوست .

‏دیل ( dil ) : دل ، قلب . کوتیل ( kutil ) : کوهان ، دوش .

۵ - دیله هر / گیله هر ( gila har / dila har ) : طحال

۶ - زله ( zala ) : کیسه ی صفرا . چپور ( čapur ) : استخوان دنده .

لفک ( lafk ) : غضروف و آن استخوان نرمی است که میتوان آن را جوید و خورد .

۷- ورک ( vərek ) : کلیه ، قلوه . جیگر ( jigar ) : جگر ، کبد .

۸- ففه / فف / پفه / پف ( fəfa / fəf / pəfa / pəf ) ریه ، جگر سفید ، شش .

۹ - خورطوم ( xurtum ) : مری . ودد / ودک ( ‌ vəded / vədek ): غده ی چربی .

۱۰ - دسه خیه ( dasa xya ) : استخوان کتف . مرچ ( mərč ) : مچ .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم

❤️پای صحبت قدیمی ها بشینیم گاهی!


#زبان_تالشی:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- پل پل کرده (pəl pəl karde):
غل غل کردن آب در حال جوش
2- تتل (tatal): پرتگاه، آدم شیاد
3- واد گته (vād gete)= قاد گته (qād gete): اندازه گرفتن برای دوختن لباس
4- گلف (gəlaf): با فاصله
گلفگی (gəlafgy): خلوت
5- دکاره (dakāre): دو بهم زنی کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-اَدَچیکه بره(a dačika bəra):
او خار چسبان است
کنایه: به کسی گفته
می شودکه به کسی
ملحق شد ول کن یا
دستکش او نشود
۲-نِه بر^ نِه دِرزه( ne bərə ne derzə):
نه می بُرد نه می دوزد
کنایه: به کسی گفته
می شود که در مقابل
حرفهای دیگران سکوت
می کند
۳-مردَه خو توَره ژنَه(marda xu ravara žana): خوک
مرده را با تبر می زند
کنایه:به کسی گفته می
شود که بعد شکست
خوردن از فردی بازهم
ادعای رقابت کند
۴-هنتیه تفنگی لوله(həntaga rəfangi lula):مانندلوله تفنگ راست
است۰به کسی گفته می
شود که اندامی راست و
سرو مانند داشته باشد

۵-اَنَه شوره کچَیَه(a ana šura kačaga): او قاشق
نشسته است۰ کنایه:به
کسی گفته می شودکه
بدون اجازه و دعوت
به جایی برودیا وارد
صحبت دیگران شود
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️یک قدم برای زبان مادری ات #تالشی بردار!

 

عضو شو:
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

چند پست واژه

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️
برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- راسته را (rāsta rā): راه راست
2- درزه بار کره را (darza bāra kara rā): راه حمل محصولات
مزرعه
3- بجاره سره را (bəjāra sara rā): راهی که مزرعه داران برای رفت و آمد همگانی درست می کنند طوریکه یک مسیر برای چندین مزرعه دار است و عریض تر از مرزهای معمولی کرتهاست.
4- لاته را (lāta rā): راه کنار رودخانه
5- لکه را (laka rā): راه راست معمولی
#گردآورنده_مریم _محسنی
ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم


۱ - گوشه لاخه ( guša lāxa ) : لاله ی گوش
« چه گوشه لاخه کندشه »
لاله ی گوشش را کند .

۲ - گوزه ( guza ) : انتهای روده ی بزرگ
« هده زورش ژندا ، چه گوزه برما »
آنقدر زور زده بود که انتهای روده اش بیرون زده بود .

۳ - گوزه قوطی ( guza quti ) : کوتوله
« هه گوزه قوطی نی اشتن آدم زونو »
آن کوتوله هم خودش را آدم میداند .

۴ - گوسنده پا ( gusanda pā ) : از علفهای وحشی ، نوعی سبزی خوراکی مفید .

۵ - گولاز ( gulāz ) : افتخارغیر واقعی ، مباهات .

۶ - گومار ( gumār ) : مکانی مملو از تیغ و خس و خاشاک

۷ - گیله گنده ( gila gənda ) : واحدی از گل ، مقداری از گل نرم که به شکل توپ یا کپه در آید .

۸ - گیله چوکول ( gila čukul ) : کلوخی از گل ، گلی که کاملا خشک شده باشد و مانند سنگ به سختی گراید .

۹ - چوکول ( čukul ) : کلوخ

۱۰ - گیله کوره ( gila kura ) : کوره ی گلی
@vajenameh_taleshi
۱۱ - گیله نره ( gila nera ) : خمره ی گلی

۱۲ - گیله گوله ( gila gula ) : کوزه ی گلی

۱۳ - گیله وونه ( gila wuna ) : پناهگاه گلی

۱۴ - گیله قداره ( gila qadāra ) : کاسه ی گلی

۱۵ - گیله باخشاو ( gila bāxšāv ) : بشقاب گلی

۱۶ - گیله که ( gila ka ) : خانه ی گلی

۱۷ - گیله اسب ( gila ?asb ) : اسب گیل

۱۸ - گیله کار ( gila kār ) : کار با گل

۱۹ - گیله ژن ( gila žen ) : زن گیل

۲۰ - گیله مرد ( gila merd ) مرد گیل

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-واش(vāš):علف

۲-دار(dār):درخت

۳-چِمَه(Čema):چشمه

۴-دِلَه(dela):سگ ماده

۵- رَمش(rameš):پرچین

#گرداورنه_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی

پارگا ( Pār gā ) : جایگاه موقتی که با تنیدن شاخه های نرم و نازک فراهم می آید و سقفش با چادر پوشانده میشود .
#فدایی_ماسال

@vajenameh_taleshi

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️
برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️
برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_هشبر_میانکوهی

1- بسر - ( bsr) - بخند
2- بمَم - ( bmam) - گریه کن
3- بمَردِ - ( bmarde) - مرده
4- بزَ مو - ( bza mo) - موی بز
5- پَشمَ - (paşma) - پشم گوسفند
6- م بَنَ بُتِ - (m bana bote) -من بهش گفتم
7- چم گَف گوش بکَ - (Çm gaf goş bca) - حرف منو گوش کن
8- قُلَقُل مَکَ - (ğolağol maca) - دادو بیداد نکن.
9- همُیَ ورَ - (hmoyavra) - زمین هموار
10- پَسَ ریسی - (pasa risi) - راه باریکی که گوسفند ها رفتو امد دارن


#گردآورنده_حمید_پورفتحی -مینکوه
ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال


۱ - ل ( lə ) : رانش ، ریزش
« رواره کندون ل کرده »
دیواره ی رودخانه ها رانش کرده اند .

۲- لا ( lā ) : حیف ومیل .
« چه پولی لا مکر »
پولش را حیف و میل نکن .

۳ - لاو ( lāv ) : عوعو ، پارس .
« ورگون تنده تاو و اسپان لاوه لاو »
هجوم پی در پی گرگها و عوعوی سگان .

۴ - لاوه ( lāva ) : گریه و زاری .
« خیلیین موحرمه ما را لاوه کرن »
خیلی ها در ماه محرم گریه و زاری سر میدهند .

۵ - لاپ ( lāp ) : تمام ، بکلی .
« چه بجاری لاپ سوتوشونه »
مزرعه اش را بکلی سوزاندند / بی آب کردند .
@vajenameh_taleshi
۶ - لات ( lāt ) : ساحل خشک رود خانه که ریگ و سنگ داشته باشد را لات میگویند .
« رواره لاتی کو لپه مزا کریمون »
در ساحل خشک و ریگزار رودخانه توپ بازی میکردیم .

۷ - لات ( lāt ) : بی بند وبار .
« اه لاته لات ای را مدفرس »
سراغش را نگیر او بی بند و بار است بی بند وبار .

۸ - لار ( lār ) : پوک و تو خالی .
« ام دار کنه یه پاک ده لار آبه »
این درخت کهنه است و بکلی پوک و تو خالی شده است .

۹ - لار ( lār ) : مخزنی چوبی برای جمع آوری آب چشمه .
« لاره چمه لار پینج چمه یه »
مخزن لاره چمه پنج چشمه است .

۱۰ - لاس ( lās ) : سنگ بزرگ .
« دا چم کار کره ، گوله و واشه و داره و دره و لاس »
تا چشم کار میکند گل است و علف است و درخت است و دره است و سنگ بزرگ .

۱۱ - لاسپاره ( laspāra) جامه ی مخصوص کشتی گیله مردی .
« کیشتی یه کرن لاسپاره دکرن »
کشتی گیران لاسپاره می پوشند .

۱۲ - لال ( lāl ) : لال ، الکن .
@vajenameh_taleshi
۱۳ - لاله مزا ( lāla məzā ) : لال بازی

۱۴ - لاله دونه ( lāla duna ) : اعتقاد بر این است چنانچه بلبل چنین دانه ای را بخورد لال خواهد شد .

۱۵ - لال لالکی ( l āl lālaki ) : بریده بریده سخن گفتن .
« لاله زبونی نه لال لالکی ایچی واتشه »
با زبان لال بریده بریده چیزی گفت .

۱۶ - لبله ( labla ) : نوعی سبد برای چیدن میوه از درخت .
« مالت بده چمه لبله جیر با بدز دفرس »
مهلت بده سبدم از درخت پایین بیاید بعد بپرس . اشاره به شتاب پرسنده برای جواب .

۱۷ - لبله گته ( labla gete ) : دنباله ی حرف کسی را گرفتن .
« چه لبله گته موکافات داره »
دنباله ی سخنش را گرفتن مکافات دارد .
[هوای کسی را داشتن وبیش از حد مراقب کسی بودن/چده ام خردنی لبله گری=چقدر هوای این بچه را داری]
۱۸ - لپه مزا ( ləppa məzā ) : توپ بازی .

۱۹ - لپه ( ləppa ) : توپ

۲۰ - لپه ( lappa ) : موج
« دریا آو ، لپه ژنه و لپه داره »
آب دریا مواج است .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

ایزمه بار ( Izma bār ) : بار هیزم .

کش بلندی ( Kašbəlendi ) : باری که با طناب به کتف و دوش و هر دو بازو بسته شده باشد .
#فدایی_ماسال

@vajenameh_taleshi

چَره(Čara)وسیله نخ
ریسی سنتی
#ماسال_فرنگیس_قلیزاده
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- شاله را (šāla rā): راه شغال رو
2- اسبه را (asba rā): راه اسب رو
3- جنگله را (jangala rā): راه جنگلی
4- بند را (banda rā): راه یالهای قله کوههای بلند
5- پره را (para rā): راه ییلاقی کنار گذر که موقع پرآبی رودخانه ها از آن استفاده می کنند.
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-بجار(bəjār):مزرعه برنج
شالیزار
بجاره کار(bəjārakār):
کاردر مزرعه
بجاره مَرز(bəjāramarz):
دیواره های کوتاه کرت های
شالیزار
۲-بجاره دونه(bəjāra dona):
دانه ای که بخاطرکاردردر
شالیزاررویدست و پای زنان
شالیکار بیرون می آید که
خارش زیاددارد

۳-توم(toum):بوته های
برنج قبل از نشا

۴-تومه تَبَک(toumatabak):
ظرفی دایره شکل چوبی
که درقدیم برای حمل توم
ازخزانه به شالیزاربکارمیرود
البته حالا بجای تبََک چوبی
از تشت های رویی استفاده
می کنند

۵-تومَه کیلَه(toumakila):
خزانه نشای برنج،توم بجار

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چده قشنگیره اوتاوی مونی
ته هفته خونی چمه اوی مونی
باهاره والیوه چومنی ته ورده
نارنجه داری بنی خواوی مونی

#زرتشت_فتحی
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال


۱ - لچه / لچ ( lačča / lač ) : نوک درخت ، آخرین حد فوقانی هر چیز ، اوج ، قله .

۲ - کپ ( kəp ) : سقف اتاق و هر سازه ی مسقف
@vajenameh_taleshi
۳ - تکه / تک ( təka / tək ) : قسمت بالایی هر چیز

۴ - لرزه تب ( larza tab ) : تب لرزه .
« زیره شو من لرزه تب گتا »
دیشب تب لرزه کردم .

۵ - لرزاونده ( larzāvənde ) : لرزاندن .
« خوای میوه بچینی دمنده داری لرزاونده »
میخواست میوه بچیند شروع کرد به لرزانیدن درخت .

۶ - لرز کرده ( larz karde ) : لرزیدن .

۷ - لرز گته ( larz gete ) : لرز گرفتن .
« وری ویندمه من لرز گته »
برف را دیدم لرزم گرفت .

۸ - لس ( las ) : شل .
« چمه جان لس آبه نشام ایشته »
بدنم شل شده است نمیتوانم برخیزم .

۹ - لم ( lam ) : ول ، فلج .
« درسته لم آبه یمه »
به کلی فلج شده ام .
@vajenameh_taleshi
۱۰ - لم و لس ( lamu las ) : شل و ول .
« لم و لسه آدمون فر آده »
افراد شل و ول را دور بریز .

۱۱ - لس آبه ( las ābe ) : شل شدن .
« دا چه چم بالشی پلکه لس آبه »
تا چشمش به بالش افتاد شل شد / خوابش آمد .

۱۲ - لسه چونه ( lasa čuna ) : وراج .
« چه لسه چونه چمه سری برنده »
از بس که وراجی کرد سرمان رفت .

۱۳ - لسه گردن ( lasa gardan ) : گردن شل .
« چه لسه گردنی موین زرزنگی مونو »
گردن شلش را نبین مثل زنبور وحشی است .

۱۴ - لسه کمر ( lasa kamar ) : کمر شل .
« لسه کمره اسب مگه شا بار ببره ؟ »
اسب کمر شل مگر میتواند بار حمل کند ؟ .

۱۵ - لسمه ( lasma ) : آویخته .
« چه اشکم لسمه کرده شه »
شکمش آویزان است .

۱۶ - لس آکرده ( las ākarde ) : شل کردن

۱۷ - لکنده ( lakanda ) : مریض ، بی حال .
« چمه رفق لکنده یه »
دوستم مریض است .

۱۸ - لم ( lem ) : فوت و فن .
« چه لم چمه دس درییه »
فوت و فن اش را من میدانم .

۱۹ -لت ( lat ) : تخته ای مستطیل شکل به ابعاد تقریبی ۳۰ در ۵۰ سانتی متر برای پوشاندن بام خانه های ییلاقی تا مانع از نفوذ باران شود .

۲۰ - لمه / لمبه ( lama / lamba ) : تخته ای به طول ۲ تا ۳ متر و عرض ۲۰ تا ۳۰ سانتی مترو ضخامت حدود ۲ سانتی متر برای پوشش سقف خانه ها .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️یک قدم برای زبان #تالشی بردار!

 

عضو شو:
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

🔴گذشته ها وخاطراتش رو از یاد نبریم

👇👇👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان _تالشی_گویش_آستارا

زِرَه دو – zera do : درخت ازگیل
زِر – zer : ازگیل

#طرقدار

#گویش_ماسال:
فتره دار fətəra dār
درخت ازگیل
#محسنی
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- کوره را (kura rā): راه باریک و متروکه که کمتر استفاده می شود.
2- سنگه را (کتیله)
:(sənga rā katila)
راه سنگی صعب العبورکه ناله چاکن هم می گویند.
3- سنگه ریجه را (sənga rija rā):
راه ریگزاری و سنگریزه ای با شیب بالا
4- آوه را (āva rā): راه آب
#گردآورنده_مریم_محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-پَرتَوی(paravi):دیوانه
تور(tor):دیوانه

 

۳-ترسال( tarsāul):ترسو

۴-بگاردن(bəgārdən):
بگردان

۵-بگلاون(bəgəlāvən):
بجوشان
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چند پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_هشبر_میانکوهی

1- بُج- (boj) - بگو
2- مُج- ( moj) - نگو
3- اُرَسی - (orasi) - شنیدی
4- اُنرَسی - (onrasi) - نشنیدی
5- بنش - (bnş) - بشین
6- مَنش -(manş) - نشین
7-رُ بش - (ro bş) -راه برو
8- تُز - (toz) - گردوخاک
9- وَرَ - (vara) - بَره گوسفند
10- گولَ -(gola) - گوساله
11- لیل اُو - (lelov) - اب گلالود
12- سِس- (ses) - بی نمک
13- سو - (so) - شور
14- شین -(şin) - شیرین
15- تِل - (tel) - تلخ

#گردآورنده_حمید_پورفتحی -مینکوه
ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️یک قدم برای زبان #تالشی بردار!

 

عضو شو:
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#گادوشی ( Gāduši ) : دوشیدن شیر از گاو ، گاودوشی

#محمد_رضا_فدایی_ماسال


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - کرش ( kərš ) : خاک گون ، مانند خاک .
« دور بوبو آتشی چوون که پاک کرش آکرده »
دور باد آتش خانه ی شان را با خاک یکسان کرد .
« چه کرشی کویی کارم »
بر خاکش کدو میکارم / نفله اش میکنم / به خاکش میمالم .

۲ - بره کره ( bara kəra ) : پاشنه ی در .
« کینه خونه چه دده که بره کره کرا کنی »
به بهانه دختر داشت پاشنه در خانه ی پدرش را در می آورد .

۳ - کوره فوس ( kura fus ) : گل مژه .
ورم حاصل از نفوذ هوا به سوراخ مژه ی افتاده راگل مژه گویند .
« چه چمه میجه کوره فوس با ، چه دیل کرا تره کی »
مژه اش گل داده بود ، دلش داشت می ترکید .

۴ - کوکلا ( kuklā ) : توطئه ، پاپوش .
« چه کار کوکلایه » کارش توطئه است

۵ - کونه پسه کی ( kuna pasaki ) : پس پس .
« کونه پسه کی دشه تیلاواری دیله »
عقب عقب وارد تلنبار شد .

۶ - کومه ( kuma ) : اتاقک محقر .
« که که نبو واته ای کومه ییه »
خانه که نمیتوان گفت اتاقک محقری است .

۷ - کوناکون ( kun ākun ) : عقب عقب .
« اون کرا کوناکون شون »
آنها دارند عقب عقب میروند .

۸ - کون آگرد ( kun āgard ) : به عقب بر گشتن .
« وختی خرسی کون آگرد کرده چمه اشهدم خونده »
وقتی خرس به عقب برگشت اشهدم را خواندم .

۹ - کونه ویسنه ( kuna visne ) : با باسن به روی زمین حرکت کردن .
« چمه خردن کونه ویسنه کره »
فرزندم با سایش باسن به زمین حرکت میکند .

۱۰ - کون شیلی ( kun šilli ) : تنبلی .
« نمازه خونی را کون شیلی مکه »
برای خواندن نماز تنبلی نکن .

۱۱ - کونه مخه ( kuna mexa ) : تحفه .
« مگه دنیا کونه مخه یه »
مگر تحفه ی دنیاست .

۱۲ - کون سوجی ( kun suji ) : پشیمانی .
« گردش نشیمه اسه مرا کون سوجی منده »
گردش نرفتم حالا برای من پشیمانی مانده است .

۱۳ - کون و مان ( kunu mān ) : خشتک .
« چه کون و مان پاره آبا »
خشتکش پاره شده بود .

۱۴ - کونه پسه ( kuna pasa ) : باسن .
« هده تیلله چه کونه پسه آو آبه »
آنقدر دویده باسنش آب شده است .

۱۵ - کونه ( kuna ) : ریشه .
« وییه داری کونه کو کندمونه »
درخت بید را از ریشه در آوردیم .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

پیش کاول ( Piškāvəl ) : خیشی که برای تخت و هموار کردن گل و لای مزرعه قبل از نشا بکار گرفته میشود و آن عبارت از تخته ی موربی است با دستگیره و بهمان شکل خیش که وصل به طنابهایی است
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی
شالَخوروسه = ترسو، بزدل
گاردندِه = گرداندن
گلاوندِه = جوشاندن
گل کردِه = جوشیدن

۱ - موچه = بلال
۲ - فانوس = فانوس
۳ - سو = گیاه گلپر
۴ - سوء دونه = دانه گلپر
۵ - دَلف = سطل
۶ - تونگ = دُلچه = پارچ
۷ - سس = بی نمک
۸ - سور = شور
مردرند = دورو، حیله گر، فریبکار mrdrnd
#گردآونده_علی_خوشگفتار

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-اسکلَه(əskəla):تیرکشدن
قسمتی ازبدن براثر درد

۲-ایفاقه(Eifāğa)خوب شدن

۳-گوندی(Gondi):میل
جوراب بافی که پنج عدد
است

۴-گیلَه هَر(Gila har):طحال

۵-بوروبورو(bourou bourou):
مورمور شدن بدن بر اثر
کوفتگی
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

سوت که چرا / چراسوتکا
(sotkačərā):
چراغ زنبوری

#فرنگیس_قلیزاده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- را (rā): راه
2- جاده (jāda): راه
3- ماشونه را (māšuna rā): راه ماشین رو
4- بسته (basta): راه
5- روخون (ruxun):
گیریه را (girya rā): راه ییلاقی
#گردآورنده_مریم _محسنی
ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

مشبغه گوره وه ( Məšabaqa gureve ) : جوراب پشمی رنگینی که نقشهای دوران باستانی را به یاد آورد . توجه به خطوط و زوایای قرینه مهم است و گرنه پشمه گوره وه نامیده میشود .
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - کونه مونه ( kuna muna ) : سستی ، تعلل .
« ام کاری را کونه مونه مکه »
برای این کار سستی نکن .

۲ - مسمس ( məsməs ) : مسامحه ، این پا آن پا .
« برامه ی چده مسمس کری »
ای وای چقدر این پا آن پا میکنی .

۳ - بوغ ( buq ) : بخور .
« گلنده آوی بوغ سردگی را خوبه »
بخور آب جوش برای سرما خوردگی مفید است .

۴ - کوییه تاره ( kuya tāra ) : تره و خورشتی از کدو .
« کوییه تاره نه سور هردمه »
با تره کدو شام خوردم .

۵ - کیشه خال ( kiša xāl ) : شاخه درخت شمشاد که از آن جارو میسازند برای روفت و روب حیاط منازل روستایی .

۶ - کیف ( kyf ) : نوعی قرص از تریاک که در زمان قدیم مادران به نوزادان گریان و بیمار میدادند .
« کیف دوره خردنی کشتره ؟ »
با خوراندن حب تریاک بچه را کشتی ؟ .
« کاکو کشتمه اگه کیف مبی خردن مری »
کجا کشتم اگر قرص تریاک نبود بچه میمرد

۷ - کیله ( kila ) : کرت مزرعه .
« از همه هفت کیله بجار دارم »
من همه اش هفت کرت مزرعه ی برنج دارم .

۸ - گاسیل ( gāsil ) : پهن گاو .
« گاسیلی بی خیه نه آروفته »
پهن گاو را باید با پارو روبید .

۹ - گا گرنه ( gā gərna ) : ناله ی گاو .
« نزونوم چرا گا گرنه کرده »
نمیدانم برای چه گاو ناله سر داد .

۱۰ - گا گره ( gā gəre ) : صدای گاو .
« چمه سییا گا گره خاسه »
صدای گاو سیاه ما زیباست .

۱۱ - گا میرایی ( gā mirāey ) : مرگ و میر گاوی .
« اوسال هنی گا میرایی دارم »
امسال باز هم مرگ و میر گاوی داریم .

۱۲ - گا ویر آکر ( gā vir ākar ) : آنکه گاو را به پایین هدایت میکند .

۱۳ -گازه ماله ( gāza māla ) : اثر دندان .
« برامه خرسی گازه ماله گا پشتی کو دری »
ای داد پشت گاو اثری از دندان خرس دارد .

۱۴ گارت ( gārt ) : کارت ، بلیط .
« چه عروسی را گارت داریمی »
برای عروسیش کارت داشتم .

۱۵ - گازه اژگره ( gāza ?ežgərə ) : دندان قروچه .
« جوانن خاوی کو گازه اژگره کرن »
جوانان در خواب دندان قروچه میکنند .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم

یه جا واسه اونایی که:


زبان #تالشی رو دوست دارن❤️❤️


👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

گالیشه سرا(ماله سرا) و دارو درگونه کَه
( Gāliša sərā wu Dāru dərguna ka )
: محوطه ی دامداری سنتی و خانه ای که از گرده بینه ی درختان ساخته
شده است .
#ماسال_فدایی
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال


۱ - گازه خاله ( gāza xāla ) : دندانهای فاصله دار و نمایان .
« هنی چه گازه خاله آبه »
باز هم دندانهای فاصله دارش نمایان است .

۲ - گا گدار ( gā gudār ) : گاه گاهی .
« چاکه شتییه گایییه گا گدار بر خسه »
گاو شیرده ی خوبی است گاه گاهی بیابان خوابی میکند .

۳ - گو خور بر ( gav xavar bar ) : خبر چین .
« بد آدمی نی ایته اسه اشترا گو خور بره »
آدم بدی نیست کمی هم حالا خبر چین است .

۴ - گرد گیج ( gərdəgij ) : در نزدیکیها چرخیدن .
« هه نی منده هنته هم ورون گرد گیج کره »
او هم هست و همینطور همین طرفها میگردد .

۵ - کسپه ( kaspa ) : چمبره ی کاهی برای زیر دیگ و هر ظرف داغ .

۶ - گرمه تب ( garma tab ) : تب گرم مقابل تب سرد = سرده تب ( sarda tab )

۷ - گرم و خشک ( garmuxəšk ) : خشک شدن بر اثر گرما ، حصبه .
« ای گرم و خشک گینه »
بر اثر گرما به بیماری تیفویید / حصبه / محرقه دچار شده است .

۸ - گرم و سرد ( garmusard ) : دو هوایی شدن ، سرما خوردن .
« ای گرم و سرد به »
دو هوایی شده است / سرما خورده است .

۹ - گرمه ناخوشی ( garma nāxuši ) : بیماری محرقه ، بیماری حصبه یا تیفویید .
« چمه دشبندون گرمه نا خوشی بیگینه »
دشمنانمان به بیماری محرقه یا حصبه دچار شوند .

۱۰ - یره قون ( yaraqun ) : زردی ، یرقان .
« یرقون کرده شه » زردی آورده است .

۱۱ - گندمی ( gandəmi ) : نان لواشی است ظریف بر خلاف تصور نه از آرد گندم بلکه از آرد برنج .

۱۲ - گوراگور ( gurā gur ) : یک ریز ، پشت سر هم .
« آدمن گوراگور کرا هه وری نه شون »
افراد یک ریز دارند از همان طرف می روند .

۱۳ - گر گنس ( gər gənəs ) : صدای دو رگه ، بد قواره .
« مرده شور چه گر گنسه هیکلی ببره »
مرده شوی ریخت بد قواره اش را ببرد .

۱۴ - گوز خور چی ( guz xavar či ) : جاسوس ، آنکه از کوچکترین رخداد همگان را خبر میکند .

۱۵ - گوزه گو ( guza gav ) : حرف مفت .
چه گوزه گون هی را به درد شون »
حرفهای یاوه اش بدرد خودش میخورد .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-اشکیل(Aškil): اولین شخم
مزرعه یا شالیزار که بعداز
برداشت محصول می زنند

۲-ای چکرَه(Eičəkra):تا
زیر زانو ،اندازه زیرزانو
ای زنگ(Eižəng):تازانو

۳-تنگر(təngər):تگرگ،
سرد، تگری

۴-چِمایی(čemāey):زخم
زبان،سرزنش

۵-رَخیستَه(raxista):رها شد،
نجات یافت،
رَخیستِه(raxiste):رهاشدن
نجات یافتن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- نره را (nara rā): راه راست ییلاقی
2- سرپره را ( sarpera rā):
جیر سوئه را (jirsua rā): راه شیب دار ییلاقی و جنگلی از پایین به بالا
3- کفاسوئه را (kafāsua rā): راه ییلاقی و جنگلی از بالا به پایین
4- ماله را (māla rā): راه مالرو
5- داره ویسا را (dāra visā rā) راه حمل ونقل چوب جنگلی
#گردآورنده_مریم _محسنی
ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی را نجات دهیم

 

 

عضویت:👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

کیشه خال ( Kiša xāl ) : جاروی دسته بلندی از شاخه ی درخت شمشاد که برای روبیدن آت و آشغال حیاط منازل از آن استفاده میشود .
#فدایی_ماسال
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی

مرسَه مَجمَه(mərsa majma):
سینی مسی
#فرنگیس_قلیزاده
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_هشبر_میانکوهی

علایم سرما خوردگی در گویش میانکوهی...

1- سَ دُج - (sadoj) - سردرد
2- ونیکو اُو اومِ - ( vniko ovome) - ابریزش بینی
3- سَ گیجَ - (sagija) - سر گیجه
4- لوکَ دُج - (lokadoj) - گلو درد
5- پَشیَ و جُنَ لِرز - ( paşya v jonalerz) - تب و لرز
6- بِ کِف - ( bekef) - بی حال
7-چَشَ دُج - (çaşadoj) - چشم درد
8- هَس - (has) - سرفه
9-جُنَ دُج - (jonadoj) - بدن درد
10-ترَدُج - (tradoj) - شکم درد

#گردآورنده_حمید_پورفتحی -مینکوه
ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چند پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - سییا سونی ( siā suni ) : تیره ، گر گرفته .
« هوا سییا سونییه »
‏ هوا تیره است / هوا گر گرفته است .

۲ - هوا سو آدوئه شه ( havā su ādu ?aša ) : آسمان به سرخی گراییده است .
« هوا سو آدوئه کرا پداره »
آسمان به سرخی زده دیگر نخواهد بارید .

۳ - دم دکرده هوا ( dəm dakarda havā ) : هوای گرفته ، هوای کمین کرده ، هوای گرم .
« هم دم دکرده هوا ، هسه ای سته که بواره »
این هوای ابری و گرفته ، نزدیک است که ببارد .

۴ - هوا سییا دمرده ( havā siā damarda ) : هوا به سیاهی زده است .
« هوا سییا دمرده هنی خوا بواره »
هوا به سیاهی زده میل باریدن دارد .

۵ چفت و رفتییه هوا ( čəftu rəftiya havā ) : هوای نا پایدار .
« چفت و رفتییه هوا کو نبو کار کرده »
در هوای نا پایدار نمیتوان کار کرد .

۶ - هوا خشی ( havā xəši ) : هوای خوش ، هوای آفتابی .
« هوا خشی ، دیل خشییه ، ور و وشن ، نا خوشییه »
هوای آفتابی دلخوشی است ، برف و بوران کسالت آور .

۷ - ملایمه هوا ( məlāyəma hvā ) : هوای آرام .

۸ - بد هوایی ( bad hvāey ) : هوای بد .
« آسمونی هنی بد هوایی سر گته »
باز هم آسمان منقلب شده است .


۹ - بره هوته هوا ( barahute hvā ) : هوای بسیار سرد .
« بره هوته هوا کو آدم سنجو کره »
هوای بسیار سرد قولنج می آورد .

۱۰ - بیگر نگره هوا ( biger nəgəra hvā ) : هوای نا معلوم .
« هوا بیگر نگر داره »
هواست دیگر یک روز خوب است یک روز بد .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

🔴گذشته ها وخاطراتش رو از یاد نبریم

👇👇👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- برک (bark):خیلی زیاد، عالی
برکه میمونی گته شا
barka mimony getašā
مهمانی عالی برگزار کرده بود
2- جیمیسته (jimiste): هجوم آوردن، جمع شدن جمعیت زیاد ،سرازیر شدن
برک جیمیستی نا
bark jimistay nā
جمعیت زیادی جمع شده بودند
3- بی چم و دیم (bi čem u dim): بی چشم و رو
بی چم و دیمه آدمیه
bi čem u dima ādamiya
آدم بی چشم و رویی هست
4- پسمیسته (pesamiste): منصرف شدن، ترس بر داشتن
کاری دری یا ای دفه پسمیسته
5- ریزیسته (riziste): گم و گور شدن
نزونوم کا ربزیستی نا
nezunum kā rizistay nā
نمیدانم کجا گم و گور شده بودند
#گردآورنده_مریم _محسنی
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

🌺🌺 کلمات #تالشی محل زندگی تونو با ما به اشتراک بزارید
#فومن
#آلیان
#گشت
#ماسوله
#خانوانه
#کلرم
#شنبه_بازار
#خوشکنودهان
#شفت
#سیاهمزگی

@vajenameh_taleshi 👈
#ماکلوان
#ماسال
#وردوم
#کوچکام
#وشمه_سرا
#خوانقابر
#چسلی
#شالما

@vajenameh_taleshi 👈
#طاسکوه
#میرمحله
#سراکه
#شاندرمن
#اولم
#پیرسرا
#پلنگه_سرا
#بی_تم
#سیاهمرد
#نیلاش
#شیخ_نشین
#تنیان
#سیاورود
#رضوانشهر
#پره_سر
#اسالم
#هشتپر
#لیسار
#خطبه_سرا
#حویق
#چوبر
#لوندویل
#آستارا
#عنبران
#نمین
#کلور
#هشتجین
#خلخال
و...

عضو شو👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_هشبر_میانکوهی

1- بُج- (boj) - بگو
2- مُج- ( moj) - نگو
3- اُرَسی - (orasi) - شنیدی
4- اُنرَسی - (onrasi) - نشنیدی
5- بنش - (bnş) - بشین
6- مَنش - (manş) - نشین
7- بحس - (bhs) - بخواب
8- مَلی - (mali) - تکون نخور
9- پِوَز - (pevaz) - بپر
10- پِمَوَز - (pemavaz) - نپر
11- اُچین - (oçen) - بِکن
12- اُمَچین - (omaçen) - نَکَن
13- بژَن - (bjan) - بزن
14- مَژَن - (majan) - نزن
15- پِش - (peş) - بالارفتن - عقب

#گردآورنده_حمید_پورفتحی -مینکوه
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️
برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#گافرو(gãfəru):گهواره

#تالشی را از یاد نبریم❤️

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - ترشه تاره ( tərša tāra ) : تره ی ترش ، خورشتی از سبزیجات تازه .
« زیره شو ترشه تاره داریمون »
دیشب خورشت تره ی ترش داشتیم .

۲ - پله / پلا سره تاره ( pəle / pəlā sara t āra ) : اگر سبزیجات تازه را بر روی برنج در حال دم کشیدن قرار دهند و سرانجام مقداری از همان برنج پخته را همراهش کنند و روغن و تخم مرغ و ادویه به آن اضافه کنند دارای خورشتی لذیذ خواهند شد که به آن پله / پلا سره تاره میگویند .

۳ - فند ( fand ) : فن .
« خیلی فندون بلده »
فنون زیادی را میداند .

۴ - گرو ( gərav ) : گرو ، رهن .
« بی پولیما چمه قالی گرو نومه ایته پول ویگتمه »
بی پول بودم فرشم را به گرو دادم و مقداری پول گرفتم .

۵ - داره پا ( dāra pā ) : نگهبان درخت و آن هنگامی است که میوه ی درخت را می چینند و یک عدد میوه را باقی میگذارند و اعتقاد دارند که با گذاشتن آن یک میوه سال بعد درخت میوه ی زیادتری خواهد آورد چرا که مراقب داشته است .

۶ - قلمس ( qəlməs ) : از گیاهان دارای گل و دانه که دانه اش مایع رنگی دارد .
« مگه ته قلمسه دونه نه رنگ کرده شونه ؟»
مگر ترا با دانه ی گیاه قلمس رنگ کرده اند ؟ .

۷ - قوپه ( quppa ) : کپه .
« پییازی قوپه کرده » پیاز کپه زده است .

۸ - قوشبند ( quš bend ) : حلقه ی چرمی متصل به زین اسب که زیر دم اسب قرار میگیرد .

۹ - سینه بند / سینابند ( sina bend / sinā bend ) : آلتی چرمی که از دوطرف جلوی زین اسب به سینه ی اسب رسیده و انتهایش به حلقه ای چرمی متصل است که تنگ زین اسب از آن حلقه میگذرد و زین بر پشت اسب محکم میماند .
« قوشبند و سینا بند زینی کو سختینه »
قوشبند و سینه بند به زین وصل اند .

۱۰ - داله ( dāla ) : کمر بند چرمی .
داله مزا ( dāla məzā ) : بازی جمعی پسرانه با کمربند چرمی

۱۱- کله ورزا ( kala varza ) : گاو نر

۱۲ - کاله سی ( kāla si ) : درد اوایل زایمان که زیاد جدی گرفته نمیشود .
« هلا کاره ، چه اشکم کاله سی کره »
حالا مانده ، دردش نارس است و جدی نیست .

۱۳ - ماملی ( māməli ) : کامپوره .
« ماملی نی سییا کوتی مونو مومتها چه میوه رنگ سره »
کامپوره همانند زالزالک است با این تفاوت که رنگ میوه اش سیاه نیست بلکه قرمز است .

۱۴ - کترا وشتن ( katrā vaštan ) : رقص با قاشق چوبی .
کترا ( katrā ) : قاشق چوبی بزرگ .
« کترا وشتن عروسییون کو دوه »
رقص با قاشق چوبی در عروسی ها متداول است .

۱۵ - کاسه کولی ( kāsa kuli ) : نوعی ماهی کوچک با چشمانی به رنگ سبز .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- پرکیسته (parkiste): آواره شدن، متواری شدن، از جلوی چشم دور شدن
2- پره کیسته (parakiste)، پره کیه (parakiye): لرزیدن
3- پروفته (perufte): کندن زمین و خالی کردن آن برای چاه یا چاله و گودال
4- پزارنده (pezārənde): پاره کردن و جر دادن پارچه و کاغذ
5- پشکیسته (pəškiste): کج و معوج شدن، بهم خوردن حال از شنیدن حرفی که باب میل نباشد.
#گردآورنده_مریم_محسنی
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

🔴گذشته ها وخاطراتش رو از یاد نبریم

👇👇👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️
برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-بدِرز(bəderz):بدوز
آدِرز(āderz):بدوز
آدِرز ویدِرز(bəderzāderz):
دوختن از هرطرف،دوخت
ودوز
آدِشتِه(ābešte):دوختن

۲-اَنَه چَر(anačar):
نچریدن
اَنَه رَس(anaras)نرسیده
کال
۳-اَنَه زون(anazon):
ندانستن، ندانسته،نادان
نادان
۴-اَنَه زونی(anazoni):
وانمودبه ندانستن
۵-اَنَزنی(anazni):بی اعتنا،
بی توجه،خودرا به ندیدن
زدن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_آستارا

1-هوو - hâvo: هوا
2-سارد - sârd: سرد
3-گام - gâm: گرم
4-هر - hēr: ابر و مه، هوای ابری و مه آلود
5-هی شی - hayši: خورشید
6-اوسمون - osmun: آسمان
7-اوشم - ošēm: ماه
8-سوعه - sua: ستاره
9-اوستوه - ostova: ستاره
10ایوز - ayoz: شبی که آسمان ابری نیست و ستاره ها مشخص هستند
11-سوج - suj: سوزش
12-سوته - sute: سوختن
13-تاقرسه - tâqersa: تگرگ

#ضیا_طرقدار
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️یادِ اون روزای پُر از ساده گی بخیر❤️

🌺عکسهای خاطره انگیزتون را با ما به اشتراک بزارید📹🎥📽

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال


۱ - کشه بن ( kaša bən ) : زیر بغل .
« روکیما چمه دده من کشه بن آگری »
کوچک که بودم پدرم مرا زیر بغل میگرفت .

۲ - کشت کار ( kəštə kār ) : کلنجار .
« هده ده هم اسبی نه کشت و کارم کرده وروش آبه یمه »
آنقدر با این اسب کلنجار رفته ام خسته شده ام .

۳ - کشک ( kašk ) : بی مزه ، خود نما .
« کشکه آدمون شکلی نشام وینده »
از دیدن افراد بی مزه خوشم نمی آید .

۴ - کفات ( kafāt ) : پرنده ای نوک دراز بنام ابیا .
« چمه کولانگری کو ای گله کفات دلکا »
در دام من یک عدد پرنده ی ابیا افتاده بود .


۵ - کفتال ( kəftāl ) : کفتار ، فرتوت ، عجوزه .
« دور بوبو کفتالی مونو »
دور باد شبیه کفتار شده است .

۶ - کفتن ( kəftən ) : بیمار و زرد گونه .
« هه کفتنی را اسه کی بو »
حالا چه کسی نصیب آن مریض خواهد شد .

۷ - کله به کله ( kalla ba kalla ) رو در رو .
« بازاری کو ای نه کله به کله بیمه »
در بازار با او روبرو شدم .

۸ - کله کله ( kalla kalla ) تکه تکه .
« سغه داری برنده شا و ای کله کله کرده شا »
درخت آزاد را انداخته بود وآنرا قطعه قطعه کرده بود .

۹ - کله نوئه ( kalla nu?e ) : سر گذاشتن ، تسلیم شدن .
« اه مگه ای را کله نه ؟»
او مگر تسلیمش میشود ؟.

۱۰ - کم پیدا ( kam paydā ) : نایاب .
« کا مندیره ؟ کم پیدایره ؟ »
کجایی پیدات نیست ؟

۱۱ - کمر به بن ( kamar ba bən ) : کمر به پایین .
« چه کمر به بن یره آبه »
از کمر به پایین زخمی است .

۱۲ - کمره خاش ( kamara xāš ) : ستون فقرات ، استخوان کمر .
« اشته کمره خاشی مچاکن »
استخوان کمرت را نشکن .

۱۳ - کمرییه اسب ( kamariya ?asb ) : اسب کمر شل ، اسب معیوب از ناحیه ی کمر .
« چه کمرییه اسبی اسه کی دنشه »
حالا چه کسی سوار اسب کمر شلش خواهد شد .

۱۴ - کند ( kənd ) : لبه ، دیواره .
« که پشتی کند دکله هیسته »
دیواره ی پشت خانه رانش کرده است .

۱۵ - کئوئه خس ( kau?a xəs ) : سیاه سرفه .
« کئوئه خسی خردنی کشته »
سیاه سرفه بچه را کشت


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️


عضویت:
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-اَنشتا(aneštā):گرسنه
اَنشتا دیل(aneštā dil):
شکم خالی وگرسنه
وِشیر(vešir):گرسنه
۲-بخس(bəxəs):بخواب
بخسَه(bəxəsa):بخوابید
بخسَاون(bəxəsavən):
بخوابان
۳-بَلَکَه(balaka):افتاد
بَلَکِه(balake):افتادن
بَلَک(balak):بیفت

۴-بوا(bəvā):بگو
بوام(bəvām):بگویم
بوایه(bəvāye)بگویید

۵- بشا(bəšā):بتواند
بشام(bəšām):بتوانم
بشایَه( bəšāye):بتوانید
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#ویراستاری_نشده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️یک قدم برای زبان #تالشی بردار

 

عضو شو:
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- بلبلی ریسه (bəlbəli rise): یک ریز حرف زدن
2- پچم هرده (pečam harde): یکه خوردن
3- مارجونه پره کرده ( mārjuna para karda): اصطلاحی برای هجوم مورچه هاست.
4- لاله مزا کرده (lāla məzā karde): ساکت با شکلک ادا درآوردن
5- دلم دلم هرده (dalam dalam harde): تلو تلو خوردن
#گردآورنده_مریم_محسنی
ویراستاری_نشده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

بایَه قدیمَ روسوماتی ویر بوأرَم❤️

 

 

#عضو_ببَه
@vajenameh_taleshi 👈

چند پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - گف / گو به سر ( gaf / gav ba sar ) : از اصل موضوع دور شدن .
بحث را عوض کردن .
« دا من ویندشه ، گف / گو به سرش کرده »
‏ تا مرا دید موضوع را عوض کرد .
‏ « یندی نه چه لوئه درینا دا منشون وینده گف / گو به سرشون کرده »
‏در باره ی او سخن میگفتند تا چشمشون به من افتاد بحث را عوض کردند .

۲ - گلف سنگین ( gəlaf sangin ) : شمرده ، محتاط در رفتار و کردار .
« چه گف ژنده گلف سنگینه »
سخنانش شمرده است .

۳ - گولونجه مو ( gulunga mu ) : موی چین چین ، موی مجعد .

« بضی تالشه کینن گولونجه مو دارن »
بعضی از دختران تالش موهای مجعد دارند .

۴ - لیسک ( lisk ) : لوس ، بازیگوش .
« لیسکه خردنییه ، مومکینه بلایی اشتن سر بوئره »
بچه ی بازیگوشی است ممکن است بلایی بر سرخود بیاورد .

۵ - مورغونه دچاکن ( murguna dačākən ) : نیمرو .
« اورو سبی مورغونه دچاکنینه چاشته هردمه »
امروز صبح با نیمرو صبحانه خوردم .

۶ - مخش ( məexəš ) : ملس ، دلچسب .
« مخشه هوا و گردش »
هوای ملس و گردش .
« شاواره اناری خریه مه وییر شیرین نی ولی مخشه »
انار شاهواری خریده ام زیاد شیرین نیست اما دلچسب است .

۷ - مغریب ( maqrib ) : غروب .
« الان که ده مغریبه کرا شو دلکه هنته بومون سبا »
الان که غروب است و دارد شب میشود بگذار برای فردا .

۸ - آتشک ( ātašak ) : شانکر ( šānkər ) نوعی بیماری باکتریایی و مقاربتی .
شانکر با مقاربت به انسان سرایت میکند که با مصرف آنتی بیوتیک درمان میشود .
نوع دیگرش هم به درختان میوه سرایت میکند .

۹ - چسه جان ( čusa jān ) : عرق سوز .
« تنده آوتاو چسه جان وره »
آفتاب داغ عرق سوز می آورد .

۱۰ - ارخچین ( arax čin ) : زیر پوش ، عرقچین .
« چند سالون ارخچین دو نییا »
سالها قبل زیر پوش متداول نبود .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش هَشبَری (میانکوهی )

۱-وُش - علف- (voş)
۲-دو - درخت -(do)
۳-شوم - شخم زدن با دست(şom)
۴-هونی - چشمه (honi)
۵-دِل - سگه ماده (del)
۶-زِر- ازگیل (zer)
۷-عَنگوین - عسل (angvin)
۸-شت - شیر (şt)
۹-چَپَر - پرچین (perçin)
۱۰- پَرد - پُل (pard)
#گردآورنده_حمید_پورفتحی
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️
برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

دوستان و همراهان گرامی
گروه واجه واج در سطوح زیر فعالیت دارد:

1-گروه عمومی واجه واج:
انتشار مطالب مختلف با موضوع فرهنگ وادبیات تالش ونقد نویسی برای مطالب منتشره در کانال و...
(حضور برای عموم آزاد است)

2_گروه تخصصی واجه واج:
در این گروه اعضای فعالی حضور دارند که بصورت جدی در بحث واژه نویسی و پا نویسی و نقد نویسی با ما همکاری میکنند
(عضویت محدود)

3-کانال واجه واج:
لغات منتشر شده در دو گروه فوق پس از دسته بندی و بایگانی به مرور در کانال منتشر می شوند
@vajenameh_taleshi 👈


4-وب سایت واجه واج:
مطالب منتشره در کانال برای آرشیو بهتر و قابلیت دسترسی در صفحات جهانی وب ; در این وب سایت منتشر می شود
http://vajenameh-taleshi.blogfa.com

 

علاقه مندان به زبان تالشی می توانند
در هر چهار سطح فوق با ما همکاری کنند و برای مدیریت هر چهار سطح
ما محتاج یاری دوستان بیشتری هستیم
لذا شما می توانید به فراخور علاقه و وقتی که می توانید برای زبان تالشی اختصاص دهید
برای عضویت و همکاری در سطوح مذکور
اعلام آمادگی نمایید🙏
https://t.me/vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- مرسه دچین (mərsa dačin): چهارپایه ای که رویش ظرف و ظروف می چیدند. معمولا کنار چاه آب درست می شد ظرفها را بعد از شستن برای خشک شدن زیر آفتاب آنجا می چیدند.
2- مرس (mərs): مس، ظرف و ظروف
3- ام پا اه پا (əm pā á pā): لنگه به لنگه کفش و پا افزار. مترادف ام لینگه اه لینگه
4- ام پا اه پا کرده (əm pā á pā karde): ناتوان در تصمیم گیری
5- د سر دمبک (də sarə dəmbak): دو رو
6- وشکنه کرده (vəškəna karde): پرندگان خاک را با نوک و منقار زیر و رو می کنند.
7- سفه (safa): سبد چوبی بزرگ برای نگهداری میوه در روی درختان و ذخیره آن برای زمستان. و برای حمل کود حیوانی از طویله به مزرعه هم استفاده می شد و ...
8- راوه (rāva): شیره
9- چی سوج (či suj): عرق سوز
10- خمنا (xəmnā): یک اندازه، مثل هم
11- گوسند (gusand): گوسفند
12- شوچره (šavčara): تنقلات و میوه در دورهمی های بعد از شام شبهای بلند . شو جیره هم گفته می شود.
13- پس آوند کرده (pasāvend karde): روسری را به جای زیر چانه در پشت گردن گره زدن. معمولا روسری سه گوش یک لا که لچک نام دارد دو گوش بلندش را در پس گردن گره می زنند.
14- دسمال (dasmāl): روسری
15- لر (lər): پخمه، دست و پا چلفت
#گردآورنده_مریم_محسنی
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-دارشت(dārəšt):جنگل انبوه
وپردرخت
۲- دارودوچون(dārodočon):
درخت و چوب
داره بار( dārabār):حمل چوب
ودرخت

۳-داره کونه(dārakouna):
قسمتی از درخت که پس از
درخت برجای مانده است

۴-داره کلا( dāraməlā):
انگل های قارچی شکل که
برتنه درختان بزرگ جنگل
بوجود می آید

۵-داره گوزگا(dāragozgā):
قورباغه سبز رنگ درختی
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️
برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_شیرین_تالشی_گویش_پیریوسف(فومن)

۱-پندَمَه / هوا پندَمیَه pandama
هوای بسته _هوای خفه(در تابستان)

۲-گا گردَن نوئه / گوسَندی گَردَن نوئه

گاو ویا گوسفندی که از فرط بیماری ، بیحالی بصورت دراز کش می افتد.در واقع رمقی برای او نمانده و انسان مجبور به(کشتن)، ذبح دام می نماید.

۳-پِرَوش :
ام زوئه غولی یَه طایفه ئون پِرَوش کَره.
این فرزند /بچه به طایفه غولی یَه شباهت دارد.
(غولی یَه: نام طایفه ای در فومنات)

۴-بجارَه کار : کار در مزرعه.

۵-توم : بوته های برنج قبل از نشا.
توم /ساقه اش یک بند دارد

۶-توم جارَ : مکانی که تالشان در قدیم با پرچین محسور می نمودند و بعد از آماده سازی محل جوان های جو را در آنجا می ریختند ،بعد از رشد و نمو جوانه ها رو بوسیله چاقو یا یک شی فلزی همراه با مقداری از خاک در مزرعه می کاشتند،در واقع نشا رو انجام می دادند.


۷-توم جارَه کیلَه : یک کرت جوانه جو

۸-شپل: Shpal.

دره ای قدیمی و باریک که معمولا از وسط روستا عبور میکند. آب این دره از رودخانه ای که در بالا دست قرار دارد نشات می گیرد.در فصل پاییز و زمستان بدلیل همجواری با کوه ها و مزارع اطراف، آب باران بطرف این دره سرازیر می شود در برخی روزها از اطراف پل سرریز می شود.

شپلی آو پُر آبَه.

آب دره پر شد.

گرد آورنده : #سعید_زبردست گشتی
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - پاک آچینا ( pāk āčinā ) : جمع آوری کلی .
« ووزه داری ووزی پچییه ما ، چه پاک آچینا را اون اومینه »
گردوی ریخته شده ی پای درخت را برچیده بودم زمان جمع آوری کلی آنها آمدند .

۲ - پا کار ( pākār ) : پادو ، تحصیل دار .
« مدا اربابی پاکارا »
مدا پادوی ارباب بود .

۳ - پیش نماز ( pišnəmāz ) : امام جماعت .
« چمه مچت / مزگت پیش نماز داره »
مسجد ما امام جماعت دارد .

۴ - پس نماز ( pas nəmaz ) : اقتداگر
« پس نماز پیشنمازی پشته ور مونو »
پس نماز پشت سر پیشنماز قرار میگیرد .

۵ - پیش مرگ ( piš marg ) : فدایی ، جان نثار ، پیش مرگ .
« هر کس شا اشتن مملکتی را پیش مرگ به »
هر کس میتواند برای کشورش پیش مرگ باشد .

۶ - پیشکش ( piškaš ) : هدیه ، تقدیمی
« ای گله گوسند من پیکش آدوشه »
یک راس گوسفند به من هدیه داد .

۷ - پینک ( pinak ) : وصله
« چمه پاره رختون مرا پینک بژن »
لباسهای پاره ام را وصله بزن .

۸ - تادار ( tā dār ) : توان دار
« خسته بخت ای تاداره اسبی دنشتا »
خوش بخت بر اسب توانمندی سوار بود .

۹ - ترکمه / اشکمه تراکن ( tərkama/ ?askama tərākən ) : حرف نشنو
« برامه چه لوئه مکه ای اشکمه تراکنییه که موا »
ای وای حرفش را نزن یک زبان نفهمی است که نگو .
« ترکمه یه ترکمه » .
نفهم است نفهم .

۱۰ - تره بوله ( tarabula ) : نو نهال
« هلا تره بوله یه ، وییر منده دا دار بوبو »
هنوز نونهال است خیلی مانده تا درخت شود .

۱۱ - توره اسپه ( tura ?aspa ) : سگ هار .
« توره اسپه کو دوری بکه »
از سگ هار دوری گزین .

۱۲ - تونگ ( tung ) : النگو
« زیر شا بازار گشه را تونگ بخره »
دیروز رفته بود بازار برای عروس النگو بخرد .

۱۳ - ووزه / ویزه مزا ( wuza / viza məza ) : بازی با گردو ، گردو بازی
« بری ووزه / ویزه مزا بکرم »
بیا گردو بازی کنیم .

۱۴ - ووزه / ویزه چینی ( wuza / viza čini ) : چیدن گردو از درخت .
« به بشم ووزه / ویزه چینی »
بیا برویم گردو چینی .

۱۵ - ووزه / ویزه پچینی ( wuza / viza pečini ) : بر چیدن گردو .
« شه یما ووزه / ویزه پچینی »
رفته بودم گردو برچینم .


۱۶ - ووزه / ویزه ویکویی ( wuza / viza vikuiy ) : کوبیدن چوب به شاخه های درخت گردو تا گردو از شاخه جدا شده و به زمین بیفتد را گویند .
ووزه/ ویزه راکه ( wuza / viza rāka ) : چوبی که با کوبیدن آن به شاخه های درخت گردو ، گردو از شاخه جدا و به زمین می غلطد .

۱۷ - ووزه / ویزه کوکو ( wuza / viza ku ku ) : کوکوی گردو .
« ووزه / ویزه کوکو لذت داره »
کوکوی گردو لذیذ است .

۱۸ - ویشور آلاوه ( višur ālāva ) : مالاندن آهک به دیوار ، آهک مالی
« ویشور آلاوه که دیاری ایسپی آکرده »
آهک مالی دیوار خانه را سفید کرده است .
‏ آلاوه ( ālāva ) : رسیدگی کردن .
‏سخن و یا چیزی را رساندن .
‏گیله آلاوه ( gila ālāva ) : ترمیم و رسیدگی با گل ، گل مالی .


۱۹ - دسه هه ( dasa ha ) : گرمای حاصل از اصطکاک کف هر دو دست .
گرمای حاصل از بهم مالیدن کف هر دو دست .
« چه دسه هه نه از گرم آبوم »
با گرمای سایش کف دو دستش گرم میشوم .


۲۰ - رخشن / مزکه ( rəxšan / məzaka ) : مضحکه . تمسخر .
« اوون امه مزکه / رخشن آگته »
آنها ما را به تمسخر گرفته اند .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شمالی ( منطقه آستارا )

1- شِی – šey : رفتن
2- شِه – še : رفت
3- بش شِه – bēšše : برفت ، کسی که می رود ، رفت
4- ناهو – nâho : صبحانه ( وعده خوراک صبح )
5- چوشتَه – čošta : نهار ( وعده خوراک ظهر )
6- شانگونَه – šângonâ : شام ( وعده خوراک شب )
7- گِلی یِه – gēliye : جوشیدن
8- گِل – gēl : جوش
9- اِسپَه – ēspa : سگ بزرگ
10- کِتَه – kēta : سگ کوچک

#گردآورنده_ضیا_طرقدار
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️
برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1- چه مونو چه! خاسه چی! (čə munu čə xāsa či): قیافه شو!
مسخره!
کنایه ای است در جواب کسی که با ادا درآوردن چهره اش با کسی یکی به دو می کند و یا حرف بی ربط می زند و لج کسی را در می آورد.
2- گله برن (gəla baran): یکی بافته نشده یا جا مانده یا یکی افتاده
(اصطلاحی در بافتن)
3- ریفتینگ (rifting): قلاب زدن ریسمان، نوعی گره ریسمان
4- زلمک (zəlmak): آدم لاغر نحیف
زلمکه هم گفته می شود
ریفتیک مترادف زلمک
5- البهل (albahal): فورا
البلی (albaly) هم گفته می شود.
6- فش فشه (faš faše): همدیگر را به فحش گرفتن
7- مقولی (maquli): چه خوب شد!
8- چکه دوراز (čaka davrāz): ناسالم، مندرس، آدم ناسالم که به زور از عهده کارهایش برآید.
9- درج (dərej): پشت کوهی
10- فنگه فنگه کرده (fəngə fəngə karde): من و من کردن
11- دنگی ژنده (dangi žande): اجازه حرف زدن ندادن،صدای کسی را خفه کردن
12- خست (xast): متراکم،فشرده
مترادف یندی کون (yandi kun)
13- علم قلمه کار کرده (alam qalama kār karde): بی مسئولیت کار کردن،بی دقت کار کردن
14- آمرسه (āmarasa): ناکام
15- برازمبه به (barāzəmba be): مسئولیت نداشتن،ضامن نبودن
#گردآورنده_مریم_محسنی
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-ده تار(datar):تاراج بردن

۲-نَجَقه(najağa):جنگی زورگو

۳-تَلَس میش(talamiš): عجله
زیاد ،بی قراری وبی تابی کردن
برای انجام کاری

۴-بی وَج(bivaj):ناجور،
نامناسب

۵-افچیر( afčir):چیره شدن،
غالب شدن،حریف شدن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_هشتبری_میانکوهی


1-هَوُ سَرده - هوا سرد است (havo sarde)
2-هَوُ گَمهِ - هوا گرم است (havo game )
3-هَوُ هرهِ - هوا ابری است (havo hre)
4-هَشی پِه موَ- طلوع افتاب (haşi bamua)
5-هَشی بنشتهِ-غروب افتاب (haşi bnşte)
6-اُسمون - اسمان (osmun)
7-اَیُز - ستاره (ayoz)
8-اُشمَ روشنی - ماه (oşmaruşni)
9-سوجَ - باد شدید و سرد (suj)
10-دُلچَ - تگرگ (dolça)

#گردآورنده_حمید_پورفتحی
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_فومن
کَلارو: نقطه ای از دامنه کوه با شیب تند،بسیار خطرناک و خطر سقوط در آن زیاد است

لاس : سنگ /انواع سنگ های بزرگ و کوچک.

گلِر : سنگ گلِر آبه
سنگ رو در سراشیبی رها نمودن/آزاد شدن.

چمینَه /چَم:
چم و خَم : ماهرانه /با سبک خاصی کار کردن.
البته در کشتی گیل مردی نیز از همین واژه استفاده می شود که مقصود فنون کشتی اشت.

#گردآورنده_سعید_زبردست
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️
برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - دو دومه ( dudoma ) : نام حشره ی دراکولا .

۲ - مش ( meš ) : مگس .

۳- عسله مش ( asala meš ) : زنبور عسل .

۴ - زرزنگ ( zarzang ) : زنبور وحشی .

۵ - بزبزه ( bəzbəza ) : نوعی سوسک به رنگ سیاه .

۶ - پونش / پومش ( poneš / pumeš ) : پشه .

۷ - مورجونه ( murjuna ) : مورچه .

۸ - تله مورجونه ( tella murjuna ) موریانه .

۹ - فرنگ ( fərang ) : سنجاقک .

۱۰ - جیک ( jik ) : جیر جیرک خانگی.

۱۱ - سومبور ( sumbur ) : زالو .

۱۲ - ملرز / لابه دون ( lābadun / malarz ) : عنکبوت.

۱۳ - گاگوئل ( ‌ gā gual ) : پهن غلطانک .

۱۴ -خره مش ( xara meš ) : خرمگس

۱۵ - اسپج ( aəspəj ) : شپش .

۱۶ - رشک ( rəšk ) : تخم شپش .

۱۷ - کک ( kek ) : کک

۱۸ - زلزله / زرزله ( zərzəla / zəlzəla) : سیرسیرک آواز خوان

۱۹ - کون سو ژن ( kunsužan ) : کرم شبتاب .

۲۰ - ماما ژنک ( māmāženak ) : کفشدوزک .
« ما ما ژنک !
کنته نشی کا شی ؟
انگوشته سر راشی ؟
بشه ژنه خازی
زونوم کرا ها شی »
ما‌ماژنک ( کفشدوزک ) ، کجا می نشینی و کجا می روی ؟ از روی انگشت راه می روی ؟ برو برایم خواستگاری ، میدانم داری آنجا می روی .
معمولا ماماژنک / کفشدوزک را روی دست می نشانند و به پشتش میدمند و به هر سو پر واز کند معتقدند که از آن سو میتوانند زن اختیار کنند .

۲۱ - پپو ( papu ) : پروانه .

۲۲ - بئیی ( baiy ) : حشره

۲۳ - جنج( janj ) : مگس سفید رنگی که غالبا در میان گوسفندان زندگی میکند که از ترشح بزاق دهانش انبوهی کرم ریز بوجود می آید و به دهان و حلق رمه بانان راه میابد که موجب خارش و عفونت گلوی آنان میشود . معمولا چنین عفونتی با قرقره و شستشو ی دهان با آب نمک و مصرف آنتی بیوتیک درمان میشود .

۲۴ - ساس ( sās ) : ساس ، حشره ای بد بو .

۲۵ - کنه ( kana ) : کنه .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- بی سبوت (bisubut): بی ادب، لوس
2- چک کرده (çak karde): تا کردن
مترادف چک تا کرده (čskə tā karde): تا کردن
3- روش (ruš): شل، آبکی
4- لا پنه یی (la penayi): پوشاندن، مخفی کردن
5- نخرچه (nəxərča): تپلی
6- میده پرورده (mida pervarde): به تهوع آوردن،حال کسی را بهم زدن
میده پرومه (mida perume): تهوع داشتن، بهم خوردن حال مزاجی
ماده مترادف میده است.
7- گله برن (gəla baran): یکی بافته نشده یا جا مانده یا یکی افتاده
(اصطلاحی در بافتن)
8- بی (bi): باید
9- بلواز (balvāz): بی قرار، بیرونی،کسی که در بیرون از منزل بودن را دوست دارد.
10- بز (baz): پس
11- را (rā): برای، بخاطر
مترادف خونه (xune)
12- ور (var): نزد، نزدیک
ور ژنده (var žande): کمک کردن
مترادف بال ژنده
13- نه (na): با
14- خونه خا (xunaxā): همدم قدیمی، آشنا،یار دیرین
بعضی از بانوان قدیمی که نام همسرانشان را نمی گیرند آنها را خونه خا صدا می زنند.
15- هی درنده (hay darande): تشر زدن، راندن حیوان
مترادف هی به دورگونون درنده (hay bə durgun darande): فراری دادن
#گردآورنده_مریم_محسنی
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

🔴گذشته ها وخاطراتش رو از یاد نبریم

👇👇👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-بپِه(bəpe):بپز
په ایسته(peeista):پخته
شده
۲-بِه(be):ببا-بگیر-بفرما
بِه آ (be ā): بیا آنجا
بِه یا(beyā): بیا اینجا
بپر(beper): راه برو
بمج(bəməj): راه برو،
حرکت کن

۳-بِه بَه(beba):بیا بخور
بِه مَه(be ma):بیا نخور
بهَر(babar):بخور
مَهَر(mahar):نخور

۴-بش(bəš):برو
بشَه(bəša)بروید
بِه کَه(beka):بیا خانه
بَه هَه(baha): شد همان

۵-پِرا(pera):بالا می آید،از
پایین به بالا می آید
ویرا(vira):پایین می آید از
بالابه پایین می آید

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چند پست واژه

🔹 مره مزا(məra məzã):مهره بازی/تیله بازی

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#غذاهای_تالشی

ووزه دلهَ (بادمجان توپر)

طرز تهیه این غذا بدین صورت می باشد که ابتدا بادمجان(باپوست) را در آب
جوش می گذارند تا پخته شود. بعد از پخت با چاقویی وسط آنرا خالی می کنند و
بدان نمک می زنند و سرخ می نمایند. سپس گردوی کوبیده شده را با پیاز خورد
کرده قاطی می کنند و یک گوجه را تکه تکه کرده به همراه آنها می کوبند و بعد
از اینکه این مواد کاملاً له شد به اندازۀ دلخواه به آن رُب آلوچه اضافه
می‌کنند. و این مواد را داخل بادمجان ریخته و به همراه برنج می خوردند.

انار دون

پیاز را سرخ کرده و اناری را را با آن تفت می‌دادند سپس با پلو می‌خوردند و
یا اینکه در شکم ماهی و مرغ پخته شده می‌ریختند که در این صورت غذای
مهمانی‌های مجلل بود.

ووزه کوکو (کوکوی گردو)

مواد لازم: ویزَ (گردو) 3فنجان، تخم مرغ 3الی4 عدد. گردو را خُرد کرده و
تخم مرغ‌ها را به آن می‌افزایند تا خوب هم بخورد. سپس آن را درون روغن داغِ
تابه پهن می‌کنند.

خوراک عدس (مَجو majo)

برای تهیه این غذا، ابتدا عدس را بطور جداگانه داخل آب ریخته و می پزند و
بدان گردوی خرد شده و رُب آلوچه یا انار و مقداری سبزی چوچاق و گشنیز اضافه
می کنند و در آخر یک پیاز کامل داخل آن می گذارند تا همه با هم چند دقیقه
ای پخت شود. وقتی تمام مواد پخته و آماده شد با گوشت‌کوب آنرا له می کردند و
به همراه برنج مصرف می کردند.

پِندیرَه ویسوج(پنیر سرخ کرده)

  معمولاً دامداران سوباتانی این غذا را در فصل بهار از نوعی پنیر تَر تهیه
کرده و با  برنج میل میکنند . برای تهیه این غذا پنیر تازه را در آب پنیر
مقداری می جوشانند تا کمی سفت شده و هنگام برش دادن خورد نشود . سپس آن را
به ضخامت تقریبی یک سانتی متر برش داده و در روغن محلی سرخ کرده و با برنج
میل می کنند .

سوجا دیلَه (ساج ایچی)

  این غذا از گوشت پر چرب گوسفند درست می شود . ابتدا گوشت گوسفند را خورد
کرده و در ساج که قبلاً کمی روغن کره در داخل آن سرخ شده می ریزند و پس از
اضافه کردن ادویه جات لازم و پخته شدن کامل مقداری ماست به آن اضافه کرده و
هم می زنند و آن را روی آتش ملایم می گذارند تا دم کشیده و آماده استفاده
شود .

دو آش (آش دوغ)  du aŝ

طرز تهیه این غذا که یکی از غذاهای مرسوم و رایج این منطقه است بدین صورت
می باشد که دوغ را روی حرارت گذاشته و یک فنجان برنج سفیددانه و نصف لیوان
از هر یک از نخود، لوبیا و عدس پخته شده به آن می افزایند و مدام هم می
زنند و وقتی که غذا جا افتاد چند حبه سیر و یک لیوان گشنیز و برگ سیر به آن
اضافه می کنند.

آرزِنا
نون (نان ذرّت)
این نان از آرد ذرّت درست می شود که بسیار مقوّی و غذای
سنگینی است . این نان معمولاً بصورت فتیر پخته می شود . در زمانهای قدیم
دامداران ذرت زیاد می کاشتند که هم از شیر بلال و هم از آرد آن آن استفاده
می کردند .

دوما رواَن (روزغن دمبه)

  این روغن از دمبه گوسفند درست می شود . برای درست کردن آن ابتدا دمبه
گوسفند را خورد کرده آن را روی آتش گرم می کنند . به تدریج دمبه ذوب شده و
به روغن دمبه تبدیل می شود . سپس روغن تولید شده را کمی سرد کرده و قبل از
جامد شدن در ظرفهای مخصوص سفالی بنام پتی ریخته و مدتها بدون اینکه فاسد
شود از آن استفاده می کنند . معمولاً پس از ذوب شدن تکه های دمبه مقدار کمی
از آن ها که روغن آن کاملاً ذوب و جدا شده ته ظرف باقی می ماند که به آن  ”
جِزلِق “ می گویند . جزلق را یا با نان و برنج می خورند و یا به خمیر نان
فتیر اضافه کرده نان روغنی خوشمزه ای درست می کنند .

کومبَه

  برای درست کردن این نان ، خمیر آماده شده را به اندازه کافی چونه کرده و
کمی آن را پهن می کردند ، سپس خمیر را روی خاکستر داغ آتش گذاشته و روی آن
را نیز با خاکستر داغ می پوشاندند . نان از دو طرف بالا  و پایین پخته و
سرخ می شد و پس از پختن با پارچه تمیزی خاکسترهای آن را پاک کرده و با یک
تکه خمیر آغشته به روغن محلی روی آن را براق می کردند .

تَه نون (نان سنگی)

  در زمانهای قدیم که امکانات کمتر بود ، دامداران سنگ صاف و بزرگی را تهیه
کرده و در کنار آتش قرار می دادند ، پس از داغ شدن سنگ نان فتیر را به آن
می چسباندن که پشت نان با داغی سنگ و روی آن با گرمی آتش سرخ می شد .

#گردآورنده_حمید_پورفتحی
#ویراستاری_نشده

@vajenameh_taleshi

دومه دومه مزا(dojme doume mezā):بازی گرگ وچوپان
که نوعی بازی محلی است
#ماسال_فرنگیس_قلیزاده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
@vajenameh_taleshi
1- سیا آکر به (siyā ākar be): حرام شدن، حیف شدن
چه دس دریا کو مایی گری چرا هته سیا آکر به؟
če sas darya ko mayie geri čərā hata siyā ākar ba
دستاش از دریا ماهی می گرفت چرا اونجوری حرام شد.منظور زرنگ بود چرا عاقبتش بد شد.
2- گردن گته (gardan gete): قول دادن، قبول کردن
ای را گردن گتشا نزونوم چرا انه زنی نویه شه
ay rā gardan getašā nezunum čərā anazəni nuaša
بهش قول داده بود نمیدانم چرا زیر قولشو زد
3- انه زنی نوئه (anazəni nue): زیر قول خود را زدن، به خود نگرفتن، محل نگذاشتن
4- ویرمه (virme): پایین آمدن، تا حدودی قبول کردن ، آرام گرفتن
کفا کرا ویرای بلکه
kafā ko kərā virāy balaka
از بالا در حال پایین آمدن بود که افتاد
اول دره چه وری اه لوئه واته نبیسته الان ویرمه
avval dəre čə vari ko lua kardə nebiste alan virma
ابتدا نمیشد پیشش این حرف را گفت الان تا حدودی قبول کرده.
5- آسمونی کو زمین ورده (āsmoniko zamin varde): با صحبت کردن کسی را راضی کردن
گردن نگریسته ای نه گف ژندمه آسمونی کو ای وردمه زمین
gardan negeriste ay na gaf žandəma asmoniko ay vardama zamin
قبول نمی کرد باهاش صحبت کردم از آسمان به زمین آوردمش
6- پیشاشو (pišāšu): جلوتر از موعد مقرر کاری را انجام دادن
مرا واتشه روزه ما را د روز پیش آشو شو
mə rā vātaša ruza mā ra də ruz pišāšu šu
او بهم گفته که دو روز قبل از ماه رمضان به پیشوازش می رود.
روزه ما (ruza mā): ماه رمضان
7- آگرده سر (ăgarda sar): برگشتنی
کرا شوم آگرده سر ته وینم
kərā šum āgarda sar tə vinəm
دارم می روم برگشتنی می بینمت
8- برورده (barvarde): بار آوردن بیرون آوردن، ساختن
شای ای هتهc مرار بروری
šāy ay hata .mərā barvari
میتونی به همان شکل بسازی؟
ای شون هته برورده
ay šun hata barvarda
اونو همونجوری بار آوردن
9- آرمه (ārme): عادت کردن، آرامش گرفتن، دم کشیدن پلو، جا افتادن غذا
تیه تیه اشته را آرا
tiya tiya əšta rā ārā
کم کم عادت می کند.
پاتیله بنی خاره آتش بکه بدا آرا
pātila bəni xāra ātaš bəka bədā ārā
خاره آتش (xāra ātaš): آتش با شعله کم
10- آخشته (آخشته): گذاشتن، انتخاب کردن، جدا کردن
اه پیله خیار گله لپی کو آری تخمی را آخشتمه
a xəyāra gəla təxmi ra āxaštama
آن یکی خیار بزرگ را که روی بوته هست برای تخمگیری گذاشتم.
لپ (ləp): بوته خیار
چم مبو خیار لپی چده خیار آری
čem mabu xəyarà ləpi čada xəyār āri
چشم نخوره بوته خیار چقدر خیار آورده
11- آخش آخش کرده ( āxaš āxaš karde): ناز دادن، ناز کشیدن
آخش آخشی نه ای وردمونه
āxaš āxaši na ay vardamuna
نازشو کشیدم او را آوردیم.
آخش (āxaš): نازتو برم، قربون نازت
آخش بری چمه ور
āxaš beri čəma var
قوربون نازت (نازتو برم) بیا پیشم
12- یندی دوئه (yandi due): دو بهم زنی کردن
وینی اوون یندی دوشه
vini avon yandi duša
می بینی بین آنهار را بهم زد
13- بندی دوئه (bəndi due): هم زدن ، بهم زدن غذا، قاطی کردن
خیکاره بندی بده
xaykara bəndi bəda
ماهی تابه رو بهم بزن
14- پشی کرده (paši karde): قاطی کردن، مخلوط کردن
برشته برزی برشته مرجو نه پشی بکه
bərešta bərzi marju na paši bəka
برنج بو داده را با عدس بو داده قاطی کن
15- دوا دونه کرده (dəvā duna karde): دعاکردن
اشته سلامتی را دوا دونه (دوا )کرم
برای سلامتیت دعا می کنم
#گردآورنده_مریم_محسنی

#ویراستاری_نشده

@vajenameh_taleshi 👈

موچَه رَزین(muça razin):سنگ انداز

🔴گذشته ها وخاطراتش رو از یاد نبریم
#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال


۱ - دلمه ( dalama ) : لخته . « تاونده شتی خرشه بژن دا دلمه آبو » شیر تاب داده را مایه بزن تا لخته شود . « دلمه اگه ویپرزنی چه آو ویبو پنیر آبو » لخته را اگر بفشری آبش می ریزد پنیر میشود .

۲ - پنیر آبره ( panir ābre ) : پنیر سرخ شده ، غذایی از پنیر که با روغن در تابه سرخ میکنند .

۳ - سسه پنیر ( sesa panir ) : پنیر کم نمک ، پنیر تازه ، پنیر ابتدای فصل بهار . « فشار خون داره آدمون را سسه پنیر خوبه » برای کسانی که فشار خون دارند پنیر بی نمک یا کم نمک مفید است .

۴ - سوره پنیر ( sura panir ) : پنیر شور . « سوره پنیر فشار خون داره آدمون را چاک نی » پنیر شور برای کسانی که فشار خون دارند مفید نیست .

۵ - گوسنده پنیر ( gusada panir ) : پنیر گوسفندی . بزه پنیر ( bəza panir ) : پنیر بز . گا پنیر ( gā panir ) : پنیر گاوی

۶ - پنیره خرش ( panira xəraš ) : پنیر فروش . پنیره خر ( panira xər ) : خریدار پنیر . پنیره هر ( panira har ) : خورنده ی پنیر . پنیره ساز ( panira sāz) : سازنده پنیر

۷ - پنیره ساره ( panira sāra) : چون پنیر را به شکل ستاره در می آورند روی این اصل همان اصطلاح قدیمی را به یدک میکشد .

۸ - پنیره پوست ( panira pyst) : چون ساره های ( قالبهای ) پنیر را برای نگهداری در پوست می گذارند و نمک سود میکنند روی این اصل اصطلاح پنیره پوست رایج است .

۹ - پنیره موچه ( panira muča ): چنانچه حد و اندازه ی پنیر از ساره ی پنیر کوچکتر باشد اصطلاح پنیره موچه بکار گرفته میشود .

۱۰ - پوندوره پنیر ( pundwura panir ) : پنیر ترد و نرم . « پیله پوستی پنیر پوندور آبه » پنیر پوست بزرگ نرم و ترد شده است .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
#ویراستاری_نشده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️
برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-دشون آشون(dašonāšon):
پوشاندن از هرطرف
۲-پِشون آشون(pešonāšon):
پاشیدن دانه بصورت پراکنده
برای به هم زدن وقاطی کردن
هم بکار می رود
۳-آکش(ākaš):از پهلو چیزی
را بکشید
۴-دروف آروف(darofārof):
جاروکردن ورُفت وروب کردن
۵-دَفَرس آفَرس(dafarsāfars):
پرس وجو کردن
۶-آژَن (āžan):چیزی نوک
تیزرا در جایی فرو وآویزان کن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال


۱ - شت ( šat) : پوست تازه ی درخت « که را سره چو برگته مه اورو یاور دارم دا اوون شت آکرم » برای خانه سرچوب گرفته ام / بریده ام . امروز یاور دارم تا آنها را پوست بکنیم .

۲ - فل ( fəl ) : پوست جو و شلتوک و گندم . « سه چار کیسه فل گاوونه کو ویکه دا چوون اندیزی بیگره » سه چهار کیسه پوست شلتوک در طویله / محل نگهداری گاو ها بریز تا رطوبت حاصل از ادرارشان را بر طرف کند .

۳ - سوروم ( surum ) : پوست سبز گردو . « تازه چییه ووزی سه چار روز آوتاو بنه دا چه سوروم چه پوشه کو آوزه » گردوی تازه چیده شده را سه چهار روز در معرض آفتاب قرار بده تا پوست سبزش از پوست دومش جدا گردد . پوست دوم گردو = پوشه / چیل

۴ - چرم ( čarm ) : پوست دباغی شده ی گاو و بز و شتر و گاومیش

۵ - چیل ( čil ) : پوست / پوسته ی تخم مرغ و پوست دوم گردو

۶ - کول ( kaval ) : پوست درخت لرک . « کوچی یه داری پوستی نه وان کول » به پوست درخت لرک میگویند کول . کوچی ( kuči ) : درخت لرک .

۷ - لوو ( luw ) : پوست درخت نمدار . « که داری پوستی نه وان لوو » به پوست درخت نمدار میگویند لوو . که دار ( kedār ) : درخت نمدار

۸ - پوف ( puf ) : خرد و ریز پوست / پوسته ی جو و شلتوک و گندم . زوموستونی را بی اسبون پوف دوئه » در زمستان باید به اسبها خرد و ریز پوست / پوسته ی جو و شلتوک و گندم خوراند .

۹ - پوشه ( puša ) : پوست میوه ی انار و تخم مرغ و پوست دوم گردو . « اناره پوشه و اناره ریشه نه پو رنگ کرن » با پوسته و ریشه ی انار نخ بافته شده از پشم ( پو )
را رنگ میکنند .
۱۰ - گیل ( gil ) : پوست / پوسته ی زمین .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
#ویراستاری_نشده
https://t.me/vajenameh_taleshi

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️
برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

 #زبان_تالشی_گویش_هشتبری_(میانکوهی)

نام گاوها به گویش هشتبری (میانکوهی )
 
- وِشَن – vēšân : گاو نری که از مرز سه سالگی گذشته باشد .
- کَلَه – kâlâ : گاو نر بالغ و اخته نشده .
- سیو وِشَن – siyovēšân : گاو نر سیاه رنگ .
- رَخشینِه – raxšine : گاوی به رنگ سیاه .
- زَرگو – zargo : گاوی به رنگ زرد .
- سوتیله – sutile : گاوی به رنگ نارنجی .
- نَقشینِه – naqšine : گاوی که بدنش به رنگ های مختلف است .
- پَرگو – pârgo : گاوی به رنگ نارنجی ، قرمز و سفید .
- اُوَینِه – ovayne : گاوی به رنگ قرمز سوخته که فقط پیشانی آن به رنگ سفید است .
- هِندِلِه – hēndēle : گاوی به رنگ تمشک ؛ تقریباً سیاه و به رنگ بادمجان . 
#گردآورنده_حمید_پورفتحی
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

🔴گذشته ها وخاطراتش رو از یاد نبریم

👇👇👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال


۱ - سسه پیله ( sesa pila ) : دانه ی نارس .
«باغی باکله ویشتری سسه پیله یه »
بیشتر باقلای باغ دانه ی نارس دارد .
‏ « سسه پیله باکله ( sesa pila bākle ) : دانه ی نارس باقلا .
‏« سسه پیله باکله هردنی نی »
‏ دانه ی نارس باقلا خوردنی نیست .

۲ - اسپه زیندیگی ( espa zindigi ?) : زندگی سگی .
« اه اسپه زیندیگی داره »
او زندگی سگی دارد .
« ور و وشنی ده امه زیلله ورده چمه زیندیگی پاک آکرده شه اسپه زیندیگی »
برف و بوران دیگر مارا به ستوه آورده و زندگی ما را تمامی به زندگی سگی تبدیل کرده است .
ور و وشن ( varu vašan) : برف و بوران .
زیلله ( zilla ) : ستوه

۳ - سنار ( sannār ) : صد دینار . دو شاهی ، یک ریال قدیمی

۴ -سییا وا ( siā vā ) : بادی که از جانب کوه به سوی دریا بوزد .
« برامه سییاوا امه کشته »
ای وای باد سیاه مارا کشت .
« زوموستونه و سییا وا »

‏زمستان است و باد سیاه .

۵ - سیمساک ( simsāk ) : بوی ماهی .
« برامه چوون که چده سیمساکه بو دی »
‏ ای وای منزلشان چقدر بوی ماهی گرفته بود .

۶ - غچغ ( qačaq ) : چاق و فربه ، تیز تک
« ای قچقه / غچغه اسبی سوارا داونی »
‏ سوار بر اسب تیز تکی بود که می تاخت .

۷ - غرسه خنده ( qərsa xanda ) : خنده ی تمسخر آمیز .
« چه غرسه خنده کو بیسته فمه که ای خش نای »
از خنده ی تمسخر آمیزش معلوم بود که خوشش نمی آید .
لوه کونه خنده ( ‌‌ lava kuna xanda ) : لبخند ، تبسم .
کرچه خنده ( kərča xanda ) : خنده ی شکننده .
دیل آنشه خنده ( dil ānəša xanda ) : خنده ی دلنشین .
‏دیل آچیکه خنده ( dil āčika xanda ) : خنده ی دل چسب .
‏هیچه خنده ( hiča xanda ) : خنده ی بی جهت .
‏بلنده خنده ( bəlanda xanda) : خنده ی بلند .

۸ - کولانگر ( kulānger ) : دامی که جهت شکار پرندگان از دم اسب می بافند .
« چمه کولانگری کو / کولانگیری کو ای گله زرده تکه سییا نسبر دلکا »
در داخل دام من یک عدد سار سیاه نوک زرد افتاده بود .

۹ - کاله گف / کاله گو ( kāla gaf/ kāla gav ) : حرف نارس و نپخته .
« زیره شو شه یما شوه نشی هده کاله گف / کاله گو ژندمه چوون سر و کله بلکه »
‏ دیشب رفته بودم شب نشینی آنقدر سخنان نپخته زدم سرشان رفت .

۱۰ - مراغ ( mərāq ) : بیزاری ، بد ، چندش .
« چه وینده مرا مراغه »
از دیدنش بیزارم .
« پیسه اشکمه آدمون کو من مراغ گره »
از افراد شکم چران بدم می آید .
« ماری وینده مراغ داره »
دیدن مار چندش آور است .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- مرض آکن (maraz ākən): مریض، کسی که زیاد مریض می شود
2- وشمنده (vašmanda): آتشپاره، ور پریده
3- جوئه (jue): جویدن
جوئه جوئه کرده (jua jua karde): زخمی کردن
جندر و جوئه کرده (jəndərə jua karde)، پاره پاره کردن،چیزی را طوری پاره کردن که دیگر به درد نخورد.
4- لوکی دمنده (luki damande): چیزی در گلو گیر کردن
5- وله وون (vəlavun): پکر، پریشان
6- فنده (fanda): مثل کار او ،مانند عمل او،مانند او
7- آوجیلک (āv gilak): آبدار،طوریکه آب بد مزه اش کرده باشد.
آو گنس مترادف آوجیلک
8- بلکم (balkam): شاید
9- جانه ورنگ دبه (jana varsng dabe): جان کندن، در حد مرگ کار کردن
10-گیجه لالا هرده (gija lālā harde): به دور خود چرخیدن
11- کونه کونه کرده (kuna kuna karde): فس فس کردن
12-کرچ آکرده (kərč ākarde)
برشته کردن
13- دکرا دکرا هرده (dakra dakra harde): تلو تلو خوردن
14- کنش کرده (kanəš karde): سخت کار کردن، فعالیت بیش از حد
15- گا ویراکر (gā virākar): تن لش، کسی که کار بیهوده انجام می دهد
#گردآورنده_مریم_محسنی
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

مورغونه جنگه مزا(morgona janga mezā):
جنگیدن یا بم زدن تخم
مرغ که این بازی رامعمولاً
عیدنوروزانجام می دهند
#ماسال_فرنگیس_قلیزاده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_خاشه_بری

گَوْز gavz
به زمین همواری در کوهستان گفته میشود که از دو جهت مشرف به دره بوده (ویگ'ن)
و از دو طرف دیگر به دامنه ی دو کوه بلندتر از خود ختم میشود.

" ب'ر'نی گَوْز٘ " یکی از گردشگاههای معروف ییلاقات رضوانشهر (تالشلا) می باشد و اقامتگاه ییلاقی اهالی منطقه در فصل تابستان است.
٘
#گردآورنده_شهریار_پورمحمد_شیرازی
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-دار(dār):درخت
داره بنَه(dāfabəna):
نهال درخت
داره خاله(dāraxāla):
شاخه درخت

۲-داراینجَنا(adārEinjana):
سرشاخه ی درختان را برای
سیر کردن احشام بریدن

۳-داره کنگول(dārakangol):
سوراخ یا حفره تنه درخت

۴-داره ونجه(dāra vanja):
سقز درختی که قابل خوردن
نیست
۵-داره لو(dāralou):پوست
درخت
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

🔹لَتَه سَرَه کَه(lata sara ka):خانه ی با سقف چوبی

🔴گذشته ها وخاطراتش رو از یاد نبریم

👇👇👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- سر آگته (sar āgete): شروع کردن (در بافتن)
2-گله آدوئه (gəla ādue): اضافه کردن (در بافتن)
3- سر آچینده (sar āčinde): کور کردن (در بافتن)
4- گته (gete): گرفتن، ایراد گرفتن،
عصبانی شدن
5- آزاری به (āzāri be): دیوانه شدن
6- کسر کتایی (kasrə kətāyei): کم و کسری
7- دومله کرده (dumla karde): دنبال کردن، پیگیری کردن
8- دس پا دلکه (dasə pā dalake): منت کردن، خواهش کردن
9- هنته (hənta): همینجوری
10- تونگی (tungi): پارچ آب
11- پا به پس دبه (pā ba pas dabe): رو به پیری رفتن
12- چه مصرف چه (če masraf ča) چه فایده،چه فایده داره،فایده اش چیه
13- پاکارچینا (pākārčina): دورنهایی گشتن و جمع کردن گردو از زیردرخت را در هنگام چیدن، پاکارچینا می گوییم.
د ووز ویری نی پاکارچینام کرده
de vuz viri ni pākārčinām karda
دیگه گردویی زیر درخت پیدا نمیشود، دور نهاییش را هم زدم.
14- خلا عوض دکش کرده (xalā avazə dakəš karde): لباس عوض کردن
15- عوض دکش کرده (avazə dakəš karde): عوض کردن، معاوضه
#گردآورنده_مریم_محسنی
#ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی
🔹تونگی (tungi): پارچ آب

#ماسال_مریم_محسنی

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi

تالشی شرق ماسال

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - ژییه ( žiya ) : مکان و جایگاه . بطور طبیعی هر کوهی با چند شیار و یا چند دره از قله به پایین کشیده شده است . محدوده ی دو دره یا دو شیار از قله ی کوه به پایین کوه را ژییه میگویند . پریسه بند ( parisa band ) : یکی از قله های ماسال . « پریسه بند رو به مولوم سه ژییه داره ، راسته ژییه ، مینه ژییه و چپه ژییه » قله ی پریسه بند به سمت قله ی مولوم ( mulum ) : شاه معلم . سه جایگاه دارد . جایگاه راست ، جایگاه میانی و جایگاه چپ . « اه ورنه ژییه » جایگاه آن وری . « ام ورنه ژییه » جایگاه این وری . « واشه ژییه ، دارشته ژییه » جایگاه علف ، جایگاه درخت .

۲ - را ( rā ) : راه . به هر مفری که بتوان از آن عبور کرد حال چه پهن باشد چه باریک راه گفته میشود . پنه را ( pana rā ) : راه پهن و عریض . باریکه را ( bārika rā ) : راه باریک . را و روخون ( rā u ruxun ) : معمولا برای رفتن به ییلاق در قدیم هم از راه و هم از روخون بهره میگرفتند چرا که راه هم میتواند پهن و عریض باشد و هم نیازی به قرار گرفتن در حاشیه ی رود و از میان دره نباشد و همه ی قسمت آن مالرو نیست اما روخون راهی مالروست و حتمن باید از میان دره ها و حاشیه ی رود ها بگذرد .

۳ - روخون ( ruxun ) : راه مالرو ییلاقی که معمولا از میان دره ها و حاشیه ی رود ها میگذرد .

۴ - برس / بریس ( barəs / baris ) : این اصطلاح عمومیت دارد هم میتواند راه باشد و هم مفری پهن و گسترده « کوه آدمون و حیوونون را و برس / بریسه » کوه مفر و معبر آدمها و حیوانات است . راه تنگ و گاه گسسته که انسان و حیوان بر حسب نیاز از آن سود می جویند . « ام برس / بریس امه شا ها آراساونه » این راه باریکه میتواند ما را به آنجا برساند .

۴ - مخته ( məxta ) : راه باریکه ای که بر اثر تردد انسان و حیوان بوجود آمده باشد .

۵ - بسته / جاده ( basta / jāda ) : راه پهن و عریض و همه چیز رو . جاده .

۶ - کتیله ( katila ) : قسمتی از راه دشوار ییلاقی که از میان و روی صخرها و سنگها گذشته باشد .

۷ - چخره / چغره ( čəxra / čəqra ) : راه باریکه ای از میان برف . « وری ترا چخره / چغره کرده مه اسه شای بای » از میان برف برایت راه باریکه ای گشوده ام حال میتوانی بیایی .

۸ - ریجال ( rijāl ) : راه باریکه ای در سراشیبی تند و خطرناک که پیوسته سنگ ریزه ها و سنگها و خاک از زیر پاها به پایین می غلطند وبیم از ریزش قسمت فوقانی هم دور از انتظار نیست .

۹ - خاله / دغنه ( xāla / daqana) : مقر و مکانی در کوه است که مجموعه ای از احتیاجات و نیازهای دامپروری و دامداری در آن مقدور و میسر باشد . هم راه دارد هم روخون . هم چشمه دارد هم دره . هم علف دارد هم درخت . هم قله دارد هم ژییه و ........

۱۰ - کول / پشته ( kul / pešta ) : تپه ، بلندی . « اه پشته خمواری داره ، شایم هاکو لپه مزا بکرم » آن بلندی همواری دارد میتوانیم در آنجا توپ بازی بکنیم . « داره بنه دییس چنته اه کولی سری کو پرمه !!» درختچه را ببین چطور برروی آن بلندی روییده است !!.

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
@vajenameh_taleshi
#ویراستاری_نشده

تالشی ماسال

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
@vajenameh_taleshi

۱-روتال(rogāl):به آدم سیاه و
قد بلند و لاغر می گویند

۲-ریشکه(riška):نخهای آویزان
لباس وپارچه

۳-زپ تپ(zəpə təp):سروصدا
کردن،غرولندزدن

۴-زاهار(zāhār):فریاد،داد،
جیغ زدن

۵-زاکون(zākon):نظم،
اقتدارو قدرت

۶-چوچول باز(čočoul bāz):
مکار حقه باز،حیله گر

۷-چونیل(čonil):جوهریا
مرکب خودنوییس،دوات

۸-پتخلهَ(pətəxəla):
آبله گون
۹-چَوندر(čavəndər)چغندر

۱۰-جیلیزگی(jilizgi):سُر
خوردن

۱۱-تلَس(təlas):آبسه
۱۲-تَلیسمه(ralisma):کنایه
به آدم لاغر و نحیف
واستخوانی می باشد

۱۳-تَجَلَه(tajala)):عجله،
زود هنگام، تَجله مرگ
تَجَلَه مرگ(tajala marg):
مرگ زود هنگام

۱۴-تاویستِه(:tāviste):عجله
کردن ، شتاب کردن

۱۵-پِرَوش(peravəš):شباهت

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
@vajenameh_taleshi
#ویراستاری_نشده

تالشی ماسال

#زبان _تالشی_گویش_ماسال
@vajenameh_taleshi
1- خوکرد آکرده ( xukard ākarde): عادت دادن
قیله ناهاره هری شمه خردنون خوکرد آکره
qayla nāhāra hari šəma xərdanun xokard ākara
بچه هایتان را به صبحانه خوردن عادت دهید
2- خوکرد آبه (xokard ābe): عادت کردن
هندی که چه نازی بردره د خوکرد آبه
اینقدر که نازش را کشیدی دیگر عادت کرده است.
3- چشت آکرده (čašt ākarde): بد عادت کردن
هده ای پول آدوئه ره ای چشت آکردره
hada ay pol ādua ra ay čašt ākardara
آنقدر به او پول دادی او را بد عادت کردی
4- چشت آبه (čašt ābe): بد عادت شدن
اه د چشت آبه چه ناری گته نبو
او دیگه بد عادت شده جلو شو نمیشود گرفت
5- ناری گته (nāri gete): جلوی کسی را گرفتن
چه ناری بیگه مهرز شن
če nāri bige maharz šen
جلویش را بگیر نگذار برود.
ناره گری (nāra geri): جلوگیری کردن، پیشگیری کردن
ناره گر شمیرونه د شمه نی که گف نژنه
nāra ger šəmayruna de šəma ni kə gaf nežana
6- پیش دلکه (piš dalake): جلو افتادن، جلو جلو رفتن، جلو افتادن در زندگی
جلد کینه وینی پیش دلکه
jalda kina vini piš dalaka
دختر زرنگ را می بینی جلو افتاد
هده اشتن دسی درونتشه دا پیش دلکه
hada ĕštan dasi daruntəša dā piš dalaka
آنقدر قناعت کرد تا جلو افتاد.
7- نار دلکه (nār dalake): جلو افتادن، جلو جلو رفتن، جلو افتادن در زندگی مترادف پیش دلکه و متضاد دومله دلکه
8- پس دلکه (pas dalake): عقب افتادن، عقب افتادن در زندگی
آسیسته پس دلکه
āsista pas dalaka
خسته شد عقب ماند
ددار خرجش گرده نشاتشه آرسن پس دلکهdadār xarješ karda pas dalaka
خرج بیخود کرد نتوانست برسد عقب افتاد.
پسه (pasa): پشت
کچه گله یی ام پسه کو دری
kača gəla i əm pasa ko dari
یک قاشق این پشت افتاده است.
9- دومله دلکه (dumla dalake): عقب افتادن، عقب افتادن در زندگی ،پشت سر حرکت کردن
10 - دوم دلکه (dum dalake): پشت سر حرکت کردن
شمه بشه امه شمه دوم دلکم
čəma bəša ama šəma dum dalakam
شما برید ما پشت سرتان حرکت می کنیم.
11- دومله منده (dumla mande): عقب ماندن
اون دومله مندینه
aven dumla mandina
اونا عقب ماندند
دومله پس مندینه مترادف دومله مندینه
12- دومله کرده (dumla karde): پیگیری کردن،دنبال کردن
ای شون دومله کرده
ay šun dumla karda
دنبالش کردند
ای واته مه نی دومله کرده
ay vāta mə ni dumla karda
او گفت من هم پیگیری کردم
13- سر دکرده (sar dakarde): از دست دادن، با ندانم کاری چیزی را از دست دادن
هده قرضش کرده آخاری اشتن کش سر دکرده
hada qarzeš karda əštan kaš sar dakarda
اینقدر قرض بالا آورد تا خانه اش را از دست داد.(یعنی فروخت قرضش را داد)
14- آزونوسته (āzunuste): شناختن
ای آزونی (ay āzuni): او را می شناسی؟
15- پیش دره واته (piš dəre vāte): از خود درآوردن،حدس زدن،از طرف خود گفتن
ای واته نی از چمه پیش دره وام
ay vāta ni az čəmə piš dre vām
او نگفته است من از خودم درآوردم، (از طرف خودم می گویم، حدس می زنم).
#گردآورنده_مریم_محسنی
@vajenameh_taleshi
#ویراستاری_نشده

تالشی شرق ماسال

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - پاینه ( ) : پهن و فضولات . کجه پاینه ( ) : فضله ی کرم ابریشم . « کجه پاینه خربزه باغی را خوبه » فضله ی کرم ابریشم برای باغ خربزه مفید است . کرگه پاینه ( ) : فضله ی مرغ . « کرگه پاینه بجاری برزی سونو » فضله ی مرغ شالی مزرعه را می سوزاند .

۲ - کالبه ( ) : تشتکی از پهن گاو

۳ - کجه کالبه ( ) : تشتکی از پهن گاو برای گرم نگه داشتن تخم نوغان .

۴ - کره ماتاو ( ) : ماهتاب بی رمق . « کره آوتاو » آفتاب بی رمق . کره خنده = خنده ی بی حالت ، خنده ی خشک . کره گوش = ناشنوا

۵ - قنپت / قمپت ( ‌‌ ) : آب نبات ، قند پخته . « هنته قمپتی کرپنی و چایی پدوشی چه مونی چه چمی سو شا » طوری آب نبات را با سر و صدا زیر دندان می شکست و چای را می نوشید انگار که نور از چشمانش فرو نشسته بود . کرپنده = زیر دندان با سر و صدا شکستن .

۶ - کرات ( ) : نیمچه ، مرغی که لایق تخم گذاری نباشد و یا مرغی که زمان تخم گذاریش فرا نرسیده باشد . واره ( ) : کرات ، نیمچه

۷ - توو ( ) : میوه ی درخت توت . توئه دار = درخت توت . توئه باغ = باغی که درخت و میوه و برگ توت دارد . توئه باغ داری نوغون بنه = باغ توت داری نوغان بگذار .

۸ - توئه کیله ( ) : محدوده ی باغ درخت توت . توو شیرینه = توت شیرین است .

۹ - توئه خمس ( ) : مربای سنتی توت . توئه لیو ( ) : برگ توت . نوغون ( ) : تخم کرم ابریشم . « نوغونی کالبه کو دکه بدز ای هفته پرا » تخم کرم ابریشم را داخل تشتکی که از پهن گاو درست شده است بریز پس از یکهفته بالا می آید . « خداوندی کریمی شوکور خشکه مرده نوغونی چنته نفس درنه ؟ » شکر خداوند کریم را ، بذر خشک و مرده ی کرم ابریشم را چگونه زنده میکند ؟

۱۰ - کرمجل ( ) : کرمو ، آفت زده ، نا مرغوب . جل ( ) : لپ . دوطرف توی دهان زیر گونه ها . « سیفه داری سیف کرمجله » میوه ی درخت سیب کرم خورده است / کرم به داخلش رفته و آفتی است .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
https://t.me/vajenameh_taleshi

تالشی آستارا

#زبان_تالشی_گویش_آستارا
@vajenameh_taleshi
1- گلی - gēli: گل، گل معمولی، تلفیق آب و خاک

2- توول - tül: گل لجن مانند، گل رقیق و شل

3- لرد - lērd: گلی، مکان گلی، راه گلی، راهی که پس از آمدن باران گلی می شود

4- لیل - Lil: کدر، غیر شفاف، مات، مانند آب چشمه ای که پس از باران یا به دلیل دیگری دیگر زلال و شفاف نیست

5- ول - vēl: گل، انواع گل ها ( حرف - گ - ضمه)

#ضیا_طرقدار
@vajenameh_taleshi
#ویراستاری_نشده