پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۳۴
۱-اشکیل (aškil): شخم  
اولیه مزرعه که اواخر 
پاییز یا اوایل زمستان
روی زمین صورت میگیرد

۲-مرزدواره(marzədəvāra):
ترمیم کردن دوباره کرتهای
مزرعه 
۳-تومه کیله گته (tuma kila gete)
خزانه گرفتن برای شالیزار

۴-تومه کیله دس پنوئه(tuma kila das penue):صاف کردن خزانه 
با دست وآماده کردن برای
جوپاشیدن

۵-تخمه ژه( təxma ža):
جو یا شلتوکی که برای 
بذراستفاده می شود

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۳۵
۱-ژه آودکرده(ža āv dakarde):
درآب ریختن وخسیاندن جو
تا تیغ دربیاورد

۲-تومه دکری(tuma dakari):
جوی خیس شده وتیغ در
آورده را درخزانه می پاشند

۳-خاک آشون کرده(xāk āšun  karde): پاشیدن
خاکی که ازسوزاندن  
کاه بدست می آید روی
توم خزانه می پاشند تا
زودت رشد کند سبز
شود

۴-توم (tum): بوته های 
برنج که درخزانه  سبز 
شده اندوآماده نشا هستند

۵-ووران کرده(vurān karde)
شخمی که جلوتر از نشا در
زمین برای نرم شدن صورت
می گیرد۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۳۶
۱-پیشکاول ژنده(piškāvəl žande):
بعدازووران شالیزاررا با
وسیله ای بنام پیشکاول
 صاف می کنند

۲-تخته ویسا(taxta visā): 
 بعدازپیشکاول باتخته ای
درحد دومتر روی شالیزار
می کشند تا خوب صاف
شودوآماده نشا باشد

۳-نشاستن (nəšāstan)=
تاوکار(tāvkār): نشاکردن
شالیزار که باید به سرعت
انجام گیرد 
۴وجین کرده( vijin  karde):
کندن علفهای هرزشالیزار
که پانزده روزبعداز نشا
انجام می گیرد

۵-دواره(dəvāra): چند 
روز بعد ازوجین دوباره
برای کندن علفهای باقی 
مانده به شالیزارمی روند
تاخوب آباد شود
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۳۷
۱-پیگه ( pige): بردار

۲-پیگته(pigete): برداشتن

۳-پیگتشه(pigetəša): 
اوبرداشت
۴--پیگتمونه(pigetəmuna):
ما برداشتیم
۵-پیگتشونه (pigetəšuna)  
آنها برداشتند
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

درخت ها در زبان تالشی 


فرهنگ تالشی

 گویش شفت - سیاهمزگی

دکتر علی نصرتی سیاهمزگی

نشر فرهنگ ایلیا

#زبان_تالشی_گویش_عنبران۱
۱-روژَه مانگ (roža mâng): ماه روزه (ماه رمضان)

۲- چَشَه دوژ (čaša dož): چشم‌درد
۳- اوتَشه دو (otašə dü): دودِ آتش
#گردآورنده_داود_مژده_عنبران
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۳۸
۱-آتیله (ātille):ازپایین به
طرف بالا دویدن-سرایت کردن-
پخش شدن
۲-پتیله (petille): ازپایین به 
طرف بالا دویدن-سرایتکردن-
پخش شدن
۳-آتاونیه(ātāvəniye): حرارت
دادن زیاد
۴-ویتاونیه(vitāvəniye):
حرارت دادن-نوردادن

۵-پتاوه( petāve):تحمل
 کردن -طاقت آوردن
#گردآورنده-فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

پست جالب #امین_حیایی
از پرستاری که به زبان #تالشی
و گیلکی و چندین زبان بین المللی
از مردم خواسته در خونه بمونن

تقدیم به تمامی خوبانی که دلشان به راستی  برای تالش و سربلندی آن می تپد.   

  ☆  من تالشم تالش ☆
                     رسول علیزاده ماکلوانی

سراسر جنگلم وجنگلی ام می خوانند، من پوشِ سبزِ ایرانم ،تالشم.
برون آمده از سینه ی جوشانِ من هزاران هزار
چشمه ی زلال، که روان رودها جاری ساخته و
غبارخستگی را از تن ها زدوده ام.
سرزمینِ هزار رودم وجاری است ازمن طراوتی
دلِ کویری زمین را و نیزدریا ساخته ام وهم آن دریا بزرگی خود را وامدار من است.
دیار الآشونم وتاک روییده از این آب وخاک که خوشه بیرون داده وکام مام میهن خویش را شکرین ساخته ام.
من اهل پونوسم وچون پونه ، معطر وعطر آگین .
من مولم را وطنم ، همان چکادِ آزاد و پایدار نقاشِ سپهر.
من قلعه رودخان را تاج بر سر و ماسوله را عروس در بر دارم.
من مهد فاخته ها وبلبلانِ حنجر طلایی ام ، که
هر جا رنجش گل دیده بسیار نا لیده ام 
من از ژرفنای تاریخم . کیان کادوسم و لک سیری هخامنشم. اوستا گفته وارنا مکانم و اهورائیم به حقیقت من آتور پادگانی باستان
 و آذری راستانم.
من آن شرار بلندای البرزم وآذر برزینم. و
 به علی من آن دیلمی شیعه گستر بی نام
 ونشانم.
من کلامِ برزبان جاری شده ی هزاران هزار
شهید خفته در این سامانم .من تالشم تالش
پس زنده باد تالش به اتفاق تمام اقوام سآکن در ایرانم و پاینده باد ایران عزیز تر از جانم..


#رسول_علیزاده_ماکلوانی

#زبان_تالشی_گویش_عنبران۲
۱- پِتاقِه(petāqe): از پایین (سرپایینی) به سمت بالا دویدن

۲- اَتاقِه ( atāqe):  از بالا (سربالایی) به سمت پایین دویدن
۳- پِتووِه (petove): تحمل کردن؛ طاقت آوردن
چند مورد از واژه‌های تالشی عنبرانی و تفاوت آنها با تالشی ماسالی

#گردآورنده_داود_مژده_عنبران
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#تالش_پژوهی_تالش_شناسی

هر تالش یک پژوهشگر  

همانطور که می دانیم در گذشته یعنی حدوداً در چهل یا سی سال پیش کتاب هایی که درباره تاریخ ، فرهنگ و زبان تالشان به چاپ می رسید بسیار کم بود ولی حدوداً در پانزده سال اخیر کتاب های بیشتری از نویسندگان تالش منتشر شده است .  ولی این تعداد کتاب هایی که تا کنون درباره تالشان به چاپ رسیده است کافی نیست و باید کتاب های بیشتری درباره فرهنگ و زبان تالشان به چاپ برسد . 

هر تالش زبانی که علاقمند به تاریخ ، فرهنگ و زبان خود می باشد می تواند تمامی موارد مربوط به این موضوعات را گردآوری کند و در آینده ای نزدیک در کتاب هایی به چاپ برساند . شاید بعضی ها که تا کنون در زمینه پژوهش نبودند بگویند چگونه باید شروع کرد ؟ چگونه می توان کتابی در این زمینه ها نوشت ؟ 

در ادامه به فهرستی اشاره می شود که هر تالش زبانی می تواند در مورد این موضوعات در منطقه ، شهر یا روستای خود پژوهش کند و موارد را برای چاپ در کتابی گردآوری کند . این کار از تمامی عناصر فرهنگی و هویتی یک قوم پاسداری خواهد کرد . 

نمونه فهرست : 

1 – گردآوری واژه های تالشی . 

2 – ضرب المثل ها ، چیستان ها . 

3 – خوراک های محلی . 

4 – معماری خانه ها . 

5 – صنایع دستی و پوشاک محلی . 

6 – فرهنگ و آداب و رسوم ، سنت ها و باورها . 

7 – جشن های عروسی در منطقه مورد اشاره . 

8 – نام روستاها و ییلاق های منطقه و معنای آنها . 

9 – نام درختان ، درختچه ها ، گیاهان ، گلها ، سبزی ها و ... 

10 – جغرافیا ( نام کوه ها ، رودها ، جنگلها ، آبشارها ، قلعه ها ، غارها ، روستاها و ... ) . 

11 – کشاورزی و باغداری ، میوه ها و محصولات ، ابزارهای کار و کشاورزی ، دامداری . 

12 – نام حیوانات ( حیوانات اهلی و وحشی : چهارپایان ، پرندگان ، خزندگان ، حشرات و ... ) . 

13 – جشن های ملی در منطقه مورد اشاره ( نوروز ، شب چله ، چهارشنبه سوری ، سیزده به در و ... ) 

14 – و ... 

هر تالش زبانی می تواند در منطقه خود موضوعات این فهرست را گردآوری کند و برای پاسداری از فرهنگ و زبان تالشان آن را در کتابی به چاپ برساند . 

#تالش_شناسی
#کتابهای_تالشی

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- سا دلکه (sā dalake): سایه شدن
۲- سا ویلنگه (sā vilange): سایه شدن
۳- سا دار (sā dār): درخت سایه دار
۴- سا شه (sā še): مبهوت شدن
۵- سا سر (sā sar): زمان سایه
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۳۹ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- سرآکرده (sar ākarde): دک کردن
۲- شپغ ژنده (šapaq žande): درخشیدن، نور دادن
۳- وشه (vaše): سوسوزدن، روشن بودن
مترادف سو ژنده su žande
۴- سو دلکه (su dalake): وسوسه شدن
۵- سو درنده (su darande): به وسوسه انداختن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۴۰ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- دورو (duru): دروغ
مترادف دورو مورو (duru muru): دروغ مروغ
، دزد و دورو (dəzd ə duru )
۲- دوروئه وا (durua vā): دروغگو 
۳- دورو ساته (duru sāte): دروغ پردازی
۴- دوروئه ساز (durua sāz): دروغ پرداز
۵- دورو گلاونده (duru gəlāvənde): زیاد دروغ گفتن 
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۴۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- دوروئه وایی (durua vāyi): دروغگویی
۲- دورو دوئه (duru due): دروغ دادن 
۳- دورو دره (duru dəre): دروغکی
۴- دورو دوروئه (duru durue): دروغکی
۵- دورو نه (duru na): با دروغ ، با دروغگویی
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۴۲ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- برقه دار (barqa dār): تیر برق ، دکل
۲- دس نگینه (das negina): ‌دست نخورده، تازه ، نو
۳- دورو واته (duru vāte): دروغ گفتن
۴- سو پیگته (su pigete): هوس کردن
۵- سو پتیله (su petille): تشنه شدن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۴۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال  
۱- دورو نه شون چه نه پیگته (duru na šun če na pigeta): مطابق اصطلاح بند نافش را با دروغ بریدند
۲- دورو واته نه (duru vāte na): با دروغ گفتن
۳- دورو واته (duru vāte): دروغ گفتن
۴- دورو نه (duru na): با دروغ گفتن
۵- خیف (xayf): حیف ، افسوس
مترادف هزار خیف hazār xayf هزار حیف، هزار افسوس
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۴۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- مز (maz): رنگ غیر شاد
۲- ویمرده رنگ (vimarda rang): رنگهای تیره
۳- تاچه (tāča): یک گونی یا کیسه پر از بار
مترادف لینگه linga
۴- لینگه ژنده linga žande بار را در گونی بسته بندی کردن
مترادف تاچه ژنده tāča žande
۴- تاچه ژنده (tāča žande): بسته بندی در اندازه بزرک 
۵- کون دکرده (kun dakarde): نشستن در جایی که به راحتی نتوان آنها را بلند کرد در مثل ریشه کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۴۵ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- سم دکرده (səm dakarde): سریش شدن
۲- دشکنه (dəškəne): مهمان ناخوانده
۳- ناهنگومی سوکله (nāhangumi sukla): خروس بی محل
۴- شیل کیل آکرده (šilə kil ālarde): سبک کردن کارها
۵- گاردنده (gārdəndi): گرداندن، گردانیدن، چرخاندن، چرخانیدن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۴۶ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- شیلّه (šilla): پلوی نرم، هر غذای شفته و نرم
مترادف شیلّه پلا (šilla pəlā)
مترادف لرتَ (lərta)
۲- شیلّ َ (šilla): پیله نرم که کرم نوغان داخلش مرده باشد.
۳- شیلّ َ پلو (šilla palu): تنبل
مترادف شیلّ َ کون šilla kun، شیلّ َ جانšilla jān
۴- کَلّه kalla): کوچک، تکه کوچک
۵- شیلّ (šill): شُل، لق، رقیق
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۴۷ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- شیل ویل (šill ə vill): شل و ول
۲- کل کله (kəl kəle): لنگ لنگان، لنگان لنگان
۳- کلَ رنگ (kəla rang): کمی لنگ زدن
۴- لینگه لینگه (linge linge): با یک پا راه رفتن و پای دیگر را بالا نگهداشتن
لینگه لینگه مزا لیله بازی
۵- لینگه (linga): لنگه . هر عدد از هر شی جفت را می گویند. مثل ای لینگه گوشبار . یک عدد گوشوار از دو گوشوار و همچنین واحد طلاست:ای لینگه تونگ یعنی یک عدد النگو
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۴۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- لینگ (ling): پا
۲- سنگاونده (sangāvənde): وزن کردن، سبک و سنگین کردن
۳- سنگ آپشته (səng āpəšte): به باد فنا دادن، ارزان فروختن
۴- سنگ آپشییسته (səng āpšeyista): قمر در عقرب شدن، جور در نیامدن
۵- سیا سنگ آبه (siyā səng ābe): قمر در عقرب شدن
۱- کله (kala): سنگ چیدن عمودی به منظور محصور کردن
۲- سنگه ویکر (sənga vikar): سنگچین کردن افقی و کف 
۳- سنگ آوز (səng āvaz): سنگهای بزرگ کف رودخانه که برای عبور از رودخانه استفاده می شود
۴- دازه کول (dāza kul): ضربه با پشت داس
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۴۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- هسه (həsa): الان، حالا
۲- هسّه (həssa): همین حالا
۳- اسه دِ (əsa de): حالا دیگر
۴- دا هنته (dā hənte): تا حالا، تا الان، تا بحال
مترادف دا هسهdā həsa
۵- بَدَ (bada): بعدا، بعدش
۶- بدزنی (badazəni): سپس
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۵۰ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- بدز چه (badaz če): بعد از آن
۲- بدز چیمی (badaz čimi): بعد از این
۳- پیشتر (pištar): قبلا
۴- اوختی (avaxti)= اوختنی (avaxtəni)= اوختون (avaxtun)= پیشترون (pištarun): آن موقعها، قبلنا، زمان قبل
۵- ام روزون (əm ruzun)= هم روزون (həm ruzun) : این روزا، آینده نزدیک
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۵۱ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- اشته بَ نار (əštə ba nār): قبل از شما
۲- اشته بَ دوم (əštə ba dum): بعد از تو
۳- چیمی به نار (čimi ba nār): قبل از این
۴- چومون (چمون) به نار (čumun , čəmun ba nār): قبل از اینها
۵- چومون (چمون) به دوم (čumun , čəmun ba dum): بعد از اینها
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۵۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- چوون به نار (čavun ba nār): قبل از آنها
۲- چوون به دوم (čavun ba dum): بعد از آنها
۳- چیم به دیم (čim ba dim): بعد از این
۴- نار دره (nār dəre): در جلو ، از جلو
۵- نار نار (nār nār): جلو جلو
مترادف نار نارهnār nāre
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۵۳ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال
۱- پس (pas)= دوم (dum)= دومله (dumla): ته ، دنبال ، پی ، عقب، پشت سر
۲- نار و پس (nār u pas): جلو و عقب
مترادف نار و دوم nār u dum
۳- پس پسکه (pas pasake): عقب عقب
۴- سر و کله شوشته (saru kalla šušte): حمام کردن
مترادف جان شوشته jān šušte
جانَ شوری jāna šuri
۵- چه به نار (če ba nār): قبل از آن، قبل از او
#گردآورنده_مریم_محسنی۵۵۴ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- جیگر و جینه (jiger u jina): پس انداز ، قناعت
۲- جیکار درنده (jikār darande): از پای انداختن، از نفس انداختن
۳- جیکار دلکه (jikār dalake): از پای افتادن، از نفس افتادن
۴- کرچ (kərč)؛ ترد، خیلی خشک
۵- غاییم (qāyim): کلفت ، چاق
۶- مشینی (mašini): دقایقی پیش، لحظاتی پیش، ساعتی پیش
#گردآورنده_مریم_محسنی۵۵۵ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۳۹
۱-سس (sas): صدا ،آواز

۲-سس لم (sasa lam):
سروصدا
۳-سس لم نکرده(sasa lam nekarde):
سرصدا نکردن، ساکت ماندن

۴-سسی ویکشته (sasi vikəšte):
ساکت شدن،خاموش شدن
صدا
۵-گره سس(gəra sas):
صدای گرفته ودورگه

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajensmeh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۴۰
۱-غوله سس (qula sas):
صدای کلفت وبلند

۲-وینی فسنه سس(vini fəsəna sas):
صدای تو دماغی 

۳-ساج بنه(sāj bəna): 
بار وبنه کم ومختصری 
که قابل جابجا کردن باشد

۴-ساروج(sāruj): ملاتی
تشکیل شده از آهک وشن
و خاک که خیلی محکم
است
۵-سلامه(sallāma): 
باد خنک کوهستانی

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال ولجه واج🌺

#vajenamhe_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۴۱
۱-دوشته (davašte): فرار
کردن
۲-دوز (davaz): فرارکن
۳-مدَوز (madavaz): 
فرار نکن
۴-بتیل ( bətil) بدو
۵-متیل ( matil): ندو
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺
#vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۴۲
۱-تییه پچینده(tiya pečinde):
برداشت بد کردن،سوء تعبیر
کردن
۲-دتاویسته (datāvista): 
تابیده است
دتاوییه (datāviya): 
تابیده است
۳-دچیک ( dačik): محکم 
بچسب
۴-دچیکاون(dačikāvən):
محکم بچسبان
۵-وچیکه ( vičike):خشک
 وچسبده شده
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاره
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی

کانال واجه واج – واژه نامه تالشی 

در این کانال ، واژه ها و جمله های تالشی از هر سه گویش زبان تالشی قرار می گیرد . 

گویش شمالی ، گویش مرکزی ، گویش جنوبی . 

تا کنون بیش از هزاران واژه از هر سه گویش زبان تالشی در این کانال قرار گرفته است که مورد استفاده تمام پژوهشگران می باشد . 

نویسندگانی از هر سه گویش زبان تالشی به صورت مرتب در این کانال واژه های تالشی قرار می دهند .

برای یافتن واژه مورد نظر خود فقط کافیست نام واژه را در قسمت جستجو وارد کنید . 

Https://t.me/vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- شیل ویل (šill ə vill): شل و ول
۲- کل کله (kəl kəle): لنگ لنگان، لنگان لنگان
۳- کلَ رنگ (kəla rang): کمی لنگ زدن
۴- لینگه لینگه (linge linge): با یک پا راه رفتن و پای دیگر را بالا نگهداشتن
لینگه لینگه مزا لیله بازی
۵- لینگه (linga): لنگه . هر عدد از هر شی جفت را می گویند. مثل ای لینگه گوشبار . یک عدد گوشوار از دو گوشوار و همچنین واحد طلاست:ای لینگه تونگ یعنی یک عدد النگو
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۴۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- لینگ (ling): پا
۲- سنگاونده (sangāvənde): وزن کردن، سبک و سنگین کردن
۳- سنگ آپشته (səng āpəšte): به باد فنا دادن، ارزان فروختن
۴- سنگ آپشییسته (səng āpšeyista): قمر در عقرب شدن، جور در نیامدن
۵- سیا سنگ آبه (siyā səng ābe): قمر در عقرب شدن
۱- کله (kala): سنگ چیدن عمودی به منظور محصور کردن
۲- سنگه ویکر (sənga vikar): سنگچین کردن افقی و کف 
۳- سنگ آوز (səng āvaz): سنگهای بزرگ کف رودخانه که برای عبور از رودخانه استفاده می شود
۴- دازه کول (dāza kul): ضربه با پشت داس
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۴۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- هسه (həsa): الان، حالا
۲- هسّه (həssa): همین حالا
۳- اسه دِ (əsa de): حالا دیگر
۴- دا هنته (dā hənte): تا حالا، تا الان، تا بحال
مترادف دا هسهdā həsa
۵- بَدَ (bada): بعدا، بعدش
۶- بدزنی (badazəni): سپس
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۵۰ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

تطبیق واژه هایی از زبان های آذری ، تالشی ، تاتی

1 – خانه : 
آذری گلین قیه : کَر kar 
آذری کرینگان : کا kā
تالشی آستارا : کَه kâ
تالشی ماسال : کَه kâ
تاتی کلور : کَه ka 
تاتی تاکستان : کی یِه kiye 
تاتی وَفس : کِه ke ، رُت rot 

2 - اجاق خوراک پزی :
آذری گلین قیه : کُورَه Kūra : کوره آتش 
آذری کرینگان : کیرا kirā
تالشی آستارا : کی یَه kiya 
تالشی ماسال : کیلَه کا Kilakā ؛ کیلاکا kilākā
تاتی کلور : کیرَه kira
تاتی تاکستان : کِلِه kele ، کِلَه kela 
تاتی وَفس : کِلَک kelak 

3 – خواهر : 
آذری گلین قیه : هُو hōv 
آذری کرینگان : باجی Bāji
تالشی آستارا : هُوَه hovâ
تالشی ماسال : خواَر xoar ، خا xā  
تاتی کلور : خاو xāv 
تاتی تاکستان : خاکِه xāke 
تاتی وَفس : خاکَه xāka

4 – دختر : 
آذری گلین قیه : کینَه kina 
آذری کرینگان : کینا kinā
تالشی آستارا : کِلَه kela ، کینَه kina 
تالشی ماسال : کینَه kina ، کیلَه kila 
تاتی کلور : کیللِه kille 
تاتی تاکستان : تیتی یِه titiye 
تاتی وَفس : کِلِه kele 

5 – پسر : 
آذری گلین قیه : زُرَه zōra 
آذری کرینگان : زووا zuvā
تالشی آستارا : زوآ zuâ ، زَه zâ 
تالشی ماسال : زواَ zua ، زَه za 
تاتی کلور : زا zā
تاتی تاکستان : فِر fer ، فِرِه fere 
تاتی وَفس : لازَه lāza 

6 – عروس : 
آذری گلین قیه : ویی یی viyi ، وِیی veyi
آذری کرینگان : وَی vay 
تالشی آستارا : وای vây ، وَی vay 
تالشی ماسال : وِاو veu ، گِشَه geša 
تاتی کلور : وَیو vayu 
تاتی تاکستان : وِیِه veye 
تاتی وَفس : وِی وِه veyve 

7 – داماد : 
آذری گلین قیه : کُورَکَن kūrakan 
آذری کرینگان : زومو zumo 
تالشی آستارا : یِزنَه yezna ، یَزنَه yazna 
تالشی ماسال : زما zǝmā 
تاتی کلور : زاما zāmā
تاتی تاکستان : زُما zomā
تاتی وَفس : زاوا zāvā ، زاووا zāvvā

8 – اشک چشم : 
آذری گلین قیه : اُسُر ōsōr 
آذری کرینگان : آستِر āster 
تالشی آستارا : آست āst ، آرس ārs 
تالشی ماسال : اَسرگ asǝrg ، اَسرک asrǝk 
تاتی کلور : اَسِرگ aserg 
تاتی تاکستان : اَرسِه arse 
تاتی وَفس : اَرسَه arsa 

9 – پیراهن : 
آذری گلین قیه : شِیی šeyi 
آذری کرینگان : شَی šay 
تالشی آستارا : شای šây ، شَی šay
تالشی ماسال : شِیی šeyi ، شَی šay 
تاتی کلور : شِی šey 
تاتی تاکستان : شِی šey
تاتی وَفس : شِی šey ، پاچین pāčin 

10 – گوسفند : 
آذری گلین قیه : پاس pās 
آذری کرینگان : پَس pas 
تالشی آستارا : پاس pâs 
تالشی ماسال : پَس pas
تاتی کلور : پَس pas
تاتی تاکستان : چَروا čarvā
تاتی وَفس : چَروا čarvā

11 – گرگ : 
آذری گلین قیه : وُرگ vorg 
آذری کرینگان : وارگ vārg 
تالشی آستارا : واگ vâg 
تالشی ماسال : وَرگ varg 
تاتی کلور : وَرگ varg
تاتی تاکستان : وَرگ varg
تاتی وَفس : وَرگ varg

12 – سگ : 
آذری گلین قیه : اسبا ǝsbā ، ایسبا isbā 
آذری کرینگان : پا pā
تالشی آستارا : اسپَه ǝspâ
تالشی ماسال : اسپَه ǝspa
تاتی کلور : اِسپَه espa 
تاتی تاکستان : اَسبِه asbe 
تاتی وَفس : اَسبَه asba

13 – خورشید : 
آذری گلین قیه : روژ ruž 
آذری کرینگان : هَرَشی haraši ، رُوژ rūž 
تالشی آستارا : هَی شی hayši ، هَشی haši 
تالشی ماسال : آفتاو āftāv 
تاتی کلور : آوتاو āvtāv
تاتی تاکستان : آفتاو āftāv
تاتی وَفس : خُر xor 

14 – ماه ، کُره ماه : 
آذری گلین قیه : اوشمَه ušma ، اُشمَه ōšma 
آذری کرینگان : اوشما ušmā 
تالشی آستارا : اُوشم ovšǝm ، اُشم ošǝm 
تالشی ماسال : منگ mǝng ، مَنگ mang 
تاتی کلور : مونگ mung 
تاتی تاکستان : ما mā
تاتی وَفس : مَفتُو maftō 

15 – پریدن : 
آذری گلین قیه : واشنِه vāšne 
آذری کرینگان : واشتِه vāšte 
تالشی آستارا : واشتِه vâšte
تالشی ماسال : وَشتِه vašte ، واز vāz 
تاتی کلور : وَشتِن vašten 
تاتی تاکستان : بِپپَرَستَن bepparastan  ، بِوَزَستَن bevazastan 
تاتی وَفس : وَستَن vastan 

منبع و پی نوشت : 
از آستارا تا فومن ( تطبیق واژه هایی از گویش های مختلف زبان های تالشی و تاتی ) ، ضیاء طرقدار ، نشر فرهنگ ایلیا ، چاپ اول 1396 . 
آ : ā ؛ اَ a ؛ آ â : صدای بین آ و اَ 
روستای گلین قیه در شهرستان مرند در استان آذربایجان شرقی قرار دارد . 
روستای کرینگان در شهرستان ورزقان در استان آذربایجان شرقی قرار دارد . 
آستارا در شمال غربی استان گیلان در منطقه تالش قرار دارد . 
ماسال در غرب استان گیلان در منطقه تالش قرار دارد . 
شهر کلور در شهرستان خلخال در جنوب استان اردبیل قرار دارد . 
تاکستان در جنوب غربی استان قزوین قرار دارد . 
روستای وَفس در شهرستان کمیجان در استان مرکزی قرار دارد .
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_عنبران٣
واژه‌هایی که از کتاب آقای ضیاء طرقدار انتخاب شده در گویش تالشی عنبرانی (استان اردبیل) بدین‌صورت تلفظ می‌شود:
۱- خانه: کَه ka
۲- اجاق خوراک‌پزی (سنّتی): کی‌یَه kiya
۳- خواهر: هُوَه hova
٤- دختر: kina
٥- پسر: زُوَه zova
۶- عروس: وَیی vayi
٧- داماد: یَزنَه yazna
٨- اشک: آرس ārs
۹- پیراهن: شه‌یی šayi
۱۰- گوسفند: پَس pas
۱۱- گرگ: نِچی neči
۱۲- سگ: سپَه səpa
١٣- خورشید: هَشی haši
۱۴- ماه: اُوشم uovšm
١٥- پریدن: واشتِه vašte/ پَرِه pare
#گردآورنده_داود_مژده_عنبران
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

🛑 دو تن از خوانین ماسال در زمان قاجار

نشسته = محمدحسین خان پسر جوادخان
ایستاده = کاظم بک ( بیگ )

✍ ماسال سیتی | فرزندزادگان محمدحسین‌خان امروزه با نام خانوادگی #جوادی و فرزندزادگان کاظم بک با نام #کاظمی در ماسال و تاسکوه شناخته می شوند

رابینو در کتاب فرمانروایان گیلان، محمد ولی‌خان را از نخستین حاکمان ماسال دانسته که در ماسال به قدرت رسید و درخانه مرکز حکومتش بود. بعد از وی کربلایی یعقوب ماسالی و سپس مرحوم انامقلی ماسال کنترل امور را در دست داشتند

📸 برگرفته از صفحه کیوان پندی پژوهشگر تاریخ

🆘 کانال ماسال سیتی👇
❥═━┈••°♥°••┈━═❥
      @MasalCity2016
❥═━┈••°♥°••┈━═❥

یگانگی زبان ها و گویش های محلی ایران با زبان پارسی – ضیاء طرقدار

درباره زبان پارسی و زبان های محلی ایرانی و اقوام ایرانی دو سخن نادرست و بیهوده از سوی بی دانشان و ایران ستیزان گفته می شود ؛ یکی اینکه گفته می شود ایران از اقوام گوناگون و متفاوتی تشکیل شده و این اقوام هیچ اشتراکی با یکدیگر ندارند ؛ این سخن تماماً نادرست است چرا که یگانگی و پیوند اقوام ایرانی را در تاریخ ، نژاد ، فرهنگ ، آداب و روسوم و زبان آنها آشکارا می توان دید . برای نمونه در تمام ایران و در بین تمام اقوام ایران زمین و در تمام سرزمین های اطراف ایران که جزو ایران فرهنگی هستند جشن های نوروز ، چهارشنبه سوری ، شب چله ، و دیگر جشن های ملی و آیینی برگزار می شود . 

دیگر اینکه گفته می شود زبان پارسیِ کنونی هیچ یگانگی با دیگر زبان ها و گویش های ایرانی کنونی ندارد ، که این سخن نیز نادرست است . تطبیق واژه های زبان ها و گویش های محلی ایرانی با یکدیگر و همچنین با زبان پارسی ، یگانگی اقوام ایرانی و زبان های آنها را با یکدیگر و با زبان پارسی آشکارا نشان می دهد . 

تنها نکته ای که می توان گفت این است که بخشی از واژه های زبان ها و گویش های محلی ایرانی ، ساختار و تلفظ کُهن تری را نگاه داشته اند که شبیه واژه های زبان اوستایی و پارسی باستان می باشد ؛ ولی بخش دیگری از واژه ها در زبان ها و گویش های محلی ایرانی همچون واژه های پارسی کنونی است با کمی تفاوت در تلفظ و حرکات واژه ها . 

برای نمونه « گوسفند » در زبان اوستایی « پَسو pasu ؛ فشو fšu » گفته می شود ؛ و در زبان تالشی « پاس pâs ؛ پَس pas » ، و در زبان کُردی سنندج « پاز pāz » گفته می شود . 
« خانه » در زبان اوستایی « کَتَه kata » گفته می شود ؛ در زبان تالشی « کَه kâ » ، در زبان تاتی تاکستان در قزوین « کی یِه kiye » ، در زبان تاتی وَفس در استان مرکزی « کِه ke » ، و در زبان نائینی در اصفهان « کی یَه kiya ؛ کی ki » گفته می شود . 
« گُرگ » در زبان اوستایی « وِهرکَه vehrka » گفته می شود ؛ در زبان تالشی « وَرگ varg ؛ واگ vâg » ، در زبان گیلکی « وَرگ varg ؛ وِرگ verg » ، در زبان تبری « وِرگ verg » و در زبان تاتی تاکستان و تاتی وَفس « وَرگ varg » گفته می شود . 
« مرغ » در زبان اوستایی « کهرکَه kahrka » گفته می شود ؛ در زبان تالشی « کَرگ karg ؛ کاگ kâg » ، در زبان گیلکی « کَرک kark ؛ کاتیک kātik » ، در زبان تبری « کِرگ kerg » ، در زبان تاتی تاکستان « کَرکِه karke » ، در زبان تاتی وَفس « کرگِه karge » و در زبان نائینی « کَرک kark » گفته می شود . 

واژه های یگانه در زبان ها و گویش های محلی کنونی ایران با واژه های زبان اوستایی بسیار زیاد است ، ولی در ادامه برای نمونه تعدادی واژه از زبان تالشی آورده می شود که مانند واژه های زبان پارسی می باشد و تفاوت چندانی در ساختار و تلفظ با واژه های برابر خود در زبان پارسی ندارد . 
به دلیل اینکه نگارنده گویشور زبان تالشی می باشم در این بررسی واژه های تالشی آورده شده است . واژه های تالشی از دو گویش شمالی و جنوبی زبان تالشی می باشد . ( منطقه تالش در غرب استان گیلان می باشد ) . 
دیگر گویشوران زبان های محلی ایرانی نیز می توانند تعدادی از واژه های یگانه زبان های محلی خود با زبان پارسی را نوشته و منتشر کنند تا یگانگی و پیوند زبان ها و گویش های محلی ایران با زبان پارسی برای همگان آشکار شود . برای آگاهی بیشتر درباره پیوند زبان های محلی ایرانی با یکدیگر و با زبان پارسی به کتاب های گوناگون فرهنگ واژه ها و گویش های ایرانی نگاه شود . 

واژه های پارسی – تالشی 

پارسی : آب 
تالشی : آو āv ، اُو ov 

پارسی : زَن 
تالشی : ژِن žen ، یِن yen 

پارسی : مَرد 
تالشی : مِرد merd ، مِردَک merdak 

پارسی : پشیمان 
تالشی : پِشمون pešmun 

پارسی : چشم 
تالشی : چاش čâš ، چَش čaš ، چِم čem 

پارسی : شلوار 
تالشی : شالو šâlo ، شوار šǝvār 

پارسی : ناخُن 
تالشی : نانگر nângǝr ، مَنگِه mange 

پارسی : جنگل ، بیشه 
تالشی : ویشَه viša 

پارسی : تلخ 
تالشی : تِل tel ، تِلل tell 

پارسی : دُشمَن 
تالشی : دشمِن dǝšmen ، دشمِند dǝšmend 

پارسی : مُزد ، پاداش 
تالشی : مژد mǝžd ، مز mǝz 

پارسی : هیزم 
تالشی : ایزیم izim ، ایزم izǝm ، اِزم ezǝm 

پارسی : سپید ، سفید
تالشی : ایسپی ispi 

پارسی : آهن 
تالشی : اُسن osǝn ، آسون āsun 

پارسی : خُشک 
تالشی : هشک hǝšk ، خشک xǝšk 

پارسی : سوختن 
تالشی : سوتِه sute ، سیستِه siste ، سی یِه siye 

پارسی : دوختن 
تالشی : دوتِه dute ، دِشتِه dešte 

پارسی : دوشیدن 
تالشی : دوشی یِه dušiye ، دوشِه duše 

پارسی : دیدن 
تالشی : ویندِه vinde 

پارسی : نشستن 
تالشی : نشتِه nǝšte ، نِشتِه nešte 

پارسی : باریدن 
تالشی : وُیِه voye ، وارِه vāre ، وارِن vāren 

نویسنده : ضیاء طرقدار
@tarikh_astara

پست واژه

زبانهای ایرانی شمال غربی : 

زبانها و گویشهای شمال غربی از گویشهایی گرفته شده اند که در دوره باستان در بخش شمالی و شمال غربی فلات ایران ( منطقه ماد ) رواج داشته اند . زبان اوستایی ( زبان اوستای جدید ) نیز از نظر ممیّزه های اصلی به شمال غرب تعلق دارد . گویشهایی را که در دوره میانه در این بخش رایج بوده اند زیر عنوان پارتی می آورند . بعضی از این گویشها در نوشته ها ثبت شده اند . در پایان دوره میانه گویشهای جنوب غربی کاملاً جای گویشهای شمال غربی ( مادی و پارتی ) را در خراسان و در ایران مرکزی گرفت . گویشهای قدیم تنها در بعضی مناطق روستایی جدا از هم باقی مانده است . با این همه در بخش غربی و شمال غربی فلات ایران ، در کردستان و آذربایجان و در سواحل دریای خزر تعداد زیادی از گویشهای ایرانی شمال غربی باقی مانده است . علیرغم اینکه از قرون گذشته ( در آذربایجان ایران ) زبان ترکی جای این گویشها را گرفته و در بعضی مناطق دیگر فارسی جایگزین آنها شده و بدین ترتیب منطقه رواج آنها به تدریج محدود شده ، هنوز در زمان ما تعداد قابل توجهی از زبانها و گویشهای این منطقه دنباله شاخه شمال غربی است . این زبانها و گویشها عبارت اند از کردی ( با گویشهای آن ) ، زازا ، تالشی ( با گویشهای آن ) ، تعدادی از گویشهای غرب ایران و آذربایجان ایران ، گیلکی و مازندرانی . گویشهای متعدد ایران مرکزی و غربی و چند گویش استان فارس ( سیوندی ) نیز بازمانده های گویشهای ایرانی شمال غرب اند . بلوچی نیز به زبانهای ایرانی شمال غرب متعلق است . رواج آن در بلوچستان ، در فاصله زیادی از مرکز گویشهای ایرانی شمال غربی مولود مهاجرت قبایل بلوچ به جنوب شرق در یک دوره نسبتاً تازه است . 

زبانهای ایرانی ، یوسیف . م. ارانسکی ، ترجمه : دکتر علی اشرف صادقی ، انتشارات سخن ، چاپ اول ، 1378 ، ص 163 – 164

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی

زبان تالشی 

زبان تالشی دارای سه گویشِ شمالی ، مرکزی و جنوبی می باشد . 

مقصود از تالشی شمالی ، تالشی آن سوی رود اَرَس ، یعنی تالشی جمهوری آذربایجان است که ادامه آن در ایران تا کرگان رودِ تالش ، پیش رفته است . 

مراد از تالش مرکزی ، گویش هایی است که در قلمرو دو رودخانه شفارود در جنوب ، و ناو رود در شمال ( اسالم ، پره سر ،  و... بین شهرتالش و رضوانشهر ) تداول دارد . 
و منظور از تالشی جنوبی ، تالشی میان شفارود تا سفید رود است که شامل تالشی خوشابری ، ماسالی ، ماسوله ای ، سیاهمزگی و دیگر گویش های جلگه ای گیلان می شود .

منبع : زبان تالشی ، توصیف گویش مرکزی ، دکتر محرم رضایتی ، نشر فرهنگ ایلیا ، چاپ دوم 1390 ، ص 18 – 19 

@vajenameh_taleshi👇👇👇

#زبان_تالشی

زبان تالشی 

زبان تالشی دارای سه گویشِ شمالی ، مرکزی و جنوبی می باشد . 

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی

معرفی کتاب : 

زبان تالشی 
( توصیف گویش مرکزی )
دکتر محرم رضایتی 
نشر فرهنگ ایلیا 
چاپ دوم 1390 
قیمت : 10 هزار تومان 

تهیه کتاب تماس با نشر فرهنگ ایلیا

۳۳ - ۳۳۳۴۴۷۳۲  - ۰۱۳

تلگرام نشر فرهنگ ایلیا : 
@nfilia

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی

معرفی کتاب : 

زبان تالشی ( زبان باستانی ایران ، و دستور زبان تالشی ، گویش ماسال ) 
علی ماسالی 
نشر فرهنگ ایلیا 

تلگرام نشر فرهنگ ایلیا : 
@nfilia

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی

نگاهی به زبان تالشی

زبانی که قوم تالش بدان سخن می گویند (( تالشی )) نامیده می شود . تالشی از جمله زبانهای موسوم به هند و اروپایی است که به شاخه شمال غرب گروه زبانهای ایرانی باز بسته است . زبان تالشی از مشخصات ویژه ای برخوردار است که نخستین کسانی را که به آن زبان علاقمند شده اند ، متعجب کرده است . از جمله ی ویژگی های آن زبان ، کهنگی و مهجوری ترکیب اصوات باشد که در بسیاری موارد با زبان پارسی تفاوت داشته و با مادی و پارتی و اوستایی شباهت دارد . (1).

زبان تالشی در گذشته های نه چندان دور از گستردگی جغرافیایی زیادی برخوردار بوده و به گفته پژوهشگران و محققین ، زبان تالشی روزگاری کل منطقه آذربایجان را در بر می گرفته است .

یوسیف . م . ارانسکی در کتاب (( زبانهای ایرانی )) می گوید : تالشی دنباله یکی از گویشهای ایرانی شمال غربی است که در ادوار گذشته در آذربایجان رواج داشته اند . دو بیتی هایی که در منطقه اردبیل به دست آمده اند و به قرن دهم . ه/ شانزدهم.م تعلق دارند به یکی از این گویشها سروده شده اند . تحلیل این دوبیتی ها ( توسط ب.و. میلر ) نشان داده است که گویش اردبیل در قرن دهم / شانزدهم دارای ویژگیهایی است که آن را به تالشی کنونی بسیار نزدیک می کند . (2).

کسروی در کتاب (( آذری ، یا زبان باستان آذربایجان )) می نویسد : آذری یکی از نیم زبانهای بزرگ و ریشه داری همچون کردی و مازندرانی و تالشی و گیلانی و مانند اینها بوده و در سراسر آذربایجان سخن گفته می شده و آن جز شاخه ای از زبان ایران نبوده .(3).

کیامهر فیروزی در کتاب خود (( آذربایجان تُرک نیست ، تُرک زبان است )) می آورد : سال 431 هجری ، نقطه عطفی است در آغاز دگرگشت زبان مردم آذربایجان . چه آنکه یورش ترکان سلجوقی در همین سال اتفاق افتاد . (4).

گویش ( زبان ) تالشی و تاتی زبان اصلی آذربایجان بوده که در مقابل فارسی مخصوصاً زبان آذری بعد از مغول ( آذری کنونی ) حالت رکود را دارد و زبان آذری کنونی بر زبان تالشی به دلیل همجواری و مهاجرت آذری ها به این منطقه نفوذ و تسلط یافته است ، به طوری که اکثر تالشها به زبان آذری می توانند تکلم کنند اما آذربایجانی ها حتی یک کلمه از گویش ( زبان ) تالشی را درک نمی کنند . قبل از هجوم مغول به ایران هیچگونه تغییری در زبان تالشی و تاتی که زبان اصیل آذربایجان بوده انجام نگرفته ولی بعد از استیلای مغول و حکومت سلاطین آن در آذربایجان و رشد زبان ترکی آذری ، در مدت زمان ، زبان تالشی و تاتی جای خود را به ترکی آذری سپرد و بتدریج پس از حکومت صفویان در ایران ، ترکی آذری آرام آرام به مناطق کادوسیان ( تالشان ) یعنی ساحل دریای خزر ( کاسپین ) رسوخ یافته است . (5). 

منابع :

(1)-  تالشان کیستند ، علی عبدلی ، نشر جامعه نگر ، ویراست سوم ، چاپ اول 1391 – ص 15
(2)- زبانهای ایرانی ، یوسیف م. ارانسکی ، ترجمه دکتر علی اشرف صادقی ، انتشارات سخن ، چاپ اول 1378 ، ص 139
(3)- زبان پاک ، آذری زبان باستان ، نام شهرها و دیه های ایران ، سید احمد کسروی تبریزی ، انتشارات فردوس ، چاپ دوم ، 1379 ، ص 136
(4)- آذربایجان تُرک نیست ( تُرک زبان است ) ، کیامهر فیروزی ، انتشارات به نگار ، چاپ اول 1387 ، ص 87
(5)- تاریخ جامع آستارا و حکام نمین ، بهروز نعمت اللهی ، انتشارات شیخ صفی الدین ، چاپ اول ، 1380 ، ص 14 و 27 و  28.

@vajenameh_taleshi

پنجاه واژه پُرکاربرد از زبان تالشیِ گویشِ شمالی - منطقه آستارا 

1 – نَنَه nânâ : مادر 
2 – دَدَه dâdâ : پدر 
3 – مَمَه mâmâ ؛ یولَه نَنَه yola nana : مادر بزرگ 
4 – بوبو bobo ؛ یولَه دَدَه yola dada : پدر بزرگ 
5 – ژِن žen : زن 
6 – مِرد merd : مَرد 
7 – زوئه zuâ : پسر 
8 – کِلَه kela ؛ کینَه kina : دختر 
9 – بوئه buâ ؛ بوَه bǝva : برادر 
10 – هووَه hovâ : خواهر 
11 – هردَن hǝrdân : کودک ، بچه 
12 – وَی vây ؛ وَیو vayu : عروس 
13 – یِزنَه yezna ؛ یَزنَه yazna : داماد 
14 – پاواندی pâvândi : نامزد 
15 – ماشوی mâšoy : کفش 
16 – اُلَت olât : لباس 
17 – شای šây : پیراهن 
18 – شالو šâlo : شلوار 
19 – لوئه luâ ؛ لَچَک lačk : روسری 
20 – کَه kâ : خانه 
21 – اُو ov : آب 
22 – دو do : درخت 
23 – رو ru : رود ، رودخانه 
24 – هَی شی hayši : خورشید 
25 – اُشم ، اُوشم ošǝm ، ovšǝm : ماه ، کُره ماه 
26 – سوک suk : خروس 
27 – کاگ kâg : مرغ 
28 – واگ vâg : گرگ 
29 – بیلی bili : اُردک 
30 – پاس pâs : گوسفند 
31 – اسپَه ǝspâ ؛ سبَه sǝba : سگ 
32 – مِش meš : زنبور 
33 – موز muz : مگس 
34 – وِیشی veyši ؛ وَشی vaši : گرسنه 
35 – تِی شی teyši ؛ تَشی taši : تشنه 
36 – ناهو nâho : صبحانه ، وعده خوراک صبح 
37 – چوشتَه čoštâ : ناهار ، وعده خوراک ظهر 
38 – شانگونَه šângonâ : شام ، وعده خوراک شب 
39 – کِلوک kǝlok ؛ کیلوک kilok : باران 
40 – پِه pe : بالا 
41 – سای وِه sâyve ، جینَه jina : پایین 
42 – زینَه zina : دیروز 
43 – اِمروژ ǝmruž : امروز 
44 – سِبادام sǝbâdâm ؛ ماشکی māški : فردا 
45 – یُل yol ؛ گلن gǝlǝn : بزرگ 
46 – گول لو gullu ؛ گَدَه gâda : کوچک 
47 – پارد pârd : پُل 
48 – کِچَه keča : قاشق 
49 – چوک čok : خوب 
50 – دیم dim : روی ، چهره 

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی

کانال واجه واج – واژه نامه تالشی 

در این کانال ، واژه ها و جمله های تالشی از هر سه گویش زبان تالشی قرار می گیرد . 

گویش شمالی ، گویش مرکزی ، گویش جنوبی . 

تا کنون بیش از هزاران واژه از هر سه گویش زبان تالشی در این کانال قرار گرفته است که مورد استفاده تمام پژوهشگران می باشد . 

نویسندگانی از هر سه گویش زبان تالشی به صورت مرتب در این کانال واژه های تالشی قرار می دهند .

برای یافتن واژه مورد نظر خود فقط کافیست نام واژه را در قسمت جستجو وارد کنید . 

@vajenameh_taleshi

درود
 مقایسه ای درباره  
مقایسه صرف بن مضارع بین دو گویش تالشی(ماسوله) 
و 
اَشُمی شمال هرمزگان (روستای سیرو)

 #تالشی_ماسوله
🅰 میروم: شوم šum = šu+m
🅱 میروی: شِه še = š+e
🅰 میرود: شو ∅+šu = šu
🅱 میرویم: شَم šam = š+am
🅱 میروید: شَن šan = š+an
🅰 میروند: شون šun = šu+n

#گویش_اشمی_سیرو(هرمزگان)
می روم = اَشُم = ašom
می روی = اِشی = eši
می رود = اشو = ešu
می رویم = اِشیم = ešim
می روید = اِشین = ešin
می روند = اِشِن = ešen

اکنون با به خاطر سپردن وزن تصریفی این دسته افعال، یک فعل دیگر را نیز بر این وزن تمرین میکنیم:
صرف بن مضارع (آبو) در معنای شدن از

  #تالشی_ماسوله
میشوم: آبوم ābum
میشوی: آبِه ābe
میشود: آبو ābu
میشویم: آبَم ābam
میشوید: آبَن āban
میشوند: آبون ābun

صرف بن مضارع (اِبو=ebu) در معنای شدن 
#گویش_اشمی_شمال_هرمزگان (روستای سیرو)

می شوم = اِبُم = ebom
می شوی = اِبی = ebi
می شود = اِبو = ebu
می شویم = اِبیم = ebim
می شوید = اِبین = ebin
می شوند = اِبِن = eben

🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi
گردآورنده بخش جنوبی (اَشُمی)  #صادق_سالار_حسینی

گردآورنده بخش تالشی_ماسوله
#آذرخش

درود وام گردی تالشه هموندون خدمت
❤️شمه  تازه سال موارک بوبو❤️
شمه را دیلخشی و زیرونی و اهلیت
ناجه دارم
سق بمونه ایلاهی شمه عزیزون ور
و ایلاهی هرگز غم شمه را ما
 و بدبیاری شمه مگره🙏


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

زبان تالشی – گویش آستارا 


1 – آست – āst ؛ آرس ârs : اشک

2 – اوز – uz : پوست ضخیم ؛ مانند پوست فندق و گردو که به سختی بشکند

3 – هانگ – hâng : پوست نازک ؛ مانند پوست فندق و گردو که به راحتی بشکند

4 – اِلیزگان – elizgān : چوبی که سرش عصایی شکل است و برای پایین آوردن شاخه ها برای چیدن میوه ها استفاده می شود

5 – ایشکاف – iškāf : کمدی درون دیوار ؛ کمد دیواری

6 - ناق – nâq : لثه

7 – اَوِسنِه – âvēsne : هَوو ؛ نسبت دو زن یک مرد با هم

8 – جوکَه – juka : جوانه ؛ جوانه زدن

9 – پِلِشتِه – pelešte : لیس زدن ، لیسیدن 

10 – اُموتِه – omote : آموزش ؛ یادگیری

11 – تیلبو – tilbo : تَویله ، طویله ، مکان نگهداری گاو ، اسب و ...

12 – اَژدَهو – aždaho : اژدها ؛ مار بزرگ

13 – پِچورونی یِه – pečoroniye : نوشیدن ؛ یک مایع خوراکی را نوشیدن و یا اصطلاحاً سر کشیدن ، مانند : آب و ...

14 – اَرَه – ârâ : میان ؛ بین ؛ وسط ؛ بین دو چیز

15 – اِلنگ – eleng : گره ؛ مانند گره زدن دو طناب به هم

16 – اُلُوونی یِه –  olovoniye : آرام کردن ؛ از گریه بازداشتن

17 – لرسی یِه – lersiye : خسته ؛ خسته شدن

18 – آشاندِه – âšânde : افشاندن

19 – نونج – nonj : زرد رنگ ؛ کمی رسیده ؛ میوه ای که کمی رسیده باشد

20 – کاوَه – kâvâ : ظرفی مانند سطل که با پوست درخت های گیلاس ، وِزِم یا ماتول درست می کنند

21 – هی یَه – hiya : پارو ؛ جنس آن همه از چوب است .

22 – لَپیتکَه – lapitka : بیل ؛ ابزار کشاورزی ، دسته آن چوبی و کف آن آهنی است .

23 – اومبِر – ombēr : خزه ؛ خزه هایی که روی درخت ها و سنگ ها می روید .

24 – توجونی یِه – tojoniye : تاختن ؛ مانند تاختن با اسب .

25 – ویتِه – vite : دویدن .

26 – هاردِه – hârde : خوردن .

27 – هاتِه – hâte : فروختن .

28 – اُموتِه – omote : آموزش ؛ یادگیری .

29 - بیل - bil: برکه آب، آبگیر. 

30 – بیلی – bili  : اُردک .

 31– هوستَه – hostâ : آهسته .

@vajenameh_taleshi

از اشته گف ژِه و سسی را مرم
دیل و جان و همه کسی را مرم

دیلی مو کلکله آبه بری دِه
از اشته شونه و دسی را مرم

✍ آرزو جوادی

🌿❤️🌿🌿 ❤️🌿

🔴 تالشی صحبت نمی کنی؟؟
 پس تالش نیستی!!

به راستی چه چیزی جز زبان برای اثبات قومیت و هویت تالشان در دست ما هست؟؟؟
واقع بینانه بگوییم هیچ چیز...

اگر همین امروز هم خبر برسد که تالشان زبان مستقلی ندارند خیلی ها  اگر آب دستشان باشد زمین میگذارند و قلم به دست می شوند و اجدادمان را به هزار کس منتسب می کنند.

خسته کننده ترین جمله ی این روزها شده؛ «من تالشم اما تالشی بلد نیستم» کمی بیشتر هم که پیگیر می شوی میگویند من فرد باهوشی هستم و به دو سه زبان موجود در ایران مسلطم اما متاسفانه زبان مادریم را خیر، نیاموخته ام!!!

در فضای مجازی به عنوان یک تالش اصیل قد علم میکنیم اما در دنیای واقعی چاقو بر گردن زبانمان گذاشته ایم.
شوخی بزرگیست که تلگرام زبانمان را نجات می دهد!!!

قومی که آثار مکتوب به زبان خود هم ندارد و از نبود زبان واحد رنج می برد محکوم به فناست چرا که ما حتی به بزرگان تالش هم رحم نکردیم و با کارگروهای ده سال یکبارمان بدون توجه به زحمت های مرد «دائم التالش» در انتشار الفبای تالشی، الفبای جدید منتشر کردیم، چهره ی تالش شناس شدیم، نمک به زخم تالشان پاشیدیم، مشکلات را دوچندان کردیم و رفتیم...
پس ما تالش نیستیم...

👤تخلص: ویشه کیجه
@vajenameh_taleshi

درد و دل 
یکی از همراهان #تات زبانمان
درود بر همه تات زبانان 
که برادران و خواهرانِ کهن ما هستند
واجداد ما در زمان باستان 
 روی یک زمین  و زیر یک آسمان کنار هم زیسته اند
وقت آن است  به اتحادمان برگردیم
ما از یک خانواده ایم..

متنی که ایشان فرستاده اند👇👇

راستی نِزانم که که چرا دویست و شصت گِلَه دومیلَه آکَر داری...!!؟زانم......!!افسوس...اشته واژه ان کو،واتَه ان کو،راستینَ گپان کو،لذت برم(کِف کرم)و سود بَرِم...سپاس...همه چی خانی...از هِراو(خلخال،هراو آباد) تاتیم(مادَ زِوان،کاسی،کادوس)،راستینَ آذری...هراو شاهرودِ شِنیم...آذربایجانِه باستانیَه زِوانِه(پایانینَه وِندَردَ جیگا)(ایستگاه پایانی).....تالشان چَمه براییند...اَمه و تالشان ای گله ئیمان...ای رَگیمان و بسیار دِوِندی نَن نزدیکیمان...شِمَه زِوان چَمَه جانه...شمه که وینَم به اِم آرَسَم که تِیْنا نیمان و شمه چَمَه همراهیران...خیلی شمه نن خَشیمان...هِنجور بِشِن پیش را...کارِر به راستی دونیا اَرزه...سپاس بزرگوار . . .همیشه اشته کاناله واته ان چارچَشمی خوانم...!بدرود ...

#کانال_واجه_واج

در #زبان_تالشی به خروس سوک گفته میشود؟ اگر به واژه نامه پارتی و پهلوی مراجعه شود   در انجا در بره مفاهیم سوک چنین نوشته شده : 
سوکsuk = شاخ و زائده برجسته 
سْری سوک sri suk = گاو سه شاخ دار - در اوستا ،سری سوک یا  سری شوک، نام گاوی است که مردمان با آن به خْوَنیرس (یکی از هفت لُویژ ( قاره) بزرگ جهان باستان کوژین ( مهاجرت) کردند. 
وچون تاج خروس به شاخ تشبیه شده بود آنرا سوک نامیدند. درکنار این واژه  معلوم شد که کلمه (تری = سری = سه 3) در زبان انگلیسی کلمه ای اوستائی است.
گاهی نیز ا برخی شنیده میشود که به سوراخ یا حفره سولاخ میگویند  این واژه نیز در لغت نامه پهلوی بصورت « سولاک sulãk =  به معنی سوراخ، حفره »  امده است --- 
استخراج از 
#علی_ماسالی

زبان تالشی – گویش آستارا 

فعل « رفتن » در زبان تالشی در زمان های گوناگون 

مصدر : 
شِی šey : رفتن 

ماضی ساده : 
بششیم bǝššim : رفتم
نشیم nǝšim : نرفتم 

ماضی استمراری : 
آشیم âšim : می رفتم 
ناشیم nâšim : نمی رفتم 

ماضی مستمر : 
شِدابیم šedâbim : در حال رفتن بودم ، داشتم می رفتم 
شِدانبیم šedânǝbim : در حال رفتن نبودم 

ماضی نقلی : 
شِه آیم šǝâym : رفته ام 
شِه آنیم šǝânim : نرفته ام 

ماضی بعید : 
شِه آبیم šǝâbim : رفته بودم 
شِه آنبیم šǝânǝbim : نرفته بودم 

ماضی التزامی : 
شِه آبُم šǝâbom : رفته باشم 
شِه آنبُم šǝânǝbom : نرفته باشم ، رفته نباشم 

مضارع اخباری : 
شِدایم šedâym : می روم 
شِدانیم šedânim : نمی روم 

مضارع التزامی : 
بشم bǝšǝm : بروم 
نشم nǝšǝm : نروم 

مستقبل ( آینده ): 
باشیم bâšim : خواهم رفت 
نی یاشیم niyâšim : نخواهم رفت 

امر : 
بش bǝš : برو 

نهی : 
ماش mâš : مَرو ، نرو

@vajenameh_taleshi

تاوه کاری ألم شنگه زونی چه؟
بجارداری را وقت تنگه زونی چه؟

بدا قشنگینه بوام بوزونی
بجاری هیستابه چنگه زونی چه؟

بهنام_نمنه پشت

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۲۹

۱- دوش آگته (duš āgete): 
چیزی را روی شانه گذاشتن

۲-وشی گته(vəši gete): 
از پشت یقه یکی را گرفتن

۳-روآگته (ru āgete):
پرسیدن حرفی برای یقین
رسیدن ،پرسش برای فهمیدن
دروغ وراست
۴-ای ورآوشته(i var āvašte):
به کناررفتن،دوری کردن

۵-اوسیره (avsira): طنابی
که به گردن گوساله می بندند

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۳۰
۱-ایزَللا درمه (izallā darme): 
بیزار شدن، ذله شدن
 
۲-ایژبیر (ižbir): زبر وترک
ترک دار
۳-ای سر ایتا(i sar itā)
لباس زنانه چین دارشهری،
لباس غیر محلی

۴-پله (pala) پاره ،تکه
د^پله به (də pala ba): 
دوتکه شد
۵-پله پله به(pala pala ba): 
تکه تکه شد،پاره پاره شد

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺 

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۳۱
۱-آویندییه (āvendiye):
بستن چیزی از رو،
بستن روسری،چیزی را
به کسی نسبت دادن

۲-تپچه (tapača):
حرفهای بی سروته،
داستاتهای واحی و
ساختگی

۳-تجه ( taja): هجوم

۴-تجه برده (taja barde):
هجوم آوردن:هجوم کردن

۵-گده وره (gada vara):
بره ای که زیادشیر می خورد
وسیری نداردوزودهم بزرگ
وچاق می شود

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۳۲
۱-رکج ( rəkəj): بدقواره-
قدکوتاه
۲-رک (rək):  دلخوری-
دلگیری
۳-اویجه(avija):جای خلوت
وترسناک-بیابان وبدون سکنه

۴- اودال (avdāl): پریشان و
بی قرار بودن

۵-پرچل parčəl): کثیف-
نامرتب
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

توانایی زبان تالشی 

زبان تالشی – گویش غرب آستارا 

چُک čok : خوب ( حالت عادی ) 
کُک kok : خوب ( برای احوال پرسی به کار می رود . به معنای چاق نیز می باشد ) 
فَر far : نیک ( مفهومی معنوی و آسمانی دارد ) 
خُس xos : زیبا ، قشنگ ، خوب نازنین 

جینَه jina ؛ جی یِه jiye : پایین عمودی 
سای وِه sâyve ؛ ساوِه sâve : پایین افقی ، سرپایینی 

ویندِه vinde : دیدن 
داداشتِه dâdâšte : نگاه کردن 

اسپَه ǝspâ : سگ بزرگ 
کتَه kǝtâ : سگ کوچک 

ژی ži : زنده ؛ حالت معنوی ، یعنی زنده و جاوید و آرزوی زنده بودن همیشگی برای کسی یا چیزی ؛ بژی یویش bǝžiyoyš : زنده باشی ؛ برای سپاسگزاری و آروزی جاودانگی برای کسی . 
ساق sâq : زنده ؛ حالت مادی ، یعنی زنده بودن یا نبودن یک جاندار . 

گی gǝy : گردن ؛ جلوی گردن 
مل mǝl : گردن ؛ کنارهای گردن 
کافُرَه kâforâ : گردن ؛ پس گردن

تی ti : تیغ ، تیغ گیاهان 
بر bǝr : خار ، خار گیاهان 

لاوَه ، لَوَه lâvâ : شکم ، درون شکم ، قسمت هضم خوراک 
تر tǝr : شکم ، بیرون شکم ، شکل ظاهری شکم 

تور tur : دیوانه 
شیت šit : عصبانی 
سَفِی safey : کم عقل ، بی سر و عقل ، بی کَله 

یُل yol : بزرگ ، برای انسان 
گلن gǝlǝn : بزرگ ، برای اشیاء 

سق sǝq : سنگ ، سنگ های آذرین ، سنگ های سخت و کوچک 
کت ket : سنگ ، سنگ های رسوبی ، سنگ های بزرگ 
قَیَه qâyâ : سنگ های خیلی بزرگ ، صخره 

گول لو gullu : کوچک 
هرد hǝrd : ریز 

سارد sârd : سَرد ، هوای سرد 
سارین sârin : خُنَک 

گام gâm : گرم ، هوا و دمای گرم 
تات tât : داغ ، هوا و دمای داغ 
اُسی یِه osiye : دمای ملایم ، مانند دمای ملایم مایعات ، نه داغ نه خُنَک 

ایلی ili : یکی ، یک کسی ، یک شخصی 
ایللَه illa : یکی ، برای شمارش ، 
ایگلَه igǝla : یک دانه ، یک عدد 

واشتِه vâšte : پریدن 
ویشتِه vište : جهیدن 
ویتِه vite : دویدن 

مُی moy : ماهی دریا 
سُل sol : ماهی رودخانه 

پی نوشت : 
غرب و جنوب غربی دریای کاسپین منطقه تالش می باشد که در ایران کنونی غرب استان گیلان را در بر می گیرد و زبان تالشی زبان قوم تالش می باشد که از زبان های شاخه شمال غربی زبان های ایرانی می باشد . ( ض – ط ) . 

@tarikh_astara

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۳۳
۱- شاتمس (šātamas):
کسیکه شیرین عقل است
وزودگل می خوردوخودش
را می بازد
۲-چیلیک (čilik): چینه دان
پرندگان
۳-جیگیر(jigir): شیاف

۴-نوئرش(nuarəš): 
خورشتی که بابرنج یا
نان می خورند
۵-پیروا نون ( pirvā nun):
نان بربری
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

زبان تالشی - گویش آستارا 

کارده  kârde : کردن ، انجام دادن 

آکارده  âkârde : ریختن ، ریختن چیزی از بالا به درون چیزی دیگر

په کارده  pekârde : برخیزاندن ،  بلند کردن ،  بالا کردن ، بیدار کردن از خواب

جیکارده  jikârde : گستراندن ،  پهن کردن ، پایین کردن ، مانند پهن کردن سفره 

باکارده  bâkârde : خارج کردن ،  اخراج کردن ، خارج در آوردن 

باماکان ، بمکان  bâmâkân : خارج نکنید ، اخراج نکنید

بی یه باماکان  biye bâmâkân : بیرون خارج نکنید ، بیرون نکنید 

باکه  bâkâ : خارج کن ، اخراج کن

باکان ، بکن  bâkân : خارج کنید ، اخراج کنید 

کَه کو باکان kâ ko bâkân : از خانه خارج کنید ، از خانه اخراج کنید

کَه کو باکان بی یه  kâ ko bâkân biye: از خانه خارج کنید بیرون ، از خانه اخراج کنید بیرون

یُدکو باماکان yokǝko bâmâkân : از یاد خارج نکنید ( از یاد و خاطر خود خارج نکنید ) 

کُری یه   koriye: کشیدن ( مصدر ) 

داکری یه  dâkoriye : در کشیدن ،  درون کشیدن ،  به سمت خود کشیدن ، در امتداد کشیدن ، مانند کشیدن یک طناب

په کری یه  pekoriye : بالا کشیدن 

باکری یه  bâkoriye : خارج کشیدن ، بیرون کشیدن ،  چیزی را از درون به بیرون کشیدن ، مانند کشیدن یک میخ از درون دیوار به خارج و بیرون 

باکر  bâkor : خارج بِکِش ، بکش خارج 

باکُر بی یِه bâkor biye : خارج بکش بیرون ، بکش بیرون 

بارده  bârde : بُردَن ، انتقال دادن ( مصدر ) 

ببام  bǝbâm : بِبَرَم 

نبام  nǝbâm : نَبَرَم 

مابا ، مَبَه  mâbâ : نبر،  مبر 

ببا ، ببَه  bǝbâ : بِبَر، امر به بردن 

ببان  bǝbân: ببرید

مابان ، مَبَن  mâbân: نبرید 

یُدکو مابان yodǝko mâbân : از یاد نَبَرید ( فراموش نکنید ) 

#گیلان_تالشان
#غرب_گیلان_منطقه_تالش

@vajenameh_taleshi

بایه
چمه
نه نه زوبونی
غم بَرَم


بیایید
زبان
مادریمان را
حفظ کنیم

#زبان_تالشی_گویش_ماسوله ۱

۱) آسِن āsen = آهن
۲) آو āv = آب
۳) ایسپی ispi = سفید
۴) اَوی avi = گم، ناپیدا
۵) چاک čāk = خوب
۶) چَتین čatin = سخت، دشوار
۷) روک ruk = کوچک
۸) روکَتی rukati = یه کم، اندکی
۹) وییِر viyer = زیاد
۱۰) پیل pil = بزرگ

#گردآورنده_آذرخش
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسوله ۲

۱۱) لوئَه lua = سخن، صحبت
۱۲) هَنی hani = هنوز
۱۳) اونی uni = الان، همین لحظه
۱۴) اورِه ure = امروز
۱۵) اوشان ušan = امشب
۱۶) زر zər = دیروز
۱۷) زرَه شَو zəra šav = دیشب

#گردآورنده_آذرخش
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسوله ۳

۱۸) برا brā = برادر
۱۹) ما، موئَر mā, muar = مادر
۲۰) پِه، پییَر pe, piyar = پدر
۲۱) خوئَر xuar = خواهر
۲۲) مِرخا merxā = خاله
۲۳) زوئَه zua = پسر
۲۴) کلَّه kəlla = دختر
۲۵) کینَه kina = در سایر گویش‌ها یعنی دختر اما در گویش ماسوله به معنی چکش است.
۲۶) وِیو veyv = عروس
۲۷) زما zəmā = داماد

#گردآورنده_آذرخش
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسوله ۴

۲۸) کَچَه kača = قاشق
۲۹) خَرکارَه xarkāra = ماهیتابه
۳۰) خَرکارَه دَریج xarkāra darij = نوعی شیرینی
۳۱) لِو lev = برگ
۳۲) دار dār = درخت
۳۳) لس ləs = چوب تنبیه، مجاز از کتک
۳۴) اوشتار uštār = ترکه، چوب باریک

#گردآورنده_آذرخش
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسوله ۵

۳۵) مَرجو marju = عدس
۳۶) سِو sev = سیب
۳۷) خندل xəndəl = تمشک
۳۸) تِرَو terav = ترب
۳۹) سو su = گیاه گلپر
۴۰) سوئَه دونَه sua duna = دانه گلپر
۴۱) سِر ser = ازگیل
۴۲) سر sər = سرخ

#گردآورنده_آذرخش
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسوله ۶

۴۳) کوی kuy = آبی، کبود
۴۴) تِنَه tena = تنها
۴۵) تییَه tiya = نقطه، مکان دقیق
۴۶) ویر vir = یاد، خاطر
۴۷) ور vər = گیج، منگ
۴۸) وَر var = سو، طرف/برفن
۴۹) کلاک kəlāk = باران
۵۰) خر xər = مِه

#گردآورنده_آذرخش
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسوله ۷

۵۱) فوش fuš = شن
۵۲) لاس lās = صخره سنگ
۵۳) چل čəl = گل
۵۴) رت rət = لجن
۵۵) رو ru = رود
۵۶) روخون ruxun = رودخانه
۵۷) تک tək = نوک (قله کوه، لبه رود، نوک پرنده)
۵۸) گیرییَه giriya = ییلاق
۵۹) گِلون gelun = جلگه

#گردآورنده_آذرخش
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسوله ۸

۶۰) کَه ka = خانه
۶۱) بَر bar = درب
۶۲) بَرییَه bariya = پنجره
۶۳) پِشِن pešen = دستشویی
۶۴) کَفا kafā = بالا
۶۵) جِر jer = پایین

#گردآورنده_آذرخش
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسوله ۹

۶۶) فیچ fič = چهره
۶۷) مِلَّه mella = گردن
۶۸) لوک luk = گلو
۶۹) زَوون zavun = زبان
۷۰) وییَه viya = وجب
۷۱) وینی vini = بینی
۷۲) چِم čem = چشم
۷۳) چِمَه čema = چشمه
۷۴) توک tuk = لب
۷۵) اشکَم əškam = شکم
۷۶) منگَه mənga = ناخن
۷۷) میجَه mija = مژه

#گردآورنده_آذرخش
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسوله ۱۰

۷۸) اَسرک asərk = اشک
۷۹) گل gəl = جوش آب 
۸۰) تیشک tišk = جوش پوست
۸۱) هِدَه heda = این همه، این قدر
۸۲) چِدَه čeda = چه قدر

#گردآورنده_آذرخش
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسوله ۱۱

۸۳) سوک suk = خروس
۸۴) کرگ karg = مرغ
۸۵) کرگوئَه kargua = تخم مرغ
۸۶) اوئَه ua = تخم
۸۷) مِش meš = مگس
۸۸) عَسلَه مِش asala meš = زنبور عسل
۸۹) مارنَه marəna = مورچه
۹۰) خرس xərs = خرس
۹۱) خو xu = خوک، گراز
۹۲) خرس خو xərsə xu = مجاز از جانوران وحشی

#گردآورنده_آذرخش
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسوله ۱۲

۹۳) اسپَه əspa = سگ
۹۴) اسپَه لاو əspa lāv = صدای سگ
۹۵) اسپَه کِتَه əspa keta = توله سگ
۹۶) کِتَه keta = توله
۹۷) پوچو puču = گربه
۹۸) گا gā = گاو
۹۹) گرنَه gərna = نعره
۱۰۰) گا گرنَه gā gərna = صدای گاو
۱۰۱) گوسَن gusan = گوسفند

#گردآورنده_آذرخش
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسوله ۱۳

۱۰۲) نی ni = نیز، همچنین
۱۰۳) نِه ne = نه
۱۰۴) ها hā = آری / آنجا
۱۰۵) خالَه xāla = شاخه
۱۰۶) چو ču = چوب
۱۰۷) اسپج əspəj = شپش
۱۰۸) شت šət = شیر خوراکی
۱۰۹) شِر šer = شیر درنده
۱۱۰) خَلا xalā = لباس
۱۱۱) سَس sas = صدا
۱۱۲) سس səs = بی مزه

#گردآورنده_آذرخش
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

پیام یکی از همراهان عزیز کانال که خیلی لطف داشتند🙏🙏

ماسوله واژه ان تیکَه خیلی چاک به...خیلی خوبِر آوْجیَه به اَ واژه ان و واته ان...راستی که کِرا زحمت کشی.....سپاس...ماسوله چَمه روستاکو زیاد دور نی...چَه واژه ان پیلَه تیکه هرا آبادِ شاهرودِ زوان نَن ای اِسه...هَندَه که چمه زِوانه واژه ان خطرِکو دَریند،هَندَه ئین چمه زوانِه (دستورزبان) خطرکو دَرِه...اومیدواریم چمه زوانه همه دِوِندینَن بِپایم و قَم بَرَم...سپاس برا...

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- کلشه مشته (kəlaša məšta): اسکاچ
مشتی از کاه نرم و سبوس (فل به تالشی) یا خاک آتش برای ظرفشویی استفاده می شد. یعنی کاه اسکاج بود و فل و خاک بجای مایع ظرفشویی که به آن مشت کاه "کلشه مشته" گفته می شد. 
کلشه مشته و فلی نه مرسی بوشور چه چرمینه شو
Kəlaša məšta u fəli na mərci bušur če čarmina šu
با کاه و سبوس ظرفها را بشور چربیش پاک می شود.
۲- مرسَ شور (mərsa šur): اسکاچ 
بعداز کلشه مشته که اسکاچ و انواع آن پیدا شد به آن "مرسه شور" گفته می شود
مرسه شوری کیلاکا خاکی پسا سیا پاتیلان پشتی بوشور ایسبی آبو
mərsa šuri kilaka xaki pesā siyā pātilan pešti bušur isbi ābu
اسکاچ را با خاک آتش آغشته کن دیگهای سیاه را بشور سفید می شود.
۳- مرسه دچین (mərsa dačin): آبچک
وسیله ای که ظرفها را بعد از شستن آنجا می گذاریم تا خشک شود. که معمولا در کنار چاه آب یا در گوشه ای از ایوان با چوب ساخته می شد.
۴- "لوآبی (luābi) یا لوآوی(luāvi) : تشتی لبه دار از جنس روی یا مس یا لعابی با لبه تقریبا پنج سانتی خم شده بطرف بیرون، که گودتر از تشت ها بود مخصوص ظرف و ظروف دم دستی بعد از جمع کردن از سر سفره تا شستن بود. و البته برای این کار از تشتها و سینی های مسی و رویی (سیمکا ) هم استفاده می شد.
سیمکا لوآوی بوئه انشوره مرسون دکرم
simkā luābi bua anašura mərsun dakarəm
لوآبی رویی را بیار ظرفهای نَسشته را توش بریزم 
۵- سیمکا (simkā): فلز روی
مترادف رو(ru) = روف (ruf)
سیمکا تاسی کو شت دکه بگلاون
simkā tāsi ku šəti daka bəglāvən
تو کاسه رویی شیر بریز و بجوشان
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۰۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- پرمِه (perme) = ایشته (ište)= ور اومه(var ume): ورز آمدن خمیر
دیسم خمیر (پرمه = ایشته = ور اومه) نون بسازم
diyasəm xamir išta nun bəsāzəm
ببینم خمیر ورز آمده نان درست کنم
۲- پگرد کرده (pegard karde)= آشوریه (āšuriye)=آشوریسته (āšuriste): شاداب شدن، جوان و با روحیه شدن بعد از یک دوره خمودگی
چه پگردی کردشه، آشوریسته، ای ناآزونوستمه
čə pegardi kardaša āšurista ay nāāzunustəma
چقدر جوان و شاداب شده نشناختمش
۴- گِری یِه (geriye ) = گریسته ( geriste) : پر شدن سورخ گوش
خردنی گوشی شون خل کرده هنی گریستَ
xərdani guši šun xəl karda hani gwrista
گوش بچه را سوراخ کردند باز هم بسته شده
۵- پرور کردِ (pervar karde): عود کردن بیماری
د رچ آبا هنی چه سرگیه ناخوشی پرور کرده 
de reč ābā hani če swragiya nāxuši pervar karda
خوب شده بود دوباره سرماخوردگیش عود کرده
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۰۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- هف چرخ (haf čar): اجداد، نیاکان
۲- کون مشور (kun mašur): از خدا بی خبر
۳- جیشورآو (jišurāv): پساب
۴- دم وینده (رشوه دادن): رشوه دادن
۵- جیپش (،jipəš): در لوا ، در کنار، بهوا
مترادف دیاغ (dayāq)
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۰۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال ۵۱۰
۱- پژن (pežan): متمایل
۲- خست آبه (xast ābe): غلیظ شدن
۳- خست آکرده (xast ākarde): غلیظ کردن
۴- آرنده (ārande): سقط کردن ، سرایت دادن
۵- آلکه (ālake): سرایت کردن، همراه شدن
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- آگاردنده (āgārdənde): برگرداندن، پشت و رو کردن
۲- دگاردنده (dagārdənde); چهره عوض کردن، از این رو به اون رو شدن
۳- ویگاردنده(vigārdənde): به پشت برگرداندن، برگرداندن لبه لباس در خیاطی
۴- پگاردنده (pegārdənde): به رو برگرداندن
۵- چیچیلی دفرس (čičili dafars): سین جیم کردن، تفتیش کردن 
مترادف چیچیلی دپرس (čičili dapars)
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۱۱ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- پرچیه (parčiye): تحمل کردن، رد کردن، گذرادن
مترادف پرچینده(parčinde)
۲- فیلت فیلت (filta filta): تکه تکه بزرگ 
مترادف پَله پَله (pala pala)
۳- فیته (fita): ریز، خیلی کوچک
۴- فیته فیته (fita fita): ریزه ریزه، ریز ریز
۵-- جندر جوئه(jəndərə jua): پاره پاره ، لت و پار
مترادف شندر جوئهšəndərəjua
مترادف شندر شندرšəndər šəndər
مترادف رخه رخهrəxa rəxa
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۱۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- بغه ژنده (beqa žande)= بغه کرده (beqa karde): جوانه زدن درخت
۲- ترتاوه دلکه (tərətāva dalake): عجله کردن
۳- پنه ویدار (pena vidār): حدس و گمان
۴- دسیسته (dasista): دختر ترشیده
۵- ساته (sāte): کنار آمدن و ساختن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۱۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- آرورده (ārvarde) = پرورده (pervarde): قی کردن، بالا آوردن
ماده جوش داره چن گی یلش اورو پرورده (آرورده)
māda juš dārə čan giyalš uru pervarda (ārvarda)
تهوع داره چند بار امروز قی کرده است
۲- اشبیل ژنده (ašbil žande): دونه دونه به(duna duna be): شکرک زدن دوشاب
دشاوه گوله اشبیل ژنده دونه دونه به
dəšāva gula ašbil žandaduna duna ba
دوشاب کوزه شکرک زده است
۳- پبندیه (pebendiya)= پبندیسته (pebendiste):
سفت شدن و جامدشدن 
نوقولدونی مروا پبندیه
nuqulduni muravā pebendiya
مربای داخل شیشه سفت شده یا شکرک زده است
۴- تون گته (tun gete) : ته گرفتن
خیکاره مهرز تون بیگرهxaykāra maharz bigrrə
نگذار ماهیتابه ته بگیرد
۵- کرگه جغه (karga jəqa): داد و فریاد مرغ و خروس
کرگه جغه یی وشتهKarga jəqa yi vašta
داد و فریاد مرغها در آمد 
۶- کوره انگل (kura angəl): گره کور
لافندی کوره انگل مکه بوبو آکرده
Lāfəndi kura angəl maka bubu ākarde
طناب را گره کور نزن بشود بازش کرد
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۱۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
پسوته (pesute): کتک زدن، کتک شدیدی که علامتش باقی باشد
۲- دبلنگی (dəblengi): دو قلو
۳- سبلنگی (seblengi): سه قلو
۴- چزلگ (čəzləg): برشته و نزدیک سوختن
۵- بوریانه(buryāna): کاملا سوخته شده
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۱۵ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- غله کشه (qala kaše): دایره کشیدن روی زمین برای بازی
۲- بجاره کار (bəjāra kār): کشاورزی و کار در مزرعه برنج، برنجکاری
۳- بجاره کاره کر (bəjāra kāra kar): کارگر مزرعه برنج
۴- گیله کار (gila kār): کشاورزی
۵- گیله کاره کر (gila kāra kar): کشاورز
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۱۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- شت و ماست (šət u māst): لبنیات
۲- فوس مچّه کرده (fus mačča karde): خیت کردن، دماغ سوخته کردن
۳- فوس مچّه به (fus mačča be): خیت شدن
۴- کلّه پوته گینه (kalla puta gine): کنایه دماغ سوخته شدن، و با‌ عصبانیت و ناراحتی جایی را ترک کردن
۵- توتوغ ژنده (tutuq žande): برق زدن، نورانی بودن، نور باران
مترادف وشه vaše
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۱۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱ - صبی زو (səbi zu) : صبح زود
۲- صب ایشته (səb ište): سحرخیزی
۳- صبه ایزی ( səba izi ): سحرخیزی 
۴- صبه خاو (səba xāv): خواب صبحگاهی، خواب صبح
۵- مل (maal) : بیحال و خسته
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۱۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- شو درن (šav daran): شبانه، شب انداختن
۲- شو نشته(šav nəšte): شب بیداری
۳- شوه نشی (šava nəši): شب بیداری
۴- شونه (šavna): شبانه، شب هنگام
۵- شویرا (šavi rā): هنگام شب، شب هنگام، توی شب
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۱۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- شو دا روز (šav dā ruz): شب تا صبح
۲- نِخته (nexəte): بی خوابی، نخوابیدن
۳- بی خاوی(bixāvi): بی خوابی، نخوابیدن
۴- چاس (čās): گوشه، سلام تظامی
۵- کنج (kənj): کنج، گوشه
۶- سونگ (sung): گوشه، زاویه
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۲۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- پسه (pasa): ته، کنج، پشت
پسه مسه (pasa masa): گوشه کنار ته ته ها، پشت پشتها
۳- پس و کون غاپ (pas u kun qāp): ته ته ها، پشت پشتها
۴- لفچ لغار (lafčə ləqār): لب و لوچه
۵- لفچ لغار ویرشته (lafčə ləqār virašte):
لب و لوچه آویزان بودن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۲۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- سروندون (sarvandun): موقع ها
مترادف سر بندون sarbandun
۲- ویلاوه (vilāve): بگو بگو کردن زیاد
۳- خشک آبه (xəšk ābe): گرفتگی عضلات
۴- غاغ به (qāq be): غیر قابل انعطاف، گرفتگی عضلات
۵- بر کرده (bar karde): بیرون کردن، در کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۲۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- تی ( tey): خالی
۲- تی آکرده (tey ăkarde): خالی کردن
۳- تی به (tey be): خالی بودن
۴- تی آبه (tey ābe): خالی شدن
۵- تِیَه دس (teya das): دستِ خالی
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۲۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- دس تیی (das teyi): دست خالی
متراف دس تی das tey
۲- تی تیی (tey teyi): خالی خالی
۳- تییه تییه (tiya tiya): کم کم، تکه تکه
۴- تییه (tiya): تکه
۵- تیه ته (tiya te): تکه کوچک، کمی، ذره ای
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۲۴ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال
۱- تییَلی ( tiyali ): کمی، یک کمی
۲- تِیَ دیل (teya dil): شکم گرسنه
۳- تِیَ اشکم (teya əškam): شکم گرسنه
۴- آج و سوز (āj u suz): گرسنه و تشنه
۵- ای تیَیَه (i tiya): کمی، یک کمی
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۲۵ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- خشکه لوک (xəška look): تشنه و گرسنه
۲- تیَ پا (teya pā): پای بدون جوراب
۳- لَ لَ پا (la la pā): پای بدون جوراب
۴- گداز دوئه (gədāz due): حرارت دادن و جوشاندن مثل کره را با حرارت کم تبدیل به روغن مایع کردن
۵- دوئه ( dua): دوغ ته نشین شده از گداز دوئه کره که در ته ظرف باقی می ماند، دود حاصل از سوختن هیزم که به مرور بر در و دیوار محل روشن شدن آتش می چسبد
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۲۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال
۱- کولوس (kulus): هیزم درشت کمی کوچکتر از کنده
۲- کنده (kənda ): کنده، هیزم بزرگ و درشت
۳- کنده کولوس (kənda kulus): کنده، هیزم درشت
۳- لنج کرده (lənj karde): آویران شدن، آویخته شدن، سنگین شدن به طرف پایین و کیس کردن
۴- لایی یه (lāyiye): به آرامی تکان تکان خوردن
۵- خردخال (xərdəxāl): بچه ، بچه مچه، فرزند
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۲۷ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- بد به (bad be): قهر بودن
۲- بدکرده (bad karde): قهر کردن، اشتباه کردن، کار نادرست انجام دادن
۳- ویچراونده (vičərāvənde): سرازیر کردن ظرف آب و مایعات و ریختن آن
۴- مچم (məčəm): نم گرفتگی
۵- پوته خال (puta xāl): چوب خشک
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۲۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- آگاردنه ور (āgārdəna var): طرف داخلی لباس
۲- هبییه کرده (habiya karde): جوش دادن
مترادف هوی یه کردن haviya karde
۳- بند ژنده (band žande): قوری بند زدن
۴- که کچی (ka kəči): خانه نشین، کسی که در خانه بودن را بر بیرون رفتن ترجیح می دهد
متضاد برون بروز berun barvaz
۵- برون بروز (berun barvaz): آدم بیرونی، کسی که بیرون از خانه بودن را بر خانه بودن ترجیح می دهد یا کسی که هنگام عصبانیت از منزل خارج می شود و در بیرون از خانه صدا کلفت می کند.
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۲۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- زربه (zarba): تلخ
۲- گون به (gun be): بزرگ شدن پستان گاو 
۳- گون گله کرده (gunə gəla karde): بزرگ شدن و پر از شیر شدن پستان گاو نزدیک زایمان 
۴- شپ کرده (šəp karde): گیاهی که پر شاخ و برگ شده است.
۵- شی کرده (ši karde): گیاهی که شاخه های باریک و نازک زیاد و پرپشت دار است
۶- لچ کرده (lač karde): تمایل شاخه گیاهان بطرف پایین از انبوه برگ یا میوه یا گل
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۳۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- کول (kul): پشت ، بلندی، برجستگی، تپه
۲- رباره کول (rəbāra kul)= رواره کول (rəvāra kul): کنار رودخانه، ساحل رودخانه
۳- کوله پشته (kula pešta): بلندی، تپه
۴- کولَ سر(kula sar)=کولی سر (kuli sar): روی تپه
۵- کول کول (kul kul): تپه تپه، برجسته
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۳۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- ‌کول آگته (kul āgete): بر پشت گذاشتن
۲- کولی نه برده (kuli na barde): بر پشت گذاشتن و حمل کردن
۳- باره کول آگر (bāra kul āger): کولبر 
۴- کوله باره بر (kula bāra bar): کولبر
۵- بار کول آگته (bār kul āgete): کولبری کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۳۳ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- کولَ باره بری (kula bāra bari): کولبری کردن
۲- بارَ کول آگری (bāra kul āgeri): کولبری کردن، حمالی کردن
۳- کولَ بار (kula bār): باری که با پشت حمل می شود
۴- کشبلنده (kašblenda): بار را با طناب بر پشت بستن
مترادف کشه بیله کرده kaša bila karde
۵- باره کرنی (bāra kərəni): بارکشی
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۳۴ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال
۱- باره بری (bāra bari): حمل بار ، بار بردن، بار کشی، حمالی
۲- بار برده (bār barde): بار کشی
۳- باره بر (bāra bar): بارکش ، حمال
۴- بار آگته (bār āgete): پیاده کردن بار، بار بر زمین گذاشتن، بصورت کنایه کتک زدن هم معنی می دهد.
۵- باره بره حیوون (bāra bara hayvun): حیوان بارکش
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۳۵ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- باره بره ماشون (bāra bara māšun): وانت، ماشین بار بر، کامیون ...
۲- کرنده (kərənde): کشاندن، حمل کردن
۳- بالَ کول (bāla kul): آرنج دست
بالَ کول ژنده bāla kulžande تذکر دادن و متوجه کردن‌ کسی با ضربه آرنج
۴- کوله (kula): پسرک
۵- ویسا ویسا (visā visā): کشان کشان بر روی زمین
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۳۶ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- پسا آسا (pesā āsa): به همه جا مالیدن
۲- ویسوئه (visue): با کشیدن بر روی زمین حمل کردن
۳- پسوئه (pesue): مالیدن دو چیز با هم 
مثل شتی پلا نه پسوئه
۴- آسوئه (āsue): مالیدن مثل دست کثیف بر دیوار مالیدن
۵- پا ویسا (pā visā): هنگام راه رفتن پا بر روی زمین کشیدن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۳۷ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- سوئه (sue): ساییدن بر اثر مالش، تیز کردن
۲- سوئه سنگ (sua səng): سنگی که با آن تیز می کنند 
۳- سا پیگته (sā pigete): تیز شدن، مغرور شدن، تند روی کردن
۴- سا (sā): سایه
مترادف نسا nəsā
۵- سا دلک (sā dalak): سایه دار
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۳۸ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- لفز دکرده (lafz dakarde): نفوس بد زدن
مترادف لوز دکرده  lavz dakarde
۲- خدا قوت با دکرده (xədā quvat bā dakarde) :خسته نباشید گفتن
۳- لفز (lafz): لهجه، زبان
مترادف لوز  lavz
۴- لش (laš): جسد حیوانات، مردار
۵- کپ (kəp) : بالاترین نقطه درخت
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۳۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

پست واژه

سیا خرخیالره ،ک آسمونی پیگری
ساره ناری بمونی ،
آفتاوی جونی ویگری
سیلاوی شارآکری،
زمین زمونی پیگری
ت نشای ت هیچ زمون،
کوبازی لونی جیگری
ر.ع( سراوش)
معنی:
ای ابرسیاه تو خیال داری که آسمان را به تصرف درآوری.
مقابل ستاره بمانی وجوانی را ازخورشید بگیری.
سیلاب راتحریک کنی وزمین وزمان راازمیان برداری
تونمیتوانی تو هیچ زمان لانه عقاب کوهی رابتسخیر دربیاوری

#رسول_علیزاده

چرا  ام  شوون  درازینه خدا
میجه ین آهینه   پازینه
خدا
چرا چرکینه دیلن ام مینه کو
پن   آکرده   جانمازینه  
خدا


زرتشت

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- لنتی(lanati) = دوم دراز (dum dərāz)=
مار (mār): مار 
۲- کوره روف (kura ruf)= کوره لپ (kura ləp)=
کوره مار (kura mār): شیشه مار 
مار بزرگ و زرد رنگ یا قهوه ای است
۳- فورشابک ( furšābak) = فورشابگ (furšābag): مار آبی
۳- کَ مار(ka mār)= سیا مار (siyā mār ): مار خانه یا مار سیاه
ماریست بسیار سیاه، می گویند هر بنایی که ساخته شود در گوشه و کنار آن محوطه ساکن می شود
۴- گوزگا (guzgā): قورباغه
۵- چلچل (čəlčəl): مارمولک
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۹۷ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

آرتور آپهم پوپ در کتاب بررسی هنر ایران نوشته‌ است: به سختی می‌توان مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان را محصول دست بشر دانست.

🛠 @ProductionLine

بهاری دس کلایه که کرا سی
سیا بختی بلایه که کرا سی

موایه جنگلَه, دارَه ,دوچینَه
چَمَه جانی خلایه که کرا سی

بهنام_نمنه پشت

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پپرده pepərde): راه رفتن حشرات
۲-ویرسه (virase): وارد شدن، داخل شدن، به داد و کمک کسی رسیدن.
۳-خفت پتیله (xaft petille): گر گرفتن
۴- سمبر (səmbar): خرده های کاه بعد از خرمنکوبی
۵- چول و پول(čul u pul): خرده های بسیار ریز کاه همراه با دانه های بی مغز شالی که بعد از خرمنکوبی جمع میشود.
۶- چت و پرنده (čət u paranda): دانه های بی مغز شالی که بعد از خرمنکوبی جمع می شود. 
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۶۷ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

کتاب لنه صدو از شاعر تالش زبان عنبرانی محمد اسرافیلی.

 (لِنه،لینه یا لَه لَه در تالشی به معنای ساز نی مخصوص تالشان است). 

این کتاب شامل اشعار و برخی ضرب المثلها به زبان تالشی منطقه عنبران نمین اردبیل است که در ۱۸۶ صفحه توسط انتشارات اندیشمندان کسرا منتشر گردیده است.

تلفن پخش :
 09122104093

Leynə sədo -Anbənıjə Tolışə şeiri kitob- Muhəmməd İsrafili

🆔 https://t.me/Espiarodakora

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال ۴۹۷
۱- لنتی(lanati) = دوم دراز (dum dərāz): مار 
۲- کوره روف (kura ruf)= کوره لپ (kura ləp): شیشه مار 
مار بزرگ و زرد رنگ یا قهوه ای است که در باغ و بیشه زندگی می کند.
۳- فورشابک ( furšābak) = فورشابگ (furšābag): مار آبی
۳- کَ مار (ka mār)= سیا مار (siyā mār ): مار خانه یا مار سیاه
ماریست بسیار سیاه، می گویند هر بنایی که ساخته شود در گوشه و کنار آن محوطه ساکن می شود
۴- گوزگا (guzgā): قورباغه
۵- چلچل (čəlčəl): مارمولک
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- آریه بند(āriya bend): موقتی
۲- سیه سیه (siya siya): کم کم
۳- دوروسه(duruse): به بدی یاد کردن، بگو بگو کردن
- هَوَ (hava): همانست، خودشه
مترادف هَیَ haya ، اشتنه əštana
۴- بسه (bəse): باید
۵- گداز دوئه (gədāz due): جوشاندن در دمای بالا
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۹۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال
۱- جیدزدیه (jidəzdiye): مخفی کردن
۲- جیربنکی (jirbənaki)= جیربنکه (jirbənake)
مخفیانه
۳- چزلگ به (čəzləg be): برشته شدن در روغن، سوختن و جمع شدن
۴- چم آکرده ( čem ākarde): در نظر گرفتن، چشمداشتن، طمع داشتن، چشم باز کردن
۵- آلیز آکرده (āliz ākarde): آلوده کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۹۹ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

ننه زوبونی آموته واینه 
 لوئه کرده گردی آدمون
 حقه🌹
بختره که شمه خردنون
،شمه آوندآرسونه تالشی
لوئه بکره🌹
 nana zubuni āmute u ayna lua karde haq gərdi ādamuna bextara kə šəma xərdanun u šəma āvənd ārasuna tāləši lua bəkara🌹
حرف زدن وآموختن 
زبان مادری حق تمام 
مردم است🌹
بهتراست بابچه های 
شما وفامیلین دورو
نزدیکتان تالشی حرف
 بزنید🌹
دوم اسفند روز جهانی
 زبان مادری گرامی
 باد🌹
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- گور(gəver): چاق و بی تناسب
۲- کفر (kəfər ): کرخت
۳- واسه(vāse): بگو 
۴- رمه (rama): گروه ، گله، دسته
۵- سر به (sər be): سرخ شدن غذا در روغن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۵۰۰ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

ای دونیا مهرَبانی نه اومَیره
تیته کرده جَوانی نه اومَیره

ویمارون  جانی غم هرده خونِه را
ته اشته شیر نه  جانی نه اومَیره


#بهنام_نمنه_پشت

پ.ن:
 به پاس زحمات شبانه روزی #سرداران_کادر_درمان که در تنگنای بیماری کرونا بی ریا وجان بر کف مشغول به انجام خدمات درمانی اند

🍀✍️منتشر شد

چَکَ پَرد / پل شکسته
پدید آورنده انوش ناریابی
ناشر نشر سپیدرود به سفارش حوزه هنری گیلان .
چَکَ پرد مجموعه ست از اشعار شاعر صمیمی و پیشکسوت, انوش ناریابی که به تالشی فومنات و در فرم « هساشعر » سروده شده است. این اثر نخستین دفتر از هسا شعر تالشی ست که چاپ و دراختیار دوستداران ادبیات امروز تالش قرار گرفته.

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال ۵۰۱
۱- سورچم (surčam): شور نسبت، نسبتاً شور
۲- تیتک (titak): خال، خال در چشم
۳- تیتکن (titakən): کسی که در چشمش خال دارد 
۴- تیتیکن (titikən): پارچه گلدار، خالدار، رنگی و غیر ساده
۵- چیچیکن (čičikən): گلدار، خالدار، رنگی و غیر ساده
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال ۵۰۲
۱- سوزنده (suzanda): مخلفات تند شامل سیر و پیاز و سبزی
۲- ترشه چی (tərša či): ترشیجات
۳- پلخه پلخه (pəlxə pəlxə): صدای غل غل کردن طبخیات
مترادف پلخ پلخ pələx pələx
۴-پلته پلته (pəltə pəltə): صدای خاموش شدن فتیله چراغ
مترادف  پرته پرته pərtə pərtə
۵- کونه خاره (kuna xāra): نوعی بیماری طیور و کنایه ایست برای بیقرار بودن
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال ۵۰۳
۱- ونجوا دوئه (vənjə vā due): تکان تکان دادن
۲- تنگ مینکی (tangə minaki): تنگنا، بحبوحه
مترادف تنگ مینه tangə mina
۳- شیوه (šiva): ناز ، کرشمه، فریب
۴- هچل دوئه (hačal due): زیر پا خالی کردن
۵- چنگیز دوئه(čangiz due): به دام انداختن
مترادف چنگ آدوئه čəng ādue
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال ۵۰۴
۱- اوچورتومه (učurtəma): مکر زنان
۲- ویپچرده (vipačarde): ترتیب دادن ، آماده کردن
۳- ویشوشته(višušte): از سر تا پا شستن، نثار کردن
۴- گژگن (gəžgən): مو فرفری
۵- وختواری (vaxtəvāri): وقت مناسب، فرصت مناسب
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال ۵۰۵
۱- ترت آبه (tərt ābe): له شدن
۲- لرت آبه (lərt ābe): له و لورده شدن
۳- ترت آکرده (tərt ākarde): له کردن
۴- لرت آکرده (lərt ākarde): له و لورده کردن
۴- چفتنک (čəftənak): بچه تقریبا دو سه ماهه که از قنداق در آمده  در دست براحتی جا می گیرد و می توان به طور عمودی در بغل گرفت 
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال ۵۰۶
۱- سر آبه (sər ābe): سرخ شدن
۲- خاله (xāla): انشعاب، شاخه
۳- خاله خاله کرده (xāla xāla karde): انشعاب دادن، شاخه شاخه کردن
۴- بنه منده (bəna mande): کمین کردن ‌، منتظر حمله بودن
۵- اوزون (uzun): خوروش ، مخلفات غذا 
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

‍ 🖤به مناسبت
 #پرواز_ملکوتی
 ‏
 ‏ " آوتاوی سردیم آنش "
 ‏
 ‏سرکار خانم #لیدا_مظفری 
شاعره ی خوش ذوق و
 مردمی دیار تالش
 ‏روانش شاد و نام و
 ‏ یادش ماندگار


   " ناشاده اَحفال "
            ‏
ناشاده اَحفال و ناجوره روزگاری دارَم .
  درد و بلا پِوار ویوارَه .
  ‏ کاری اَمَنَه بَه که واتَنی نی .
عزیزر بمِره و مَشای چِه قبری سر نشتِه .
 خردَنر درد بداره و مشای ای نشرغ آو
 ‏ چِه لوکی کو دَکَردِه . 
 ‏نشته مشای ، ایشتِه مشای ، تیلّه مشای .
بال بالی گِتِه مشا ، آدم آدمی آرَسِه مشا .
 مشای بوای ، مشای بمَسی 
 ‏مشای بیوینی و دییَسی .!!
آدم ما دلکه و دنیا دلکه ، بدز را دلکه .
 ناجه ناجه سر دچینه ایته چینه و
 ‏ ای دنیا نچینه و چِم ویچینه .
 آخ بوشونی و مَچینی ، بچینی و آچینی 
 ‏ ناجه به دیل چِم ویچینی .؟؟!!
هما دنیا ؟ هما آدمی ؟
 همی نه واینی زندگی ؟ 
 ‏عزیزه خالا جان ، خاسه برا جان !
 ‏" سر به سلامت / تسلیت "
بَلِه همی نه وان زندگی 
 رَوَندَگی ، دَوَندَگی و پِمَندَگی !!

روخون دَریمونَه جُوملَه 
 ایلی ناره ، ایلی دومله .

اَی روزگار مَگه چه چی  ویندرَه
گوله باغی ، رمشی آچیندره  ؟
تالشون گول ، هلا تازه پره سا
تالشی کو ،  تازه گولی چیندره 
آکرده چِم گول ته بچین روزگار
ام گولی را چِم چرا ویچیندرَه؟
خاسه گولی ، کا بَردرَه  روزگار ؟
سیا غمی ، دیلون کو دچیندره
تالشون اه شیرنه میوه شیرینا
شیرنه میوه سفره کو پچیندره
خیرمَوینی گول چییِه نه روزگار
غم غمی سر دیلی کو دچیندرَه

✍#محمدرضا_فدائی ( #مولوم)

🖤🖤🖤🖤🖤🖤🖤🖤🖤
تالشِ نوین 
@TalesheNovin

دده اون قدری بوزونم....
ویشتر
هنی ویشتر....

🌺🌺🌺🌺

چمه گیلون تنخا نی....

گیلونم  هندی  چرا  وش ته آری
سری دا پا   چرا     آتش ته  آری
گیلونم    تنخا  نیره  نازه  نه نه
مهروونه  ایرانی    کش ته  آری

اشته بوکی ٱ رندینه خشیمه

اشته سینه تلندینه خشیمه

اشته کاسه چمون ابروئه خاله

از اشته پیشنی ، بندینه خشیمه


#صادق شیرزاد

ای دونیا مهرَبونی نه اومَیره
تیته کرده جَوونی نه اومَیره

ویمارون  جانی غم هرده خونِه را
ته اشته شیر نه  جانی نه اومَیره


#بهنام_نمنَه پِشت

پ.ن:
 به پاس زحمات شبانه روزی #سرداران_کادر_درمان که در تنگنای بیماری کرونا بی ریا وجان بر کف مشغول به انجام خدمات درمانی اند

پست واژه

#تاریخ_تالش_آستارا

منطقه تالش و آستارا در دوران فرقه تجزیه طلب دمکرات ها 

ایران در سال 1320 در اشغال متفقین ( آمریکا ، انگلیس و شوروی ) بود . پس از پایان جنگ دوم جهانی نیروهای انگلیس و آمریکا خاک ایران را تَرک کردند ولی روس ها به طمع گرفتن امتیاز نفت شمال حاضر به فراخواندن قوای خود که آذربایجان را در اشغال داشتند نشدند . پس از مدتی با تدبیر قوام السلطنه نخست وزیر وقت و اخطار آمریکا به شوروی ، استالین مجبور شد در تاریخ 16 اردیبهشت 1325 به ارتش سرخ دستور دهد که فوراً خاک ایران را تخلیه نماید . 
روس ها در طول مدتی که شمال ایران را در اشغال داشتند ، به منظور حفظ جای پای خود و فراهم نمودن اهرم چانه زنی با دولت ایران ، فرقه تجزیه طلب دمکرات آذربایجان به رهبری سید جعفر پیشه وری را تأسیس کردند . این فرقه تجزیه طلب در سال 1324 در آذربایجان اعلام خودمختاری نمود . 
فرقه دمکرات ها به منظور تهدید بندر انزلی و رشت با مساعد دیدن شرایط اجتماعی بلافاصله پس از اشغال هشت پر و اسالم ، بلوک تالشدولا را نیز به تصرف درآوردند . در اوایل مهر ماه سال 1324 سربازان روسی آشکارا در نمین و روستاهای غرب آستارا مبادرت به پخش اسلحه و مهمات در بین هوادارن فرقه تجزیه طلب دمکرات می کردند . 
در شب 24 آذر ماه قوای مسلح فرقه دمکرات با پشتیبانی ارتش سرخ به آستارا سرازیر شده و پس از درگیری اندکی با نگهبانان شهر و به شهادت رساندن سرهنگ علی ظهیرنیا مرزبان آستارا و چند تن دیگر از درجه داران شهربانی و ژاندارمری ، وارد شهر آستارا شدند و هر مانع مسیر خود را وحشیانه درهم کوبیدند و به سرعت ادارات و پایگاه های نظامی را به تصرف در آوردند و چند روز بعد هشتپر مهمترین شهر منطقه تالش را نیز اشغال کردند . 
در آستارا پس از توافق های هوشمندانه قوام السلطنه با روس ها در مورد واگذاری امتیاز بهره برداری از میادین نفت شمال ایران و اخطار آمریکا به روس ها و خروج ارتش سرخ از استان هایی که تحت اشغال داشتند ، پشت پیشه وری و دوستانش ناگهان شدیداً خالی شد و ارتش ملی ایران بدون روبرو شدن با مقاومتی قابل توجه ، سنگرهای فدائیان تجزیه طلب دمکرات را درهم کوبید و دقیقاً در سالروز اعلام خودمختاری در آذربایجان ، آن ایالت را آزاد نمود و سران فرقه تجزیه طلب دمکرات و نیروهای مسلح آن سراسیمه به سوی مرزهای شمال غرب سرازیر شدند تا خود را به خاک شوروی برسانند . آستارا که اصلی ترین گذرگاه فراریان تجزیه طلب در آن زمان بود ، شاهد وقایع و فجایع زیادی گردید . 
یک شاهد عینی که خود از جمله آن فراریان بود ، در خاطرات خود می گوید : سران فدایی بانک ملی آستارا را غارت کردند . بازار نیز غارت و به آتش کشیده شد . بسیاری از اماکن به بهانه های مختلف به وسیله دمکراتهای در حال فرار ، چپاول گردید و در آتش سوخت . آنها حتی به شماری از زنان شهر تجاوز کردند . زمانی که حوادث مذکور در آستارا جریان داشت ، قوای مسلح اعزامی از تهران ، از مسیر انزلی – تالش به سوی آستارا در حال پیشروی بود و سران عشایر منطقه به ویژه در تالشدولا و کرگانرود وارد صحنه مبارزه با تجزیه طلبان فرقه دمکرات شدند و آنها را بازداشت و یا متواری نمودند و سرانجام در روز 23 آذر سال 1325 نیروهای دولتی وارد آستارا شده و زمام امور را به دست گرفتند . 
پس از ختم غائله تجزیه طلب دمکرات ها به رهبری جعفر پیشه وری ، در استان گیلان نیز جشن و سروری میهنی با مشارکت گسترده مردم بر پا گردید و قوای دولتی و عشایر تالش که نقش مهمی در مبارزه با تجزیه طلبان دمکرات ایفا نموده بودند ، در شهر رشت و در مقابل مردم رژه رفتند . 
( منبع مورد استفاده : تاریخ تالش ، علی عبدلی ، نشر جامعه نگر ، چاپ دوم 1393 ، ص 269 – 272 ) 

شعار ملی و میهنی قوم تالش : 

تولشیمون ، هِستیمون ؛ یولَه اِیرونه پِشتیمون
Tolǝšimun hestimun yola ironǝ peštimun
تالشیم ، هستیم ؛ پُشتِ سَرِ ایران بزرگ هستیم
🍀🍀🍀
🌺🌺🌺

#تاریخ_تالش_آستارا
#آستارا_قلب_منطقه_تالش 

@tarikh_astara

🛑👌 شعر جنجالی شاعر ماسالی در دانشگاه تهران خطاب به مسئولین کشور

❤️ #سیدتقی_سیدی

عزيز بحث جناح و خط و دولت نيست
كسى ميان رئيسان به فكر ملت نيست

رئيس ها همه يا خسته اند يا سفرند
وزير ها همه در فكر عزل يك دگرند

كمى زيادترش كن هنوز بى حس نيست
حقوق خلق، كه در راس كار مجلس نيست

خدا به داد جوانان بى زبان برسد
مگر دوباره لياخوف به دادمان برسد

به ما چه كه شايد حزبتان خلاص شود
امام گفت نبايد كه اختلاس شود

رئيس حق بده ما هم به عدل شك كنيم 
تو پشت ميز نشستى كه ما كمك كنيم ؟

رئيس با خبرى سفره هايمان خاليست
ليسانس فلسفه مشغول كار حماليست ؟

#کمپوت_گیلاس

🆘 کانال ماسال سیتی 👇
❥═━┈••°♥°••┈━═❥
      @MasalCity2016
❥═━┈••°♥°••┈━═❥

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- مزاغه نداره (məzāqa nedāre): عیب ندارد،ایراد ندارد.
2- خون خونه دبه (xun xune dabe): در حد کشتار و خونریزی دعوا کردن
3- دگنج (dagənj): خمیازه کشیدن با سر و صدا 
4. پش و وریت (pəš u vərit): کج و معوج
5- سره (səre): یک ریز نالیدن،زیاده گویی، نالش و صدای پلنگ 
#گردآورنده_مریم _محسنی ۷۱
#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

Maryam Mohseni:

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۱۲
۱-بزه موئه رسند ( bəza mua rasand)طنابی که از 
موی بزمی بافند
بزه موئه لافند(bəza mua lāvənd): طنابی که از موی بز می بافند

۲-دییار (biyār): دیوار
دییار( diyār):آشکار-نمایان-
قابل دیدن
۳-نشته ایشته(nəšte ište): نشستن وبرخاستن

۴-لرزه تو(larza tav):تب
 شدیدی که باعث لرزیدن
میشود
۵-گاز پرکه(gāza parake):
لرزیدن چانه وبهم خوردن
دندانها براثر  سرما

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۱۳
۱-دنه للَ(dana lala):ریزه
 خواری-خوردن چیزهای 
ریز برای جلوگیری دل ضعفه

۲-چکر (čakar) =چیلکا(čilakā)
ترکه های ریز خشک 
درختان که زودشعله ور 
می شودومی سوزد
۳-نپرا (neperā):نمی روید-
بالا نمی آید
۴-دسر دمبک(dəsar dəmbak):
دورو -چابلوس
۵-زلا مرده به (zalā mardea be):
زهره ترک شدن-ترسیدن زیاد
زله ترکه به(zala tərak be): 
زهره ترک شدن-ترسیدن زیاد

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

اسامی پیشنهادی برای کسب وکارهای مرتبط با #عسل


طلایَه مِش (زنبور طلایی)
خاسه مش (زنبور ناز)
بهاره مش (زنبور بهار)
تیجره مِش(زنبور بهار)
بوره مِش (زنبور زرد )
گیریَه مِش (زنبور ییلاقی)
کاسه مِش (زنبور چشم سبز)
کو أ  مِش (زنبور کوهی)
جَنگَلَه مِش (زنبور جنگلی)
کوکوجله مش (زنبور لپ سرخ)


دیلاچیک(دلچسب)
بَهَربَهَر(بخور بخور)
هَردَنی (خوردنی/صفت)
خاس (ناز)
خاس خاسَکِه (ناز نازانه)
میشین(گل بنفشه)
پَپو(پروانه)

تم آرزو (طمع)
کسر'  مَبو  (کمیاب, کم پیدا)
دیلی درمون (درمان دل!)

مشی ساته
مشی ساته چی  (ساخته ی زنبور)


بوره کَندو
داره کندو
خاسه کندو
چوئه کندو

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- کنجه ( kənja): کنجه کیسه ای از جنس پنبه 
ام اسبی کنجه بار بژن
əm asbi kənja bār bəžan
این اسب را آن باری که تو کیسه است بار کن
۲- دونزه (dunza): دوازده، معیار وزن، سبک وزن
دونزده گله مورغونه کرگی جینه
dunza gəla murquna kargi jina
دوازده تا تخم مرغ زیر مرغ برای جوجه کشی بگذار
ای دونزه کره مرا بکش
i dunza kara mərā bəkaš
ای دونزه کره برام بکش
ماشالله هنته یه ای دونزه
māšālla həntaya i dunza 
ماشالله خیلی سبک وزن هستش که باعث فرز و چابکیش است
۳- مغاره (maqāra): غار
کفاینه وری مغاره ای نوئه
kafayna vari maqārayi nua
کمی بالاتر غاری هست
۴- لاسه مغاره (lāsa maqāra): غار یا حفره بزرگی در داخل صخره ها که مانند پناهگاه است
هه لاسه مغاره دیله دشه
ha lāsa maqāra dila daša
داخل غارِ همان سنگ بزرک هست
۵- دسه سر (dasa sar): دم دست
دسه سر نوئه dasa sar nua
دم دست هست
دسه سری (dasa sari): دم دستی، رو دست 
دسه سری بنه dasa sari bəna دم دست بگذار
دسه سری ای غم هرن
dasa sari ay qam harən 
روی دستشون‌نگهمیدارن (یعنی نازش میدارن)
#گردآورنده_مریم_محسنی  ۴۳۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- چم روشون (čem rušun): آگاه، کاردان، زرنگ، وارد، روشنفکر
چم روشونَ آدمی یهčem rušuna ādamiya
آدم آگاه و زرنگ و کاردان و روشنی است
۲- جیرونجیه (jirunjiye):کشیده شدن
ام وی یر جیرونجیسته (جیرونجییسته)
əm viyar jirunjista (jirunjeyista)
این خیلی به پایین کشیده شده است
۳- فیلیکنده (filikinde)= فلکنده (fələkənde): دست مالی کردن، مشت و مال کردن، مالش دادن، ورزدادن
شامی ساته را بی شامیه گوشتی ویشتر بفلکنه
šāmi sāte rā bi šāmiya gušti vištar bəfilikəna
برای درست کردن شامی گوشتش را باید بیشتر (ورز بدهید)
خردنی هته مفیلیکن xərdani hata mafilikən
بچه رو آنطور مشتمال نده
۴- بیسکه (biska)= له (le)= گوزه (guza)=
کته (kəta)= ه : به آخر اسامی می چسبد و به معنی
کوچک و فقیر است و معنای" ک" پسوند فارسی را می رساند.
این کلمات در انتهای اسامی فرد قرار گرفته و معنای تحقیر آمیز دارد
یدیه بیسکه د چه وا yadiya biska de čə vā
فکر می کنم بیلیسکه biliska هم بکار می رود
یدییَک دیگر چه می گوید
هیدی له زوئه یهhidi le zua ya 
پسر هیدیک است 
ددیه گوزه واز واز دری
dadi ya guza vāz vāz dari
ددیک اینور و انور می پرد
هچیه کته که ور hačiya kəta ka var
جنب خانه هچییک
حوسِنه ژنهhusena žena
همسر حسینک است
۵- لاسه کرده (lāsa karde)= پلاسیده شدن و محکم به چیزی چسبیدن (له شدن یک چیز نرم مثل خرما، خمیر ، میوه و گل ...محکم چسبیدن به چیزی که جداکردنشان دشوار باشد)
خرماشون ایته هرده ایته ام لا سری ویکرده پا گینه لاسش کرده اسه بی چنته ای شوشته
xərmāšun ite harda ite lā sari vikarda pā gina lasaš karda əsa bi čənta ay šušte
خرما رو مقداری خوردن، مقداری را روی گلیم ریختن، لگد مال شده و محکم چسبیده حالا چطور باید شست
مترادف دمالیهdamāliya یا دمالیسته damaliste
۶- لاسین آبه (lāsin ābe): پلاسیده شدن
مترادف پوسته آبه pusta ābe
ام تشتی سوزی لاسین آبه
əm tašti savzi lāsin āba
سبزی توی این تشت پلاسیده است
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۳۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۴۳۴
۱- کولام (kulām): نوعی دام برای صید ماهی در رودخانه : به این شکل که با سنگ یا چوب مسیر آب رودخانه را تنگ تر کرده و سبدی چوبی (سفه) را در مسیر قرار میدادند تا ماهیها هنگام عبور، در آن سبد( سفه) گیر بیفتند
کولام نوئه شونه کرا مایی گرن
Kulām nuašuna kərā māyi gerən
کولام گذاشتند در حال ماهیگیری اند
۲- کولونگور (kulungur): نوعی تله و دام برای صید پرندگان
از دم اسب می ساختند.
وری را کولونگور نین کفات گرین
vari rā kulungur nayn kafāt gerin
وقتی برف بود تله کولونگور می گذاشتند و پرنده "ابیا" صید می کردند
۳- جکه جکه کرده (jiəka jəka karde): صدا نازک کردن و بلندکردن در هنگام صحبت کردن یا هنگام عصبانیت، تک صدای سگها 
نزونوم چه به هنی جکه جکه دریه
nezunum čə ba hani jəka jəka dariya
نمیدونم‌چی شده باز هم صداش بلند شده است. 
اسبه کته جکه جکه کره بینه چه ویندشه
əsba kəta jəka jəka dari bina čə vindaša
صدای سگ در آمده ببین چی دیده
۴- دِدِه کور (dede kur): بی عرضه و بی لیاقت
مترادف ننه کورnana kur
چه ننه ای ده کور کرده هشته نیشه برون برشو چم روشون برا
če nana ay dede kur karda hašta niša berun baršu čem rušun barā
متدرش بی عرضه بارش آورده نگذاشته پا به بیرون بگذارد و زرنگ و فرز شود. 
۵-جیرونته (jirunte): به زور یا نیرنگ گرفتن، از زیر دست کسی کشیدن، از زیر چیزی کشیدن، به زور از کسی حرف کشیدن.
ایکو جیرونتشه ay ku jiruntəša
بزور ازش گرفت (حرف کشید)
با شگرد ازش گرفت ( حرف کشیدن هم معنا می دهد)
چه دسی بنی کو جیرونتشه
če dasi bəni ku jiruntəša
از زیر دستش کشید
چه بنی کو جیرونج če bəni ku jirunj
از زیرش بکش
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۳۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- کنز (kənz): تکه بزرگی پلوی سرد
کلمه کنز فقط برای تکه بزرگ پلوی سرد بکار می رود
سره پلا کنزی دشاو و ووزه مزگی نه هردشه و شه
sera pəlā kənzi dəšāv u vuza mazgi na hardəša u ša
۲- کولو( kulu ): تکه بزرگ از چیزی
سره پلا کولویی دری یا سوره و پیازی نه هردشه شه
کولویی قندش چاکنده kuluyi qandəš čākənda
تکه بزرگی قند را خرد کرد
کولوکولو (kulu kulu): تکه تکه بزرگ
کولو کولو پلاش ویبرده تکه تکه پلو رو قورت داد
سره پلا کولو (sera pəlā kulu): تکه بزرگی پلوی سرد
سره پلا کولویی پاتیلی کو دری
sera pəlā kuluyi pātili ku dari
تکه بزرگی پلوی سرد توی دیگ هست
۳- گیله کوتو (gila kutu)= گیله کولو (gila kulu):
کلوخ (گل خشک شده) 
خشکه گیل (xəška gil): گل خشک
خشکه گیله کولو (xəška gila kulu)=خشکه گیله کوتو (xəška gila kutu) یک کلوخ گل خشک
گیله کوتو نه موچون پخس
gila kutu na mučun pexəs
با تکه ای گل خشک گنجشکها را دور کن
گیله کولو ویداشتشه ژندشه چه کله
gila kutu vidāštəša žandəša če kalla
تکه ای گل خشک را پرتاب کرد زد به سرش
کوئه یی خشکه گیل kua i xəška gil
پشته ای یا کپه ای از گل خشک
۴- گولّه(gulla): گوله
ای گولّه پو i gulla pu یک گولّه نخ پشمی 
ای گولّه کمپا i gulla kampāیک کلاف کاموا
ای گولّه شامی i gulla šāmi یک شامی
ای گولّه خمیر i gulla xamir یک گوله خمیر
ای گوله حلبا i gulla hakbā یک لقمه حلوا لقمه ای
ای گوله گیلی نه ای ساتشه
i gulla gili na ay sātaša
با یک گوله گل نرم درستش کرده است
گولّه = گلوله تفنگ
گوله ویداشته gulla vidāšte شلیک کردن
گوله ویدا شالی بکشgulla vidā šāli bəkəš
شلیک‌کن شغال را بکش
گوله = موچه (muča)= مشته (məšta): چیزی اندازه یک دست مشت شده 
گولّه گولّه (gulla gulla) =
موچه موچه (muča muča)= لقمه لقمه 
گوله گیج (gulla gij): دست و پا را گم گردن، غافل شدن
گوله گیج به نزونوستشه کرا چه کره
gulla gij ba nezunustəša kərā čə karə
غافل شد ندونست دارد چکار می کند
گوله به (gulla be): به شکل گرد و کروی در آمدن، از ناراحتی زیاد عجله کردن
گوله به شه gulla ba ša
از ناراحتی با سرعت رفت
گولّه کرده (gulla karde) =گوله گته (gulla gete): به شکل گرد و کروی درآوردن
خمیری گوله بیگه xamiri gulla bige
خمیر را گوله کن 
ام ریسی یا پو یا کمپا گوله بکه
əm risi ( pu, kampā ) gulla bəka
این نخ را بپیچ به شکل توپ گولّه کن
گوله گوله(gulla gulla) = گولِه گولِه
گولَه گولَه ور واره gulla gulla var vārə
گوله گوله برف می بارد
گولّه گولّه به (gulla gulla be): پرز پرز شدن
گولّه آبه (gulla ābe): آعشته شدن که باید با یک‌مواد آعشتنی همراه باشد.
مثل:
آوه گوله آبه(به) āva gulla ābeشرّه آب شدن
رته گوله آبه (به) rəta gulla ābe گل آلودشدن
گیله گوله آبه (به) gila gulla be گل مالی شدن
نته گوله آبه nata gulla ābe و ....نفتی شدن
۵- گنده(gənda)= گوله (gulla ): گولِه، قلمبه
گنده گته(gənda gete): گولِه ساختن، گولِه کردن، قلمبه کردن
خمیری گنده بیگه نون بسازم
xamiri gənda bige nun bəsāzam
خمیر گولّه کن تا نان درست کنیم
گیلی گنده بیگه دیاری بژن
gili gənda bige diyāri damāl
گِل را گولّه کن به دیوار بمال
ای گنده گیلی نه ای ساتشه
I gənda gili na ay sātaša
با یک گوله گل نرم درستش کرده است
گنده گنده (gənda gənda): گوله گوله، قلمبه قلمبه
برای خمیر و گل و.. هر چیز نرم و گوله شونده بکار می رود
گنده گنده گیل یا ویریgənda gənda gil yā viri
گوله گوله یا تکه تکه گل اینجا ریخته است
۶- لاس lās= گوله خیلی بزرگ، قلمبه ، توده بزرگ از گل و خمیر و ...
لاسی خمیرش گته نونه سازی را
lāsi xamirəš geta nuna sāzi rā
خمیرزیادی (قلمبه ای خمیر) برای درست کردن نان درست کرده است 
مترادف پیله گوله(pilla gulla): قلمبه
پیله گوله ای خمیر ساتشه
pilla gullayi xamir sātaša
فلمبه ای خمیر درست کرده است
لاسَ لاسَ (lāsa lāsa)= گوله گوله بزرگ، قلمبه قلمبه
لاسَ لاسَ چه خلا کو گیل دچیکا
lāsa lāsa če xalā ku gil dačikā
گولِه گولِه گِل به لباسش چسبیده بود
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۳۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-اسبه زوئه (əsba zua): فحش است به معنی پدر سگ برای مذکر
۲- اسبه زنده (əsba zanda): فحش است به معنی مادرسگ 
۳- اسبه کینه (əsba kina): فحش است به معنی پدرسگ برای مونث
۴- اسبه کته (əsba kəta): توله سگ در فحش و ناسزاگویی هم گفته می شود
۵- اسبه رو (əsba ru): پر رو
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۳۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- گا روئن (gā ruan): کره، روغ گاوی
ترشه تاره گا روئنی نه بسازه
tərša tāra gā ruani na bəsāza
خوروش ترشه تره را با کره درست کنید
۲- آو کرده روئن (āv karda ruan)=
آو آکرده روئن (āv ākarda ruan): 
سوره روئن (sura ruan): روغن گاوی (کره را جوش داده و در حین جوش به آن نمک می پاشند تا نمک سود شود و ماندگاری بیشتری داشته باشد)
آو کرده روئنی نه مورغونه (مورنه) دچاکن
āv karda ruani na murquna (murna) dačākən
با روغن گاوی نیمرو درست کن
۳- موچه به (muča be): مچاله شدن، دلگیر شدن
اورو چمه دیل موچه یه
uru čəmə dil mučaya
امروز دلم گرفته (دلگیرم)
۴- تره پنیر (tara panir): پنیر بهاره گاوی یا گوسفندی که تازه و نرم و بدون نمک
تره پنیری آبره tara paniri ābre
پنیر تازه را توی روغن سرخ کن 
۵- پزگه پزگه کرده (pazga pazga karde): برش برش دادن، برش دادن، ریز ریز کردن 
#گردآورنده_مریم_محسنی۴۳۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- پنییسته به خدا (peneyista ba xədā): توکل بر خدا، دست خداست، واگذار به خدا
۲- خدا اومودی نه (xədā umudina): به امید خدا
۳- آسنییسته (āsneyiste): نزدیک شدن، تماس داشتن، مماس شدن
هر کسی ای آسنییته سیسته
har kasi ay asneyiata siste
هر کسی به او نزدیک شد سوخت
۴- آسوته (āsute): با سوزاندن پر پرندگان یا پشم حیوانات را از بین بردن
بعد از پر کندن پرندگان موهای ریزشان رامی سوزاندند
و یا پشم از کله پاچه را با آهن داغ سوزاندن
۵- ویسوته (visute): با آتش زدن چیزی را به کلی از بین بردن و نابود کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۳۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

برخی از اسامی اصیل ایرانی به همراه معنی آنها 

آبان دخت : دخترآبان ، نام زن داریوش سوم
آبتین : نام پدر فریدون پادشاه پیشدادی
آتوسا : قدرت و توانمندی – دختر کورش وزن داریوش اول
آفر : آتش – ماه نهم سال شمسی
آفره دخت : دختر آتش – دختری که در ماه آذر به دنیا آمده است .
آذرنوش‌: شیرین و دل انگیز
آذین : زیور، طاق نصرة‌، تزئین ، آرایش
آراه : نام فرشته موکل روز بیست و یکم ازماه پنجم درآئین زردشت
آرزو : کام ، مراد ، معشوق ، امید
آرش: درخشان ، آفتاب ، جد بزرگ اشکانیان – پهلوان کمانگیر ایرانی در لشگرمنوچهر
آرتین: عاقل و زیرک,نام پهلوان ایران در زمان منوچهر پادشاه پیشدادی
آرتام:والی فریگه در زمان کوروش هخامنشی
آرتمن:نام برادر بزرگ تر خشایار شاه پسر داریوش شاه
آرشام : بسیار قوی – پدر بزرگ داریوش بزرگ هخامنشی
آرمان : آرزو – خواهش – امید
آرمین : آرام گرفتن – پسر کیقباد پادشاه پیشدادی
آرمیتا: آرامش یافته ، کلمه ای زردشتی است
آریا فر: دارنده شکوه آریائی
آریا : آزاده نجیب – یکی از پادشاهان ماد – مهمترین نژاد هند و اروپائی
آریا مهر : دارنده مهر ایران – از سرداران داریوش سوم
آرین : سفید پوست آریائی
آزاده : دلیر و بی باک ، رها
آزرم : شرم ، مهر ، محبت ، عشق
آزرمدخت : یکی از ملکه های ساسانی
آزیتا : آزاده
آناهیتا : الهه آب

@Ancient_fact  ™️

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- آتیله(ātille): سرایت کردن، دچار شدن، پخش شدن
دن به دن آتیله dan ba dan ātilla:
پخش شد، دهان به دهان گشت (پخش شد)
ری آتیله ri ātilla: دچار اسهال شد، اسهال به او سرایت کرده
۲- آتنیه (ātaniye) = آتنده (ātande) : ریشه دوانیدن ، همه گیر شدن، پخش شدن، منتشر شدن، فرا گرفتن
کوکو تی تیه بنه یا آتنیه (آتندشه)
kukutiti ya bəna yā ātaniya (ātandaša)
این گل شیپدری تو اینجا ریشه دوانیده است (اینجا را فرا گرفته است)
۳- کوکو تی تی (kukutiti)= تال(tāl): گلی خودرو و پخش شونده با گلهای سفید شیپوری
۴- ویجه (vije): ریختن
خاکشون چه سری ویجه xākəšun če sari vija
خاک را رو سرش ریختند، یک وجب خاک روی سرش ریختند
۵- ویجه آنوئه (vija ānue): وجب کردن، با وجب اندازه گرفتن
ام تخته ویجه آنه بینه چده یه
əm taxta vija āna bina čadaya
این تخته را با وجب اندازه بگیر ببین چند وجب است
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۳۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- سره تاش (sara tāš)= دلاک (dallāk): آرایشگرمردانه، سلمانی
سره تاشه مردک هته پا مندا
sara tāša merdak hate pā mandā
مرد آرایشگر همانجا ایستاده بود
۲- سرَتاشی (sara tāši)=
سره تاشه دوکون (sara tāša dukun
دلاکی(dallāki): سلمانی
سره تاشه دوکون انیه نی؟ 
sara tāša dukun ənya ni?
سلمانی اینجاها نیست
۳- سر تاشه (sara tāše): تراشیدن و کوتاه کردن موی سر و صورت، اصلاح کردن مردان 
سر تاشه وان خوبه
sar tāše vān xuba
می گویند تراشیدن سر خوبست
۴- سمبل(səmbel): سبیل
سمبله پاچه یی دارهsəmbela pāča yi dārə
سبیل کلفتی دارد
۵- خدا گته (xədā gete): غافل شدن
واتره خدا ای گتهvātəra xədā ay geta
انگار غافلگیر شد
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۴۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- اسبه (əsba)= اسپه (əspa) :سگ 
چده اسبه یا دریčada əsba yā dari
چقدر سگ اینجاست
۲- کته (kəta)= کوتو (kutu)= لولو (lulu): اسامی دیگر سگ در هنگام ناز دادن
کته جان kəta jān سگ دوست داشتنی
کوتو لیkutu li سگ خوب
لولو lulu سگ ناز
۳- اسبه جوئه (əsba jua ): گاز گرفتن سگ
اسبه جوئه ببی آدمه جوئه مبی
əsba jua bəbi ādama jua mabi
سگ ترا گاز بگیر و آدم گازت نگیرد
۴- اسبه کته (əsba kəta): بچه سگ، سگ کوچولو
اسبه کته کرا اشتن ننه شتی هره
əsba kəta kərā əštan nana šəti harə
سگ کوچولو دارد شیر مادرش را می خورد
۵- اسبه لاو (əsba lāv)= هاب هاب (hāb hāb): صدای سگ، صدای پارس سگ
اسبه لاوی (əsba lāvi)= اسبه هاب هابی چمه سری برنده
(əsba hāb hābi čama sari baranda
صدای پارس کردن سر ما را برد
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۴۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- اسبه لون (əsba lun)= 
اسبه لونه(əsba luna): جای سگ
یا هنته اسبه لون (لونه) مونو
yā hənta əsba lun( luna) munu
اینجا شبیه لونه سگ است
۲- جغره (jəqəre): دندان قروچه سگ برای حمله
مترادف جغر جغر کرده (jəqər jəqər karde)
اسبه مه جغریستهəsba mə jəqəriste
سگ برایم دندان قروچه می کرد که حمله کند
۳- جغره گته (jəqra gete): دعوای دو سگ و حمله به همدیگر
مترادف اسبه جنگ əsba jang
اسبان بندی نه جغره گتا 
əsbān bəndi na jəqra getā
سگها با همدیگر دعوا گرفته بودند
۴- چخه(čəxa)= کچی (kəči): صدای دور کردن سگ به معنی دور شو سگ
اسبه نه چخه (کچی) بکه بدا بوشو
əsba na čəxa (kəči ) bəka bədā bušu
به سگ چخه یا کچی بگو تا دور شود
۵- چوله (čula): سگ خالدار سیاه سفید
چوله اسبه یی بلته پشتی مندا
čula əsbayi balata sari mandā
سگ خالداری (دارای خالهای سیاه و سفید) پشت دروازه بود
#گردآورنده_مریم_محسنی۴۴۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دِله (dela): سگ ماده
دله چه مونو اشکم داره
dela čə munu əškam dārə
سگ گویا باردار است
۲- دوم گل دچینده (dum gal dačinde): دم در بین دو پا قرار دادن 
زمان دور کردن، سگ دمش را لای پاهاش قرار می دهد و دور می شود
اسبه نه بوای چخه اشتن دومی گل دچینه شو
əsba na bəvāy čəxa əštan dumi gal dačinə šu
به سگ بگویی دور شو دمش را بین پاهاش می گذارد و می رود
۳- دومه لوئه (duma lua): دم جنباندن، دم تکان دادن سگ برای طلب غذا و یا ابراز رضایت
اسبه چنته ای را دومه لوئه دری
əsba čənta ay rā duma lua dari
سگ چطور براش دمش را می جنباند
۴- دیونه اسبه (divna əsba): سگ هار
دیونه اسبه ای گشتهdivna əsba ay gašta
سگ هار گازش گرفته است
۵- کوتو به (kutu ba )= کته به (kəta ba)= کته به آ اَ (kəta ba ā a) = کوت کوت (kut kut ): صدای فراخواندن سگ به معنی بیا سگ، کجایی سگ
کته به آ اَ بکه اسبه دخون هر جا بومونو البهل آ
Kəta ba ā a bəka əsba daxun har jā bumunu albahal ā
 کته به آ اَ  بگو ، سگ را صدا کن هر جا باشد فورا می آید
#گردآورنده_مریم_محسنی۴۴۳ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- لاره (lāra): ظرف غذای سگ
اسبه خوراکی چه لاره کو دکر
əsba xurāki če lāra ku daka
غذای سگ را در ظرف غذاش بریز
۲- لاو کرده (lāv karde): عوعو کردن، پارس کردن
دیس بینه اسبه چه وینده لاو کره
dias bin əsba čə vinda lāv karə
ببین سگ چه دیده پارس می کند
۳- لومه (luma ): سگ دم بریده
لومه اسبیی هنته مندا
luma əsbayi hənte mandā
سگ دم بریده ای اینجا بود
۴- ویترکه (vitrake) : حمله سگ
اسبه ناخور مه ویترکه əsba nāxavar mə vitraka
ناگهان سگ به من حمله کرد
۵- کته کرده (kəta karde): بچه آوردن سگ
ام اسبه اوسال چار کته کرده
əm əsba usāl čār kəta karda
این سگ امسال چهار توله آورده
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۴۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دیمه پچین (dima pečin)=
ژنک دلاک (ženaka dallāk): آرایشگر زن، آرایشگر بانوان
دیمه پچینه ژنک اوما چه که
dima pečina ženak umā če ka
خانم آرایشگر آمده بود منزلش
(زمانهای گذشته آرایشگرها برای آرایش بانوان به منزلشان هم می رفتند)
۲- دیم پچینده (dim pečinde)= 
دیمه پچینی (dima pečini)= صورت آرایی
اوختینه داوره وییرچی دیم پچینده (دیمه پچینی)ژنکون را دو نیا
avaxtina dāvra viyarči dim pečinde (dima pečini) ženakun rā dav niyā 

زمان گذشته صورت آرایی بانوان چندان مد نبود 
۳-گشه ساته (geša sāte)=
گشه رچ آکری (geša reč ākari) : عروس درست کردن، آراستن عروس
گشه شون برده گشه سازی ( رچ آکرده را)
geša šun barda geša sāzi(reč ākarde rā)
عروس را بردن برا درست کردن
۴- رچ واز کرده (rečə vāz karde)= تزیین کردن، زینت دادن، آراستن، آرایش کردن
مترادف رچ آکرده (reč ākarde)= 
رچ واز آکرده (rečə văz ākarde)
۵- گشه به(geša be): عروس شدن، عروس بودن
اشته ننه گشه به مه ویره
əšte nana geša be mə vira, xāsā
عروس شدن مادرت یادمه زیبا شده بود
#گردآورنده_مریم_محسنی۴۴۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-گوال گا (gual gā): گردشگاه و محل گردش مردم 
گیریه، خلکی گوال گا یه
girya xalki gual gā ya
ییلاق محل گردش مردم هست.
۲- گرد گی یَل (gardə giyal):گردش 
شینه گرد گی یلšayna gardə giyal
رفتند گردش
۳-قوچاق (qučāq): چاق
قوچاقه ژنکی یه
qučāqa ženaki ya
خانم چاقیه.
۴-قرژدمه (qərəždəma) =گرژدمه (gərəždəma): بی قد و قواره
قرژدمه مردکی یا
qərəždəma (gərəždəma)
merdaki yā
مرد بی قد و قواره ای بود.
۵-کلکله سون به (kəlkəlasun be): کاملا سوختن و خاکستر شدن
چه امبار کلکله سون به
če ambār kəlkəlasun ba
انبارش کاملا سوخت و خاکستر شد.
#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۲۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

سره تیته پرییه  قوری مونی
سیفی که آرسه;  پوندوری مونی!

هنی مستابیمه اشته چمون نه
شیرینه  ایسپیه  انگوری مونی!


بهنام_ن

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- گلنده (gəlanda):جوشان
چایی بی گلنده آوی نه پنوئه
čāyi bi gəlanda āvi na penue
چایی را باید با آب جوشیده دم کرد
۲- پنوئه (penue): دم کردن
۳- سلنده (səlanda): عریان
اشته سلنده جانی دپوش
əštə səlanda jāni dapuš
بدن عریانت را بپوشان
۴- برنده (bəranda): برهنه ، لخت
جان برنده که کو برشه
jān bəranda ka ku barša
برهنه از خانه به بیرون رفت
۵- دمنده (damanda):گیر افتاده، گرفتار، درمانده، کم آورده
اورنه زمونه همه گلن دمندینه
urna zamunahama gəlen damandayna
الان (این زمان)همه مردم در زندگی کم آوردن (گرفتارند)
۵- ویمنده ( vimanda): وامانده، به فکر فرو رفته، ساکت، مکث کننده
ایته ویمنده بدز را دلکه 
i te vimanda badaz rā dalaka
یک کمی مکث کرد بعدا راه افتاد
#گردآورنده_مریم_محسنی۴۴۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- آگا(āgā): هوشیار، در حالت نه خواب و نه بیدار، بیدار
حلا خواو آشه نیما، آگایما
halā xāv āša nimā, āgāymā
تا آنزمان کامل نخوابیده بودم، در حالت نه خواب و نه بیداری بودم 
۲- سوک (suk): راست قامت و عمود
مترادف دیک (dic)
سوکه ژنکیه suka ženakiya بانوی راست قامتی است
اسکتی دیک بنهəskati dic bəna
اون پایه چوبی را عمود بگذار
۳- وور دکرده (vur dakarde): تشر زدن
ای وور دکردشه پختشه
ay vur dakardəša pexətəša
تشرش زد و فراریش داد
۴- ویگرده (vigarde): روی شکم دراز کشیدن
مترادف ویگرده لکه(vigarda lake)
ویگرد اشته پشتی زمات بمالم
vigard əštə pešti zəmāt bəmāləm
روی شکم بخواب، پشتت را با پماد مالش دهم
۵- ویخته ( vixəte): با عصبانیت قهر کردن و زیر لحاف روی شکم خود را پنهان کردن
غرنه شه لفی بنی ویخته
qarna ša lefi bəni vixəta
قهرآلود رفت زیر لحاف پنهان شد
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۴۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- گیج گرده (gij garde)=
گیجه گرده (gija gard3): دور زدن، چرخیدن
اموره گیجه گردهəmvara gija gardə
اینورا می گردد
۲- گردن گته (gardan gete): اعتراف کردن
پیشتر نبیسته چه گردن درنده دواره اشتن گردن گتشه
pištar nebiste če gardan darande dəvāra əštan gardan getəša
ابتدا نمیشد به او قبولاند بعدا خودش اعتراف کرد
۳- داد وازنده (dād vāzənde): صدای اعتراض کسی را در آوردن
هنی چه دادی وازندره؟ hani če dādi vāzəndəra
باز هم صدا شو در اوردی؟
۴- داد اومه (dād ume)=اعتراض کردن
مترادف سس برمه sas barme
گرونی را همه داد اومینه
gəruni rā hama dād umayna
برای گرانی همه اعتراض کردند
گرونی را همه گله سس برمه
gəruni rā hama gəla sas barma
گرانی صدای اعتراض همه را درآورده است
۵- داد وشته (dād vašte): معترض شدن
مترادف سس ایشت sas ište 
اوسالنه گرونی را خلکی داد وشته
usālna gəruni rā xalki dād vašta
برای گرانی امسال مردم معترض شدند
اوسالنه گرونی را خلکی سس ایشته
usalna gəruni rā xalki sas išta
برای گرانی امسال صدای اعتراض مردم درآمد
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۴۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱. دیمه پوسته(dima pusta): رو، طاقت 
آدمی دیمه پوسته نزونی چه!
ādami dima pusta nezuni ča
روی آدمی نمیدونیه چیه!
منظور اینکه آدمی طاقت همه چیز را دارد
هر ناراحتی را تحمل می کند و ادامه می دهد.
۲. پوسده (pusda)=پوسته (pusta): پوسیده
پوسده لیو =لیف(pusda liv) =
پوسته لیو (لیف)(pusta liv =lif): لاشبرگ
گوله بنه بنی پوسده لیو ویکه دا پرا
gula bəna bəni pusda liv vika dā perā
زیر گل لاشبرگ بریز تا رشد کند
۳- آوشکنده (āvəškande): نخ نخ کردن، از هم باز کردن
مترادف وشکندهvəškənde 
پشمه آوشکن بدز ای لف بدرز
Pašma āvəškan badaz ay lef bəderz
پشم را از هم باز کن بعدا لحاف بدوز
۴- پوشکنده (pevəškande): زیر و رو کردن
کلشکنه گله باغی پوشکنده
kələškəna gəla bāqi pevəškənda
مرغ با جوجه هاش خاک باغرا زیر و رو کردند 
۵-دوشکنده (davəškande): بهم ریختن
دزدی چه که تمونه جیگا دوشکندا
dəzdi če ka tamuna jigā davəškandā
دزد همه جای خانه اش را بهم ریخته بود
گردآورنده_مریم_محسنی ۲۸۹ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

قدیمی‌ترین ترجمهٔ فارسی از قرآن، «قرآن قدس» است که حدود سال ۲۵۰ قمری ترجمه شده و بسیاری واژهٔ پهلوی دارد !

‏جالب اینجاست که حتی بدیهی‌ترین واژگان عربی مانند «کافر» و «مؤمن» نیز به صورت «کژاندیشان» و «باور داران» ترجمه شده‌است !

@Ancient_fact  ™️

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۱۴
۱-پکشه (pekaše): بالا کشیدن

۲-پتاخییه ( petaxiya):
 پخش شده،پاشیده شده
پتاخیسته(petāxista):
پخش شده،پاشیده شده

۳-ویکله ویمار(vikələ vimar):
بیحال ومریض احوال

۴-لکه(lake)از پاافتادن

۵-مواجب (məvajəb):
دست مزد
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_talshe

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۱۵

۱-تنه ساری ( tana sāri): 
گرفتاری ،ناملایمات
۲-چودخو( čudaxu): 
انگولک کردن،زیاد ور رفتن
باچیزی
چوجیخا (čujixā): انگولک 
کردن چیزی،زیادوررفتن باچیزی

۳-فیرشیل( Firšil): دستار
پزشک
۴-دیل ماج (dil māj): 
مترجم، محرم اسرار

۵-نا افسیل(nā afsil): شکمو
به کسی گفته می که هرچیز
را می بیند دلش می خواهد

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجا واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- مال (māl): دام ، گاو و گوسفند و احشام و چهارپایان، جنس و کالا
چه سم سرا مالی نه پوره
če samə sərā māli na oura
حیاطش پر از احشام است
اشته مالی سخت بیگه اشته همسوئه دزد مگه
əšte māli saxt bige əšte hamsua dəzd mage
مالتو مواظب باش به همسایه ات تهمت دزدی نزن
هم ماله خری بخر نخری اشته‌جان بوبو سغ
həm māla xəri bəxər nexəri əštə jān bubu saq
همین جنسه میخری بخر نمی خری جانت سالم
۲- مالن(mālen)= مالون (mālun): دامها (جمع)
مالون غرقی دکه mālun qərəqi daka
احشام را به باغ حیوانات هدایت کن
۳- مال داشته (māl dāšte): دامداری
مالدارن وان اورو مالداشته چتینه
māldāren vān uru māldāšte čatina
دامداران می گویند تو این زمان دامداری سخت است
۴- ماله غم هری (māla qam hari): دامداری
مترادف ماله غمری māla qamari=
ماله داری māla dāri
ماله غمری را بی جای جیگا بداری
māla qamari rā be jāyə jigā bədāri
برای دامداری باید جای وسیعی داشته باشید
۵- ماله غمر (māla qsmar): دامدار 
مترادف ماله غم هر māla qsm har=
ماله غمه هر māla qama har
māla qamar bi əštan kāri sar bumunu
دامدار باید سر کارش حضور داشته باشد
۶- ماله دوکتور (māla duktur) : دامپزشک =
ماله دوختور (māla duxtur)
مونده کته ماله دوختری ور ببه
Munda kəta māla duxturi var bəba
گوساله را نزد دامپزشک ببر
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۴۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- آگلر هرده (āgler harde): غلت خوردن
خردن اشتن ننه دومله آگلر هری برمی
xərdan əštan nana dumla āgler hari bərami
بچه دنبال مادرش غلت می خورد گریه میکرد
۲- نقل (naql): داستان
نقله وا (naqla vā): داستان گو
نقله وا شونشینی را همه گردآگری اوون را نقل وای
naqla vā šavnišini rā hama gərd āgeri avun rā naqəl vāy
داستان گو در شب نشینی همه را جمع می کرد و برایشان داستان می گفت
۳- تسه (tase): داغ بودن
تسه چی خردنی دسه سر منه
tasa či xərdani dasa sar mana
چیز داغ دم دست بچه نزار
۴-خراوه به(xarāva be): خراب شدن، داغان شدن 
خراوه (xarāva): خراب شده
آ چرا هنته خراوه بهā čərā hənta xarāva ba
آنجا چرا اینقدر خرابه شده است؟
۵- نفسول (nafsul): شکمو، کسی که اسم هر خوردنی به میان بیاید دلش آنرا بخواهد
نفسوله آدمی یه چه وری کو هردنه چی نومی مگه، هسه وا خوام
nafsula ādamiya če vari ku hardena či numi mage həsa vā xām
آدم شکمویی هست جلوش اسم خوردنی را نیار حالا میگه من می خوام
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۵۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- گردآگته(gərd āgete): جمع کردن
دنیاش گردآگتهdənyāš gərd āgeta
دنیا را جمع کرده (منظور خیلی مال و منال جمع کرده)
۲- گردآکرده (gərd ākarde): جمع کردن، گرد کردن
چاتر داوره گردآکهčātəri dāvra gərd āka
دورچادر را گرد کن (پارچه را بصورت هلال ببر)
۳- تاک آبه (tāk ābe): جدا شدن ، تنها شدن
مترادف تاک آوشتهtāk āvašte
سیفا آبهsifā ābe
کرگه گله دی یر کرگون کو تاک آبه
karga gəla diyar kargun ku tāk āvašta
آن مرغ از بقیه مرغها جدا شد
تاک آبینهtāk ābayma
تنها شدم
۴- ویچکه (vičake): آوارشدن، فرو ریختن 
چوون که سر گرمه وا را ویچکه
čavun ka sar garma vā rā vičaka
سقف خانه اش تو باد گرم شکسته و افتاده است.
۵- سخت گته (saxt gete): مواظب بودن، محکم گرفتن، سخت گرفتن
ام داری سخت بیگه əm dāri saxt bige
این چوب را محکم نگهدار.
(دار dār هم به معنی درخت و هم چوب است)
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۵۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- ایور گینه (i var gine): بیرون زدن، بیرون رفتن
که کو ایته برشه ای ور بگین
ka ku baršə i var bəgin
از خانه خارج شو و بزن بیرون (برو یک طرفی)
۲- چکله واز کرده (čəkla vāz karde): پریدن 
خردنن ها کو چکله واز درینا
xərdanen hā ku čəkla vāz daruna
بچه ها در آنجا می پریدند 
۳- وچلی واز کرده (vačli vāz karde): جنب و جوش داشتن، پریدن و بازی کردن
خردنن سرا کو گردآبینه وچلی واز درینه
بجه ها تو حیاط جمع شدند و می پرند و بازی می کنند
۴- سخت گته (saxt gete): مواظب بودن، محکم گرفتن
ام داری سخت بیگه əm dāri saxt bige
این چوب را محکم نگهدار.
(دار dār هم به معنی درخت و هم چوب است)
۵- درسه خون (darsa xun)=
درزه خون (darza xun): تحصیلکرده
الان د کئون کو چن گله درسه خون دری
alān de kun ku čan gəla darsa xun dari
الان دیگه تو خونه ها چند تا تحصیلکرده هست
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۵۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- گاز آگته (gāz āgete): به دندان گرفتن، به دهان گرفتن، میوه را بدون استفاده از جاقو با دندان خوردن 
اسبه اشتن کته گاز آگتا
əsba əštan kəta gāz āgetā
سگ بچه اش را به دندان گرفته بود
بیه گله یی گاز آگتشه کرا هره
biyā gəlayi gāz āgetaša kərā harə
یک به را به دهان گرفته دارد می خورد
۲- آوه پیگر (āva piger)=
آوه وی یر (āva viyar): برای استفاده و برداشتن آب یا شستن وسایل در کنار رودخانه ای که از وسط آبادی می گذشت را سنگچین کرده تا راحت تر مورد استفاده قرار گیرد این مکان مرتب و سنگچین شده را آوه پیگر یا آوه وی یر می گفتند که نزدیکترین فاصله را تا منزلها داشت.
بش چمه آوه پیگر (آوه ویری) کو ای چیری آو بوئر
bəšə čama āva piger (āva viyari)ku i čiriāv buar
برو از کنار رودخانه نزدیک خانه ما یک پارچ آب بیار
۳- وی یر چی (viyar či): نه چندان، نه زیاد
وی یرچی د را منده نیه 
viyar či de rā manda niya
راه زیادی باقی نمانده است
۴- سای دوروسه (sāy duruse): در شش و پنج زندگی دیگران بودن
چده خلکی سای دوروسی؟
čada xalki sāydurusi?
چقدر از زندگی دیگران می گویی؟چقدر در شش و پنج زندگی دیگران هستی؟
۵- چده (čada):چقدر، خیلی
چده لوئه کرهčada lua kara
چقدر حرف می زنید
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۵۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- جلد ( jald ): زرنگ ، فرز 
جلدَ کینه jalda kinaدختر زرنگ و فرز
۲- چسک (čəsk): چابک، فرز
چسکه زوئه کته یی یهčəska zua kəta yi ya
پسرک چابکیست
۳- دن چلاک (dan čallāk): بد دهان
دن چلاکی آدمی یهdan čallāk ādami ya
آدم بد دهانی هست
۴- پچکه(pečaka ): ناقلا، زرنگ، رند
مترادف تربیک (tarbik)= آمه رسه(āmarasa)=
نومره (numra)
ته نزونی چه پچکه، تربیک ، آمه رسه یا نومره یی استه
tə nezuni čəpečaka, tarbik, āma rasa,numrayi esta
تو نمیدانی چه ناقلا و رند و زرنگی هستش
۵- وی یره زون (viyarazun): کسی که سر از همه چیز در می آورد
وی یره زونه خردنی یهviyara zuna xərdani ya
بچه ایست که سر از همه چیز در می آورد
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۵۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۱۶
۱-تلکه یی (talakayi): کمی،
مقداری
۲-لوئه لوئه (lua lua): 
باهم حرف زدن، گفتگو،
سروصدا
۳-لوئه آرس(lua āras): 
تاحدودی نزدیک به هم
که صدا به صدا برسد

۴-دونه(duna) دانه
گیاهان
۵-استه ( asta): هسته
میوه ها
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۱۷

۱-باغ آودونی (bāq āvduni):
آبادکردن باغ ازعلفهای هرزو
آماده کردن برای کاشت
سبزیجات وصیفیجات

۲-تیرکرده (tir karde):
تحریک کردن،
انتیریک ( antirik): تحریک
کردن

۳-اقلربه(eqler be): 
مطمئن بودن

۴-تپلمه (taplama ): 
پر،لبریز
تپلمه کرده (taplama karde):
پرکردن لبریز کردن

۵-گرگر(gər gər): غرغر
گرگر ژنده(gər gər žande):
غرغر زدن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- هشته (hašte): اجازه دادن، گذاشتن
۲- نی هشته (ni hašte)= نییشته (niyašte): مانع شدن، نگذاشتن، اجازه ندادن، جلوگیری کردن
۳- پس هشته(pas hašte) =پسشته(pasašte): جا گذاشتن، باقی گذاشتن، بجا گذاشتن
۴- پس منده (pas mande): جا ماندن، باقیماندن، بجا ماندن
۵- پس پسه (pas pase): عقب عقب
مترادف کوناکونkunākun
پس پسهpas pase
پس پسکهpas pasake
گردآورنده_مریم_محسنی ۲۹۵ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱ - ایشته (ište): بیدار شدن، بلند شدن، ور آمدن خمیر
دیس بین ایشته diyas bin išta
نگاه کن ببین بیدار شده است
۲- ایزاونده (izāvənde): بیدار کردن
ای بیزاونay bizāvən
بیدارش کن
۳- خوردار (xavardār)=خته نی (xəta ni): بیدار
خورداره xavardāra= حلا خته نی halā xəta ni
بیدار است
۴- بیخاوی (bixāvi)= نخته (nexəte): بیداری، بیدار ماندن
زیره شو بیخاوی کشمهzira šav bixāvi kašama
دیشب بیداری کشیدم
نخته مه کوری دَ nexəte mə kuri da
بیداری اذیتم می کند
۵- خته (xəte): خوابیدن
شوی خته روزی کو بختره
šavi xəte ruzi ku bextara
خوابیدن شب از خوابیدن روز بهتر است
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۵۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- خسی (xəsi): خوابیدن، خواب
روزه خسی وان چاک نی
ruza xəsi vān čāk ni
میگویند خواب روز خوب نیست. می گویند خوابیدن روز خوب نیست
۲- خاو آشه (xāv āše): به خواب رفتن
دا هنته خاو آشه نیره
dā hənte xāv āša nira?
تا الان نخوابیده ای؟ تا الان بخواب نرفتی؟
۳ - خاو دبه ( xāv dabe): خواب بودن، خوابیدن
خاو دریما اومهxāv darimā uma
خواب بورم آمد
۴- خاو وینده ( xāv vinde):خواب دیدن
بده خاوی ویندمهbada xāvi vindama
خواب بدی دیدم
۵- خاو منده (xāv mande):خواب ماندن، دیر بیدار شدن
اورو صبی خاو مندیمه
uru səbi xāv mandima
امروز صبح خواب ماندم
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۵۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- خاو سر آشه (xāv sar āše): خواب ماندن
بد خواب شدن
خاو خردنی سر آشا xāv xərdani sar āša
بچه بدخواب شده بود
خاو سر آشیمه xāv sar āšima
خواب ماندم
۲- خاوه کوئه (xāva kua):خواب آلود
چرا هته خاوه کوئَیره čərā hata xāvaquayra
چرا آنقدر خواب آلودی؟
۳- خاو (xāv):خواب
چن شوه خاو ندارم čan šava xāv nedārəm
چند شبی است خواب ندارم
۴- خاو دره وینده (xāv dəre vinde):در خواب دیدن
خاو دره ای وینمxāv dəre ay vinəm
در خواب می بینمش
۵- خاوی کو وینده (xāvi ku vinde): در خواب دیدن
خاوی کو بی دِ ای بوینیxāvi ku bi de ay bəvini
در خواب باید دیگر ببینیش
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۵۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-دگته (dagete): لحاف بر روی خود کشیدن، مرهم گذاشتن
مترادف دشونده dašunde
دشونی اشتن دگر dašuni əštan dager
با لحافی خود را بپوشان
۲- خته جیگا (xəta jigā):خوابگاه، محل خواب
ختَ جیگایی دربند ببم
xəta jigāyi darband bəbam
در فکر جای خوابی باشیم
۳- خته مون (xəte mun): طرز خوابیدن
چه ختمون چه ننه مونو
če xətemun če nana munu
طرز خوابیدنش مثل مادرش است
۴- چم ویچینده (čem vičindw):چشم بستن
کرا خسی چمی ویچین 
kərā xəsi čemi vičin 
داری میخوابی چشمهایت را ببند 
۵-چم آکرده (čem ākarde):چشم باز کردن
اشته چمی آکهəštə čemi āka
چشمت را باز کن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۵۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

بسیاری واژگان امروز در زبان‌ها و لهجه‌های ایرانی، ریشه در  زبان‌های هخامنشی و پهلوی دارند. در این متن به شماری از واژگان عصر هخامنشی که هنوز استفاده میشوند اشاره شده است:

هخامنشی_ _ _ _ _فارسی امروز
دروگ  _ _ _ _ _ _ _  دروغ
ستونا  _ _ _ _ _ _ _  ستون‌ها
راستام  _ _ _ _ _ _ _  راست
دئیوا  _ _ _ _ _ _ _  دیوها
اسبار  _ _ _ _ _ _ _  اسوار (سوار)
مِرغا  _ _ _ _ _ _ _  مرغ
گوسپندا  _ _ _ _ _ _ _  گوسفند
کوف  _ _ _ _ _ _ _  کوه
داریامی  _ _ _ _ _ _ _  دارم
دریَ  _ _ _ _ _ _ _  دریا
زورَ  _ _ _ _ _ _ _  زور
زورَکَرَ  _ _ _ _ _ _ _  زورگر ، ظالم
تونوا  _ _ _ _ _ _ _  توانا 
روت  _ _ _ _ _ _ _  رود  _ رودخانه
وزرگ  _ _ _ _ _ _ _  بزرگ
تومه‌یا  _ _ _ _ _ _ _  تخمه (نژاد)

@Ancient_fact  ™️

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۱۸
۱-پرورده (parvarde): پردر
آوردن پرندگان

۲-پرآگته(par āgete): 
پرواز کردن

۳-پرآدوئه (par ādue):
به پرواز درآوردن

۴_پرژندpar žande):
بال زدن وبه پرواز درامدن

۵-پرآوزبه (par āvaz  be):
بزرگ شدن،درحال پردر
آوردن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- سره دوا (səra davā): مرکورکرم، دوا گلی
زمی سره دوا بژن رچ آبو
zami səra davā bəžan reč ābu
روی زخم دوا گلی بزن خوب می شود
۲- د رنگه حو (də ranga hav): قرص آکسار
قرص دو رنگی بود یک طرف سفید و طرف دیگرش صورتی
وان د رنگه حو سره سی را چاکه
vān də ranga hav sara si rā čāka
میگویند آکسار برای سر درد خوبست
۳- خسه دوا (xəsa davā): داروی سرفه
مترادف خسه شروتxəsa šarvat
خسه دوا (شروت) بی بهری دا رچ آبی
xəsa davā(šarvat)bi bahari dā reč ābi
۴- ری یه حو (riya hav): قرص اسهال
خردنی را ریه حو ویگهxərdani rā riya hav vige
برای بچه قرص اسهال بگیر
۵- چمه پاماد (čema pāmād): پماد چشم
مترادف چمه پوماد čema pumād
چمر خنگر کره چمه پاماد (پوماد) بی دکری
čemər xəngər karə čema 
pāmād (pumād) bi dakari
چشمت عفونت دارد باید پماد چشم بریزی
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۵۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- اشکمه سیه حو (əškama siya hav): قرص شکم درد
۲- گجه حو (gaja hav):هر نوع قرص سفید رنگ
۳- سیا حو (siyā hav): قرص جویدنی سیاهرنگ
مترادف زغاله حوzəqāla hav
۴- سوزن (syzan): آمپول
۵- سوزنه ژن (suzsna žan ): آمپول زن
۶- رگه سوزن (raga suzan): آمپول وریدی، سرم
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۶۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- جان دوئه (jān due): جان دادن
۲- جانه ورنگ دوئه (jāna varang due): جان دادن، بدجان دادن
۳- نفس پس دوئه(nafas pas due): در نفسهای آخر بودن
۴- مرگه نا(marga nā): ناله زمان مرگ
مترادف مرگه ناره marga nāra
۵- پخلته (pexalte): با نفسهای آخر دست و پنجه نرم کردن، بی قراری هنگام مرگ
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۶۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- پخلته ناره ژنده (pexalta nāra žande):
ناله در نفسهای آخر نزدیک مردن
۲- آخلته (āxalte): دست و پا زدن زمان مرگ
سغت به saqat be مردن حیوانات
۳- نفس پسیسته(nafas pesiste): قطع شدن نفس 
۴- مرده شورخونه (marda šur xuna): غصالخانه
مترادف مرده شوره جیگا mardašura jigā
۵- پرسته (parəste): ستایش کردن، پرستاری کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۶۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- جنجله (janjala): سر در گم، کلافه
مترادف گنگله gangala
اورو جنجلیمه uru janjalayma
اورو گنگلیمهuru gangalayma
امروز کلافه هستم
۲- مات (māt): غلیظ، کدر
در معنی غلیظ مترادف خست xast است
آوه تیی چِ دیله دکه ماتَ
āva teyi če dila daka māta
کمی آب توش بریز غلیظ است
ماته شیشه کو دمکهmāta šiša ku damaka
در شیشه کدر رنگ نریز
۳- پرکاونده (parkāvənde): پراندن 
موچه گلر پرکاونده؟ 
muča gəlar parkavənda?
گنجشکه را پراندی؟
۴- جت برده (jət barde): سین جیم کردن
چده ای جت بری čada ay jət bari
چقدر سین جیمش می کنی؟
۵- چک ژنده (čək žande): لگد زدن حیوان
گا چک ژنده ای چیری شتش ویکرده
گاو لگد زد یک پارچ بزرگ شیر را ریخت
چک ویداشته (čək vidāšte): لگد کوفتن حیوان
اسبی چک ویداشته مقولی ای نگینه
asbi čək vidāšta maquli ay negina
اسب لگد زد خوب شد بهش نخورد
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۶۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- کرنده (kərənde): با دشواری باری را کشیدن و حمل کردن، حمل کردن بار با کشیدن آن بر روی زمین، وسایل سنگین را در پی خود کشیدن
ام کیسه لینگان بی کرنده بردن ها نوئن
əm kisa lingān bi kərənde barden hā nuen
این کیسه ها را باید کشید و برد همانجا گذاشت
مترادف کرنیه kərəniye
۲- کرن کرن (kərən kərən): کشان کشان
کرن کرنی نه ووزه کیسان بردشه
kərən kərəni na vuza kisān bardəša
کشان کشان کیسه های پر از گردو را حمل کرد (برد)
۳- بکرن آکرن دبه (bəkərən ākərən dabe): ببر بیار کردن با و وسایل، جابجا کردن وسایل و اسباب
چه صتا صتایه بکرن آکرن دریه
če sətā sətā ya bəkərən ākərən dariya
سر و صدای جابجا کردنش میاد
صتا صتا (sətā sətā): سر و صدا
۴- ویلوئه (villue): تکان دادن، تکان دادن با دو دست
برنج را در سینی ریخته و با دو دست تکان دادن طوری که خرده ها در جلوی سینی و درشتها در ته جمع می شوند و آشغالها هم به بیرون پرت می شوند
مترادف ویلا ویلا دوئه villā villā due 
دارش ویلوئه توش ویکرده
dārəš villua tuš vikarda
درخت را تکان داد توتها را ریخت
برزش ویلوئه چه خبیسش گته
bərzəš villua če xəbisəš geta
برنج را با سینی تکان داد و خرده هایش را جدا کرد
۵- ویلّا آلّا دوئه (villā āllā due): تکاندن به منظور خاکروبی
جیکرون سرا کوش ویلا آلا دوئه
jikarun sərā kuš villā allā dua
پهن کردنیها (فرش و موکتها) را تو حیاط تکاند
گردآورنده_مریم_محسنی ۲۹۳ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۴۶۱
۱- ماده جوش(māda juš): تهوع
مترادف میده جوشmida juš
۲- لوکه سی (luka si): گلو درد
۳- اشکمه رفت (əškama raft): اسهال
۴- سخته (saxta)= خشکی (xəški): یبوست
مترادف سغل səqəl
۵- سینه خرخر (sina xər xər): آسم، نفس تنگی
#گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- دیل کوئه (dil kue): تپش قلب
مترادف دیله کویی dila quyi
۲- روئه پیچی (rua piči): قولنج روده
۳- باباسیل (bābāsil): بواسیر
مترادف پولک pulak
۴- غلت (qəlt): غده
۵- فسک (fəsk): زایده، غده کوچک
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۶۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

م ^ 
 
چم^

 دیلی 

اشت^ وینده را

 کوک کردا

نزونوم چرا... 

اشته وینده پسو...

"شور"

ژنه....

#صادق شیرزاد

دوبیتی 
وطن دا کی پی داغی کو بسییه؟
غریب آبو دیاغی کو بسییه؟
مگه کم لاله و الاله  ویبه!؟
چده پی کوپره باغی کو بسییه؟!

#معصومه_اپروز

تا کی باید وطنم در داغ بسوزد 
غریب بشود و در خلوت بسوزد 
مگر لاله و آلاله کم ریخته شده است 
چقدر غنچه باید در این باغ بسوزد 
###
دوبیتی 
نییه دردم ایتا چنته منالم؟
بلا دومله بلا چنته منالم؟
وطنی دایری شون نگبتی ویته
ویواره خون خدا چنته منالم؟

#معصومه_اپروز

دردم یکی نیست چگونه ننالم 
بلا دنبال بلاست چگونه ننالم 
درادور تادور وطنم خاک نکبت پراکنده اند 
خدا خون میبارد و من چگونه ننالم

@Masomehaprooz

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۱۹
۱-فورمی برده (furmi barde): 
فرمان بردن، اطاعت کردن از
دستورات
۲-سوجه بوجه (suja buja):
حسرت خوردن و آه ناله
کردن
۳-دل(dal): انبوهی از علف
هرز
دل ودُل(dal u  dul): 
انبوهی از علف هرز 

۴-پپرده(pepərde):از روی
چیزی راه رفتن،لقدزدن

۵-ویپرده(vipərde): 
آرام از روی چیزی راه
رفتن
ویپر آپر(vipər āpər): آرام
آرام رفت وآمد کردن

#گردآورنه_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenamhe_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۲۰
۱-پتخلن (pətəxələn):
صورت آبله گون، پوک شدن
وسوراخ سوراخ شدن چوب
براثر گرم خوردگی

۲-را نشو دوئه (rā nəšun due):راه نشان دادن
را آوینوئه(rā āvinue): راه
نشان دادن

۳-را درنده(rā darande): 
به را انداختن،آماده کردن،
راهنمایی کردن

۴-را دلکه (rā dalake): 
به را افتادن،آماده شدن

۵-را دوییر(rā daiyar):
رهگذر
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenamhe_taleshi

چبی


چبی  قصابی   لیشه  را  مگردی
توری  داری     ریشه  را  مگردی
چبی زمونه  دسی سنگه راسته
چمه دیله ته  شیشه  را  مگردی

زرتشت

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۲۱
۱-رادیشته (rā diyšte): 
چشم براه بودن، منتظر
بودن
۲-گوشه داری (guša dāri):
منتظر بودن 
۳-رادوسته (rā davste):
بستن راه،سدراه شدن

۴-را وینایی (rā vināyi):
راهنمایی کردن 

۵-را آکرده (rā ākarde) 
راه باز کردن، کمک کردن،
پذیرایی کردن

را برکرده  (rā barkarde):
راه بازکردن،کمک کردن،
راهنمایی کردن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenamhe_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۲۲

۱-واتمه(vātəma): گفتم

۲-واتشه (vārəša) گفت

۳-واتره (vātəra): گفتی

۴-واتنی (vātani):گفتنی

۵-نبو واته (nebu vāte): 
نمی شود گفت،گفتنی نیست

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- اسری (asari): پیش فروش
2- تمباکول (təmbākul): هل دادن به طرف جلو 
3- غر و غلیه کرده (qər u qaliya karde): نابودکردن، تار و مار کردن، متلاشی کردن، قتل عام کردن
مترادف غر کرده qər karde
غر به (qər be): متلاشی شدن، تار و مار شدن، نابود شدن، قتل عام شدن
4- پریشته (perište): تندتند و یکریز حرف زدن
مترادف لوئه ریسه lua rise، لوئه ریجه lua rije
5- ریه بر (riya bar): رد یاب
ریه (riya): رد پا
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۲۳

۱-پاره پیچنه (pāra pična): پینه زدن،
وصله زدن چیزهای
کهنه وپاره شده
۲- پاره پیچنه خلا (pāra pična xalā) لباسهای وصله دار وکهنه

۳-سرنه خلا ( serəna xalā):
لباس خنک تابستانی

۴-انور اَ وره خلا (ənvar a vara xalā)
لباس مهمانی،لباس مجلسی
جگا خلا( jegā xalā): لباس
مهمانی،لبا س مجلسی

۵-پوشه پاره (puša pāra):
کهنه بچه

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- ترم (tərm): اهرم
نیزه ترمی نه بی ای ایزاونده
neyizə tərmi na bi ay izāvənde
بلند نمیشود به اهرم باید بلندش کرد
۲- سرن (serən): خنک
یا سرنه yā serəna اینحا خنکه
۳- تیکه پیگته (tika pigete): حساسیت داشتن
مترادف تیه پیگته tiya pigete
ای د تکو تیکه پیگتهay de təku tika pigeta
او دیگه ازت حساسیتی شده
۴- آنما (‌ānəmā): شهره شهر
ام ولتی کو آنما بهəm vəlati ku ānəmā ba
تو این منطقه شهره شهر شده
۵- سنگه ددار آگته (sənga dadār āgete): 
سنگباران کردن
ای شون سنگه ددار آگتا
ay šun sənga dadār āgetā
او را سنگباران کرده بودند
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۶۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- پا ویداشته (pā vidāšte): لگد زدن
پا ویداشتشه ژندشه ای برندشه
pā vidāštəša žandəša ay barandəša
لگد زد آنرا انداخت
۲- پاسر ویداشته (pāsar vidāšte): لگد انداختن
پاسری ویداشتشه ژندشه چه کمری
Pāsari vidāštəša žandəša če kamari
لگدی انداخت زد تو کمرش
۳- ای تخته (i taxta): قطعه بزرگ
ای بجار ه تختیی چه کَ وری نو چیگی شنه
i tbəjāra taxtayi če ka var nu čigi šəna?
یک قطعه بزرگی مزرعه کنار خونه اش هست مال کیست؟
۴- دیشتنی (diyašteni): دیدنی، قابل دیدن
ندیشته بی بوای چه ، دیشتنی نی
nediyašta bi bəvāy ča , diyašteni ni
نگاه نکرده باید بگی چیه، نگاه کردنی نیست
۵- مسیی (maseyi): شنیدنی، بی صدا
مسیی نی فقد بی دی یسی
maseyi ni faqad bi diyasi
بی صداست ، شنیدنی نیست فقط باید نگاه کنی
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۶۷ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- زوره سوزن (zura suzan ): آمپول فشار 
زوره سوزنشون ژنده چه خردن به
zura suzanəšun žanda xərdan ba
آمپول فشار زدنش بچه بدنیا آمد
۲- خردن پیگره دزگا (xərdan pigera dazgā): فورسپس 
اگم خردن تنگم دلکه دوکتورن خردنَ پیگره دزگا دارن اینه پیگرن
agam xərdan tangəm dalakə dukturen xərdana pigera dazgā dārən ayna pigerən
اگر بچه ای در شکم مادر گیر کند پزشکان با(دستگاه ) فورسپس در می آورند
۳- پیگته ممه (pigeta mama): مادر بزرگی که از شکم مادر برداشته و به دنیایش آورده است ( اصطلاحی است برای قابله که بچه را از شکم مادر به دنیا می آورد و بجای مادر بزرگش تلقی می شود)
حومرا ماشی چه پیگته ممه یه
humrā māši če pigeta mama ya
خاله حمیرا مادر بزرگی هست که از شکم مادر او را درآورده است
۴- خردن پیگته (xərdan pigete)= 
خردن جیگته (xərdan jigete): مامایی کردن ، برداشتن و درآوردن و بدنیا آوردن بچه از شکم مادر
خردنی پیگری هر کسی کار نی
xərdana pigeri har kasi kār ni
مامایی کار هر کسی نیست
۵- لوئه دلکه (lua dalake) : حرف افتادن، حرف شدن
لوئه دلکه وام lua dalaka vām
حرفش شد می گویم
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۶۸ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- برورده (barvarde): دم درآوردن
ای نی بروده ay ni barvarda
او هم دم درآورده
۲- برورده (barvarde): درآوردن، بیرون آوردن، خارج کردن
کَ کو ای بروَ ka ku ay barva 
از خانه بیارش بیرون
۳- اله (ala): برص، پیسی
اله گتشه ala getaša به برص مبتلا شده است
۴ - اله چوله (ala čula): خط خطی، درهم برهم، خالدار
ام چه اله چوله نیویشتره
əm ča ala čula nivištara
این چیست درهم برهم و خط خطی نوشته ای
اله چوله اسبه یی یا گردی
ala čula əsba yi yā gardi
سگ خالداری اینورا پرسه میزد
۵- سیه کرده ( siya karde): فریاد وحشتناک زدن، صدای مهیب
مرگه سیه یی مسمهmarga siya yi masəma
صدای مهیبی شنیدم
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۶۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- هنتکی ( həntaki): مجانی، همینجوری
مترادف هنتهhənta
۲- جیمون دوئه (jimun due): از بین بردن 
۳- تغه ژر (taqa žar): آسیب دیده
۴- برز و ژَ (bərzə u ža): برنج و شلتوک، محصول مزارع برنج
۵- درز و برز (darz u bərz): شالی، محصول کشاورزی مزارع برنج
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۷۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- وچنگاز (vačangāz): یک الف بچه، نیم وجبی
مترادف وچَ گازvača gāz
۲- خرد خال (xərdə xāl): بچه مچه
۳- تیکمه پچینده (tikma pečinde): نکته گرفتن، خرده گیری
مترادف ریزه پچینی riza pečini
۴- هِ (he): اینجا، همینجا
۵- شنگه (šanga): بی سر و پا ، مسخره
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۷۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- ام ور اَ ور (əm var a vār): بیرون، اطراف
۲- واتِیی ( vāteyi): گفتنی
مترادف واتنی vāteni
۳- موئه شال (mua šāl): شغال ماده، موذی
۴- کلشکن (kələškən): فرو مایه
۵- جلمپر (jələmpər): برهنه، فقیر و ندار
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۷۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- غوزن quzən): گوژپشت، قوزدار
۲- چمه فاکن (čema fākən): دارای چشمهای باد کرده(کسی که بالای چشمش پف کرده است)
۳- زغیسته (zəqista): رنجور
۴- زرده زغیسته (zarda zəqista): زردمبو
۵- روکرده ( ru karde): قورت دادن، ظرف مسی را روکش کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۷۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دمبز (dəmbəz): خیلی سیاه
مترادف : سیا دمبز siyā dəmbəz،
سیا آلوسsiyā ālus
۲- بنه منده (bəna mande): کمین کردن
۳- سفیون (safyun): دیوانگی
۴- چو آبه (ču ābe): سفت شدن، اصطلاحاً مجسمه شدن
۵- سورخون (surxun): سرخروی
مترادف سرسنج sərəsənj
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۷۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- کونیکی (kuniki): بی دم ، برای پرندگان بکار می رود که دم ندارند و برای کسانی که باسن صاف و غیر برجسته دارند
۲- فچه(fəča): چاق و قدکوتاه
۳- چمه عقلاً (čəma aqlan): بنظر من
۴- یا ها (yā hā): اینور اونور، اینجا و او نجا، اینطرف اونطرف
۵- زغزغ کرده (zəq zəq karde): گریه خفیف و ناله زدن بچه در اثر ناراحتی
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۷۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- اجلاف (ajlāf): زیاده، اسراف
اجلافه لوئه کر (ajlāfa lua kar): هرزه گو، وراج
اجلافه هر(ajlāfa har): پر خور
۲- ممس (mamas): حرف نشنو
ممس آدمیه mamas ādamiya
آدم حرف نشنویی هست
۴- کس (kas): آدم بزرگ
پیله کسییه pilla kasiya
آدم مشهوری و بزرگی است
۵- جیبه (jibe): در شش و پنج دیگری بودن
چرا هنته ته جیرییه čərā hənta tə jiriya
چرا همیشه در شش و پنج توست؟
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۷۶ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- دوم جیخس کرده (dum jixəs karde): تعقیب کردن، دنبال کردن کسی، فراری دادن
شالی شون دوم جیخس کرده آواره به
šāli šun dum jixəs karda āvāra ba
شغال رو تعقیب کردند فرار کرد
۲- گو(gav): حرف، سخن
گو زیاده همه گوون واته نیو
gav ziyāda hama gavun vāte nebu
حرف زیاده همه حرفا رو نمیشود به زبان آورد (گفت)
۳- گرد پیچنه به (gərdəpična be): بدور خود پیچیدن ، لول خوردن، مچاله شدن
ماره گله داری بنی کو گرد پیچنه یه 
māra gəla dāri bəni ku gərdə pična ya 
مار زیر درخت بدور خود پیچیده است
۴- گرد پیچنه کرده (gərdə pična karde): مچاله کردن
کاغذی گرد پیچنه بکه فر بده
kāqazi gərdə pična bəka fər bəda
کاغذ را مچاله کن دور بنداز
۵- پیچنه کرده (pična kard3): جمع کردن، مچاله کردن
کنه پاره پیچنه بکه موشی برستی کو جیخا
Kana pāra pična bəka muši barəsti ku jixā
پارچه کهنه را مچاله کن تو مسیر و سوراخ موش فرو کن (قرار بده)
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۷۷ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- پیچنه به (pična be): جمع شدن، مچاله شدن
پیچنه به هته خاو آشهpična ba hate xāv āša
مچاله شده همانجا بخواب رفت
۲- سوته (sute): سوزاندن
اشتن دسیش سوتهəštan dasiš sutaدستش را سوزاند
۳-سوته (suta): ته دیگ
سوته نه خشیمهsuta na xəšima
ته دیگ دوست دارم
۴- جوئه شنه(jue šəna): برای جویدن است
ونجه جوئه شنهvanja jue šəna
شنšən از آنِ ، مالِ ، برای
سقز یا آدامس برای جویدن است
۵- سیسته (siste): سوختن
چه دس سیستهče das sista
دستش سوخته است
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۷۸ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- بزم هرده (bazam harde): بدرد خوردن، بکار آمدن
جیگا بده ای روزی بزم هره
Jigā bəda i ruzi bazam harə
محفوظش کن روزی به درد میخورد
۲- نخونده مولّا(nexunda mullā): کسی که درس نخوانده و سواد ندارد ولی ادعای علامه بودن دارد
اَ نخونده مولّایه a nexunda mullāya
او علامه درس نخوانده است
۳- لینگه ژنده (linga žande) : بار را در کیسه یا گونی جا سازی کردن
برزی بی لینگه ژنده bərzi bi linga žande
برنج را باید در گونی جاسازی کنیم
۴- کنه یتیم kana yatim): با تجربه، کسی که به فوت و فن زیادی وارد باشد و از پس حیله ها در بیاید
اَ کنه یتیمه همه چی کو چه سر برشو
a kana yatima hama či ku če sar baršu
او با تجربه است از همه چیز سر در می آورد
۵- چو و چمند(ču u čamand): فوت و فن مکارانه ، حیله و مکر، ادا ادا و اطوار فریبکارانه
چده چو و چمند زونوčada ču u čamand zunu
چقدر ادا و اطوار دارد، چقدر فوت و فن می داند
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۷۹ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

پالون  pālun 
اسبه پالون asba pālun=پالان
تالشی ماسال مریم محسنی

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۲۴
۱-پلخیسته (pəlxista):زرد 
ورنگ ورو رفته، گندیده
پلخیسته مورغونه (pəlxista murquna)تخم مرغ گندیده
پوچه مورغونه(puča murquna)
تخم مرغ کندیده یا پوچ

۲-کلکه کرگ(kəlka karg):
مرغ کُرچ که باید روی تخم
بخوابد
۳-کلشکن (kələškən): 
مرغی که جوجه به همراه
دارد۰
۴-کلکه آبه (kəlkəla ābe):
کلافه شدن،سردرگم شدن،
موهای ژولیده وپیچ درپیچ

۵-سره سیمایی (sara simāyi): سراسیمه شدن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۲۵
۱- پیچ پنوئه (pič penue): 
درمنگنه قراردن،گیردادن

۲-نا الاجن(nā elājan): 
مقدار کمی،خیلی کم

۳-بره کولاغ (bəra kulāq):
مکانی که پرازتیغ باشد

۴-چمایی (čemāyi): سر
زنش کردن، زخم زبان زدن

۵- پسه کرن(pasa kərən):
تنبل و سنگین خیز

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۲۶
۱-کمه (kama): کدام است
۲-کم وره(kam vara): 
کدام طرف است

۳-کمیله ( kamila):
کدام یکی

کمیلیه (kamilaya): 
کدام یکی است

۴-کنته ( kante): کجا،
کدام مکان

۵- کناره (kanāra): گوشه،
کنار،فرش کم عرضی که 
گوشه اتاق پهن می کنند
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال  
۱- اربده (arbada): ضربه پیشینه از کسی یا چیزی خوردن
پیشتر ایکو اربده داریسته
Pištar ayku arbada dāriste 
قبلا از او ضربه ای دیده بود
۲- شیطونه تله ( šaytuna tala): دام شیطانی
ام چه انته شیطونه تله نوئه شونه
əmča ənte šaytuna tala nuašuna
این چیست ؟ اینجا تله شیطان گذاشتند .
وقتی یک شی تحریک آمیز که موجب ایجاد اختلاف میشود در مسیر و جایی قرار دادن.
۳- پبسته (pebaste): نسبت ناروا دادن، تهمت زدن
ایرا شون پبسته ay rā šun pebasta
بهش تهمت زدند ، به او نسبت ناروا دادند
۴- بندی درنی (bəndi darani): دو بهم زنی ، ایجاد اختلاف 
مترادف یندی درنی yandi darani
د بندی درنی bəndi darani
د بندی ژنی də bəndi žani
د بندی درنی چه کاره
dəbendi darani če kāra
کارش ایجاد اختلاف بین مردم است
۵- لسمه (lasma): یقه لباس
چه شیی لسمه آچینییسته
če šeyi lasma āčineyista
یقه پیراهنش پاره شده است
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۸۰ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال
۱- وش آگته (vaš gete): آتش گرفتن
۲- هنتره (hĕntəra): یک جوری، خیلی زیاد
مترادف هنتهhənta
هنتره (هنته) وارش واره قیامت
hĕntəra (hənta)vārəš vārə kə qəyāmat
یه جوری باران می بارد، قیامت (خیلی زیاد)
قیامت qəyāmat : خیلی زیاد
۳- پچنییه (pečneyiye)=
پچینیسته (pečneyiste): جمع شدن
بازار پچینییه (پچنییسته)
bāzār pečneyiya (pečneyista) 
بازار جمع شده است
۴- پچینده (pečinde): جمع کردن، انتخاب کردن
بازارشون پچیندهbāzārəšun pečinda
بازار را جمع کردند
ام میوه خرشه بازاری کو میوه ترا پچین بکه
əm bāzāri ku miva tərā pečin bəka
تو این بازار میوه ، میوه را خودت جمع کن
پچین کرده pečin karde انتخاب کردن، برگزیدن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۸۱ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- واشیار (vāšyār): علفزار
واشیار گیریه یی نومه
vāšyār giryayi numa
واشیار اسم ییلاقی است
۲- پوف ( puf)= فل (fəl): سبوس
اوختینی فلی مالون دین
avaxtəni fəli mālun dayn
قدیم سبوس را به حیوانات می دادند
پوف سبوسی ریز تر از فل است .
۳- ول خشک (vəlxəšk): نیم خشک
مترادف پچلکیسته pəčlekista پچلکیه pəčlekiya
خلا ول خشکه xalā vəlxəška
لباس نیم خشک است
۴- سرچل (sarčəl): چای تازه دم و دبش
چایی سرچلی ای ایستکام مرا دکه
čāyi sarčəli i istəkām mərā daka
۵- فلوس (fulus): چای کهنه
فلووسه چایی هرده نبو
fulusa čāyi harde nebu
چای کهنه را نمیشود خورد
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۸۲ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- اوختینی (avaxtini): قدیما، آنوقتها
اوختینی خردنن اشتن دَدَ کو ویشتتر حساو برین
avaxtini xərdanen əštan dada ku vištar həsāv barin
قدیما بچه ها از پدرشون بیشتر حساب می بردند
اوختینه (avaxtina): آن زمان
اوختینه خردنن مسیارینا
avaxtina xərdanen masyārinā
بچه های آن زمان حرف گوش کن بودند
۲- درنده (darande): انداختن
ای شون کشتا چا درندا
ay šun kəštā čā darandā
او را کشته بودند توی چاه انداخته بودند
۳- بره بوراغ (bəra burāq): خارستان
بره بوراغی پلکیمهbəra burāqi pelakima
به خارستانی برخوردم
مترادف بره کولاغ bəra kulāq
۴- دگته (dagete): لحاف پوشاندن ، محصور کردن
لف دگتشه lef dagetaša
با لحاف خودش را پوشانده است
باغ داوری دگه bāqi dāvri dage
دور باغ را محصور کن
۵- میجه نوئه (mija nue):چرت زدن، یک لحظه خوابیدن
مترادف میج نوئه mij nue
مترادف میج ژنده mij žande
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۸۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- خاوه خره (xāva xərə): خر و پف
۲- پدربابایی (pədar bābāyi): آبا اجدادی
۳- گوز گره دلکه (guzgeradalake):به درد سر افتادن، گرفتار شدن
۴- میجه ژنده (mija žande): مژگان بر هم زدن، پلک زدن
۵- اوستا (ustā): استاد
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۸۴ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- پلکه (pelake): برخورد کردن، مواجه شدن
۲- دیم آپر خته (dim āper xəte)= رو به بالا خوابیدن
۳- شوئرژنی کرده (šuar ženi karde): شوهر داری کردن
۴- مولّا خونه (mullā xuna)=
ملا خونه (məllā xuna) : مکتب خانه، مکتب 
۵- مولّا (mullā)= ملا (məllā): مدرس مکتبخانه ، آخوند، روحانی
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۸۵ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

اسه که هرزی  توی کو بمرم
چمه بی ساره شوی کو بمرم
بدا اسرگه گله  شی    ویلکم
آرسم   اشته   لوی کو  بمرم

زرتشت

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- درزه خونی (darza xuni)= 
درسه خونی(darsa xuni): تحصیل
خردنن شینه درسه خونی
xərdanen šayna darsaxuni
بچه ها رفتند برای تحصیل (مدرسه)
۲- خردنه مدرسه (xərdana madrasa): دبستان
چه که هه خردنه مدرسه وره
če ka ha xərdana madrasa vara
خانه اش نزدیک همان دبستانست
۴- زوئه کته مدرسه (zua kəta madrasa)=
(zua kətān madrasa)زوئه کتان مدرسه
: دبستان پسرانه
د گله مدرسه بندی وری کو نوئه، ایله کینه کتان مدرسه یه ایله زوئه کتان مدرسه یه
də gəla madrasa bəndi vari ku nua, ila kinakətān mad4asa ya ila zua kətān šəna
دو تا مدرسه کنار همند، یکی دبستان دخترانه است یکی دبستان پسرانه است
۵- کینه کته مدرسه (kina kəta madrasa)=
(kina kətān madrasa)کینه کتان مدرسه
دبستان دخترانه
#گردآورنده_مریم_محسنی  ۴۸۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- پیله خردنه مدرسه(pilla xərda madrasa) دبیرستان
۲- پیله کینان مدرسه(pilla kinān madrasa): دبیرستان دخترانه
۳- پیله زوآن مدرسه (pilla zuān madrasa):
دبیرستان پسرانه
۴- درزه دَ (darza da)= درسه دَ (darsa da): 
معلم ، مدرس، آموزگار 
۵- درزه دیی (darza dayi)=
درسه دیی (darsa dayi): معلمی، آموزگاری
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۸۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- درز دوئه (darz due)= ‌
درس دوئه (dars due): تدریس کردن 
۲- درزه خون (darza xun)=
درسه خون (darsa xun)= 
درزه خونه شاگرد ( darza xuna šāgərd): محصل
دانش آموز
۴- مودور (mudur)=
مدرسه پیله تر (Madrasa pillatar): مدیر
۵- خردن (xərdan): فرزند، بچه، کودک 
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۸۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- خود تراش (xudtərāš): مداد تراش 
۲- ایداره (idāra): اداره 
۳- گانتور (gāntur)= دفتر (daftar): محل کار 
۳- آموته (āmute): تربیت کردن، پرورش دادن
مترادف آموج دوئه (āmuj due)
۴- آموج (āmuj): ادب و تربیت
۵- آموج گته (āmuj gete): تربیت شدن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۹۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال
۱- دیل پیسته (dil pista): معشوق
مترادف دیلی گته (dili geta)
۲- آموجه دَ (āmuja da)= اوه آموج (ava āmuj):
ادب کننده 
۳- انه آموج (ana āmuj): بی تربیت، بی ادب 
۴- دیل دوئه (dil dua): دقت کردن، تلاش کردن 
۵- بوریانه به (buryāna be): سوختن و خاکستر شدن، از شدت مصیبت و بلا سوختن
مترادف کلکله سون به kəlkəlasun be 
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۹۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال
۱- دیله (dila ): داخل ، درون
۲- سرا (sərā): حیاط، بیرون
۳- آکردِ (ākarde): باز کردن، سکونت دادن و گذاشتن
۴- آخِمی(āxemey): وای بر من
۵- آچر ویچر کرده(āčar vičar karde): نیمچر کردن و ریختن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۹۲ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال
۱- وییره وا(viyara vā): وراج
۲- شیله چونه (šilla čuna): وراج
۳- شیل (šill): شُل، لق، شَل
۴- شیله پا(šilla pā): لنگ 
مترادف کلَ لینگ kəla ling 
۵- کل (kəl): لنگ
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۹۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۲۷
۱-ویبه (viba): ریخت
۲-ویرییه (viriya): ریخته
شده
۳-ویبینه (vibina):  ریختند
۴-پرکییه (parakiye) لرزیدن
پرکیسته(parakiste) لرزیدن
۵-دریزیسته ( dariziste): 
له شده،وارفته
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۲۸
۱-تاشه (tāše)تراشیدن،
خراش دادن
۲-بتاش (bətāš) بتراش،
خراش بده
۳-ژنده ( žande):زدن
۴-اوه ژن( ava žan): 
کسی که می زند 
۵-نوم برنده (num barande):
معروف شدن،سرشناس شدن
#گردآورنده_فرنکیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajemameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- پنازه (penāze): نازیدن، خود را بالاتر دانستن، تکبر داشتن
چرا هته اشتن پنازه
čərā hata əštan penāzə
چرا آنقدر بخودش می نازد (تکبر دارد)
۲- سفره دوئه (səfra due): مهلت دادن، فرصت دادن
د روز ای سفره بدَ də ruz ay səfra bəda
دو روز بهش فرصت بده
۳- پره دوئه (para due): لبه دوزی کردن، برگرداندن پارچه لبه لباس در دوخت و دوز، کنار ساختمانی یک سازه کوچکی بعنوان سایبان اضافه کردن، سایبان کنار ساختمان
شیی پره بدهšeyi para bəda
پیراهن را لبه دوزی کن
که جیره وری پره تیی درن (فاکونی درن)
ka jira vari para teyi daran (fakuni daran)
در قسمت پایین خونه سایبانی درست کن 
۴- شیله پلا (šilla pəlā): پلوی شفته و نرم
مترادف نرمه پلاnarma pəlā، لرتَ پلا lərta pəlā
شیلّ پلایی ناهاری را ساتشا
šilla pəlāyi nāhāri rā sātaša
پلوی شفته ای برای ناهار درست کرده بود
۵- وینی ترن (vini tərən): دماغ گنده
وینی ترنَ مردکی یاvini tərəna merdaki yā
مرد دماغ گنده یی بود
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۹۴ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- تاونده (tāvənde): جوش دادن شیرتا آبش کاملا بخار شود
تاوندِ (tāvənde): به عجله وا داشتن
مترادف تاونیه(tāvəniye)، تاو آنوئه ( tāv ānue)
۲- سر تاونده (sar tāvənde): فریب دادن، تحریک کردن
مترادف سر آشتیاوندِ sar āštiyāvənde،
سر آشتاوندِ sar āštāvənde
۳- تاونده (tāvənde): پیچاندن، پیچ دادن
مترادف تاو دوئه (tāv due)
کلشی تاونن پریس سازن
Kəlaši tāvənən paris sāzən
پریس paris طنابی که از کاه درست می شود
۴- تاو آدوئه (tāv ādue): پرت کردن
۵- مات آکرده (māt ākarde): غلیظ کردن، جوشاندن شکر حل شده در آب تا مرحله غلیظ شدن، قوام آمدن 
مترادف خست آکرده (xast ākarde)
مورَوا ساته را بی شکری مات آکرده
Muravvā sāte rā bi šakari māt ākarde
برای ساختن مربا باید شکر را در آب حل وجوشاند تا غلیظ شود (قوام بیاید)
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۹۵ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ ماسال 
۱- وازیده ورده (vāzida varde): به تنگ آوردن
مترادف ایزلا ورده Izallā varde
۲- وازیده اومه (vāzida ume): به تنگ آمدن
مترادف ایزلا اومه izallā ume
۳- ویرشته (virašte): آویزان شدن، آویزان بودن، آویزان کردن
مترادف ویرزیه (viraziye) = 
ویرزیسته (viraziste)
۴- سیا دس (siyā das) : شوم
کسانیکه چیزی به کسی می دهند شومند و ناسازگار و طرف هیچ فایده ای از آن شی نمی برد
۵- سیا گندَ (siyā gənda): آدم سیه چهره و قد کوتاه و چاق
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۹۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

پست واژه تالشی

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دوا (davā):دارو
۲- دواخونه (davā xuna): داروخانه
۳-دوا ساز (davāsāz): داروساز 
۴- دواآده(davā āda)=دواخرشdavā xəraš)= دواخونه چی (davāxuna či): دارو فروش
۵- دواجیگا(davā jigā)=دوا شیشه(davā šiša)
دارو دان
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۷۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

ترکیب «تالشَه خٰلِه»(آوای فراخوانی تالشان) با آوای فراخوانی سوئدی ها که کیولنین(kulning)نامیده می شود توسط بانو ینی تایدرمن اُستِبری از سوئد و با صدای او.
🌸کانال ماهنامه تالش🌸

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۳۷۲
۱- زیرون(zayrun): خوشبخت، شادان، شاداب
بندی نه پیر و زیرون ببه
bəndi na pir u zayrun bəba
با همدیگر خوشبخت شوید. به پای هم پیر و شاد شوید.
۲- پتیله (petille): دامنگیرشدن ، گریبانگیرشدن ، پرخاش کردن، پخش شدن
غشی مه پتیله xaši mə petilla
ضعفی دامنگیرم شد
مه پتیله mə petilla به من پرخاش کرد
آتش همه جیگا پتیلهātaš hama jigā petilla
آتش همه جا را فرا گرفت
۳- دتیله(datille): با عجله وارد شدن
چرا دتیله که دیلهčərā datilla ka dila
چرا با عجله و هیجان وارد خانه شد
۴- دشم (dašəm): ورودی
ام امبارتی دشم کم وری یه
əm ambārati dašəm kamvari ya?
ورودی این ساختمان از کدام طرف است؟
۵- برشم (baršəm): خروجی
ام باغی برشمی بیگه əm bāxi baršəmi bige
خروجی این باغ را ببند
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۳۷۳
۱- دار(dār) = دار و دوچون (dār u dučun)= دار و چو(dār u ču): درخت، دار و درخت، درخت مرخت 
چده دار یا دار و دوچون یا دار و چو ام سرا کو دری
čada dār = dār u dučun =dār u ču əm sərā ku dari
چقدر درخت تو این حیاط هست؟
۲- چو (ču) = دار و چو ,(dār u ču)= چک چو(čəkə ču): چوب
چده چو = دار و چو= چک چو ام سرا کو ویری
čada ču =dār u ču = čək u ču əm sərā ku viri
چقدر چوب تو این حیاط ریخته است
۳- آکریه (ākəriye)= آکرییسته (ākəreyiste): برخورد کردن، خوردن
چمه زمه پا آکرییسته اوستولی پاچه کو
čeme zama pā akəreyista ustuli pāča ku
پای زخمی من به پایه صندلی خورد.
۴- لَلَ (lala): خدمتکار، پرستار
اشنن خردنی غم هرده را شون لَلَ گته
əštan xərdani qam harde rā šun lala geta
برای نگهداری بچه شون پرستار گرفتند
۵- دیونه خونه (divna xuna): دارالمجانین
ای شون برده دیونه خونه
ay šun barda divna xuna
او را به دار المجانین بردند
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۷۳ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- رو آخازه (ru āxāze ): پررویی کردن
رو آخازه نه اشتن کاری نار درنه
ru āxāze na əštan kāri nār daranə
با پر رویی کارش را جلو می اندازد
۲- رو آخاز رو آخازه (ru āxāz ru āxāze): با کمال پر رویی 
رو آخاز رو آخازه نه واتشه
ruāxāz ruà āxāze na vātəša
با کمال پر رویی گفت
۳- رو آچق (ru āčəq): پر رو
رو آچقه ژنکی یه ru āčəqa ženakiya
زن پر رویی است
۴- پشت آلکه (pešt ālake): به پشت خوابیدن، به پشت افتادن
اومه هنته کو پشت آلکه 
uma hənte ku pešt ālaka
آمد همینجا به پشت افتاد
پشت آلک pešt ālak 
به پشت بخواب
۵- سر آدرز کرده (sar āderz karde): دهانه کیسه یا هر چیزی را لبالب دوختن، سر دوز کردن
ام برزه کیسه سرآدرز بکه
əm bərza kisa sarāderz bəka
دهانه این گونی پر از برنج را سر دوز کن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۷۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- اوه درز (ava derz): دوزنده
۲- خلا درزه ماشون (xalā derza māšun): چرخ خیاطی
۳- خلا برده (xalā bərde): برش دادن لباس
۴- بولیز (buliz): بلوز زنانه
۵- دامان (dāmān): دامن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۷۵ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- بولیز دامان (buliz dāmān): بلوز دامن، کت و دامن
۲- ای سر ای تا (i sarə i tā): پیراهن کمر چین زنانه
مترادف چین داره شیی čin dāra šeyi، سرداسری sardāsari
۳- سر شیی (sar šeyi)=کمپاشیی(kampā šeyi): پولیور ، بلوز بافتنی
۴- یخه داره شیی (yaxa dāra šeyi): پیراهن مردانه
۵- بولیز شوار (buliz šəvār): بلوز شلوار
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۷۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

«ناجه»

خـَیـلی وَختَـَـــه باهــــاري دیـل گِرييـَه

پـایـیــــزي غـــرصـَه چﬞ  دوشي پـِرييـَه

نِـبی  پـایـیـــــز مﬞ نـَه هَمـــسایَه ببی

خشـــــکـَه  دار چـمﬞ سَری سایَه ببی

واسِـه آفـتـــــاوی چــــمﬞ  دَس آرَسی

دیل واسِه مَنـگی نـَه هَر شَوْ بخسی

وَلی چﬞ  فایـْـــدَه کﬞ  ناجَـــه چـمﬞ  شن

تا کﬞ  خــوا جـان بیگِـــرﬞ، گـِــرﬞن کشن

دِه نِـخــــوام بـاهـــــــاری مَـــردِه بوینم

بـــــرَمِـــه سـیـیــــا دَکــــــــَرْدِه بـوینم

خـــوام هَـنی بلـبــلی خــونـدِه بمَسم

خـــردَنــون دَس کیـــــلا ژَنـــدِه بمَسم

نِــزونـــوم دَشت و دومَــن گُل پِـِــرومَه

بلبلِن  شان بســــازن هَـــــر جا خومَه

نِـــزونـــوم شـــومْـنـَــه کـــــرا لـَلـَه ژَنﬞ

بَـنــــدی سَــــــر سَـــــوزَه و اَلالـَه ژَنﬞ

خـــوبـا  بلــبـــل بــوخــونی داری کـَفا

جَنـگَــلی گـــوش مَمَــسـی دازَه صتا

ای دَفـَـــه ده نـاجَــه دارم کﬞ  خــــدا

بـاهــــاری پـیـگِــــرﬞ  با چَـمَـــه ســـرا 

حسين رضايي
@Masomehaprooz

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دورو چلسکنده (duru čələskənde): دروغ را با آب و تاب و حق به جانب گفتن و توجیه کردن
هنته دورو چلسکنه
  hənta duru čələskənə 
همچنان دروغ را  آب و تاب می دهد و حق به جانب  می گوید.
لوئه چلسکنده (lua čələskənde): با آب و تاب  و حق به جانب حرف زدن
لوئه چلسکنه وا lua čələskənə vā
حرف را آب و تاب می دهد و  حق به جانب می زند.
مترادف چلسکاونده čələskāvənde
۲-دورو گلاونده (duru gəlāvənde): دروغ بافتن، دروغ ساختن 
هنته دورو گلاونه hənta duru gəlāvənə
همچنان دروغ می بافد
۳- لوئه گلاونده (lua gəlāvənde): حرف بافتن، حرف ساختن، وراجی کردن
لوئه گلاونده چه کاره lua gəlāvənde če kāra
کارش حرف بافتن هست
۴- هف رایی واته (haf rāyi vāte): هذیان گفتن، حرف بیهوده گفتن، دری وری گفتن
۵- پت لور کرده (pətə ləver karde)= پت کرده (pət kard): کف کردن و جمع شدن آب دهان در هنگام حرف زدن طوری که آب دهان به بیرون پرت شود و یا در مواقع عارض شدن بعضی بیماریها کف کردن
هندی لوئش کرده پت لورش کرده
hada luaš karda pətə ləverəš karda
اینقدر حرف زد کف کرد
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۷۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

دمیده پرتو مهر الهی
به جان عالم از لطف خدایی
جهان را روشنی بخش امدستی
فروغ روی احمد آمدستی
فراوان عزتی شد شامل ما
زیمن مقدم سرو دل آرا
محمد آیت لطف خداوند
زمان را داده با جنّات پیوند
زنور رحمت للعالمین است
هرآن نعمت که اندر عالمین است
یکی زین نعمت و جود محمد
که باشد جلوه آن لطف سرمد
امام صادق آل طریق است
همان کو علم وایمانش،دقیق،است
مبارک باد این ایام شیرین
بکام دوستان خوب دیرین
عزیزان عیدتان خرسند بادا
شما را باعلی پیوند بادا

#صـــادق شیرزاد

سردیسى از يك مرد پارتی ( اشكانى) با چهره اى بسيار زيبا كه در شهر باستانى پالمیرا در سوریه كشف شده است...

@hirmirtel

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- بفا (bafā): وفا
دنیا بفا نداره dənyā bafā nedārə
۲- بفامند (bafāmand): وفادار
هیکس آدمی را بفامند نی
hikas ādami rā bafāmand ni
هیچ کس به آدم وفادار نیست
۳- پرنده (perande): براه انداختن، ساختن، کردن
چه هرای هرای پرندره؟
ča harāy harāy perandara?
چی شده داد و فریاد براه انداخته ای؟
۴- ای دسی گته(i dasi gete): سبک شمردن، دست کم گرفتن
ای ای دسی گتره یه ay i dasi getaraye
او را دست کم گرفتیا
۵- ارزون خرته(arzun xərate): بی ارزش کردن، سبک کردن
چوون وری کو امه ارزون مخرش
čavun vari ku ama arzun maxraš
پیش اونا ما رو بی ارزش نکن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۷۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- چره (čəre): تراوش، ریزش چکه چکه مایع
چه گوشی کو چرک چره če guši ku čərk čərə
از گوشش چرک می ریزد
۲- چرش کرده (čərəš karde): تراوش مایعات
چه دسی زم چرش کرهče dasi zam čərəš karə
از زخم دستش خون بیرون می آید
مترادف برون ژنده berun žande بیرون زدن
۳- ویچره (vičəre): ریختن آب از بالا به پایین
آو کفا سو دارون مینی کو ویچره چه ستایی داره 
āv kafā su dārun mini ku vičərə čə sətāyi dārə
آب از لای درختان از بالا به طرف پایین می ریزد چه صدایی دارد
۴- وینا (vinā): بینا
چه چم ایته کم وینایه
če čem i te kam vinā ya
چشمش کمی کم بیناست
۵- مسیار ( masyār): حرف شنو، حرف گوش کن
مسیار خردنیه masyāra xərdani ya
بچه حرف شنویی هست
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۷۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- آج (āj)= دله (dala)= گزگ (gəzg)= 
آدمه هر (ādama har)=
اشکم پیس (əškam pis) = 
جوغ ویشه (juq viša)=
چمی سو شه(čemi su ša): حریص، آزمند
۲- آخازی کرده (āxāzi karde): آرزو کردن ، خواستن
آخازی (āxāzi)= ناجه (nāja): آرزو
مه آخازی کره روکته ای بوینم
mə āxāzi karə rukate ay bəvinəm
ناجه دارم روکته ای بوینم
nāja dārəm rukate ay bəvinəm
آرزو می کنم کمی او را ببینم
۳- گل پیگته ( gal pigete): قدم برداشتن
ریزه گل پیگته riza gal pigete : آهسته راه رفتن
مترادف ریزه پا پیگتهriza pā pigete
۴- آلی ژنده (āli zande) = جن زدگی
مترادف بیوختی به (bivaxti be) ، جندی ژنده ( jəndi žande) 
۵-- آله ژنک (āla ženak): جن زن
مترادف جند jənd ، اجنده ajənda،
جند پری jəndəpari ، آلāl، پیرونpayrun، جند بیسم اللهjəndə bismillā
آله مردک(āla merdak):جن مرد
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۸۰ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- آژیه (āžiye)= آژیسته (āžiste): زنده ماندن ، بهبود یافتن
مرا چه مونو مونده کته کرا آژیه
mərā čə munu munda kəta kərā āži
به نظرم گوساله در حتل بهبود یافتن است
۲- زرافت کرده (zarāfat karde): شوخی کردن
اَ ته نه زرافت کره a tə na zarāffat karə 
او با شما شوخی می کند
۳- هنته (hənta): مجانی، بدون‌پول
خلکی دار بنه هنته آدین
xalki dāra bəna hənta ādayn
به مردم یک بوته درخت مجانی می دادند
۴- جره (jəre): وراجی کردن
چده جری ؟ ?čada jəri چقدر وراجی می کنی؟
۵- سوره آمنده (sura āmande): به مخمصه افتادن کاری، انجام کاری پی در پی به تعویق افتادن، به اصطلاح طلسم شدن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۸۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱-زور دبه(zur dabe)= زور کرده (zur karde): مجبور کردن
هیکس ای زور دری نی hikas ay zur dari ni
کسی مجبورش نمی کند
هیکسی ته زور کرده نیhikasi tə zur karda ni
هیچکس مجبورت نکرده است
۲- ارسه ورده (arsa varde): پرورش داده 
اَ گندمه کیله کی ارسه ورده
a gandəma kila ki arsa varda?
آن گندمزار را کی پرورش داده است
۳- زغ (zəq): گلی، گل نرم و چسبناک و خیس که عبور و مرور را مختل می سازد
۴- آراساونده (ārāsāvənde): رسانیدن ، پروراندن 
ته کی ارسه ورده tə ki arsa varda
ترا چه کسی پرورانده است؟
۵- دلم دلم هرده (dalam dalam harde): تلو تلو خوردن
چرا هته دلم دلم هره مجه؟
čərā hata dalam dalam harə məjə?
چرا موقع راه رفتن تلو تلو می خورد؟
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۸۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- ویرجیه (virijiye)= ویریجیسته virijiste =
ویریجییسته (virijeyiste): فرو ریختن‌
دیار ویریجیسته = ویریجییستهdiyār virijeyista
دیوار فرو ریخت 
۲- ویپته (vipate):گرفتن آب غذا و پخت بیشتر و بهتر آن و نزدیک به ته گرفتن با حرارت کم
ویپییستهvipeyiste : گرفته شدن آب غذا در اثر حرارت دادن و پختن بیشتر
پاتیله بنی خاره آتش بکه بدا ویپیه
pātila bəni xāra ātaš bəka bədā vipeyə
شعله زیر دیگ را کم کن بگذار آبش گرفته شود 
۳- آپته āpate دوباره پختن غذا 
تاره بی آپته tāra bi āpate
ترش تره (غذای شمالیست) را باید دوبار پخت
یک بار سبزی را با نیمدانه برنج آب پز کردن بار دوم با روغن و سیر و ادویه دو باره پختن = آپته
۴- دپییسته (dapeyiste): دم کشیدن
پلا بنه دپیهpəlā bəna dapeyə پلو بگذار دم بکشد
۵- ویخته (vixəte): روی چیزی خوابیدن ( مثل خوابیدن پرنده روی تخم)، خم شدن برای پنهان کردن خود از دید دیگران
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۸۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۳۸۴
۱- جنگل وون (jangalvun): جنگلبان
۲- تور گیری (turgiri)=
دیونگی (divnagi)=
آزاری (āzāri)=
هوایی (havāyi)= 
پرتوی partavi): جنون و دیوانگی
مصدر تور به tur be ، دیونه بهdivna be، آزاری بهāzāri be، هوایی به havāyi be
۳- ور (var): جوار ، نزدیک، کنار
۴- منگه گوره (manga gura): جوجه تیغی بدون خار
تی داره گوره (ti dāra gura): جوجه تیغی خاردار
۵- ای جا(i jā)=
ای جانه (i jāna)=
ای جیگانه (i jigāna)=
بندی نه(‌bəndi na)= 
یندی نه (yandi na)= 
همه گلن(hama gəlen)=باهم ، همه با هم، جملگی، دستجمعی
#گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- ستمه (sətama): سختی، سخت
ترا ستمه نی ووزه داری ویکو
tə rā sətama ni vuza dāri viku
سختت نیست گردوهای درخت گردو را بچین
۲- سردکر به (sardakar be): سر رسیدن، سرازیر شدن
همه ای دفیی سردکر بینه
hama i dafayi sardakar bina
همه با هم بر سر ما ریختند
۳- ویواره (vivāre): بارش شدید باران
زیره شونه شوی وارش ویواره
zira šavna šavi vārəš vivāra
دیشب تمام مدت باران‌ با شدت باریده است
۴- ویتیله (vitille): از سرازیری با شدت و تند رفتن
کفا سو ویتیله شهkafā su vitilla ša
از بالا با شدت به طرف پایین رفت
۵- ویکوئه (vikue): شدید کوبیدن ( دو چیز را با کوبیدن از هم جدا کردن)
مثل چیدن گردو با کوبیدن بر درخت
۶- ژَ کرده (ža karde): شلتوک را از شالی جدا کردن
قدیمه داوره درزی ویکوئه نه ژه کرین
qadima dāvra darzi vikue na ža karin
زمان قدیم شلتوک را با کوبیدن از شالی جدا می کردند #گردآورنده_مریم_محسنی ۳۸۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال  
۱- لیسه کرده (lisa karde): جلبک زدن
وارش کردشه چمه سرا لیسه کرده
Vārəš kardaša čama sərā lisa karda
۲- خلا آوته(xalā āvate)=
خلا کندهxalā kande=
برنده آبه (bəranda ābe) =
جان برنده به (jan bəranda): لخت شدن، برهنه شدن
۳- جان برنده آکرده (jan bəranda ākarde)= برنده آکرده (bəranda ākarde)=
خلا کنده (xalā kande): لخت کردن
۴- بندیه (bendiye)= بندیسته (bendiste)=
دبندیه (dabendiye)
دلمه دبسته (dalama dabaste): لخته شدن
شت خراو به دلمه دبستشه =بندیسته
šət xarāv ba dalama dabastəša (bendista)
۵ - جفصل کرده (jafsal karde)= آنوئه(ānue):جوش دادن
ام د کلّه آسونی مرا جفصل بده=( جفصل بکه)=بندی کو آنه
əm də kalla āsuni mərā jafsal bəda (bəka)= (bəndi ku āna)
این دو تکه آهن را برام جوش بده
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۸۶ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است..
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-چوخان (čuxān)=گولازه کر (gulāza kar): بلوف زن 
2- چلسکنده (čələskənde): تخمه شکستن، با آب وتاب و شمرده و حق به جانب حرف زدن
لوئه چلسکنه وا lua čələskənə vā
دورو چلسکنه duru čələskənə
سیبیشکه چلسکنه
sibiška čələskənə
تخم آفتابگردان را با سر و صدا می شکند و می خورد
ونجه چلسکنه vanja čələskəne
آدامس را با سر وصدا جویدن
3- جفنگ (jafang): خرافات، گله پوک
4-فوسه چو (fusa ču): زود رنجی که بلا فاصله به گریه می افتد.
5-اوه خون (ava xun): خواننده، قرائت کننده.
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۸۷
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- پرکیه (parakiye)=
پرکیسته(parakiste): لرزیدن
۲- پرکیه (parkiye)=
پرکیسته (parkiste): پر کشیدن 
۳- دیل پیسته (dil pista): دلداده
۴- ویر آرورده (vir ārvarde): یاد آوردن، یادآوری کردن
۵- پوتین(putin):کفش چرمی
اشته پوتینی دکه əštə putini daka
کفشت را بپوش
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۸۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- موچه پافله (muča pāfla): چس فیل ، ذرت بوداده
موچه پافله نه خردنن خشینه
muča pāfla na xərdanen xəšina
بچه ها از چس فیل خوششان می آید
چس فیل رو بچه ها دوست دارند
۲- خش به (xəš be): دوست داشتن، خوش آمدن
ته کو خشم آ tə ku xəšəm ā از شما خوشم می آید
۳- پافله (pāfla): آبسه، آفت 
چه جانی پافله کردهče jāni pāfla karda
بدنش آبسه کرده یا آفت زده
۴- دچیکاونده (dačikāvənde): چسباندن، چسبانیدن
ام چار پاچه دیاری کو دچیکاون
əm čār pāča diyāri ku dačikāvən
این میز را به دیوار بچسبان
۵- ور وره دیشته (var vare diyašte): چپ چپ نگاه کردن
ور وره مه مدیسvar vare mə madiyas
چپ چپ نگاهم نکن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۹۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- چره (čare): چریدن
موندن دومنی درینه چرن
munden dumani darina čarən
گوساله ها تو جنگل در حال چریدنند
۲- ژریسته (žarisye)= ژریه(žariye): کوفته شدن
چتینه کاری بنی کو چمه جان ژریسته
زیر بار کار سخت جونم کوفته است
۳- چمه ژر به (čemažar be)=چم به (čem be): چشم خوردن
پیگریستیره چمه ژر بیره (چم بیره )
Pigeristayra čema žar bayra(čem bayra)
دست و دلت به کار نمیرود چشم خوردی
۴- چمه ژره مره (čema žara məra)= 
چمه ژنه‌مره (čema žana məra)
چشم شیشه ای یا مهره شیشه ای که چشم زخم را دفع می کند
۵- چمه ژره دوا (čema žana dəvā)=
چمه ژنه دوا (čema žana dəvā): دعای چشم زخم
چمه ژره (چمه ژنه ) دوا ای را بساز 
čema žara (žana) dəvā ay rā bəsāz
دعای چشم زخم برایش درست کن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۹۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- لیشکه (liška): چروک زیر چانه، چروک
۲- لیشکه ویرمه (liška virme): چروک شدن
چه دیمی لیشکه ویرمه če dimi liška virma
صورتش چروکی شده
۳- چیلیم (čilim): چروک
۴- چیلیم هرده (čilim harde)=
چیلیم اومه (čilim ume): چروک خوردن
چمه چاتری شوشتمه چیلیم هردشه(چیلیم اومه)
čəmə čatəri šuštəma čilim hardaša (čilim ume)
چادرم را شستم چروک خورده است (چروک آمده)
۵- چیلیم ورده (čilim varde):چروک کردن
امون بندی پبشتره چیلیم وردره
əmun bəndi pəbəštara čilim vardara
اینها را بهم پیچاندی چروک کردی
چیلیم چیلیم (čilim čilim): چروک چروک، لباسی که احتیاج به اتو کردن دارد
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۹۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پچیکه (pečike)=آچیکه (āčike): چهار چنگولی یا با دست و پا چسبیدن به چیزی صعود کردن از آن
پوچو دیاری پچیکه (آچیکه)پشه کفا
Puču diyāri pečika peša kafā
گربه با چسباندن خودش به دیوار، از آن بالا رفت
۲- ویچیکه (vičike): چسبیده به زمین
ونجه لا کو ویچیکه vanja lā ku vičika
آدامس به گلیم چسبیده است
۳-نار آگته (nār āgete): جلوی کسی را گرفتن
۴-رو آگته (ru āgete): رو در رو شدن
۵ - رو آگر رو آگره (ru āger ru āgere): رودر رو قرار دادن، رو به رو کردن 
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۲۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دچیکه (dačike): چسبیدن ، نزدیک شدن
هنته مه دچیکه hənta mə dačika
همینجوری بهم چسبیده است
منه دچیکه نشته məna dačika nəšta
نزدیک من نشسته است، چسبیده به من نشسته است
۲- تری آبه(təri ābe): تیز شدن
ام کارده تری آبه؟ əm kārda təri āba
این چاقو تیز شده؟
۳ - تری آکرده (tri ākarde): تیز کردن
ام کارده تری آکردره؟ əm karda rəri ākardara
این چاقو را تیز کردی؟
۴- تری به (təri be): تیز بودن
ام کارده تریه؟ əm kārda təriya این چاقو تیز هست؟
۵- سغ به‌ (saq be): زنده بودن، سالم بودن
اشته دده سغه؟ ?əštə dada saqa 
پدرت زنده است؟
سق استیره؟ saq estira سالم هستی؟
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۹۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- چیلکیه (čiləkiyə)= چیلکیسته (čilekiste): چروکیدن، مچاله شدن، شادابی را از دست دادن
ام سیفه گلن چیلکیینه =چیلکیستینه 
əm sifa gəlen čilekiyayna =čilekistayna
این چند تا سیب چروکیده شدند
۲- چیلیکاونده ( čilekāvənde): چروکیده کردن، مچاله شدن
چرا ام سره ونجومه گلان آفتاوی نوئرونه چیلیکاوندرونه
čərā əm səra vanjuma gəlān āftāvi nuaruna čilikāvəndaruna
چرا این گوجه فرنگیها را تو آفتاب گذاشتیدچروکیدشون کردید
۳- پچلکیه (pečlekiye): گرفته شدن آب وسایل خیس، تا حدودی خشک شدن آب وسایل خیس
خلا آفتاوی کو روکه ته پرن بدا پچلکیه
xalā āftāvi ku ruka te peran bədā pečlekiyə
لباسها را کمی در مقابل آفتاب پهن کن بگذار کمی خشک شود
۴- گیج هرده (gij harde): به دور خود چرخیدن
گیج هردشه =گیجه لالا مزا کردشه چه میده جوش کره
gij hardaša gija lālā məzā kardaša če mida juš karə
۵- گیجه لالا هرده (gija lā lā harde): به دور خود چرخیدن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۹۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- چفگره (čafgera)=چوغ(čuq) =قاق(qāq)= غولچماغ (qulčumāq) :غیر قابل انعطاف، خشک، سفت
هده کار کردمه چمه جان چفگره یه
hada kār kardama čeme jān čafgeraya
اینقدر کار کردم بدنم خشک و سفت و قابل تکان دادن نیست 
لس (las)= لفک (lafk)= شیل و ویل (šillə vill)=شیل (šill)= لم لس (lamə las): منعطف، نرم و انعطافدار
ام گالیش چوغ نی شیلله
əm gāliš čuq ni šilla
این کفش لاستیکی (گالش) سفت نیست نرمه ، انعطاف دارد
۲-لای لچ (layəlač): گوشه دار و نامیزان از نظر زاویه گوشه ها، چپ اندر قیچی
ام پارچه لای لچ داره بی ایته مغرازی نه بیگری
em parča lāyə lač dārə bi i te məqrāzi na bigeri
این پارچه گوشه هاش میزان نیست باید کمی با قیچی بگیری
۳- لولوکه آدوئه (luluka ādue): پوسته پوسته شدن
چه دسی تونی لولوکه آدوئه
če dasi tuni luluka ādua
کف دستش پوسته پوسته شده است.
۴ -خوار (xəvār)=خنوار(xəmvār)= هنوار(hənvār)= فلک (fəlak)= فلت (fəlat): صاف
انته زمینن خنوارینهənte zamin xənvārina
زمینهای اینجا صاف و هموارند
۵- ناچوکول (nāčukul)=گور ( gəver)= گورگور (gəver gəver)=کول کول (kulkul): ناصاف، ناهموار، برجسته
انته (انیه)زمینن خنوار نینه، درسته کول کول دارن و ناچوکولینه
ənte (ənya) zaminen xənvār nina dərəsta kulkul dārən u nāčukulina
زمینهای اینجا صاف نیستند کلا برجستگی دارند و ناصافند.
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۴۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- مردال (mərdāl): کثیف ، نجس، حرام شدن
مصدر مردال آبه mərdāl ābe کثیف شدن، نجس شدن، حرام شدن: حیوانی قبل از سر بریدن بمیرد و گوشتش حرام شود.
گودر گلر آبه چتی کو مردال آبه
gudar gəler āba čəti ku mərdāl āba
گاو نر جوان از بالای سنگلاخ افتاد و مرد و گوشتش قابل خوردن نیست
۲- نجست (najəst)، نجس، کثیف
مصدر نجست آبه najəst ābe کثیف شدن، نجس شدن
نجست آکرده najəst ākarde نجس کردن، کثیف کردن
انیه اسبه گرده نجستهənya əsba garda najəsta
اینورا سگ گشته نجس است
۳- ایار کرده (paymāne zadan): پیمانه زدن
برزی ایار بکه‌مه آدهbərzi ayār bəka mə āda
بدنج را با پیمانه مشخص کن به من بده
۴- لس کرده (las karde)=
لسه کرده (lasa karde): شل شدن، خم شدن
داری خاله لس کردهdāri xāla las karda
شاخه درخت خم شده است
۵- لاو کرده (lāv karde): پارس کردن سک، عو عو کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۹۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- لیزگ هرده (lizg harde): لغزیدن، سر خوردن، لیز خوردن
مترادف لیزگی هرده lizgi harde=
لیزگیه lizgiye=لیزگیستهlizgiste
جیلیزگیستهjilizgiste=
جیلیزگیهjilizgiye
لیزگیستیمه (جیلیزگیستیمه) گینیمه زمین
لیزگیمه (جیلیزگیمه)گینیمه زمین
لیزخوردم افتادم زمین
۲- لیزگ (lizg): لزج، سری
یا لیزگه بپا yā lizga bəpā اینجا سریه مواظب باش
۳- آنما کرده (ānəmā karde): رسوا کردن، زبانزد کردن
منر خلکی دیله کو آنما کرده
mənər xalki dila ku ānəmā karda
توی اجتماع رسوایم کردی
۴-آنما به (ānəmā be): رسوا شدن، زبانزد شدن
۵- اولار سالی (ulār sāli): خیلی وقت پیش، قدیما
کرکره ویرم درا اولار سالی لوئه یه
kar kare cirəm darā ulār sāli lua ya
خیلی کم یادم می آید این حرف خیلی وقت پیش است
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۹۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال  
۱- خشرده (xəšarde): زیر خاک پنهان کردن، دفن کردن
۲- دخشرده (daxšarde): زیر زمین نهادن، پنهان کردن
۳- قبرآگر کرده (qabr āger karde): کفن و دفن کردن، به خاک سپردن، درست کردن قبر
۴- پیگر آگر کرده (piger āger karde): خاکسپاری کردن، به خاک سپردن، کفن و دفن کردن
۵- چال بیل کرده (čālə bil karde): چال کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۹۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال  
۱- خل (xəl): سوراخ، چاله
۲- چالکند (čāləkənd): چاله چوله
۳- لکند (ləkənd): زمین شیب دار
لکندی بنləkəndi bən پایین شیب،
لکندی سر ləkəndi sar بالای شیب
۴- کول (kul): تپه، بلندی
۵- له (lə): رانش
مصدر له کرده lə karde رانش کردن
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۹۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- رادیا (rādiyā): رادیو
رادیا بیگه rādiyā bige رادیو را روشن کن
۲- کوره (kura)=پیچ (pič): بخاری
کوره آگه kura āge بخاری را روشن کن
۳- نته کوره (nata kura): بخاری نفتی
نته کوره دکش nata kura dakəš
بخاری نفتی را خاموش کن
۴- ایزمه کوره (izma kura): بخاری هیزمی
ایزمه کوره فو دکه بیگره
izma kura fu daka bigerə
بخاری هیزمی را فوت کن (بدم) شعله ور شود
۵- سفته (səftə): چوب افقی پایین چارچوبه در، پشت در ، نزدیکترین مکان به خانه، ورودی خانه، راه پله
سفته سری منش تنه واته وات کرن
səftə sari manəš təna vāte vāt karən
روی چوب چهارچوبه در منشین با تو بگو بگو می کنند(یک باور است)
سفته بنی جیمندا səftə bəni jimandā
پشت در قائم شده است.
سفته سری پنه از پیگرم
səftə sari pna az pigerəm
روی راه پله بگذار من بر میدارم
اسبه سفته بنی خته ته مگره 
əsba səftə bəni xəta tə magerə
سگ زیر راه پله خوابیده است به تو حمله نکند
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۹۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- رخت لا (raxtə lā): پوشاک
مترادف دکرده چی dakarda či، 
خلا xalā
۲- ریشکه ریشکه (riška riška): ریش ریش
۳- پاچه(pāča): پایه، چرخ 
۴- گردال (gərdāl): چرخ چوبی
۵- ویزارنده (vizārənde): چاک دادن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۰۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- وریت (vərit): کج، کج و معوج
۲- پرد آبه (pard ābe): منحرف شدن
۳- لریه (leriye)= لریسته (leriste): تکان خوردن بدن از چاقی زیاد هنگام راه رفتن
۴- چیم به دیم (čim ba dim): منبعد
۵- پدشته (pedešte): دوختن عمودی از پایین به بالا
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۰۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- پسندیه (èsəñdiye): قطع کردن ، پاره کردن
۲- پسیه (pesiye)= پسیسته (pesiate): قطع شدت ، پاره شدن
۳- سخت آکرده (saxt ākarde): محکم کردن ، قفل کردن، چفت کردن، محکم بستن در، وصل کردن
۴- چفته کرده (čafta karde): قفل موقت کردن، بستن
۴- چفته ژنده (čafta žande): نصب کردن قفل موقت به در ، بستن موقتی در ، چفت کردن، بستن
۵- چفته (čafta) : قفل موقت : این قفل دو تکه است حلقه ثابت (گنگ gəng) که به چهارچوبه میخ شده است و سگک متحرک که به در میخ شده است در بسته می شود و سگک متحرک در حلقه چفت می شود. (چفته رزک  čafta razak) این نوعی قفل موقتی است برای زمانیکه همون دور و بر باشیم و جای دوری نمی رویم و هنگام تنها گذاشتن منزل برای زمان طولانی روی چفت قفل می زنیم.
قپل (qəpəl): قفل
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۰۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- آهینه چی(āhina či)= آسونه چی (āsuna či): وسایل آهنی
کنه آهینه چی (آسونه چی) خرن
kana āhina či (āsuna či)xərən
وسایل آهنی کهنه می خرند
۲- فشته کرده (fəštə karde): تیرزدن خون
چه پا شیشه دبرده خونی فشته کرده
če pā šiša dabərda xuni fəštə karda 
۳- صورت (surat): لیست، فهرست
چه چیون صورت بکهče čiyun surat bəka
وسایلشو لیست کن
۴- کاغد (kaqaz): فیش، رسید، قبض، مدرک، نامه
ای کو کاغذ داری؟ ay ku kāqaz dāri
ازاو مدرک دارید؟
امه راش کاغذ نیویشتهama rāš kāqaz nivišta
برای ما نامه نوشته است.
۵- ام اَ سر کرده (əm sar a sar karde): فیصله دادن، خاتمه دادن
دکش آکش مکره ام سر اَ سر بکره آگزاره
dakaš ākaš makara əm sar a sar bəkara āgzāra
کش و قوسش ندهید فیصله بدهید تمام کنید
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۰۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- شرطه خاش (šarta xāš): استخوان سینه مرغ که با آن شرط بندی می کنند
به شرطه خاشی نه شرطی بیگرم
be šarta xāši na šarti bigeram
بیا با استخوان جناغ شرطی بگیریم
۲- دسه پاره (dasa pāra)= 
صافه پاره (sāfa pāra): 
پارچه آشپزخانه که با آن ظروف را پاک می کنند
باخشاوون دسه پاره بکشم
bāxšavun dasa pāra bəkašəm
بشقابها را با پارچه تمیز کنم
۳- خج کرده (xəj karde)=خج ژنده (xəj žande): قاچ کردن
هیندونه گله خج بکهhinduna gəla xəj bəka
این هندوانه را قاچ کن
خج خج کرده = خج خج ژنده :قاچ قاچ کردن
۴- چی (či):وسیله
در صورت جمع : چی ین či yen و چی یونčiyun
چی یون همه اشتنه بوئر
čiyun hama əštan na buar
تمام وسایل را با خودت بیاور
چی ین چه بینه؟ čiyen čə bina 
وسایل ها چی شدند؟
۵- هیچ به(hič be)=
بد زونوسته (bad zunuste): قباحت داشتن، زشت بودن، بد بودن
انجوره کارون مکه هیچه
ənjura kārun maka hiča
اینجور کار ها را انجام ندهید زشت است
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۰۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- آگزاشته(āgzāšte): انجام دادن ، تمام کردن
هسه چمه کارونم آگزاشته
həsa čəmə kārunəm āgzāšta
الان کارهایم را تمام کردم.
۲- وشتنگا (vaštangā): مکان رقص و شادی، جایگاه پریدن
وشتن کرده vaštan karde رقصیدن
دوش کرده (duš karde رقصیدن
وشتهvašte پریدن
واز کرده vāz kardeپریدن
انته قدیمه وشتنگایه ənte qadima vaštangā ya
اینجا محل رقص قدیمی ها بود
انته زوئه خردنون وشتنگایا ، واز کردی ام وندی کو
ənte zua xərdanun vaštangā yā, vāz karin əm vəndi ku
۳- نشتنگاه (nəštangā)= مندن (mandan): محل اطراق و اقامت کردن
چمه اولنه نشتنگا گیریه کو هنته یا
čama avval na nəštangā girya ku hənte yā
اولین محل اقامت ما تو ییلاق همین جا بود
۴- کی نه سالون (kay na sālun): زمان نامشخص و نا معلوم، تا ابد
کینی شی؟ kayni ši 
کینه سالونkayna sālun زمانش معلوم نیست
(البته بار معنایی سر بالا دارد)
۵- گیلون (gilun): قشلاق
کینی گیلون دره اومیرونه؟
kayni gilun dəre umayruna
کی از قشلاق آمدید؟
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۰۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- جیبندیه (gibəndiye): حلق آویز کردن، دار کشیدن
مترادف دار کشه (dār kaše)
اشته را اشتن جیبندیشهəšta rā əštan jibendiša 
خودش خودش را حلق آویز کرد
۲- آوادی(āvādi): روستا، آبادی
ام آوادی کو بدا əm āvādi ku bədā
تو این روستا نگهدار
۳- گرده قرار دوئه (gərda qarār due): کنترات بستن
که ساته را بی گرده قرار دوئه
ka sāzi rā bi gərda qarār due
برای ساختن خانه باید کنترات بست
۴- نوئه (nue): قرار دادن، گذاشتن
هته بنه hate bəna همانجا بگذار
۵- جیخوئه چیزی را زیر چیز دیگر قرار دادن و پنهان کردن 
چه بنی جیخا če bəni jixā زیرش پنهان کن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۰۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- پنوئه (penue): چیزی را روی چیزی گذاشتن
چه سری پنهče sari pena
رویش بگذار
پاتیلی سری پنه pātili sari pena 
در دیگ را بگذار
۲- حو(hav): قرص
اشته حوون ماقه نه بهəštəhavun māqe na ba
قرص هایت را سر وقت بخور
۳- نوقوندار (nuqundār)= کج دار (kejdār): کسی که کرم ابریشم پرورش می دهد
نوقون داره سال کج نهnuqundāra sāl kej na
پرورش دهنده کرم ابریشم است . در سال کرم پرورش می دهد.
۴- پل (pal)= پلاشکات (palāškāt): بزرگ و تنومند
پلاشکاتی یه (پلی یه) palāškāti ya, pali ya
۵- زنگه لوله (zanga lula): قندیل یخی
وری را که ین زنگه لوله دبندن
vari rā kayen zanga lula dabendən
زمان بارش برف خانه ها قندیل یخی می بندند 
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۰۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- کاره کری (kāra kari): کار کردن
منده نی شه کاره کریmanda ni ša kāra kari
نیست رفته برای کارکردن
۲- کون پس شه (kun pas še): دنده عقب رفتن ، به عقب رفتن، به قهقرا رفتن
۳- کون آگرد کرده kun āgard karde برگشتن به عقب، برگشتن
۴- امیله ایله کرده (əmila ayla karde)
سبک سنگین کردن، قیاس کردن
مترادف پچین کرده pečin karde
امیله ایله مکه، آگزار بدا بوشو
əmila ayla maka, āgzār bədā bušu
این یکی اون یکی نکن، انجام بده بگذار بره پی کارش
۵- خط دوئه (xat due): قرار داد نوشتن ، مدرک رد و بدل کردن
مترادف کاغذ دوئه kāqaz due
خط = کاغذ = سند و مدرک
ایکو خط داره (کاغذ داره)
ay ku xat dārə (kāqaz dārə)
از او سند و مدرک دارد؟
بندی شون خط دوئه (کاغذ دوئه)
bəndi šun xat (kāqaz)dua
بین خودشون قرارداد نوشتند
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۰۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- حلبا (halbā):حلوا (مخلوط آرو و شکر و کره و ادویه)
۲- تره حلبا (tara halbā): حلوای نرم و شل
۳- حلبا گوله (halbā gulla): حلوای گرد و تقریبا سفت
۴- آرده پسا (ārda pesā): شیرینی پودری شکل از مخلوط آرد برنج برشته و تفت داده شده و شکر و کره و ادویه
۵- تبکه تونی (tabaka tuni)=
کرده کش (kərdakəš): حلوایی که آرد برشته شده با کره و شکر آبکرده و ادویه مخلوط و خمیر حاصل بعد از پهن کردن توی سینی با چاقو بشکل لوزی بریده می شود .
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۰۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دنگی حلبا (dangiya halbā): نوعی حلواست که بجای شیرینی عید استفاده می شود
۲- مورومه قاتق (muruma qātəq)=
سوزیه قاتق ( savziya qātəq) : قورمه سبزی
۳- تر (tar)= لرت (lərt): نرم
۴- فولون کس (fulun kas)= اِجان (e jăn): فلانی
۵- چکله چکله (čəkla čəkla): کپه کپه
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۱۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- کشتی چی (kašti či): ناخدا
مترادف کشتیه رون
۲- ماشون چی (māšun či): راننده
مترادف ماشونه رون
۳- لوتکاچی (lutkā či): قایقران
۴- ماتورچی (mātur či): راننده موتور سیکلت
۵- ماتوره ژن (mātura žan): خرمنکوب:کسی که با دستگاه خرمنکوب کار می کند و شلتوک را از شالی جدا می سازد .
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۱۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- سئو (sau): سبو ، کوزه سفالی
۲- دول (dul): کوزه آب
۳- گوله (gula): کوزه آب
۴- آوخوری (‌āv xuri): لیوان
۵- دول و گوله ساز (dul u gula sāz): کوزه گر
۶- تونگی (tungi)= دولچه (dulča): پارچ
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۱۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دول (dul): گود، عمیق
۲- شاته (šāte): توانستن
۳- شا (šā): توانا
۴- دبرده (dabərde): بریدن
۵- اوه دبر (ava dabər): کسی که می برد
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۱۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- ترک هرده (tərak harde): ترک برداشتن
۲- ترکه (tərake):ترکیدن
۳- تراکنده (tərākənde): ترکاندن
۴- وافوس آکرده (vāfus ākarde):
باد فنا دادن، برباد دادن
مترادف سر دکرده sar dakarde
۵- ایفلیج کرده (iflij karde)= 
ایپلیج کرده (Iplij karde ): فلج شدن، درهم شدن، دگرگون شدن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۱۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- واشک (vāšak): قوش، سنقر
۲- موچ (muč): گنجشک
۳- هوا شلخت (havā šəlaxt): قو 
۴- کلاج (kalāj)= کلاچ (kalāč): کلاغ
۵- کشکره (kaškara):زاغ
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۱۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- نر (ner): گوسفند نر
۲- نچه (načča): بز نر
۲- گودر (gudar):گاو نر جوان
۳- ورزا (varzā): گاو نر
۴- لیشه(liša):گاو ماده جوان
۵- بز (bəz): بز
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۱۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- نار دوشته (nār davašte): جلو زدن، سبقت گرفتن
۲- نار دوزی (nār davazi ): سبقت، جلو گرفتن
مترادف نار دلکه، نار ژنده
۳- جیدوئه (jidue): قالب کردن، به خورد دادن
۴- پرشونده (peršunde): پاشیدن، عصبانی شدن و قاطی کردن
۵- جیگا هرده (jigā harde): پنهان شدن، یکه خوردن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۱۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- ژنده (žande): نصب کردن
عکسه گله دیاری بژنaksa gəla diyāri bəžan
این عکس رو به دیوار نصب کن
۲- جیشه (jiše): قائم شدن در زیر چیزی
موشه گله چار پاچه بنی جیشه
muša gəla čār pāča bəni jiša
موش زیر میز رفت و قایم شد
۳- لچ (lač): نوک، کناره، لبه
داری لچه کو ووزه گله یی آریه
dāri lača ku vuza gəlayi āriya
روی نوک درخت یک گردو آویزانست
ام پارچه لای لچه
əm pārča lāyəlača
لبه یا کناره پارچه کج و نامیزان است
۴- لچه لچه (lača lača): نوک نوکا، بالای بالا
داره بنه لچه لچه زرد آبه
dāra bəna lača lača zard āba
نوک نوکای این درخت زرد شده است
۵- چم کرده (čem karde): چشم زدن
ای شون‌چم کردهay šun čem karda
به او‌چشم زدن
۶- سوره چم (sura čem): چشم شور
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۱۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- آگرده (āgarde): برگشتن
آگرده اومه āgarda uma برگشت آمد
۲- ویگرده (vigarde): واژگون شدن، دمر خوابیدن
ویگرده خته vigarda xəts دمر خوابیده است
۳- پشت آگاردنده (pešt āgārdənde): پشت کردن، رفتن
۴- پگرده (pegarde): از وسط راه برگشتن، به پشت خوابیدن
پگرده خته pegarda xəta به پشت خوابیده است
پگرده اومه pegarda uma از وسط راه برگشت آمد
۵- دگاردنده (dagārdənde): منقلب شدن، عوض شدن
هوا دگاردنده havā dagārdənda هوا برگشت و متقلب شد
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۱۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

از پا مندیمه منه موایه یه دریا واشیمه 
سر پنومه آسمونی تکله کو سرآشیمه
ریشه کردمه هه کو پرونتمه دسون کفا 
تالشیمه تالشیمه اَنزَلَه  الاشیمه 
کی واته جنگلی کو جون/گم آبوم از بی نوم آبوم 
کی واته سیلاوی نه دمرده دریا چمه نوم 
کی واته تالشه خله دنیا دره ویکشته شان 
تالشون دومنی کو دا کشکشون ژنم بروم 
چمه نوم اوی نیه تاریخی مینه کو دری 
چمه خون هیرکانیه جنگلی سینه کو دری 
...
معصومه اپروز 
عکس از خانم تحویلداری

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- جل آگته jəl āgete = گیر کردن شیئ در داخل شیئ دیگر
بری چمه شیی جل آگته پزریسته
bari čəme šeyi jəl āgeta pezerista
پیراهنم لای در گیر کرد و پاره شد 
۲- چارخنده (čārxənde): چرخاندن
ام پاچه بچارخنəm pāča bəčărxən
این چرخ را بچرخان
۳- گاردنده (gārdənde):چرخاندن، گرداندن
ام ارده پاچه بگاردنəm arada pāča bəgārdən
چرخ این گاری را بچرخان
۴- وند (vənd): گودال پر از آب کنار رودخانه ها که استخر شنای پسر بچه ها بود
خردنن وندی کو جانه شوره درینا
xərdanen vəndi ku jānašure darinā
بچه ها در استخر کنار رودخانه شنا می کردند
۵- گیجه وند (gija vənd): چرخاب : گودال پر از آب کنار رودخانه ها که آب هنگام رد شدن از آن به صورت چرخاب دور خودش می چرخید
گیجه وندی قدیمون هنته رباری کو نوآ
gija vəndi qadimun hənte rəbāri ku nuā
قدیما چرخابی کنار این رودخانه بود
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۲۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- درونجیه (darunjiye)= درونجیسته (darunjiste) : کشیده شدن، کش آمدن
چمه دسی پوست خشکه درونجیی
čəmə dasi pust xəška darunjeyi
پوست دستم خشکه کشیده می شود
۲- ویرونجیه(virunjəye): کش آمدن به طرف پایین
ام پارچه هر روز کرا ویرونجیی دراز آبو
əm pārča har ruz kərā virunjeyi dərāz ābu
این پارچه هر روز دارد بطرف پایین کش می آید و دراز می شود
۳- پرونجیه (perunjeye): کش آمدن به طرف بالا، لول شدن به طرف بالا
چیته پارچه خلا پرونجیی کتا آبو 
čita pārča xalā perunjeyi kətā ābu
لباس از پارچه چیت به طرف بالا لول می خورد و کوتاه می شود
۴- آرونج آدوئه (ārunj ādue): کشیدن آخر کلمات هنگام حرف زدن
لوئه (گفی) آرونج آدهlua )gafi( ărunj āda
موقع حرف زدن آخر کلمات را می کشد
۵- درونج آرونج کرده (darunj ārunj karde):
کش و قوس دادن، اینور آنور کشیدن
مترادف دکش آکش کردهdakaš ākaš karde
ببر بوئر کرده bəbar buar karde: ببر بیار کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۲۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- ویرونج آرونج کرده (virunj ārunj karde)
کشیدن به پایین و مرتب کردن، حمایت کردن
اشته خلا ایته ویرونج آرونج بکه
əštə xalā virunj ārunj bəka
لباست رو بکش پایین و مرتبش کن
اشتن زوئه را ویرونج آرونج کره
əštan zua rā virunj ārunj karə
از پسرش حمایت می کند
۲- تنه موجه کرده (tana muje): کش و قوس دادن بدن، نرمش کردن 
مثل بچه کوچک بدنش را کش قوس می دهد و می کشد
خردن تنه موجه کره پیل آبو
xərdan tana muje karə pill ābu
کش و قوس دادن بدن بچه برای بزرگ شدن است
۳- حرصن (hersən): غضبناک
چه حرصنهčə hersəna
چقدر غضبناکه
۴- دجیه (dajiye)= دجیسته (dajiste): درد کردن
چمه لوک دجیهčəmə luk dajiyə
گلویم درد می کند
۵- دجیاونده (dajiyāvənde): درد آوردن
خلکی دیلی دجیاونده خدا خش نا
xalki dili dajiyāvənde xədā xəš nā
درد آوردن دل مردم خدا را خوش نمی آید
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۲۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

😔😔😔😔😔😔😔😔😔😔😔😔😔😔


چنه وان 

ته زونی دیلی چاکنده چنه وان؟
چَکه دیلی  گلاوندِه  چنَه وان

تیلاوندِه ، تیلاوندِه ، چَکَه  پا 
چکه پا آسییا وندِه چنه وان ؟

وشیره  اشکمَه  آدمی گِتِه ؛
چه خاشَه جانی لاکندِه چنه وان؟ 

بار آوَستی اشکمَه مایدونی کا 
کرا زَنده ، اَی تاوندِه چنه وان ؟ 

ته زونی ناجَه به گور بَردِه چیَه 
قبری کا اَی خساوندِه چنه وان ؟


* اشکمه مایدون: مادیان حامله

#شیرمحمدعاشوری

😔😔😔😔😔😔😔😔😔😔😔😔😔😔

لاپدون (lāpadun): 
تارعنکبوت
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

خور دارم دیلر تنگه کراشی
خیالی نر سر جنگه کراشی

هوس کرده حواسر پرت آبه که
د^چمر خونینه رنگه کرا شی

اسرگی را ریه منده دیمی کو
لوی سر غرصه آهنگه کرا شی

باهاری پمچالینه پرومیرا
غریبه پاییزی ونگه کرا شی

ته که آوتاوینه دنیا سو آدی
دییس یا سایه ویلنگه کرا شی

#صادق.شـــــــــــــــــــــــــــیرزاد

وقتی به شهر قم رود یک دسته آهو
یعنی برادر کرده سمت خواهرش رو

چشم وچراغ شهروقتی که تو باشی
مهتاب پنهان میشود در بین پستو

شال عزایت را می اندازم به رویم
پیش تو شاید روسفیدم کرد بانو

از شهرباران امدم با اشک چشمم
صحن وسرایت را زنم من آب وجارو

دست کریم تو مثل هارا عوض کرد
جای خودش برگشته آب رفته از جو

این کوه خضری که همیشه استوار است
لب ترکنی پیش تو می افتد به زانو

برزخم کاری دلم مرحم تو هستی
من امدم نزد شما دنبال دارو

#فرزانه_قربانی.شاندرمن

https://t.me/asheghanehayyekzan

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- شیلون کرده (šaylun karde)=
شیلان (šaylan karde):خوشگذرانی کردن، کیف کردن
ای عومر شیلونش کرده i umur saylunəš karda
یک عمر خوشگذرانی کرده است
۲- ششگولی وشته (šašguli vašte): کیف کردن، سرحال بودن،شاد و خرم بودن، پایکوبی کردن
امن چه ششگولینه= امن چه ششگولی وزن
əmen čə šašgulina=əmen čə šašguli vazən
اینها چه سرحالند
۳- اوشانک (ušānək): مسخره، لاغر و بد قیافه
کفتیه اوشانک ته چه وای؟
kəftiya ušānək tə čə vāy?
کوفتیِ مسخره تو چی میگویی؟
۴- ایشپیتیکا(išpitikā)=شفتکه (šəftəka): گربه وحشی
ایشپیتیکا برای آدم زشت هم بکار می رود
ایشپیتیکاییه که موا 
išpitikāyiya kə mavā
زشتروییست که نگو
۵- ماده گین به (māda gin be): رودل کردن
ویر هردشه ماده گین به
viyar hardaša māda gin ba
زیاد خورده است رودل کرده است
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۲۴ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- اَنج (anj): آشغال و خار و شاخه های ریز و برگ درختان انباشته شده و در هم گره خورده و نامرتب
ام انج چه یا ویریه پیگه فر بده
əm anj ča yā viriya pige fər bəda
این آشغال چیه اینحا ریخته بردار و دور بریز
۲- انج‌ منج (anjə manj) = انه کوئه(anja kua):
آت و آشغال و خار و خاشاک و برگ درختان که مدتها در یک جا جمع شود و درد سر ساز باشد، مخصوصا توده آشغالی که در مسیر رودها جمع می شود و راه آب را می بندد و از روان شدن آب جلوگیری می کند
ام انج منجون (انجه کوئه) رباری کو پیگه 
əm anjə manjun (anja kua) rəbāri ku pige 
این آت و آشغالهای توی رودخانه را بردار
۴- لیوه پر (liva par): برگ درختان افتاده روی زمین که به منزله آشغال هستند
سرا لیو پرون بی اورو دروفم
sərā livu parun bi uru darufum
آشغال برگهای درختان ریخته شده تو حیاط را بایدامروز جارو کنم.
۵- پوشه (puša ): آشغال، پسماند
سیفی به چه پوشه یا دکه
sifi ba če puša yā dska
سیب را بخور آشغالش را اینجا بریز
کولچه به چه پوشه (چه جیگا) یا مویکه
kulča ba če puša yā mavika
کلوچه را بخور پاکتش را اینجا نریز
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۲۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دس به دس (das ba das): دم به دم، لحظه به لحظه
دس به دس مه غش ویرای
das ba das mə qaš virāy
دم به دم ضعف میکردم
۲- را و ریه (rā u riya): راه
را و ریه دبندیستهrā u riya dabendista
راه بندان شده است.
۳- آماله (āmāle): پاک کردن ، دست بروی چیزی کشیدن
۴- تاو درنده (tāv darande): عجولاندن، به عجله وا داشتن
۵- تاو آنوئه(tāv ānue): به عجله وا داشتن عجولاندن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۲۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- ای سر (i sar): عده ای، یک سری
ای سر کسن غرصه پیگر نینه
i sar kasen qərsa piger nina
یک سری آدما غصه خور نیستند
۲- ای سرن i saren = یک سری
ای سرن اومینه i saren umayna
یک سری آمدند
۳- ای سرون i sarun= 
ای سر کسون (i sar kasun): یک سری
ای سرون ( ای سر کسون) نه بی واتن
i sarun na bi vāten
به یک سری باید گفت
۴- تیه تیه (tiya tiya): سری به سری، کم کم
تیه تیه کرا آن tiya tiya kərā ăn
کم کم یا سری به سری دارند می آیند
۵- ای گردش (i gardəš ): یک سری ، یک دور
ای گردش چایی دومهi gardəš čāyi duma
یک دور یا یک سری چایی رو پخش کردم
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۲۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- آگرده (āgarde): برگشتن
آگرده اومه āgarda uma برگشت آمد
۲- ویگرده (vigarde): واژگون شدن، دمر خوابیدن، برگشتن
ویگرده خته vigarda xəts دمر خوابیده است
ماشونی نه ویگرده 
māšuni na vigarda
با ماشین واژگون شد
شیمه منده نیا ویگردیمه
  čima manda niā vigardima
رفتم نبود برگشتم
۳- پشت آگاردنده (pešt āgārdənde): پشت کردن، رفتن
۴- پگرده (pegarde): از وسط راه برگشتن، به پشت خوابیدن
پگرده خته pegarda xəta به پشت خوابیده است
پگرده اومه pegarda uma از وسط راه برگشت آمد
۵- دگاردنده (dagārdənde): منقلب شدن، عوض شدن
هوا دگاردنده havā dagārdənda هوا برگشت و متقلب شد
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۱۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- ای چرخ (i čarx): یک سری، یک دور
ای چرخ چایی دومه i čarx čāyi duma 
۲- فرند (fərənd): سری 
ای فرند یا کو تاسندشه i fərənd tāsəndəša
یک سری اینجا داد و فریاد کرد
۳- گییل (giyal): بار ، دفعه ، سری
ای گییل آو داغش هرده i giyal āv dāqəš harda
یک دفعه آب جوشیده خورده است
۴- فرت (fərt) = الف (alef) اله (ale): بلافاصله، اصطلاح "تا یک چیزی می شود"
دا فرتی بو اشتن که کو برشو 
dā fərti bu ka ku baršu
تا یه چیزی میشود، خانه اش را ترک می کند
مترادف جملات زیر:
واین مثالها برای نازک نارنجی هایی که با کوچکترین بهانه رنجیده می شوند با اعتراض منزل خودشان را به قصد قهر ترک می کنند کاربرد دارد
۵- دا وان " الف" اشتن که کو برشو
Cdā vān alef əštan ka ku baršu
تا میگویند الف خانه اش را ترک می کند
دا "اله" بو اشتن که کو برشو
dā ale bu ka ku baršu
تا یه چیزی می شود زود خانه اش را ترک می کند
دا "کرگ کتیلی سر پوزه" اشتن که کو برشو
dā karg katili sar pevazə əštan ka ku baršu
تا مرغ روی چهار پایه پر میزند خانه اش را ترک می کند
دا "پوچو سفر وره" اشتن که کو برشو
dā puču safər varə əštan ka ku baršu
تا گربه عطسه می زند خانه اش را ترک می کند
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۲۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- چخورته (čaxurta): استخوانی، خیلی لاغر
چخورتیی یا čaxurtayi yā استخوانی ای بود
۲- خاشه کوئه (xāša kua): استخوانی، خیلی لاغر
خاشه کوئه یه xāša kuaya 
استخوانی ای هستش
۳- غمخارش کرده (qamxārəš karde): نگهداری کردن، پرستاری کردن
چه غمخوارشه کر کیه؟
če qamxārəša kar kiya
پرستارش کیه؟
۴- جوئه جوئه کرده (jua jua karde): کج و اریب بریدن درخت یا پارچه یا هر چیز دیگری که صاف و درست در هنگام بریدن بریده نشود که بر اثر بی دقتی بوجود می آید ، تیکه پاره کردن، ریز ریز کردن
جوئه جوئه در اصل با دندان تیکه پاره کردن است که بصورت تشبیهی بکار می رود
ام کاغذی جوئه جوئه کردشونه یا ویکرده شونه
əm kāqazi jua jua kardəša yā vikardəša
کاغذ را ریز ریرکرده اینحا ریخته است
دار بنش دبرده جوئه جوئه کردشه یا ویکردشه
dāra bənaš dabərda jua jua kardaša yā vikardaša
درخت را بریده تمام نکرده خرد کرده اینجا ریخته است
کرا خلا درزه پارچه تش جوئه جوئه کرده یا ویکرده
kərā xalā derzə pārčaš jua jua karda yā vikarda
داشته خیاطی میکرده پارچه را برش داده همینجا ریخته
۵- جله جوئه کرده ( jəla jua karde ): جویدن طولانی ، با دندان با داخل لپ خود ور رفتن
بعضی تیک دارند که با دندان با داخل لپشان ور می روند، یا غذا را بجوند و در زیر لپشان در دهان نگهدارند و غورت ندهند معمولا کار بچه هاست
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۲۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- زرداون (zardāvən): زدنبو
زرداونیه (zardāvəniya): رنگ و رویش زرد است، زردنبویست
۲- زردک (zardak): زردنبو 
زردکیهzardakiya زردنبوییست
۳- چم آکرده (čem ākarde): تعقیب کردن
اوون چه پولی چم آکرده
avun če puli čem ākarda
آنها دنبال پولش هستند
۴- ناجه برکرده (nāja barkarde): به تمام خواسته ها و آرزوها رسیدن، کامیاب شدن، به کام دل نایل آمدن
اشته ناجه برکردره əštə nāja barkardəra
به آرزویت رسیدی
۵- مدا به (mudā be): به کام دل رسیدن
اشته دیلی مدا به əštə dili mudā ba
آنچه دلت میخواست شد
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۳۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- پرنده (perande): کشیدن، رسم کردن
پرنده معانی زیادی دارد. یک معنیش همین است.
گول پرنده (gul perande): گل کشیدن
موچه گله یی ای را ایسبیه پارچه کو پرن بدا ای بدرزه
muča gəlayi ay rā isbiya pārča ku peran bədā ay bəderzə
گنجشکی براش روی پارچه سفید بکش (رسم کن) تا آن را گلدوزی کند
۲-نخش پرنده (naqš perande)=
نخش درنده (naxš darande):نقاشی کردن و تصویر کشیدن، طرح و مدل انداختن روی چیزی ...پارچه و کاغذ و بافتنی و...
گوروه ای نخشی درن( پرن) 
gurave i naxši daran (peran)
جوراب را یک طرحی بده (منظور ساده نباف)
همه جوره نخش ام لا کو درندشه
hama jura naxš əm lā ku darandaša
همه جور طرح و مدل در این گلیم بافته است
 ۳- مشبغ ( ‌məšabaq): طرح و مدلی در جوراب بافیست
مشبغه گوروه بوج
məšabaqa gurave bəvaj
جوراب با طرح و مدل مشبغ بباف
۴- نخش کرده (naxš karde): طرح ها و مدلهای رنگی به هرچیز دادن، نقاشی کردن
۵- نخش و نیگار کرده (naxš u nigār karde): 
پراز نقش و طرح و رنگ و وارنگ کردن، تزیین کردن، زینت دادن، نقاشی کردن
انجوره نخش و نیگاره قالی خام
ənjura naxšə nigāra qāli xām
اینجور فرش گول گولی و رنگ و وارنگ می خواهم
مترادف نخش و نیگار پرنده (naxš u nigār perande): نقشهای رنگی انداختن ، گل و منگولی درست کردن، نقاشی کردن
قالی وجه ای نقش و نیگار پرنه
qāli vaja ay naxš u nigār perana
فرش می بافید گل و منگولی و رنگی ببافید
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۲۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دیل آچیک (dil āčik): لذت بخش، دل پسند
۲- ته زونی خدا (tə zuni xədā)=
ته به خدا (tə ba xədā): ترا به خدا
۳- خدا پزومیکیه (xədā pezumikiye): دست به دامن خدا شدن، بخدا استغاثه کردن
۴- پزومیکیه (pezumikiye): التماس کردن، دست به دامن شدن، پناه بردن
مترادف پزومیکیسته pezumikiste
۵- زوموکیه (zumukiye): نالیدن، از شدت درد عجز و لابه کردن
مترادف زوموکیسته zumukiste
#گردآورنده_مریم_محسنی ۴۳۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- تیلی (tiyali): کمی، اندکی
تیلی بومونی از بام tiyali bumuni az bām
کمی باشی (صبر کنی) من بیام
۲- سنگ اومه (səng ume): وزن داشتن
ام برزی بکش بینم چده سنگ آ
əm bərzi bəkaš binam čada səng ā
این برنج را بکش (وزن کن) ببینیم چقدر وزن دارد
۳- شوشه کرده (šuša karde): پربار شدن میوه روی درخت
شوشه شوشهšuša šuša توده توده، انبوه
خجه داری خجی نه شوشه کرده، شوشه شوشه داری خج آری
xəja dāri xəji na šuša karda, šuša šuša dāri xəj āri
درخت خج (گلابی وحشی) خیلی پرباره، توده توده خج آورده 
مترادف گرچه گرچهgərča gərča
۴- وینی پدوشه (vini peduše): بالا کشیدن آب بینی
چده وینی پدوشی بش اشته وینی ویگه
čada vini peduši bəšə əštə vini vige
چقدر بینی تو بالا می کشی برو دماغتو تمیز کن
وینی ویگته (vini vigete): دماغ گرفتن، دماغ تمیز کردن
۵- اشتن کیسه (əštan kisa): دانگی
هر کسی اشتن کیسه بشم پلا هره جیگایی کو ناهار بهرم
دانگی بریم یک رستوران ناهار بخوریم
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۲۴ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

💐💐💐
خاسه خدانومینَه
حاتم طایی دَفَرسشونه
ته^کوبَخشَنَده تَرداهنتِه 
هَنی آدَمی ویندَه رَه؟
واتشَه: بله مِردَکی که^
تَمون ثیروَت چِشن د'ه
گلَه گوسندا۰ ایلَه مرا
سرآوردشَه چه جیگرش
 کَواو کَردَه مه^ دوشَه
چِه جِیگَره کواوی مزَه 
کو تَریفم کَردَه۰
سَباینَه روزی اشتَن اَیلَه
گوسندش سَرآورده چِه
 جِیگَریش مراکَواوکَردَه.

بدَز هَنی اَی دَفَرسشونَه
ته^چه^کرد^ره؟
واتشَه:مه^پونسَت گلَه
گوسند اَی بَخشمَه.
واتشونَه ته^که^اَی کو
بخشَندَه تَری رَه.
واتشَه نِه: چُون اَه
هرچی داری مه^دوشَه
بَما مه^روکَه تئ چمه^
ثیروتی اَی آدومَه 
پَز فیطرت آدَمی بی
بلَند ببو که^ بختَرین
ثیروته
آگاردن: ایله نیویشته کو

فرنگیس قلیزاده
💐💐💐

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- فرته فرته (fərtə fərte): صدای بالا کشیدن آب بینی
بشه اشته وینی ویگه چده فرته فرته کری
bəšə əštə vini vige čada fərtə fərtə kari
برو بینی تو بگیر چقدر فین فین
مترادف فسه فسه کرده fəsə fəsə karde 
۲- فینگی فینگی (fingi fingi): غر غر زیر لب
مترادف فنگه فنگه fəngə fəngə
۳- فرّه فرّه (fərrə fərrə):صدای بینی اسب در حال خستگی و ترس و احساس خطر
۴- لکه لکه ( ləkə ləkə): صدای دمپایی که در اثر تند رفتن به پاشنه پا میخورد و صدا می دهد. 
صدای حاصل از تکان شدید دوغ در ظرف کره گیری (نره) در حین کره گیری 
مترادف قورتو قورتو صدای آب در شکم 
چه اشکم قورتو قورتو کره =لکه لکه کره
نره چنته لکه لکه کره
۵- تکه بکه (təka bəka): بکن نکن بگو مگو، بحث کردن
اوون بندی نه تکه بکه کرده
avun bəndi na təka bəka karda
اونا با هم بحث کردند
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۲۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

ریشه چند اصطلاح عامیانه

زپرتی:
واژة روسی Zeperti به معنی زندانی است و استفاده از آن یادگار زمان قزاق‌های روسی در ایران است. در آن دوران هرگاه سربازی به زندان می‌افتاد دیگران می‌گفتند یارو زپرتی شد و این واژه کم کم این معنی را به خود گرفت که کار و بار کسی خراب شده و اوضاعش به هم ریخته است.


هشلهف:
 جملة انگلیسیI shall have به معنی من خواهم داشت را به مسخره هشلهف خوانده‌اند تا بگویند ببینید واگویی این عبارت چقدر نامطبوع است
 و اکنون دیگر این واژه مسخره آمیز را برای هر واژه عبارت نچسب و نامفهوم دیگر نیز (چه فارسی و چه بیگانه) به کار می‌برند.

چُسان فسان:
از واژة روسی Cossani Fossani به معنی آرایش شده و شیک پوشیده گرفته شده است.

شر و ور:
از واژة فرانسوی Charivari به معنی همهمه، هیاهو و سرو صدا گرفته شده است.

اسكناس:
از واژة روسی Assignatsia که خود از واژة فرانسوی Assignat به معنی برگة دارای ضمانت گرفته شده است.

فکسنی:
از واژة روسی Fkussni به معنای بامزه گرفته شده است و به کنایه و واژگونه به معنای بیخود و مزخرف به کار برده شده است.

نخاله:
یادگار سربازخانه‌های قزاق‌های روسی در ایران است که به زبان روسی به آدم بی ادب و گستاخ می‌گفتند Nakhal و مردم از آن برای اشاره به چیز اسقاط و به درد نخور هم استفاده کرده‌اند.

🌸کانال واجه واج🌸
متفاوت ترین کانال تالشی
vajenameh_taleshi

🌸کانال واجه واج🌸
متفاوت ترین کانال تالشی
vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- شیرنه نفس (širna nafas): عزیز، گرامی، به نفس آدم بند است 
۲- شرته پرته (šərta pərta): شلخته
۳- شرته شرته (šərtə šərtə): صدای راه رفتن در آب
۴- خرته خرته (xərtə xərtə): خر خر سینه
۵- خورتو خورتو (xurtu xurtu): غرغر آرام
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۲۸ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- زوئه خردن (zua xerdan): پسر بچه 
مترادف زوئه کته zua kəta پسر کوچولو
زوئه تیهzua tiya = پسرک
زوئه خردنینه zua xərdanina 
پسر بچه  هستند
۲- کینه خردن (kina xərda): دختر بچه
مترادف کینه کته kina kəta دختر کوچولو
کینه تیهkina tiya = دخترک
کینه خردن یا منده نیه
kina xərdan yā manda niya
دختر بچه اینجا نیست
۳- زوئه زا (zua zā): نوه دختری
چه زوئه زایه če zua zā ya نوه پسریش هست
۴- کینه زا (kina zā): نوه پسری 
چه کینه زایهče kina zāya نوه دختریش هست
۵- کوله بار (kula bār): یک عالمه، باری که بر پشت می گذارند 
ای کوله بار مرس ویرییه شوشته را
i kula bār mərs viriya šušte rā
یک عالمه ظرف برای شستن ریخته است
کوله باری پریشا
 kula bāra perišā
باری بر پشت داشت
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۲۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالشی ۱۹۷
۱-آبو ( ābu): باز می شود
برآبو (bar ābu): در باز میشود
رچ آبو ( reč ābu): درست می شود،

۲-ویلی ویلی (vili vili): تکان تکا خوردن

۳-غد غد (qədə qədə): قلقلک

۴-تل (tal): درشت بخیه زدن-کوک شل زدن

۵-پرچل (par čəl): کثیف

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۱۹۸
۱-دنه چیلکا ( dana čilakā): ریزه خواری-خوردن تنقلات درطول روز۰

۲-نییارم بییارم (niyārəm biyārəm):باترس وتردید

۳-یاره (yāre): سابیدن
بییارم (biyārəm):  بسابم

۴-آنشا (ānəšā): نشا کردن
نشوئه (nəšue): نشا کردن

۵-وال (vāl): گشاد
وشل (vəšel): گشاد 

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۱۹۹
۱-بی پا به (bi pāba): بیهوده از بین رفت-به هدر رفت
۲-آچین آساز (āčin āsāz): بازکردن وساختن-اصطلاحی برای شخص تقلب بکار می رود

۳-اشکم پیس (əškam pis)شکمو-شکم پرست

۴-رو گاردن (rugārdən): روگردان 

۵-ویکرده (vikarde): ریختن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۰۰
۱-چاله درنده ( čāla darande):به چاله انداختن- بوجود آوردن گرفتاری برای یکی

۲-رووییرده (ruviyarda): به طرف پایین رفت

۳-یکه (yakka): بزرگ
پیله (pilla): بزرگ
پیله تر (pilla tar): بزرگتر-سرپرست

۴-روک(ruk): کوچک
روکه ته (ruka te): کمی-اندکی

۵- همه گله (hama gəla):همگی دستجمعی
گردی(gərdi): همگی،دستجمعی

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- کونه پسکه (kuna pasake): وارونه
مردک کرا کونه پسکه مجه
merdak kərā kuna pasake məjə
آقا دارد وارونه راه می رود
(یعنی به جای اینکه به جلو راه برود به عقب راه می رود)
۲- کوله (kula): دستمزد، نوکر بچه، بار
آسیاوونی چه آرده کوله ای کیلو خبیس پیگته
آسیابان برای آرد کردن نیمدانه برنج یک کیلو از آن را برای دستمزدش برداشته است
کوله تیی گتشونه دا چوون خردنی غم بهره
kula teyi getašuna dā čavun xərdani qam baharə
نوکر بچه ای را گرفتند تا بچه آنها را نگهداری کند
کوله تیی دگر را دلک kula teyi dager rā dalak
بار کمی جمع کن و راه بیفت
۳- سیا پا (siyā pā)= نسه پا( nasa pā)= سره هر(sara har)= نگبت (nagbat)= شوکمت(šukmat): بد قدم
۴- نگبتی (nagbati): بدبختی، نکبتی
۵- سیاروز (siyā ruz): بد بخت
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۳۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

پَسو :انتهايى،ته تغارى
پَسو كيله:دختر ته تغارى
زردهَ ملرزَه:زردنبو
مَدرْند(مردرند)؛آدم خشك و حسابگر ،خسيس (احتمالا به كسى اطلاق ميشده كه به مرده هم رحم نميكرده)
#شفت
#لپندون
#وحید_علیپور

A - g:
مَویندَه = انسان ندید بدید mavindah

اِ : علامت تعجب
اِ = شما
اِ کا شی
شما کجا می روید

من = من mn با م ساکن
ت = تو
اَ = او

اَز = من

آبشار دوقلوی گشت رودخان در زبان محلی معروف به  " مایه وزن " یعنی ماهی ها اگه بخوان برند بالاتر باید این ارتفاع را بپرند و بالاتر بروند !!

ویتر = بتمرگ vitr

آولیکَه = پوست کندن گردو (پوست سبز)

دیلی سنگ نوئِه = سنگدل شدن
دیل سُوتِه = دلسوزی کردن

دَگمیش = مست و بی حال
آلَک = سرایت، مسری

آلَکِه = راه افتادن

دَلَکِه = راه افتادن، از هم افتادن، جدا شدن

مردرند = فریبکار، دوبهم زن، شیطان صفت

#علی_گشتی

#فرهنگ_تالشی

کتاب های فرهنگ واژه های تالشی 

متاسفانه تعداد کتاب های فرهنگ واژه های تالشی بسیار کم است و تعدادی از این کتاب ها نیز در گذشته ها چاپ شده اند و دیگر چاپ دوباره نشده اند . تمامی پژوهشگران در کل منطقه تالش باید واژه های تالشی منطقه خود را گردآوری کنند تا بتوانند در آینده ای نزدیک کتابِ فرهنگِ واژه های تالشی منطقه خود را به چاپ برسانند . نوشتن و ثبت تمامی واژه ها موجب پاسداری از زبان تالشی خواهد شد. 

#زبان_تالشی

@tarikh_astara

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۰۱
۱-زوره برا (zura bəra): یاور،کمک کار

۲-دس کمال (dasə kamāl): زرنگی،
هنرمندی اصطلاحی که برای زنان هنرمند وخاندار بکار میرود
کلانتر (kalāntar): زرنگ، هنرمند 

۳- رشته تا( rəšta tā): تکه نخ

۴-د پا ای چموش دکرده (də pā i čamuš dakarde): دوپارا دریک چموش کردن اصطلاحی برای اصراروپافشاری زیاد در کاری

۵-جیوه دینا (civa dynā): مال دنیا

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالش_گویش_ماسال۲۰۲

۱-موئه شال (mua šāl): شغال ماده اصطلاحی که برای افراد ترسوو موزی
بکار می برند۰

۲-موزور(muzur):مزدور،مزدبگیر

۳-مزه سر (məza sar):
کارگری که طبق قرارداد با
مزدی مشخص  کار میکند
بعد ازاتمام کار مزدش رو
می گیرد

۴-خته (xəte): خوابیدن
خسی (xəsi): می خوابی
خسن (xəsən): می خوابند

۵-اجنده (acənda): اجنه،جن
پیرون (payrun)جن ،آل

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۰۳
۱-خته گا نئزاونده (xəta gā neizāvənde): گاوخفته
ازجابلند نمیکند ،اصطلاحی
که برای آدمهای بی آزار و
خوب ومهربان بکار می برند۰

۲-سری غم هرد (sari qam harde): گذران زندگی_روزمرگی

۳-دیله بر ( dila bar):
چیزبسیار شیرینی که
 باعث دل ضعفه می شود

۴-شته سر (šəta sar): 
سرشیر
۵-گرچه (gərča):انبوه
میوه نشسته روی شاخه 
درخت

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کاناا واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- خلج (xalaj): زن شرور و بی حیا و پر داد و فریاد
مترادف جلف  jalaf
آها ها ها چه خلجه ژنکیا
‌ āhā hāhā čə xalaja ženakiya
اوه اوه چه زن شروری بود
۲- آهاهاها (āhā hāhā): اوه اوه
۳- بندوم (bandum): بدنام، کار بدی را به گردن کسی گذاشتن
ای شون بندوم ay šun bandum karda
او را بد نام کردند ، به گردنش انداختن
۴- نوم بندومی (num bandumi): بد نامی
نوم بندومی ای را منده
num bandumi ay rā manda 
بد نامی برایش باقی ماند 
۵- دور بوبو (dur bubu): خدا به دور
مترادف خدا دور بکره (دور بگاردنه) 
xədā dur bəkarə (dur bəgārdənə)
هف کو ادیم (haf ku adim)= هف کو و دریا ادیم haf ku u daryā adim:خدا به دور، دورباش
به معنی به اندازه هفت کوه و دریا از ما فاصله داشته باشد
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۲۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۰۴
۱-رخت (raxt): لباس
۲-زما رخت (zəmā raxt):
لباس دامادی
۳-گشه رخت (gəša raxt): 
لباس عروس
۴-رخته پچینی (raxta pečini):
مراسم خریدن لباس عروس
ازبازار
۵_رخته بری (raxta bəri):
مراسم بریدنودوختن لباس
عروس
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانا واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- گله (gəle):جوشیدن
کیتری گله kitri gələ کتری می جوشد
۲- گل کرده (gəl karde): جوشیدن
کیتری گل کره kitri gəl karə
کتری می جوشد
۳- پل پل کرده (pəl pəl karde): قل قل کردن آب جوش
آو گله پل پل کره (دری)
āv gələ pəl pəl karə (dari)
آب می جوشد و در حال قل قل است 
۴- گل ورده (gəl varde):جوش آوردن، جوشاندن 
پاتیله آوی گل وردمهpātila āvi gəl vardama
آب دیگ را جوش آوردم، جوشاندم
۵- گلاونده (gəlāvənde): جوشاندن ، آبکش کردن برنج
برزی بگلاون bərzi bəglāvən برنج را آب بکش
آوش گلاوندا āvəš gəlāvəndā
آب را جوش آورده بود 
۶- گل اومه (gəl ume) جوش آمدن، جوش آوردن و عصبانی شدن
آو گل اومه āv gəl uma آب جوش آمد
ته چرا گل اومیره tə čərā gəl umayra
تو برای چه جوش آوردی 
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۳۱
#توجه: این واژه ها فقط بعدد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- وال آبه (Wāl ābe )= وشل آبه (vəšel ābe ): گشاد و شل شدن ، پهن شدن
ام شیی وال آبه= وشل آبه
əm šeyi wāl āba (wəšel āba)
این پیراهن گشاد شده است
۲- رخ (rəx ): باریک و کم عرض، نواری
ام زمینی کو که نبرا رخی یه
əm zamini ku ka nebarā rəxiya
از این زمین خونه در نمیاد باریکه، کم عرض است
۳- اشتن کیسه (əštan kisa) : دانگی
هر کسی اشتن کیسه بشم پلا هری کو ناهار بهرم
har kasi əštan kisa bəšam pəlāhari ku nāhār baharam
دانگی بریم رستوران ناهار بخوریم
۴- تکه تکه (təka təka) =لچه لچه ( lača lača ): بالاترین نقاط درخت
داری تکه تکه دیس=داری لچه لچه دیس؟
dāri təka təka diyas=lača lača diyas
۵- خلج (xalaj)= جلف (jalaf): زن شرور بد دهان و پر داد و فریاد
آ ها هاها خلجه ژنکی یه
ā hā hāhā xalaja ženakiya = jalafa ženakiya
اوه اوه زن شرور و بد دهانی هست
اوه اوه = آ ها هاها ā hā hāhā
۵- موشتلوغ چی ( muštuluq či): خبر خوش دهنده، بشارت دهنده
موشتدلوغ چیی با چه خشه خوری مه بده چاکه موشتولوغی ای دم
muštuluqči bā če xəša xavari mə bəda čāka muštuluqi ay dam
بشارت دهنده ای بیاد و خبر خوشی از او به من بدهد مژدگانی خوبی بهش می دهم
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۳۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- سر ویترک به(sar vitrak be): هجوم بردن
۲- تخیسته (təxiste): جوانه زدن
بغه ژنده ( bəqa žande= bəqa karde) : جوانه زدن
تغ آکرده (təq ākarde)=
تغ کرده (təq karde):جوانه زدن
تک برورده ( tək barvade):جوانه زدن
گاز آچیه (gāz āčiye): جوانه زدن
گاز آچینده (gāz āčinde):جوانه زدن
۳- تغ (təq)= بغه (bəqa): جوانه
۴- کاچ (kāč) : جمجمه
۵- کله کاچ (kalla kāč): جمجمه سر
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۳۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- نار (nār):جلو، پیش
نار دری ( nār dari): جلو هست
۲- نار ژنده (nār žande): جلو افتادن، سبقت گرفتن 
امه کو نار ژندشه ama ku nār žandəša
از ما سبقت گرفت، از ما جلو افتاد
مترادف نار دلکه nār dalake
۳- نار درنده (nār darande): جلو انداختن 
ای مه نار درنده ay me nār daranda او مرا جلو انداخت، او باعث پیشرفتم شد
۴- نار آدوئه (nār ādue): جلو فرستادن
ای نار آده ay āda nār بفرستش جلو
۵- ناره (nāra): ناله ، نعره
تو داره ناره کرهtav dārə nāra karə
تب دارد ناله می کند
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۳۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- نار آکوئه (nār ākue): جلوی رفتن کسی یا چیزی را گرفتن، برگرداندن
چمه مونده ناری آکوčəme munda nāri āku
جلوی گوساله ام را بگیر تا نرود منظور بر گردانش
۲-- نار گته (nār gete): جلوگیری کردن
چه ناری بیگه če nāri bige جلویش را بگیر
۳- نار ناره (nār nāra): جلو جلو
نار ناره بش nār nāre bəš جلو جلو برو
۴- نار دبه (nār daba):جلو رو
اَ نار دبه آزونی a nārcdaba āzuni آن جلویی دارد میرود را می شناسی
۵- نار دبه (nār dabe): جلو بودن
از ای کو نار دبیمه az ay ku nār dabayma
من ازش جلو بودم
نارتر nār tarجلوتر
از چه نارتر مندیماaz če nārtar mandimā 
من جلو تر از او بودم
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۳۵ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- به(be): به دنیا آمدن
چه به روزه če be ruza روز تولدش هست
۲- به (be): بگیر، بیابگیر، بفرما بگیر
به ویگر be viger بیا بگیر
مترادف ویگتهvigete 
۳- به(ba): بودن 
از به نیمه ‌az ba nima من نبودم 
۴- آبه (ābe): شدن، باز بودن
هیست آبیمه hist ābayma خیس شده ام
بر آبه bar āba در باز است
۵- دبه(dabe): بودن، رفت و آمد داشتن، رابطه داشتن ،دشمنی داشتن، ریخته شدن، 
از اوون نه دبیمه az avun na dabayma
من با آنها بوده ام، رابطه داشته ام 
اون اول دره منه دبینه aven mə na dabayna
آنها از از اول بامن دشمنی داشتند، با من خوب نبودند 
چمه گالیشی دیله آو دبه
čəmə gāliši dila āv daba
توی کفشم آب رفت
چه دیله دبه če dila daba
توش ریخت
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۳۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- نار دره (nār dəre)= ناری کو (nāri ku): در جلو، تو جلو، از جلو
هه نار دره مه خور دوشه ha nār dəre mə xavar duša از همون جلو بهم خبر داد
چه ناری کو بنهče nāri ku bənaجلوش بگذار
نار دره برمه nār dəre barma از جلو درآمد
۲- نار و دوم (nār u dum): پشت سرهم 
نار و دوم بومونه nāru dum bumuna پشت سر هم بایستید، یکی جلو یکی پشت بایستید
۳- چمی نار ( čemi nār): جلوی چشم
ای چمی ناری کو پیگره
ay čəmə čemi nāri ku pigera
آن را از جلوی چشمم بردارید
۴- نار دبه (nār dabe ): جلو بودن
چمه نار درینهčama nār darina
جلوی ما هستند ، جلوی ما دارند می روند
۵- نار منده (nār mande): جلو ماندن
‌اون نار مندینه aven nār mandina آنها جلو هستند
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۳۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- ناری منده (nāri mande): جلوی کسی ماندن و او را مخفی ساختن
چه ناری بومون بدا ای موینن
če nāri bumun bədā ay mavinən
جلوش بایست بگذار او را نبینند
۲- نار شه (nār še): استقبال کردن
کرا آ بیزه چه نار بشهkərā ā biza če nār bəša
دارد می آید پاشوید به استقبالش بروید
۳- نار تر (nārtar):جلوتر 
نارتر مش nārtar maš جلوتر نرو
مترادف ناقترnāqtar
۴- ناری نوئه (nāri nue): چیزی را جلوی چیز دیگری قرار دادن
مجمه آتش ناری بنه وا ای دمه کشه
majma ātaši nāri bəna vā ay damakəšə
سینی را جلوی آتش بگذار باد خاموشش نکند
۵- نار دکرده (nār dakarde): به جلو راندن و هدایت کردن 
اوردکون نار دکه مرا بواَ یا
urdakun nār daka mərā bua yā
اردکها را دنبال کن و هدایتشون کن برام بیار اینجا
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۳۸ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- نارنه ( nārna): جلویی
نارنه گوسند موئه یه 
گوسفند جلویی ماده هست
۲- نارنه گله (nārna gəla): جلویی یه
نارنه گوسنده گله موئه یه 
گوسفند جلویی یه ماده است
۳- بژن (bəžan): قوی
بژنه مردکیه bəžana merdakiya
مرد قوی هیکلی است
۴- ور (var): کنار، طرف، نزدیک
چه ور مش če var maš کنارش= طرفش= نزدیکش نرو
۵- نزیک (nezik): نزدیک
چه نزیک مش če nezik maš
نزدیک او نرو
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۳۹ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۰۵
۱-یاوردوئه(yāvar due):کمک کردن 
یاور کرده(yāvar karde): کمک خواستن از دیگران 
برای انجام کارش

۲-بجاره کاره یاور (bəjara kāra yāvar): برای کار 
 درمزرعه به هم دیگر
 کمک می کنندتاکارشان 
عقب نیفتد۰

۳-گشه یاور(geša yāvar):
یاوربردن یاکمک بردن 
ازطرف داماد برای خانواده
عروسی که هنوز عروسی
نکرده خانه پدرش زندگی
می کند
۴-که سره یاور(ka sara yāvar):کمک یایاورگرفتن  
برای سربندی خانه که از 
کاه استفاده می کردند

۵-برزه بره یاور(bərza bəra yāvar):  کمک کردن برای درو برنج

۶-پیله آچینه یاور(pila āčina yāvar):
کجه آچینه یاور(keja ācina yāvar):
کمک کردن برای جدا 
کردن پیله کرم ابریشم 
از ساقه های سرخس

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

 @vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- چمون سر (čemun sar): به روی چشم، چشم، باشه
ترا ورم چمه چمون سر 
te rā varəm čəmə čemun sar
برایت می آورم به روی چشمام= (چشم)، باشه
۲- دیمه نوئه dima nue کنار گذاشتن
شلاطونه مزا دیمه بنه šallātuna məzā dima bəna شارلاتان بازی را کنار بگذار
۳- تف دیمه (tafə dima ): کنار، گوشه کنار، دور از دسترس
حلا چه فرصتی ندارم ای تف دیمه یی بنه
hala če fərsati nedārəm i tafə dimayi bəna
حالا مجال انجام آن را ندارم یک گوشه کناری بگذار برای بعد
۴- دارکپکی (dārəkəpaki): یکریز 
(فقط برای کلمه فحش دادن و ناسزا گفتن بکار می رود)
دارکپکی فش دیdārəkəpaki faš day یکریز فحش می داد 
۵- کوره پوچو (kura puču): نمک نشناس
چه لوئه مکه کوره پوچوئه
če lua maka kura pučua
حرف او را نزن نمک نشناسه
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۴۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- اوسکونه (uskun): ساقه سبزیها
سوزی اوسکونه دبر savzi uskuna dabər
ساقه شاهی را ببر 
سوزی savzi شاهی
شیویدی اوسکونه پسندšividi uskuna pesənd
ساقه شوید را قطع کن
۲- سس دکرده (sas dakarde): صدا زدن
ای سس دکه با یا ay sas daka bā yā
صدایش بزن بیاید اینجا
مترادف آواز دکرده āvāz dakarde
۳- آواز پکرده (āvāz pekarde): خواستن چیزی از کسی که طرف از دادنش بی میل است 
مترادف زوون (زومون)آخازی zuun āxāzi
از کرا ای ناآدیم مه آواز پکردشه(زوون آخازی کردشه) 
az kərā ay nāādaym mə āvāz pekardəša 
(zuvun āxāzi kardəša)
۴- لوئه پکرده (lua pekarde): شروع کردن در حرف زدن با کسی. طرف را می شناسد ولی میلی به حرف زدن با او را ندارد. ولی طرف مقابل خودش با او حرف می زند. یا با کسی قهر باشد نخواهد با او حرف بزند ولی طرف خودش شروع کند به حرف زدن
اَ منه لوئه نکریسته مه ای لوئه پکرده
a məna lua nekariste mə ay lua pekarda
او نمیخواست با من حرف بزند ولی من با او حرف زدم 
۵- نومره (numra): نوع، جور
چن نومره خلا داره čan numra xalā dārə
چند جور لباس داره
چن نومره لوئه کردشه čan numra lua kardəša
چند جور (نوع) حرف زد
نومره به نومرهnumra ba numra= انواع مختلف، جور واجور
نومره به نومره قاتق ساتشا
numra ba numra qātəq sātašā
چند نوع خورش درست کرده بود
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۴۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان-تالشی_گویش_ماسال ۲۰۶
۱-نوری نوا (nəvəri nəvā): 
اصطلاحی که برای اشخاص
لوس ونازنازی بکار میرود۰

۲-دج (dəj): چسبناک

۳-رت (rət): گل ولای

۴-شخته ژر (šaxta žar):
یخ زده،سرمازده

۵-عملییه گار (amaliya gāz):
دندان مصنوعی

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

  @vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- بلگوشا (balgušā): جای با صفا و دل باز
چه سرا بلگشایه če sərā balgušā jāyiya
حیاطش با صفا و دلگشاست
۲- رو پنه به(ru pena be): در عمل انجام شده قرار گرفتن، خجالت کشیدن
روپنه بیمه نشاتمه ای دس تی آگاردنده
ru pwna bima nešātəma ay das tey āgārdənde
خجالت کشیدم نتوانستم دست خالی برگردانمش
۳- فرا (fərā): پهن، گشاد، گسترده
پن و فرا شیی یی دریشا
panə fərā šeyi yidarišā 
لباس گل و گشادی پوشیده بود
۴- پا برکرده (pā barkarde): پاشنه در منزل کسی را از جا کندن، زیاده روی در رفتن به جایی
مه شمه پا برکرده mə šəma pā barkarda
۵- سفته سندیهsəftə səndiye 
مه شمه سفته سندیه mə šəma səftə səndiya
پاشنه در خانه شما را از جا کندم
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۴۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۰۷
۱-پرآوز به (par āvaz be):
بزرگ شدن،رشد کردن

۲-ویراجن به (virājən be):
متوجه شدن،کمک کردن
ویرها به(virə hā):متوجه
 شدن، کمک کردن

۳-آتشی سر نشته(ātaši sar nəšte):
روی آتش نشستن ،دلواپسی داشتن

۴-سود نوشونsəvad nušun): 
نشانی دادن

۵- نرآبه(nar ābe) دراز کشیدن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- مرده ملاش (marda malāš): مردنی
مترادف ممر مژیmamerə maži
مردنینmardanin
مرده مالmarda māl
مژگاروmažgāru
مرده ملاشیهmarda malāšiya مردنی است
۲- تون به تون گینه =به tun ba tun gine ,be 
زر به زر گینه =به   zər ba zər be
گور به گور شدن
تون به‌تون گینن  tun ba tun ginən
زر به زر گینن zər ba zər ginen
گور بگور شده ها
۳- تون دبه (tun dabe): پایین تر از سطح محیط قرار داشتن
هته زمینن تون درینه hate zaminen tun darina
زمینهای آنجا نسبت به سطح آنجا پایین تر هستند
۴- پشه بس (pəša bas): بحث ضد نقیض
چرا پشه بس کری čərā pəša bas kari 
برای چه بحث ضد و نقیض می کنید
۵- چیره (čira): زمین بایر یک طرف یا اطراف مزرعه 
بجاره چیره آپرچینا بکه
bəjāra čira āparčinā bəka
علفهای هرز و خار و خاشاک اطراف مزرعه را تمیز و جمع کن (ببر)
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۴۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- لیوه بار (liva bār): دسته ای از برگ درختان که برای خورا‌ک حیوانات تهیه می شود
مردکی لیوه باری پری یا روویرده
merdaki liva bāri periyā ruviyarda
مردی با باری از برگ درختان بر پشتش رد شد.
۲- مالدار (māldār): صاحب گاو و گوسفند
اون مالدارینهaven māldārina آنها گاو گوسفند دار هستند
۳- مال (māl):گاو و گوسفندو احشام
هته باغی یا مال دری یا پورا
hate bāqi yā māl dariyā purā 
یک باغی آنجا بود پر از احشام (گاو یا گاو و گوسفند)
۴- ایزمه بار (izma bār): یک بسته هیزم جمع شده برای حمل بر روی پشت
ژنکی ایرمه باری پری کرا آ
ženaki izəma bāri peri kərā ā
خانمی با باری از هیزم بر پشت دارد می آید
۵- بول (bul): چوب نرمی که به جای طناب هیزم یا برگ درختان را در آن می پیچند
لیوه باری بوله تایی نه پبشتشه
liva bāri bula tā yi na pəbəštəša
برگ درختان را با یک چوب نرم و انعطاف داری از شاخه درختان در هم پیچیده است
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۴۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- اجاره بار (ajāra bār): بسته چند تایی از اجار قرار داده شده در یک بول.
اجار شاخه تقریبا متوسط درخت که کمی انعطافدار است که برای پرچین کردن بطور افقی بافته می شود
دوته (davate): بافتن اجار را بر پایه (پوئه) می گویند.
۲- پوئه بار (pua bār): بسته چند تایی از پوئه قرار داده شده در یک بول.
پوئه چوب محکمی است که به زمین بند است ، که اجار در لابلای آن بافته می شود
۳- پلنگه بره بار (palanga bəra bār): دسته ای از شاخه سیا تلو برای پرچین موقت اطراف قرق (باغ محل چرای حیوانات)
۴- رمش (raməš): پرچین
۵- راکابند (rākābənd): نوعی حصار پرچین مانند که چوب افقی را با فاصله بر پایه ها به جای بافتن می بندند یا میخ می کنند.
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۴۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

صدا و سیمای گیلان 

رادیو گیلان 

برنامه تالشونه 

تالشونه عنوان برنامه ای است که به زبان تالشی از رادیو گیلان پخش می شود.
شهرستان تالش بزرگترین شهرستان استان گیلان است و مردم آن به زبان تالشی صحبت می کنند. مردم این خطه از زمان های دور به زبان تکلم می کنند. زبان تالشی بیشتر از زبان فارسی به پهلوی قدیم نزدیک تر است. از این رو برنامه تالشونه به منظور ایجاد همبستگی، وحدت ملی تهیه می شود، نگاهی به گذشته و اصالت این قوم داشته و سعی دارد  تا بین نسل حاضر این قوم با سنت های گذشته ارتباط برقرار کند.
این برنامه هر شب ساعت ۲۱:۳۰ به مدت ۳۰ دقیقه از رادیو گیلان پخش می شود. 
آیتم های مختلف برنامه عبارتند از : گزارش، پیام های مردمی،شعر و موسیقی، معرفی جاذبه های گردشگری و ورزش های بومی و محلی، معرفی شخصیت های فرهنگی و تاریخی تالش، خبرنگاران افتخاری، فضای مجازی و آسیب های آن، ارتباط تلفنی و جوابیه مسوولان، بخش کارشناسی، در ازدحام امروز ( بررسی معضلات فرهنگی موجود در مناطق تالش نشین) و آداب و رسوم مردم تالش ...

طراح:علی شمسایی
تهیه کننده: علی شمسایی  - اعظم جمالی
گویندگان: طاهره رفاهی،مهرداد فیاض
نویسنده: علی شمسایی  - اعظم جمالی
گزارشگر : علی شمسایی  - اعظم جمالی
 
 
http://guilan.irib.ir/-/%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%B4-10

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پینشا فتر (pinšā fətər): ازگیل درشت و بزرگ
۲- مردک (merdak): مرد
مردانهmardāna: مرد
۳-مردکَ کته (merdaka kəta): مردک ، مرد کوچک و ریره میزه، مرد کوتاه قد
۴- تن بژن کرده (tanbəžan karde): تذکر دادن
۵- موره وا (muravā): مربا
بیه وا  biya vā: مربای به
انجیله وا  anjila vā : مربای انجیر 
انگوره خمسangura xaməs: مربای انگور
اناره بوره anāra bura: مربای انار
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۴۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۰۸

۱-یتیمچه (yatimča):
 اصطلاحی که برای اشخاص
بی سرپرست وبدبخت و
خودسر بکار می برند.

۲-هیچ برشه (hič bar še): 
مردن،از بین رفتن

۳-ویریجاونده (virijavənde): 
ریختن و آوار کردن

۴-ورچول(vačul): کج
پش (pəš)کج
شت(šat): کج

۵-ورچولکی دییشته (vačulaki diyašte):با غضب وخشم وکج
نگاه کردن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۰۹
۱-شپلی شپا (šəpəli šəpā): اصطلاحی
که برای کسی درآب
 گل آلود حرکت می کند

۲-وش (vəš): یقه

۳-واگینه (vāgine): باد
 پریان خورده،جن زده

۴-کنه خلی باکله دکرده
(kana xəli bākle dakarde):
درسوراخ کهنه باقالی ریختن کنایه: کارهای قدیم یاحرفهای گذشته را بیاد آوردن
۵-لته ژنده (lata žande): چابلوسی،نازکسی را بیجا 
کشیدن،به کسی بهاوارزش
بیجادادن
لته ژنده(lata žande) 
سابیدن وتمیز کردن جایی
 با پارچه یا چیز دیگر

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۱۰
۱-لکنده (lakanda): ناخوش
احوال،مریض وضعیف

۲-ارشت (arešt): لاغر، 
ضعیف ومردنی

۳-تلّه زوبون(tella zubun):
تلخ زبان، کسی که حرفهای
تند ونیش دار می زند
۴-چوچول باز (ču čul bāz): چابلوس ،
زبان باز
۵-غزری (qazri): باد سرد
همراه با سرمای سوزان

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenaneh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- هیست آبه (hist ābe):خیس شدن
۲- لجن آبه (lajan ābe): خیس آب شدن، از سر تا پا خیس شدن، خیس خیس شدن
۳- شور شوره آبه (šur šura ābe): خیس آب شدن
آوه شورّ آبه (āva šurra ābe) 
آوه گولّ آبه (āva gulla ābe)
شورّه آبه (šurra ābe)
آوه چفه آبه āva čəfa ābe
چف چفه آبه čəf čəfa ābe
۴- چفت رفت آبه čəftə rəft ābe
همه جای اطرافمان خیس شدن 
 وارش واره سرا و برون و را و ریه چفت رفت آبه
Vārəš vāra sərā u berun u rā u riya čəftə rəft āba
باران باریده حیاط و بیرون و راه خیس آب شده
۵- هیلالی (hilāli): آزگار
سه مای هیلالی ایم غم هرده
se māyə hilāli ayəm qam harda
سه ماه آزگار از او نگهداری کردم.
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۴۷ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- چارکول (čār kul): مربع، مستطیل
۲- سه کول (se kul): سه گوش (se guš): مثلث
۳- غله (qala)=گردی (gərdi): دایره
۴- کتا (kətā)= کتاغ (kətāq)=کتا کلمه (kətā kəlma): کوتاه
۵- چه به دوم (če ba dum)=بدزنی (badazəni)=بدز چه (badaz če): بعد از آن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۴۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۱۰
۱-ایشته نشته (ište nəšte):
نشست برخاست 

۲-ارشت (arešt): لاغر، 
ضعیف ومردنی

۳-تلّه زوبون(tella zubun):
تلخ زبان، کسی که حرفهای
تند ونیش دار می زند
۴-چوچول باز (ču čul bāz): چابلوس ،
زبان باز
۵-غزری (qazri): باد سرد
همراه با سرمای سوزان

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenaneh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۱۱
۱- بره سری (bara sari)مقدارپولی که داماد موقع بیرون بردن عروس  
از خانه پدرش به برادر  
عروس که آنهارادم دراز
 زیرقرآن رد میکند می دهد

۲-کترا وشتن(katrā vaštan):
وختی که عروس وارد
حیاط داماد می شود 
مادرشوهر با بهم زدن
دوکفیر  می رقصد
آنقدرکفیگیرهارابه هم
 می زند تا شکسته 
 شوندبا این رقص  مادر
داماد نشان می دهد که
از امروز عروس کدبانوی
خانه است۰
قندکله وشتن (panda kala vaštan)
این رقص هم نشانه شیرن
شدن عروس برای افراد 
خانواده داماد است 
که  مادرداماد  دوتکه
قند را به هم میزند
ومی رقصد تا تکه قندها 
خرد شوند وبعد پرت
 می کند

۳-دسی عسل آسوئه ( dasi asal āsue): زمانی که 
می خواهندعروس را 
وارد خانه داماد کنند 
دست عروس را به عسل 
می زنندوبه بالا چهار
چوب در می زنند 
بعد  داماد وپدر مادر داماد 
عسل دست عروس را می خورند


۴-گشه نشته(geša nəšte): 
وختی که عروس وارد 
خانه داماد می شود
 سرپا می ماند تا از پدر
پدر شوهرش یامادر
 شوهرش هدیه ای از
 از قبیل گاو یا تکه ای
 زمین بگیرد وبعد  
بنشیند

۵-کمر دوسته (kamar davaste) به کمرعروس 
دستمالی می بندندکه باید 
برادر داماد آن را بازکند و
به عروس هدیه ای بدهد

۶-کلا ژنده (kəlā žande):
 برادر داماد کلاهی را
برمی دارد  وسر عروس
می گذاردمی گوید یک
دختر وبعد سر خودش
می گذارد می گوید 
هفت پسر بااین نیت که 
عروس دارای هفت پسر
ویک دختر شود۰

۷-کشه نش (kaša nəš):
وقتی که  عروس وارد  
خانه دامادشد ونشست 
پسر بچه ای را به نیت 
اینکه بچه اولش پسر
 باشد در بغل عروس
می دهند عروس جوراب  
رنگین دستبافی که همراهش
دارد به بچه هدیه می دهد
 
۸-گازه کریه (gāza kərya): 
وقتی عروس برای اولین 
بارکه می خواهد درخانه
داماد غذا بخورد۰نمیخورد
منتظر می ماند تا هدیه ای
بگیرد بعد غذا بخورد البته
حالا این رسمها خیلی کم
اجرا می شود

۹-برز آویشته(bərz āvište):
بعداز ظهر روزعروسی
وختی که فامیلین جمع 
هستند مادر شوهر عروس 
در سینی برنج می ریزد
 وجلو عروس می گذارد
 تا عروس  مشغول پاک
کردن برنج شود و
ومهمانها هم پولی را به
عنوان هدیه که تارف(tārəf)
نام دارد در سینی برنج
میریزند
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانا واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- بی سفت (bi səfat): نمک نشناس، بی چشم و رو
۲- سو (su): نور، ترس، بینایی
چمی سو دری نی(če čemi su dari ni): ترس و باکی ندارد
چه چم سو ندارد (če čem su nedārə): چشمش بینایی ندارد، نا بیناست
خردن آدمی چه چمی سوئه
xərdan ādami čemi sua
بچه نور چشم آدم است
۳- گوز مرغی (guz ə mərqi): کسی که زود جوش می آورد
۴- وا آوا کرده (vā āvā karde)=
سر سینه کوئه (sarə sina que)
دیونه شیی شوار دکرده
divna seyi šəvār dakarde
بازگو کردن حرفی ،جوش زدن و حرص خوردن
۵- خار زار (xārə zār): مصیبت زده #گردآورنده_مریم_محسنی۳۵۰ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- خلا (xalā): لباس
۲- خلا دکرده (xalā dakarde): لباس پوشیدن
۳- خلا آوته (xalā āvate): لباس کندن، لباس درآور‌دن
۴- خلا پچینی (xalā pečini): انتخاب لباس
این کلمه برای انتخاب و خرید لباس برای عروس بکار می رود
۵- گشه خلا (geša xalā): لباس عروس
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۵۱ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- زما خلا (zəmā xalā): لباس دامادی
۲- زوموستونه خلا (zumustuna xalā):لباس زمستانی
۳- تاووستونه خلا (tavustuna xalā): لباس تابستانی
۴- خردنه خلا (xərdana xalā):لباس بچه، لباس بچگانه
۵- ژنکه خلا (ženaka xalā): لباس زنانه
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۵۲ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- مردکه خلا (merdaka xalā): لباس مردانه
۲- خلت (xalat): کفن
۳-شندره خلا(šəndəra xalā): لباس پاره و ژنده
مترادف پزره خلا pezera xalā
۴- شندرن (šəndərən): ژنده پوش
۵- چرکینه خلا(čərkina xalā): لباس چرک
مترادف چرکه خلا čərka xalā
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۵۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- خلا درز (xalā derz): خیاط
۲- ماشون درز (māšun derz): خیاط
۳- خلا خرش (xalā xəraš): لباس فروش، بوتیک دار
۴- خلا خرشی (xalā xəraši): لباس فروشی، بوتیک
۵- خلا خریه (xalā xərye): لباس خریدن، خرید لباس
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۵۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- ای لوئه خلا (i lua xalā): لباس نازک
۲- وته خلا (vata xalā): لباس بافتنی، لباس کاموایی
مترادف کمپا خلا kampā xalā
۳- خلا ویرز (xalā viraz) =
خلا ویرازن (xalā virāzən): لباس آویز، رخت آویز
۴- خلا شوره ( xalā šure): لباس شستن
مترادف خلا شوشتهxalā šušte
۵- خلا شوره ماشون (xalā šura māšun): ماشین لباسشویی
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۵۵ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-خلا پرنده (xalā perande): پهن کردن لباس روی طناب
۲-خلا پچینده ( xalā pečinde): جمع کردن لباس از روی طناب
۳- خلا چک کرده (xalā čak karde): تا کردن لباس
۴- خلا صوندوخ (xalā sundux):صندوق لباس
مترادف خلا موره xalā mavara
صندوق فلزی جای لباس نو و تمیز
۵- خلا باخچه (xalā bāx ča): بقچه لباس
پارچه چهارگوش مربع شکلی که لباس تا شده را در آن بر روی هم می گذاشتند و چهار گوش را دو بدوی مقابل بهم گره می زدند و کار کشوی لباس امروزی را می کرد
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۵۶ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- خلا بری (xalā bəri): لباس بریدن
اصطلاح برش و دوخت لباس برای عروس توسط خیاط.
سالیان گذشته بعد از خرید پارچه در مراسم خلا پچینی، خیاط می آوردند تا لباس عروس را اندازه گرفته و بدوزد.
۲- دشته خلا (dešta xalā): لباس آماده
۳- نیمداره خلا (nimdāra xalā): لباس دست دوم
۴- کنه خلا (kana xalā): لباس کهنه
۵- مرسه شوره ماشون (mərsa šura māšun):
ماشین ظرفشویی
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۵۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_talesh

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- شیرنه گوشت(širna gušt): دوست داشتنی
شیرنه گوشته خردنیهširna gušta xərdaniya 
بچه دوست داشتنی ای است 
۲- تلّه گوشت (tella gušt): بد اخلاق، بد برخورد
تله گوشته مردکیه tella gušta merdakiya
مرد بد اخلاقی است
۳- کیجه وچه (kija vača): جوجه کوچولو
مترادف کیجه کته kija kəta
کیجه وچه سرا بگرده خاسه
Kija vača sərā bəgardə xāsa
جوجه کوچولو تو حیاط بگرده قشنگه
• ۴- وره (vera): مرغ جوان که هنوز به تخمگذاری نرسیده باشد.
• مترادف واره vāra ، نیمچه nimča
• ورئون وخته د بی مورغونه دران
• verayen de bi murquna darān
الان وقتش هست دیگه باید این مرغهای جوان تخمگذاری کنند
مورغونه درمه (murquna darme) : تخمگذاری کردن مرغ
۵- دونه (duna)= تشک (təšk)=
بول (bul)= بوخارات (buxārāt): جوش
دونه گله ای (تشکی) چه پا کو پرمه
duna gəlayi (təški) če pā ku perma
جوشی تو پاش در آمده است
چه جانی بول (بوخارات) پرمه
če jāni bul(buxārāt) perma
تنش جوش زده است
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۵۸ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است..
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-خلا درزی (xalā derzi): ، خیاطی ( هم کار خیاطی و هم مکان خیاطی) ، تولیدی لباس، لباس دوزی
مترادف مکان خیاطی خیاط خونه (xayyāt xuna)
۲-خلا دشته (xalā dešte): لباس دوختن
۳- جا خلا (jā xalā): لباس مهمانی
مترادف جیگا خلا jigā xalā
۴- تالشه خلا (tāləša xalā): لباس محلی تالشی
۵- پوئه درزن (pua darzən): سوزن بزرگ
۶- چوغالدوز (čuqālduz): جوالدوز، سوزن بزرگ
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۵۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است..
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۳۶۰
۱- پی (pi)= پیه (piyə): می خواهد
از مصدر پیه (piye)= پیسته (piste): خواستن
۲- دی (di)= دیه (diyə): شیر می خورد
از مصدر دیه (diye)= دیسته (diste): شیر خوردن طفل و حیوان شیر خواره
۳-زی (zi) = زیه (ziyə) : می زاید
از مصدر زییه (ziye)=زیسته (ziste)= زاییدن
۴- سی (si)=سیه (siyə): می سوزد
از مصدر سیسته (siste):سوختن
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

نفسی  راه گرییه
         جیر و کفا شییش
                        چتینه
کی چمه
       دیلی اناری کو
            خدا
               آو گته شه...... ؟؟؟


زرتشت

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- سر دبند (sar dabend): روسری
مترادف سره دسمال (sara dasmāl)
۲- دسمال (dasmāl): روسری ، دستمال 
۳- لچک (lačak ): روسری سه گوش 
۴- چارق ( čārəq): دستمال بزرگ، روسری بزرگ 
بانوان تالش دو روسری را روی هم بر سر می بستن
۵- بنه دسمال(bəna dasmāl): دستمال زیرین که کوچکتر بود و با موی جلوی سر تقریبا تزیین می کردند
سرنه دسمال (sarna dasmāl): روسری رویی
که بزرگتر بود و روی بنه دسمال می بستند و در پشت گردن گره می زدند
۶- دسمال آبندیه (dasmāl ābendiye): روسری بستن
مترادف دسمال آوندیهdasmāl āvendiye
دسمال پرن ویرن کردهdasmāl peran viran karde
۷- دسه دسمال (dasa dasmāl): دستمال دست،
دستمالی که با آن دست و صورتشان را پاک می کنند که معمولا از جنس پارچه است
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۶۱ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- سر (sar): رو ، بالا 
چه سری بنه če sari bəna رویش بگذار
چه سری پنه (če sari pena): درش را بگذار 
چه سری دیه (če sari diya) رویش یا بالایش را نگاه کن
۲- سره ور (sara var): بالاسر، بالاتر
چه سره وری بنهče sara vari bənaبالا سرش بگذار
چه سره وری دیهče sara vari diys بالاترش را نگاه کن
۳- سرنه (sarna): رویی، بالایی
۴- کفاینه (kafayna): بالایی، رویی
۵- کفا تر (kafā tar): بالاتر
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۶۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- کفاینه ور (kafayna var): بالاتر 
۲- تک (tək): خیلی بالا ، نوک، نوک پرندگان
۳- بن (bən): پایین
۴- بن نه (bən na): پایینی
۵- بن تر (bəntar): پایین تر
#گردآورنده_مریم_محسنی۳۶۳ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- جیر (jir): پایین
۲- جیرنه (jir na): پایینی
۳- جیرتر (jirtar): پایین تر
مترادف جیره ور jira var
۴- مین (min): وسط
۵- مین تر (min tar): وسط تر
مین ترن (mintarən): وسطی
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۶۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دوم (dum): بعد 
چه به دوم د ای وینده نیمه
če ba dum ay vinda nima
بعدش دیگه ندیدمش
۲- دومله (dumla): دنبال
چه دومله برش če dumla barš دنبالش برو
۳- دوم دره (dum dəre)=دومله دره(dumla dəre)
بعداً، بعد از آن
دومله دره ای وینده نیمه
dumla dərw ay vinda nima
بعد از آن ندیدمش
۴- لب (ləb): کنار
رباره لب هه واشی نه فته
rəbāra ləb ha vāši na fəta
کنار رودخانه پر از همان علفه
۵- تف (taf): کنار
چه تفی بنه če tafi bəna کنارش بگذار
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۶۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#گیلک_تالش_تات
#نشر_فرهنگ_ایلیا

معرفی کتاب های گیلک ، تالش ، تات 

نشر فرهنگ ایلیا در گیلان تا کنون بیش از صدها کتاب درباره تاریخ ، فرهنگ و زبانِ گیلک ها ، تالش ها و تات ها به چاپ رسانده است که در ادامه تعدادی از این کتاب ها معرفی می شوند . 

1 – تاریخ گیلان ، دکتر ناصر عظیمی ، جلد اول ، 35000 تومان 
2 – تاریخ گیلان ، دکتر ناصر عظیمی ، جلد دوم ، 45000 تومان 
3 – تاریخ گیلان و دیلمستان ، ظهیرالدین مرعشی ، 20000 تومان 
4 – گیلان ، کریم کشاورز ، 12000 تومان 
5 – گیلان و خیزش جنگل ، افشین پرتو ، 20000 تومان 
6 – مشروطه و گیلان ، افشین پرتو ، 15000 تومان 
7 – میترائیسم در شمال ایران ، میثم نوائیان ، 15000 تومان 
8 – گیلتات ( تاریخ و فرهنگ عمارلو ) ، صمد شوقی ، 2 جلد ، 50000 تومان 
9 – تالش ها در انقلاب مشروطه ، سید مومن منفرد ، 42000 تومان 
10 – جشن ها و آیین های مردم گیلان ، محمد بشرا ، طاهر طاهری ، 10000 تومان 
11 – تمدن مارلیک ، بهروز همرنگ ، 10000 تومان 
12 – زبان تالشی ، دکتر محرم رضایتی ، 15000 تومان 
13 – از آستارا تا فومن ( تطبیق واژه هایی از گویش های مختلف زبان های تالشی و تاتی ) ، ضیاء طرقدار ، 15000 تومان 
14 – زبان گیلکی ، مسعود پورهادی ، 15000 تومان 
15 – تاریخ گیلان ( پیش از اسلام ) ، قربان فاخته ، 10000 تومان 
16 – تاریخ گیلان ( پس از اسلام ) ، قربان فاخته ، 10000 تومان 
17 – صنایع دستی گیلان ، فاطمه تهی دست ، 10000 تومان 
18 – زبان تاتی ، دکتر جهاندوست سبزعلیپور ، 10000 تومان 
19 – تمدن املش ، ولی جهانی ، 10000 تومان 
20 – پوشاک مردم گیلان ، فرشته تالش انسان دوست ، 10000 تومان 
21 – بازی ها ، سرگرمی ها و آیین های تالشی ، اعظم جمالی گشتی ، 15000 تومان 
22 – رودهای گیلان ، نیما فرید مجتهدی ، 12000 تومان 
23 – ادبیات شفاهی تالش ، علی عبدلی ، 15000 تومان 
24 – موسیقی تالشی ( مقام های سازی ) ، آرمین فریدی ، 15000 تومان 
25 – همواج ( ویژه نامه الفبا تالشی ) ، محرم رضایتی ، 25000 تومان 
26 – فرهنگ تاتی ، دکتر جهاندوست سبزعلیپور ، 20000 تومان 
27 – فرهنگ تالشی ، دکتر علی نصرتی سیاهمزگی ، 17000 تومان 
28 – فرهنگ گیلکی ، دکتر منوچهر ستوده ، 22000 تومان 
29 – نظام انطباق در زبان تاتی ، دکتر راحله ایزدی فر ، 16000 تومان 
30 – جستارهایی در زبان تالشی ، عبدالکریم اصولی تالش ، 12000 تومان 
31 – ترانه های گیلکی ، دکتر منوچهر ستوده ، 15000 تومان 
32 – دوبیتی های فولکلوریک تالشی ، رحیم نیکمرام ماسوله ، 20000 تومان 
33 – راهنمای گویش شناسی ( گیلکی ، تاتی ، تالشی ) ، دکتر جهاندوست سبزعلیپور ، 15000 تومان 
34 – ضرب المثل ها و اصطلاحات گیلکی ، ابراهیم فخرایی ، 15000 تومان 
35 – افسانه های تالشی ، دکتر علی نصرتی سیاهمزگی ، 20000 تومان 

نشانی دفتر نشر فرهنگ ایلیا : گیلان ، رشت ، خیابان آزادگان ، جنب دبیرستان شهید بهشتی ، خیابان صفایی ، خیابان حاتم ، شماره ۴۹ 
تلفن نشر فرهنگ ایلیا : 
۳۳۳۴۴۷۳۲ - ۳۳۳۴۴۷۳۳ – ۰۱۳
تلگرام : @nfilia

@tarikh_astara

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۳۶۶
۱- پره (para): کنار، لبه،دامنه، پایین
کوئه پره را شینهkua para rā šina
به طرف دامنه کوه رفتند
۲- دیمه (dima): کنار
دازی دیمه بنه اشتن دوری یه
داس را کنار بگذار حودت را می بری
۳- کلّه دوشان آگته (kalla dušān āgete): بر دوش سوار کردن، قلمدوش کردن
خردنی کله دوشان آگتشهxərdani kalla duşān āgetaša
بجه را بر دوشش سوار کرده است
۴-آوخونه (āvxuna):لگن و جای ادرار بچه در گهواره
گافرو کو آوخونه نوئه ویرر برشه
gāfru ku āvxuna nue virər barša
گذاشتن لگن در گهواره را فراموش کردی 
۵- گوشته گنده (gušta gənda): گوشتالو
خردن گوشته گنده یا
xərdan  gušta gənda yā
بچه گوشتالو (خیلی چاق) بود
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-ناخوش(nāxuš): بیمار، مریض
ناخوشه که ام وره نا nāxuša kə əmvara nā 
مریضه که این طرفها نمیاد
۲- ناخوشی ( nāxuši):بیماری ، مریضی
وان کرگه ناخوشی دری
vān karga nāxuši dari
می گویند بیماری طیور منتشر شده است.
۳- تو (tav): تب
وا چمه خردن تو داره vā čəmə xərdan tav dārə
می گوید بچه ام تب دارد.
۴- دوختور (duxtur)= دوکتور(duktur): پزشک
۵- دوختور خونه (duxtur xuna)=دوکتور خونه(dukturxuna): مطب، درمانگاه، بهداری
خردنی بردشه دوختورخونه سوزنه ژنی
xərdani bardaša duxturxuna(dukturxuna)suzana žani
بچه را برای آمپول زدن به درمانگاه برده است
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۶۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- آگته(āgete): روشن کردن
چرا آگتشه čərā āgetaša
چراغ را روشن کرده است
۲- آگته (āgete): گیر آوردن
ای آگتشه ay āgetaša او را گیر آورده است
۳- وش آکرده (vaš ākarde): روشن کردن
چرا وش آکردشهčərā vaš ākardaša
چراغ را روشن کرده است
۴- دس آگته (das āgete): بدست گرفتن
پاکتی دس آگه ببهpākati das āge bəba
پاکت را بدستت بگیر و ببر 
۵- پا آگته (pā āgete): کفش پوشیدن، به پا کردن، در پا کردن
پاورنده (پابرنده) مش پا افزاری پا آگه
pavranda maš pā afzāri pā āge
پا برهنه نرو پوشیدنی ای به پا کن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۶۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- وش گته (vaš gete): آتش گرفتن
دور دوره آتشه سویی وینم نزونوم کا وش گته
durdure ātaša suyi vinəm nezunum kā vaš geta
از دور روشنایی آتشی را می بینم نمیدانم کجاست آتش گرفته
۲- وش ژنده (vaš žande):آتش زدن
چه که شون وش ژندهče ka šun vaš žanda
خانه اش را آتش زده اند
۳- وشه (vaše):روشن بودن
چه که چرا وشهče ka čərā vašə
چراغ خانه اش روش است
۴- آگریه (āgeriye)=آگریسته(āgeriste): روشن شدن
چه که چرا آگریه če ka čərā āgeriya
چراغ خونه اش روشن شده است
۵- دشونده (dašunde): پوشاندن خود با چیزی ، لحاف بر خود کشیدن
سرده لف دشونsarda lef dašn
سرد است لحاف را رویت بنداز
#گردآورنده_مریم_محسنی۳۶۹ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- آشونده (āšunde): پاشیدن
بشه تغ کرده ژه تومه کیله کو آشون
bəšə ža tuma kila ku āšun
برو شلتوک جوانه زده را در خزانه برنج بپاش 
۲- تراکنده (tərākənde): ترکاندن
اناره گله ویپشتشه تراکندشه چه آوش ویکرده
anāra gəla vipəštəša tərākəndəša če āv viba
انار را به زمین زد و ترکاند و آبش ریخت
۳- پتراکنده (petrākənde): پاره کردن، منفجر کردن
ژه لینگر پتراکندهža lingar petrākənda
گونی پر از جو را پاره کردی
۴- دتراکنده (datrākənde): هل دادن کسی و زدن به جایی
مه دتراکندشه دیاریmə datrākəndəša diyāri
هلم داد و زد به دیوار
۵- ویتراکنده (vitrākənde): خطری را در مسیر کسی قرار دادن
اسبی کرا مه ویتراکنی əsba kərā mə vitrākəni
اسب را داشت به طرف من می کشاند 
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۷۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

برخی از اسامی اصیل ایرانی به همراه معنی آنها 
آبان دخت : دخترآبان ، نام زن داریوش سوم
آبتین : نام پدر فریدون پادشاه پیشدادی
آتوسا : قدرت و توانمندی – دختر کورش وزن داریوش اول
آفر : آتش – ماه نهم سال شمسی
آفره دخت : دختر آتش – دختری که در ماه آذر به دنیا آمده است .
آذرنوش‌: شیرین و دل انگیز
آذین : زیور، طاق نصرة‌، تزئین ، آرایش
آراه : نام فرشته موکل روز بیست و یکم ازماه پنجم درآئین زردشت
آرزو : کام ، مراد ، معشوق ، امید
آرش: درخشان ، آفتاب ، جد بزرگ اشکانیان – پهلوان کمانگیر ایرانی در لشگرمنوچهر
آرتین: عاقل و زیرک,نام پهلوان ایران در زمان منوچهر پادشاه پیشدادی
آرتام:والی فریگه در زمان کوروش هخامنشی
آرتمن:نام برادر بزرگ تر خشایار شاه پسر داریوش شاه
آرشام : بسیار قوی – پدر بزرگ داریوش بزرگ هخامنشی
آرمان : آرزو – خواهش – امید
آرمین : آرام گرفتن – پسر کیقباد پادشاه پیشدادی
آرمیتا: آرامش یافته ، کلمه ای زردشتی است
آریا فر: دارنده شکوه آریائی
آریا : آزاده نجیب – یکی از پادشاهان ماد – مهمترین نژاد هند و اروپائی
آریا مهر : دارنده مهر ایران – از سرداران داریوش سوم
آرین : سفید پوست آریائی
آزاده : دلیر و بی باک ، رها
آزرم : شرم ، مهر ، محبت ، عشق
آزرمدخت : یکی از ملکه های ساسانی
آزیتا : آزاده
آناهیتا : الهه آب

@Ancient_fact  ™️

پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۷۰

۱-آلمییه ( ālamiye): ولو
شدن-پهن شدن

۲-وست آبر (vast ābar):به
اندازه کافی بودن

۳-تمارزو (tamārzu): 
آرزومند بودن-علاقه
داشتن

۴-مایه شوره (māya šura):
مه گرفتگی غلیظ صبحگاه 
بهاری
۵- رخیسته ( raxiste): 
رها شدن -نجات یافتن

#گرددآورنده_فرنگیس_قلیزاده 
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۷۱
۱-لب نخونده (ləb nexunde):
شادی نکردن-چهره غمگین
داشتن
۲-تلس (təlas):  تاول
گوزاوله (guzāvəla):
تاول

۳-پیسه کیجه ( pisa kija): 
برای کسی که از هرکس  
سرکوفت می خورد وبی 
حرمتی می بیند بکار میرود

۴-ام سرده(əm sar de): 
ازاین طرف

۵-ایلی ایلی (ili ili):
یکی یکی
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@Vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- ورگه زوزه (varga zuza): روزه گرگ، 
زوزه zuza =زوزه، فریاد حیوانات
۲- پلنگه سره (palanga səre): نالش پلنگ، صدای پلنگ
سره səre = نالش
۳-خرسه گرمه (gərmə): صدای خرس شبیه غرغر
گرمه گرمه gərmə gərmə = غرغر آرام
۴-خوئه فشته (xua fəštə): صدای خوک، هن و هن خوک
فشته فشته fəštə fəštə =صدای نفس نفس زدن همراه با سر و صدا
۵- پرزه ونگ (pərza vang): صدای آهو، نالش آهو 
ونگ vang= صدای نالش و نعره آرام  بعضی حیوانات مثل گاو ، آهو
۶-گا ونگ (gā vang): ما ما ، صدای گاو
۷- گا گرنه(gā gərna): نعره و فریاد گاو شدید تر از ونگ
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۸۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبانهای_ایرانی 

واژه هایی از زبان ها و گویش های ایرانی 
ضیاء طرقدار 

همه زبان ها و گویش های ایرانی از یک ریشه هستند و بنابراین اشتراکات زیادی بین تمامی زبان های ایرانی وجود دارد . در این نوشته به تطبیق واژه های تعدادی از زبان ها و گویش های گوناگون ایرانی پرداخته شده است و این زبان ها را در بر می گیرد : تالشی ، تاتی ، آذری ، گیلکی ، تبری ، کُردی ، لُری ، لَکی ، سیستانی ، و ... 

#زبانها_و_گویشهای_ایرانی

@tarikh_astara

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- گنزه گره (ganza gəre): صدای گوزن، نالش گوزن
گره gəre ناله آرام بعضی حیوانات مثل گوزن
۲- کشکره زهار (kaškara zəhār)= سر و صدای زاغ، داد و فریاد زاغ
کشکره خونده (kaškara xunde):صدای زاغ، خواندن زاغ
۳-اشکله جیسکه جیسکه (əškəla jiskə jiskə): صدای سنجاب
۴-کوره غوئه خونده (kuraqu xunde): صدای جغد، خواندن جغد
۵-کلاجه زهار (kalāga zəhār)=کلاجی خونده (kalāji xunde) : غار غار کلاغ
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۸۳ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱-گره (gəre): نق زدن
ام خردن چده گره(əm xərdan čada gərə)
این بچه چقدر نق می زند؟ 
۲- بلبله خونده (bəlbəla xunde): چهچهه بلبل
۳- موچه جک جک (muča jək jək): جیک جیک گنجشک
۴- گا گرنه (gā gərna): فریاد و نعره گاو
گرنه (gərna): نعره
۵- اسبه شییه (asba šiys): شیهه اسب
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۸۴ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در
"کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۷۲
۱-بی وختی (bi vaxti): 
اصطلاحی برای جن زدگی

۲-بیجی ته ( biji te): اندک،
خیلی کم

۳-نیمداشت (nimdāšt):
لباس کهنه دست دوم

۴-همه جا برپرمه (hama jā bər perma): همه جاخاردرامده 
درمواقع مشکلات سخت  
پشت سرهم بکار میرود

۵- دور آوز ( dur āvaz):
دور شدن -پرهیز کردن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

 @vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- یاره (yāre)= یارسته(yārəste):جرات کردن
۲- کون دیمه به (kunə dime be): روگردان شدن، متنفر بودن
۳- پییم دوئه (payim ue): پیغام دادن
۴- پرمه (perme): بالا آمدن، درآمدن، سر بر آوردن
۵- بوراغ (burāq):خارستان
مترادف تی یه کیله ti ya kila
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۸۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- ویر برشه (vir barše): فراموشی، فراموشکار بودن
اگم ویرم مبرشو اینه وامagam virəm mabaršu ay na vām
اگر فراموشم نشود بهش خواهم گفت
۲- ویر برکرده (vir barkarde): از یاد بردن
چه گفونم وی برکرده če gafunəm vir barkarda
حرفهایش را از یاد بردم
۳- ویر آرورده (vir ārvarde): یادآوری کردن
چه گفون ویر آرورم مرا چتینه
če gafun vir ārvarəm mərā čatina
حرفهایش را بیاد می آورم برایم سخت می گذرد
۴- ویر ورده (vir varde): یاد آوردن
نشام ویر ورده nešām vir vardeنمیتوانم یاد بیاورم
۵- ویر به (vir be): یاد بودن، بیاد بودن
ویرم بوبو وام virəm bubu vām یادم باشد می گویم
گردآورنده_مریم_محسنی ۲۸۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۸۷
۱- پبسته (pebase): نسبت دادن، وصل کردن
۲- آبسته (ābaste): بار کردن
۳- دبسته (dabaste): بسته بندی کردن، بستن
۴- ویبسته (vibaste): دست و پای کسی را بستن
۵- جیبسته (jibaste): آویزان کردن، حلق آویز کردن
گردآورنده_مریم_محسنی ۲۸۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- پبشته (pebəšte): پیچیدن
۲- آپشته (āpəšte): پوشاندن
۳- ویپشته (vipəšte): به زمین زدن
۴-جیپشته (jipəšte): زدن
۵-دپشته (dapəšte): محکم زدن
گردآورنده_مریم_محسنی ۲۸۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۷۳
۱-دبرده (dabərde): 
بریدن
۲-دبردره (dabərdəra): 
بریدی
۳-دبردرونه(dabərdəruna):
بریدید
۴-دبردشونه(dabərdəšuna)
بریدند
۵-دبردمه (dabərdəma):
بریدم
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

 @vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۷۴
۱-زیارگار (ziyrgā): 
زیارتگاه
۲-زیارگا دار(ziyārgā dār):
درخت زیارت گاه-
درختی که به آن دخیل
می بندند وبه عنوان
زیارگاه مورداحترام
است
۳-چف دکرده (čəf dakarde):
بادکرده-ورم کرده
ایما دکرده (imā dakarde):
 ورم کرده-بادکرده
۴-زردآون ( zard āvən):
زرد و بادکرده
۵-برایسته (bəreiste): 
برشته شدن
برشته( bərešte): برشته
کردن
ببره (bəbre): برشته کن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

 @vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۷۵
۱-تاریکه بره(tārika bara): راه تاریک
اصطلاحی که برای روزهای 
تنگدستی وبی کسی بکار
 میرود
۲-ماره کلا ( māra kəlā):
قارچ سمی

۳-دیماژه (dimāža):
خواب نما-کابوس-
خواب بد دیدن
۴-خشمه (xašama): خرد-
زیر چیزی سنگین له شدن-
خسته وکوفته
۵-خیشی (xiši): فامیلی-
خیشاوندی-وصلت کردن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺
 
 @vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۷۶
۱-کلوتون ( kəlutun): 
ندیدبدییه-تازه به دوران
رسیده۰
۲-تس آگته ( tas āgete): 
داغ شدن۰
۳-ددارو بیدار ( dadār u bidār):
بی حساب وکتاب- بیهوده۰

۴-دخته ( daxəte): پنهان
شدن۰
۵-موچ ونسبر گته (muč u nəsbər gete): اصطلاحی 
برای آرام کردن وقانع 
نمودن طرف مقابل۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واجه🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسالا۱۷۸
۱-ژولوک (žuluk): 
شیطان-زیرک باهوش

۲-دَرَماونده (daramāvənde):
رم دادن-فراردادن

۳-دس ودیلی آبرده (das u dili ābarde): شیفته کردن
شخصی-علاقه مند کردن

۴-مکه بکه کرده(maka bəka karde):
سربه سربه گذاشتن-
یکی به دو کردن

۵-هله مله (hala mala):
محال- هرگز-براحتی امکان
پذیر نیست

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۷۹
۱-گلنده آو ( gəlanda āv):
آب جوش۰
۲-گرمه کیلا کا (garma kilā ka):
آتشدان گرم -اصطلاحی
برای زندگی گرم وآباد

۳-سا آلنگیسته (sā ālngista):سایه افتاده-نزدیک به غروب
شده 
۴-سا شه(sā še): مات مبهوت
شدن - حواس پرت شدن

۵-خاکه پورَکا (xāka pura kā)
باخاک بازی کردن -
اصطلاحی برای تلف کردن
وقت ۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۸۰

۱-میمبد (mimbad) :
ازاین به بعد
۲-قوقوره (qu qura): 
کز کردن-جمع شدن بدن
براثر سرما یا در غم وعزا

۳-رییه بر(riya bar): 
کسی که با دنبال کردن
رد پا گمشده را پیدا
میکند
۴-چفره زمین (čəfəra zamin):زمین آباد
 نشده -زمینی که
 بی کشت کار مانده

۵-آچمه (āčma): آشکار
آچمه کرده (āčma karde):
آشکار کردن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۸۱

۱-دگرا دگراهرده (dagrā dagrā harde):تلو تلوخوردن-
تعادل نداشتن در راه
رفتن

۲-پمنده (pemande): 
مکث کردن-ایستادن
دمنده (damande):
گیر کردن
۳-بال ژنده (bāl žande):
بال زدن وپریدن-
کمک مالی کردن

۴-پاچ ( pač) کوتاه-قدکوتاه

۵-کار آکرده (kār ākarde):
استفاده کردن-بکاربردن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- پگله ( pegəle): فوران کردن
۲- واج درمه (vāj darme): بر سر زبان افتادن، چشم زخم خوردن
۳- آشوریسته (āšurista): تر و تمیز شده
۴- ویشوشته (višušte): آب مالی و شستن عمودی از بالا به پایین مثل دیوار، ستون و...
مترادف ویشور آشور کرده višur āšur karde
۵- پشوشته (pešušte): برنج شستن و هرچیزی که با دودست در یک دیگ شسته می شود
گردآورنده_مریم_محسنی ۲۹۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- پترکه (petrake): منفجر شدن، شکافته شدن، باز شدن
وان زمین پترکه گلنده چی یی ای کو پگله
vān zamin petraka gəlanda čiyi ay ku pegəla
میگویند زمین منفجر شد چیز جوشانی از آن فوران کرد.
۲- آترکه (ātrake):پاره شدن
کیسه آترکه چه دیله چی ویبه
Kisa ātraka če dila či viba
کیسه پاره شد و هر چی توش بود ریخت
مترادف پزریسته pezeriste
۳-ویترکه (vitrake): برخورد کردن، عمدا خود را به کسی زدن و برخورد کردن 
چمه حالیما کرا شیم ناخور مه ویترکه
čəmə hālima kərā šim nāxavar mə vitraka
تو عالم خودم بودم داشتم می رفتم، ناگهان بهم خورد
۴-دترکه (datrake): هجوم بردن، حمله کردن
آستانه کو اسبه پیره ژنکی دترکه ای هردشه
āstāna ku əsba pira ženaki datraka ay hardaša
توی آستانه سگی به پیرزنی حمله کرده و او را خورده است
گردآورنده_مریم_محسنی ۲۹۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۸۲

۱-خره کونه آفتاو (xəra kuna āftāv):
آفتابی که زیر ابر است
ولی نورش گرمای سوزاننده
دارد
۲-کل کله سی (kəl kəla si):
روی شعله های زبانه دار
آتش سوختن

۳-خجه چومبه ( xəja čumba):
خج(xəj)گلابی وحشی
دم گلابی وحشی
 اصطلاحی برای افرادی
که کردن باریک ولاغر
دارند بکار میرود
۴-کوش (kuš): نوعی 
بیماری پوستی وقارچی
می باشد
۵-گزر (gazar): هویج
گزره خرش (gazara xəraš):
هویج فروش- اصطلاحی
برای شخص بی سروپا
بکارمی برند
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه  واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۸۳
۱-چمه ژر (čema zar):
چشم زخم
۲-بزم شو ( bazam šu):
بدرد می خورد
بایث بو (bāyis bu): 
بدرد می خورد

۳-ام ور آور ( əmvar avar):
این طرف آن طرف

۴-ام وته (əm vata): 
تردیک تر
۵-سیمکه پاتیل (simka pātil): دیگ رویی

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۸۴

۱-طمه دوازن (tama davāzən):
طمع دار کردن،طمع کار کردن

۲-سنگ آپشیه (səng āpəšiya):
مشکل ودشواری-کنایه به 
کاری نشدنی پیچیدگی کار

۳-ویری آری (viri āri):
ریخت پاش وسایل خانه-
بی نظمی

۴-تازه پرسه(tāza perasa):نوجوان

۵-د'کاره (də kāra):
میان سالی

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن 

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۸۵
۱-دسه خردن (dasa xərdan): 
بچه ای که می تواند کمکی 
بکند
۲- مین دلکه (min dalake):
وسادت کردن،پادرمیانی
کردن بین دونفر

۳-ها (hā):بله
ها (hā): آنجا

۴هاویگته (hā vigete): 
بله گرفتن-خواستگاری 
اولیه یا بله برون

۵-ها دوئه (hā due): بله
دادن-جواب مثبت دادن 
به خواستگار

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajemameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- آ (ā): آنجا
آ مندیره؟ ?ā mandira .آنجایی؟
۲- ها (hā): همانجا
ها مندیره؟ ?hā mandira همانجایی؟
۳- هته (hate): همانجا
هته مندیره؟ ?hate mandira همانجایی؟
۴- یا (yā): اینجا
یا آی؟ ?yā āy اینجا می آیی؟
۵- ه‌ِ (he): اینجا، همینجا
هِ آی؟ ? he āy اینجا (همینجا) می آیی؟
۶- هنته (hənte): همینجا
هنته آی؟ ?hənte āy همینجا می آیی؟
گردآورنده_مریم_محسنی ۲۹۲ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- آ (ā): می آید
کرا آ؟ ?(kərā ā): میخواهد بیاید؟ دارد می آید؟
کرا (kərā): دارد، درحال، می خواهد
کرا وا ؟ ?kərā vā می خواهد بگوید؟ دارد می گوید؟
کرا وا(kərā vā):در حال گفتن است
۲- نا (nā): نمی آید
کرا نا؟ (?kərā nā): نمی خواهد بیاید؟ دارد نمی آید=داره نمیاد؟
۳- پسه (pasa): کنج ، ته
پسه کو نشته pasa ku nəšta = ته نشسته
۴- پسه مسه (pasa masa): ته مه ها، کنج و کنار، گوشه کنار
نزونوم کم پسه مسه کو دریه
nezunum kam pasa masa ku dariya
نمیدانم در کدام گوشه کنار هست
۵- آدیم (ādim): نمایان، قابل دیدن
دار و دوچونی گته آدیم نی نشام اوری وینده
dār u dučuni geta ādim ni nešām avari vinde
شاخ و برگ درختها آنطرف را محاصره کرده اند قابل دیدن نیست نمیتوانم آنجا را ببینم.
گردآورنده_مریم_محسنی ۲۹۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۸۶
۱-لوئه بسر  (lua basar ):
ازحرف اصلی دور شدن

۲-دیل دلک ( dil dalak):
بدبین شدن-بیزار شدن

۳-کته هر (kəta har):
آدم حسود وناسازگار

۴-تلّه گوشت (tella gušt):
عبوس ونجسب 

۵-چم آدیم (čem ādim):
 دید رس - قابل دیدن
چم آرس (čem āras):
چیزی که دردید رس باشد

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۸۷
۱-مسه ( mase): شنیدن
مسره (masra): 
شنیده ای
۲-مسمه ( masma): 
شنیده ام
مسه نیره (masa nira):
نشنیده ای
۳-مسن (masən): 
می شنوند
مسی (masi): می شنوی
۴_مسه رونه (masa runa):
شنیده اید
مسه نیشونه (masa nišuna): 
نشنیده اند
۵_مسه نیمونه (masa nimuna)
نشنیده ایم 

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۸۸
۱-چکه ( čake): شکستن

۲-چکه ( čəka): قطره
نشرق ( našraq):قطره

۳-کفا (kafā): بالا

۴-کفاینه سر (kafāyna sar):بالای اطاق
کفاینه که (kafāyna ka):خانه بالایی

۵-کفاینه ملّه (kafāyna malla):محله بالا

#گردآورنده-فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۸۹
۱-گالیش (gāliš): کفش پلاستیکی

۲-گالیش (gāliš): گاودار 

۳-گاچ (gāč): آغل گوساله وبره
گاچ ( gāč): پای کسی که از
دوطرف کج است وباپای
گشادراه می رود
۴-حیره ( hira): سکوی 
کوتاهی به اندازدامنه خانه
دورساختمان می سازند
 که از ردّه وباران محفوظ
 است ۰
۵-جولا وج ( julā vaj):شال باف
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#واجه_واج_۶۰


#زبان_تالشی_گویش_ماسال
@vajenameh_taleshi
۱- کَم پِشتَه گالیش/ اَمیریکا گالیش (kam pešta gāliš/ amirkā gāliš): گالش زنانه کم پشت قدیمی که گرانتر از گونه های دیگر بود.  
نمونه:
خونَه خا کَم پِشتَه گالیشی ای جٚفت مٚرا ویگِه: ارباب (فلانی/ طرف)، یک جفت از گالش زنانه کم پشت برایم بگیر (بخر).

۲- رَزینَه گالیش (razina gāliš): گالش پلاستیکی/ رزینی 
نمونه:
وارٚشی را رَزینَه گالیش دَکَه: هنگام بارندگی گالش پلاستیکی/ رزینی به پا کن (بپوش).  

۳- پینَه ژَندِه (pina žande): پینه زدن، پینه دوزی، گالش های پلاستیکی که پاره می شدند پینه دوزها آن ها را با تکه های پلاستیک داغ شده پینه می زدند تا باز مدتی قابل استفاده باشند. 
نمونه:
چٚمٚه پِزَریستَه گالیشی بٚبَه بَهَرز مٚرا پینَه بٚژَنٚن: گالش پاره شده ام را ببر و بگذار برایم پینه بزنند. 

۴- دٚه بَندی (də bandi): نوعی کفش که می گفتند از روسیه  وارد می شد. 
نمونه:
دٚه بَندییَه کفش ویگِه: کفش دوبندی بگیر (بخر). 

۵- رَزینَه چَکمَه (razina čakma): چکمه پلاستیکی نرم و خیلی بلند که تا ران بلندی داشت و برای کار در مزرعه از آن استفاده می کردند. 

۶- لینگِه لینگِه (linge linge): یک پا را جمع کرده و با پای دیگر راه رفتن، لی لی  
نمونه:
خٚردَنِن لینگِه لینگِه مٚزا دَرینَه: بچه ها مشغول لی لی بازی اند.  

۷- چٚکٚرَه/ چٚکرَه (čəkəra/ čəkra): پشت ساق پا  
نمونه:
تیلّیمَه چٚمٚه چٚکٚرَه مَردَه: دویدم، پشت ساقم گرفت.  

۸- پا تونی روئَن آسوئِه (pā tuni ruan āsue): روغن مالیدن به کف پا، کنایه است از مدام در حرکت بودن و بند نیامدن در منزل
نمونه:
اٚشتَن پا تونی روئَن آسوئَه شَه: به کف پایش روغن مالیده است (مدام در راه است). 

۹- پا دَر هَوا وَشتِه (pā dar havā vašte): در فضا/هوا سیر کردن، مدعی بودن، منم منم کردن، حد خود را نشناختن (کنایه است.)  

۱۰- پا اَفزار (pā afzār): کفش 
نمونه:
ای پا را چَن جٚفت پا اَفزار دارٚه: برای یک پا چند جفت کفش دارد.

@vajenameh_taleshi
#گردآورنده_مریم_محسنی


#ویرایش_شده_برپایه_همواج

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- کوئه کرده (qua karde): کپه کردن، انباشتن
مترادف کوئه آکرده kua ākarde
۲- کوئه کوئه (kua kua):کپه کپه، خیلی زیاد، دسته دسته، فوج فوج
۳- وییر وییر (viyar viyar):خیلی خیلی ، زیاد زیاد
۴- کورور کورور (kurur kurur): دسته دسته، گروه گروه، خیلی زیاد
۵- کشه کشه (kaša kāša): بغل بغل، دسته دسته، یک بغل، خیلی زیاد
گردآورنده_مریم_محسنی ۲۹۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۹۰
۱-هم ایگله (həm igla):
همین یکی
هم ایله ( həm ila): همین یکی
۲-هنته چی ( hənta či):
چنین چیزی 
۳-هنتره ( hətara): اینگونه
هم اینگونه
هنجوره (hənjura): همین
طور - همین گونه
۴-واته (vāte): گفتن 
نواته ( nevāte): نگفتن

۵-ایزم (izəm): برمی خیزم
بلند می شوم-هیزم
نه ایزم (ne izəm ) برنمی خیزم

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_raleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- کشتکار (kəštəkār): تلاش زیاد
کشتکارینه ربارش ویرشکوئه
keəštəkārina rəbārəš viruškua
با تلاش زیاد راه آب رودخانه را باز کرد 
۲- چتینه کار (čatina kār): کار سنگین و سخت
مترادف ستمه کار sətama kār، جانه پسنده کار
jā na pesənda kār، zəlma kārظلمه کار
خوئه کارxua kār
چه سرنیویس چتینه کار به
če sarnivis čatina kār ba
سرنوشتش با کار سخت رقم خورده است
۳- غاردون (qārdun): کارتن
پیره ژنکی اشته را غاردنی نه کومه ته یی ساته
pira ženaki əšta rā qārduni na kuma teyi sāta
پیر زنی با کارتن کلبه ای برای خود ساخته است
۴- پس آمنده کار (pas āmanda kār): کار به تاخیر افتاده
مترادف پس منده کار pasmanda kār
پس آمنده کار جانی را بلایه
Pas āmanda kār jāni rā balāya
کار تاخیر افتاده بلای جان است.
۵- مین (min): مرکز
مچتی ماسالی بازاری مینی کو نوئه
mačəti Masāli bāzāri mini ku nua
مسجدی در مرکز بازار ماسال قرار دارد
گردآورنده_مریم_محسنی ۲۹۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- مین مرکه (minəmaraka): میدان ، وسط 
۲-کلشه گیل (kəlaša gil): کاهگل
۳- سیبیشکه (sibiška) تخمه آفتابگردان
۴- کوسنگلون برورده 
(kusangalun barvarde) معرکه گرفتن
۵-کله دکرده(kalla dakarde):جنگیدن، مبارزه کردن
گردآورنده_مریم_محسنی ۲۹۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱-سمند کشه (samand kaše): سیمانکاری
اشتن سراش سمند کشه
əštan sərāš samand kaša
حیاطش را سیمانکاری کرده است
۲- کیتاو خونه (kitāv xuna): کتابخانه
کیتاو خونه کیتاوون خوندشه
Kitāvxuna kitāvun xundaša
کتابهای کتابخانه را خوانده است
۳- لات (lāt) : رودخانه و ساحل سنگی و شنی اش
مترادف رباره لات 
شه لاتی را ša lāt=رباره لات برشه rəbāra lāt barša
به طرف رودخانه رفت.
۴- کئو (kau):کاهو، کبود رنگ
کئو اشکمه فو را خوبهKau əškama fu rā xuba
کاهو برای نفخ خوبست
اشکمه فو (əškama fu):نفخ معده
ماده فو (māda fu): نفخ معده
فو fu نفخ ، باد، ورم
۵- کواو (kavāv):کباب
کواو کرده kavāv karde = برشتهbərešte
گوشتی کواو بکه (ببره)
‌gušti kavāv bəka (bəbre)
گوشت را کباب کن 
گردآورنده_مریم_محسنی ۲۹۹ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۹۱
اندازه ( andāza): فرش

۲-زیلو (zilu): روفرشی

۳-لا (lā) گلیم

۴-نمه (nama): نمد

۵-کوپ ( kup): حصیر
#گردآورنده-فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- کاربلک (kār balak)= کار دلک (kār dalak): باز نشسته، از کار افتاده
۲- که دلک(ka dalak):خانه نشین
۳- کارزون (kārzun):کاربلد، ماهر، وارد به کار
مترادف زونوسته کارzunusta kār
۴- کاره کر (kāra kar): کار کننده، کارگر
۵- آخارنه(āxārna)= آخرنه(āxərna): آخری، نهایی
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۰۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- کارخونه (kārxuna): کارخانه
۲- کارخونه چی (karxuna či): کارخانه دار
۳- فندیل آکرده (fandil ākarde): باد کردن، ورم کردن، 
مترادف فو آکرده fu ākarde
فو و فندیل آکرده fu u fandil ākarde
۴- نزونوسته کار (nezunusta kār): ندانم کاری
۵- انه رس (ana ras): نرسیده، کال
مترادف:
کفتک kəftək ( به انجیر نرسیده هم میگوییم انجیله کفتک)
کاله کفتک kāla kəftək 
زفتک zəftək
کاله زفتک kāla zəftək
کاله کویی kāla kuyi 
کال کرچ kālə kərč
گاز ندشو gāz nedašu
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۰۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- ژنده (žande): کتک زدن، زدن
مترادف:
لس ژنده ləs žande ای لسی بی ای ژنده =
کتکی باید بخورد
دماله damāle د پاسر ای دمال= لگدی بهش بزن 
پنوئهpenue ایگله ای پنه= یکی بهش بکوب 
جیپشته jipəšte د گله مشت ای جیپشتشه 
دو تا مشت بهش خواباند
کوئه que ای فوکال ای کوشه= کتک مالی کردش 
یوخه کرده yuxa karde ایم یوخه کرده =حسابی زدمش
باری آگته bāri āgete چه بارش آگته= کتکی زدش 
پسوته esute ایش پسوته= سوزاندش
چکیل کرده čakil karde ایش چکیل کرده =خرد و خمیرش کرد
جان ویگتهjān vigete چه جانش ویگته= جانشو گرفت
۲- جیمنده (jimande): فالگوش ماندن، منتظر بودن، کمین کردن
بری پشتی جیمندا bari pešti jimandā=
پشت در فالگوش ایستاده بود
جیمنده که بلایی چه سر باjimanda kə balāyi če sar bā منتظره که بلایی به سر او بیاد 
۳- رغنه (rəqnq): راه آب
ای رغنه یی انته دا اته آوی را بژن
I rəqnayi ənte dā ate āvi rā bəžan
راه آبی از اینحا تا آنجا برا آب بزن
۴- پچکه (pečake): پرش چیزی در گلو، از وسط شکسته شدن چیزی
آو ای پچکه āv ay pečaka=آب در گلوش گیر کرد
باخشاوه گله مین دره پچکهbāxšāva gəla min dəre pečaka بشقاب از وسط دو نیم شد 
۵- دچکه (dačake): شکسته شدن، تغییر کردن، پیر شدن
اوختینه نی، دچکه ,avaxtina ni dačaka
اون آدم آنوختها نیست شکسته شده است.
ووزه داره گله دچکهvuza dāra gəla dačaka
آن درخت گردو کهنه شده است و آن محصول قبلی را ندارد. 
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۰۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۳۰۳
۱- دسیسته (dasiste): پاره شدن ته چیزی، سن گذشته و کهنه
کیسه بن (کون) دسیسته برز ویبه
Kisa bən(kun)dasista bərz viba
ته کیسه پاره شد برنج ریخت
۲ - ویسیسته (visiste): گود افتادن، کاملا سوخته
چه کرگه لونی وش گته ویسیسته
če karga luni vaš geta visista
لانه مرغش آتش گرفت و کاملا سوخت و از بین رفت
شمه سرا تون چرا ویسیسته
čəma sərā tun čərā visista
کف حیاط شما چرا گود افتاده است
۳- پشت دنیا (peštə dənyā): معرض دید
مترادف چمه سرčecma sar
همه چی پشت دنیا (چمه سر) نم دا زو بتلفم
hama či peštə dənyā nam dā zu bətlafəm
همه چیز را در معرض دید می گذارم تا زود دسترسی پیدا کنم
4- وا دکرده (vā dakarde): دمیدن ، با دهان چیزی را باد وارد کردن، فوت کردن، باد وارد کردن
مترادف فو دکرده fu dakarde
بری چمه زنبه مرا وا دکه
bəri čəmə zamba mərā vā daka
بیا لاستیک فرقونم را باد کن
۵- سفر (safar)= گی یل (giyal)= وره (vəra): بار، دفعه، مرتبه
چن سفر (گی یل، وره یه) کرا تنه وام
čan safar (giyal, vəra ya) kərā tə na vām)
چند باره دارم بهت می گویم
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۰۳ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- نرنره (nar nare): =افقی
چوئه گله بی نرنره بلاکنه
čua gəla bi narnare bəlākəna
آن چوب را باید افقی بگذارید
لاکنده (lākənde): انداختن،افقی گذاشتن
2- زفتک (zəftək): کال، نرسیده
سیف رسه نی زفتکه sif rasa ni zəftəka
سیب نرسیده، کال است.
3- جان درمه (jān darme): جان کندن،مردن
مترادف جان کنش  jān kanəš
کرا جان درا kərā jān darā 
جان کنش دری jān kanəš dari 
کسی که رفتار خطرناک دارد و ممکنست خود را به کشتن دهد.
4- چم ژنده (čam žande): حساب بردن، طفره رفتن
مه کو چم ژنه mə ku čam žanə
مرا می بیند خودش را جمع می کند و حساب می برد
5- لپرن (ləpərən): بزرگ و بی عرضه
یکه لپرنی یه کار نزونو
yakka ləpərəni ya kār nezunu
هیکل به آن درشتی، کار بلد نیست
#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۷۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۳۰۵
۱- ام سر دره (əm sae dəre): از این سر، رفتنی
ام سر دره مه نی ببهəm sar dəre mə ni bəba
رفتنی منو با خودت ببر
۲- اَ سردره (a sar dəre): از آن سر، آمدنی
اَ سر دره مه نی بوئهa sar dəre mə ni bua
آمدنی مرا هم بیار
۳- ام ور دره (əm var dəre):از این ور، از این طرف
مترادف
ام وری نه əm vari na ام وری کو əm vari ku
ام ور دره بری əm var dəre beri از این ور بیا
ام وری نه بری əm vari na beriاز این طرف بیا
ام وری کو اشته گوروه پیگه
əm vari ku əštə gurava pige
از این طرف جورابت را بردار
۴- اَ ور دره (a var dəre): از آن ور، از آن طرف
مترادف 
اَ وری نه a vari na، اَ وری کو a vari ki از آن ور
اَ ور دره بوئه a var dəre bua از آن ور بیار
اَ وری کو بوئه a vari ku bua از آن ور بیار
۵- ای ور آکرده (i var ākarde): در یک طرف جمع کردن، راه باز کردن، پراکندن
بشه مالون سرا کو ای ور آکه
bəše mālun sərā ku i var āka
برو گاو ها را از حیاط دور کن
خردنون ای ور آکهxərdanun i var āka بچه ها را یک طرف جمع کن (به یک طرف هدایت کن)
خلکی ای ور آکه برشه xalki i var āka baršə
مردم را به یک سمت ببر و راه باز کن و برو
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- آواز آدوئه (āvāz ādue):جواب دادن
ای را آواز آده ay rā āvāz ādaجوابش را بده 
۲- دره (dəre) = کو (ku)= نه (na): از ، در ، با
بازاره سر دره کرا آ bāzāra sar dəre kərā ā
از بازار دارد می آید
پسه یی کو نشته pasayi ku nəšta در گوشه ای نشسته
چم آبه نه خته نبوčem ābe na xəte nebuبا چشم باز نمیشود خواب رفت
۳ درور (darvar): هماهنگ، هم وزن
ممی و شمی درورینهmami u šami darvarina
ممی و شمی هم وزن هستند
۴- درمه (darme): هماهنگ بودن، ست بودن، وارد شدن، جور درآمدن
مترادف درومهdarume
ام خلا تنه درآ əm xalā təna darā
این لباس باهات میاد
ام شیی اشته دسمالی نه درا
əm šeyi əštə dasmāli na darā
این پیراهن با روسریت سته (جور درمیاد)
ای دفه ویندمه بری کو درمه
I dafa vindəma bari ku darma
یهویی دیدم ار در وارد شد
۵- ددول (dadul): خل، خل و چل، کم عقل
ددوله خردنیه dadula xərdaniya بچه بی عقلیه
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۰۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- مزا کرده (məzā karde): بازی کردن
۲- پلا مچکه مزا (pəlā mačke məzā): آشپزی بازی
۳- گشه کته مزا (geša kəta məza): عروسک بازی
۴- که کته مزا (ka kəta məzā): خانه بازی
۵- دخس دخسه مزا (daxəs daxəse məzā): قایم باشک بازی
مترادف جیخس جیخسه مزا‌jixəs jixəse məzā
۶- دومه دومه مزا (dume dume məzā): گرگ و چوپان بازی
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۰۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دخشرده ( daxšarde): زیر خاک پنهان کردن، دفن کردن
مترادف خشردهxəšarde
۲- دخشار (dəxšār): سخت، دشوار
۳- وا ژن (vā žan): باد بزن
۳- دپازه (dapāze)= دپاخته (dapaxte) =دباخته (dabāxte): باختن
۴- جلمبر (jələmbər)= جلمپر (jələmpər): لخت، برهنه
به معنی ژنده پوش و فقیر هم بکار می رود.
۵-حوصله نه (havsala na)= حفصله نه (hafsala na): با حوصله
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۰۸ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- سر (sər): سرخ، قرمز
۲- رش (raš): قهوه ای
۳- سوز (savz): سبز
۴- کئو (kau): آبی ، سورمه ای، کبود
۵- خاکی (xāki): توسی، خاکستری
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۰۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- ایسبی (isbi)= ایسپی (ispi): سفید
۲- کاچ (kāč): خیلی سفید
۳- میشینی (mišini): بنفش
۴- خانم رنگی (xānəm rangi): صورتی
۵- ویمرده رنگ (vimarda rang): رنگ تیره
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۱۰ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- سرکونه کرده (sarəkune karde) =
سر و کونه کرده (sar u kune karde) = 
سر بنه کرده( sarə bəne karde) = 
ویگاردنده (vigārdənde): سروته کردن
کیسه سرکونه بکه= سر بنه بکه = ویگاردن چه برزی ویکه (تی آکه)
kisa sar ə kune bəka = sar ə bəne bəka = vigārdən če bərzi vika (tey āka)
کیسه را سر وته کن برنجش را خالی کن.
۲- بلواز آلکه (balvāz ālake): در رفتن
اینه واتمه مشه هنی بلواز آلکه
ayna vātəma mašə hani balvāz ālaka
به او گفتم نرو، باز در رفت
۲- سرکونه به (sarə kune be) =
سر بنه به (sarə bəne be)
سر و کلافه گم کردن، دستپاچه شدن
اه همیشه سر و کونه یه a hamiša sarə kuneya
اون همیشه دستپاچه است 
ام خوری شون ای دوئه، سر و کونه به=سر و بنه به شه
əm xavari ay šun dua,sar u kune ba (sar ə bəne ba) ša
این خبر را بهش دادند، دستپاچه شد و رفت.
۳- سر و کون ای به sar u kun i be
چه سرکون ای یه če sar u kun i ya
از بالا تا پایین یک اندازه است (منظور یکسره چاق است)
۴- سر و کون گاردنده sar u kun gārdənde= دستی به سر کاری کشیدن ، کاری را انجام دادن
هه نی اومه سر و کونی گاردندشه و شه
ha ni uma sar u kuni gārdəndəša u ša
او هم آمد دستی به سر کارها کشید و رفت
۵- میمونه برکری (mimuna barkari): بیرون کردن مهمان . به مهمان بی احترامی کردن به منظور اینکه زود تصمیم به رفتن بگیرد
میمون اشته که منده، که دمروف، میمونه برکری یه
mimun əštə ka manda ka damaruf, mimuna barkariya
مهمان خانه شماست خانه را جارو نکن ، برای اینکه معنی اش مهمان بیرون کردن است.
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۱۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دتاوه (datāve): تابیدن
چرا سو ام سرا دتاویسته روشون آکردشه 
čərā su əm sərā datavista rušun ākardaša
نور چراغ به این حیاط تابیده و روشن کرده است
۲- تاوش (tāvəš)= تاو (tāv): عجله
چرا تاو ش =تاو داره čənta tāvəš=tāv dāri
چرا عجله داری؟
۳- تاویسته (tāviste): عجله داشتن 
زو خای بشی تاویستا zu xāy bəši, tāvistā
زود میخواست برود، عجله داشت
۴- پتاوه (petāve): تحمل کردن
هر جوری استه بی پتاوه har juri esta bi petāve
هر طور شده باید تحمل کند
۵- (ویتاوه): دستگیری کردن، حمایت کردن
هیچی نبو کردن ته بی ای ویتاوی 
hiči karde nebu tə bi ay vitāvi
کاری نمی شود کرد تو باید حمایتش کنی
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۱۲ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

بسیاری واژگان امروز در زبان‌ها و لهجه‌های ایرانی، ریشه در  زبان‌های هخامنشی و پهلوی دارند. در این متن به شماری از واژگان عصر هخامنشی که هنوز استفاده میشوند اشاره شده است:

هخامنشی             فارسی امروز

دروگ  _ _ _ _ _ _ _  دروغ
ستونا  _ _ _ _ _ _ _  ستون‌ها
راستام  _ _ _ _ _ _ _  راست
دئیوا  _ _ _ _ _ _ _  دیوها
اسبار  _ _ _ _ _ _ _  اسوار (سوار)
مِرغا  _ _ _ _ _ _ _  مرغ
گوسپندا  _ _ _ _ _ _ _  گوسفند
کوف  _ _ _ _ _ _ _  کوه
داریامی  _ _ _ _ _ _ _  دارم
دریَ  _ _ _ _ _ _ _  دریا
زورَ  _ _ _ _ _ _ _  زور
زورَکَرَ  _ _ _ _ _ _ _  زورگر ، ظالم
تونوا  _ _ _ _ _ _ _  توانا 
روت  _ _ _ _ _ _ _  رود  _ رودخانه
وزرگ  _ _ _ _ _ _ _  بزرگ
تومه‌یا  _ _ _ _ _ _ _  تخمه (نژاد)

@Ancient_fact  ™️

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- بینایی کرده (bināyi karde)= را بینایی کرده (rā bināyi karde): ارشاد کردن، راهنمایی کردن
ایته ای را را بینایی بکه
I te ay rā  bināyi bəka
کمی راهنماییش کن
۲- را درنده (rā darende): راه انداختن
خلکی کاری را درنده خدا خش آ
xalki kāri rā darande xədā xəš ā
کار مردم را راه انداختن خدا را خوش می آید
۳- ور (var): طرف 
از اَ وری نه آم az a vari na ām
من ار آن طرف می آیم
۴-ریه برده (riya barde): رد یابی کردن
مترادف ریه آبردهriya ābarde
چه ریه آبردشهče riya ābardaša
او را ردیابی کرده است
۵- کونه (kuna): ته، ریشه
کونه کو بکنkuna ku bəkan
از ریشه در بیار
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۱۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- حال دره شه (hāl dəre še): از خود بیخود شدن، بیهوش شدن، ضعف کردن، از حال رفتن
۲- اشتن پسند (əštan paaənd): خودپسند
مترادف از مرا مرم (az mərā merəm): از خود راضی
۳- پکنده (pekande): از بیخ کندن، از ریشه درآوردن
۴- کونه (kuna): ته، ریشه
۵- ویرنده (virande): از پای درآوردن، از بلندی چیزی را به پایین انداختن 
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۱۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- پیلّ (pill)= پیلّه (pilla): بزرگ
پیلّ آبه pill ābaبزرگ شده
پیلّه بواَpilla buaبزرگ را بیار
۲- پیلّه لی (pilla li)= پیلّه گله (pilla gəla): بزرگه ، بزرگتره،  بزرگترین
پیلّه لی بواَpilla li buaبزرگتره را بیار 
پیلّه گله بواَ بزرگترین را بیار
۳- روک (ruk): کوچک
روک بواَ ruk buaکوچک را بیار
مترادف کتهkəta
کته بواَ kəta buaکوچک را بیار
۴- روکه (ruka)= روکه لی (ruka li)= روکه گله(ruka gəla) کوچکه، کوچکتره، کوچکترین
روکه لی بواَ=روکه گله بواَ 
کوچکتره یا کوچکترین را بیار
روکه گله مترادف کته گلهkəta gəla
۵- مین نه (minna)= مین نه لی (minna li)= مین نه گله (minna gəla): وسطی، میانی
مین نه لی =مین نه گله بواَ
وسطی را بیار
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۱۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

به تالشی؛ به این سنگ میگن سوئهَ سنگ

کاربرد؛ برای تیز کردن چاقو ، داس

#زبان_تالش_گویش_ماسال ۱۹۲

۱-ولا آکرده (vəlā ākarde):
پهن کردن-پخش کرد

۲- پرنده ( perande): پهن
کردن لباس روی طناب
پرنده (perande): چیزی 
را به طرف بالا پرت کردن

۳-ورآکته(var āgete):هوای
یکی راداشتن-موظب یکی
بودن
۴-ورشه (var še): پیش
یکی رفتن-غرض ورزی
کردن
۵-سرآدوئه (sar ādue):
رها کردن-ول کردن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال  ۱۹۳
۱-کت کُلُفت ( kate kuluft):
اصطلاحی که برای افراد
سرشناس ونامدار بکار رود۰

۲-کرفی (kərafi): یهویی
عصبانی شدن-ازکوره در
رفتن
۳-سرژنده (sar žande):
بجایی یا به یکی سرزدن
جویای حال شدن-
سرچیزی را بریدن

۴-سر کلافه اوی آکرده (sarə kalāfa avi ākarde):سردر گم
بودن-سرگردان بودن

۵-سره سیما به (ssra simā be): 
سراسیمه شدن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۱۹۴
۱-کنجه دلکه (kənja dalake): خانه
نشین شدن-گوشه گیر 

۲-تره هر (rara har): غمخواردیگران بودن-به فکر مشکل دیگران بودن

۳-ورچاکنده (var čākənde):ورشکست
شدن
۴-شخته (šaxta):یخبندان

۵-وره تیره (vara tira)برف آبکی
همراه باباران
آوه ور(āva var): برف آبکی
همراه باران

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

چارلی چاپلینی واته؛

اگه شاداستیره یباش
خنده بکه دا غم خاوی 
کو مَئزه۰
اگه غمگین بیره آروم
برمسه بکه دا شادی
نا اومید  مَه آبو۰

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1- چه مونو چه! خاسه چی! (čə  munu čə xāsa či): قیافه شو! 
مسخره!
کنایه ای است در جواب کسی که با ادا  درآوردن چهره اش با کسی یکی به دو می کند و یا حرف بی ربط می زند و لج کسی را در می آورد.
2- گله برن (gəla baran): یکی بافته نشده یا جا مانده یا یکی افتاده
 (اصطلاحی در بافتن)
3- ریفتینگ (rifting): قلاب زدن ریسمان، نوعی گره ریسمان
4- زلمک (zəlmak): آدم لاغر نحیف
زلمکه هم گفته می شود
ریفتیک مترادف زلمک
5- البهل (albahal): فورا
البلی (albaly) هم گفته می شود.
6- فش فشه (faš faše): همدیگر را به فحش گرفتن
7- مقولی (maquli): چه خوب شد!
8- چکه دوراز (čaka davrāz): ناسالم، مندرس، آدم ناسالم که به زور از عهده کارهایش برآید.
9- درج (dərej): پشت کوهی
10- فنگه فنگه کرده (fəngə fəngə karde): من و من کردن، فس فس کردن
11- دنگی ژنده (dangi žande): اجازه حرف زدن ندادن،صدای کسی را خفه کردن
12- خست (xast): متراکم،فشرده
مترادف یندی کون (yandi kun)
13- علم قلمه کار کرده (alam qalama kār karde): بی مسئولیت کار کردن،بی دقت کار کردن
14- آمرسه (āmarasa): ناکام
15- برازمبه به (barāzəmba be): مسئولیت نداشتن،ضامن نبودن
#گردآورنده_مریم_محسنی
#ویراستاری_نشده 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۱۹۵
۱- لیسون (laysun): باران
سیل آسا

۲-توله آو (tula āv): آب
گل آلود

۳-فیت فیت وارش (fit fita  vārəš):دانه های ریز باران

۴-تکو (taku): تکان-حرکت
تکو دوئه (taku due): تکان
 دادن- ازجاحرکت دادن

۵-آرمه (ārme): عادت
کردن-دم کشیدن غذا

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالش_گویش_ماسال ۱۹۶
۱-آتش به کلا (ātaš ba kəlā): تند خو-عصبانی

۲-فیریک ویدوئه (firik vidue): اخم کردن

۳-افری تفری (afri tafri):پراکنده شدن
-سرگردان شدن

۴-اگزاشته (āgzāšte): تمام کردن کاری

۵-آتراکنده (ātrākənde):ترکاندن-پاره کردن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- بدگوره (bad gura): عوضی، بددل، بدخواه 
بد گوره یه bad gura ya بددل و عوضیه
۲- بدجل (bad jal): کینه بدل ، انتقام گیر 
اینه کار مدا بدجله ترا هنته ننه
ay na kār madā bad jala tərā hənta nena
با او کارت نباشه انتقامگیره ازت نمیگذرد
۳- بد سر (bad sar): نساز ، ناسازگار
بد سره اینه ساته نبو bad sara ay na sāte nebu
ناسازگار هست با او سازش امکان ندارد
۴- دوشته پا (davašta pā): فراری، در حال فرار
مگه دوشته پایمهmaga davašta pāyma مگه دارم فرار می کنم
۵- هیچ (hič)= هیچه چی (hiča či)=
اته بره (atabara): بدگل، زشت
هیچه hiča ، هیچه چیه hiča čiya قیافه نداره، بد گله 
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۱۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دی یر (diyar): سایر، دیگر
دی یر بلایی د چه سر ما
diyar balā yi de če sar mā
بلای دیگری دوباره (دیگر) به سرش نیاد
۲- دِ (de) : دیگر، دوباره
دِ (دواره) مشه de maše دیگر (دوباره) نرو
۳- دی یری (diyari): دیگری، غریبه، سایر، کس دیگر
مترادف دی یرکس diyar kas، دیگران
دی یری را موا diyari rā mavā به کس دیگر نگو
دیه ری یون را موا diyariun rā mavā به دیگران نگو
دی یرون diyarun هم گفته می شود
۵- دی یر چی (diyarči):چیز دیگر
دی یر چی نخای diyar či nexāy چیز دیگری نمی خواهی
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۱۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دی یر گله (diyar gəla): یکی دیگر
دی یر گله آده diyar gəla āda یکی دیگر بده
۲- آلخیسته (ălexiste): گیر دادن، گیر کردن
مترادف واکف داشته (vākəf dăšte)
زور ای آلخیسته zur ay ālexista
بیخودی بهش گیر داد
چمه خلا بره تا آلخیسته
čəmə xalā bəra tā ālexista
لباسم به یک بوته خار گیر کرد
۳- دلخیسته (dalexiste): دنبال کسی راه افتادن
مه دلخیسته مه نه اومه
mə dalexista mə na uma
دنبالم راه افتد با من آمد
۴- پلخیسته (pelxiste): با سماجت گیر دادن و چیزی را از کسی خواستن
ای پلخیسته اشته ماشونی مه آده، ای نی پیگته ای آدوئه
از او خواست ماشینت را بده او هم برداشت بهش داد
۵- جیلخیسته (jilexiste): آویزان کسی شدن
ویندمه ته جیلخیسته ته نه راه دلکه اومه
Vindəma tə jilexiste tə na rā dalaka uma
دیدم آویزانت شد با تو راه افتاد اومد
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۱۸ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- آلِخیسته (ălexiste): گیر دادن، گیر کردن
مترادف واکف داشته (vākəf dăšte)
زور ای آلخیسته zur ay ālexista
بیخودی بهش گیر داد
اَ واکف داره a vākəf dārə او گیری است
چمه خلا بره تا آلخیسته
čəmə xalā bəra tā ālexista
لباسم به یک بوته خار گیر کرد
۲- دَلِخیسته (dalexiste): دنبال کسی راه افتادن
مه دلخیسته مه نه اومه
mə dalexista mə na uma
دنبالم راه افتد با من آمد
۳- پِلِخیسته (pelexiste): با سماجت گیر دادن و چیزی را از کسی خواستن
ای پلخیسته اشته ماشونی مه آده، ای نی پیگته ای آدوئه
سماجت کرد ماشینت را بده او هم برداشت بهش داد
۴- جیلخیسته (jilexiste): آویزان کسی شدن
ویندمه ته جیلخیسته ته نه راه دلکه اومه
Vindəma tə jilexiste tə na rā dalaka uma
دیدم آویزانت شد با تو راه افتاد اومد
۵- ویلخیسته (vilexiste): شل و ول شده  و آویزان
اشته شیه تیلیف ویلخیسته
əštə šeya tilif vilexista
آستین پیراهنت شل و ول شده و آویزان است
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۱۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- دی یر گله (diyar gəla): یکی دیگر
دی یر گله آده diyar gəla āda یکی دیگر بده
۲- مشناس (mašnās):غریبه، بیگانه
مشناسی یا گردیmašnāsi yā gardiغریبه ای اینجا می گشت
۳- کش آگته(kaš āgete)= کشه آگته(kaša āgete): بغل کردن
کشه (kaša): بغل
۴- ور آگته (var āgete): حمایت کردن، در کنار خود گرفتن، بغل کردن
۵- پس اومه (pas ume): به عقب آمدن
کرا پس آی، ویترکه ایkərā pas āy vitraka ay
داشت عقب می آمد بهش برخورد کرد
مترادف کون پس اومه kun pas ume
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۲۰   
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- ویلکه (vilake): از پای در آمدن
اَ د ویلکه a de vilaka او دیگر از پای درآمد. او دیگر رفت
۲- بندی پسا (bəndi pasā)= 
یندی پسا (yandi pasā): پی در پی، پشت سر هم
ایلی ایلی بندی پسا شینه
ili ili bəndi pasā šina 
یکی یکی پشت سر هم رفتند
۳- پس ورده (pas varde): پس آوردن
هر چی بردشا پس وردشه
har či bardašā pas vardəša
هر چیزی برده بود پس آورد
۴- پس ژنده (pas žande): جا گذاشتن
اشتن پلتاش پس ژنده
əštan paltāš pas žanda
پالتویش را جا گذاشت
۵- پس آدوئه (pas ādue): پس دادن
سره دسمالش خریا خشش نامه پس آدوشه
sara dasmāləš xəryā xəšəš nāma pasəš ādua
روسری خریده بود خوشش نیامد پس داد
گردآورنده_مریم_محسنی ۳۲۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- ویترک ویترک(vitrak vitrak):شتابان
۲-ویترک آترک(vitrak ātrak): هل هلکی
۳- دچیکه بر (dačika bər): مزاحم، کسی که به دیگران بیخود گیر می دهد و سر به سر می گذارد
مترادف دشکنه dəškəne، آلخه برālexa bər
۴- خله وشکنی (xəla vəškəni): تفتیش مکانی خودمانی
۵- خل پبش به (xəl pebəš be): در تنگنای مکانی بودن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۶۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- ومبه ومبه (vəmbə vəmbe): صدای پشه و مگس
دا خاو آشیمه پونشه گله چمه گوشی کونی کو ومبه ومبه کردشه مه ایزاوندشه
dā xāv āšima puneša gəla čəmə guši kuni ku vəmbə vəmbə kardəša mə izāvəndəša
تا بخواب رفتم یک پشه درِ گوشم وز وز گرد و بیدارم کرد
۲- تمبه تمبه (təmbə təmbə): صدای کوبیدن به چیزی
چه کنه چلیکی کوئه تمبه تمبه چمه کوشی کو دری یه 
če kana čaliki kue təmbə tembə čəmə guši ku dariya
صدای کوبیدنش بر پیت حلبی توی گوشم هست
۳- هرای هرای (harāy harāy): داد و فریاد
چرا هرای هرای کریر؟ ? čərā harāy harāy karir 
چرا داد و فریاد می کردی؟
۴- لغه لغه (ləqe ləqə): صدای شیء فلزی کهنه و قراضه که لق شده باشد
مترادف غرته غرتهqərtə qərtə
کنه باره بره ماشونی لغه لغه کری کرا شی کفا
kana bāra bara māšuni ləqə ləqə kari kərā ši
وانت قراضه ای لق لق می زد داشت می رفت بالا
۵- فوزه فوزه (fuza fuza) : سوت زنان
فوزه فوزه نه کرا شی fuza fuza na kərā ši
سوت زنان داشت می رفت
#گردآورنده_مریم_محسنی ۳۲۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

❤️❤️تالشه کیله را❤️❤️


ته چسکه پرزه مونی    خاصه النزه مونی
وله باغی دیله کو         الاله غمزه مونی

ته دردی درمونیره        رگی دیله خونیره    
ته سازینه بی خونده     تالشه دستونیره  

 دیلی مینه کو نشی     اسپیه مرواری شی
چمونی تصمیم داری    اشته یاری بکشی

والیوه هرچی کره         گول اشته سر پکره
خاصه بهار، گِشه شی    اشته خلا دکره

کیله لی جان کیله لی    ته برده ره ام دیلی
اشته سری راست اکه     ته بوینم تی یه لی

سوزه تومه تاییره        بهاری همراییه 
روکه مایی دیلی را       ته لاله دریاییره 

ستاره شی ژنه سو        اشته دسی النگو
قشنگی کو نژنی           آفتاوینه ته هیچ مو

آستمونی ماییره           سغه داری ساییره
پپو  شیوار چمونی       فرنگینه خواییره 

جاده خواره مرا           بلبله زاره مرا
ته هرجایی بوینم         دنیا بهاره مرا

کیله لی جان کیله لی    ته برده ره ام دیلی
اشته سری راست اکه     ته بوینم تی یه لی


#فرزانه_قربانی 

https://t.me/asheghanehayyekzan

خردَنی
اشتن دِه دِه نه واتشه 
اگر بهشت اشته حقه
پس چرا اشته دَسون دیله درِ نیه
و اشته پا بنی نوئه؟
دِه دِه  واته اَی زمین نوئمه تا ته کشه آگرم
هرکس دِه دِه داره خدا اَی را  بداره
و هرکس هم نداره خدا چه نه نه بیامرزه 
چه روح شاد بکره

#مهدی_معصوم_گسکره

پست واژه

تاملی در زبان تالشی

زبان تالشی هم مانند هر زبان دیگری از مبانی و اصولی اولیه و اساسی برخوردار است .
بیشک چشم پوشی از مبانی و اصول اولیه ی هر زبانی منجمله زبان تالشی خطایی فاحش و غیر قابل اجتناب است . 
 ‏در این زبان که قدمتی تاریخی دارد مانند همه ی زبانهای متداول جهان نباید فقط به سطح نگریسته شود و از ریشه و اعماق آن بی خبر بود  فی المثل اگر واژه ای به گوش آید و تکرار شود گفته شود که این واژه همان است که نیاکانمان ادا کرده اند ،
 ‏خیر زبان هم پا به پای انسان در بر خورد با پدیده های طبیعی و رویدادهای اجتماعی تغییر کرده است و این تغییر چه با قراردادهای اجتماعی و چه با دگرگونی طبیعت در همه ی زمینه ها مشهود است .
 ‏شاید بتوان پذیرفت که بر خورد نیا کانمان با واژگان بسیط همانی اند که امروزه به کار گرفته میشوند اما مگر میتوان زبانها را محدود به کلمات بسیط دانست و مگر میتوان با واژگان ساده در هر زبانی به پیشرفت و ترقی نایل شد و مگر میتوان بقا و دوام انسان را بی ارتباط با انسانها و اقوام گوناگون در نظر گرفت ؟
 ‏یکی از پیشرفتها و دگرگونی های هر  زبانی در داد و ستد و به کار گیری واژگان زبانی اقوام دیگر نهفته است که این همان نتایج همزیستی و همجواری و ارتباط آدمیان با اقوام و قومیتهای دیگر است .
 ‏چنانچه اول بار وسیله ای خاص در منطقه ای خاص سر برون کرده باشد و نامی خاص به خود گرفته باشد منطقه ی همجوار و یا خارج از آن منطقه ی خاص در بر خورد با آن پدیده یا اختراع و یا نامگذاری برخوردی منفعل  نخواهد داشت که زبان تالشی هم از این رویداد خجسته بی نصیب نمانده است 
 ‏سرشت و فطرت آدمی اقتضا دارد تا در بر خورد با رویدادها حالتی هوشمندانه  را در پیش گیرد . بدوا از تجارب گذشتگان بهره میگیرد و چنانچه با پدیده و رخداد نوی روبرو گردد ابتدا در پی شناختش بر می آید و پس از شناخت و آگاهی از کم و کیف آن همچون راه و روشی نو از مواهبش بر خوردار میگردد .
 ‏
 ‏نکته ی قابل تامل در باب زبانها این است که چگونه زبانها منجمله زبان تالشی از نکات و قواعد دستوری مایه گرفته است آیا انسانهای اولیه به خودی خود با این قواعد و دستور آشنا شده اند یا خیر در دوره ای از ترقی و بلوغ زبانی از نخبگان و آموزش یارانی بهره برده اند ؟ 
 ‏آیا میتوان پذیرفت که نیاکان ما در بدو امر اینهمه واژه را یکجا بکار برده اند یا خیر مرور زمان یا ارتباط تنگاتنگ با دیگر قومیتها بر مخزن واژگانشان افزوده است ؟
 ‏از افعال و مصادر ساده و مرکب چنین پیداست که کار بسامان کردن و منظم کردن واژگان خود حدیث مفصلی است از این مجمل .
 ‏مقایسه ی زبان تالشی با زبان فارسی و ذکر نمونه هایی از آن شناخت ما را در این مسیر هموار خواهد ساخت که در اینجا به پاره ای از آن اشاره خواهد رفت .
 ‏۱- زبان تالشی نیز همانند زبان فارسی از هر دو طریق فعل ساده و فعل مرکب بهره میگیرد که در نگاه اول ساده تر و راحت تر از زبان فارسی در گوش و جان مخاطب می نشیند مثل 
 ‏دبرده ( dabərde ) : بریدن .
 ‏که با حروف پیشوندی آ ، ب ، پ ، ج ، د ، و .
 ‏در ابتدای بن فعل  زیباتر و ساده تر از زبان فارسی به چشم می آید مثل 
 ‏
 ‏آبر ( ābər ) : از بالا ببُر .
 ‏ببر ( bəbər ) :  ببُر . *
 ‏پِبر ( pebər ) : به سمت بالا ببُر . 
 ‏جیبر ( jibər ) : از پایین ببُر .
 ‏دَبر ( dabər ) :  به سمت داخل ببُر .
 ‏ویبر ( vibər ) :  به سمت پایین ببُر .

مثال دیگر از فعل ساده ی 
داشته ( dāšte ) : داشتن .
آدار ( ādār ) : از بالا داشته باش .
بدار ( bədār ) : داشته باش .
پدار ( pedār ) : به سمت بالا داشته باش /  وزن کردن هم از این فعل مورد استفاده است .
جیدار ( jidār ) : از پایین به بالا داشته باش / نگهدار .
ددار ( dadār ) : به سمت داخل نگهدار / داشته باش که معنای هیچ هم از آن مستفاد میشود . *
ویدار ( vidār ) : به سوی پایین بگیر / بیانداز / شلیک کن .

مثال دیگر از مصدر 
دروفته ( darufte ) : روفتن /روبیدن .
آروف ( āruf ) :  از بالا بروب .
بروف ( bəruf ) :  بروب . *
پِروف ( peruf ) :  به سمت بالا بروب .
جیروف ( jiruf ) :  از پایین بروب .
دَروف ( daruf ) :  به سمت داخل بروب .
ویروف ( viruf ) :  به سمت پایین بروب .

مثال دیگر از مصدر 
پرده ( pərde ) : راه رفتن .
آپر ( āpər ) :  از سمت بالا راه کن .
بپر ( bəpər ) : راه کن .
 ‏پپر ( pepər ) :  به سمت بالا راه کن .
 ‏جیپر ( jipər ) : از پایین  به بالا راه کن .
 ‏دَپر ( dapər ) : از رو راه کن .
 ‏ویپر ( vipər ) : از سطح به پایین راه کن  ‌.

۲- آنچه معلوم است همه ی افعالی را که با پیشوندهای آ ، ب ، پ ، ج ، د ، و ساخته شده اند از مصدر و ریشه ای مشخص مایه گرفته اند سوال این است که افعال 
آچَم ( āčam ) و آچِم ( āčem ) و آدیم (  ādim ) و امثالهم از چه مصدری برخاسته اند ؟

 به نظر میرسد که این افعال از اصطلاحات نخبگان و آموزشیاران زبان ت

الشی در دوره ای خاص ازتاریخ این زبان است که عالمانه هم در شمال و هم در مرکز و هم در قسمت جنوبی تالش از آنها بهره بر میگیرند .
همچنانکه مشاهده میشود افعال بکار رفته در زبان  تالشی ساده تر از زبان فارسی است ، زبانی که از دل خروارها خاک سربرون کرده است و اینهمه زیبایی و سادگی و رسایی به قامت کشیده ممکن نیست که در دوره ای از تاریخ اجتماعی بدون آموزشیار و معلم و استاد به این اندازه از قواعد و نظم و دستور دست یافته باشد .

 ‏* این موارد کمتر مورد استعمال است .

محمدرضا فدائی 
اول شهریور ۹۸
 ‏ 
 
 ‏🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۳۰۳


۱- چوسکی ( čuski ) : 

دمدمی مزاج / زودرنج .


۲- چوله ( čula ) : ابلق .

سییا چوله ( siyā čula ) : سیاه ابلقی .


۳- سره برنج ( sərə bərənj ) :

 سرخ و برنجی .


۴- سر چوله ( sər čula ) : سرخ ابلقی .


۵- سر تور ( sar tur ) :

 آتشی ، عصبی ، دیوانه .


#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۳۰۴


۱- درزه بندینه (   darza bandina ) : 

مقدار کاهی راکه از ناحیه ی سر گره می زنند و بهنگام بستن آن را به دو قسمت کرده و مقدار تقریبی ۸ چنگه ( čange ) شالی ( هر چنگه به اندازه ی یک چنگ دست ) که به آن کوتاله ( kutāle )  میگویند گفته میشود را با آن می بندند .


۲- لیوه بندینه ( liva bandina ) : 

شاخه ی تر بلندی را از ناحیه ی نوک آنقدر می تابانند تا به صورت گره در آورند که به آن بول ( bul ) میگویند .
سپس  شاخه های  برگ بریده شده را به صورت چپ و راست در درازای یکدست قرار میدهند که به آن کش آکرده ( kaš ākarde ) میگویند .
 آنگاه همان شاخه ی یک سر گره دار را از سوراخ برگهای در درازای دست قرار گرفته عبور میدهند و ته ی شاخه ی گره دار را وارد گره اولیه  کرده و دوباره آن را می تابانند و از آن گره ی دیگری میسازند که به این عمل بندینه میگویند و چون برگ مورد نیازشان در آن جای گرفته است به آن لیوه بندینه لقب داده اند .
 


۳- ایزمه بندینه ( izəma bandina ) : 

شاخه ی تر دو سر گره داری را ( بول bul ) که هیمه یا هیزم مورد نیازشان را در درون آن جای داده و با چوبی که از گره ی ته شاخه عبور میدهند کوله چو ( kula ču ) و بر کول و دوش میگیرند را گویند .


۴- کور کور دوئه ( kur kur due ) : 
تحریک کردن .


۵- کوری دوئه ( kuri due ) : اذیت کردن .
 ‏من کوری مده ( mən kuri mada ) :
 ‏اذیتم نکن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-ایسبی روشون(isbi rušun) سفید روی، سفید مفید
ایسبی روشونه کینه ته یی ویندمه
Aaisbi rušuna kina teyi vindəma
دختر سفید رویی را دیدم
۲- سیا تاوه (siyā tāva): سبزه، گندمگون
مترادف گندمی(gandəmi)
سیا تاوه ژنکی یا (siyā tāva ženakiya)
خانم سبزه ای(سبزه رویی) بود.
۳- سیا (siyā)= سیا آلوس siyā ālus = سیاه چرده
مترادف سیا زرتل (siyā zərtəl )
سیا آلوسا siyā ālusā
رنگش پوستش خیلی سیاه بود
سیا مردکیا siyā merdakiyā
مردی سیاه رو بود
۴ - زرد پژن (zard pežan): زرد روی، زردگونه
مترادف زرده گونه (zarda guna)
خردنی رنگ رو ایته زرد پژنا
xərdani rangə ru zard pežanā
بچه زرد روی بود. رنگ چهره بچه به زردی می زد
۵- سر سورخون (sərə surxun): سرخ روی
مترادف سورخونsurxun
یکه پیله سر سورخونه ژنکی یا
yakka pilla surxuna ženakiyā
خانم قوی هیکل و سرخرویی بود.
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۵۱ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- ما دلکه روز (mā dalaka ruz): روز تولد
اشته ما دلکه روز مبارک بوبو
əšte mā dalaka ruz məbārak bubu
روز تولدت مبارک باد
۲- ما گته (mā gete): ابتداء شیرین شدن و رسیدن میوه روی درخت
خرو کرا ما گره xaru kərā mā gerə
آلوچه تازه دارد شیرین می شود.
۳- سر آشتاونده (sar āštāvənde): از راه بدر کردن
مترادف سر تاونده (sar tāvənde)
چه کینه سرشون آشتاونده (تاونده) ایشون
دوازنده
če kina saršun āštāvənda (tāvənda)ayšun davāzənda
دخترش را از راه بدر کردند و فراری دادند.
۴- خره مشی آلکه (xara meši ālake): وقتی خرمگس به تن حیوانات می چسبد حیوان بیقرار می شود و به این طرف و آنطرف می دود این حالت را می گویند و البته برای انسانی هم که بی دلیل عصبانی می شود و بهانه گیری می کنند به صورت توهین بکار می رود.
هنی خره مشی آلکهhani xara meši ālaka
باز شروع کرد
۵- بولور آکرده (bulur ākarde): کندن پوست سبز گردو
مترادف پات آکرده (pāt ākarde)، سوروم آکرده (surum ākarde)
اورو ووزه گلان بولور =پات= سوروم آکرم
uru vuza gəlān bulur= pāt= surum ākaram
امروز گردو ها را از پوستش در بیاریم
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۵۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پیل pill= پیلله (pilla)= یکه yakka = 
یتقyataq= الکات alakāt=هده چی (hada či)= چندی چی(čəndi či)
اشتن که پیل ساتشهəštan ka pill sātaša
خانه اش را بزرگ ساخته است
پیلله سرایی داره pilla sərāyi dārə حیاط بزرگی دارد
یکه چی یه yakka čiya خیلی بزرگ است
یکه یتقه (الکاته) امبارتی یه yakka yataqa )alakāta( ambaratiya 
ساختمان خیلی خیلی بزرگیست
هده چی یه که تکو دوئه نبو hada čya k ə taku due nebu چقدر بزرگ است نمیشود تکان داد
چه ترنه چندی چی یه če tərna čəndi čiya
شکمش چقدر بزرگ است
۲-وییر (viyar): برزیر پاتیله کو وییر دکردهbərzir pātila ku viyar dakarda برنج را تو دیگ زیاد ریختی
۳- وییر پیسته (viyar piste): زیاده خواهی
۴- پیسته (piste): هوس کردن، خواستن
اورو مه کاکا پیهuru mə kākā piya
امروز کاکا (شیرینی خانگی) هوس کردم
۵-کون آگرد کرده (kun āgard karde): برگشتن، باز گشتن
مترادف آگردهāgarde
شه د روز ها منده هنی کون آگرد کردشه
ša də ruz hā manda hani kun āgard kardəša رفت دو روز آنجا ماند باز هم برگشت
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۵۳ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_tales

چمونم زال آکرده نا اومیره 
لوکم شمشال* آکرده نا اومیره
چمه پرپره ناجان  ایله ایله  
دلی کوم چال آکرده نا اومیره
#معصومه_اپروز

چشمهایم را سفید کردم تو نیامدی 
گلویم را مثل شمشال کردم تو نیامدی 
آرزوهای پرپر شده ام را یکی یکی 
در دلم دفن کردم تو نیامدی 
*شمشال: یک نوع نی فلزی است که در مناطق کردنشین متداول است و مثل نی تالشی آوای بسیار سوزناکی دارد
#معصومه_اپروز

#زبان_تالشی
🌸کانال واجه واج🌸

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- اشتق(əštəq): شاخه های بریده شده به هم بسته خرمندی
برای چیدن خرمندی (اریا arbā)شاخه ها را بریده و هر چند شاخه بریده شده را بهم بسته برای چیدن میوه اش به پایین درخت انتقال می دهند که آنرا اشتق می گویند.
به ام اشتقی اربا آچین be əm əštəqi arbā āčin
بیا میوه این دسته خرمندی را جدا کن
۲- پره را (para rā): کمر بندی، کنار گذر
پره را نه شیمونه گیریه که زو آرسم
para rā na šimuna girya kə zu ārasəm
از کنار گذر رفتیم ییلاق که زود برسیم
۳- لوله (lavla): سبد میوه چینی، سطل آبکشی از چاه
چا کو لوله نه ای گله آو پرونج
čā ku lavla na i gəla āv perunj
از چاه با سطل یک آب بکش بالا
۴- سری غال کرده (sari qāl karde):سر گرم کردن
خردنون سری غال کردشه و شه
xərdanun sari qāl kardəša u ša
بچه ها را سرگرم کرد و رفت
۵- بارکاز (bārkāz): خیلی بزرک
ام بارکازه چلیکی انته کو پیگه
əm bārkkāza čaliki ənte ku pige
این باک بزرگ را از اینجا بردار
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۵۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_talesh

مگه آو سخته سنگی کو پمونو ؟
چه وای آوتاو خری پشتی کو مونو ؟
ته که آوتاو و آوی پادشای ره 
مگه کی شا اشته ناری بومونو ؟

مولوم 

🌺 کانال واجه واج 🌺

مردکی  ای حکیمی کو دَپَرسشَه 

" چنته چمه عیبون بشناسم ؟ "

حکیمی  اَی نه واته :

 " ای گله عیب اشته ژنی کو بیگر

 دا اشته ژن ، اشته عیب و اشته دَدَه عیب و
 ‏
 ‏ اشته نَنَه عیب و اشته فامیلون 
 ‏
 ‏عیبی ته را بوا "

اوه آگاردن

مولوم  ( محمدرضا فدائی )

ای گله نیویشته کو

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالشِ _ جنوبی_۲۶۲


۱- پت ( pət ) : کرم چوب .

 پت گینه چو  (  pət gina ču) :  چوب کرم دیده .
 ‏

۲-پت ( pət ) : کف / حباب  .

شتَه پاتیلی پت کرده ( šəta pātili pət karda ) :

ظرف شیر کف کرده است .


۳- تون ( tun ) : کف / ته .

دریا تون ( daryā tun ) : کف دریا .


۴- پَت ( pat ) : شل و وارفته .

پَت و پَن ( patu pan ) : وارفته و پهن .


۵- پِت ( pet ) : ساده لوح / بی عقل .

پِت و پِتَه ( petu peta ) : بی عقل است .


#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

از ای دوکونی کو نشتیما

مردکی  دَرمَه اشتن ده گله روکه زوئه نه 

ای گله ساندویچ خریشه اشتن خردنون پیش نوشه

ایلی نَه واتشه :   "  ته نصف آکه  "

اَی گله نه واتشه  : "  ته اشته نصفه  اول پیگر  "

از غاغ آبه یما اوون دییسیم

چده قشنگا امجور تربیت ؟!!

اگر اولی ساندویچی  بد نصف آکری

اَی لی شای هر نصفه ئی که پیلترا اَی پیگری

امی نه وان عیدالت 

ام بو تربیت 

اوه آگاردن 

مولوم  ( محمدرضا فدائی )

ای گله نیویشته کو 

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۶۳

۱- بمج ( bəməj ) : راه برو .

مگه ته نه نوام بمج ؟ ( maga tə na nevām bəməj ) :

مگر به تو نمیگویم راه برو ؟ .


۲-جمج ( jəməj ) : رسوایش کن .

ته کرا من جمجی ؟ ( tə kərā mən jəməji ) : 

تو داری رسوایم میکنی ؟ .
 

۳- دمج ( daməj ) : زیر پایت بگیر .

چه سری دمج ( če sari daməj ) : از رویش بگذر .


۴- ویمج ( viməj ) : مواظب باش .

چه ویمج کره ! ( čə viməj karə ) : چگونه مواظب است .!

ویمج آمج درییه ( viməj āməj dariya ) : در تکاپوست .


۵- سمج ( səməj ) : سخت باش .

سمجه ( səməja ) : سخت است / خسیس است .


#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۶۴


۱ -  منم ( mənəm ) : عیب دیگران گفتن .

وییر منم ژنه ( viyar mənəm žanə ) : 

زیاد عیب جویی میکند .


۲-  کَلف ( kalf ) : دندان و معمولا دندان حیوانات بویژه سگ .

اسپه من کلف دکرده ( əspa mən kalf dakarda ) :

سگ گازم گرفت .

۳- کَلفَتین ( kalfatin ) : وسیله ای شبیه انبر دست

 که در قدیم با آن دندان می کشیدند .

۴- دیم آچین ( dim āčin ) : آرایشگر زنان .


۵- زرد آو ( zard āv ) : صفرا .


#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۶۵

ضمایر منفصل فاعلی


۱- از / من ( az/ mən ) : من .


۲- ته ( tə ) : تو .


۳- اه ( a ) : او .


۴- امه ( ama ) : ما .


۵- شمه ( šəma ) : شما .


۶- اوِن ( aven ) : آنان / آنها .

#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم.

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۶۶


ضمایر منفصل مفعولی


۱- مه را ( mə rā ) : مرا .


۲-ته را ( tə rā ) : ترا .


۳- اَی را ( ay rā ) : او را .


۴- اَمه را ( ama rā ) : ما را .


۵-شمه را ( šəma rā ) : شما را .


۶- اَوون را ( awun rā ) : آنها را .


#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .


🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۶۷


ضمایر متصل که با علایم زیر مشخص میشود

م     ی     ه    م     ه      ن 


از مصدر هرده یعنی خوردن .

هرده ( harde ) : خوردن .


۱- هَرم ( harəm ) : می خورم .   

م علامت ضمیری که متصل به هَر ( har ) است .

۲- هَری ( hari ) : می خوری .  

  ی علامت ضمیری که متصل به هَر (  har ) است .

۳- هَره ( harə ) : می خورد .

ه    علامت ضمیری که متصل به هَر ( har ) است .

۴- هَرَم ( haram ) : می خوریم .

م    علامت ضمیری که متصل به هَرَ ( hara ) است .

۵- هَرَه ( hara ) : می خورید .

ه     علامت ضمیری که متصل به هَرَ ( hara ) است .

۶- هَرن ( harən ) : می خورند .

ن    علامت ضمیری که متصل به هَر ( harə ) است ‌.


#گردآورنده _محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

شونه  بوکی  موئه  تانه  چبکرم
اشته گرمه   جیبه جانه   چبکرم
رخته بقچه  چته بی دس   دکرم
اشته دسی چک و تانه    چبکرم


زرتشت


#زبان_تالشی
🌸کانال واجه واج🌸

زِپرتی واژه روسی به معنی زندانی است واستفاده ازآن یادگارزمان قزاقهای روسی درایران است !

درآن دوران هرگاه سربازی به زندان می‌افتاد می‌گفتند یارو زپرتی شد.


🌸کانال واجه واج🌸
متفاوت ترین کانال تالشی
@vajenameh_taleshi

"دکتر فرزاد بختیاری مرکیه"


بَريسونم گردی

بو آکرده. 

هیچ آدمی رییه 

دری نییه. 


شَنار

تِلی بخسَه 
                                                                      اَلاشِن!

                                      
تمامی راه ها را/ بو كشيده ام./ رد پای هيچ انسانی/ وجود ندارد. 
امشب/ اندكی بخوابيد/ راش ها!

#دکتر_بختیاری

#زبان_تالشی
🌸کانال واجه واج🌸

در #زبان_تالشی به خروس سوک گفته میشود؟ اگر به واژه نامه پارتی و پهلوی مراجعه شود   در انجا در بره مفاهیم سوک چنین نوشته شده : 
سوکsuk = شاخ و زائده برجسته 
سْری سوک sri suk = گاو سه شاخ دار - در اوستا ،سری سوک یا  سری شوک، نام گاوی است که مردمان با آن به خْوَنیرس (یکی از هفت لُویژ ( قاره) بزرگ جهان باستان کوژین ( مهاجرت) کردند. 
وچون تاج خروس به شاخ تشبیه شده بود آنرا سوک نامیدند. درکنار این واژه  معلوم شد که کلمه (تری = سری = سه 3) در زبان انگلیسی کلمه ای اوستائی است.
گاهی نیز ا برخی شنیده میشود که به سوراخ یا حفره سولاخ میگویند  این واژه نیز در لغت نامه پهلوی بصورت « سولاک sulãk =  به معنی سوراخ، حفره »  امده است --- 
استخراج از 
#علی_ماسالی

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال 


۱ - ایمام حسین  ( imām husyin ) : امام سوم شیعیان حضرت حسین ابن علی علیه السلام .

۲ - کربلا ( karbəlā ) : کربلا یکی از شهرهای فعلی کشور عراق محل به شهادت رسیدن امام سوم شیعیان حضرت امام حسین علیه السلام .

۳ - کربلا را ( karbəlā rā ) : کهکشان راه شیری ، تالشان به کهکشان راه شیری راه کربلا (  کربلا را ) لقب داده اند  .

۴ - قتله روز ( qatla ruz ) : روز عاشورا .  قتله شو ( qatla šav )  : شب عاشورا


۵ - الویدا روز ( alvidā ruz ) : روز تاسوعا . الویدا شو ( alvidā šav ) : شب تاسوعا 


۸ - سقا ( saqqā ) : آب دهنده .          ابولفض ( abulfaz ) : لقب حضرت عباس برادر شجاع و وفا دار و علمدار امام حسین که برای رساندن آب به کودکان در کنار نهر علقمه ، نهری که از رود فرات منشعب شده بود به شهادت رسید .


۹- جوش ژنده ( juš žanda ) : سینه زدن .    جوش ژنی ( juš žani ) : سینه زنی .

۱۰- مرثیه خونی ( marsiya xuni ) : مرثیه خوانی 

۱۱- نوحه خونی ( nuha xuni ) : نوحه خوانی 

۱۲ - روضه خونی ( ruza xuni ) : روضه خوانی 

۱۳ - کرناو ( kərnāv ) : کرنا نوعی شیپور است که عموما در مراسم سوگواری بویژه دهه ی محرم از آن استفاده میشود و آن آلتی است که با دمیدن در آن صدای حزن انگیزی از آن بر می خیزد .

۱۴ - سنج ( senj ) : دو تخته فلز محدب و مقعر که با دست به هم کوفته میشود و در مراسم سوگواری بویژه دهه ی محرم در بین دسته ها بکار گرفته میشود .


۱۵ - دسته ( dasta ) : تعدادی عزادار زنجیر زن و سینه زن پیر و جوان بهمراه نوحه خوان و مرثیه خوان که مسیری را طی کنند را گویند  .


۱۶ - سب عزا ( səba azā ) : صبح عزا ، صبح روز عاشورا .


۱۷ - ذوالجناح ( zuljənāh ) : نام اسب امام حسین (ع). دولدول ( duldul ): نام اسب حضرت علی( ع ) . براق ( burâq ) : اسبی که پیغمبر اسلام ( ص ) با آن به معراج رفت .
رخش ( raxš ) : نام اسب رستم پهلوان حماسی ایران . شبدیز ( šabdiz ) : نام اسب خسرو پرویز پادشاه ساسانی . بهزاد ( behzâd ) : نام اسب سیاوش پهلوان نجیب ایران .


۱۸- حیدر صفدر ( hydar safdar ) : شیر صف شکن و آن شکلی از مراسم عزاداری است که در شب عاشورا دسته ی عزادار دایره وار و دوان حرکت کرده وچوبی در دست گرفته و با دست دیگر  کمر پهلویی را گرفته و چوب را در هوا تاب میدهند و میگویند  « حیدر » و عده دیگری با تکان دادن چوب در هوا در جواب میگویند « صفدر »


۱۹-  عزا سرا (azā sərā ) : محل عزا ، جای سوگواری .

۲۰ - سوج و بوج  ( suju buj ) : عز و جز کردن ،  لابه کردن .

۲۱ - شام غریبون  ( šāme garibun ) : غروب و شام و شب روز عاشورا .

۲۲ - ایمام حسینی علم ( imām husyni alam ) : نشان و پرچم امام حسین ( ع ) .

۲۳ - علم بندی ( alam bendi ) : بستن علم با نوارها و ربانها و پارچه های زربفت و سیاه و رنگی که از شب هفت محرم آغاز میشود .

۲۴ - علم آچینی ( alam ačini ) : از شب سوم پس از عاشورا ربانها و نوارها و پارچه ها را از علم بر می چینند که این کار را علم آچینی میگویند .

۲۵ - تزییه ( taziya ) : تعزیه . مراسم شبیه خوانی و تعزیه هم در مراحل مختلف سوگواری و حتی پس از آن برای زنده نگهداشتن رشادتها و آزادگی ها و مبارزات حق طلبانه امام حسین بر گذار میشود 
#گردآورنده_محمدرضا_فدایی 
@vajenameh_taleshi
#ویراستاری_نشده

A - g:
دَل = علف هرز  dal
[انباشتی از هرز بوته ها...]
ززال = چشم به راه zzal
کسی که زُل زده به راه و منتظر کسی یا چیزی است
چشم به راه توام با حسرت و تمنا و نیاز

واش جنبه علوفه برای دام دارد
بیشتر مواقع ترکیبی و به صورت دَل و دُل هم می گویند
یا چده دَل و دُل دِریییُه یا پِرمَه
اینجا چقدر علف وجود دارد یا بالا آمده

گرنَه = صدای مخصوص گاو که در موقع خشم یا درد از خود درمی آورد برای انسانها نیز به حالت توهین به کار می رود که در اثر خشم زیاد فریاد می زنند
grnah 
با گ و ر ساکن
فلانی گا شی گرنه کرع
فلانی مانند گاو داد می زنه

کاوی سِلِفن = گوسفند ماده نازا 
می گویند کیفیت گوشتش از گوشت گوسفند نر بهتر است
ف و ن ساکن

جویدن چیزهای سفت مانند قند نباتی و استخوان که با صدا همراه است 
کرپنه می گویند ک و ر و پ ساکن
چده قندی کرپنی
چقدر قند را می جوی


#علی_گشتی

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

سیاه  ابرمی  دومی   را  دفرسم
پگرده میجه  تومی   را  دفرسم
نه وای تلی چمن وا برده   یاری
پریشونه   کوتومی   را  دفرسم؟؟؟


زرتشت

مقایسه زبان #تالشی با سایر زبانهای جهان


ocean (n.)


late 13c., from Old French occean "ocean" (12c., Modern French océan), from Latin oceanus, from Greek ōkeanos, the great river or sea surrounding the disk of the Earth (as opposed to the Mediterranean), of unknown origin; Beekes suggests it is Pre-Greek. Personified as Oceanus, son of Uranus and Gaia and husband of Tethys.
منشا واژه اوشن یعنی اقیانوس رااروپاییان ناشناخته میدانند،این واژه دوبخش میباشد،او یعنی آب،شن هم پسوندمکان میباشدمانندگلشن،روشن،،
اوسن،اوشن واوسذن دراوستایی،همریشه باoceanانگلیسی،okeanاکراینی وروسی وصربی وoceaniدرزبان لاتین و okeanosیونانی. یعنی اولین استفاده از اوشن درزبان اوستایی بوده است،ovیعنی آب درتالشی .


نویسنده: جناب ایرانیگ

🌸کانال واجه واج🌸
متفاوت ترین کانال تالشی
vajenameh_taleshi

مقایسه زبان #تالشی با سایر زبانهای جهان


«غول» درفارسی  یعنی بزرگ وگاهی یعنی عمیق
 دربرخی گویشها نام موجودی عظیم الجثه وافسانه ای ،
،همریشه باgulروسی،
hul               اکراینی یعنی غول
و گال سومری یعنی بلندوبزرگ،
،وبا کل درعربی
dul دول درتالشی

از (ضمیر اول شخص)
درتاتی،کرمانجی،تالشی،فارسی پهلوی وآلانی آسی یعنی: من

همریشه باesدرارمنی ،بلغاری ولتونی دراروپای شرقی

همریشه باaŝدرزبان لیتوانی دراروپای شرقی
همریشه باzeپشتون واحتمالاباchemiگرجی 
وهمریشه احتمالی باechلوکزامبورگی وichآلمانی
آز درتالشی وتاتی آستارا
در تالشی:
 چمن:  مال من
     از:من
اشتن:خود

نویسنده: جناب ایرانیگ

🌸کانال واجه واج🌸
متفاوت ترین کانال تالشی
vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۰۱
۱- پشندرا (pašandərā): پسین فردا
۲- اورنه روزی(urna ruzi): تمام امروز، تمام روز
۳-سب دا الا (حلا) (halā ) (səb dā alā): از صبح تا الان
۴-ناهاره وختی (nāhāra vaxti)سرظهر
۵- مغریبه دس (maqriba das): غروب، نزدیک شب
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۵۴
۱- جیوازنده (jiāzənde)= ویل آکرده (veyl, vayl ākarde) = سر آدوئه(sar ādue)= برکرده(barkarde): ول کردن، رها کردن، رهانیدن
۲- دوازنده (davāzənde ): فرار دادن
۳- پخساونده(pexsāvənde): فراری دادن
مترادف پخته (pexəte)
۴- جیخساونده (jixsāvənde): قایم کردن، فراری دادن
۵- پوازنده = بچه را به بالا پرتاب کردن و گرفتن
پوشته (pevašte) فرار کردن به طرف بالا، به بالا پریدن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۵۴ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_talesh

زمستونی  زییَنگه سوجی  را شه
دیلی دَمنده سوج و  بوجی را شه

زوون گِتَه مونا ;  بی هَم مَمِرَم
چمن دنیا دَلَکه روجی را شه....


سوج:سوز وسرما
سوج و بوج:حسرت  وافسوس فراوان
زوون گِتِه:قول گرفتن
دنیا دلکه روج:روز تولد

بهنام_ن

#زبان_تالشی_گویش_هشتبری_میانکوهی 

۱-اومَم - نموَم- (omam -nomam) - امدم - نیامدم
۲-بشیم - نشیم - (bşim-nşim) - رفتم - نرفتم
۳-پِشه - پِنشه - (peşe-penşe) - بالا رفتن از چیزی - بالا نرفتن از چیزی
۴-بوَشتیم - نوَشتیم - (bvaştim-nvaştim) - پریدم - نپریدم
۵-ویگینیم -وینیگنیم - (viginim-vinignim) - افتادم -نیفتادم
۶-بتُشیمهِ - نتُشیمهِ- (btoşime-ntoşime) - تراشیدم - نتراشیدم
۷- بسوتیم - (bsotim) - سوختم 
۸- بمََمیم - (bmamim) - گریه کردم 
۹- یَقولی  - (yağoli) - تنها
۱۰-بَمئَلوک - (bamyalok) - بغض

#گرداورنده_حمید_پورفتحی_مینکوه
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

مش = مگس
عسل مش = زنبور عسل
پونش یا پومش = پشه
پَپو = پروانه
بزبزه = انواع سوسکها
موجک = حشرات ریز
سبز قبا = حشره سبز کوچک
اسبج = شپش
رشک = تخم شپش
فرنگ = سنجاقک
زلزله = زنجره
بولنگ = زنبور وحشی
هفتنگز = زنبور وحشی بزرگ
دیوَ اسب = آخوندک یا شیخک mantis relejiuos از خانواده mantideh
گیجَه = کنه
کِک = کَک
اسبجه = کنه مرغی
خراص پیگِتِه: شتاب غیرقابل کنترل اسب
اگر اسب در حال دویدن شتاب بردارد به گونه ای که توسط سوارکار غیر قابل کنترل و ایستادن باشد می گویند: اسبی خراص پیگِتَه

گرگر = غرغر

پیل = بزرگ

پش = کج با پ ساکن

#علی_گشتی

🌸کانال واجه واج🌸
متفاوت ترین کانال تالشی
vajenameh_taleshi

تشابهات #زبان_تالشی با سایر زبان ها

1-ماس.. ال،، کو هوار،،ماسال گیلان

 2 ماز،، (در گویش طالقانی) کوه وتپه 

 3"مو" یعنی کوه... موسیر،، سیر  کوهی ومانندموبد

 4-مونته.. ایتالیایی فرانسه مانندمونته کارلو درفرانسه وایتالیایی

montagnaایتالیایی

5 مونتا نا ... اسپانیا 

6،-لون ... آشیانه مرغ تالش 
 لند انگلیسی
 للان... ولزی


پری درتالشی ماسال یعنی بالا
پری سنسکریت یعنی بالا
پارا...هیتی باستان
پِری...یونانی
پِرو....لاتین
پِر.....لیتوانی
ورا...عربی
فرا...فارسی
پار..فارسی مانندپارمیس


نویسنده: #ایرانیگ

🌸کانال واجه واج🌸
متفاوت ترین کانال تالشی
vajenameh_taleshi

A - g:
دَتلِسییِه = نفس به گلو رسیدن، درآمدن نفس

دتلسییه = جان به لب شدن

تون = ته
لات = دشت یا زمین لخت و بدون پوشش گیاهی یا زمین لم یزرع
به تالشی هم می گوییم لاتَ زمین
لاتون = زمینهای لم یزرع و یا لخت و بدون پوشش گیاهی

آجلاونده = بریدن سر ، کندن سر
ایی ویترکه کرا چه سرَه آجلاونی
فکر می کنم آجلاونده و ویجرده از نظر معنی با هم نزدیک باشند

جیک ژنده = قاپیدن، کش رفتن

پِزارنده= پاره کردن
ویزارنده = پاره کردن
جیزارنده = جر دادن
پَل آکرده = پاره کردن

هسَه = همین الآن، الآن
مَشینی = چند لحظه پیش mashini

#علی_گشتی

🌸کانال واجه واج🌸
متفاوت ترین کانال تالشی
vajenameh_taleshi

۱- جل آگته jəl āgete = گیر کردن شیئ در داخل شیئ دیگر 
جل = لپ
چمه گازی چمه زوونی (زومونی) جل آگته
زبانم لای دندانم گیر کرد
چه مونو چمه خاشی چمه گوشتی جل آکته سیا سی یی کره
مثل اینکه گوشتم لای استخوانم  گیر کرده درد شدیدی دارم
بری چه انگوشته جل آگته
انگشتش لای در گیر کرد. 
 جوئه جوئهjua jua 
کج و اریب بریدن درخت یا پارچه یا هر چیز دیگری که صاف و درست در هنگام بریدن بریده نشود. را می گوییم که بر اثر بی دقتی بوجود می آید.
۲-جوئه جوئه هم  در اصل با دندان تیکه تیکه کردن است که بصورت تشبیهی بکار می رود
ام کاغذی جوئه جوئه کردشونه یا ویکرده شونه
کاغذ را ریز ریرکرده اینحا ریخته است
دار بنش دبرده جوئه جوئه کردشه ها ویکردشه
کرا خلا درزه پارچه تش جوئه جوئه کرده یا ویکرده
۳-جله جوئه jəla jua 
معنی واقعی جله جوئه مثل اینکه یک تکه گوشتی را در دهان بگذاریم کامل بجویم و لهش کنیم منظور لهیده شدن و هدر دادن و اسراف در خوردن است.


#مریم_محسنی


🌸کانال واجه واج🌸
متفاوت ترین کانال تالشی
vajenameh_taleshi

ساده نورشی نه نی
بو
خش بِه

 🌺کانال واجه واج🌺

روکته
بایه
چمه
ور
دا
#تالشی
لوئه
بکرم

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱-هَ (ha)=اَ a : همان، آن، او
هَ کرا چه کره ha kərā čə karə
همان دارد چکار می کند؟
اَ کرا آ؟a kərā ā او دارد می آید؟
۲- هون (haven)= اون (aven)=
هوون (havun)=اوون (avun): همانها، آنها
هون کرا شونhaven kərā šun
آنها دارند می روند
هوون نه بواhavun na bəvā
به همانها بگو
۳-هم (həm)=ام (əm): همین، این
همی نی ببهhəmi ni bəba
همین را هم ببرا
۴-همن (həmen)=امن (əmen):همینها ، اینها
همن نی خان بانhəmen ni xān bān 
اینها هم می خواهند بیاین
۵- هجور (hajur)= اجور (ajur): همانطور، آنطور
هجور خای بشی؟ ? hajur xay bəši
همانطور می خواهی بروی؟
۶- هنجور (hənjur)= انجور(ənjur)=امجور (əmjur)
: اینجور ، همینطور، همینجور
انجور مکهənjur maka
اینجوری نکن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۲۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- نی (ni) = نییهniya : نیست
هه نییهha niya همان نیست
اَ نییه a niya آن نیست
۲- نی (ni): هم، نیز، همچنین 
از نی خام بامaz ni xām bām
من هم میخواهم بیایم
۳- هنی (hani): باز ، دوباره
هنی شیره واتره؟ ?hani šira vātəra
باز رفتی گفتی؟
۴- دواره (dəvāra): دوباره
دواره مشهdəvāra mašə
دوباره نرو
۵- هته (hata): همانطوری، همانجوری
هته مشهhata mašə
همانطوری (همانجوری) نرو
۶- اته (ata): آنطور، آنطوری
اته موا ata mavā
آنطوری نگو
۷- هنته (hənta)= انته(ənta): همینجوری، همینطوری، اینطوری
هنته واتره؟ ?hənta vātəra
همینجوری گفتی؟
انته مکه ənta makaاینجوری نکن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۹۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- راسنده( rāsənde): رساندن، خبردادن
هر جوری استه نونی ای براسن
har juri esta nuni ay bərāsən
هر طوری شده نان را بهش برسان
۲- آراساونده رساندن، رسانیدن ،خبر دادن، به گوش رساندن
ام گفی اوون شون آراساونده
əm gafi avun šun ārāsāvənda
این حرف را به گوش آنها رساندند
بومون ته ماشونی نه آراساونم
bumun tə māšuni na ārāsāvənəm
واستا با ماشین می رسانمت
۳- دراساونده (darāsāvənde): طعنه زدن
اینه واتشه مه دراساوندشه
ay na vātəša mə darāsāvəndəša
به او گفت ولی طعنه اش به من بود
۴- اوه راسن (ava rāsən): رساننده
ام لوئه اوه راسن کیا؟
əm lua ava rāsən kiyā?
رساننده و خبر برنده این حرف چه کسی بود؟
۵- جیکلاشه(jiklāše)=پچینده (pečinde): لایه ای از سطح زمین را با بیل برداشتن ، سطحی کندن
خلیکی نه ایته انته جیکلاش بژن (پچین)
xəliki na ite ənte jiklāš bəžan (pečin)
با بیل کمی اینجا را سطحی بکن
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۵۶ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_talesh

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- مشتری تاونی (məštari tāvəni):بازار یابی
əštan xarua dāri xərate rā məštari tāvəni dariya
برای فروختن آلوچه درختش بازار یابی می کند
۲- کوسنگلون (kusangalun): داد و هوار بیخود، الم شنگه
کوسنگلون برورده (kusangalun barvarde): داد و فریاد بیخود راه انداختن ، الم شنگه راه انداختن
هسه هنی کوسنگلونی بروردشون
həsa hani kusangaluni barvardəšuna
همین الان باز هم الم شنگه ای بروردشونه
۳-چونه آگته (čuna āgete): مسخره کردن
با ادا و اطوار در آوردن با قیافه خود دیگران را مسخره کردن
یکه جوانی هته نشتا خلکی چونه آگری
yakka javāni hate nəšta xalki čuna āgeri
جوان قوی هیکلی اونحا نشسته بود مردم را مسخره می کرد
۴- رخشن آگته(rəxšan āgete):مسخره کردن
خردنون بندی چونه آگتا
xərdanun bindi čuna āgetā
بچه ها همدیگر را مسخره کرده بودند
۳-پسمیه (pesamiye): دلسرد سدن
اون د الان بندی کو پسمیستینه
aven de alān bəndi ku pesamistayna
اونا دیگه از همدیگر دلسرد شده اند
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۵۷ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_talesh

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۵۸
۱- ووزه سوروم (vuza surum ): پوست سبز گردو
ووزه سورکمی چمه دسی سیا آکرده
vuza surumi čəmə dasi siyā ākarda
پوست گردو دستم را سیاه کرده است.
۲- سوروم آکرده(surum ākarde):
پوست سبز گردو را کندن(زمانیکه پوست گردو به راحتی کنده نمی شود).
ام سورومه ووز ی بی بنی دا خاچیک آبو
əm suruma vuzi bi bənay dā xāčik ābu
این گردوی پوست دار را باید زمان دهی تا بعدا پوستش به راحتی کنده شود.
۳- خاچیکه ووز (xāčika vuz):گردوی تمیزی که پوست سبزش به راحتی کنده می شود.
خاچیکه ووزه دردسر نداره
xāčika vuza dardsar nedāre
گردوییست که پوستش به راحتی کنده می شود و دردسری ندارد
۴- خاچیک آکرده( xāčik ākarde): 
گردو را از پوست درآوردن
زمانیکه گردو کاملا رسیده باشد پوست سبزش ترک خورده می شود و گردو به راحتی جدا می شود.
اورو خام ووزی خاچیک آکرم
uru xām vuzi xāčik ākarəm
امروز می خواهم گردوها را از پوستش جدا کنم.
۵- ووزی پات آکرده (vuzi pāt ākarde): پوست سبز گردو را کندن.
اورو ووزه پات آکره یاوری را گردم
uru vuza pāt ākara yāvari rā gardəm
امروز دنبال دوستی هستم که با من کمک کند پوست گردوهامو بگیرم
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_talesh

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-ووزه نره (vuza nərə): حایل بین دو تیکه مغز گردو
۲- خرسه وازن (xərsa vāzən): بی مسئولیت
۳-پرگه پرگه آکرده (parga parga ākarde):پرپر کردن
۴- گوله پرگه (gula parga):گلبرگ
۵- گوله تا (gula tā): یک شاخه گل
تا به معنی شاخه واحد گل =گوله تا 
تا به معنی ورق = لیوه تا= لیفه تا liva tā= lifa tā یک برگ
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۶۰ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_talesh

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دمرده (damarde): خاموش شدن
چرا دمردهčərā damardaچراغ خاموش شد.
۲- دکشته (dakəšte): خاموش کردن
چرا دکشتشه čərā dakəštəšaچراغ را خاموش کرد
۳- دمرده (damarde): غرق شدن 
آو دمرده، دریا کو دمردهāv damarda، daryā damarda 
۴- دمرده (damarde): مردن در اثر سرمای زیاد ، یخ زدن 
بندی کو سردی دمرده، وری کو دمرده (یخش ژنده) 
۵- دمرده (damarde): تیره شدن و عوض شدن رنگ چهره 
کئو دمرده kau damarda
کبود شدن در اثر سرما، سیاه شدن در اثر
کم خونی و ناراحتی
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۶۱ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_talesh

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- جندر جیلاخن (jəndərəjilāxən): ضمایم، اضافات
۲- شندر شندر (šəndər šə dər): پاره پاره، تیکه پاره
مترادف جندر جندر jəndər jəndər
۳- ویزر آزر (vizer āzer): پاره پوره، پاره و آویزان
مترادف پزر آزر pezer āzer
۴- جیزریه (jizeriye): جر خورده
مترادف جیزریسته jizeriste
مترادف جیزر آزر به jizer āzer be
۵- جیزارنده (jizārənde):جر دادن
مترادف جیزر آزر کرده (jizer āzer karde)
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۶۲ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_talesh

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- گاویرآکر (gā vir ākar): بی مسئولیت، ولنگار
۲- وشمنده (vašmanda): فتنه انگیز
مترادف آتشک (ātašak)
۳- پر آکرده (per ākarde): بالا بردن 
۴- ویر آکرده (vir ākarde): پایین آوردن، به پایین هدایت کردن
۵- اور (ur): مغز گردوی خراب شده
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۶۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_talesh

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- وور (vur): ترد، پودر مانند
۲- مچم(məčəm): نمور، رطوبت دار، نمدار
۳- مچمه بو ( məčəma bu): بوی نم
۴-دشته(dešte): دوختن
۵- آدشته (ādešte): دوباره دوختن
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۶۴ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_talesh

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- سرلکه (sar lake): دلسرد شدن
۲- سر آلکه(sar ālake): متوجه شدن
۳- سر بر کرده(sar barkarde): فهمیدن، درک کردن
۴- سر برورده (sar barvarde): بیرون آمدن 
۵- سر پرنده (sar perande): سقف سازی خانه
مترادف سر پکرده sar pekarde
۶- سر پکرده (sar pekarde): روی سر ریختن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۶۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_talesh

#زبان_تالشی_گویش_ماسال_۱۶۵
۱-پاخوئه(pāxue): لقد کردن

۲-گاز دشو (gāzdašu):
قابل گاز زدن۰ میوه ویاهر
چیزخوردن که موقع
 خوردن بتوان بادندان 
خوردش کرد
یک معنای کنایه دارد
کسی که از اخلاق خوب
کسی به نفع خودش
استفاده می کند
ته دچه گاز دشویره
  Tə de če gāz dašuyra
توبهش رودادی ازاخلاقت
دارداستفاده میکند

۳-واده پیگته (vāda pigete
): فرق سر برداشتن
راسته واده(rāsta vāda):
فرق سمت راست برداشتن
چپه واده(čapa vāda):
فرق سمت چپ برداشتن
خاله کرده(xāla karde):
فرق سربرداشتن
راسته خاله (rāsta  xāla)
فرق سمت راست
چپه خاله(čapa xāla):
فرق سمت چپ
خاله (xāla): شاخه 
درخت،شاخه گل

۴-بنه منده( bəna made):
حالت تهاجم گرفتن ،
باغصب به دیگران نگاه
کردن 
۵-خور آگیر(xavar āgir):
به عیادت مریض رفتن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajename_taleshi

اخ چه عطری ته  اری اردبیلی  دیزی  مونی
ادمی تور     اکری    کوفته     تبریزی  مونی
سنگه   نون و    ماسالی   پنیری  نه
ته بی  هردن      خلخالی        ویزی   مونی
میجه خوای دس امالی چمن سلامی براسن
بواکه زنجانی دسی سازییه   تیزی   مونی
دا بوای خوبی ره خوب خور نداری  نزونی
اسونی ای سر مواقه همه   پائیزی    مونی
چه اشته چمی کو اری شرقی شی ویسونو
ایستفا  ته گتمه کمه ته   چنگیزی     مونی
چرایه  اشته  خیالی  روکه ته  داشته  نبو
ته چمه  خسراوی  ا  کورانه شبدیزی مونی
اشته رند و نفسی  دیلی  ابرده  چه   بوام
اخ چه عطری ته اری اردبیلی   دیزی   مونی........


زرتشت

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- نفس پسیسته (nafas pesiste): خسته شدن، نفس در رفتن
کاری بنی کو چه نفس پسیسته
kāri bəni ku če nafas pesista
زیر کار نفسش در رفت
۲- گوش و دماغ کرده (guš u damāq karde): 
بریدن گوش و بینی به منظور تنبیه، بدجوری تنبیه کردن
مترادف سون کردهsun karde 
تکو هردشه ای گوش و دماغ کره
taku hardəše ay guš u damāq karə
تکان بخورد (منظورکوچکترین حرکت ناجوری کند) گوش وبینی اش را می برد
۳-آولاونده (āvlāvənde): تکرار کردن
چده چه لوئه آولاونی؟
čada če lua āvlāvəni?
چقدر حرفش را تکرار می کنی؟
۴-آلاونده (ālavənde): آرام کردن
خردنی آلاونxərdani ālāvən
بچه را آرام کن
۵- درکار به (dar kār be): مشغول بودن، 
دیس حلا چه در کاره؟diyas halā čə darkāra
ببین دارد چکار می کند.
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۶۸ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- آوله به رو (āvla ba ru): صورتی که اثر آبله باقی مانده است و صاف نیست.
مترادف پت خلن pətəxələn
۲- پسی آسی (pesi āsi): پاره پوره ، پاره و قطع شده، غذای نیمه سوخته 
۳- پولکیه (pevlekiye):خیساندن 
مترادف آولکیه (āvlekiye) 
۵- شندری به جیر شندری به کفا
(šəndəri ba jir šəndəri ba kafā 
(شلخته، سر و وضع نامناسب داشتن
مترادف شپلی شپاsəpli šapā، شورتیšurti)
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۶۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

📸ماسال، نگین سرسبز ایران 
@Farsna

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-سوخورتومه (suxurtuma žande):سقلمه ، با آرنج به کسی تذکر دادن و یا او را متوجه چیزی کردن
۲- نیمه ایز (nima iz):نیم خیز
۳- زیناره (zināra): آخرین توان
زیناره ژندهzināra žande=زیناره زمین ژنده = zināra zamin žande =آخرین توان را بکار بردن
مترادف زِ زمین ژندهze zamin žande
۴- نیمه هر ( nima har) : نیمخورده
۵- نسب نیمه (nəsbə nima): نیمه کاره 
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۷۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- ولیش آو (vališ āv): آب پنیر ، آبی که بعد از پنیر درست کردن از شیر باقی می ماند
۲- کاله دو (kāla du): دوغی که بعد از کره گیری از ماست باقی می ماند
۳- کیسه دو (kisa du): کاله دو بعد از جوش دادن به کیسه دو تبدیل می شود.
۴- سج (səj): آب باقیمانده بعد از کیسه دو سازی را که از کاله دو باقی می ماند سج می گویند.
۵- ویرزیه (viraziye): آویزان بودن
ویرازنده (virazənde): آویزان کردن
آلاخاونده (ālāxāvənde): بند کردن
ام قبا مخی کو آلاخن (آلاخاون)
əm qabā mexi ku ālāxən (ālāxāvən)
این کت را به آن میخ بند کن (آویزان کن)
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۷۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- سر ژنده (sar žande): سر بریدن، سر کشی کردن
۲- سر پنوئه (sar penue): روی سر گذاشتن، سر چیزی را پوشاندن، راه خود را گرفتن و رفتن
با معنی راه خود را گرفتن و رفتن مترادف است با کلّه کوله کرده kalla kula karde
۳- سر آگته (sar ăgete): سر گونی یا کیسه ای را با دست نگهداشتن تا کسی چیزی در آن بریزد
۴- بیردن birdan اصلا، بلکل
۵- دکاره dəkāra میانسال
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۷۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- موندی آکرده (mundi ākarde): خستگی در کردن، رفع خستگی کردن
۲- موندی کرده (mundi karde): خسته شدن
۳- سرکیسه کرده (sar kisa karde): جیب کسی را خالی کردن
مترادف آچینده āčinde
ای آچیندشه ay āčindəša جیبش را خالی کرد
۴- نوشون کرده (nušun karde): علامت زدن
۵- سری قال کرده (sari qāl karde): سرگرم کردن
مترادف سری گول کرده (sari gul karde)
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۷۳ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- سر دنشته (sar danəšte): سوار شدن، از اخلاق کسی سوء استفاده کردن
مترادف دنشتهdanəšte
با معنی از اخلاق کسی سوء استفاده کردن
مترادف گازه بنی ایشمرده
gāza bəni išmarde
۲- سر آکرده (sar ākarde): سپری کردن، سر دوانیدن
۳- سراپرده دلکه (sarāparda dalake): بیاد کسی یا چیزی افتادن، متوجه شدن
۴- آوینده (āvinde): نشان دادن
مترادف آوینوئه āvinue
۵- ویدوئه (vidue): پوشاندن 
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۷۴ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویس_ماسال۱۶۶

۱-هم سره مال(ham sara māl): 
هم سن وسال

۲-ورویده ( vavida):
ول کردن -رهاکردن

۳-شرطه خاش ( šarta xāš):
استخوان جناق پرندگان  که
با شکستن آن شرط می بندند
 
۴-گردن گیر( gardan gir): 
قبول کردن کاری

۵-گردا گرد( gərdā  gərd):
دور تا دور

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-لوکه آکرده (luka  ākarde): پوست سبز گردو را کندن
۲- بولوره ووز (bulura vuz): گردویی که پوست سبزش کنده شده است و تمیز است.
۳- پشت در پشت (pešt dar pešt): نیاکان
مترادف بنه بنجغbəna bənjəq
۴-ووز چاکنده (vuza čākənde): گردو شکستن
۵- دچوکه ووز (dačuka vuz): مغز کردو که به پوست چسبیده و به راحتی از پوست سفت جدا 
نمی شود
۶- لَ لَ کیله (la la kila): نی زار
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۵۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_talesh

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-کیسه بار (kisa bār): باری که در یک کسیه بسته بندی باشد
د کیسه بار بژن اسبی پیگه بش گیریه
də kisa bār bəžan asbi pige bəše girya
دو تا کیسه را بار بسته بندی کن برو ییلاق
۲- کینجه بار (kinja bār): باری که در کیسه محکمی بنام کینجه بسته بندی شده باشد. 
کینجه باره تیی بژن لکه لکه اسبی دنش
kinja bāra teyi bəžan laka laka asbi danəš
بار کمی در کیسه بریز و بار اسب کن راه براه خودت هم سوارش شو
۳- خرجینه بار (xərjina bār): باری که در خورجین بسته بندیدمی شود.
خرجیته باری سری خردنی بنشا
xərjina bāri sari xərdani bənšā
روی بار خورجین بچه را بنشان( سوار کن)
۴- اسبه دنش (asba danəš): سوار
اسبه دنشی روویرده
asba danəši ruviyarda
سواری (سوار بر اسبی): به طرف پایین رفت
۵- اسبه داون (asba dāvən):سوار کار
اسبه داون کییا ؟
asba dāvən kiyā?
سوارکار کی بود؟
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۷۵ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_talesh

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- بار و بارخونه (bār u bārxuna): بار، بار و مار، تمام بار
بار و بارخونه دوستشه کرا شو گیریه
bār u bārxuna žandaša kərā šu girya
بار و مارشو (تمام بارشو) بسته دارد میرود ییلاق
۲- تاچه ژنده (tā ča žande): بار بستن، بسته بندی کردن
باری تاچه بژن اسبی آوند (آبند)
bāri tāča bəžan asbi (aspi)āvend(ābend)
۳- مفرشه بار (mafraša bār): بار رختخواب و شکستنی ها 
دو کیسه افقی از جنس گلیم که برای حمل رختخواب و در لابلای آن ظروف شکستنی و قیمتی جا سازی می شود که در نقل و انتقال جای امنیست 
مفرشه تاچان کنه اسبس آمه وند
Mafraša bāri kana asbi āmavend
بار مفرش را بر اسب پیر نبند.
۴- اسبه بار (asba bār): باری که اندازه بستن بر یک اسب باشد
چار اسبه باری نه اومیمه
čar asba bāri na umayma
چهار اسب بار زدم آمدم. 
۵- زینه اسب (zina asb):اسب زین شده
زینه اسبی دنشتا داونی
zina asbi danəštā dāvəni
سوار بر اسب زین شده اسب دوانی میکرد.
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۷۶ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- هی کرده (hay karde): کلمه ایست 
برای راندن و دور کردن اسب
هی بکه هی بکه اسبی دور آکه
hay bəka hay bəka asbi dur āka
هی ‌کن هی کن اسب را بران
۲- هی دکرده (hay dakarde): نهی کردن، تشر زدن
ای هی دکردشه نیشتشه شه
ay hay dakardəša niyaštəša še
بهش تشر زد و از رفتنش جلو گیری کرد
مترادف هی به دورگون دکرده hay ba durgun dakarde
۳-هی هی کرده (hay hay karde): جنب و جوش داشتن
چده هی هی کری ای جیگا بنش
čada hay hay kari i jigā bənəš
چقدر وول وول می کنی یک جا بنشین
۴-پر آکرده (per ākarde):بالا بردن
مترادف پرونته perunte
تیلیفی پر آکهtilifi per āka 
آستینت را بالا بکش (بزن)
پر آبه (per ābe): بالا رفتن
مترادف کفا شه kafā še
۵- پبه (pebe): بالا بودن، بالا قرار گرفتن، ریخته شدن روی 
مترادف پرییه periye
سوکله گله داری کو دا مغریب پبه
sukla gəla dāri ku dā maqrib peba
خروسه تا غروب بالای درخت بود
موچه گله داری کو پرییه
muča gəla dāri ku periya 
گنجشکه بالای درخت هست
کوپی سری آو پبه
kupi sari āv peba
روی حصیر (بوریا) آب ریخت
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۷۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- داونده (dāvənde):دواندن، اسب دوانی
مشینی اسبی داونیستینه
mašini asbi davənistine
چند دقیقه پیس اسبی را می دواندند
۲-شی (ši)= شوار (šəvār)= شیار (šiyār):مانند، مثل
چه شی = شوار= شیار خلا دکه
če ši =šəvār=šiyār xalā daka
مثل او لباس بپوش
۳- ری (ri): اسهال
از مصدر ری آلکه (ri ālake): اسهالی بودن، ری آتیلّه (ri ātille )
مترادف اشکمه رفت (əškama raft)، اشکم شه əškam še 
۴- پی (pi): خواست، هوس، تمایل، باید
از مصدر پیسته (piste): خواستن، تمایل داشتن، هوس کردن، مشتاق
مه پییه ای بوینم mə piya ay bəvinəm
مشتاق دیدار او را کرده ام
پی به معنی باید مترادف بی bi، وی vi است
۵- دی (di): شیر می خورد
از مصدر دیسته (diste)=دییه (diye): شیر خوردن از مادر
مونده کرا دیmunda kərā di
گوساله در حال خوردن شیر مادرش هست
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۷۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- جانه شوره (jāna šure): شنا ، آبتنی
زوئه خردنن شین رباره لاتی وندی کو جانه شوره کرین
zua xərdanen šin rəbāra lāti vəndi ku jāna šure
پسر بچه ها می رفتند در آبگیر رودخانه شنا می کردند
وند = گودال پر از آب = در بعضی نقاط رودخانه گودالی بود پر آب شبیه استخر که محل شیرجه رفتن و شنای پسر بچه ها بود. 
۲- فوکال (fukāl): زیاد
ای بیگر ای فوکال ای بوکو
ay biger i fukāl ay buku
بگیرش حسابی تنبیهش کن (بزنش)
۳- فوکاله آو (fukāla àv): آب زیادی مزرعه که سر ریز می شود.
چوون بجاری فوکاله آو ته وسته
čavun bəjāri fukāla āv tə vasta
آب زیادی (سر ریز شده) مزرعه آنها برات کافیست
۴- ویج آکرده (vij ākarde): با وجب اندازه گرفتن، 
مترادف ویجه کرده vija karde
ویجه نه واد بیگهvija na vād bige
با وجب اندازه بگیر
۵- ویج کرده (vij karde) : ازدحام، وجب به وجب جمعیت بودن
عروسو کو خلک ویج کریarusu ku xalk vij kari
عروسی خیلی شلوغ (پر ازدحام) بود
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۷۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- زم ویگته (zəm vigete): ماتم گرفتن
۲- نیمه آکر (nima ākar): نیمه باز
۳- اوست امانت (ustə amānt): سالم و دست نخورده
۴- گر(gar) = گه (ga):دهان
۵- لوپس (lupas): از کمر تا زانو
لوپس به جیر (lupas ba jir): نیم تنه پایین 
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۸۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۶۷
 ۱-کش دکرده (kaš  dakarde):
دربغل گرفتن
۲-زواله ( zəvāla ): گرمای
شدید آفتاب وقت ظهر
۳-دقه جر ( deqa jar):
دق مرگ شدن
۴-دساکول ژنده (dasākul žande): با
آرنج دست دیگران راکنار
زدن
۵-دس بازار آگته (dasə bāzār āgete): مسخره کردن
#گرد_آورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

چرا آسمونی کو ساره دَخته 
چمه سسی دیله ناره دَخته
الکی  قوشه ژندمه،نزونیم 
اشته پشتی مینه داره دَخته


#فرزانه_قربانی


چرا ستاره در آسمان پنهان شده است
چرا ناله در صدای من پنهان است
بی خودی خوشه زدم (مثل برنج)نمی دانستم
پشت سرت داس(داره: ابزاری برای بریدن برنج )پنهان شده 


https://t.me/asheghanehayyekzan

اِی آدمی شَه حکیمینه واتشَه:


خَوَرداری که فولون کسی
چَده اشته پَسَله واته؟

حکیمی واته:

اَی گونله ای مرا ویداشته
که من نِپِرمَه،
ته چیرا اَی پیگته چمه دیلی
کو ویژندره؟

پسله واته:پشت سر گویی
ویژندره:فروکردی

#فرنگیس_قلیزاده

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۶۸

۱-چنگ پا ژنده ( čəngə pa žande):
چنگ وپازدن
اسبه کره چنگ پا ژنده نه ایشته
  asba kəra čəngə pa žande na išta
کره اسب باچنگ پازنان بلند
شد
۲-دخسینده ( daxsinde):
درآب خیس کردن
باکله آودخسین دا دولکی
   bākle āv daxsin dā davleki
باقلا را درآب خیس کن تا
نرم شود
۳-دولکیه(davlekiye): آب راجذب
کردن ونرم شدن
آولکیهāvlekiye):نرم شدن

۴-درسته (dərəsta): تمامی
-همگی
همته (hamte): تمامی-
همگی
ام کیتاون درسته چمه شنینه
   əm kitāven dərəsta čəməšənina
این کتابها همگی مال من
هستند
۵-آبرده (ābərde): بریدن
از رو، تکه کردن
ای آبرلوایه مایی پلا سر بنه
i ābər lavāya māyi pəlā sar bəna
یک تکه ماهی دودی روی
پلو بگذار
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۸۱
۱- خره زرنا (xara zərnā): عرعر خر
۲- اسبه لاو (‌əsba lāv): عوعوی سگ
۳- شاله زوزه (šāla zuza):فریاد شغال، زوزه شغال
۴- موشه جیسکه (muša jiskə): صدای موش
جیسکه جیسکهjiskə jiskə 
۵- ماره فوزه (māra fuza): سوت مار
فوزه = سوت
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۶۹
۱-ونجوئه ( vanjua): 
خمیازه

۲-پاورنده پا (pāvəranda pā): 
پابرهنه

۳-اکلاون ( āklāvən):
تکرارکردن حرف
دیگران

۴-آبرده (ābarde):
صاحب شدن- تصاحب
کردن

۵- آورازه ( āvrāze): 
برازنده بودن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

   @vajenameh_taleshi

ماسالی  ویشه  زاری نه  خرشن
تالشی    کوله   باری نه  خرشن
چمه پره سری را   چه   گذشته
کرا  ای  ویسا   داری نه  خرشن

فومنی کولچه شون  بوکو ویگته
ماسوله چمی شون  سوکو ویگته
بشه الیان حسن   خانی   دخونه
سسی شون چمه  کوکو کو ویگته


نه مسه  قله  روخونه     برمه
اخه خیلی  پریشونه      برمه
روکته  سیا مزگی  را  دفرسه
یره لوکه دیلش خونه    برمه

کرا  پله پله  شفتی  خرشن
چته هر روز کرا نفتی خرشن
خدایا چبی کردن داد  بیداد
چمه هم  امد و رفتی  خرشن

دیلم شاندمینی بی کسی را سی
پونلی  اخره   نفسی  را  سی
اسالیم  خیلی وخته خونه بوکه
چه دارون زم اکرده دسی را سی

کرا ماسالی  بندی نه  خرشن
هته پست و بلندی نه خرشن
چمه تالشه برا   داد و بی داد
همه جیگا کو  مندینه  خرشن.....


زرتشت

پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۵۷
۱-کولی (kuli):ماهی کوچک

۲-کولییه پیزه(kuliya piza):
بچه ماهی خیلی ریز 

۳-سره (sera): سرد
سره آو (sera āv): آب سرد
سره وا ( sera vā):باد سرد
سره پلا(sera pəlā):پلوی
سرد
۴-سره سی(sara si)سردرد

ه-سره(səre): ناله و نعره 
حیوانات وحشی مثل
گرگ،پلنگ
پلنگی سره(palangi səre):
ناله پلنگ
ورگی سره(vargi səre): 
ناله گرگ
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

تاوَه کاری ألم شنگه زونی چه؟
بجارداری را "وقت تنگه"  زونی چه؟

بدا قشنگینه بوام   بوزونی
بجاری "هیستابَه چنگه" زونی چه؟

بهنام_نمنه پشت

گیلون شیمون امه برزه بری را 
اسبه داونه کریم   درزه وری را 
 آسیستینه نشین مزره سری کو 
 سره اوی هرین موندی کری را 

 زلیخا صبا


🌺🌺کانال واجه واج 🌺🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- قوربونی برده (qurbuni bərde): قربانی کردن
مترادف مال سر آبرده (māl sar ābərde )=مال کشته ( māl kəšte)
قوربونه روزی قوربونیش برده = مالش سر آبرده= مالش کشته
qurbuna ruzi qurbuniš bərda =māləš sar ābərda =māləš kəšta
روز عید قربان قربانی کرد.
۲- قوربونه مال (qurbuna māl): گوسفند قربانی، حیوان قربانی
۳- ماله سر آبره جیگا ( māla sar ābəra jigā): محل قربانی
ماله سر آبره جیگار چاکه
māla sar ābəra jigār čāka
مکان خوبی برای قربانی دارید.
۴- ماله سر آبر (māla sar ābər): کسی که گوسفند یا کلاً حیوانات را ذبح می کند.
اشته ماله سر آبر کیه؟
əštə māla sar ābər kiya?
چه کسی گوسفندت را ذبح می کند؟
قوربونه روزی ماله سر آبری کره
qurbuna ruzi mala sar ābəri karə
روز عید قربان گوسفند ذبح می کند.
۵- قوربونیه کر (qurbuniya kar)= قوربونیه بر(qurbuniya bər): قربانی کننده، صاحب قربانی
۶- قوربونه روز (qurbuna ruz): روز عید قربان
قوربونه شو (qurbuna šav): شب عید قربان
۷- ماله سر آبری (māla sar ābəri): ذبح کردن، سر بریدن گاو و گوسفند
#گردآورنده_مریم_محسنی  ۲۱۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

سلام
 ام کلیماتی معنی اون کی زونو؟
1-آچم
2-سورمه
3-تَرَه هرده
4-پا اندوم
5-دتاج
6-کارمه
7-نادینج
8-کالن
9-پرگاله
10-آماس

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱-بوغ (buq): بخار، نم زیاد، هوای رطوبت دار
یا بوغ دری
Yā buq dāri
اینجا بخار دارد. هوای اینجا رطوبتی است.
۲-بوغمیش(buqmiš): شرجی، خفگی و گرما زدگی از دم هوا، هوای دم دار
مترادف پندومه (panduma)
هوا اورو بوغمیشه(پندومه یه)
havā uru buqmiša(pandumaya)
هوا امروز شرجی است (دم دار است)
اورو آدم بوغمیش بو
uru ādam buqmiš bu
امروز آدم گرمازده میشود (منظور گرمای زیادحالت خفگی می آورد)
۳-آده ویگر(āda viger): بده بستان 
اون یندی نه آده ویگر دارن
aven yandi na āda viger dārən
۴-فشترغ (fəštərəq): سر و صدای هنگام کار کردن، آخرین تلاش، سر و صدای نامفهوم مخالفت آمیز در مقابل درخواستی
حلا فشترقی دریه د
halā fəštərəqi dariya de
اینک آخرین تلاشش را انجام می دهد.
فشترقی کردشه د
fəštərəqi kardəša de
مخالفتی نشون داد دیگه
۵-فشته فشته(fəštə fəštə): هن و هن، سر وصدای هنگام راه رفتن در حالت غضب، بازدم صدا دار
ای دفه ویندمه فشته فشته نه اومه
i dafa vindəma fəštə fəštə na uma
به یکباره دیدم باهن و هن آمد.
#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۸۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱-توتروپوپو (tutrupupu):شیک
توتروپوپو کرده (tutrupupu karde):شیک کردن
توتروپوپو به (tutrupupu be):شیک شدن
مترادف پرگال (pargāl):آراسته و شیک
توتروپوپو کردشا کرا شیسته
tutrupupu kardašā kərā šiste
شیک کرده بود (لباس نو کرده بود) داشت می رفت. 
مترادف فر و فور داشته 
(far u fur dāšte)(far u fur žande)
فر و فوری ژندشا کرا شیسته
far u furi žandašā kərā šiste
خودش را شیک( آراسته و پیراسته کرده بود ) داشت می رفت
۲-امنیه (amniya): پلیس
دارغه (dārqa):داروغه
۳- مزرگیری (məzərgiri): شیطنت
مزر (məzər): بچه شیطان و پر دردسر
4- مزا به گوش (məzā ba guš): بازیگوش
5- ازازول (azāzul): بچه شیطان و خسته کننده
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۰۴ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

🌸کانال واجه واج🌸


1-آچم:پیچ و خم
2-سوروم: پوست سبز گردو
3-تَرَه هرده: غم وغصه  کسی راخوردن 
4-پا اندوم: پیش کش
5-دتاج:حمله کن
6-کارمه: کثیفی انباشت شده
7-نادینج: ناآرام
8-کالن: تمام و کمال استفاده کردن
9-پرگاله: واحد متراژ پارچه/قواره
10-آماس:ورم وتاول

🌸کانال واجه واج🌸

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۹۹


۱- زورازور ( zurāzur ) : 

با قدرت بالا / با تلاش فراوان  .


۲-دورادور ( durādur ) : 

بفاصله ی دور  / از راه دور .


۳- گوراگور ( gurāgur ) : فوج فوج .

۴- پوراپور  ( purāpur ) :

 لبالب / لمالم .

۵- جوراجور ( jurāiur ) : یک دست .


#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۳۰۰


۱- آدیم ( ādim ) : نمایان / آشکار .

۲- اَه دیم ( adim ) : آن سو / آن طرف .

۳- آچِم ( āčem ) : دید رس / چشم انداز .

۴- آچَم ( āčam ) : سر راست / مستقیم  .

۵- نا چَم ( nāčam ) : ناراست .

#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۳۰۱


۱- نژدوم ( nəžduom ) : قیطان ، نخ بافته شده از ابریشم که به هنگام اخته کردن گاو نر اخته گر از آن استفاده میکند ، نخِ کار اخته گر .


۲- نزیکی ( neziki ) : نزدیکی .


۳- دوری ( duri ) : دوری .


۴- کتایی ( kətāei ) : کوتاهی .


۵- درازی ( dərāzi ) : درازی .


#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی

#آچم(ãčam)

#دکتر_فرزاد_بختیاری:


 "آچم" چمه وری تالشی کو بو "پیچ راه و مسیر" و چه استعارییه معنا بو: سختی و دشواری پیش رو، مانع و ...

"ناچم: ناراست و راه دست نبودن و ..." نشا "آچم" ی مخالف و ضد به؛ ناچم، "چم" ی مخالفه:
چم: راه دست، عادت شده و آسان برای انجام، فن و ...
ناچم: سخت، ناهموار، آنچه انجامش راه دست و راحت نیست و ...

"آچم" ، "هزارچَم" ی "چَم" ی نه برابره. هزار چم منطقه ی نومه کندوانی جاده کو: هزار پیچ.


🌸کانال واجه واج🌸

#زبان_تالشی

سلام
 ام کلیماتی معنی اون کی زونو؟


1-شاتَه
2-لِمه
3-انگوشته ویزموئِه
4-شپ
5-وج و ویزما

🌸کانال واجه واج🌸

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۵۸
 ۱-دس پیگته ( das pigete): 
دست برداشتن،صرف نظر
کردن
۲-دیوون (divvun): چاره،
سزا
۳-دوئه دوئه ( dua dua): 
غر غر زدن
۴-کچبه(kəčba): وسیله
دایره شکلی که باکاه 
می سازند وزیر دیگ
داغ می گذارند

۵-سه شولون ( se šavlun):
سه روز آخر مرداد ماه که
 هواخیلی خیلی گرم می شود

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجخ واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- دچم آچم (dačam āčam): پیچ و خم
دچم آچم داره رایی یا
dačam āčam dāra rāyi yā
جاده پیچ و خم داری بود 
۲- دچیک آچیک (dačik āčik): به دست و پای کسی چسبیدن
خردن اشتن ماشی دچیک آچیک کری
xərdan əštan māši dačic āčik kari
بچه به خاله اش می چسبید، بچه به دست و پای خاله اش پیچیده بود 
۳- دروف آروف (daruf āruf): حسابی جارو کردن
دروف آروف دری یا daruf āruf dari yā
مشغول جارو کردن و تمیز کردن بود
۴- دشه برمه (dašə barme); داخل و خارج شدن، آمد و رفت
چده دشه برمه کری؟ ?čada dašə barme kari
چقدر میروی تو و بیرون می آیی؟ چقدر میری میای؟
۵- دشون آشون (dašun āšun): پوشانیدن، روی چیزی را پوشاندن
خردنی دشون آشون بکه بدا بخسه
xərdani dašun āšun bəka bədā bəxəse
بجه را بپوشان بگذار بخوابد
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۱۴ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- آده ویگر (āda viger): داد و ستد، بده بستون
اون بندی نه آده ویگر دارن
aven bə di na āda viger dārən
آنها باهمدیگر بده بستون دارند.
۲- آرس ویرس (āras viras): به داد کسی رسیدن، کمک کردن، رسیدگی کردن
ایته ای آرس ویرس بکه
i te ay āras viras bəka
کمی بهش برس.
۳- آسا پسا (āsā pesā)دو چیز را در داخل ظرفی قاطی کردن =پسا آسا (pesā āsā)
پلا دکه شامیه خیکاره کو پسا آسا بکه بهرم
Pəlā daka šāmiya xaykāra ku pesā āsā bəka baharam
پلو را بریز توی ماهیتابه شامی بهم بزن و بخوریم
۴- آسا ویسا (āsā visā): اینور اونور مالیدن=ویسا آسا (visā āsā)
اشته خلا امورون آسا ویسا (ویسا آسا) مکه.
əštə xalā əmvarun āsā visā maka(visā āsā maka)
لباسهایت را اینور و آنور نمال
۵- آسون ویسون(āsun visun): از بین بردن پشم کله پاچه گوسفند با سوزاندن
گوسندی کله پاچه بی آسون ویسون کرده (ویسوته، آسوته)
gusandi kalla pāča bi āsun visun karde (visute, āsute)
پشم کله پاچه گوسفند را باید با سوزاندن از بین برد
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۱۵ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- آکر ویکر (ākar vikar): باز و بسته 
چده ام بری آکر ویکر کری؟ 
čada əm bari ākar vikar kari?
چقدر این در را باز و بسته می کنی؟
۲- بپر آپر (bəpər āpər): راه رفتن
ای ته بپر آپر بکه بدا اشته پاین ویران
i te bəpər āpər bəka bədā əšte pāyen virān
یک قدر راه برو بگذار پاهایت حرکت کند.
۳- بپه آپه (bəpe āpe)=ویپه آپه (vipe āpe): پخت و پز 
بپه آپه امه کشته
bəpe āpe ama kəšta
آشپزی ما را کشت
۴- بخر آخر (bəxər āxər): خرید کردن
بخر آخر چتینه کاری یه
bəxər āxər čatina kāriya
خرید کردن کار سختی هست
۵- بچر آچر (bəčar āčar): چریدن و بهم ریختن
شلختون ام واشون بچر آچر کرده
šəlaxtun əm vāšun bəčar āčar karda
غازها این علفها را چریدند
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۱۶ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- بچک آچک (bəčak āčak): شکسته
ای غم به، بچک آچک مبو
ay qam ba bəčak āčak mabu
نگهداریش کن که نشکند
۲- بلا آلا (bəlā ālā): تکان تکان
مترادف تکو تکو (taku taku)
ایته چه گافرو بلا آلا بکه بلکم بخسه
i te če gāfru bəlā ālā bəka balkam bəxəsə
کمی گهواره اش را تکان شاید بخوابد 
۳ - بوا آوا (bəvā āvā): بازگو
چده چه لوئه بوا آوا کری؟
čada če lua bəvā āvā kari?
چقدر حرفش را بازگو می کنید؟ 
۴- بوشور آشور (bušur āšur): شست و شو
نشام اومه که کو بوشور آشور دارم
nešam bam ka ku bušur āšur dārəm
نمیتوان بیایم در خانه مشغول شست و شو هستم
۵- بوکو آکو (buku āku): زد و خورد، بزن و بگیر
بوکو آکویی کردشونه چوون سس دمرده
buku ākuyi kardəšuna čavun sas damarda
زد و خوردی کردند و سر و صداشون قطع شد.
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۱۸ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- بیگر آگر (biger āger): گرفتن، دستگیر کردن 
سروازه برون نشو ترسه ای بیگر آگر بکرن
sarvāza berun nešu tarsə ay biger ăer bəkarən
سربازی رفتنش نزدیک است زیاد در ملاء عام نیست می ترسد بگیرنش
۲- پیگر آگر (piger āger): تدفین، دزدی
دسه سر منه پیگر آگر کرنه
dasa sar mana piger āger karəne
دم دست نگذار می دزدنش
چه پیگر آگره روزی شیما
če piger āgersa ruzi šaymā 
روز تدفینش رفته بودم
۳-پتار آتار (petār ātār): خراشیدن ، غارت کردن
پتار آتار دری petār ātār dari
در حال غارت کردن است
پاتیله تونی پتار آتاری بکه بوشور
pātila tuni petār ātāri bəka bušur
کف دیگ را با قاشق تمیز کن و بشور
۴-پچک آچک (pečak ā čak): شکسته، درهم ریخته
پچک آچک به pečak āčak ba درهم شکست و خرد شد
مترادف پچاکن آچاکن (pečākən āčakən)
۵-پچین آچین(pečin āčin): جابجا کردن و خاکروبی خانه ، جمع و جور کردن
پچین آچین دری یه pečin āčin dariya در حال جابجا کردن خانه است 
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۱۹ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

"دکتر فرزاد بختیاری مرکیه"


بَريسونم گردی

بو آکرده. 

هیچ آدمی رییه 

دری نییه. 


شَنار

تِلی بخسَه 
                                                                      اَلاشِن!

                                      
تمامی راه ها را/ بو كشيده ام./ رد پای هيچ انسانی/ وجود ندارد. 
امشب/ اندكی بخوابيد/ راش ها!

#دکتر_بختیاری

#زبان_تالشی
🌸کانال واجه واج🌸

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پزر آزر (pezer āzer): پاره پوره
چه خلا پزر آزر با
če xalā pezer āzer bā
لباسش پاره پوره شده بود
۲- پرن آرن (peran āran): وسایل پهن کردن روی طناب
جیکر پکرون آفتاوی کو ایته پرن آرن بکه
Jikar pekarun āftāvi ku i te peran āran bəka
گستردنیها (رختخواب و فرشها) را کمی تو آفتاب پهن کن
۳- پرن ویرن (peran viran): روسری بستن
خاسه سره دسمالی پرن ویرن کردشا
xāsa sara dasmāli peran viran kardašā
روسری زیبایی به سر کرده بود
۳-پرشون آرشون (peršun āršun): بهم زدن
سلینگه سری پاتیله ایته پرشون آرشون بکه
selinga sari pātila i te peršun āršun bəka
دیگ روی آتش را کمی بهم بزن
۴- ویمر آمر (vimer āmer): رنگ و رو رفته
ویمر آمره شیه ته یی دریشا
vimer āmera šeya teyi darišā
پیراهن رنگ و رو رفته ای به تن داشت
۵- پسون آسون(pesun āsun):سوزاندن، زدن شدید
مترادف بوفروکا (bufrukā): پختن و سوزاندن غذا در اثر شعله زیاد و عجله داشتن در آشپزی
لسی نش ای پسون آسون کردا
ləsi naš ay pesun āsun kardā
کتک شدیدی بهش زده بود منظور اینکه علامت کتک مشهود بود
پلا ته یی آتشی سری کوش پسون آسون کردشهpəlā teyi ātaši sari ku pesun āsun kardəša
پلو را رو آتش تند تند نیم سوخته پخت و آماده کرد.
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۲۰ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پشه ویرمه (pəšə virme): بالا پابین رفتن
وییر پشه ویرمه کری پا سی ته گره
viyar pəšə virme kari pā si tə gerə
زیاد بالا پایین میری پا درد می گیری
۲-پکن آکن (pekan ākan): کندن و ریخت و پاش گذاشتن
باغش پکن آکن کرده ها ویکرده
bāqəš pekan ākan karda hā vikarda
باغ را کنده (منظور شخم زده و علفها را با بی نظمی کنده و ریخته) همونجوری ریخته
۳-پکو آکو (peku āku): تذکر دادن
ایته ای پکو آکو بکه د هجوره کارون مکره
I te ay peku āku bəka de hajura kārun makarə
کمی تذکر به او بده منبعد آن کارها را انجام ندهد.
۴-بمر آمر (bəmer āmer): مرگ و میر ، مردن 
ام تنگ مینکی (تنگ مینهtangə mina)کو بمر آمر مکره
əm tangə minaki ku əšta rā bəmer āmer makarə
تو این تنگنا(بحبوحه) نمیره
۵- پمیز آمیز (pemiz āmiz): کثیف کاری
مترادف دمیز آمیز damiz āmiz
درستر یا پمیز آمیز کرده
dərəstar yā pemiz āmiz karda
کلا اینحا رو کثیفکاری کردی
#گردآورنده_مریم _ محسنی۲۲۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#مرگ_واژگان نزدیک است!


سلام

ام کلماتون معنی زونه؟


1-اوزگور
2-ارکوم
3-هنم هنما که....
4-پولو
5-چَچان


#زبان_تالشی
🌸کانال واجه واج🌸

این خروس با ابهت از جنس نقره، طلا و مفرغ، متعلق به تمدن مادِ و ۲۷۰۰ سال قدمت داره! خیلی هنر میخواد همچین چیزی رو طوری بسازی که بعد از ۲۷۰۰ سال سالم بمونه! ایرانیان باستان خروس رو خوشیمن میدونستن چون نوید صبح و رفتن تاریکی رو میداد.

این خروس در موزه میهو در ژاپن نگهداری میشه!


🌸کانال واجه واج🌸

#زبان_تالشی_گویش_ماسال_۱۵۹
 
سلام
 ام کلیماتی معنی اون کی زونو؟


1-شاتَه( šāta):لایه نازک 
داخل پوست  شاخه درخت 
کوچی/کوارکه برای بستن 
جارو استفاده می شد

2-لِمه(lema): معمولاًگاوها
زمانی که برای جفت گیری
اماده گی دارندمایع لزجی از 
آنها ترشح می شود به آن لمه  می گویند

3-انگوشته ویزموئِه:( angušut vizmue): 
اشاره کردن باانگشت

4-شپ(šəp):انبوه،پرپشت-
صدایی که معمولاً افراد در 
مواقع کوبیدن چیزی از
خودشان در می آورند-
معنی دیگر شپ (به نقل
جناب نازیابی)
شپ وسیله ای است به
شکل دایره ای که از کاه
بلند درست  میکنند و
جو/ژه(ža)همان بذر
شالی را درآن می ریزند
ودرخانه دودی آویزان
می کنند تادر بهار از
آن جودر خزانه استفاده
کنند.
البته در گویش ماسال به
آن کلشه سفه(kəlaša safa):
سبدکاهی میگویند 

5-وج و ویزما
( vaj u vizmā):
برآورد کردن حریف

#فرنگیس_قلیزاده


🌸کانال واجه واج🌸

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۶۰
۱-واره (vāre): باریدن
۲-وارشه آو (vārəša āv): 
آب باران
۳-مبرم ( mabram): 
گریه نکن
۴-نوئه (nue): گذاشتن
نوشه (nuša): گذاشت
۵-مخر (maxər): 
نخر
مخرش(maxraš): 
نفروش
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۶۱

۱-مشه وون(meša vuun): 
نگهبان کندوی زنبور عسل

۲-مشه رون (meša run): 
مگس پران
۳-لینگه (Linga): همتا-
لینگه( Liga):  گونی-
انگشتر، النگو، گوشواره

۴-مشتک(məštak): چوب
سیگار
۵-ویسا (visā): روی
زمین بکش

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#مرگ_واژگان نزدیک است!
سلام

ام کلماتون معنی زونه؟

1-اوزگور (uzgur) تکه های
سیاه خشک شده  که از
سقف خانه های دودی
پایین می ریزد

2-ارکوم(urkum): 
آداب ورسوم
(به نقل از جناب فدائی)

3-هنم هنما که..
( hanəm .hanəmā kə)
عن غریب -بزودی عکس 
العمل نشان دادن
هنم هنما که چاکو روزیم
(hanəm hanəmā kə čā ku ruvazim)
نزدیک بو در چا بیوفتم

4-پولو( pulu): بهمن

5-چَچان(çačān): گردوی
پوست سفید تازه
 (به نقل از جناب بیت اله
 صفری سید آبادی)
که البته در گویش ماسال
بولوره ووز (bulura vuz)
همان گردوی پوست سفید
تازه می باشد

#فرنگیس_قلیزاده

#زبان_تالشی
🌸کانال واجه واج🌸

#مرگ_واژگان نزدیک است!
سلام

ام کلماتون معنی زونه؟

1-اوزگور (uzgur) تکه های
سیاه خشک شده  که از
سقف خانه های دودی
پایین می ریزد

2-ارکوم(urkum): 
آداب ورسوم
(به نقل از جناب فدائی)

3-هنم هنما که..
( hanəm .hanəmā kə)
عن غریب -بزودی عکس 
العمل نشان دادن
هنم هنما که چاکو روزیم
(hanəm hanəmā kə čā ku ruvazim)
نزدیک بو در چا بیوفتم

4-پولو( pulu): بهمن

5-چَچان(çačān): گردوی
پوست سفید تازه
 (به نقل از جناب بیت اله
 صفری سید آبادی)
که البته در گویش ماسال
بولوره ووز (bulura vuz)
همان گردوی پوست سفید
تازه می باشد

#فرنگیس_قلیزاده  ۱۶۲

#زبان_تالشی
🌸کانال واجه واج🌸

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دشو دشو (dašu dašu): زق زق کردن
چمه چمی دیله دشو دشو کره
čəmə čemi dila dašu dašu karə
توی چشمم زق زق می کند
۲- دکر آکر (dakar ākar): باز و بسته کردن
که بری وییر دکر آکر مکره
ka bari viyar dakar ākar makara
در خانه را خیلی باز و بسته نکنید
۳- دکش آکش (dakaš ākaš): گیر و دار، دردسر
هم دکش آکشی دیله کو خا بوشو
hem dakaš ākaši dila ku xā bušu
تو این گیر و دار میخواهد برود
۴- ویچک آچک (vičak āčak): فرو ریخته
چوون که دیار ویچک آچکا čavun ka diyār vičak āčakā
دیوار منزلشان فرو ریخته بود
۵- دگر آگر (dager āger): پوشاندن
دشونی اشتن دگر آگر بکه
dašuni əštan dager āger bəka
با رواندازی خودتو بپوشان 
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۲۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- دمر آمر (damer āmer): غرق شدن
جانه شوره نزونون اشته را دریا کو دمر آمر مکرن
jānašure nezunun ēšta rā daryā ku damer ãmet makarən
دمر آمر مکرن مترادف مدمرن (madamerən)
شنا بلد نیستند تو دریا غرق مرق نشوند.
۲- ویژن آژن (vižan āžan): موقتا چیزی را در زمین فرو کردن و بند کردن
پوئه گلان پیگه غرغی داوری ویژن آژن بکه
pua gəlān pige qərəqi dāvri vižan āžan bəka
پایه های چوبی را بردار موقتا اطراف باغ بندکن
۳- دویر آویر(davyar āvyar): رفت و آمد، رد شدن
مترادف رفترا (raftə rā)
دویر آویر کری مه ندیسی
davyar āvyar kari mə nediyasi
رد می شوی و نظری به من نداری
۴- دیس آدیس (diyas ādiyas): نگاه کردن، مواظبت
جستجو
ایته دیس آدیس بکه چاکه چی بتلفی
ite diyas ādiyas bəka čāka či bətlafi əštə sar kəlā maşu
جستجو کن (مواظب باش)چیز خوبی پیدا کنی سرت کلاه نرود
۵- ویپه آپه (vope āpe): پخت و پز (کمی با سختی)
هه که دیله کو ویپه آپه دری یه
ha ka dila ku vipe āpe dariya
توی همون خانه مشغول پخت و پز هستش
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۲۳ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دپرس آپرس (dapars āpars): پرس و جو، تحقیق
مترادف دفرس آفرس (dafars āfars)
دپرس آپرس ای را کردمه
dapars āpars ay rā kardama
براش تحقیق کردم
۲- دپوش آپوش (dapuš āpuš): پوشانیدن
مترادف ویپوشه (vipuše)
کیسه لینگه برزی دپوش آپوش بکه(ویپوش) بنه تنگه وختی را
i kisa linga bərzi dapuš āpuš bəka bəna tanga vaxti rā
روی یک گونی برنج را بپوشان گوشه ای پنهان کن برای روز مبادا
۳- دتن آتن (datan ātan): بافتن، تنیدن، بافتن و شکافتن
حلا وته نزونو دتل آتل دری یه د
halā vate nezunu datal ātal dariya de
بافتن را خوب بلد نیست میبافد میشکافد تا یاد بگیرد
۴- دژر آژر کرده (dažar āžar karde): سر هم آوردن غذا و خوردن
هر چی نوئه دژر آژر بکره بهره
har či nua dažar āžar bəkara bahara
هرچی هست سرهم بیارید و بخورید
۵-دشو آشو (dašu āšu): فرو رفتن
پا برنده مشه تی شمه پا دشو آشو کره
pā bəranda maša ti šəma pā dašu āšu karə
با پای برهنه (بدون کفش) راه نروید خار به پایتان می رود
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۲۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پوز آوز (pevaz āvaz): بالا پایین پریدن
کرگه گله مورغونه داره پوز آوز دری یه
karga gəla murquna dārə pevaz āvaz dariya
مرغ میخواهد تخم بگذارد که بالا پایین می پرد
۲- تکو آکو (taku āku): تکان مکان
خردنی تکو آکو مده بدا بخسه
xərdani taku āku mada bədā bəxəsə
بچه را تکان مکان نده بگذار بخوابد
۳- تکو تکو (taku taku): تکان تکان
هده تکوتکو مه taku taku ma
اینقدر تکان تکان نخور
۴- جیچیک آچیک(jičik āčik): چسبیدن به کسی برای کمک گرفتن 
هنتکی ای جیچیک آچیک دری نی یه
hntaki ay jičik āčik dari niya
همینطوری بیخود بهش نچسبیده است.
۵- جیکر آکر (jikar ākar): پهن کردن، گستردن
بدا جیکر آکر بکرم بدز بایه که دیله 
bədā jikar ākar bəkarəm badaz bāya ka dila
اجازه بدهید کف را بپوشانم بعدا بیایید داخل
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۲۵ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۶۳
۱-بلک بیز (balakə biz):
افتان وخیزان
بلک بیزینه دا بازار شیمه
Balak bizina da bāzār šima
افتان خیزان تا بازار رفتم
۲-پشون آشون (pešun āšun):پاشیدن
 باغی کو ایته سوزییه دونه پشون
bāgi ku ite savziy duna pešun
درباغ کمی دانه سبزی بپاش
تومه کیله خاک آشون بکه
tuma kila xăk āšun bəka
درخزانه برنج خاک بپاش
۳-برون و دیله (berun  u dila):
بیرون  داخل
چده که بری کو برون 
ودیله  شی
 čada ka  bari  ku berun u dila ši
چقدر از در خانه بیرون 
 میای ومیری؟
(منظور داخل وخارج می شوی)؟
۴-آلیز  ولیز ( āliz viliz):
ریخت پاش- به هم ریخته
خردنن که آلیزولیز مکره 
ده نشام پچین آچین کرده
Xərdanen ka āliz vilz makara de nešām pečin āčin karde
بچه هاخانه ریخت پاش
 نکنید دیگر نمی توانم
جمع وجور کنم
۵- یاور یاوره( yāvar yāvare):
کمک کردن،یاری ویاوری
کردن
امه چمه بجاره کارون 
 یاور یاوره نه تمون آکرم
:ama čama bəjāra kārun yāvar yāvare na tamu ākaram
ما کار های مزرعه را
با کمک ویاری هم تمام
می کنیم
 #گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پتل آتل (petal ātal):دوخت دوز موقت، سرسری دوختن
هسه وخت نی پتل آتل بکه
həsa vaxt ni datal ātal bəka
الان فرصت کامل دوختن نیست سرسری بدوز
۲- تل ژنده (tal žande): کوک زدن در خیاطی
۳- پشه آشه (pešə āšə): بالا مالا رفتن
هشته را پشه آشه مکه بلکی یه
buma pešt pešə āšə maka balakiye
پشت بام اون بالا مالا نرو می افتی
۴- پند پور (pandə pur): چاق ماق ، پک و پهن، تپل مپل 
۵- ویکو آکو (viku āku): کوبیدن، تند و سریع کوبیدن و دون کردن
درزه کوئه ویکو آکو بکه بخرشم
darza kua viku āku bəka bəxrašam
این شالی را بکوبیم (دون کنیم) و محصولش را بفروشیم. کوئه=قبلا با گوچین می کوبیدن و دون می گردند.
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۲۶ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

ماسالی بندی مخرشن براجان
دلندو بندی مخرشن براجان
صبا ویلا سازن هاکو هزارون
چفر آدن شمه باغ وبجارون
شمه آزادی وشادی ویگرن
شمه کرگی شمه سوکی جیگرن
شمه ورزا پی اخری مگره
چعون آرامشی ناری مگره
شمه اسبه اگر بکره لاوی
واکه برهم ژندره چمه خاوی
سلون خشک آکرن گوزگا مخونه
سراکو کرگ و کیجه پی ممونه
کتا شوار و تونکه نه ها نشن
تلاره پره کا قلیون پجوشن
شمه خردخالی راام عذابه
چمه خاکی امن کرن خرابه
خلاصه مخرشن شمه زمینی
بکاره زمینی کا سیب زمینی
کرا سییه مثال کوره جواد
چرا ام زمینون نکرم آباد

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- ویدار آدار (vidār ādār): پرت کردن، پرتاب کردن، نسنجیده از هر دری حرف زدن
چه چمه سر ممونه سنگ ویدار آدار کره شمه ژنه یه
če čema sar mamuna səng vidār ādār karə šəma žanəye
جلوی چشمش نباشید سنگ بسوی شما پرتاب می کند
لوئه ویدار آدار کرهlua vidār ādār karə
حرف را پرتاب می کند منظور نسنجیده حرف را ول می کند 
۲- ویکر آکر (vikar ākar): ریختن، ریخت و پاش
چده ویکر آکر کره هسه دروف آروف کردمه
čada vikar ākar kara həsa daruf āruf kardama
چقدر ریخت و پاش می کنید الان جارو کردم
۳- ویشور آشور (višur āšur): دیواری را از بالا به پایین شستن و تمیز کردن و قبلا خانه های گلی را با جارو آب و گل می مالیدند (ویشور کرده)
اشتن ویشور آشوری کردشه
əštan višur āšuri kardəša
دیوارهای خانه اش را تمیز کرد
۵- پسون آسون (pesun āsun):سوزاندن، زدن شدید
مترادف بوفروکا (bufrukā): پختن و سوزاندن غذا در اثر شعله زیاد آتش و عجله داشتن در آشپزی
لسی نش ای پسون آسون کردا
ləsi naš ay pesun āsun kardā
کتک شدیدی بهش زده بود منظور اینکه علامت کتک مشهود بود
پلا ته یی آتشی سری کو پسون آسون کردشهpəlā teyi ātaši sari ku pesun āsun kardəša
پلو را رو آتش تند تند نیم سوخته پخت و آماده کرد.
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۲۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_tales

#زبان_تالشی_گویس_ماسال۱۶۴
۱-دکر آوجه خلا
( dakar āvaja xalā):
لباس توی خانه
کراشوم د^دس دکر آوجه 
خلا بخرم
Kərā šum də das dakar āvaja xalā bəxərəm
دارم میروم دودست لباس
توی خانه بخرم
۲-پیگر بنه( pigerə bəna):
این دس آن دس کردن،
مرتب کردن
وییر پیگربنه کردمه بام
اشته که بما نشاتمه 
Viyar piger bəna kardəma bām əštə ka bamā  nešātəma
خیلی این دس آن دس
کردم بیایم خانه شما امّا
نتوانستم
بیزه امون ایته پیگربنه بکه
 bizə əmun ite pigerə bəna bəka
بلند شو اینهارا مرتب کن
۳-بوز آوز( bəvaz āvaz):
 ورجه وورجه کردن
خردنن بوزآوزینه آسیستینه
     Xərdanen bəvaz āvazina āsistina
بچه هاباورجه وورجه 
کردن خسته شدند
۴-گرد گییل ( gardə giyal):
سرپاماندن وبه دورخود 
چرخیدن
اورنه روزی هده گردگییل 
کردمه آسیستیمه 
       urna ruzi hda gardə giyal kardəma āsistima
امروز اینقدرسرپا ماندم و
به دور خود چرخیدم خسته
شدم
۵-آچین ویچین( āčin vičin): 
شکافتن،بازکردن
چاکش دشته نی اسه 
آچین ویچین درییه
čākəš dešta ni esa āčin vičin dariya
خوب ندوخته بود حالا
 درحال شکافتن است
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

تره ووزه مزگ
(tara vuza mazg):
مغزگردوی تازه
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده
کانال واجه واج

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- گازه پشته (gāza pešta): گازو ، کسی که دندانهای پیشین برآمده دارد.
روکه ته گازه پشته یه
ruka te gāza pešta ya
کمی گازو هستش.
۲- کلفن (kalfən): کسی که دندانهای رویهم درآمده دارد.
کلفنه، بی اشتن گازون رچ آکره
kalfəna bi bušu əštan gāzun reč ākarə
دندانهایش رویهمند باید دندانهایش را درست کند.
۳- گازه کوئه (gāza kua):کسی که دهانش پر از دندان و دندانهای بزرگ باشد که به نظر زیاد می آید.
گازه کوئه مردکی یه
gāza kua merdakiya
مردیست با دهان پر از دندانهای درشت
۴- اوه نیویس (ava nivis): نویسنده
ام کیتاوی اوه نیویس کیه؟
əm kitāvi ava nivis kiya?
نویسنده این کتاب کیست؟
۵- قدیمنه (qadimna): قدیمی
اورو د قدیمنه داوره نیuru de qadimna dāvra ni
امروزه دیگر آن دوره قدیم نیست
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۲۸ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- سفت (səfat)، شکل šəkəl)، شکل سفت (šəklə səfat)، سر مچه (sarə mačča): قیافه،چهره
چه سر مچه مه خفه
če sarə mačča mə xafa
قیافه اش برام چندش آوره
چه سفتی د نشام دیشته
če səfati de nešām diyašte
شکلشو نمی توانم ببینم
۲- خف به (xaf be): چندش آور، تنفر دار
مترادف خف آتیلله، خف پتیللهxaf atille, xaf petille: خفگی دست دادن، چندش شدن
۳- ای بول پبشته (i bul pebəšte): یک نفر کار ناشایستی انجام دهد ولی جمع مورد سوال قرار 
، تر و خشک را یکجا سوزاندن
همه گلانش ای بول پبشته
hama gəlānəš i bul pebəšta
همه را با هم مورد سوال قرار داد
۴-پنه ویدار کرده (pena vidār karde): این دس و آن دس کردن
مترادف پیگر بنه کردهpigerə bəna karde
هر چی پنه ویدار کردمه بیزم بوشوم نشاتمه
har či pena vidār kardəma bušum nešātəma
هر چقدر این دس و آن دس کردم بلند شوم بروم نتوانستم
۵- جیچیکه (jičike): چسبیدن، با چنگ و دست گرفتن، 
ای جیچیکیمه نیشتمه بوشو
ay jičikima niyaštəma bušu
با چنگهایم گرفتمش نگذاشتم برود
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۲۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_tales

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- واز واز کرده (vāz vāz karde): بالا پایین پریدن
۲- زواله خاو (zəvāla xāv): خواب نیمروزی، خواب بعد از ظهر
۳-خون خونه (xun xune): قتل و آدمکشی
۴-اوه نه (ava na): قرار دهنده، نهنده، گزارنده
۵- گارت (gārt): کارت، دعوت نامه
دعوت نامه مترادف کاغذ
امه راش کاغذ آدوئهama rāš kaqaz ādua
برای ما دعوتنامه داده است
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۳۰ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- لغن(ləqən)= لغارن (ləqārən): قراضه و مندرس
۲- تا آدوئه (tā ādue): کشیده شدن عسل هنگام ریختن، نخکش شدن
۳- وییر وخته (viyar vaxta): مسن، قدیمی
۴- اولار سال (ulār sāl): سالها پیش 
۵- مینه خسه برا (mina xəsa bərā): تن لش، مکاره
۵- شا ایوم (šā ayyum): زمان حکومت محمد رضا پهلوی
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۳۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- وته(vate): بافتن
۲- دگته (dagete)= سرآگته (sar āgete): شروع کردن بافتنی/سرانداختن کاموا
۳- گوندی (gundi): میل بافتنی
۴- سرآچینده (sar āčinde): کور کردن، تمام کردن
۵-تا دوئه (tā due):اضافه کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۳۲   
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- ای میل (i mil):قلاب، تک میل
۲- کمپا (kampā): کاموا
۳- پو (pu): نخ پشمی
۴-ریس (ris): نخ ، نخ ابریشمی
۵- چرخه (čarxa): قرقره
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۳۳   
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- ریشته (rište): ریسیدن
۲- دوک (duk): وسیله چوبی برای نخ ریسی
۳- پشمه (pašma): پشم گوسفند
۴- پوئه گوله (pua gulla): یک گوله(کلاف) نخ پشمی
۵- چره (čara): دستگاه چوبی نخ ریسی
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۳۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

أسَرون بی دییَشتِه


دوباره باید دید....


🌺کانال واجه واج🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- امیرکا (amirkā): آمریکا
۲-پرنده (perande): وراجی کردن، یکریز حرف زدن
مترادف پریشته (perište)
۳- سره وا (sara vā): به خاطر
مترادف خونه xune، واسه vāse
۴- جان آگته (jān āgete): چاق شدن
مترادف گوشت آگته (gušt āgete)
۵-قبراستون(qabrāstun)=قوراستون(qavrāstun):گورستان، قبرستان
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۳۵
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- بدرز آدرز (bəderz āderz) =آدرز ویدرز (āderz viderz )= ویدرز آدرز : دوخت و دوز
نشته آدرز ویدرز دری یه
nəšta bəderz āderz dariya
نشسته دوخت و دوز می کند
۲- برن آرن (baran āran): انداختن 
پولی برن آرن مکری puli baran āran makari
مواظب باش پول را نیندازی (گم نکنی)
۳- بژن آژن (bəžan āžan): صدمه زدن، کوبیدن، کتک کاری
ماشونی جیگایی بژن آژن مکری
māšuni nigayi bəžan āžan makari
ماشین را به جایی نزنی
۴ - بژن بیگر (bəžan ə biger) ، کتک متک زدن، بزن بهادر بازی درآوردن
خیلی بژنه بیگر کردشه پیش نشه
xayli bəžan ə biger kardəša piš neša
خیلی بزن بهادر بازی در آورد موفق نشد
۵-بشه بری ( əši beri): برو بیا، در کش و قوس کاری بودن
بشه بری نی بکری رچ آنبو
bəšə beri ni bəkari reč ānebu
با برو بیا هم کار درست نمیشود
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۱۷ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- درورده (darvarde): خلق کردن، بوجود آوردن، ساختن، جور درآوردن، برگشتن و عوض شدن و تغییر رفتار دادن
۲-ویکرده (vikarde): بطرف پایین ریختن ، به طرف پایین هدایت کردن
۳-پکرده (pekarde): از پایین به بالا ریختن، به طرف بالا هدایت کردن 
۴-دیمبلی دیمبا (dimbəli dimbā): ساز و آواز، بزن و بکوب
۵- اول سفته (avvalə səfta): ابتدا، ابتداً
گردآورنده_مریم_محسنی ۱۸۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پخلته (pexalte): غلتیدن، در اثر ناراحتی بی قرار بودن ، دل از دهان درآمدن
مترادف آخلته (āxalte)
۲- پخلته ناره ژنده (pexalta nāra žande): ناله کردن در زمان جان دادن و مردن
۳- پخلت آخلت (pexal axalt): از استرس و ناراحتی بیقرار بودن ، زیاد این طرف و آن طرف برگشتن و غلت خوردن
۴-تره تینگله (tara tingəla)=تره تینگله لی(taratingəla li): تازه جوان و نورسیده
۵- کینه (kina) دختر 
کینه لی (kinali): ، دختری ، ای دختر 
کینه کته (kina kəta)= کینه ته (kina te)= کینه تییه (kina tiya)، کلو (kəlu): دختر کوچولو، دخترک
کینه وس (kina vas) ، کینه وز (kina vaz) ، کینه ناز (kina nāz)، کینه خاس (kina xās)، خاس کینه (xās kina): اسمهای دخترانه
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۳۶
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دده (dada)=پهر ( pahar)، اکار (akār)، اوه کار( avakār)، په(pə ): پدر، بابا
اشته دده نوم چه؟ ?əštə dada num ča
چه پهر سونوم če pahar sunum پدرشو در میارم
اشتن ژن په که شهəštan žen pə ka ša 
منزل پدر زنش رفته است
چه اکاری (اوه کاری) بی واته
če akāri (avakāri)bi vāte 
به پدرش باید ناسزا گفت
اده (ada)= ببه (baba)= ابلا(ablā)و... کلماتیست که بنابر سلیقه خانواده به پدر گفته و فرزندان او را با آن کلمات به معنای پدر صدا می زنند.
چمه اده (ببه ، ابلا)... اوشان گیریه شه
čəme ada ušan girya ša
پدرم امشب ییلاق رفته است.
۲- ننه (nana) = دده (dede) =ما (mā) = موئر (muar)= ازی( azi )= اوه زی (avazi): مادر، مامان
اشته ننه نوم چه؟ əštə nana num ča
اسم مادرت چیست؟
اشته دده که منده؟ əštə dede ka manda
مادرت خانه هست؟
اشتن ژن ما (ژمما، ژن ما žemmā, ženmā)که شه
əštan žen mā ka ša
منزل مادر زنش رفته است.
اشته ژن مام (ژن موئرم ) ویندا
əštə žen mā(ženmuarəm)vindā
مادر زنت را دیده بودم
چه ازی (اوزی) بی واته
če azi (avazi) bi vāte
به مادرش باید ناسزا گفت
۳- دده ننه (dada nana) = ازی اکار (azi akār)=پهر و موئر (pahar u muar )= پیله تر (pilla tar, pilla taren, pilla tarun)، پیله ترون):والدین، پدر و مادر
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۳۷
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- آدم (ādam): کارگر، یکی، یک نفری، کسی، کنیز، نوکر
اورو آدم گتمه چمه سرا دروفو
uru ādam getama čəmə sərā darufu
امروز کارگر (یکی) گرفتم حیاطم را جارو کند
امه که کو آدم دارم ama ka ku ādam dāram
ما تو خانه کارگر، کلفت، کنیز ... داریم
۲- پشت آکر (pešt ākar): پشت سر
بشه اشته پشت آکری دیسم
bəšə əšte peštākari diyasəm
برو پشت سرت را نگاه کنم
۳- پشت آگرد (pešt āgard): دنبال، پشت سر
بشه اشته پشت آگردی (دومله) مدیس
bəšə əštə pešt āgardi (dumla) madiyas
مترادف کونه ور kuna var
برو پشت سرت را نگاه نکن
۴- پشت آگرده (pešt āgarde): برگشتن به پشت، پشت سر را نگاه کردن
مترادف دومله آگرده dumla āgarde، کونه ور آگردهkuna var āgarde
دومله آگرده (کونه ور آگرده) دیشته یی کردشه
dumla āgarda (kuna var āgarda) diyašteyi kardəša
برگشت به پشت و نگاهی کرد
۵- پشت (pešt): پشت، پشت سر 
مترادف دومله (dumla)، کونه ور (kuna var)
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۳۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- داولت (dāvlat)=دولت (davlat) :دولت
۲- ولت (vəlat):مملکت، استان، شهر
۳- داولتی آدم (davlati ādam): کارمند
۴- آدم (ādam): کارگر، کنیز و کلفت
۵- کاره کرن (kāra karen): کارکنان
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۳۹ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- کار تلفته(kār təlafte)= کاره تلفی(kāra təlafi):کاریابی
۲- کار آدوئه (kār ādue): کار دادن
۳-کار آگته (kār āgete): کار کشیدن
۴- خوئه کار(xua kār)=ستمه کار ( sətama kār) :کار سخت و توانفرسا
۵- بیغاری (biqāri)= گوئه گالیشی (gua gāliši)= بی مزه کار (bi məza kār)= اشکمه پلا کار (əškama pəlā kār): کار مفت و بی مزد
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۴۰ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- کوشیار (kušyār): کاری، فعال
کوشیار خردنی یهkušyāra xərdaniya 
بچه فعالی هست.
۲- کاره پله کر (kāra pala kar)=کاره را درن (kāra rā daran): کارگشا
کاری اگه چمه دسی کو پله بوبو بوا ترا بکرم
kāri aga čəmə dasi ku pala bubu bəvā tərā bəkarəm
کاری از دستم بربیاد بگو برایت انجام دهم 
۳- زونوسته کار (zunusta kār)= کار زون (kārzun): کاردان
زونوسته کاره zunasta kāra= کارزونه kārzuna
کاردان هست. کار بلد هست
۴- اوستا کار (ustā kār): کاردان فنی ، اهل فن
ویروخته کار کره اسه د اوستا کاره
viyar vaxta kār karə əsa de ustā kāra
خیلی وقته مشغول کار است الان دیگه اهل فن است
۵- کاره سر (kāra sar): سر کار
سب دا مغریب کاره سر منده
səb dā maqrib kāra sar manda
از صبح تا غروب سر کار هست
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۴۱ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- کار دبه (kār dabe): مشغول کار بودن
۲- کاره کر (kāra kar):کننده کار
۳- کار کرده (kār karde)= کار آگزاشته (kār āgzāšte): کار کردن
۴-کار وینده (kār vinde):کارگر شدن، موثر افتادن، اثر گذاشتن
۵- نیم داشت (nimdāšt): کارکرده، مستعمل
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۴۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- عقله کار (aqla kār): کار درست و منطقی
عقله کاری ته کرده aqla kāri tə karda
کار درست را تو انجام دادی
۲- چاکه کار (čāka kār): کار خوب
چاکه کارش کردهčāka kārəš karda
کار خوبی کرد
۳- کار گته (kār gete): دردسر ایجاد کردن، کار تراشیدن
مترادف کار تاشه (kār tāše)
مرار کار گته (تاشه): (mərār kār geta )tāša
برای من دردسر ساختی
۴- پلخیه (pelexiye)= پلخیسته (pelexiste): گیر دادن، مزاحم شدن
کرا شیم مه پلخیسته د kərā šim mə pelexista de داشتم می رفتم مزاحم من شد 
۵- پلنگیه (pelangiye)=پلنگیسته(pelangiste): موی دماغ شدن، به زور انجام کاری را از کسی طلب کردن
مه پلنگیسته بی حکمن منه بای
mə pelengista bi hukman məna bāy
موی دماغم شد که حتما باید با من بیایی
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۴۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- بتیل آتیل (bətil ātil)= بتی آتی (bəti āti): دوندگی
بتیل آتیل درییه اشتن که بسازه
bətil ātil dariya əštan ka bəsāzə
دوندگی میکند که خانه اش را بسازد
۲- پپوئه (pepue):غارت کردن
ای دقه دیله کو پپوشونه
i daqa dila ku pepušuna
در یک دقیقه غارت کردند
۳-تی به (tey be):خالی بودن
شیشه تیه šiša teya شیشه خالیست
تی آبه (tey ābe):خالی شدن
پاتیله تی آبهpātila tey āba دیگ خالی شد
تی آکرده (tey ākarde):خالی کردن
کیسه تی آکردشه kisa tey ākardəšaگونی را خالی کرد
۴- دمنده (damande): در بن بست قرار گرفتن، شروع کردن، گیر کردن،
اسه د دمنده نزونو چه بکره
əsa de damanda nezunu čə bəkarə
الان دیگه گیر کرده نمیداند چکار کند
دمنده لوئه کردهdamanda lua karde
شروع کرد به حرف زدن
۵- د پله به (də pala be): دو تیکه شدن
نونه گله د پله به nuna gəla də pala ba
این نان دو تیکه شده ‌است
د پله کرده (də pala karde): دو تیکه کردن
پارش د پله کردهpāraš də pala karda
پارچه را دو تیکه کرد
پله کرده (pala karde): تیکه کردن، پاره کردن
کیتاوش پله کرده(kitāvəš pala karda)کتاب را پاره کرد
پله پله کرده (pala pala karde): تیکه تیکه کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۴۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- ویلی ویلی ورده (vili vili varde): تحریک کردن،  راه پیش پای کسی گذاشتن 
ای ته ویلی ویلی ورده من کو پول ویگری
Aay tə vilivili varda mə ku pul vigeri
اون تحریکت کرد (ترا به این مسیر کشاند) از من پول بگیری
مترادف انتریک کرده (antrik karde) 
۲- ویلی ویلی کرده (vili vili karde): تکان خوردن
اه چه داری لچی کو ویلی ویلی کره
a ča dāri lači ku vilivili karə
آن چیه تو نوک درخت تکان تکان می خورد
۳- گرواز آلکه (gərvāz ālake)=گر وشته (gər vašte): فرار کردن، از نظر پنهان شدن 
دا مسه شه چه دده کرا آ گرواز آلکه (گر وشته) 
dā masəša če dada kərā ā gərvāz ālaka (gərvašta) ša
تا شنید پدرش می آید فرار گرد رفت
مترادف دوشته (davašte)ولی با عجله بیشتر
۴- ویوشته (vivašte): با عجله از بلندی به طرف پایین رفتن (پریدن)
دار پری یا دا ای ویندشه ویوشته
dār periyā dā ay vindəša vivašta
بالای درخت بود تا او را دید پایین پرید
۵- تیزه مزگی(tiza mazgi): عصبی، حساس مترادف جرتانغوز (jərtānquz)
اینه دیندیرمیش (dindirmiš) کرده نبو تیزه مزگیه
ayna dindirmiš karde nebu tiza mazga
دیندیرمیش کرده (dindirmiš karde): انگولک 
کردن، کمترین اشاره به کسی کردن 
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۴۵ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

ام لاکاپشتی پا تصادوفی کو پسییه
بدأزینی دوکتورن چه پا جیگا
ایله چرخه کته نَن
😍😍😍😍


#زبان_تالشی
🌸کانال واجه واج🌸

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۴۶
۱- جندی به (jəndi be) : عصبانی شدن
دا ای را واتمه جندی به د
dā ay rā vātəma jəndi ba de
تا بهش گفتم عصبانی شد دیگه
۲-جیسکی (jiski): کسی از غلغلک حساس است و مترادف تیره مزگی
چرا هته جیسکی یه؟ : ?čərā hata jiskiya
دو معنادارد بستگی به هدف گوینده دارد
۱ - چرا اینقدر به غلغلک حساس است؟
۲- چرا اینقدر عصبی است؟
۳-دار پشه (dār peše):از درخت بالا رفتن
کرا دار پشو دا انجیل بچینه
kərā dār pešu dā anjil bəčinə
در حال بالا رفتن از درخت است تا انجیر بچیند.
۴- دار پبه (dār pebe): بالای درخت بودن
خروئه داری پری یه xarua dāri periya
بالای درخت آلوچه هست
۵- غرغره (qərqəra)= اژدم ( aždəm)=سور (sur): شور
باکله قاتق غرغره یه (اژدمه، سوره)qərqəraya,sura, aždəma 
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- باقی ورده (bāqi varde): قرض بالا آوردن
باقی وردشه دوشتهbāqi vardaša davašta
بدهکار شده فرار کرده است
۲-باقیدار (baqidār)=قرضار (qarzār): وام دار، بدهکار
 باقیداره چنته بی بده baqidāra
čenta bi bəda
 بدهکار است چطور باید بپردازد
۳- دونه (duna)= دونه مونه(duna muna): بذر 
ترفه دونه بکاری پرا terafa duna bəkāri perā
بذر ترب بکاری در میاد
۴-سس ولس (sesəvəles)=افچ (afč)= بی مزه (biməza): بد مزه
افچه قاتقیهafča qātəqiya=سس ولسه قاتقیه sesəvəlesa qatəqiya خورش بد مزه ای هست
۵- منگه گله(manga gəla):ماه شب چهارده، ماه کامل
منگه گله دتاویه manga gəla datāviya
ماه شب چهارده تابان است
دتاوه datāve تابیدن از بالا به پایین
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۴۷ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۴۸
۱- اونه (evna)= سرپنه(sar pena): سرپوش دیگ
پاتیلی اونه = سرپنه پنه.
pātili evna (sar pena) pena
سرپوش دیگ را بگذار
پنوئه (penue):گذاشتن
۲- سبه ایزی (səba izi)=زوئه ایزی(zua izi): سحرخیری
وان سبه ایزی خوبه vān səba izi čāka
می گویند سحرخیزی خوبست
۳- برق دم (barqadam): رعد و برق، صاعقه
برق دم آدمی کشه barqadam ādami kəšə
رعد و برق آدمی را می کشد
۴- سیفا آبه (sifā ābe):طلاق گرفتن، جدا شدن
اون بندی کو سیفا آبینهaven bəndi ku sifā ābayna آنها از هم طلاق گرفته اند(جدا شده اند)
۵- خردن (xərdan): بچه، طفلک
چن گله خردن داری؟ ? čan gəla xərdan dāri
چند تا بچه داری؟ 
خردن هده را شه چوون که منده نیناxərdan hada rā ša čavun ka manda ninā 
طفلک اینقدر راه را رفت خانشون، خانه نبودند
۶-خاک به گور (xākbagur)=خا به گور (xā ba gur): بیچاره‌، طفلکی
1. ای هر چی واته ام خاک به گوری (خا به گوری) نی ای آدوئه
ay har či vāta əm xak ba guri (xā ba guri) ni ay ādua
او هر چه گفته این بیچاره(طفلک)هم بهش داده است
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

ریشه‌شناسی واژه «اَژدَها» در زبان تالشی

نویسنده: ضیاء طرقدار 


در ابتدا واژه‌هایی از گویش‌های گوناگون زبان‌های تالشی و تاتی آورده می‌شود و بعد به ریشه واژه «اَژدَها» خواهیم رسید. 

آژدَهو – âždâho: اَژدَها، مار بزرگ و زهردار (گویش شمالی زبان تالشی، در گویش شمالی زبان تالشی صدای «آ ā» تبدیل به صدای «اُ o» می‌شود) 

ژای žây: زدن (گویش شمالی زبان تالشی) 

آژای âžây: زننده، کسی که می‌زند (گویش شمالی زبان تالشی)
 
گاو، گَو gâv: دهان (گویش شمالی زبان تالشی) 

هو ho:گُشاد، پهن، عریض (گویش شمالی زبان تالشی) 

مُر mor: مار، انواع مارهای معمولی کوچک و بزرگ (گویش شمالی زبان تالشی)

مُرَه mora: موش (گویش شمالی زبان تالشی) 

کِم kem: کِرم، کرم خاکی  (گویش شمالی زبان تالشی) 

اَژدِقا aždeqā: اژدها (گویش جنوبی زبان تالشی، فومن) 

اَژدِقا جو aždeqā ju: نام قدیمی روستایی بین فومن و گِشت رودخان 

گَه ga؛ دَن dan: دهان (گویش جنوبی زبان تالشی ، ماسال ، فومن) 

اَژدُو aždū؛ اَژدُویی aždūi: اَژدَها ( زبان تاتی «آذری کهن» روستای کرینگان، آذربایجان شرقی) 

هِرو heru: گُشاد، پهن (زبان تاتی روستای کرینگان) 

گاو gâv: دهان (زبان تاتی روستای کرینگان) 

مُر mor‌: مار، انواع مار (زبان تاتی روستای کرینگان) 

کیرِم kirem: کِرم، کرم خاکی (زبان تاتی روستای کرینگان)
 
هُر hōr: دشت (زبان تاتی روستای گلین قیه، آذربایجان شرقی)
 
مُر mor: مار؛ مُرَه mora: موش (زبان تاتی روستای گلین قیه)
 
اَجدِها ajdehā: اژدها (زبان تاتی روستای درو dǝrav ، خلخال) 

دان dān: دهان (زبان تاتی روستای درو، خلخال) 

گَر gar؛ دان dān: دهان (زبان تاتی گویش کلور ، خلخال ) 

دُن don: دهان ( زبان تاتی گویش تاکستان، قزوین) 

دان dān: دهان (زبان تاتی گویش روستای وَفس، استان مرکزی)
 
اَژدِرها ažderhār؛ هَشتَر haštar: اژدها (زبان تبری ، مازندران) 

دِهون dehun: دهان (زبان تبری، مازندران)
 
وِلا velā؛ ایلا، ایلار ilā ، ilār: گُشاد، پهن (زبان تبری، مازندران) 

اَژدَها: اژدرها، مار بسیار بزرگ، در افسانه‌های قدیم مار بسیار بزرگی بوده که از دهانش آتش بیرون می‌آمده و آن را با بال‌های بزرگ و چنگال‌های قوی و دُم‌دراز مانند دُم مار تصویر می‌کردند‌، شاعران اسب قوی و درشت‌اندام را به آن تشبیه کرده‌اند. و نیز اژدها یا اژدهای فلک: یکی از صورت های فلکی شمالی است به شکل اژدها که به عربی تنین می‌گویند. (فرهنگ فارسی عمید، ص 112). 

دَهانَه: دهان‌مانند، آنچه که شبیه به دهان باشد، مثل: دهانه مشک، دهانه غار، دهانه قنات. (فرهنگ فارسی عمید ، ص 620).

باید توجه داشت که قسمت دوم واژه‌هایی مانند گل‌دان، نمک‌دان، قن‌دان، و ... نیز ریشه در واژه «دان = دهان» دارد؛ چرا که این‌گونه وسیله‌ها باید حالتی دهان‌مانند داشته باشند تا بشود درون آنها چیزی گذاشت و یا ریخت. (دهان، دَهن، دان، دَن). 

اژدها aždahā: نام مار افسانه‌ای بسیار بزرگ که از زبانش آتش بیرون می‌آمده ، اژدرها هم نوشته‌اند. 

مثال از سعدی:
گرچه کسی بی‌اجل نخواهد مُرد/ تو نرو در دهان اژدرها

اژدر‌دهان aždardahān: گُل میمونی (فرهنگ واژه‌های کُهن در زبان امروز آذربایجان، محمدرضا شعار، نشر بلخ، چاپ اول 1378، ص 21). 

در زبان اوستایی نیز اژدها به صورت «اَژی دهاکَه ažidahāka» و «اَژَی ažay» آمده است. 

با توجه به تمامی واژه‌هایی که آمد، احتمالا واژه کُهن «اژدها» این تغییرات را در طول زمان پشت سر گذاشته است: 
اَژی دان ها ažaydānhā 
اَژی دَن ها ažaydanhā 
اَژی دَها ažaydahā 
اَژدَها aždahā 

در واژه «اَژدَها» به احتمال «اَژ» کوتاه‌شده «اَژَی » و «دَ» کوتاه‌شده «دَن، دان» می‌باشد. در نتیجه با توجه به واژه‌هایی که آمد و با توجه به ماهیت و ویژگی‌های این حیوان «اَژدَها، اَژدَهو»  می‌توان معنای آن را این‌گونه در نظر گرفت:  
اَ a (تکواژ اشتقاقی صفت فاعلی‌ساز) + ژَی žay (زدن) + دان dān (دهان) + ها، هو hā  ho (گُشاد، پهن) = زننده دهان‌گُشاد؛ مار دهان‌گُشاد زننده؛ ماری که دهان گُشادی دارد و نیش میزند. 
اَژَی دان ها - اَژی دَن ها - اَژَی دَها - اَژدَها = زننده دهان گُشاد. 
***
#زبان_تالشی
#زبان_تاتی
#ریشه‌شناسی

#زبان_تالشی
🌸کانال واجه واج🌸

اشکل (əškəl): سنجاب 
گویش- ماسال- مریم- محسنی
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

شلخت (šəlaxt): غاز
گویش - ماسال- مریم- محسنی
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

ویوز (vivaz): آبشار
گویش - ماسال- مریم - محسنی
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- خلا ویرز (xalā viraz)= رخته ویرز(raxta viraz):جارختی، چیزی که بر آن لباس می آویزند.
خلا تیان خلا ویرزی کو ویرز
xalā tiyan xalā virazi ku viraz
چند تکه لباس را روی رخت آویز آویزان کن.
۲- بلند آواز (bəland āvāz): باصدای بلند
بلند آواز لوئه مکهbəland āvāz lua maka
با صدای بلند صحبت نکن
۳-ممر (mamer):جاوید ، ابدی
ممر فقد خلاقهmamer faqad xallaqa
جاودان و ابدی فقط خداست.
۴- آوشته (āvašte)=تاک آوشته (tāk āvašte)= سیفا (sifā ābe):جدا شدن
مونده گا کو آوشته دارشتی کو اوی آبه
munda gā ku āvašta =( tāk āvašta= sifā āba) dārəšti ku avi āba
گوساله از گاو جدا شد تو جنگل گم شد.
۵- آوازنده (āvāzənde)= تاک آکرده (tāk ākarde)=سیفا آکرده (sifā ākarde): جدا کردن
ام د خردنی بندی کو آوازنده نبو
əm də xerdani bəndi ku āvāzənde nebu
این دو بچه را نمیشود از هم جدا کرد
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۵۰ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

اشته را و رییه ... پا را بمرم
اشته گل پرومه‌‌‌‌... جا را بمرم

چمن میشینه تا کا پرومه یشه
ته هر جا مندیره.. هارابمرم

#_صادق_شیرزاد

#زبان_تالشی
🌸کانال واجه واج🌸

چند پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۹۳

۱- پزگ ( pazg ) :تکه ای از چوب
 به شکل ورق / ورقی از
 چوب هیزم در آتش .
آتشه پزگ (ātaša pazg )

۲- پزگه ( pazga ) : کوچکتر از تکه
 یا ورق چوب هیزم در حال سوختن .
آتشه پزگه ( ātaša pazga )

۳- ازگ ( azg ) : چوب نازک مانده از شاخه ی برگ دار که برگهایش توسط گاو یا گوساله
 و بره یا بز و بز غاله خورده شده باشد .

۴- اژگر ( əžgər ) : چوبهای باریک
 خشک فرو ریخته در پای درختان جنگل .

۵- ازگمه ( əzgama ) : چوبهای باریکی که در خانه های روستایی برای پوشاندن بام از کاهگل بر روی چوبها یا تیرهای افقی ریخته و بر رویش کاهگل می ریزند به شکلی که با نگاه به سقف اتاق نمایانند گاهی این چوبهای باریک را از شکافتن چوبهای بزرگ تهیه میکنند که به شکل تخته دیده میشود .

#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۰۶
۱- بله (bala): فرزندم = رولی (ruli)= رو (ru): فرزندم، روحم =کینه جان (kina jān): دخترم= زوئه جان (zua jān): پسرم 
۲- اغه (aqa): سید
۳- برا (bərā)= براجان(bərā jān): آقا، برادر
۴- ترا غش (tərā qaš):فدایت شوم
مترادف جانی را غش(jāni rā qaš)= ترا بمرم (tərā bəmerəm)=جانی را بمرم (jāni rā bəmerəm) جانه گله را بمرم (jāna gəla rā bəmerəm):قربانت، فدایت
5- اشته پانوئه جا را بمرم (əštə pā nua jā rā bəmerəm) =از اشته را را بمرم(az əštə rā rā bəmerəm)= قربان قدمت
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۹۴

۱- چوچوروکا ( čučurukā ) :
 شکل آب خوردن جوجه اردکها .
 ‏
۲- گازه سی ( gāza si ) : درد دندان .


۳- سَفیل ( safil ) : خوار / پست .

سفیل و سرگردون ( safilu sargardun ) : 
خوار و سرگردان / ذلیل و سرگردان .

۴- گاز دلک ( gāz dalak ) : قابل خوردن .

سیفه داری سیف گاز دلکه 

( sifa dāri sif gāz dalaka ) 

سیب درخت سیب قابل خوردن است .

۵- خاکه وش ( xāka vaš ) : خاکه ی آتش .

#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۹۵


۱- مالچر ( mālčar ) : چراگاه 
یا جای چرای حیوانات .

۲- نرمه زوبون ( narma zubun ) : چرب زبان 
یا شیرین سخن .

۳- نرمه بر ( narma bər ) : سیاس / حیله باز .

۴- نرم نرمه ( narm narme ) : به نرمی .

۵- سخت سخته ( saxt saxte ) : به سختی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- اربه (araba)= ارده (arada) : ارابه، گاری
۲- اربه چی araba či = ارده چی (arada či): 
گاری چی
۳- بره (bara): دروازه، در باغ ، در
بر(bar): در
۴- سبه ایزی (səba izi):سحر خیزی
۵- غوله سس (qula sas): صدا کلفتی، صدا کلفت
مترادف گره سس (gəra sas)
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۰۷ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۹۶


۱- تند تنده ( tənd tənde ) : به تندی .
تند تنده شه .
به تندی رفت .

۲- سست سسته ( səst səste ) : به کندی / سستی .
سست سسته اومه .
به کندی آمد .

۳- جلد جلده ( jald jalde ) : به چالاکی . 
جلد جلده پوشته اسبی پِشت .
به چالاکی پرید بر پشت اسب .

۴- سس سسه ( ses sese ) : بی نمکی .
سس سسه هردمه .
بدون نمک خوردم .


۵- شیرین شیرینه ( širin širine ) : 
به شیرینی .
شیرین شیرینه واتشه .
به شیرینی گفت .


#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۹۷


۱- تترام توتوروم ( tətərām tuturum ) : 
 ‏
تبَختُر یا با تکبر و غرور و
  با ناز و کرشمه راه رفتن .
" عجب تترام توتورومی  داره " !!
عجب تبختری  دارد .!!

۲- یغر ( yəqər ) : اسب نری که
 توانایی در امور جنسی را داشته باشد ‌.


۳- دس به جیف ( das ba jif ) :
 خراج / لارژ .


۴- گازه بنه خنده ( gāza bəna xanda ) :
خنده ی فرو خورده و پنهان .

۵- انه سو ( ana su ) :
 نچرانده / بکر .


#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- سس (sas)= ستا(sətā)= دنگ (dang)= سس سلم (sas ə salam)= سر ستا (sarə sətā)= ونگ (vang)= خله (xəle)= آواز (āvāz): صدا
سسی بو (sasi bu): صدایی شنیده می شود.
ستا چه؟ (sətā ča):صدای چیست؟
چه دنگی بژن مهرز بوا (če dangi bəžan maharz bəvā): صدایش را ببر نگذار حرف بزند
سس سلمی بو (sas ə salami bu): سر و صدایی 
به گوش می رسد
مترادف سر ستا (sarə sətā)
گا ونگ کره (gā vang karə): صدای نعره گاو می آید
خله یی بو(xəleyi bu): صدای بلندی بگوش می رسد
آواز آدوشه (āvāz āduša): صدایی در جواب خله داده شد.
۲- مجره(majara): ضریح
۳- فت (fət)= فوک (fuk) = تم (təm) = تینگله (tingəla) :ضربه
فتی ای ژندشه (fəti ay žandəša):ضربه ای بهش زد
فوکی ای ژندشه (fuki ay žandəša):ضربه ای به سرش زد
تینگله بژنی بلکه (tingəla bəžani balakə)
با انگشت ضربه ای بهش بزنی می افتد
۴- تم (təm): ضربه، هل 
تم دوئه (təm due): هل دادن
مترادف تملاکون (temlākun)، تمباکول (təmbākul):هل دادن
۵- دچوویسته (dačuviste): ضربه دیدن اشیاء، کج و کوله شدن
تاس کفا کو بلکه دچوویسته (tās kafā ku balaka dačuvista)
کاسه از بالا افتاد کج و کوله شد.
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۰۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۲۰۹
۱- پت کرده (pət karde):کف کردن،کف کردن صابون 
گرمه آوی نه صاوین ویشتر پت کره
garma āvi na sāvin vištar pət karə
کف صابون در آب گرم بیشتر است.
مترادف کخ کرده (kəx karde)
۲- پت آکرده (pət ākarde):کرم زدن 
مرجو تاووستون پت آکره
marju tāvustun pət ākarə
عدس در تابستان کرم زده می شود.
۳- پت لور کرده (pət ə ləver karde)= پت کرده(pət karde): کف کردن دهان
غشش کردآ چه دنی پت لور (پت) کردا
qašəš kardā če kafči ləver kardā
ضعف کرده بود و گوشه لبش کف کرده بود.
۴- پا تون (pā tun): کف پا
چمه پا تونی دس بژنی مه غده غده گره
čəmə pā tuni das bəžani mə qədə qədə gerə
دست به کف پایم بزنی غلغلکم می گیرد.
۵- که تون (ka tun):کف اتاق
خردنون چی یون که تونی ولا آکرده
Xərdanun hama či ka tuni vəlā ākarda
بچه ها وسایلا را کف اتاق ریختند.
۶- لینگه (linga): کفه ترازو
ترازوئه لینگه ایته ژنه
tarāzua linga i te žanə
کفه این ترازو کمی نامیزان هست.
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

آوتاوی جا , سیا دَمردَه سا نِگِره
چِمه جیگاه که , بو دَلَکه چاه نِگِره


دنیا اگه هیزار هیزارون جا بداره
هیجا کرا ماسالی گیریه جا نِگِره


بهنام_نمنه پشت

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پبراشته (pebrāšta): عمودی
چوئه گله پبراشته بنه
čua gəla pebrāšta bəna
آن چوب را عمودی بگذار
۲- اغلر به (eqler be): مطمئن بودن، اطمینان داشتن
ایکو اغلریمه (ay ku eqlerima)
از او مطمئن هستم.
۳- گله بس کرده (gəla bas karde): چانه زدن
چی یه خرشون نه گله بس کره ارزون خره
čiya xərašun na gəla bas karə məft xərə
با فروشنده ها چانه میزند و ارزان می خرد.
چییه خرش (čiya xəraš): فروشنده
۴- آسو آبه(āsu ābe): منصرف شدن، دلسرد شدن
کرگه گله آسو آبه karga gəla āsu āba
آن مرغ از خوابیدن روی تخم سرد شده است.
چی وجیستیمه الان د آسو آبیمه
či vajistime alān de āsu ābayma
بافندگی می کردم الان دیگر دلسرد شدم.
چی وته (či vate)=وته (vate): بافتنی کردن، بافتن
آسو آکرده (āsu ākarde): منصرف کردن، دلسرد کردن
شلخته گلم آسو آکرده
šəlaxta gəlam āsu ākarda
از روی تخم خوابیدن غاز جلوگیری کردم
آگاردنده (āgārdənde): منصرف کردن، برگرداندن
۵- پرنده (perande): نقاشی کردن، پهن کردن لباس، انداختن، شانس آوردن...
موچه گله یی مرا پرن
muča gəlayi mərā peran
گنجشکی برام بکش (نقاشی کن)
شوشته خلا تییان پرنšušta xalā tiyān peran
چند تکه لباس شسته شده را پهن کن.
قاپی پرن qāpi peran
قاپ را بنداز
قاپه مزا: بازی با استخوان غوزک پای گوسفند
دنیا ای پرنده dənyā ay peranda
شانس یارش شده است.
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۱۰ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۵۶
۱-ژن به ژن(žen ba žen):
خواهر وبرادر عروس و
داماد خانواده ای شوند

۲-دبندی درنی (dəbəndi darani): 
دوبه زنی وبین چندنفر
اختلاف بوجود آوردن

۳-خون وتوره (xun u tavare):
دشمن خونی هم بودن

۴-تی به تی آرسه( ti ba ti ārase):موبه مو رسیدن-نوک به نوک رسیدن

  ۵-کور ویری( kurə  viri): 
فراموش شده-ازیاد رفته

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۹۸


۱- مستوره ( mastura ) : نمونه ی برنج .

۲- مفرش ( mafraš ) : کیسه های جفتی بافته شده از فرش که معمولا اسباب و اثاثیه ی گرانبها و بهداشتی خواب همچون لحاف و تشک و بالش و نیز لباسهای گرانقیمت را موقع حمل در آن میگذارند و بار اسب و استر میکنند ‌.

۳- آو و لاو ( āvu lāv ) : آب و آب گل آلود و نیز آب زیاد با همه ی سر و صدایش که معمولا به هنگامه ی سیلاب رخ میدهد .

لاو( lāv ) : عو عوی سگ و نیز آبی را که با گل همراه باشد و تغییر رنگ دهد ‌.

۴- لیل آوه ( lil āva ) : نوعی بیماری دامی که با نوشیدن آب آلوده به حیوان سرایت میکند .

لیل ( lil ) و تیل ( til ) و تیویل ( tivil ) و تول ( tul )  و تول ( təvəl ) جملگی از یک ریشه و از یک منشاء اند .

۵- کانکا ( kānkā ) : کارخانه ی برنجکوبی ماخوذ از زبان روسی و نیز برنج صدری دودی غیر ماشینی .

#گردآورنده_محمدرضا-فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پپرچینده (peparčinde): منقرض کردن، از بین بردن، نابود کردن
اشتن سره شکاری پرزه پپرچینده
əštansara šəkāri pərza peparčinda
شکار بی رویه آهو را منقرض کرد. 
پپرچینییه (peparčiniye): منقرض شدن، از بین رفتن، نابود شدن
۲- توازنده (təvāzənde): تبعید کردن، آواره کردن
هیکس نزونو ایشون کا توازنده
hikas nezunu ayšun kā təvazənda
هیچ‌کس نمی داند او را به کجا تبعید و آواره کردند
توازنده جیگا (təvāzənda jigā): تبعیدگاه
۳- درنده (darande): منتشر کردن، انداختن
ام لوئه کی درنده؟
əm lua kidaranda
این حرف را چه کسی منتشر کرد؟
دلکه (dalake): منتشر شدن، افتادن
۴- وینده بو (vinda bu): در مقایسه با، در مقایسه
ام چه وینده بو پیل نی
əm če vinda bu pill ni
این یکی در مقایسه با آن یکی بزرگ نیست
۵- اینجنده (injande)= پله پله کرده (pala pala karde)= کله کله کرده(kalla kalla karde)= تیه تیه کرده (tiya tiya karde)=خرد آکرده (xərd ākarde): تکه تکه کردن
جندر و جوئه کرده (iəndər u jua karde)= رخه رخه کرده (rəxa rəxa karde)=شندر شندر کرده (šənder šender karde):پاره پاره کردن
ام تاسی گوشتی بینجن
əm tāsi gušti binjan
این گوشت توی کاسه را تکه تکه کن
پزارن آزارن کرده (pezārən āzārən karde): پاره پوره کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۱۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- بختر (bextar): بهتر
۲- دیله په (dila pe): مغز پخت
۳- اوه آرس (ava āras): ناجی 
۴- رخاونده (rəxāvənde): نجات دادن، رها کردن
رخیسته (rəxiste): نجات یافتن، رها شدن
۵- آنوئه (ānue): مماس کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۱۲ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

پست واژه تالشی

Maryam Mohseni:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- سوجه (suja): باد سرد
سوجه وا گینه
suja vā ginə
باد سرد می وزد
2- وا گینه (vā gine): باد وزیدن
مرا چه مونو گرمه وا گینه
mərā čə munu garma vā ginə
به نظرم باد گرم می وزد
3- سوجون برونجون به (sujun burunjun bə): از دست کسی بسیار اذیت شدن و سوختن
چوون دس دره سوجون برونجون به
čavun das dəre sujun burunjun ba
از دستشون سوخت و عذاب کشید
4- سون کرده (sun karde): شکنجه کردن،،پوست از سرکندن
ای گتشونه ای سون کرن
ay getəšuna ay sun karən
او را گرفتند پوست از سرش می کنند
5- خارزار (xārəzār): داغان
خارزاریه  
xārəzāriya
داغونیه
گردآورنده_مریم_محسنی162
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

.شمه خردَنون تالشی آموجَه


به فرزندانتان #تالشی یاد بدهید


 🌺کانال واجه واج🌺

کنه پوسته لافندی
بیگر
بما نامرده آدمی دسی
مگه
بدا شیر ته^ ویزارنه^پله
پله بکره^
 بما شالی دیاغ ممون
یکه دریاآوی کو دمر
بما نامرده آدمی پردی
کو مبرشه^

#فرنگیس_قلیزاده

🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- پیله (pila): پلک
2- چمه پیله(čema pila): پلک چشم،ترشح عفونی چشم
مترادف خنگر(xəngər)
3- پیله(pila)، پا پیله(pā pila): پلکان
مترادف پاتیویله(pātivila)،پاتیبیله (pātibila)
4- پیله(pila): کینه 
5- پیله پیگته (pila pigete): کینه گرفتن
6- پیله آکرده(pila ākarde): دون کردن حبوبات،از پیله جدا کردن 
مترادف موقشر کرده (muqašar karde)
گردآورنده_مریم_محسنی163
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

Maryam Mohseni:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- لسه سوئه (ləsa sua): باک نداشتن کودک ازکتک خوردن در اثر کتک خوردن زیاد
خردنی شون لسه سوئه کرده
xərdani šun ləsa sua karda
بچه را پشت سرهم  برای انجام هر کاری کتک زدن، که دیگر باکی از کتک خوردن ندارد.
2- شون ( šun): را
ای شون زورینه برده
ay šun  zuri na barda
او را بزور بردن
نه (na): با،به
ای نه واتمه
ay na vātəma
به او گفتم
ته نه خام بام
tə na xām bām
 با تو می خواهم بیایم
3- دس به دس = گی یل به گی یل
das ba das = giyal ba giyal
دفعه به دفعه، لحظه به لحظه
دس به دس چه خوری گره
das ba das če xavari gerə
لحظه به لحظه از او خبر می گیرد
4-ایلایی دره (ilāyi dəre): از غیب
دره (dəre): از
یا دره شه
yā dəre ša
از اینجا رفت
5- چینی (čini): پاگرد بالای راپله در خانه های قدیمی و ویلایی
آوه دلفی چینی سری مرا پنه
āva dalfi čini sari mərā pena
سطل آب را روی پاگرد راه پله برام بزار
#گردآورنده_مریم_محسنی 121
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

❤️تالشون کَه بَر و سرا بهشتَه 


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

خاسه خداجان
امنه کومک بکه دا
هرترسی خونه لااله الا
الله
هرغمی خونه ماشاالله
هرنمتی خونه الحمدلله
هرآسایشی خونه شکرالله
هرگناهی خونه استغفرالله بوایم

#فرنگیس_قلیزاده

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

رونمایی از کتاب "تالش ها در انقلاب مشروطیت" اثر سید مومن منفرد در برنامه "چهارشنبه خاتون"

همراه با شعرخوانی شاعران تالش

با سخنرانی: دکتر فریدون شایسته

با اجرای نی نوازی: هدایت نورمحمدی

آواز: سیدمهران منفرد
تنبوره:استاد اکبر رسولزاده

روز چهارشنبه 25 اردیبهشت 1398 در مجتمع خاتم الانبیا رشت _ سالن دکتر رحمدل
ساعت 16 


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

A - g:
آسِرَه = سرد شده

اسبه شی من ویسره
مثل سگ به من حمله کرد (حمله کلامی و بد و بیراه و فحش و ناسزا گفتن)


ویسوئه = روی زمین کشیدن برگرفته از سوئه به معنی ساییدن

هته یه = همانطور است
هنته یه = همینطور است

آوسا = با آب شستن
آوخوری = لیوان
لنگری = بشقاب
آوخوری لنگری آوسا بکه
لیوان و بشقاب را با آب بشور

چرات کرده = چهره درهم کردن، عبوس بودن، اخم کردن با چ ساکن

پیلَه = غلاف حبوبات
باکله پیله
دونه = دانه های درون غلاف 
پیلَه = پیلِه کرم ابریشم

#علی_گشتی

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

Maryam Mohseni:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-وشته (vašte): پریدن
2- وشته =وزیسته (vaziste)= واز کرده(vāz karde): پریدن
مثل: رباری ام وری کو وشته (واز کردشه) اه ور
rebāri em vari ku vašta avar
از این طرف رودخانه پرید آن طرفش.
وشتن (vaštan) =رقصیدن مشتق از وشته است.
وشته(vašte ): لاس زدن
3- وزیسته (vaziste): پای بر زمین کوبیدن و پریدن به بالا و پایین
مثل: خردنی نه واتشونه اشته ننه شه 
 xərdani na vātəšuna əštə nana ša vaziste bəramiste
وزیسته برمیسته=به بچه گفتند مادرت رفت پایش را بر زمین می کوبید و خودش را بلند می کرد و برزمین می زد و گریه می کرد.
4-آوشته (āvašte)= آوزیسته (āvaziste): درآمدن،جداشدن
مثل:شاقه ای داره بنه کو آوشته
šāqa yi dāra bəna ku āvašta (āvazista)
شاخه ای از آن درخت جدا شده (به بیرون بر آمده ) است.
5- پوشته (pevašte)= پوزیسته (pevaziste): پریدن
مثل: دا خوردار بیمه دیاری کو پوشته
dā xavardār bima diyāri ku pevašta (pevazista)
تا متوجه شدم از دیوار پرید بالا رفت
پوز بشه بومه پشتی کو پریس بوئه
pevaz bəše buma pešti ku parisi bua
بپر برو پشت بام ریسمان رو بیار
6-جیوشته (jivašte)= جیوزیسته (jivazista): رهید، خلاص شدن
مثل: موچه گله گتشا چه دسی کو جیوشته muča gəla getašā če dasi ku jivašta 
گنجشک را گرفته بود از دستش پرید 
مثل: چه دسی کو جیوشتیمه
از دستش خلاص شدم
7- دوشته (davašte)= دوزیسته (davaziste): فرار کردن
مثل:وان قرضارا یا کو دوشته
vān qarzārā yā ku davašta (davazista)
میگویند بدهکار بود از اینجا فرار کرده است
8- ویوشته (vivašte)=ویوزیسته (vivazista): پایین پریدن 
متضاد پوشته،پوزیسته
مثل: دا چه سسی مسشه ویوشته
dā če sasi masəša vivašta 
(vivazista)
تا صدایش را شنید پرید پایین
گردآورنده_مریم_محسنی164
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

Maryam Mohseni:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-خاسله(xāsle):همینجوری،سرسری
،الکی
خاسله واتمه xāsle vātəma
 همینجوری گفتم،پراندم
2- شوقو دن (šuqudan): به شوخی 
شوقو دن واتمه 
šuqu dan vātəma
به شوخی گفتم
 3- به زم شه (ba zam še)
به درد خوردن
فر مده بنه روزی به زم شو
fər mada bəna ruzi ba zam šu
دور ننداز بگذار روزی به درد می خورد
4- ویداره گفه ژن(vidāra gafa žan): نسنجیده حرف زن، حرف مفت زن
پرنه د ویداره گف ژنه
peranə de ,vidāra gafa žana
می اندازه دیگه، حرف رو می پراند
5- هله هله (hala hala): بازی بازی،به این راحتی،حرف مفت
کار کرده هله هله نی بی جان مایه نوئه
kār karde hala hala ni bi jān māya nue
کار کردن حرف مفت نیست باید از جان مایه گذاشت
گردآورنده_مریم_محسنی165
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

چبی کردن  خدا ، نداری  وختی
انشتا   اشکمون  زاهاری  وختی
چوئه  کترا  شق اکرده    خدایا
تیه سفره  سری ناهاری  وختی

زرتشت


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- روئه رویه کرده (rue rue karde)، گازه گازه کرده (gāze gāze karde):کل کل کردن
بندی نه روئه روئه (گازه گازه)مکره
bəndi na rue rue (gāze gāze)makara
2-روئه روئه آکرده (rua rua ākarde): ریخت و پاش کردن،بهم ریختن
ام خلائون چرا روئه روئه آکرده ره یا ویکرده ره؟
em  xalāun čərā rua rua ākardara yā vikardara?
این لباسها را از جاش برداشتی بهم زدی و اینجا ریختی؟
3- فتومانده (futumande): لمبندن،غذا را با لقمه های بزرگ تند با ولع خوردن و غورت دادن
د بفوتومون زو بری
de bəfutumun zu beri
بلمبون زود بیا
4- لمپنده (ləmpənde): لقمه بزرگ را تند تند کم جویده غورت دادن،لمبندن
نونی نجا هته لمپنه
nuni nejā hata ləmpəne
5- برژنده (bar žande):نشت دادن
ام چیری کو آو بر ژنه
em čiri ku āv bar žane
از این پارچ آب نشت می کند
گردآورنده_مریم_محسنی 166
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال  
1- سینه پلو (sina palu): ذات الریه
خردنی سینه پلو کرده خرخر کره
xərdani sinapalu karda  xərxər karə
بچه ذات الریه کرده خس خس می کند
2- آنشته (ānəšte): پیله کردن
چرا هنته ای آنشته؟
čərā hənta ay ānəšta?
چرا اینطور به او پیله کرده؟
3-وشکنه کرده (vəškəna karde): بهم ریختن،زیر و رو کردن
مترادف وشکنده vəškənde
کلشکنی وشکنه کرده خاکش وازنده
kələškəni vəškəna karda xākəš vāzənda
مرغ خاک را بهم زده و تو هوا پخشش کرده است
ام خلا باخچه کی وشکنده؟
əm xalā bāxča ki vəškənda
این لباسهای تو بقچه را کی بهم ریخته است؟
4- لکو چکو (laku čaku): کج و معوج،کج و کوله
هده ام تاسی ویپشته شه لکو چکوش کرده
hada əm tāsi vipəštaša laku čakuš karda
اینقدر کاسه را بزمین زده کج و کولش کرده است
5- بیلبنگ برورده (bilbang barvarde): دبه درآوردن،بهانه گرفتن
ام د چه بیلبنگیه برورده ره
əm de čə bilbangiya barvardara
این دیگه چه دبه ای است درآورده ای؟
#گردآورنده_مریم_محسنی 167
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- آسوئه (āsue): مالیدن
2- دس آسوئه (das āsue): لمس کردن، دستمالی کردن
3-پوته خشار کرده (puta xašār karde): ماست مالی کردن
مترادف ویکشتهvikəšte،ویکش 
ویمر کردهvikəšə vimer karde
4-لر (lar)، خشکه تن(xəška tan)، بی جان (bijān)، خاش (xāš)، مژگارو (mažgāru)،ممیر مژی (mamirəmaži)
،قیلونه له له(qayluna lala)،رخن (rəxən)،جندی آلیشته (jəndi ālišta)، مله پسیسته (məlla pesista)، تلیسمه (talisma)، رکجیل (təkəjil)، رکجلن (rəkəjələn)، مرده رخن (marda rəxən): لاغر
5- رزین (razin):لاستیک
لاک (lāk)،نیلون (neylun): پلاستیک
آوچین (āvčin)، نیلون (neylun): کیسه پلاستیکی 
#گردآورنده_مریم_محسنی 168
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

Maryam Mohseni:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- دار به دیاری پرنده (dār ba diyāri perande): حرف مفت زدن، نسنجیده حرف زدن،حرف پراندن
مترادف ویوشته گف ژندهvivašta gaf žande،گف ویداشتهgaf vidāšte
دار به دیاری پرنه به گفه ژنی نزونو کرا چه وا
dār ba diyāri peranə de nezunu kərā čə vā
حرف می پراند خودش هم نمیداند دارد چه می گوید
2- موئه آدوئه (mua ādue)، موئه موئه آدوئه(mua mua ādue)، گوله گوله آبه (gulla gulla ābe): پرز پرز شدن روی لباس و پارچه 
تازه خریه شیی موئه موئه به
tāza xərya šeyi mus mua ba
پیراهن نو پرز پرز (ریش ریش ) شده است
3- دا هسه (dā həsa): تا الان
دا هسه چم به رایما
dā həsa čem ba raymā
تا الان منتظر بودم
4- از ته بوکو ته مه بوکو (az tə buku tə mə buku): بزن بزن
از ته بوکو ته مه بوکو درینا 
az tə buku tə mə buku darinā 
همدیگر را می زدند. داشتند بزن بزن میکردند
5-لوئه دون (lua dun): مخزن حرف
د لوئه نکره چه لوئه دون تی آبه
de lua nekarə če luadun tey āba
دیگه حرف نمیزند مخزن حرفش خالی شده است (اینقدر حرف زده حرفش تموم شده و دیگر حرفی برای گفتن ندارد) 
#گردآورنده_مریم_محسنی 169 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- سره فت (sara fət)،کله فوک (kalla fuk): توسری
سره فتی گینیره
sara fəti ginira
کله فوکی گینیره
kalla fuki ginira
توسری ای خوردی
2- واجاور (vājāvər): میوه غیر فصل
داری واجاوره میوه مونو
dāri vājāvəra miva munu
مثل میوه غیر فصل است که قابل خوردن نیست (منظور بی فایده)
3- الینگ ژنده (aling žande):
پا لای پای کسی کردن برای انداختن و زمین زدنش
الینگینش ای ویرنده
alinginaš ay viranda
پا لای پاش کرد و او را به زمین زد
4- کرچه لوئه کر(kərča lua kar): شمرده حرف زن
کرچه لوئه کره kərča lua karə
کرچه گف ژنهkərča gaf žanə 
شمرده شمرده حرف می زند
5-کله گفچی (kala gafči): 
کسی که بزرگتر از سن خودش حرف می زند،حرف مفت زن،قلبه سلمبه حرف زن
چه کله گفی ژنه
čə kala gafi žanə
چه حرف قلمبه سلمبه ای می زند
#گردآورنده_مریم_محسنی 170
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-یکه بژن (yakka bəžan): بزن بهادر
2-سخته سر (saxta sar): رنجدیده،مقاوم و پر تحمل
3- سخته جان (saxta jān): پرکار و فعال ،مقاوم 
4- بلا آدم (balā ādam): بزرگ و هیکل دار
5- جان درگذشته (jān dar gəzašta): فداکار،ایثارگر،از خودگذشته
#گردآورنده_مریم_محسنی171 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-پیچه (piča)،گیسه (gisa)،موئه بند (mua band): گیس،گیسو
در حالت جمع و دوتایی
موئه بندون (muabandun)
 پیچان (pičān)، موئه پیچان (mua pičan)، پیجه ئون (pičaun)، گیسان (gisān): گیسوان
سیا موئه بندونی داره
siyā mua banduni dārə
گیسوان سیاه رنگی دارد
2- تا دوئه (tā due)، پیچه کرده (piča karde)، گیسه کرده (gisa karde):گیس کردن
بری اشته مو گیسه بکرم
beri əštə mu gisa bəkarəm
بیا موهایت را ببافم
 3-راسته آگته (rāsta āgete)،خاله آگته (xāla āgete): فرق باز کردن
مینه خاله آگته (mina xāla āgete) =مینه راسته آگته (mina rāsta āgete):فرق از وسط سر باز کردن
راسته خاله آگته (rāsta xāla āgete): فرق از سمت راست سر باز کردن
چپه خاله آگته (čapa xāla āgete): فرق از سمت چپ سر باز کردن
مو مینه راسته آگته تنه ندرا
mu rāsta āgete tə na nedarā
فرق باز کردن بتو نمیاد
4- مو کپون دوئه (mu kapun due): گیس و گیس کشی کردن
مترادف خاری آکرده (xāri ākarde)
بندی مو شون کپون دوئه
bəndi mu šun kapun dua
گیس و گیس کشی راه انداختن
یندی شون ژنده خاری آکرده
yandi šun žanda xāri ākarda
همدیگر را زدند موهای همدیگر را کندند(گیس و گیس کشی کردند)
5-  کپون دوئه (kapun due)= کپون ژنده (kapun žande):
حلاجی پنبه و پشم و آماده کردن برای دوختن رختخواب
کرا پشمه کپون ده بدز ای لف بدرزه
kərā pašma kapun da badaz ay lef bəderzə
در حال حلاجی کردن پشم هست، بعدش لحاف بدوزد
#گردآورنده_مریم_محسنی 172
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- غرغ(qərəq): باغ
2- ملس برده(malas bərde): روزی کسی راقطع کردن
3- جفنگ (jafang):کله پوک، خرافاتی
4- جینگه جینگه کرده(jinge jinge karde): کل کل کردن
5- کته مته (kəta məta):بچه مچه، ریزه میزه،کوچولو موچولو
#گردآورنده_مریم_محسنی 173
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- آپشیه(āpəšiye):گره خوردن،
وصل شدن
2- سس آدوئه (sas ādue): جواب دادن به ندای کسی
3-جنجال (janjāl): شرور 
4- چووندر (čavunder)، چندر (čander):چغندر
چووندره لیو (چندره لیو)čavundera live) , čandera live): برگ چغندر
چووندره کله (چندره کله) (čavundera kalla,čandera kalla): چغندرقند
پته چندر کله (pata čandera kalla): لبو پخته
5- موچه موچه (muča muča)، گوله گوله (gulla gulla): لقمه لقمه، موچه موچه = متراکم و مترادف خست xast
موچه (muča)، گوله (gulla): لقمه
موچه کرده (muča karde)،لقمه کردن
موچه موچه کرده (muča muča karde): لقمه لقمه کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی 174
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

در دنیای خشن امروز که نشانه استیلای تکنیک بر روح انسان است، صنایع دستی یعنی دمیدن روح لطافت به این زندگی خشن و انسان تا هست لطافت را می خواهد و صنایع دستی این نیاز مبرم انسان را برآورده می کند.

10 ژوئن (۲۰ خرداد) روز جهانی "صنایع دستی" 

🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

عشقی سفره جیکرده مه 
دس گینه نی نیهرده مه
چم به رایمه دا که ته بای
چاکه کاری که کرده مه

مولوم 

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 175 
1- نرنره (nar nare): =افقی
چوئه گله بی نرنره بلاکنه
čua gəla bi narnare bəlākəna
آن چوب را باید افقی بگذارید
لاکنده (lākənde): انداختن،افقی گذاشتن
2- زفتک (zəftək): کال، نرسیده
سیف رسه نی زفتکه sif rasa ni zəftəka
سیب نرسیده، کال است.
3- جان درمه (jān darme): جان کندن،مردن
مترادف جان کنش  jān kanəš
کرا جان درا kərā jān darā 
جان کنش دری jān kanəš dari 
کسی که رفتار خطرناک دارد و ممکنست خود را به کشتن دهد.
4- چم ژنده (čam žande): حساب بردن
مه کو چم ژنه mə ku čam žanə
مرا می بیند خودش را جمع می کند و حساب می برد
5- لپرن (ləpərən): بزرگ و بی عرضه
یکه لپرنی یه کار نزونو
yakka ləpərəni ya kār nezunu
هیکل به آن درشتی، کار بلد نیست
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال176
1- دال ( dāl): لانه موقت در حیاط برای نگهداری اردک و غاز و گاهی در صورت نزدیک بودن مزرعه به خانه برای جلوگیری از زیان رساندن مرغ و جوجه به محصول و
 برای در امان بودن آنها از حیواناتی مثل شغال و ... 
اوردکه دال بسازم بدا خلکه بجار مگینن
2- لون (lun): آشیانه نگهداری مرغ و خروس و اردک و غاز و ...که درست می کنند
کرگه لون. اوردکه لون . شلخته لون. اسبه لون
 3- لونه (luna): لانه پرندگان و جایگاه حیوانات که خودشان می سازند. موچه لونه
موشه لونه. شاله لونه. خوئه لونه
4- خومه (xuma): جای تخمگذاری و جوجه کشی  مرغ و اردک و غاز که با کاه ،علف خشک در جعبه و... توسط صاحبش درست می شود. 
 و همچنین لانه کبوتر و پرستو و گنجشک و ... که خودشان درست می کنند و تخم میگذارند و ... حاجی حاجیه خومه. موچه خومه. کشکره خومه
5- گاچ (gāč) یا آژه (āža): چهار دیواری کوچکی از چوب و تخته برای نگهداری گوساله ها و بره ها
مونده گاچی بری بژن
وران یا موندان شوی را گاچی کو دکرم
آژه همان آغل فارسی است.
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال177
1- وونه (vuna): از طویله معمولی بزرگتر است برای نگهداری گاو و گوساله و گله و البته اگر برای گاو و گوساله باشد کمی دورتر از منزل نسبت به طویله ساخته می شود. 
2- تبیله (tabila) یا (تویله tavila) یا ماله تبیله جایگاه نگهداری دام 
گا تبیله. اسبه تبیله ممکن است جداگانه هم باشد برای کسانیکه تعداد بیشتری دارند.
3- فاکون (fākun): طویله و یا انباری که به خانه چسبیده باشد.
4- ولر(valar): جایگاه محصورشده و سرپوشیده برای نگهداری شبانه دام
5- مندن (mandan): جایگاه محصور شده و سرباز برای نگهداری شبانه گوسفند ولره سرا هم گفته می شود.

#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 178
1- تیلابار (tilābār) = تیلاوار ( tilāvār): سازه چوبی یا گلی به منظور نگهداری محصولات زراعی و خوراک دام و پرورش دام و کرم ابریشم و  انبار چند منظوره است.
2- ماله سرا (māla səra): به محل و جایگاه دام گفته می شود.
3- ماله غرغ (māla qərəq): چراگاه و محل نگهداری  گاو و گوساله و اسب در روز
4- ایسپیت (ispit): مرتع
5- ماله ریه (māla riya): رد پای دام
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۶۸


۱- چمه شن ( čəmə šən ) : مال من .


۲- اشته شن ( əštə šən ) : مال تو .


۳- چِه شن ( če šən ) : مال او .


۴- چَمَه شن ( čama šən ) : مال ما .


۵- شمَه شن ( šəma šən ) : مال شما .


۶- چَوُوُن شن ( čawun šən ) : مال آنها / مال ایشان .


#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

سر آبردمه  عشق و  عشقی  واته 
خدا هم عشقی نه همه چی ساته
نون و عسل عشقی سفره آرییه 
نون و عسله سفره  چیگی  ذاته ؟


مولوم 

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- هه به هه (he ba he): خود بخود،دو به دو،بیخود
هه به هه یندی جان دلکینه
he ba he yandi jān dalakayna
خودبخود (بیخودی) بجان هم افتادند
2- گک (gek): بی حس و بی حرکت ،کرخ
 مترادف: کفرkəfər، کنگ kəng
گک آبه =پبشییستهpebšeyiste
چمه پاین گک آبینه
čəmə pāyən gek ābayna
پاهام کرخ شده اند (گرفتگی حاصل از بد نشستن)
3- جیمون شه (jimun še): از بین رفتن،از مد افتادن،دمده شدن
کتا خلا دکرده د الان جیمون شه
kətā xalā dakarde de alān jimun ša
لباس کوتاه پوشیدن الان دیگه از مد افتاده است
4- هفچرخ (hafčarx): اجداد،نیاکان
چه هف چرخی شناسم
če haf čarxi šənasəm
اجدادش (هفت پشتش) را می شناسم
5- تیتک (titak): خال چشم
چه چمی تیتک ورده
če čemi titak varda
در چشمش خال درآمده است 
#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۷۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- تاسین (tāsiyan): خلوت، جای خالی کسی را احساس کردن
۲- وییره زون (viyarazun): دانا
۳- وره وره (vəra vəra): نوبتی ، نوبت به نوبت
۴-چارنده (čārənde):چرانیدن
۵-چاشنده (čāšənde): چشاندن
#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۸۰
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۱۸۱
۱- شونده روز(šavandaruz):شبانه روز ، مدام
۲-کونه وره نش (kuna vara nəš): فراموش شده، کسی که بی ارزش شده و کنج اختیار کرده
مترادف کنجه نش(kənja nəš)
۳-ننه کور(nana kur): بی لیاقت، کسی که از انجام امورش بر نیاید و کارش را مادرش و دیگران انجام می دهند 
۴- که دار (ka dār): کدبانو، قناعت گر
مترادف کیبانو (kaybānu)، دسه درونج(dasa darunj)، غزنجه کر(qazanja kar)
۵- دسه کمال (dasəkamāl): هنر، کمالات 
دسه کمال دار (dasəkamāl dār):هنرمند، کدبانو
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-ویتن ویتن کرده (vitan vitan karde): این پا آن پا کردن،زمینه سازی کردن
اورو ویتن ویتن کردمه بوشوم هنی نشاتمه شن
Uru vitan vitan kardəma bušum hani nešātəma šen
امروز این پا آن پا کردم بروم باز نتوانستم بروم
2- تیکمه پچینده (tikma  pečinde): خرده گرفتن، ریز بینی،نکته چینی از حرف دیگران
مترادف ریزه پچبنده (riza pečinde)
ای هر چی واته امی چه لوئه کو تیکمه پچینده
ay har či vāta əmi če lua ku tikma pečinda
او هر چی گفت این از حرفاش خرده گرفت
3- بدا (bəda):اجازه بده،نگهدار
بدا بوشو bədā bušu
اجازه بده برود
4- چا (  čā ): چی شد؟چه شد؟ چطور شد؟
چا نشیره؟ čā nešira
چی شد نرفتی؟
چا اشته غرم گرده؟چی شد اخلاقت عوض شد؟ چی شد درهم شدی؟
5- چنته به (čənta ba): چطور شد؟
چه به (čə ba): چی شد؟
چنته به نشیره؟
čənta ba nešira
 چطور شد نرفتی؟
چه به نشیره؟ čə ba nešira
چی شد نرفتی؟
#گردآورنده_مریم_محسنی115
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۴۱

۱-جیرجیرکی ( jir jiraki ) :
زیرآب کسی را درخلوتی زدن
مترادف
دنگی ژنده (dangi žande);
 زیرآب کسی درخلوت زدن

۲-چپچپه (  čəp čəpe) :
یواش و درگوشی حرف زدن
۳-فیچه بنه نش( Fiča bəna nəš) :با چابلوسی خودرا به دیگران 
نزدیک کردن

۴-فیچه بنه لوئه (Fiča bəna lua):
آرام وبا بی میلی حرف زدن
سر سنگین حرف زدن
۵-خاش آلیس( xāš ālis): 
چابلوس -زبان باز

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- خل درز (xələ dərz): سوراخ سمبه
مترادف خل مل (xələ məl)
۲-خلا درز (xalā derz): خیاط
مترادف ماشون درز (māšun derz)
۳-پرمه نفس (perma nafas): عزیز، دردانه،بهترین کس
۴-پشه ویرمه کرده (pəšə virme karde): بالا پایین رفتن
۵- پشته پلکه (pešta pelake): برملا شدن و گیر کردن بطوریکه نداند چکار کند
مترادف میدون پرن به (maydun peran be)
#گردآورنده_مریم_محسنی۱۸۲ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- گوله باغ (gula bāq):پارک، باغچه گل، باغ پرگل
۲-اتول (utul): اتومبیل،خودرو 
مترادف ماشون (māšun)
۳-ماشونه نش (māšuna nəš):سرنشین
۴-ماشونه رون (māšuna run):راننده
۵- فورشه ماشون (furša māšun):شن کش
مترادف فورشه بره ماشون(furša bara māšun)
#گردآورنده_مریم_محسنی۱۸۳ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- درازه خله (dərāza xəle):حداکثر
چه درازه خله امه که دا ها بوشو
če dərāza xəle əma kə dā hā bušu
حداکثر اینست که تا اونجا برود
۲- پله مله (pala mala): تکه کوچک 
چوئه پله مله یی ها لکه نی؟
čua pala mala yi hā laka ni?
تیکه کوچک چوبی آنجا پیدا نمیشه؟
۳- چله مله (čəla məla): قطره ای
چله مله یی آو یا کو دری نی؟
čəla məlayi āv yā ku dari ni?
قطره ای (منظور کمی آب) اینجا پیدا نمیشود؟
مترادف چکه (čəka)، نشرغ (nəšrəq)، چکه مکه(čəka məka)، چله (čəls)
۴-دسه کم (dasə kam):حداقل
مترادف اقلکم aqallakamاقلکنaqallakan
۵- تک پلو (takə palu) : قولنج و شاید "آپاندیس"، پهلو
#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۸۴
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_tales

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۴۲

۱-کا ( kā) :کجا

۲-کاشی (kāši):کجا
میروی

۳-کاشنیره (kāšənira):
اهل کجایی-کجایی هستی

۴-کا مندیره (kā mandira):
کجاهستی
۵-کم وری شی( kamvari ši) :
ازکدام طرف میروی

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- دسه کاره (dasa kāra) سرگرمی، کار دستی، صنایع دستی
بیکار منده نشام بی دسه کاره ای بدارم
Bi kār mande nešām bi dasa kārayi bədārəm
بیکار نمیتوانم باشم باید کاردستی (سرگرمی دستی مثل بافتنی ...) داشته باشم.
۲-لاک (lāk): پهلو
مشتی نه کرا چه لاکی درنی
məšti na če lāki darani
با مشت داشت پهلویش را سوراخ می کرد.
مترادف تک (tak)، تک پلو (takə palu)، ور پلو (varə palu)
۳-رنگ وینده (rang vinde):دیدن، رویت کردن،مشاهده کردن
مه چه رنگی وینده نی
mə če rangi vinda ni
من ندیدمش (اصلا و قطعا ندیدن)
۴-گرد گومبول (gərdə gumbul): جمع و جور، نقلی
گرد گومبوله که ته یی یه
gərd ə gumbula ka te yi ya
خونه نقلی هست
۵-مشتری (məštari):خواستگار
چه کینه را مشتری اومه
če kina rā məštari uma
برا دخترش خواستگار آمد.
#گردآورنده_مریم_محسنی۱۸۵ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_tale

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۴۴
۱-متمون (mətemun) : 
روش راه رفتن
۲- روکه ته ( rukate): 
مقدارکمی
۳-مبراون (mabrāvən) :
نگریان_به گریه نیداز
۴-مترساون ( mararsāvən):
نترسان
۵-مگاردن (magārdən) :نگردان

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajensmeh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۴۵
۱-روشون ( rušun ) : روشن

۲- روشونه بره (rušuna bara):
 راه امید-روزنه امیدواری

۳-روش (ruš) :شل-آبکی

۴-سوج (suj) :سوزش،سوزش
سوختگی

۵-سوجه( suja) :تند باد سرد

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-خوکرد (xukard): عادت
اه د یاخوکرده a de yā xukarda
به اینجا آمدن برایش عادت شده است. او دیگر به اینجا عادت کرده است.
خوکرد آبه (xukard ābe)عادت کردن، عادی شدن
۲-ورد (vərd): عادت
چه ورده če vərda
عادتشه
۳-حال (hāl): عادت
چه حالی ای گته če hāli ay geta
به عادت قبلی اش برگشت. عادت بد قبلی که داشته دوباره عود کرده است.
۴-آرمه(ārme): عادت کردن، عادی شدن
از د آرمیمه az de ārmayma
من دیگر عادت کردم. برای من عادی شده است.
۵- چشت آبه (čašt ābe): عادت کردن، بدعادت شدن
شاله گله د یا چشت آبه 
šāla gəla de yā čašt āba
شغاله دیگه اینجا رو پیدا کرده یا بد عادت شده. به این منظورکه هر وقت بیاید ومرغی را شکار کند.
دیگر عادتش منتهی به سوء استفاده شده است، دیگه بد عادت شده است.
#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۸۸
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- گازه بنی ایشمرده(gāza bəni išmarde): از اخلاق کسی سوء استفاده کردن
۲- آنشته(ānəšte): عادت کردن، عادتاً همراه کسی بودن، پیله کردن به کسی
هه چرا هنته ته آنشته
ha čərā hənta tə ānəšta
او چرا عادت دارد همیشه با تو باشد. به تو عادت دارد. 
۳- شغ آکرده (šaq ākarde)=شغ پتیله(šaq petille):عرق کردن
مترادف هیست آبه(hist ābe)، آو عرق آبه (āvə araq ābe):لجن آبه (lajan ābe)
شغ پتیله ناگهان عرق سرد کردن نه فقط در گرما بلکه بر اثر ترس، استرس، شنیدن خبر بد و...
۴-لجن آبه (lajan ābe):خیس آب شدن
مترادف هیست آبهhist ābe، شور شوره آبه
šur šura ābe
۵-شه اومه کرده (še ume karde):رفت و آمد کردن
مترادف رفت را کرده(raftə rā karde)
#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۸۹
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۸۰


۱- پری ویری ( peri viri ) : بالا پایین .

۲- ویری پری ( viri peri ) : پایین بالا .

۳- ویرآروری ( vir ārvari ) : یاد آوری .

۴- جیرآر وری ( jir ār vari ) : آرام کردن .

۵- دری وری ( dari vari ) : بد و بیراه .


#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۸۱


۱- پیسه ( pisa ) : نابالغ / نورسته .

خیاره پیسه ( xyāra pisa ) : خیار نورسته .

تره پیسه ( tara oisa ) : تر و تازه .


۲- جیبلنگییِه ( jiblengiye ) : آویزان شدن .

جیبلنگییَه ( jiblengiya ) : آویزان شد .

۳- جیبلنگیستِه ( jiblengiste ) : آویزان شدن .

 جیبلنگیستَه ( jiblengista ) : آویزان شد .


۴- جیبلنگی ( jiblengi ) : آویزان می شود .

۵- جیبلنگ ( jibleng ) : آویزان شو .


#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .  

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۴۶

۱-مینه مجه ( mina məje):
پادرمیانی کردن برای 
برطرف کردن اختلاف 
دیگران

۲-جیجه (jija) : زخم له 
شده وعمیق

۳-ویچکه(vičika) : چسبیده
شده
۴-ویچیکون به (vičikun be):
فلج شدن،زمین گیر شدن

۵-تکیسته (təkiste) :چکیده
شدن-لاغر شدن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۴۷

۱-دماغ داشته (damāq dāšte) :
حوصله داشتن-سرحال بودن

۲-دماغ سازه ( damāq sāze) :
احوالپرسی 

۳-ویچین (vičin) :ببند-
روی هم بگذار

۴-ویمچین (vimačin ):
روی هم نگذار-نبند

ه-دیمادیم (dimā dim) :
روبه رو-مقابل

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajemameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۴۸
۱-خاره آتش( xāra ātaš)):
فرونشان آتش-کم کردن آتش

۲-سوئه آدوئه ( sua ādue) :
دم گذاشتن کته تاته دیگ
بگیره
آتشی خارآکه دا پلا سوئه 
بهروسوته بکر
ātaši xār āka dā pəlā sua baharə u sura bəkerə
آتش پلو را کم کن تا دم 
 بکشدوته دیگ درست شود

۳-سس (sas) : صدا

۴سس(ses) : بی نمک

۵-سس(səs) :سنگدان
پرندگان

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- پیزه (piza): محصول جالیزی تازه درآمده خیلی کوچک روی بوته
خیاره پیزه. کویه پیزه. خربزه پیزه. هیندونه پیزه
چده خیاره پیزه لپی کو آرییه
čada xəyāra piza ləpi ku āriya
این بوته چقدر خیار کوچک دارد
۲- دیله کو (dila ku):حین، بحبوحه
تیلله دیله کو بلکه
tille dila ku balaka
در حین دویدن افتاد
۳- پیزگه (pizga): ذره
پیزگه ته یی مه آده
Pizga teyi mə āda
ذره ای به من بده
۴- سلمکار (salamkār)= سسلی پسلیه کر (səsli pəsliya kar)= مس مسه کر (məs məsa kar)= شیلله کون(šilla kun): سهل انگار
انه زونی (زنی) نوئه (anazuni nue, anazəni nue): سهل انگاری کردن
۵-بیغوش (bayquš)=شوکمت (šukmat)= سره هر( sara har)= نگبت (nagbat)=کانسیا (kānsiyā)= نسه پا (nasa pā)= سیا سر(siyā sar) : سیا پا (siyā pā): بد قدم ، شوم
#گردآورنده_مریم_محسنی۱۹۰ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۸۵


۱- دیل برَ مه ( dil bərame ) : دل گریه .

چمه دیل برَ مه ( čəmə dil bəramə )

دلم می گرید .

۲- خون برَمه ( xun bərame ) : خون گریه .

خون برَمَه  ( xun bərama ) : 

خون گریست .

۳ - دیل دلکه ( dil dalake ) : 

 دل افتاده .

چمه دیل دلکه ( čəmə dil dalaka ) 

به دلم افتاد .

۴- چمه دیل شه ( čəmə dil ša ) 

دلم رفت .

۵- دیل واتِه ( dil vāte ) : دل گفته .

دیل وا ( dil vā ) : دل میگوید .

دیل خا (  dil xā ) : دل میخواهد .


#گردآورنده_محمدرضا_فدائی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۴۹
۱-ایسبیه دس ( isbiy das)  :
بخشده-دست باز
۲-هه به هه( he  ba he) :
خودشان باهمدیگر

۳-چم ویلک به (čemvilak be):
ازچشم افتادن-فراموش شدن

۴-زوبونه خازی (zubuna xāzi): 
چرب زبانی-زبان بازی

۵-پا کریه ویگته( pā kərya vigete): 
حق القدم گرفتن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۵۰
جان آگته ( jān āgete) :
فربه شدن-پیشرفت کردن

۲-له له مرجو( la la marju) :
بیهوده-هدررفته

۳-ولت ( vəlat) :ولایت-
مملکت 

۴-گوشت آگیر ( gušt āgir):
سکسکه ای که نوزاد بعد
شیر خوردن می زند
نسکه(nəske): سکسکه 
توام باگریه

۵-پره پرنده(pera perande): 
ترقی دادن-رشد دادن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۱۹۱
۱-شاته( šāta): پرده و غشای گیاهی، پوسته گیاهی
۲-لمه(lema): پرده و غشای حیوانی
۳-جیفه پول (jifa pul):پول تو جیبی
۴- پا گل دچینده (pā gal dačinde): جمع کردن پا
۵-بتر (b‌atar):بدتر
#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۹۱
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۹۲
۱- دنیا بگرد (dənyā bəgard)= بگرد (bəgard)= برون بروز (berun barvaz)= برونیه آدم (beruniya ādam)= برونی (beruni)= بگرده آدم (bəgarda ādam)=د بال پا (də bāl pā) دنیا بژن (dənyā bəžan):جهانگرد، کسیکه همیشه در گشت و گذار است.
۲- دنیا وینده (dənyā vinda): جهاندیده
۳-فرشل (fəršel): دستیار
۴- دنیا گرده (dənyā garde)= دنیا قلبیر ژنده (dənyā qalbir žande)=گرده (garde)=برون بروشته (berun barvašte)= جهانگردی
۵-دس آدیس (das ādiyas): جیره خوار
‌#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۹۲
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

‍ ‍ ترانه تالشی الاله
👇👇🌸🌸🌸👇🌸🌸🌸👇👇
نام ترانه تالشی: "اَلالَه"(گل لاله)
ترانه سرا: سید مومن منفرد
خواننده: سیدمهران منفرد
ملودی: فولکلور
آهنگساز و تنظیم: امین صادقیان

"اَلالَه لیوَه لیوَه.     یاری خَلخالَه میوَه
اَلالَه پا بژَن بِه.     دیلی کَه سَر بژَن بِه"

ترا کوهون کو گَردم.   کَفا بَندون کو گَردم
چَدَه اَز را دییَسم.     ترا یا ها بگَردم

بِری بِری بهارم.    بِری بِری ته یارم
چِمون سَر پا بنَه بِه.     بِری دیلگِتَه یارم

تکرار داخل گیومه

بِری آفتاوَه دیمَه.     چَمَه کَه دیمادیمَه
بِری بَرجَه سَری یار.   بی اشته کور آبیمَه

کلاکی دَس دَکَردَه.    بهارش سَس دَکَردَه
کوهون خاسَه ولَه بو.    دومَنش مَست آکَردَه

تکرار داخل گیومه

اَلالَه نازَنینَه.     اَلالَه دیلی مینَه
چمن دیل بی اَلالَه.    پورَه دَرد و غمی نَه

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱-هرای هوزره (harāy huzare): داد و فریاد
زهار زهار (zəhār zəhār): داد و فریاد
زغار زغار (zəqār zəqār):داد و فریاد
هرای کرده(harāy karde):فریاد کردن
جله له ( jəlela):فریاد، جیغ
بله له (bəlela): فریاد 
جروئه (jərua): جیغ
مرگه مله له (marga məlela):فریاد بلند و وحشت آور
مرگه جله له (marga jəlela): فریاد بلند و وحشت زا
۲-اوچورتمه (učurtəma):حیله و مکر،فریب
۳- مته (məte): راه رفتن، پیاده رفتن
۴-ویرمه (virme): پیاده شدن
۵- اوه مج (ava məj): پیاده 
مترادف اوه شه (ava šə) : رهرو
#گردآورنده_مریم_محسنی ۱۹۳
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

کرا ماسالی   بندی نه خرشن
هته پست و بلندی نه خرشن
خور داره چمه  گیریه  نفسی
کرا  الاو  و  رندی نه  خرشن؟؟؟؟

زرتشت  فتحی


🌺کانال واجه واج🌺

خاسه خدا نومی نه

"دومین جشنواره بزرگ حفظ اشعار تالشی برای خردسالان "

در دو رده سنی کودکستان و دبستان

با اهدای جوایز ارزنده به نفرات برگزیده و شعرخوانی و اجرای موسیقی توسط خردسالان هنرمند تالش

علاقمندان جهت ثبت نام با شماره ۰۹۳۹۰۶۰۸۸۳۵ تماس حاصل نموده و یا از طریق واتساپ و تلگرام ارتباط برقرار نمایند.


🕒آخرین مهلت ثبت نام ۲۰ مرداد 

برگزاری دور اول مسابقه ۲۴ مرداد
برگزاری اختتامیه ۱ شهریور

لطفا این فراخوان را منتشر کنید تا به گوش همه ی کودکان علاقمند برسد
سجاد رحمانی

ماسالی چای وقندی  را  خرشن ؟
   د"سه تمن وچندی را خرشن ؟
 که و بجار و گیریه باغ وسرا 
 دنشن ای سمندی را خرشن؟

 زلیخا صبا 


🌺کانال واجه واج 🌺

لیوه لیوه کرم چه دومله گردم
نشام منده ...هنی شِه دومله گردم

چه  ویندِه  ناجه را  ام غوربتی کو
هنی پنجاه و شیش هه دومله گردم

بهنام_نمنه پشت

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۵۱
۱-کا به کا (kā ba kā) :
حالا کوتا،حالا کجاست،
کجا تاکجا
حلاکابه کایه درازه
 رایی منده دا آرسم  
(halā kā ba kāy dərāza rāyi manda dā ārasam)
حالا کجابه کجاست راهی
طولانی مانده تا برسیم

۲-شیلله پلو (šilla palu) : 
تنبل -دیرخیز
۳-روئه ویتاربه( rua vitār be):
تشبیهی است که اسهال
 روده اش راتارونده و
 وریخته است.

۴-اَسر مندون (asar mandun) :
آن وقتهای گذشته-آن 
موقع ها
۵-یندی سره ( yandi sara)
باهم یکی شدن
هم دست شدن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۵۲
۱-سرویدرز  ( sar viderz): 

هدیه ای که به نوزادتازه
بدنیا آمده می دهند

۲-پوختسازه ( puxtəsāze ):

توطئه کردن-دست به
یکی شدن

۳-ایما( imā): ورم
ایما دکرده( imā dakarde): 
ورم کردن

۴-جیگا خلا( Jigā xalā) : 
لباس مجلسی-لباس مهمانی

۵-رنه گته(rəna gete): 
بهانه گرفتن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال ۱۹۷
۱-اورو (uru):امروز
۲-اورو سبا (uru sabā): امروز فردا
۳- سبا (sabā):فردا
۴-سبا پشرا (sabā pašrā): فرا پسفردا
۵-زیر و اورو (zir u uru): از دیروز تا امروز
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_tale

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۹۸
۱- زیر (zir): دیروز
۲- پری (pari):پریروز
۳- زیر و پری (zir u pari)= زیر پری (zirə pari): دیروز پریروز
۴- پری تری (pari tari): پس پریروز
۵-پری گینه(parigine):پریروزا
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_tale

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۹۹
۱-اینیکی (iniki):آینده، بعد، دیگر
۲-تاروبوری (tāruburi):صبح زود
۳-ام (əm):این
۴-اّ (a): آن
۵-نار (nār):پیش، جلو
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۲۰۰
۱-نارنه هفته (nārna hafta): هفته پیش
نار (nār):پیش، جلو
نارنه (nārna):پیشین=پیشنه pišna
۲-پیشنه هفته (pišna haft):هفته پیش
۳-گلن (galan): آینده
گلن هفته (galan hafta):هفته بعد، هفته آینده
۴-زیری گینه(ziriine) : دیروز، دیروزا
۵- پشرا( pašrā):پسفردا
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_tale

قَپونی نه نِبو غرصَه پِداشته
بی دنیا کاری را گوله ویداشته 

سیفایی دنیا را عادت آگَرده
چِه درزنی ویرا دوئه آدِشتِه!


بهنام_ن

تالشیه شعر جوونی( جوانی)

اوری ک جَوونیرَه  اشته  وَر و  بالی مَناز

مَوا از هنتَه مونوم اشته سن وسالی مَناز

بِ اشته   ویرها  ببه پا  تکَه نَ پردِه مَکَه

خَیلیِن ته چِم دارن،چَوُون لوئه هَردِه مَکه

جَوونی زو دَویَره هیچکسی را پَس نِمونو

زمونه  کاری  کَره صبا  ته را سَس  نِمونو

ای جَوون غرور مَداردنیا ته نی لاکنه‌ شو

اَلاشه دار نی ببی ته مینی کو چاکنه شو

اَوِن  ک پیر آبِنَه  ام بهاری  ویندَه  شونَه

ته راچ بوام جَوون خداکاری ویندَه شونَه

مَوا از  مشت بژنم  ام دیاری ویکَردِه شام

موا اَی پا سرینه زمین سر  جیکَردِه  شام

ایی روز آ ترا وینی د پا سری مَندِه نِشای

اشته یاری دِیسی اَیرا چِمَک  ژَندِه‌ نِشای

فیروز کو دورو نِوا جَوونی شوبهاری شی

مَرزه اَسرک ویلَکهْ دْ چِمی کو رواری شی

الان ام شعری خونی بوکَه بنَه خندَه مَکه

خیلیون وازی هردَه بری چَوون فَندَه مکه

سراینده داود فیروز تَطف رودی

🔴 درگذشت نویسنده کتاب تالشنامه، کهنسال ‌ترین نویسنده و شاعر گیلانی به دیدار حق شتافت

⭕️ سید نهضت حسینی ‌نژاد کهنسال‌ ترین نویسنده و شاعر گیلانی عصر امروز به علت کهولت سن درگذشت.

🔸 این فرهنگی پیشکسوت  رضوانشهری نقش تعیین کننده‌ای در رشد و تعالی جامعه ادبی و فرهنگی منطقه داشت.

🔸 سید نهضت حسینی‌نژاد متولد سال ١٣٠٣ بود.

🔸 کتاب تالشنامه که گذری بر تاریخ تالش ورضوانشهر است ، اثری ارزشمند از حسینی ‌نژاد و حاصل نیم قرن تلاش ، تحقیق و مطالعه این نویسنده #تالش‌ زبان است.
🌺کانال واجه واج🌺

واژه های تالشی – گویش آستارا 

1 – بَه مُی نِه – bâmoyne : به گمان من ، به گمانم ، شاید ، احتمالا 

2 – خُلَه – xolâ : شاخه درختان 

3 – ایی وَکی – ivaki : یک طرفی ، یک سمتی 

4 – کَرَه – kara : مرتبه ، بار ، دفعه 

5 – ایی کَرَه – ikara : یک مرتبه ، یک بار ، یک دفعه 

6 – تام آرزو – tāmārzu : در آرزو ، در حسرت ، درآرزوی چیزی ، در آرزو و در حسرت چیزی بودن 

7 – تاخشُن ، تَخشُن – tâxšon : تکان دادن درخت ؛ تکان دادن درخت ها برای اینکه میوه هایشان بریزد 

8 – راسی یِه ، رَسی یِه – râsiye : رسیدن ، به مکانی رسیدن ؛ رسیدن میوه ها 

9 – بِرَسی – bērâsi : رسید ، کسی که به جایی رسیده است 

10 – آراس ، آرَس – ârâs : رَسنده ، کسی که می رسد 

11 – زوون – zūn : زبان ، زبان اندامی و گفتاری انسان 

12 – زوونین – zūnin : زبان دار ، زبان دراز ، حاضر جواب 

13 – هِردَنون نَه بِش – hērdânun nâ bēš : با بچه ها بُرو ، با کودکان برو 

14 – مان بَه تِه بُتِه ماش – mân bâ tē bote mâš : من به تو گفتم نَرو 

15 – بِش بَه کَه – bēš bâ kâ : بُرو به خانه 

#تاریخ_آستارا


🌺کانال واجه واج


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱- بینگی (bingi):سوتی
بینگی یی سر آدوشه
bingiyi sar āduša
سوتیی داد
۲-پمبلی پس (pəmblipəs): سوسول
پمبلی پسه خردنی یه
Pəmbəlipəsa xərdaniya
بچه سوسولیه
۳- هپش هپشه (hapəšhapəše): گلاویز شدن، جر و بحث کردن
هپش هپشه یی گتشون hapəšhapəše yi getəšuna
گلاویزی شدند، جر و بحثی کردند
۴-سوکله خون ( sukla xun): صبح خروسخوان
مترادف سبی سحری، سبه دم 
۵- سبه سرخی (səba sərxi): افق
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۰۲‌ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- ور ور کرده (vər vər karde): زر زدن
۲- پور آکرده (pur ākarde): تحریک کردن
۳-قوچاق (qučāq)=کولوفت (kuluft)= قاییم (qāyim)= چق (čaq)= نخرچه (nəxərča)=
گندرمه(gəndərma)= پندپور (pandəpur)= گنده (gənda):چاق
ترنه یین (tərna yin) : چاق شکم گنده 
ورزل (vərzel):خیلی چاق و هیکلی 
د ور پل (də var pal) :درشت و هیکلی
لرتن (lərtən): بسیارچاق
لرتنه لبا (lərtənə labā): بسیارچاق شلخته 
جان آگته (jān āgete): چاق شدن
۴-کوکوره کرده (kukura karde): برجسته شدن، برجستگی، قلمبه
۵-منگه منگه کرده (məngə məngə karde):من و من کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی۲۰۳ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۵۳ 
۱-پشو ویرمه(pešu virme):
بالا رفتن وپایین آمدن

۲-جیروکفا (Jir u kafā):
پایین وبالا
۳-هم روزون( həm ruzun):
همین روزها
۴-اله طولو( ala tulu):
صبح خیلی زود
۵- حلیسه(halisa): نرم-
له شده
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
 🌺کانا واجه واج🌺
@vajenmeh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۵۴

۱-جینخ (Jinəx): تکیه گاه

۲-لاکنده(lākənde) انداختن

۳-بلکه ( balake): افتادن
بلکه(balaka): افتاد

۴-گارش(gārəš): آروغ

۵-گرمالت ( garmālat):
فلفل سیاه
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

لبله /لو له/lablã/lavla/ سبد میوه چینی

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویس_ماسال۱۵۵
۱-سره وا(sara vā):هواداری,یار

۲-سروبن(sar u bən):
زیرورو 
۳-رسند ( rasand): طناب

۴-گازی سوئه(gāzi sue):
دندان تیز کردن ،کنایه به
طمع کار بودن
 
۵-تره شی(tara ši): 
شاخه های کوچکی که
پای گیاهان درمی آید-
پاجوش گیاهان
 #گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
۱-دیل سیاگیری (dil siyā giri): عذاب وجدان
۲-لاکه گشه (lāka geša)= گشه کته (geša kəta): عروسک
۳- بنه شیی (bəna šeyi): زیر پیراهن، پیراهن زیرین 
۴- سلفن (səlefən)=تاکه (tāka)= تاک (tāk):
عزب، مجرد، تنها، سلفن گاو یا گوسفندی که گوساله ندارد و شیر نمی دهد.
۵- نازینه (nāzayna)= یار (yār)= جانه رو (jāna ru): عزیز، گرامی، محترم
#گردآورنده_مریم_محسنی ۲۰۵ 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

اشته کنته  بیگرم  زم  مداری ؟
چه از بوام که اَی ته کم مداری 
کی بائیسه دیلی کو غم دکری
کم دستونه که ته ماتم مداری ؟

مولوم 

🌺 کانال واجه واج 🌺

اشته نوم ایسپییه بندون پِرییا
اشته جانی  سوزه  شِئی درییا
اشته دیلی  بهاری شون  دَبرده
هده دشبند اشته جانی جیرییا ؟

مولوم 

🌺 کانال واجه واج 🌺

پست واژه

# زبان_ تالشی_گویش _ تالش دولاب ( رضوانشهر)

۱- پوپو  (pupu  )   عمه

۲- مانی (mani  ) خاله

۳- کتیل ( katil ) چهار پایه چوبی

۴- پاستر (pa'star )  لگد

۵-دبندی (debandi ) کفش

#گرداورنده_سارا_ روحانی


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

Maryam Mohseni:
دعاهای تالشی 
انشالله شامل حال همه دوستان باشه
آودونی بشیav^donib^si 
اشته چرا روشون este c^ra roson
 اشته خردنون عروسیest^x^rdanon arosi
اشته خرمن برکتest^xarman barakat  
اشته دیل روشونest^ dil roson
اشته خردن ترا بکره
est^ x^rdan t^ra b^kar^ 
اشته قوربونest^ gorbon
اشته که آواد بوبو
      est^ ka avad bobo
امیده واری بداریomidavari b^dari
ای روز بکری هزار روز بهری
ei roz b^kari hazar roz bahari
برقرار ببی bargarar b^bi 
پیر و زیرون ببی
piro zayron b^bi
جانر سق  بوبو jan^r sag bobo
جانر سق بوبو دیلر خش
Jan^r sag bobo diler x^s
چاکه روز بوینی caka roz b^vini
چمر روشون cemer roson
خدا اشته برا بداره
X^da est^ b^ra b^dare
خدا اشته بلئون بداره
X^da este balaon b^dar^
خدا اشته دده ننه بیامرزه
X^daeste dada nana biyamerz^
خدا اشته سرسایه بداره
X^da est^ sarsaya b^dar^ 
خدا اشته گوله دسته خردنون بداره
X^da este gola dasta x^rdanon b^dare
خدا اشته همرا
X^da este hamra
 خدا ترا هزار که و بر آکره
X^da t^ra hazar ka o bar akar^
خدا ته برکت بده
X^da t^ barakat b^da
خدا ته خیر بده
 X^da t^ xayr b^da
خدا ته زوئه بده
x^dat^ zoa b^da
خدا چه برکتی زیاد آکره
X^da ce barskati ziyad akare
خدا زیاد آکره
X^da ziyad akare
خیر ببری xayr b^bar
خش ببی x^s b^bi
خشه روز بوینی
x^sa roz b^vini
دنیا ترا تنگ آمه گری یه
d^nya t^ra tang amageriy^ 
دیلر خش بوبو     diler x^s bobo
دیلر روشون dil^r roson
روز به خش بوبو اشته پیش برسه
roz ba x^s bobo est^ pis b^rase
Z^ma b^dari     زما بداری   
زما نه بگردی         z^ma na b^gardi 
زوئه بداری ،کینه بداری،نوه نوچره بداری
Zoa bedari,kina b^dari,nava navcara b^dari
زیارت بشی ziyarat b^si
سازگار بوبوsaz^gar bobo
سربلند ببی sarb^lsnd b^bi
سرر سلامت sar^r salamat
سق ببی sag b^bi
سقه جان بداری
Saga jan b^dari
سقه جانی نه بشی
Saga janina b^si
عاقبت به خیر ببی
Ag^bat ba xayr b^bi
عروسی را کار آکری
Arosi ra kar akari
گشه بوئری       gesa boary 
گشه نه بگردی
gesa na b^gardy 
که آواد ka avad
مبارک بوبو m^barak bobo
هزاره سالون بای
hazara salon bay
هزاره سالون بگردی
hazara salon b^gardy
دعا برای حیوانات
دوم دار بوبو ،سم دار بوبو
domdar bobo s^mdar bobo
هزار آبو hazar abo
دعا برای آمرزش مردگان
خدا بیامرزه
X^da biyam^rz^
چه جا بهشت بوبو
ce ja behest bobo

#مریم_محسنی

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

چده  بی ووره  خاشی کو دفرسن
میجه  نم داره   واشی کو دفرسن
شوونم  سینه کونه   روج   اکرده
بی شن هیسته بالشی کو دفرسن


زرتشت  فتحی


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- پترسه (petarse)= ترسه (tarse): ترسیدن
نزونوم چرا پترسه؟
 nəzunum čərā petarsa
نمیدانم چرا ترسیده است؟
2- تارسنده (tārsənde)= پتارسنده  (petārsənde)= ترساونده (tarsāvənde)=ترس پنه کرده (tars pena karde): ترساندن
ای شون ترس پنه کرده
ay šun tars pena karda
او را ترسانده اند 
3- دار کپکی (dārə kəpaki)= ددار و بیدار (dadār u bidār): بی حد و حساب، خیلی زیاد
دار کپکی فش دی
dār ə kəpaki faš day
خیلی بد جوری فحش می داد .
4- بلواز (balvāz)= د بال پا (də bāl pā) = پا دراز pā dərāz): سیار،کسی که سخت نمی گیرد و  براحتی در منزل دیگران و غریبه می تواند بگذراند و با کمترین اشاره و تعارف مهمان دیگران می شود.
د بال پا یه همه جا گرده
də băl pā ya hama jā gardə
آدم سیاری هست  همه جا می چرخه
5- سرکرده (sər karde)= تاسنده (tāsənde): شلوغ کردن،ایجاد سر و صدا کردن،سر و صدای زیادی راه انداختن
هاشون سر کرده
hā šun sər karda
سر و صدای زیادی آنجا راه انداخته اند
#گردآورنده_مریم_محسنی 142 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

ضیا طرقدار:
واژه های تالشی – گویش شمالی ( منطقه آستارا ) 

واژه های تالشیِ مربوط به جشن های بهاریِ تالشان 

1 - کولَه شاو kulâ šâv : شب چهارشنبه سوری ؛ جشن چهارشنبه سوری . 

2 - کَنَه کول kânâ kul : چهارشنبه سوری کُهنه ؛ چهارشنبه سوری سال گذشته ؛ مراسم « کَنَه کول » را چهارشنبه شب یک هفته مانده به چهارشنبه آخر سال برگزار می کنند و یادی است از چهارشنبه سوری سال گذشته ؛ در مراسم « کَنَه کول » خوراک ها تقریباً مانند همان خوراک های شب چهارشنبه سوری اصلی است ؛ ( به احتمال زیاد این مراسم فلسفه ای دارد ) . 

3 - چِمَن زَردی بَه تِه کو ، اِشتِه سِه بَه مِه کو 
Čēmân zârdi bâ tē ko , ēštē sē bâ mē ko 
زردی من از تو ، سرخی تو از من ( جمله ای که تالشان هنگام پریدن از روی آتش جشن چهارشنبه سوری آن را می گویند )

4 - اِشتِه کوله چوشمبه موبارک ( یا ) اِشتِه کوله شَو موبارک 
ēštē kulâ čošmba mubârak ؛ ēštē kulâ šâv mubârak 
جشن شب چهارشنبه سوری تو مبارک 

5 - کِشتی kēšti : دستمال بزرگ و درازی است به طول حدوداً 2 الی 3 متر که به دور کمر بسته می شود  و در چندین مراسم استفاده های خاص خودش را دارد .

6 - کِشتی واندِه kēšti vânde : دستمال انداختن در شب جشن چهارشنبه سوری ؛ دستمال دارزی که در شب چهارشنبه سوری پنهانی به داخل خانه ها می اندازند و اهل خانه در آن دستمال مقداری خوراکی یا پول می گذارند و به صاحب آن دستمال می دهند ؛ این کار بیشتر توسط کودکان ، نوجوانان و جوانان انجام می شود . 

7 - زِند zend : گیاه همیشه سبز ؛ همیشه جوان ؛ در جشن نوروز چند شاخه ای از گیاه زِند را می بُرَند و آن را در قسمت سقف اتاقی که سفره عید نوروز در آنجا پهن شده است در دو یا چهار یا چند طرف می آویزند ؛ تالشان این گیاه زِند را نماد بهار و جاودانگی می دانند . 

8 - اَوَه سور âvâ sor : بهار ، فصل بهار 

9 - آوَه سور اومَه âvâ sor umâ : فصل بهار آمد 

10 - توژَه ، توجَه toža ، toja : تازه ؛ نو ؛ جدید . 

11 - توژَه سور ، توجَه سور toža sor ، toja sor : سال تازه ؛ سال نو ؛ سال جدید . 

12 - چوکَه سور čokâ sor : سال خوب . 

13 - توژَه سور موبارک toža sor mubârk : سال نو مبارک ( جمله ای برای شادباش گفتن نوروز )

14 - اِم توژَه سور شِمَه رو چوکَه سور اوبو 
 ēm toža sor šēmâ ro čokâ sor obo 
این سال نو برای شما سال خوبی باشد . ( جمله ای برای شادباش گفتن نوروز ) 

15 - ساد سور اِنگِنَه سورون بیندن
 sâd sor ēngēnâ sorun bindan
 سد سال از اینگونه سالها ببینید ( جمله ای برای شادباش گفتن نوروز و آرزوی سلامتی و عمر طولانی برای یکدیگر ) 

بژی ایرون bēži iron : زنده باد ایران 
بژی تولش bēži tolēš : زنده باد تالش 

منبع:تاریخ آستارا


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۲۴۴ 


۱- جیبند ( Jibend ) : آنچه با ساقه ی برنج همچون زنبیل می بافند و 

خربزه و هندوانه و کدو را داخل آن میگذارند و در گوشه ای می آویزند .
 

۲ جیدوئه ( Jidue ) : طعنه زدن / سخن بار کردن / دروغ گفتن .

ای گله دورو امه جیدوشه ( I gəla duru ama jiduša ) : 

دروغی به خوردمان داد / دروغی بارمان کرد  .


۳- جیبسته ( Jibaste ) : آویزان کردن .

ای بندینه لیو گاچی کو جیبستمه ( I bandina liv gāči ku jibastəma ) : 

یک دسته برگ در محل نگهداری گوساله ها آویزان کردم .


۴- جپشته ( Jəpəšte ) : از قسمت پایین پیچاندن / کوباندن  .

غمچی اسبی کفلی کو جپشتشه ( Qamči asbi kafali ku jəpəštəša ) :

شلاق را به باسن اسب کوباند .


۵- جنشته ( Jənəšte ) : حواله شدن / روی آوردن .

ورگ چه رمه جنشته ( Varg če rama jənəšta ) : 

گرگ به گله اش حواله شده است / گرگ به گله اش روی آورده است .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تابش_جنوبی_۲۴۵

۱- آرنده ( Ārande ) : همراه کردن .

مونده گاکو آرن ( Munda gāku āran ) : گوساله را همراه گاو کن .


۲- پرنده ( Perande ) : نقش دادن / گذاشتن .

ام نخشه گوره وه کو پرن ( Əm naxša gureve ku peran ) :

این نقش را روی جوراب بگذار .


۳- جیرنده ( Jirande ) : وادارکردن .


مونده گاکو جیرن ( Munda gāku jiran ) : گوساله را وادار کن تا از گاو شیر بخورد .


۴- درنده ( Darande ) : داخل کردن .

پنیری پوستی کو درن ( Paniri pusti ku daran ) : پنیر را داخل پوست قرار بده .


۵- ویرنده ( Virande ) : پایین دادن .

گائون سرجیر ویرن (Gāun sar jir viran ) : گاوهارا به پایین هدایت کن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

# زبان_تالشی _ گویش_ تالش دولاب
 ( رضوانشهر )

۱- آشزنی (ăşazny ) می‌شناسی

۲- آکَه( ăka)  باز کن

۳- آنیکرد (ănikard) باز نمی کنه

۴- خورسته( xurste ) خندیدن

۵- برمسته  (  bəramste ) گریه کردن

# گرد آورنده سارا روحانی


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_کرگانرودی

۱.وَزَله  vazala =ترسو 

۲.دلین dəlin= شجاع

۳. غریَت qəyrat= غیرتمند 

۴.سَم sam= ترس 

۵.رَمینramin= مهربان

#گردآورنده_رضوان_زینلی


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

درود وام گردی تالشه هموندون خدمت
❤️شمه  تاژه سال موارک بوبو❤️
شمه را خوشی و زیرونی و اهلیت
ناجه دارم
سق بمونه ایلاهی شمه عزیزون ور
و ایلاهی هرگز غم شمه را ما
 و بدبیاری شمه مگره🙏


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

بهاری را...


زیزا دستون خونو ملگزاری را
تیته وشتَن دریه بهاری را

 آسمون چپ چپِه نه مرزی سری
خ'ری نقلی وا کرا بجاری را

وردشه  سلّامه  اشتن دسی نه 
تازه سَوزَه شِیی خشکه داری را

چِمه نَوروزی خونو  مغریبه دس
أنه مسی ژنده روزگاری را

وته شه آلاله خونِه دیلی نه
 سر پژن گینه قبا اناری را

دس آسا  خدا کرا زمینی سر
ماتی من برده چه کردکاری را

تازه سال آ ولی قرفی نکره
هله روز و عیده روز  مَداری را

یندی حالی بوزونم زنده بویی
چه بدردی گول هره مزاری را

بی لَکَنده  آدمی  را  آرسِن
نه که خنده بکرم چه زاری را

دا شایَم بی یندی مین پَرد بسازم
نه که زمت بکشم دییاری را

بایه یخ ژنده دیلون آوا کرم
سوزا بم گیریه شیوار بهاری را


بهنام_نمنه پشت


@b_namnapesht

#سفره_هفت_سین_تالشی 

معرفی کتاب های تالشی در دید و بازدید های نوروز به مهمامان...!! 

از فرهنگ و هویت خود پاسداری کنیم 

#سفره_هفت_سین 
#کتابهای_تالشی

ض_طرقدار


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان تالشی_گویش ماسال 
1- قلبیر/ qəlbir/ همه جا رفتن وسرزدن بی وقفه 
 اشتن پاتونی چاف آسوئه شه همه جا قلبیر ژن^

 2-دودمون/ düdəmun/دودمان 
 دودمون دو، چه دماغه پاوره  برکردشه 

 3-زقیسته / zəqistā/ زردنبو ریغو 
 ای زقیسته ای استه 


4- زله موئه -zəlāmuā/ سیخ شدن موی بدن از سرما 
 کینه لی سردی زله موئه کردشه 


5- فو آکرده /vù ãkārdāباد کردن سر وصورت وزرد و متور م شده 
  بیچار حال ندار^ فو آکردشه

#گردآورنده_زلیخاصبا_ماسال 


🌺🌺کانال واجه واج🌺🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۶


۱- جیله خیسته ( Jile xiste ) : آویزان شدن .


۲- جیلاخنیه ( Jilāxənye ) : آویزان کردن .


۳- جیلیزگیسته ( Jilizgiste ) : سریدن .


۴- جیگریسته ( Jigeriste ) : گرفته شدن .


۵- چیله کیسته ( Čile kiste ) : پژمردن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺  کانال واجه واج  🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۷


۱- جنگره ( Jəngəra ) : جنگ سگها .


۲- جینوئه ( Jinue ) : در زیر قرار دادن .

کلکه کرگی بی مرغونه جینوئه دا کیجه بچینه 

                                        
                  ( Kəlka kargi bi mərquna jinue dā kija bəčinə ) :

در زیر مرغ کرک باید تخم گذاشت تا جوجه در بیاورد .

۳- کونکی ( Kunəki ) : مرغی که موهای مقعدش ریخته شده باشد و 

مقعدش آشکار باشد  .

کونکییه کرگ ( Kunəkiya karg ) : مرغ کون لخت .

۴- فنگه فنگه ( Fəngə fəngə ) : تو دماغی .

گو خا بژنه فنگه فنگه کره ( Gav xā bəžanə fəngə fəngə karə ) :

حرف میخواهد بزند تو دماغی حرف می زند .


۵- جزلک ( Jəzlək ) : جزغاله .


#گردآورنده_ محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج  🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-شکل سفت (šəklə səfat)= رنگ رو (rangə ru): قیافه،ظاهر،چهره
شکل سفت پری نیشا
šəklə səfat peri nišā
ظاهر طبیعی نداشت. چهره اش در هم بود. ظاهرش نشان می داد که حالی نداشت.
2- پت لور کرده (pətə ləver karde): کف کردن،شدیدا گله مند بودن
هده گف ژندشه پت لورش کرده
hada gaf žanda šā pətə ləvereš karda
اونقدر حرف زده بود کف کرده بود
چوون دس دره پت لورا
čavun das dəre pətə leverā
از دستشان خیلی گله مند بود
3-تیویله دار (tivila dār): گل آلود
سری تون دا پا چینجیله تیویله دارا
sari tun dā pā čingila tivila dārā
از بالای سر تا کف پا گل آلود بود
4- مزا کر(məzā kar): بازیکن
مزا کرن حلا اومه نینه
məzā karən halāuma nina
بازیکن ها هنوز نیامده اند
5- سر کرده (sər karde)= تاسنده (tāsənde): شلوغ کردن،سر و صدا راه انداختن
که شون سر کرده (تاسنده)
ka šun sər karda (tāsənda)
توی خانه سر و صدای زیادی راه انداختن و شلوغ کردند
#گردآورنده_مریم_محسنی 143
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- دپاشه (dapāše): اسپری کردن،پاشیدن
آوی گوله بنه سری دپاش
āvi gula bəna sari dapaš
آب را روی آن بوته گل بپاش
2- خسیل (xasil)= کوئه ژه (kua ža): چاودار
خسیل ،کوئه ژه ماله خوراکه
xasil,kua ža māla xurāka
3- بژن تر (bəžan tar): قوی تر
روکه لی پیله لی کو بژن تره
rukali pilla li ku bəžan tara
کوچکتره از بزرگتره قوی تر است
 4- دپشته (dapəšte)=دماله (damāle):کوبیدن، محکم زدن
مشتی ای دپشتشه (دمالشه)
məšti ay dapəštəša (damāləša)
مشتی بهش کوبید
5- اسبه پمیز (əsba pemiz):  کثافتکاری، شلوغ و بهم خورده و بی نظم
یار پیگته اسبه پمیز آکرده
yār pigeta əsb(p)a pemiz karda
برداشتی اینجا را کثیف کاری کردی
ها واتره شیمه اسبه پمیزا
hā vātəra šima əsba pemizā
آنجا را گفتی رفتم خیلی شلوغ و بی نظم بود
#گردآورنده_مریم_محسنی 144
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#زبان_تالشی _گویش _تالشدولاب(رضوانشهر)

۱- چاکَه (čãka) خوبه

۲-چاکٍیش (čãkiš ) خوبی

۳-چاکٓیرون (čãkiron )خوبید

۴-چاکٍیمُون(čākimon ) خوبیم

۵- نیمام (nimãm) نمیام

۶-نٍیمَشا (nimašā )نمی تونم

۷-نٍیمَپٓست( nimapist  ) نمی‌خوام

۸-نٍیمَزنی(nimazni ) نمی‌دانم

گرد آورنده,_سارا_روحانی


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

جام ۳۰۰۰ساله تمدن ماننایی در خلخال کشف شد

🔹مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اردبیل: جام ۳هزارساله مربوط به تمدن ماننایی در منطقه شال شهرستان خلخال در استان اردبیل کشف شده است.

منبع: iranfnews


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1-چیل دشو / Cildašu/ زخمی که بر اثر الودگی عفونت کند 
 بجاره کاری را چه پاتون چیل دشو به 

2-گر گاز / Gərgãz/   دندان زیر دندان در امدن ودندانها دوردیفی روی هم را گرگاز می گویند 
 مملی خرد ن گرگازه 

3- کوته کون /Kütākün/ مرضی که بر اثر بیماری سرخک وبی توجه ای برای اطفال خردسال پیش می اید 

4- اودی /odi/ رنگ کبود وسیاه شده بر اثر ناراحتی 
 بیچاره رنگ ورو اوسال اودی ابه 

5- بیجی  ته /Bijite/ کمی  مقدار خیلی کم 
 بیجی ته اشته خودکاری مه آده 

#گردآورنده_زلیخاصبا


🌺🌺کانال واجه واج 🌺🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال145
1- دژر کرده (dažar karde): مخلوط کردن
اه نوئه رش کمه د نوئه رشی دژر بکه به
a nuarəš kama də nuarəši dažar bəka ba
آن خورش کم است دو خورش را با هم مخلوط کن بخور
2- د بنه به (də bəna be): دو دسته شدن،دو گروه شدن
 د بنه بینه ،ای بنه گیلون منده ای بنه گیریه شه
də bəna bay na i bəna gilun manda i bəna girya ša
دو گروه شدند یک گروه قشلاق ماندند یک گروه هم ییلاق رفتند 
د بنه دو اصله درخت،دو بوته
د بنه داری ببه بکار
də bəna dāri bəba bəkār
دو اصله درخت را ببر بکار
د بنه گوله ببه بکار
də bəna guli bəba bəkār
دو بوته گل را ببر بکار 
3-کرچ کرچه (kərč kərče): تند و تیز 
کرچ کرچه ایشته اشتن کارون کردشه
kərč kərče išta əštan kārun kardəša
تند و تیز پا شد کاراشو انجام داد
4-کرچ (kərč): ترد، برشته 
کرچه نون ویگه
kərča nun vige
نان برشته بگیر
ام گزر کرچه
əm gazar kərča
این هویج ترد و و تازه است
5- کله پوته گینه (kalla puta gine)= پسی آبه (pəsi ābe): 
ضایع شدن 
هر چی واتشه اشته را ننوشونه،چه کله پوته گینه، پسی آبه شه
har či vātəša əšta rā nenušuna če kalla puta gina pəsi āba ša
هر چیزی گفت محلش نگذاشتند ضایع شد و رفت
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۳۰

۱-دس ویلا (das villā) :
با دست اشاره کردن و علامت دادن و فرا خواندن 
۲-دس پنوئه (das penue):
دست روی چیزی گذاشتن ، مانع شدن

۳-واج ورده (vāj varde):
چشم زدن

۴-زونگول ( zungul): 
تکه های هیزم سوخته که
به صورت زغال سرخ شده
درمی آید

۵-ریزه پچینی ( riza pečini):
نکته سنجی، ریز بینی

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۳۱

۱-چم داشته (čem dāšte)
انتظار داشتن، مواظب بودن، طمع کردن
۲-سری تاونده ( sari tāvənde) :
از راه بدر کردن،تحریک کردن
۳-پاویسا (pā visā):
پارا روی زمین کشیدن در هنگام راه رفتن
۴-ویپوشه (vipuše):
چیزی را کامل پوشاندن
۵-ویماله (vimāle): محکم زدن، محکم کوبیدن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان _تالشی_گویش _تالشدولاب
(رضوانشهر)

۱-لا   (Lā )  گلیم

۲-کوپ  ( kup )  حصیر

۳- اَندازَه  (Andāza ) فرش

۴-سَینَه ( sayna  ) بالش

۵-لف (  Lef   ) لحاف

۶-جیکر  (Jikar  )  تُشک 

گرد آورنده _ سارا _ روحانی


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- خنده آگته (xanda āgete)= رخشن آگته (rəxšan āgete)=دس بازار آگته (das ə bāzār āgete): مسخره کردن
خردنی شون خنده آگتا،رخشن آگتا،دس بازار آگتا
xərdani šun dasə bāzār āgetā...
بچه را به مسخره گرفته بودند
2- لف (lef)= دگر (dager)= دشون (dašun): لحاف، روانداز
لفی دشون
lefi dašun
لحاف را روی خودت بکش
دگری اشتن دشون
dageri əštan dašun
رو اندازی رویت بینداز
دشونی اشتن ویده 
dašuni əštan vida
پوششی رویت بینداز
3- غنغ (qanaq): غد، سرکش ، شرور، مغرور
غنغ گیری اشته را پیگته شه
به شرارت و غرور و غد بودن عادت کرده است
4- نجغه داشته (najaqa dāšte): یکدنده،کسی که میخواهد به زور حرفش به کرسی بنشیند 
نجغه نه اشتن کاری پیش درنه
با یکدندگی به زور کارش را جلو می برد
5- ویسندیه (visəndiye): سرازیر شدن
چه وینی خون ویسندیه
če vini xun visəndiya
از بینی اش خون سرازیر شد
#گردآورنده_مریم_محسنی 146
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

بندینه (bandina): 
مقداری کاه را دوقسمت
می کنند ودوسر آن را
گره می زنند تا بتوانند
شالی خشک شده را با
آن ببندند
#گویش_ماسال
#فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانا واجه واج🌺

@vajenaeh_taleshi

چرا سیلاوی شیوار بردره من
لاله دریا مینه دکردره من

ته کو أنگل گنیما رشته تا شی
چرا اشتن کو دِه آکردره من


#فرزانه_قربانی

# _ زبان_تالشی_گویش _رضوانشهر _۶

۱- سَرینگا (saringã ) اتاق نشیمن برای
مهمان که بلندتر از پاچ بن

۲_ پادار (pādãr  ) چوبی که به پهنای تقریباً بیست سانت و به درازای سه متر، قسمت سرینگا را از پاچ بن جدا می‌کند.

۳_ اسبُو  (Esbu  ) ایوان برای نشستن روزهای گرم

۴_ پاچ بن (Pãčben )  جای نشستن میزبان و پایین تر از سرینگا

۵_ تَنفی (Tanaf i ) اتاق مخصوص مهمان که از طرف رفت و آمد می‌کنند.

# گرد آورنده_ سارا_ روحانی#

#_ زبان_ تالشی_گویش _رضوانشهر _۷

۱- مَله  ( Mala )  رفتن به خانه همسایه در اوقات فراغت

۲_گف ژه (gafže ) حرف زدن

۳- درزَن  (Darzan )  سوزن

۴- شاله درزَن (šāladarzan )سوزن بزرگ برای سردوزی کیسه های جو و گندم بکار می رود.

۵- دِمَدس (Demades ) نگاه نکن

# گرد آورنده_سارا_ روحانی#

#_زبان_ تالشی _گویش_رضوانشهر _۸

۱-کیشَه خال (kiša xãl ) جاروی بلندی که از شاخه های درخت شمشاد درست میکنند

۲- دونکَه (Dunka  ) وسیله چوبی که برای چیدن میوه به درخت پرتاب می‌کنند

۳-بژ گِره (Bežgera )چوب بلندی که سرش به شکل قلابه، و برای کشیدن شاخه میوه کاربرد دارد

۴- بَلتَه (Baleta ) دروازه چوبی که برای محافظت از اماکن و منازل شخصی استفاده می‌شود

۵-بَلانکَه (Balãnka  ) یکی از ابزار کشاورزی که برای بذر کاشتن و همچنین از بین بردن علف هرز بکار می‌رود.

#گرداورنده_سارا_روحانی#

تالشن صافینه و ساده اینه
بهاری ول پرومه جاده اینه


 تالشن سَر نِنن هر ناکسی را
خدواندی چاکه همساده اینه


بهنام_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

چوب دستی تالشان و سگ های تالشی 

« زِرَه لِس » یا « سِرَه لِس » یا « فِتِرَه لِس » چوب دستی مشهور و باستانی قوم تالش می باشد

زنده باد ایران 
زنده باد تالش


ضیا_طرقدار

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

دوستان عزیز
تقاضا میکنم از شما، کمک کنید و انتشار دهید این پیغام را.
 متشکرم.
بزودی فصل میوه های هسته دار میرسد. مثل هلو، آلو، زرآلو، گیلاس و آلبالو..
در خواستم این است که هسته این میوه ها را دور نیندازید"داخل دهان نشودبهتراست" بلکه بشورید و خشک کنید   و آنها را در یک دستمال نگه دارید و توی ماشین تان بگذارید.
هر وقت که به پیک نیک و سفر میروید، این دانه ها را در دل طبیعت خالی کنید. اگر  با این عمل ساده و راحت  بتوانیم کمک کنیم به ایجاد فقط یک درخت، ما مٱموریت مان را انجام دادیم. تبدیل کردن این دنیا به جایی سر سبز  یک موفقیت خواهد بود.
دولت تایلند در این سالهای اخیر در بین شهروندانش، این عملیات را بدین فرم هدایت کرده و موفقیت زیادی کسب نموده. شمار درختان میوه در طبیعت بدین صورت افزایش یافته، مخصوصا در مناطق شمالی تایلند،  مالزیاییها هم در این ابتکار عمل به تایلندیها پیوسته اند.
ایجاد و تکثیر درخت در طبیعت با این روش ساده اما مؤثر  حمایت به نسل آینده است.

🌺کانال واجه واج🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- مین آکرده (min ākarde): میانبر زدن، راه باز کردن برای سریع رد شدن در بین جمعیت
زو آرسه را به ام را مین آکرم
zu ārase rā be əm rā min ākaram
برای اینکه زود برسیم بیا اینجا را میانبر بزنیم
2- سره کوئه به (sara kua be): رنج زیاد کشیدن
وییر سرکوئه به 
viyar sara kua ba
رنج زیاد کشیده است
3- سره فت هرده (sara fət harde): سرکوفت خوردن
sara feta har nima 
آدم سرکوفت خوری نیستم
4- سره فت ژنده (sara fət žande): سرکوب کردن
زونی چده چوون سره فتی هردشه
źuni čada čavun sara fəti hardaša
میدانی چقدر سرکوفت آنها را تحمل کرده است 
5- فته هر (fəta har): سرکوب شده
فته هری فتی هرده نبو
fəta hari fəti harde nebu
تحمل سرکوب سرکوب خورده سخت است
#گردآورنده_مریم_محسنی147 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

خسته بوبو تالشون بهشتی کو مندینه 
گله گله تزبی شی ده  بندی کو بندینه
برو سرا بهشته ، گادوشی دشتادشته 
دورو نکارن برا رو راستی کو چندینه ؟
اوه وا 
مولوم

❤️ کانال واجه واج ❤️

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- ازمیش (azmiš): خسته و کوفته
اورنه روزی تیلیمه د ازمیشیمه
urna ruzi tillayma de azmišima
تمام روز را کارکردم خسته و کوفته ام
2- سری گول آکرده (sari gul ākarde): سرگرم کردن،فریب دادن
 مترادف 
سری قال آکرده
sari qāl ākarde
چه سرش گول آکرده چه پولش پیگته شه
če sarəš gul ākarda če puləš pigeta ša
سرگرمش کرد پولش را برداشت و رفت
2-سر آشه (sae āše): سرگرم شدن
لوئه سر آشیمه د ویرم برشه آتش سری پاتیلم پنوئه
lua sar āšima virəm barša ātaši sari pātilam penua
با حرف زدن سرگرم شدم یادم رفت دیگم رو آتش است.
3- کار گته (kār gete): دردسر ایجاد کردن 
نزونوسته کارینه مرا کار گتره
nezunusta kārina mərā kār getəra
با ندانم کاری برام دردسر ساختی
4- مین ژنده (min žande): از عرض خیابان از طرفی به طرف دیگر رفتن
خسته بسته مین ژندره مغولی (خدا مکردون) ماشون ته نگینه
xasta basta min žandəra maquli(xədāmakardun)
māšun tə negina
از عرض خیابان شلوغ گذشتی خدای ناکرده ماشین بهت نخورد
مغولی (maquli): خدای ناکرده،خدای نخواسته)
5- مینه بدله مزا  (mina badale məzā): وسط بازی
لپی پیگه خردنون دخون بشم مینه بدله مزا
ləpi pige xərdanun daxun bəšam mina badale məzā
توپ را بردار بچه ها را صدا کن بریم وسط بازی
#گردآورنده_مریم_محسنی148
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

# زبان _ تالشی_ گویش_رضوانشهر _۹

۱ - چَتین  (Čatin )  سخت  ، مشکل

۲  - چرکین ( Čərkin )   کثیف، ناپاک

۳ - چکستَه  ( Čakəsta )  شکسته

۴ - چرکستَه  (Čerkista ) چین و چروکیده

۵ - چیزَه  (Čiza ) شکوفه

 ۶ - چیری  (Čiry ) ظرف مسی که معمولا برای دوشیدن شیر کار برد دارد

۷ - چَم  ( Čam )  چشم

۸ -  چوروک  (Čuruk )  سرخوش،سبک 

۹ - چادرَه  ( Čādra )    چادر

۱۰  - چیرات ( Čirãt) چهره در هم، اخمو

# گرد آورنده_ سارا _ روحانی #

#زبان _تالشی_ گویش_رضوانشهر _۱۰

۱-خسرگ (Xəsrg )  مادر شوهر

۲-خسوره (Xasura ) پدر شوهر

۳-خالا (Xālã  ) خواهر

۴-مَمَه  (Mama  )  مادر بزرگ

۵-خالو (Xãlo )  دایی

۶-برا (Bərā )  برادر

۷-زوهه  (  Zua )  پسر

۸-زما  (Zəmā )  داماد

۹-کله  (Kəla )  دختر

۱۰ _ خردن  (Xər dan )  بچه

# گرد آورنده_ سارا_روحانی #

# زبان_تالشی _گویش _ رضوانشهر _۱۱

۱- از تالشیمه (Az  Tãləšima )
      من تالش هستم

۲-از  تالشینه  خَشیمه
   (Az  Tāləšina  Xašima )
    من تالش را دوست دارم

۳- از اشتن خردنینه تالشی گف بژیمه
   (Az  əštan  Xərdanina
    Tāləši  gaf  Bažema )
  من با بچه ام تالشی حرف می‌زنم

۴- خیفه چمه زَوُن تالشی مین بوشو
(Xyfa  Čama Zavun  Tãləši  Min Bušu)
 حیفه زبان تالشی ما از بین بره.

گرد آورنده _ سارا _ روحانی

🍃🌾🍃🌾
خاسه خدا نومینه
پردِه ماقِه چَمَه پائون
دییسم ایلی پَسَه
 ایلی نار.....
نِه نارنَه که^ ناردَرییَه
مغرور بو و نِه پَسه
پاشرمنده اشتَن پَس
 مَندِه بو،
چون زونون که چَوون 
کارهمَه که^ بی دایم
چَوون جیگا اَلش/عوض
ببو۰
چَمَه زیندگی کو روزِن
نی  هنتَینَه۰
پَزدینا د'ه روزَه:
ای روز وقف مرادَه 
ای روز نییَه وامَه
 پِشت آکره؛
بختَرَه روزی که^امَنَه 
سازگارَه مغرورمَبَم۰
 روزی  که^امه  پِشت
آکردشَه نی ناامید مَبَم
 که^ زیندگی چاک یا
 بَد گذَری۰
انشاالله که خاسه
خدا گردی راچاکه
روزگاری موقدر بکره۰

✍ فرنگیس قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۳۲
۱-پند و پور (pand u pur): 
چاق وفربه ۰

۲-وییره زونی (viyara zuni):
زیاد دانستن۰

۳-ناردوزه (nārdavaze): 
 پیش دستی کردن-
بازرنگی جلو افتادن۰

۴-سررشته داشته ( sar rəšta dāšte):
روش کاری را خوب بلد بودن۰

۵-سرجیر درنده (  sar jir darande)
سربه پایین انداختن -
خجالت زده شدن۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- ایژبیر (ižbir): زبر، چغره بسته شده
چه پا کونه ایژبیر ایژبیره
če pā kuna ižbir ižbira
پاشنه پایش چغره بسته و زبر و زمخت شده است.
 2- پزر پزر (pezer pezer)
عمیق شدن خط های کف دست در اثر کار زیاد، زخم
چه دس پزر پزره هندی خلکه که کاری کردشه
če das pezer pezera həndi  xalka ka kāri kardaša
اینقدر خانه مردم کار کرده دستش زخم شده  است.
3- کوچه کرده (kuča karda): 
پینه بسته، پوست آبسه کرده پی در پی یا میخچه دار که در اثر کار کردن سفت شده باشد
هده خلیکه کار کردشه چه دسی کوچه کرده
hada xəlika kār kardaša če
 dasi kuča karda 
آنقدر بیل زده دستهایش پینه بسته است.
 4- درژد (dərəžd): زبر، زمخت 
درژده کیسه نه خردنی مشور
dərəžda kisa na xərdani mašur
با کیسه زبر بچه را نشور
5- رجه رجه (raja raja): راه راه
ام ایسبیه رجه رجه شیی خاسه
əm isbiya raja raja šeyi xāsa
این پیراهن سفید راه راه زیباست
گردآورنده_مریم_محسنی149
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۳۳
۱-پا دکرده (pā dakarde):
پافشاری واسراربرای انجام
 کاری- پوشیدن کفش

۲-پاپیش نوئه (pā piš nue)
جلوآمدن -پیش قدم شدن
برای انجام دادن کاری۰

۳-پا آچینده (pā āčinde): 
پاپس کشیدن-دوری کردن

۴-پاسرمنده ( pā sar mande):
ایستادن روی پا 
۵-ای پاسرمنده (i pāsar mande):
روی یک پا ایستادن
عجله کردن- اسرار داشتن
برای انجام کاری
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taeshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۳۴
۱-پابن (pābən): زیرپا

۲-پا چاله (pā čāla):جای
پایی گه گود افتاده باشد

۳-پادار (pādār): دائمی-
اهل گردش وبیرون رفتن

۴-لوکی پاپنوئه (luki pā penue):
پاروی گلوی کسی گذاشتن-
درتنگنا قرار دادن -
تحت فشار گذاشتن

۵-سرپرمه (sar perme):
هواداری کردن-دفاع  کردن
ازکسی
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

هنی نا

زونو چه گوشه داریمه  هنی نا
زونو وی بسته  باریمه  هنی نا

ایله اُوری چمن عمری کو منده
صباینه روزی کاریمه   هنی نا


#زرتشت_فتحی

# زبان_ تالشی_ گویش _ رضوانشهر _۱۲

۱-تالش  وییر قشنگه
(Tãləš   Viyar   qašanga  )
تالش  خیلی زیباست

۲-تالشی  آدمن صاف و سادینه
(Taləši  ādamen  sāf  Sãdayna)
تالش ها آدمهای صاف و ساده هستند

۳- تالشی گیریه  بهشتی بمندی
(Tāləši  girya  Bhešti  Bamandi )
کوه تالش همانند بهشت می‌ماند

۴-ویشه  دارنش سوز و بلنده
(Viša  Dārenəš  Savz   Va
Bəlanda )
درختان جنگل سبز و بلند است

۵- زریه آوش  آسمونی  رنگه
(Zary  āveš   ās muni   Ranga )
دریا   آبش  رنگ آسمان  است

۶- چمه  تالش  خدا  اشتن دسی نه ساستشه
(Čama    Tāləš   Xədā   əštan
Dasi  na    Sāstaša )
خدا  تالش  ما  را با   دست  خودش درست کرده است.

گرد آورنده_ سارا _ روحانی

# زبان_ تالشی _ گویش_ رضوانشهر _۱۳

۱- مجمه  ( Məjma ) سینی بزرگ

۲- نمچه (Nəmča  )  زیر دستی که کف آن گود است

۳- تمچه (Təmča )  قابلمه کوچک

۴- کچه  (Kača  )  قاشق

۵- کترا  (Kat rā )   کفگیر

۶- قَدره  (qad ra )  کاسه

۷- پیاله  (Piyã la  ) کاسه

۸- داورو  ( Dāv ru )   دیس

گرد آورنده_سارا_ روحانی

واژه های تالشی – گویش آستارا 

1 – اوَه ēvâ : این طرف ، این سوی 
2 – آوَه âvâ : آن طرف ، آن سوی 
3 – ایی وَه ivâ : یک طرف ، یک سوی 
4 – اینِه ine : این طرف ها ، این سوی ها 
5 – آینِه âyne : آن طرف ها ، آن سوی ها 
6 – آی پِه âype : آن بالا 
7 – آی وِه âyve : آن پایین 
8 – یو پِه yope : این بالا ، جای بالا 
9 – یو وِه yove : این پایین ، جای پایین 
10 – کوِه kēve : کو ؟ 
11 – کی یو kiyo : کجا ؟ کجاست ؟ 
12 – آیو âyo : آنجا 
13 – آنگه ângē : آن گونه ، آن طور 
14 – آنگنَه ângēnâ : به آن گونه ، به آن طور 
15 – انگه ēngē : این گونه ، این طور 
16 – انگنَه ēngēnâ : به این گونه ، به این طور 
17 – ام ēm : این 
18 – امِه ēme : این است ، اینه 
19 – امی یَه ēmiya : ایناهاش ، اشاره به چیزی نزدیک 
20 – امون ēmun : اینها 
21 – آ â : آن 
22 – آ اِ âe : آن است ، آنه 
23 – آیَه âyâ : اوناهاش ، اشاره به چیزی دور 
24 – آون âon : آنها 
25 – شمَه šēmâ : شما 

آ â = صدای بین آ و ا 

منبع:تاریخ آستارا

تلفظ صوتی واژه ها در پست پایین

👇👇👇

# زبان _تالشی _ گویش_ رضوانشهر _۱۴

۱-بجاره کار (Bəjāra kār )کار مزرعه

بجاره کار آرستَه 
(Bəjāra  kãr  Ārasta )
کار مزرعه رسید

شکر خدا بکَرَم 
(Šəkr   Xədã   Bəka ram )
 خدا را شکر کنیم

۲- تومه جار (Tuma jãr ) خزانه

تومی ببرم  تومه  جار
( Tumi  Bəbaram  Tumajār )
بذر   را به خرانه  ببریم

کار  خدا  وییر  قشنگه
( Kār  Xədā  Viyar  qašanga )
 کار خدا  خیلی زیباست

# گرد _ آورنده _ سارا_ روحانی#

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- جی جی هرده (jiji harde): شیر خوردن به زبان بچه ها
بری جی جی به
beri jiji ba
بیا شیر بخور
2- لالا (lā lā): کول کردن ، بانوان تالشی بچه را بر پشت خود می گذارند یا می بندند. به زبان بچه ها
بری لالا بشم باغ 
beri lālā bəšam bāq
بیا کولت کنم برویم باغ
3- په په (papa): پلو،غذا به زبان بچه
بشه په په به بدز بری
bəšə papa ba badaz beri
برو پلو یا غذا بخور بعدا بیا
4- تاتا (tātā): نی نی به زبان بچه
دیس تاتا اومه
diyas tātā uma
نگاه کن نی نی آمده
5- بووه (buva): خطرناک به زبان بچه
اشاره به قوری گرم یا چاقو و...
بووه یه یه 
buva ya ye
خطر ناکه ها
گردآورنده_مریم_محسنی151
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- بولوبولو (bulu bulu): حشره و هرحیوان کوچک مورچه مانند که بر زمین آرام راه می رود به زبان بچه
بولوبولو اومه تاتا گاز گتشه
bulubulu uma uma tātā gāz getəša
حشره آمد نی نی را گاز گرفت
2- هولو هولو (hulu hulu): اردک به زبان بچه
هولو هولو بری تاتا ور
hulu hulu beri tātā var
اردکی بیا پیش نی نی
3- دی دی (didi)، دید دید (did did): رارویک،ماشین،موتور،دوچرخه
... 
دی دی بوئه دنشم بشم برون
didi bua danəšam bəšam berun
4- بئو (bau): شغال و حیوانات وحشی (لولوخورخوره) به زبان بچه 
،بئو بئو صدای شغال است که از روی ادای صدایش آن را میخوانیم
بئو بئو شاله گله بری تی تی شیطونی کره ای به
bau bau šāla gəla beri titi šaytuni karə ay ba
بئو بئو شغال بیا مرغها شیطونی می کنند اونو بخور
5- دو دو (du du): ترانه شادی آور برای بچه
دو دو ، دو دو 
دوغ دوغ، دوغ دوغ
ماست و دو  
ماست و دوغ 
چمه گاین شینه کو
گاوهای ما رفتند کوه
چه بوئرن شت و دو
چی بیارن شیر و دوغ
چه بوئرن ماست و دو
چی بیارن ماست و دوغ و...
گردآورنده_مریم_محسنی152
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- تی تی (titi): مرغ و پرنده به زبان بچه
تی تی جان مورغونه بوئر تاتا بهره
titi jān murquna buar tātā baharə
مرغ ناز تخم بیار نی نی بخوره
2- چاچا (čāčā): اسب به زبان بچه
بشم چاچا دنش
bəšam čāčā danəš
بریم سوار اسب شو 
3- پیشی (piši) : گربه به زبان بچه
گوش آکه پیشی میوم میوم کره وا مه وشیره
guš āka piši miyum miyum karə vā mə vešira
گوش بده گربه داره میو میو می کند می گوید گرسنه هست
4- له له (lele): گاو به زبان بچه
له له  جی جی بوئه تاتا بهره
lele jiji bua tātā baharə
گاو  شیر بیار نینی بخوره
گردآورنده_مریم_محسنی153
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 

1-کوتو کوتو (kutu kutu): سگ با وفا به زبان بچه
کوتو کوتو بری په په به
kutu kutu beri papa ba
سگ با وفا و ناز بیا غذا بخور
البته برای قدر دانی از وفای سگ آنرا با کلمه کوتو و کته هم صدا می زنیم.
2- لولو (lulu): سگ به زبان بچه
لولو خاسه
lulu xāsa
سگ حیوان خوبی هست
3- هاب هاب (hāb hāb): سگ به زبان بچه
هاب هاب وا بشه آا بکره از نی کرا خسم
hab hab vā bəša āā bəkara az ni kərā xəsəm
سگ میگوید بروید بخوابید من هم دارم می خوابم
4- دده (dada): گردش،بیرون از خانه
پوپو دکه دیدی دنشم بشم دده
pupu daka didi danəšam bəšam dada
لباس بپوش ماشین سوار شویم برویم گردش (بیرون)
5- سه سه (sese): کثیف،اخ به زبان بچه
سه سه یه چچ آمه سا
sese ya  čač āmasā
کثیفه (اخه)  دست نزن
گردآورنده_مریم_محسنی154
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

عاقیلی کودفرسشونه
که^موحیبتی کی کو
آموتره؟
واتشه:دار و چه تیته کو
واتشونه چنته؟

واتشه:هر وخت ای
پاچکی اَی ژندمه
تلافی خونه اشتن
تیته چمه سری
ویکردشه۰

فرنگیس قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی _ گویش_رضوانشهر _۱۵

۱-وییر  خش  آمیرون  به  تالش
(Viyar  Xaš  Āmiyron  Bə Tāləš)
به تالش  خیلی  خوش  آمدید.

۲-شمه  حال  چاکه
(Šəma   Hāl  Čāka  )
حال شما خوب است

۳-  از  کیا  آمیرونه ؟
(Az  Kiyā  Āmi runa  )
از کجا آمدید ؟

۴- بشم  چمه  که؟ 
(Bəšam   Čama   ka  )
بریم خونه ما ؟

۵-چمه  را  گیریه کا  روکه  که  استه
(Čəma  Rā giryakā  Ruka  ka  əsta )
ما  خونه  کوچک  تو ییلاق  داریم

۶- بمن  آشزنی ؟
(  Bəmən  Āšazni  )
منو  می‌شناسی؟

۷-از  ایله  تالشه  ژنیم
(Az  ila   Tāləša  ženim  )
من یک زن تالش  هستم

۸-از اشتن تالشی نه  وییر  خشیم
Az   əštan   Tāləši na  viyar  xašem)
من خودم تالشمو خیلی دوست دارم

# گرد آورنده_ سارا_ روحانی#

# زبان_ تالشی_ گویش_ رضوانشهر _ ۱۶

۱- قَلیه  (qaliya )  خورشت

۲- ایسبیه  قلیه(isbiya  qaliya )
قیمه  (خورشت سفید )

۳-سیا قلیه  (Siyã qaliya )
فسنجان  (خورشت سیاه )

۴- جیگر قلیه (Jiygara qaliya )
خورشت جگر 
( با جگر تازه گوسفندی درست میکنند)

۵-مرجو  قلیه (Marju  qaliya )
خورشت عدس
(شامل مغز گردو و رب انار یا آلوچه و عدس و ادویه  )

۶-وُزَه  کو کو (Vuza  kuku  )
 کوکوی  گردو

۷-کرگه کواو  (Karga kavāv )
کباب مرغ

۸-کَوَ پته (Kava  Pəta  )
کَو یعنی سبز و پَته یعنی پخته
به معنای سبزی پخته شده است
در واقع همان ( ترش تره )

# گرد آورنده _ سارا _ روحانی#

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- هم روزون (həm ruzun): اخیرا 
2- اقلکم (aqallakam): اقلکن (aqallakan): اقلا،حداقل
3- ویشتری (vištari)، ویشته تری (vištatari): بیشترین ،اکثرا
4- رو به رو (ru ba ru)، سپر (səper): صراحتا،رو در رو،رک و راست
5- پیشترون (pištarun)، پیشته ترون (pištatarun): قبلا،قبلنا
گردآورنده_مریم_محسنی 156
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- هسه (həsa): الان،عجتلتا
2- بدزنی (badazəni): دومله دره (dumla dəre): متعاقبا
3- فقد (faqad): فقط،منحصرا
4- اولونا (avaluna):اولا
5- بدز چه (badaz če): بعدا، بعد از آن
گردآورنده_مریم_محسنی157
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-چچه (čača)،چچ (čač): دست بزبان بچه ها 
چچه بوئه ماچ بکرم
čača bua māč bəkarəm
دستت را بیار ببوسم
2- پوپو (pupu): لباس و هر نوع پوشیدنی به زبان بچه ها
به پوپو دکه بشم دده
be pupu daka bəšam dada
بیا لباس بپوش برویم بیرون
دده (dada): بیرون
3- پاچی (pāči): پا به زبان بچه ها 
 پاچی بوئه پوپو دکرم
pāči bua pupu dakarəm
پاتو بیار جوراب بپوشمت
4- ته ته (tate):  راه رفتن به زبان بچه ها
ته ته بکه بری دده کش
tate bəka beri dede kaš
راه بیا، بیا بغل مادر
5- آآ ،آا (āā، āa): خواب به زبان بچه ها  
خوابیدن آآ کرده یا آا کرده
بری چمه کشه آآ بکه ، (آا بکه)
beri čəme kaša  āā (āa) bəka
بیا بغلم بخواب 
گردآورنده_مریم_محسنی150
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

❤️چَمَه خاسه عزیزه آخرنه ایمامی 
دنیا دَلَکَه روز
همه گلان مبارک🌸🌸🌸
ناجه دارم دا چه اومِه نَه
ام ظلماته روزگار روشونا بو...


💐💐💐💐

#ریشه_یابی_واژه_ها

نقل است که : 
با هجوم موشها به شهر همدان ،
که موجب شیوع بیماری طاعون در این شهر شده بود ، پزشک حاذق "ابو علی سینا" به مردم دستور داد برای مقابله با موشها از مار استفاده کنند!
و بعد ها نیز به پاس اینکار 
در سر راه مارها 
جام شرابی از انگور سیاه گذاشتند تا از آن بنوشند ، زیرا زهر مارها را بیشتر و خطرناک تر میکرد!

از آن پس مار نماد بهداشت
و نماد داروخانه های جهان شد،
لذا برخی داشتن و نگهداری مار را 
نشانه سلامت میدانستند!
و به افرادی که زیاد دچار امراض میشدند ، "بی مار" میگفتند!

کلمه ایی که تا به امروز نیز پابرجاست 
و به همین عنوان استفاده میشود

منبع:حقایق باستان


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

ام فیلمی نه شایه 
 روکه جیبِند ساته و شمه گولدونون ویرشتِه

👌👌👌

🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- کته هر (kəta har): عقده ای
2- اتاز (attāz): فضول باشی
3- پشه دار (pəša dār):کج اندیش، نااهل
4- زوره وا (zura vā): زورگو
5- کم وین (kam vin): حسود
  گردآورنده_مریم_محسنی158
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

✨ دیلم هَمیشَه تالشی را تَنگَه
✨ تالشی خاک ، هَمَه تیَه قَشَنگَه

✨ تا مَشی و مَدیَسی نِزونی چ وام
✨ تالشَه برا ئِن که زونون اَز چ وام

😍 فیلمی جالب و دیده نشده از شعرخوانی تالشی زنده یاد استاد #فرامرز_مسرور_ماسالی

# زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۸


۱- اَتَن سَتَن ( Atan satan ) : قرار مدار .

۲- غٚنج ( Qənj ) : برآمدگی زیر گلو .

۳- تَسکَرَه ( Taskara ) : گذرنامه / پاسپورت .

۴- غٚلّغ ( Qəlləq ) : شیوه / عادت .

۵- آونس ( Āv nəs ) : آبنوس .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

سه وخته انجیله داری مونی غم
بی درمونیره   ویماری  مونی غم
تِییَه جیفی و اطفالی    خجالت
گرونه  عیده  بازاری    مونی  غم


#زرتشت


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

# زبان _ تالشی_گویش _ رضوانشهر _۱۷

۱- نون آبِه  (Nun Ãbe  )  قایم شدن

۲- ژون  آبِه (Žun Ãbe ) گم شدن

۳- وج آبِه (Vaj  Ãbe ) درست/ خوب شدن

۴ - واتِه (Vãte  ) گفتن 

۵ - ویرتِه  (Virəte )دویدن/فرار کردن

۶ -وینده  (Vinde )  دیدن

۷ - ویکرده  (Vikarde ) به پایین ریختن

۸ - ویختِه  (Vixəte )  خسته شدن

۹ - وشته  (Vašte  ) پریدن

۱۰ - ور آگته  (Var Ãgate )  بغل کردن

۱۱ -  وارسته (Vãrəste )  باریدن

۱۲ - آکرده (Ãkarde  ) باز کردن

۱۳ - آموته (Ãmute  ) یادگرفتن

۱۴ - پرشته (Pərəšte ) بلند شدن

۱۵ -دکرده  (Dakarde  ) پوشیدن

۱۶ -جیکرده (jikarde )  پهن کردن

۱۷ - ویبرده (Vibarde  )  بلعیدن

۱۸  - ویر مـِه (Vir me )   پایین آمدن

۱۹ -آویشته ( Ãvište  ) پاک و تمیز کردن

۲۰ - مندِه  (Mande )  ماندن

# گرد آورنده _ سارا _ روحانی #

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

# زبان _ تالشی _ گویش _ رضوانشهر _ ۱۸

۱- نون آبِه (Nun Ãbe )  قایم شدن
اشته خردن  نون آبَه ؟
əštə   Xər dan  Nun   Ãba ?
 بچه  تو   قایم   شده  ؟

۲ - ژون  آبِه (Žun  Ãbe  )  گم شدن
اشته  کرگ  ژون  آبَه ؟ 
əštə    karg    Žun   Ãba ?
مرغ  تو  گم  شده ؟

۳ - وج  آبِه ( Vaj  Ãbe ) خوب/ درست شدن
اشته  ننه  وج  آبَه  ؟ 
əštə   Nana   Vaj    Ãba  ?
مادرت  خوب  شد؟

۴ - وارسته (Vãrəste  )  باریدن
کلاک  کاره  وارسته ؟ 
Kəlãk   kãra   Vãrəste ?
باران  داره  می‌باره ؟

۵ - بواج  (Bəvãj )   بگو
اشته  گفی  بواج ،
əštə   gafi    Bəvãj
حرف خودت را  بزن

۶ - مواج  (Mavãj  )  نگو
وسته  د  مواج  ،
Vasta  De   Mavaj
کافیه   دیگه  نگو  .،

# گرد آورنده _ سارا _ روحانی  #


    🌺 کانال واجه  واج 🌺

بی اشته  لاره  داری   ناره   مونوم
آوی برده  کولی       کناره   مونوم

بی اشته از بی  اشته  ازبی   اشته
شوی که  هیچ  ندا ره ساره  مونوم

#زرتشت


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-هیشا (hišā):کلمه دور کردن مرغ و جوجه
متضاد کلمه تی تی ti ti یا تیت تی titti فراخواندن مرغ و جوجه
2- هولا (hulā):کلمه دور کردن اردک و غاز
متضاد کلمه دوو duu فرا خواندن اردک و غاز
3- چخه (čəxa)،کچی (kəči):کلمه دور کردن سگ
متضاد کلمه کته به  kəta ba و کته به آو ئه kəta ba aua (فراخواندن از راه دور) و فرا خواندن سگ
4- پیشت (pišt):کلمه دور کردن گربه
متضاد کلمه  پیش پیش pišpiš
5- له (le): کلمه دور کردن گاو
متضاد کلمه ننه به nana ba فراخواندن گاو
گردآورنده_مریم_محسنی 155
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۳۵

۱-دیمه منده (dima mande):
کنار ماندن-دورماندن

۲-دیمه نوئه (dima nue):
کنار گذاشتن-دور کردن

۳-تا دوئه (tā due)
ادامه دادن-زیادکردن
بحثی
۴-گله آدوئه(gəla ādue):
یکی به دو کردن-ادامه دادن
موضوعی

۵-شردکاره(šar dakāre):
شر به پا کردن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۳۶
۱-سره رییه (sara raya): 
لایه رویی یا اولی

۲-بنه رییه یا تونه رییه (bəna riya yā runa riya): 
لایه زیرین یا آخرین لایه
چیزی

۳-ای دازی کرده (i dāzi karde):
یکسره کردن  کاری

۴-گز گزه ( gəz gəza): 
خواب رفتگی پا یادست 
ومورمور کردن آن

۵-شااندازی ( šā andāzi):
به خود نازیدن-خودرا
ازهمه بالاتر وبهتر دانستن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- ویپیسته (vipeyiste): از گرما پختن و هلاک شدن
گرمی ویپییستیمونه 
garmi vipeyistimuna
از گرما هلاک شدیم (پختیم).
2- ویچکه (vičake): فرو ریختن، شکسته شدن
که دیار ویچکه
ka diyār vičaka
دیوار خانه فرو ریخت
خاک به گور د ویچکه
xāk ba gur de vičaka
بیچاره دیگه شکسته شد.
3- ویتیله (vitille): با سرعت از بلندی به طرف پایین رفتن
دا خله یی مسشه بتی بتی ویتیلله سر جیری را  dā xəle masəša bəti bəti vitilla sar jiri rā
تا صدایی شنید دوان دوان به طرف پایین رفت 
4- ویتاشه (vitāše): شاخه های زاید پایبن ترین قسمت درخت را از جهت پایین به بالا بریدن و صاف کردن
دازی پیگه داری بنه خالون ویتاش
dāzi pige dāri bəna xālun vitāš
داس را بردار شاخه های پایین درخت را ببر (منظور بالای درخت نرو همینکه روی زمین ایستاده ای انجام بده تا اونجایی که دست می رسد)
چون اگه بالای درخت برود و شاخه های اضافی درخت را از جهات مختله ببرد می شود "داراینجنا" یعنی هرس کردن
5- ویپرازیه (viprāziye): ویپرازیسته (viprāziste): به زمین افتادن و نقش بر زمین شدن ،ولو شدن
=ویبرازیسته  vibrāziste
مترادف توار آبه təvār ābe
لیزگ هردمه بلکیمه ویپرازیستیمه بسته مینی
lizg hardəma balakima viprazistima basta mini
سر خوردم تو خیابان افتادم و نقش بر زمین شدم 
 گردآورنده_مریم_محسنی 159
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- آتاش ویتاش کرده (ātāš vutāš karde): صاف و صوف کردن
2- ویروف آروف کرده (viruf āruf karde): خاک و خل گرفتن و حسابی جارو و خاکروبی از در و دیوار کردن
3- دروف آروف کرده (daruf āruf karde): جارو پارو زدن
4- دیس آدیس کرده (diyas ādyas karde): پاییدن و همه جا را زیر نظر داشتن
5- آگلر ویگلر هرده (agler vigler harde): غلطیدن 
گردآورنده_مریم_محسنی160
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

# زبان _ تالشی_ گویش _ رضوانشهر _۱۹

۱ - ویخته  (Vixəte  )  خسته  شدن
ننه   کاری کا   د   وییر   ویخته
(Nana  Kãriy kã     De   Viyar   Vixəta )
مادرم    دیگه از   کارش   خیلی خسته شد

۲ - ویکرده   (Vikarde )  به پایین ریختن
خردنی   آو   ویکرده
(Xərdani   Ãv   Vikarda  )
بچه آب را ریخت

۳ - وینده  (Vinde  )  دیدن
زیر  بَتم   ویندَه   
(Zir   Batəm   Vinda  )
دیروز  تو را دیدم

۴ - ویبرده  (Vibarde ) بلعیدن/ قورت دادن
نَلتی  وَرزک    ویبرده
(Nalati    Varzak    Vibarda  )
مار  قورباغه  را بلعید

۵ - وشته  (Vaşte )  پریدن
برام   آتشی سری کا   وشته
( Bərãm   Ãtaši   Sarikã    Vašta  )
برادرم روی  سر   آتش   پرید

۶ - ویرته   (Virəte  )  فرار کردن / دویدن
اشته خالا  ویرتَه 
( əštə    Xãlã    Virəta  )
خواهرت  فرار  کرد

۷ -  ور آگته  (Var Ãkate  )بغل کردن
اشته  خردنش  ور آگتَه  
(əštə    Xərdanš     Varãkata  )

بچه‌ی  تو  را بغل  کرد

۸ - واته  (Vãte )  گفتن
ته  چه  کاشَه   واتِه 
(Tə   ča    Kãša     Vãte  )
تو چه  داری  میگی؟

# گرد آورنده_ سارا _ روحانی #


🌺 کانال واجه واج 🌺

.

# زبان _تالشی _ گویش_ رضوانشهر _ ۲۰

۱ -  آرسته  (Ãraste  )  رسیدن

۲ - آویشته  (Ãvište  ) تمیز/ پاک کردن

۳ -آموته  (Ãmute )  یاد گرفتن

۴ - آزنوسته  ( Ãznuste )  شناختن

۵ - آکرده  (Ãkarde  )  باز کردن

۶ - پرشته  (Pərəšte  )  بلند /بیدار شدن

۷ - جیکرده  (jikarde  )  پهن کردن

۸ -دپرسسته  (Daparsste  )  پرسیدن

۹ - خته  (Xəte  )  خوابیدن

۱۰ - منده  (Mande  )   ماندن

۱۱ - نشته   (Nəšte  )   نشستن

۱۲ - چکسته  ( Čakəste  )  شکستن

# گرد آورنده _ سارا  _ روحانی  #


🌺 کانال واجه واج 🌺


.

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- سر دوئه (sar due): ول کردن و گذشتن، صرف نظر کردن
درسه خونی کو هه صفه ته حالی نبو ای سر بده دومله صفه بوخون
darsa xuni ku ha safa tə hāli nebu ay sar bəda dumla safa buxun
در هنگام درس خواندن آن صفحه ای را  که نمی فهمی ول کن صفحه بعدی را بخوان
2- سر آدوئه (sar ādue): رها کردن
بیرون کردن،ول کردن
بیز بشه کرگه لونی بری آکه کرگون سر آده
biz bəš karga luni bari āka kargun sar āda
پا شو برو در لونه مرغها را باز کن مرغها را بیرون کن
3- سر ژنده (sar Zande): احوال گرفتن، سر زدن
مدارون سر ژنده خدا خش آ
madārun sar žande xədā xəš ā
سرزدن به فقرا خدا را خوشحال می کند
4- سر پرنده (sar perande): سقف سازی ساختمان ،سقف خانه را درست کردن
اون کرا اورو اشتن که سر کرن
avən kərā uru əštan ka sar karən
اونا امروز سقف خونشون را دارند درست می کنند 
5- سر پنوئه (sar penue): روانه شدن
سر پنوشه نزونوم کا شه
sar penuša nezunum kā ša
 روانه شد نمی دانم کجا رفت
گردآورنده_مریم_محسنی161
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

بری  سیاه شَوون  یندی نه برشم
صبه    آوتاوینه    بندی نه  برشم
چمن آلاو ببه  از اشته     قوربون
نفسی  من  انه     رندی نه  برشم

#زرتشت


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

سلام و درود خاسه رفقن 

شمه قشنگه خاله بهاره صب به خیر و شادی 

سقه جان و دیل خشی شمه را یاله خداوندی کو ناجه دارم ، زیرون ببن ایشالله 🌹🌹🌹💚💚💚💚💙💙💙💙

برامههههه ی تالشن شمه قشنگه سم و سرا و بجارون مخرشن ، ولله آخر عومری بیچاره مکره اشتن ...

ژن و خردخالون گفی گوش مدرن ، شمه اِه ولله ، خراوه تهرونی کو که مخرن .

اگه تهرون خوبا ، چرا تهرونیئن آن شمه زندگیئون خرن ؟؟؟!!!!!

تحمل بکرن ، اونی که تهرون مندینه ، بوشون اشته را هه گیلونی کو که بخرن  بهتره ، شمه قشنگه بهاره سرزمینی به بیگونه مخرشن .

تالشن مخرشن !!!!!!!! ولله بیله کرا اشتن بیچاره کرن ...دواره وام ایته ام سختیئون تحمل بکرن ...🙏🙏🙏🙏


#طهماسبی

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۷


۱- رکجل ( Rəkəjəl) : نامرغوب ، کرمو ، آفت زده .

اه داری میوه همه رکجله Adāri miva hama rəkəjəla 

میوه ی آن درخت کلا آفت زده و کرموست .

۲- فو آکرده ( Fuākarde ) : باد / ورم کردن .

ای فو آکرده ay fu ākarda او باد / ورم کرده است .

۳- آتنده ( Ātande ) : تنیدن ، منتشر کردن ، انتشار دادن .

آتنم ( Ātanəm ) :  منتشر کنم .

آتنی ( Ātani ) : منتشر کنی .

آتنه (Ātanə ) : منتشر کند .

آتنم (Ātanam ) : منتشر کنیم .

آتنه ( Ātana  ) : منتشر کنید .

آتنن ( Ātanən ) : منتشر کنند .

۴- تازه بینا ( Tāza binā ) : ابداع ، نوآوری .

۵- زار ژنده ( Zār žande ) : ادعای بی چیزی کردن .

زار مژن Zār mažan ادعای بی چیزی نکن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

چمن بَرمَه  نفسی کو  دری ره
چمن صتا وسسی کو  دری ره
چرا نشام اشته الاوی  چیندن
تکه چمن د دسی کو  دری ره


#زرتشت_فتحی

🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

دنیا دره اشته شی کیه پاک 
عالم همه ایور ته ایور تاک
هرگز نبرا اشته شی ماتاو
احسنت به ام خلقت و ام خاک
 خلک و فلک اشته دایر گردن
منظومه یه شمسی ژنی تملاک
مخمل درییه،خاسه بجارگا
ته سوزه توم ،الباقیه سیچاک
اشته سره فا زنده به دنیا
ته سوته دیلون را بیره کیلاک
دویردیره ای دم دمه وا شی
اشته عاشقن آبینه بی باک
از کیمه ترا غزل بتاوم
لولاک لما خلقت الافلاک

اشته خونه حکمن فتبارک
نازیل به خدا دن دره بی شک
قرآن تنه آیه آیه بو قند 
سو ژنده خدا بوروئه به برجک
از کیمه ترا غزل بتاوم
لولاکه لما خلقت الافلاک

شق القمرا اشته ایشاره
اشته کشه کو ایشته ستاره
دا اشته اذانی سر پدوئه
آفتاوی ترا ژنده میناره
سر قابیلی نی ترا عزیزه ای
جان ویکرم از هیزارپاره
غیرس دیل وجان چه دارم ایجان
اشته سره فا اوبار تو باره
دویر ، دروشون تاریکه دنیا 
دا چم چم آبو روار رواره
اشته نومینه زنده یه ایسلوم
قرآنی پشون خزون باهاره  
از کیمه ترا غزل بتاوم
لولاکه لما خلقت الافلاک

شیرنه میوه ان خاله به خاله
اشته خاطر ام بهشت واله
روشنه بره ای خدانشون دو
آو اشته خونی هنده زلاله
اشته بر^سی دروفته آدم
 کی اشته شی هنده با کماله
دنیا دخنییه اشهدن لا
دا اشته اذانه خون بلاله
خوام بام سرینه از اشته پابوس
سبحانکه یا نوری جلاله
از کیمه ترا غزل بتاوم
لولاکه لما خلقت الافلاک

دردونه ای آسمون محمد
کاش ویدیسی تالشون محمد
ام اومتی دس ترا درازه
دس تی مخوازن بشون محمد
دا مندیره ته ویتاوی ایره
گل پی بشو آوی تون محمد
شعر و غزل و قصیده فر دم
بند اومه ترا زوون محمد
از کیمه ترا غزل بتاوم
لولاکه لما خلقت الافلاک
#معصومه_اپروز
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌹🌸🌸🌹🌼🌸🌷🌺🌹🌼🍀🍁

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#سرهِ  به  نالیدن  حیوانات  درنده  ای مثل سگ   گرگ و....میگویند   به طبع   همین  سرهِ  را بخاطر پرخاش بعضیها   درمواقع عصبانیت   پِسره ِ  میگویند    حتی  وقتی یک نفر  با عصبانیت  خیلی  داد و بیداد میکند   میگن    (  فلانی چدهَ  سره)


#همدمی


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

Maryam Mohseni:

ویسره visəre  بگو بگو کردن و کسی را خوشبخت انگاشتن و خوشبختیهایش را به زبان آوردن
مثال
خاک به گور اشته را هزار گیرفتاری داره چده ای ویسری (ویلاوی)
 ویلاوه مترادف ویسره


#مریم _محسنی_گویش_ ماسال

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

Maryam Mohseni:

1-سره səre  نالیدن انسان و نالش حیوان
چده سری؟
čada səri?
چقدر مینالی؟
پلنگی سره گوش آکه
palangi səre guš āka
ناله پلنگ را گوش کن
2-سره  səra حنجره و گلو
سره ژنده گلو ،حنجره پاره کردن
سره را شه səra rā še پرخاش کردن
کرا چه سره را شی
kərā če səra rā ši
بهش پرخاش کرد = داشت حنجره شو (گلوشو) پاره میکرد
شالی کرگی سره ژنده
šāli kargi səra žanda
شغال گلوی مرغ را پاره کرد
3- جره jəre وراجی کردن
چده جری؟
čada jəri?
چقدر وراجی می کنی؟
4- ویسره visəre چشم زدن و بگو بگو کردن و غیبت کردن
چده ای ویسری
čada ay visəri
چقدر باهاش بگو بگو می کنی
5-آسره āsere
(آسریسته)āseriste  سرد شدن
چایی آسره زو بهر
čāyi āserə zu bahar
6- پسره pesere دلسرد شدن
ای نه رفقا د ای کو پسره pesera ،پسریسته peserista
ay na rafeqā de ay ku pesera
با هاش رفیق بود دیگه ازش سرد یا دلسرد شد
7- ویسرهvisere  (ویسریسته)viseristeریشه کن شدن و بکلی از بین رفتن و اثری ازش نماندن
باغه ته آفتی کو ناکرده ویسریسته (ویسره) visera
bāqa te āfati ku nākarda visera (viserista)
باغ در مقابل آفت دوام نیاورد و بکلی از بین رفت
آتش کیکلاکو ویسریستهviserista (ویسره)visera
ātaš kilākā ku visera(viserista)
آتش در جایش کاملا از بین رفت

🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

آثار باستانی منطقه تالش – غرب گیلان 

جام زرین تالش 
محل نگهداری : موزه تبریز 

منبع : تاریخ تالش ، علی عبدلی ، چاپ دوم 1393 ، ص 368 
# تاریخ آستارا


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

Maryam Mohseni:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- سوجه (suja): باد سرد
سوجه وا گینه
suja vā ginə
باد سرد می وزد
2- وا گینه (vā gine): باد وزیدن
مرا چه مونو گرمه وا گینه
mərā čə munu garma vā ginə
به نظرم باد گرم می وزد
3- سوجون برونجون به (sujun burunjun bə): از دست کسی بسیار اذیت شدن و سوختن
چوون دس دره سوجون برونجون به
čavun das dəre sujun burunjun ba
از دستشون سوخت و عذاب کشید
4- سون کرده (sun karde): شکنجه کردن،،پوست از سرکندن
ای گتشونه ای سون کرن
ay getəšuna ay sun karən
او را گرفتند پوست از سرش می کنند
5- خارزار (xārəzār): داغان
خارزاریه  
xārəzāriya
داغونیه
گردآورنده_مریم_محسنی162
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۹ 

۱- جیوشته چونه ( Jivašta čuna ) : کسی که آرواره اش کج باشد .

کفچی لفچی ( Kafči lafči ) : کسی که آرواره اش کج باشد .

۲- فاکی ( Fāki ) : باد فتق .

بر آمدگیی که به دلیل خروج قسمتی از احشا از محل اصلی خود 

در کشاله ی ران یا ناف و یا کیسه ی بیضه ایجاد میشود .

فاکییه نافه ( Fākiya nāfa ) : فتق ناف . 

فاکییه خایه ( Fākiya xāya ) : فتق بیضه .

۳- مفه / نافه ( Mafa / Nāfa ) : ناف .

۴- آتشه فلکه ( Ātaša fəlka ) : یک گل آتش ، یک شعله آتش .

۵- لاله دن ( Lāla dan ) : آدم لال و بی زبان .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۰


۱- بیز و بنش ( Bizu bənəš ) : معاشرت ، نشست و برخاست .

۲- دس تنخا ( Das tanxā ) : تنها و بی کس .

۳- لندهور ( Landə hur ) : دراز بی مصرف .

۴- جندره جلاخن ( Jəndərə jəlāxən ) : شلخته ، بد لباس .

۵- علم بندی ( Alam bendi ) : آذین بندی مساجد و تکایا .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- فرار کردن  دوشته    davašte 
فرار کننده   اوه دوز   ava davaz
، دوشته پا   davašta pā
فراری دادن  دوازنده  davāzənde
فراری دهنده اوه دوازن 
   ava davāzən
2- در رفتن   جیوشته       jivašte   
در رفته       اوه جیوز   ava jivaz
در کردن      جیوازنده  jivāzənde
درکننده    اوه جیوازن
      ava jivāzən
3- مردن،درگذشتن   مرده  marde 
 درگذشته    اوه مر       ava mer
4- کشتن    کشته           kəšte    
کشنده       اوه کش     ava kəš  
کشته شده   اوه مر     ava mer
     "         کشته به   kəšta ba
5- دمیدن،فوت کردن    فو دکرده
      fu dakarde
دمنده،فوت کننده   فوئه دکر 
   fua dakar
#گردآورنده_مریم_محسنی132
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- درمان کردن    رچ آکرده
    rəč ākarde
درمان کننده  رچه آکر reča ākar
درمان شدن    رچ آبه      rəč ābe
درمان شونده  رچ آبه      reč āba
   "             رچه آبه   reča ābə
2- زن گرفتن  ژن برده  žen barde
زن گرفته      ژنه بر      žena bar
3- زن دادن   ژن دوئه     žen due 
زن داده       ژنه ده         žena da
4-شوهر کردن  شو کرده šu karde
شوهر کرده     شوئه کر    šua kar
5- ازدواج کردن   ایسمار خونده 
ismār xunde    
عاقد  ایسماره خون
ismāra xun
ازدواج کننده   ایسمار خونده
ismār xunda
#گردآورنده_مریم_محسنی133
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۱ 


۱- پیگر و پنه ( Pigeru pena ) : برداشتن و گذاشتن .

اشتن پیگر و پنه زونو ( Əštan pigeru pena zunu ) : 

به مسئولیتش واقف است .

۲- ارش کرده ( Arəš karde ) : برش آرایشی لباس .

شکه پره بی ارش کرده ( Šəka para bi arəš karde ) :

کج و معوج کت پشمی را باید گرفت / آرایش / برش کرد .

۳- جزغاله ( Jəzqāla ) :  سیاه سوخته بر اثر برشته شدن زیاد .

وییره آتشی دومه جزغاله کرده ( Viyara ātaši duma jəzqāla karda ) :

آتش زیاد دمبه را سیاه سوخته کرده است .

۴- وره گوله ( Vara gulla ) : گلوله ی برف .

آوه ور ( Āva var ) : برف آبکی . 

وره مزا ( Vara məzā ) : برف بازی .

وره چا ( Vara čā ) : چاه برف ذخیره ی تابستانی .

۵- بی چنگ و مشت ( Bi čəngu məšt ) : بی دست و پا .

بی چنگ و مشته ( Bi čəngu məšta ) : بی دست و پاست .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۲


۱- بجار ( Bəjār ) : مزرعه ی برنج /  برنجزار .

۲- بجاره سر ( Bəjāra sar ) : سر برنجزار / سر مزرعه ی برنج .

۳- بجاره کار ( Bəjāra kār ) : کار در مزرعه ی برنج / برنجزار .

۴- بجاره کیله ( Bəjāra kila ) : محدوده ی کوچک برنجزار .

۵- بجارگا ( Bəjār gā ) : چند محدوده ی کوچک برنجزار .

۶- بجاره مرز ( Bəjāra marz ) : مرز مزرعه ی برنج .

۷- برزه بری ( Bərza bəri ) : دروی برنج .

۸- درز ( Darz ) : شالی / کاه همراه با شلتوک .

۹- گوچین ( Gučin ) : آلت چوبی برنج کوبی .

 وسیله ای که با آن شلتوک را از کاه جدا می سازند .

۱۰- کره چی ( Kəre či ) : کارگر زن مزد بگیر در شالیزار .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۳ 


۱- چمه دیل شه ( Čəmə dil ša ) : دلم رفت .

۲- چمه دیل دلکه ( Čəmə dil dalaka ) : به دلم افتاد / دلم پاره شد .

۳- دیل به دیل را داره ( Dil ba dil rā dārə ) : دل به دل راه دارد .

۴- دیل پیسته ( Dil pista ) : دل خواسته / دلخواه .

۵- دیل کور ( Dil kur ) : نگران  ، کور دل .

۶- چمه دیل آو آبه ( Čəmə dil āv āba ) : دلم آب شد .

۷- دیل آدیی ( Dil ādaey ) : همراهی / پشتیبانی / جرات دادن .

۸- دیل سبوری ( Dil saburi ) : شکیبایی .

۹- دیله گله ( Dila gəla ) : تنها دل  / یکتا دل .

۱۰ - ای دیل ( Ei dil ) : یکدل .

# گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۲

۱-کوره سو ( kura su) 
روشنایی بسیار کم۰
۲-کوره غو (kura qu): 
جغد۰
۳-کال  ( kāl): خام۰

۴-کاله (kāla): اولین
شیر گاو وگوسفند تازه
زاییده۰
۵-کولو ( kulu): کولوخ۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۴


۱- سر ویکو ( Sar viku ) : سرکوفت .

ای سرویکو مژن ( Ay sar viku mažan ) : به او سرکوفت نزن .

۲- تلکه ( Talaka ) : باج / سرکیسه .

اه خا ته کو تلکه بکره ( A xā tə ku talaka bəkarə ) :

او میخواهد سرکیسه ات کند .

۳- دس به سر ( Das ba sar ) : سرگرم کردن / دنبال نخود سیاه فرستادن .

از ای دس به سر کردمه ( Az ay das ba sar kardəma ) :

من سرگرم اش کردم / دنبال نخود سیاه فرستادم اش .

۴- سره کلافه ( Sarə kalāfa ) : سرنخ .

چمه سره کلافه اوی آکرده مه ( Čəmə sarə  kalāfa avi ākardama ) : 

سر کلاف ام / سر نخ ام را گم کرده ام . 

۵- سر و گوش آو دوئه ( Saru guš āv due ) : کاشف به عمل آوردن .

از کم و کیف با خبر شدن / تحقیق کردن منظور است .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۵


۱- پاشوره سنگ ( Pāšura səng ) : سنگ پا .

۲- بود ( Bud ) : فراوانی محصول .

اوسال چمه بجار بود به ( usāl čama bəjār bud ba ) :

امسال مزرعه ی ما محصول فراوانی آورده است .

۳- خفه ( Xafa ) : عبوس / گرفته .

هوا خفه یه ( Havā xafaya ) : هوا گرفته است .

۴- راوه ( Rāva ) : هر چیز شل و آبکی / ماده شلی که نم پس دهد .

دشاوه گوله راوه کره ( Dəšāva gula rāva karə ) :

خمره ی دوشاب نم می کشد .

۵- ایماله ( Ei māla ) : شیاف .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

سره انگوره غوشه
(səra angura quša)
خوشه انگور سرخ
گویش_ماسال_مریم_محسنی

هوا سرده زمینی شخته کرده 
خبر اومه یاری مخمل دکرده
 سِره مخمل چمن مخموره دلبر 
اشته شه زاد گی مشهوره دلبر
 دستون قدیمی زلیخا صبا

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۶


۱- گرش (Gerəš ) : فشار قبر .

کربلا خاک گرش نداره ( Karbəlā xāk gerəš nedārə ) :

خاک کربلا فشار قبر ندارد .

۲- لس دخس ( Ləs daxəs ) : کسی که پوستش از کتک خوردن ،

کلفت شده باشد .

چه جان لس دخسه ( Če jān ləs daxəsa ) : پوست کلفت است .

۳- خردنه کار ( Xərdana kār ) : کارنده ی بچه / پدر . 

خردنه زا ( Xərdana zā ) : زاینده / آورنده ی بچه / مادر  .

چه اوه کار و اوه زا گوری آتش بیگره که نوعی 

دشنام ونفرین است ( Če ava kāru ava zā guri ātaš bigerə ) 

۴- برزخ آبه ( Barzax ābe ) : عصبانی شدن .

مه را برزخ آبه ( Mə rā barzax āba ) : برای من عصبانی شد .

۵- تنگه حفصله ( Tanga hafsala ) : کم حوصله .

خوبه تنگه حفصله مبم ( xuba tanga hafsala mabam ) :

خوب است کم حوصله نباشیم .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۳

۱-زیینگه (ziyanga): 
غروب بسیار سرد۰

۲-زکرمه ( zəkərma): 
اخم کردن ۰

۳-زقیسته ( zəqista): 
زرد وبادکرده-آدم نحیف
و چهره زرد شده۰

۴-زرده دیم (zarda dim):
صورت زرد۰

۵-زونو ( zunu): می داند
زونو (zunu): زانو۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenaeh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۴

۱-پتارچی (petār či): 
غارتگر-تاراج گر۰

۲-پتاوه (petāve): 
طاقت آوردن۰

۳-پسنه (pasna): تکه
هیزم نم سوخته۰

۴-پساچین ( pasā čin):
آخیرن میوه- به آخرین
فرزند هم گفته میشود۰

۵-پور (pur): لبریز-پر۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۷


۱- کم ( Kam ) : کدام .      کم وری ؟ ( Kam vari ) : کدام طرف ؟ .

کم را ؟ ( Kam rā ) : کدام راه ؟ .    

 کم اسب ؟ ( Kam asb ) : کدام اسب ؟ .

کم کار ؟ ( Kam kār ) : کدام کار ؟ .

۲ - شی ( Ši ) : مثل / مانند .

چه شی ( Če ši ) : مثل / مانند او .

گاشی ( Gā ši ) : مثل / مانند گاو .

آو و آوتاوی شی ( Āvu āvtāvi ši ) : مثل / مانند آب و آفتاب .

۳- شه مال ( Ša māl ) : رفتنی / مردنی .

۴- وج ( Vaj ) : راست .

بی وج ( Bi vaj ) : ناراست .

ام داز چمه دسی را وج نی ( Əm dāz čəmə dasi rā vaj ni ) :

این داس راست / جور دست من نیست .

۵- رفا ( Rafā ) : منتظر .

اشته رفا مونوم ( əštə rafā munum ) : منتظرت میمانم .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۸


۱- خله آرس (xəle āras ) : فاصله ی صدا زننده و شنونده .

چمه کو دا شمه کو خله آرسه ( čama ku dā šəma ku xəle ārasa ) :

 از کوه ما تا به کوه شما صدا می رسد .

۲- آو درس ( āv daras ) : زمینی که آب در آن جمع شود .

۳- آو سونور ( āv sunur ) : دریچه ی تقسیم آب .

۴- آتشه مجاز ( ātaša məjāz ) : بد خلق .

۵- آوتاو آکرده( āvtāv ākarde ) : آشکار کردن  اصطلاحی است .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۹ 


۱- آوتاوی ( Āvtāvi ) : اصطلاحا نمایان / آشکار .

هلا آوتاوی مبن ( halā āvtāvi mabən ) :

 حالا خودت را آشکار نکن .

۲- چم ایار ( čem ayār ) : تخمین .

۳- اولار ( ulār ) : کهن ، قدیم .

اولارسال (ulār sāl ) : سالها پیش . 

۴- اوزنه ( evezənə ) : هوو .

۵- پاپی ( pāpey ) : پی گیر .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

تنخا دزدی که دارو ند ار آدمی بره وآدمی به فلاکت راسنه و ادمی بی معریفت سازه، نادر امده فیکر وخییاله
 شمه دشبند شمه که دیله وشمه دیلی دیله وشمه  کچ وپوچه  فیکری دیله کو دریه ،، شمه وامه  اول بی اشتن بندی بدیم  ،
  اول بی چمه وشمه داور ووری و اوضاع اوالی و حوالی آوشکنم ، اگه بخایم چمن  تنی رچ آکرم وچمن روانی سغ و سالیم  بدارم وبداره   چمه وشمه رو بی  درمون بوبو ورچ آبو  دا بشایم خاسه وبی غرصه فیکر بدارم وبداره 
 صبا🌺🌺🌺🌺🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۰


۱- پاجوش ( Pājuš ) : نهال بر آمده از ریشه ی درخت .

۲- پته ( pəta ) : کسی که در بیان بعضی از حروف دچار مشکل میشود .

مانند معلمی که به دانش آموزانش میگفت : 

« من اگر میگویم انف ( Anef ) ، شما نگویید انف ( Anef ) ، 

شما بگویید انف ( Anef ) .»

که منظور آقا معلم الف ( Alef ) بود . 

پته ( Pata ) : پخته .                پته ( pate ) : پختن .

۳- پرده ( parda ) : شرم ، حیا .

بی پرده ( bi parda ) : پر رو ، بی حیا .

۴- پره نش ( para nəš ) : آنکه در حاشیه کشور سکونت دارد  / مرز دار .

۵- پس پسکی ( pas pasaki ) : عقب عقب رفتن 

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۱


۱- پشت آبند ( peštābend ) : آنچه بر پشت می بندند / کوله پشتی .

۲- کلان ( klān ) : ریختن / انداختن .

پوست کلان ( pust klān ) : پوست اندازی .

موکلان ( mu klān ) : موریزی .

۳- تونه ( tuna ) : زمین پست . تون ( tun ) : پایین .

۴- تته پته ( tətə pətə ) : لکنت ناشی از ترس .

۵- تره خاش ( tara xāš ) : غضروف .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۵

۱-ای سره کرده(Ei sara karde): 
یک سره کردن۰

۲-سرچاکن کرده ( sar čākən karde):
سرشکن کردن۰

۳-سری کوله کرده ( sari kula karde):
سر به زیر انداختن و
هیچکس توجه نکردن۰

۴-سراو کیله گا دوسته (sarāva kila  gā davaste): کارتمام 
تمام شده ای را دوباره
 شروع کردن ۰

۵-سیله آو ( sayla āv): سیلاب۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#کتابهای_تالش 
#بیداری_تالشان

گاهی اوقات شنیده می شود که تعدادی از تالشان نسبت به تاریخ ، فرهنگ و زبان خود بیگانه شده اند و می گویند این زبان تالشی به چه درد ما می خورد ؟!؟! اگر این گونه افراد نسبت به تاریخ و زبان کُهن خود آگاهی و سواد کافی داشتند باز هم این سخن را می گفتند ؟؟!! چرا که در آگاهی دانایی است و در ناآگاهی نادانی است . 
اگر تاریخ و زبان کُهن قوم تالش بی اهیمت است پس چرا صدها نویسنده خارجی و داخلی درباره تاریخ و زبان تالشی صدها کتاب نوشته اند ؟!! 
اگر هر خانواده تالش چند جلد از این کتاب ها را در خانه خود داشته باشد و این کتاب ها را مطالعه کنند و نسبت به تاریخ و فرهنگ و زبان کُهن خود آگاهی داشته باشند ، دیگر هیچ تالشی با فرهنگ و هویت خود بیگانه نخواهد بود و آن را کوچک نخواهد شمرد .!! 
از فرهنگ و هویت خود پاسداری کنید..!!

مراکز تهیه کتاب های تالش : 
1 – آستارا : خیابان فارابی ، کتاب فروشی و نوشت افزار رومینا 

2 – تالش ( هشتپر ) : کتاب فروشی اندیشه و کتاب فروشی جامعه نگر 
https://t.me/Andishe_talesh

https://t.me/JameeNegar

3 – رشت : دفتر نشر فرهنگ ایلیا 
https://t.me/NFilia

ارسال برای همه تالشان

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۲


۱- تک ( tak ) : پهلو / تهیگاه .

۲- ترنه ( tərna ) : شکم .

۳- تلخوم ( təlxum ) : سقف دهان .

۴- جابه جا کرده ( jābajā karde) : نظم دادن / مرتب کردن .

۵- جیک و پوک ( jik o puk ) : ساخت و پاخت .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۳


۱- گو درن ( gav daran ) : سخنی غیر از سخن اصلی پیش کشیدن .

۲- گو به سر ( gav ba sar ) : از سخن اصلی دور شدن .

۳- گو گو ( gav gav ) : گفت و شنود / گفتگو .

۴- گومبز ( gumbaz ) : گنبد .

۵- گرگنس ( gərgənəs ) : بی قواره / بد شکل .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

❤️گذشته ها وخاطراتش رو از یاد نبریم


 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۴


۱- وشتلی واز ( vaštli vāz ) : پریدن از روی وجد .

وشت ( vašt ) : وجد .

۲ - نکره ( nakara ) : بی ریخت .

۳- مله مس ( məla mas ) : وارفته و بیحال .

۴- نک و نوک ( neku nuk ) : دو دلی .

۵- مایه فاک ( māya fāk ) : کیسه ی شنای ماهی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تابش_جنوبی_۲۱۵ 


۱- ماره ( māra ) : مایه / نطفه .

ماست شیله چه ماره کم به ( māst šila če māra kam ba ) :

علت شلی ماست از کم بودن مایه ی آن است .

۲- کناره مج ( kanāra məj ) : حاشیه گزین / تک رو .

۳- خرک ( xarak ) : شپشک برنج .

۴- خشکه سلا ( xəška salā ) : تعارف خشک و خالی .

۵- خره ( xara ) : طنابی که از یوغ به گاو آهن متصل است .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

چمونم  راکو  دشته نا میشه یار
چموشم پاکو دشته نا میشه یار
هنی زمه    دیلی   گردم   اکرده
کیتاوی لاکو  دشته نا میشه یار


زرتشت  فتحی


 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۶


۱- فیچ ( fič ) : چانه .

۲- ویزما ( vizmā ) : رقص پهلوانی .

وج و ویزما ( vaju vizmā ) : رقص و نمایش قدرت پهلوانی .

۳- ویترک ( vitrak ) : حمله ی ناگهانی .

۴- غنیم ( qanim ) : دشمن طبیعی .

۵- قربونه ما ( qərbuna mā ) : ذیحجه / ماه قربانی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۷ 


۱- دوره شر ( dura šar ) : دور دست  .

۲-  خه یور ژن ( xəy var žen ) : جاری .

۳- یارسته ( yārəste ) : جرات داشتن .

۴- غورت ( qurt ) : بلعیدن لقمه / جرعه .

۵- پزگه ( pazga ) : جرقه ی آتش / اخگر .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

آموزش زبان تالشی 

جملاتی به زبان تالشی – گویش شمالی ( منطقه آستارا )

1 – اِشتِه نوم چیچِه ēštē num čiče : نام تو چیست ؟
چِمَن نوم دانیالِه  čēmân num dāniyāle : نام من دانیال است . 

2 – اِشتِه کِف چوکِه ēštē kef čoke : حال تو خوب است ؟
هو چِمَن کِف چوکِه ho čēmân kef čoke : بله حال من خوب است .

3 – تِه بَه کی یویش ژی یِدَه tē bâ kiyoyš žiyeda : تو در کجا زندگی می کنی ؟
آز اوستورودَه ژی یِه دَیم āz ostorodâ žiyedaym  : من در آستارا زندگی می کنم .

4 – تِه کوورَژیش tē kuvrâžiš : تو اهل کجا هستی ؟ تو کجایی هستی ؟ 
آز تِهرون نِژیم āz tehronnēžim  : من تهرانی هستم .

5 – آرمین کی یو بش شِه ārmin kiyo bēšše : آرمین کجا رفت ؟ 
آرمین بِش شِه بَه تِهرون ārmin bēšše bâ tehron : آرمین رفت به تهران .

6 – آرمین کای نی بامای ārmin kâyni bâmây : آرمین کی ( چه وقت ) می آید ؟ 
آرمین امروژ تِهرونو کو بامای ārmin ēmruž tehrono ko bâmây  : آرمین امروز از تهران می آید .   

7 – اِمروژ هَوو چوکِه ēmruž hâvo čoke : امروز هوا خوب است .
هو امروژ هَوو هَی شی یِه ho ēmruž hâvo hâyšiye : بله امروز هوا آفتابی است . 

8 – اِشتِه کَه کی یو ēštē kâ kiyo : خانه تو کجاست ؟
چِمَن کَه اُستورودَه čēmân kâ ostorodâ : خانه من در آستارا است .

9 – اِشتِه کو چی چِه ēštē ko čiče : کار ( شغل ) تو چیست ؟
آز بوزوردایم کو کاردَه âz bozordâym ko kârdâ : من در بازار کار می کنم . 

10 – تِه چوکَه اودَمیش ، خِدو تِه دی یَه بِدَه ، تِه بَه خِدویم داسواردَه . 
 tē čokâ odâmiš , xēdo tē diya bēdâ , tē bâ xēdoym dâsvârdâ 
تو آدم خوبی هستی ، خدا تو را نگه دارد ، تو را به خدا می سپارم .
داستِه نِداژه ، بژی یویش dâstē nēdâžē , bēžiyoyš 
دستت درد نکند ، زنده باشی ( برای سپاسگزاری ).

تلفظ صوتی این جمله های تالشی در پست بعدی آمده است . ( ض – ط ) . 
👇👇👇
منبع:ک.تاریخ آستارا

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۸ 


۱- ویرشکویه ( virəškuye ) : رو به پایین شکافتن .

۲- پرشکویه ( perəškuye ) : رو به بالا شکافتن .

۳- درشکویه ( darəškuye ) : رو به داخل شکافتن .

۴- پرکنش ( parkənəš ) : رعشه / لرزه .

۵- آرس ویرس ( āras viras ) : رسیدگی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۹ 


۱- جیمرده ( jimarde ) : خوابیدن و رگ به رگ شدن دست و پا .

۲- دمرده ( damarde ) : غرق و خاموش شدن .

۳- ویمرده ( vimarde ) : مردن و پایین رفتن .

۴- جما شه ( jəmā še ) : از جا در رفتن .

۵- دترانده ( datrānde ) : با فشار راندن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۰


۱- سک و سو ( səku su ) : رونق .

۲- وست بو ( vast bu ) : به اندازه / به قدر کافی .

۳- هلالییت ( halāliyat ) : رضایت خواستن  .

۴- کردکار ( kərdəkār ) : رفتار .

۵- دسه سری ( dasa sari ) : با دست کسی یا چیزی را بردن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

درود یاران واژه نگار تالش جنوبی لطفن پیشنهاد معنایی

 واژگان پست زیر را اعلام بفرمایید ممنون و متشکر 

ارادتمند فدایی

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_

۱- آتارنده ( Ātārənde ) : 

۲- پتارنده ( Petārənde ) :

۳- جیتارنده ( Gitārənde ) : 

۴- دتارنده ( Datārənde ) :

۵- ویتارنده ( Vitārənde ) :

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۶

۱-آوسا (āvsā): آب زدن۰

۲-آواکشه (āv ākaše): 
آب کشید۰

۳-آودوئه ( āvdue): 
آب دادن۰

۴-آوازنده (āvāzənde):
جداکردن۰

۵-آوَشتَه (āvašta): جدا
شد۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۷

۱-آرس ( āras): برس-
کمک کن۰

۲-آرسهِ (ārase): به
داد کسی رسیدن۰

۳-آده (āda) بده۰

۴-آدوئه (ādue): 
دادن۰
۵-آبند (ābənd) از
بالا ببند۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

شمه خردَنون تالشی آموجَه


به فرزندانتان #تالشی یاد بدهید


 🌺کانال واجه واج🌺

دوم اسفند
روز جهانی زبان مادری
گرامی باد


شمه #تالشه نه نه اون تاک وتنخا پس مَهَرزَن

مادران تالشی خود را تنها نذارید


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

🌹دوم اسفند روز زبان مادری🌹
🌹چمه خردنون نه تالشی بوایم  دا چمه مهروون و نازینه ننان زوونی ویر مبرکرم
čama xərdanun na tāləši bəvāyam dā čama meravun u nāzayna nanan zuvuni vir mabarkaram🌹
با فرزندانمان تالشی صحبت کنیم تا زبان مادران مهربان و نازنینمان را از یاد نبریم🌹
و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

دوم اسفند
روز جهانی زبان مادری
گرامی باد


شمه #تالشه نه نه اون تاک وتنخا پس مَهَرزَن

مادران تالشی خود را تنها نذارید


🌺کانال واجه واج🌺

ننه زوبونی آموته واینه 
 لوئه کرده گردی آدمون
 حقه🌹
بختره که شمه خردنون
،شمه آوندآرسونه تالشی
لوئه بکره🌹
 nana zubuni āmute u ayna lua karde haq gərdi ādamuna bextara kə šəma xərdanun u šəma āvənd ārasuna tāləši lua bəkara🌹
حرف زدن وآموختن 
زبان مادری حق تمام 
مردم است🌹
بهتراست بابچه های 
شما وفامیلین دورو
نزدیکتان تالشی حرف
 بزنید🌹
دوم اسفند روز جهانی
 زبان مادری گرامی
 باد🌹
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

وره روزی 
تالشه پنیری نه
چاشته هری
لَذَتی داره اشته را
 مَوا
و مَدَفرس...

🌺کانال واجه واج🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۸

۱-آکلاونده (āklāvənde): 
تکرار کردن۰

۲-آبره( ābre): سرخ کن۰

۳-آ مه سون( āmasun): 
نسوزان۰
۴-آنوئه ( ānue): وصل 
کردن-مماس کردن۰

۵-آوینا ( āvinā): نشان
بده
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۹

۱-درم ( dərem): پول 
نقدی که خانواده داماد
پیش از عروسی برای
 خریدن جهیزیه  به
خانواده عروس می دهد۰

۲-دَپرکِه (daparke): ازجا
تکان خوردن ناگهانی۰

۳-دَتاو (datāv): بتاب
دَتاوه (  datāve): 
تابیدن
۴-دَرزن ( darzən): سوزن۰

۵-دَکاره ( dakāre): به هم
زدن-دوبه هم زن 
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

#vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۱


۱- آوشته ( āvašte ) : جدا شدن .

۲- پوشته ( pevašte ) : به بالا پریدن .

۳- جیوشته ( jivašte ) : رها شدن .

۴- دوشته ( davašte ) : فرار کردن .

۵- رووشته ( ruvašte ) : فرو شدن .

۶- گروشته ( gərvašte ) : در رفتن .

۷- ویوشته ( vivašte ) : به پایین پریدن .

۸- دکلهیسته ( daklehiste ) : ریختن و خراب شدن .

۹- آزریسته ( āzeriste ) : جرخوردن  .

۱۰- پزریسته ( pezeriste ) : پاره شدن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۲


۱- سرکرده ( sarkarda ) : رهبر / پیشوا .

۲- سر آدویه ( sar āduye ) : ول کردن حیوان .

۳- پر آدویه ( par āduye ) : پر دادن پرنده .

۴- رونده ( runde ) : راندن .

۵- ورده ( varde ) : آوردن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۳

۱- آپشته ( āpəšte ) : به بالا کوباندن .

۲- پبشته ( pebəšte ) : پیچاندن .

۳- جیپشته ( jipəšte ) : از زیر کوباندن .

۴- دپشته ( dapəšte ) : به داخل کوباندن .

۵- ویپشته ( vipəšte ) : به زیر کوباندن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واحه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۴


۱- مرده پسو ( Marde pasu ) : پس از مرگ .

مرده ( Marde ) : مردن .        مرده ( Marda ) : مرد ، مرده .

۲- موغور ورده ( Muqur varde ) : اقرار گرفتن .

موغور اومه ( Muqur oma ) : اقرار کرد .

۳- دپرکیسته ( Dapar kiste ) : از خواب پریدن .

دپرکیسته / دپرکه ( Dapar kista / Daparka ) : از خواب پرید .

۴- پسه کله ( Pasa  kalla ) : قسمت عقب سر آدم .

سنگ چه پسه کله گینه ( Səng če pasa kalla gina ) : 

سنگ به پس سرش اصابت کرد .

۵- نویشو ( Nevišu ) : فرو نمی رود .

دنشو ( Danešu ) : فرو نمی رود .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۵ 


۱- آکرده ( Ākarde ) : باز کردن .

۲- پکرده ( Pekarde ) : به بالا راندن .

۳- جیکرده ( Jikarde ) : گستردن / پهن کردن .

۴- دکرده ( Dakarde ) : پوشیدن / به داخل راندن .

۵- ویکرده ( Vikarde ) : به پایین ریختن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۶ 


۱- جیبو ( Jibu ) : به دنبال / پس از .

چه به جیبو ای خردن هم داره
 ( Če ba jibu ey xərdan ham dārə ) :

پس از او یک فرزند هم دارد .

۲- جیبه ( Jibe ) : پاپیچ .

هده ای جیبه ( Hada ay jiba ) : آنقدر پاپیچش شد .

۳- جیرییا ( Jiriyā ) : پهن بود / گسترده بود .

۴- دبه ( Daba ) : ریخته شد .       
          دبه ( Dabe ) : ریخته شدن .

۵- آبه ( Āba ) : باز شد .           
              آبه ( Ābe ) : باز شدن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۷

۱- کشه بن ( Kaša bən ) : زیر بغل .


۲- کشه آگته ( kaša āgete ) : در آغوش کشیدن .


۳- ام گله ( Əm  gəla ) : این یکی .


۴- ای گله  ( Ay gəla ) : آن یکی .


۵- کم گله ( Kam gəla ) : کدامیک .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۸ 

۱- ولا ( Vəlā ) : پخش .

برز اگه ویبو ولا آبو ( Bərz aga vibu vəlā ābu ) :

برنج اگر بریزد پخش میشود .


۲- پرت ( part ) : سقوط ناگهانی  / دور افتاده .

چتی کو مومکینه پرت آبم  ( Čətiku mumkina part ābam ) :

ممکن است از صخره سقوط کنیم .

پرته جگایی کو نوئه ( Parta jəgāey ku nua ) :

در جای دوری قرار گرفته است .


۳-پومش / پونش ( Pumeš /Puneš ) : پشه .

سییا مش ( Siyā meš ) : مگس .

عسله مش ( Asala meš ) : زنبور عسل .

زرزنگ ( Zarzang ) : زنبور وحشی .


۴- ترف ( Teraf ) : ترب .         گزر ( Gazar ) : هویج .


۵- خون دمیر ( Xun damir ) : خون مردگی .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۹


۱- ام سر اه سر ( Əm sar asar ) : حل و فصل کردن / فیصله .

۲- پترکه چم ( Petraka čem ) : چشم دریده / بی شرم و حیا .

۳- اشتنی ( Əštani ) : خودی .

۴- ایشتنی ( eyštani ) : برخاستنی .

۵ - نشتنی ( Nəštani ) : نشستنی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۰


۱- خردن / بله ( xərdan/Bala ) : فرزند .


۲- نوه ( Nava ) : فرزندِ فرزند .


۳- نتیجه ( Natija ) : فرزندِ فرزندِ فرزند .


۴- نبیره ( Nabira ) : فرزندِ فرزندِ فرزندِ فرزند .


۵- نوینده ( Nevinda ) : فرزندِ فرزندِ فرزندِ فرزندِ فرزند .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .‌

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- بسته نوئه (basta nue): شرط گذاشتن
ایله یخ در بهشت بسته بنیم هر کسی ام چتی زودتر پشو
ila yax dar behešt basta bənayam har kasi əm čəti zudtar pešu 
یک شربت شرط ببندیم به کسی که از این سنگ بزرگ زودتر بالا رود.
2- دنه له له (dana lala): سوژه ، حرفی که بر سر زبان ها بیفتد،
 خوردنی و هله هوله
چه بلکه خلکی را دنه له له به
če balake xalki rā dana la la ba
افتادنش شایعه ای تو دهان مردم شد.
ایته دنه له له شو نیشینی را ویگه
ite dana la la šavnišini rā vigeram 
کمی هله هوله برای بعد از شام بگیریم
مترادف له له la la ، شو نیشینه لوئه
3- گا ویرآکر (gā vir ākar): لا ابالی و بی مسئولیت و بیکار که با کارهای بیخود خود را سرگرم می کند
4- اشتن دار (əštan dār): صبور
اشتن داره آومی یه
əštan dāra ādamiya
آدم صبوری هست
5- مله آدمن (malla ādamen): اهالی محل
ام مله آدمن ویشتری ایسبی روشونینه
əm malla ādamen vištari isbi rusunina
اهالی این محل اکثرا سفیدند
#گردآورنده_مریم_محسنی 134
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- چرکین (čərkin):کثیف،آلوده 
برون برشی اشتن چرکین آمه که
berun barši əštan čərkin āmaka
بیرون رفتی خودتو کثیف نکن
2-کوچ،که کوچ (kuč،ka kuč): خانوار
ام مله چده که کوچ داره
ام مله چن کوچ داره
em malla čada ka kuč dārə
əm malla čan kuč dārə
این محل چند خانوار دارد
3-سالت (sālat): چهره
 چه سالت وشه
če sālat vašə
چهره اش برق می زند
4-توازنده (təvāzənde): تبعید کردن،پرت کردن
نبو زونوسته ای شون کا توازنده
nebu zunuste ay šun kā təvāzənda
نمیشود فهمید او را به کجا تبعید کردند
5- بوناره (bunāra): اساس،زیربنا
  چه بوناره ته نوئه
če bunāra tə nua
موسسش شما بودید
#گردآورنده_مریم_محسنی 135
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-کرکره (kar kare): یک چیزایی، خیلی کم
کرکره ویرم آ
kar kare virəm ā
خیلی کم یادم میاد
2-تلکه (talaka): کمی
تلکه ای ویرها بیمه
talakayi virəha bima
کمی متوجه شدم
3-نای لجن (nāylajan): خیلی کم
نای لجن ویرها بیمه
nāylajan virəhā bima
خیلی کم متوجه شدم
4- ای ته (i te)= ای تیه(i tiya): کمی
ایته مه آده
i te mə āde
کمی به من بده
5-بیجی ته= تیه (biji te)، میجی ته =تیه (miji te): کمی
بیجی ته (میجی ته) مه آده
biji te (miji te)mə āda
کمی به من بده
#گردآورنده_مریم_محسنی 136
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۱


۱- بند و براز ( Band u barāz ) : باز و بست .

براز ( Barāz ) : باز ، گشاد  .               بند ( Band ) : بست .

چه دن بند و براز نداره ( Če dan band u barāz nedārə ) :

دهانش باز و بست ندارد .


۲- تف ( Taf ) : تب .

خردنی تف نچکه ( Xərdani taf nečakə ) : 

تب بچه پایین نمی آید .


۳- چاک / براز ( Čāk / Barāz ) : باز ، گشاد ، نیکو ، شایسته .

برش چاک ژنده ( Barəš čāk žanda ) :

 درب را گشود / درب را چارطاق کرد .

حالر چاکه ؟ ( Hālər čāka ) : حالت خوب است .؟
 ‏

۴- سر براز ( Sar barāz ) : سرفراز ، شایسته .

سربرز ( Sar barz ) : سربلند ، سرخوش .

۵- پر و پا ( Par u pā ) : حدود تقریبی .

چه سند هم پر و پایه ( Če sənd həm par u pāya ) : 

سنش در همین حدود است .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واحه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۲

۱- گله گله ( Gəla gəla ) : یکی یکی .

تا به تا ( Tā ba tā ) : یک به یک .

تک به تک ( Tak ba tak ) : پهلو به پهلو .

۲- ور وره ( Var vare ) : یکطرفی .

۳- پش پشه ( Pəš pəše ) : کجکی .

۴- درخونه ( Darxuna ) : خانه ی ارباب / سرای خان .

۵- خداراخونی ( Xədārāxuni ) : خدایا خدایا کردن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_ماسال137
1- آتاره (ātāre): کندن،خراش دادن
شکل منفی فعل 
آمه تار(āmatār)،مآتار (maātār)
نکن،خراش نده
2- برده (barde):بردن
شکل منفی فعل مبر(mabar)،مبه(maba)
نبر
3- ویکرده (vikarde):ریختن
شکل منفی فعل
مویکر (mavikar)
نریز
4-چم داشته (čem dāšte): انتظار کشیدن
شکل منفی فعل
 چم مدا (čem madā)
 منتظر نباش
5- دس آسوئه (das āsue):لمس کردن، دست زدن
شکل منفی فعل 
دس آمه سا (das āmasā)،دس مآسا
دست نزن
#گردآورنده_مریم_محسنی137
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

‎‌‌‌‌‌‌ ‌‌‌‌
#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- کشک آبه (kašk ābe): جو گرفتن
شکل منفی فعل
کشک آمب/ آمبه (āmab/ āmabe)
جو گیر نشو
2- جیگا دوئه ( jigaā due): پنهان کردن
شکل منفی فعل
جیگا مده (jigā mada)
پنهان نکن
3-جیخته (jixəte): پنهان شدن
شکل منفی فعل
مجیخس (majixəs)
پنهان نشو
4-تکو هرده (taku harde): تکان خوردن
شکل منفی فعل
تکو مه (taku ma)
5-لیشته (lište): لیسیدن
شکل منفی فعل
آمه لیس (āmalis)،ملیس (malis)، دمه لیس (damalis)،مدلیس (madalis)
لیس نزن
#گردآورنده_مریم_محسنی138
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۳

۱- آتارنده ( Ātārənde ) : پاک کردن از بالا .

۲- پتارنده ( Petārənde ) : روبیدن و تاراج کردن .

۳- جیتارنده ( Gitārənde ) : روبیدن از پایین .

۴- دتارنده ( Datārənde ) : جدا کردن و فاصله انداختن .

۵- ویتارنده ( Vitārənde ) : روبیدن و جمع کردن از بالا به پایین .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۴

۱- دس به یک ( Das ba yak ) : بی نظیر .

۲- تونه ریه ( Tuna riya ) : ته بندی .

۳- تک دار ( Tək dār ) : فضول .

۴- دچیکه بر ( Dačika bər ) : پاپیچ .

۵- ده سر ده مک ( Də sar də mək ) : خبر چین .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۵


۱- ای ور و چک ( i var u čək ) : یک راسته .


۲- نیمه جان ( Nima jān ) : نیم رمق .


۳- نیمه په ( Nima pe ) : نیم پخت .


۴- نیمه بره ( Nima bəre ) : نیم برشته .


۵- نیمه ته ( Nima te ) : نصفه ای .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

مهمان کانال واجه واج باشید

تا زبان #تالشی را احیا کنیم

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

دورود چَمَه نازینه برورن و خوئَرن🌹
تالشَه آموجَه‌دَه فیدا‌کاری‌یَه داستان:
هزار و سی‌سد و هفتاد و شیشی  سالی  زمسونی هوا، وییَر سرد و زییَنگَه اِستا، وَر و تیفون و سوجَه وا، چَمَه تالش‌آرا مردۊمی متَرزی ووئَردا. چَمَه شفتی نوجوا مردۊمی کا، تالشَه‌برا حسن امیدزاده، ای گله مدرسَه کو کلاسی پینجون آموجه‌دَه اِستا. حسن خیلی اشتن کار و اشتن دانش آموجون نه خشا. چَن سالی بی که حسنی ختمت آموزش و پرورشی کا دَویَردا، حسن نی هزارون آموجَه‌دَه شی ناجَه داری چاکه آموجه‌دئی اشتَن ولتی خردنون را ببی و اشتَن چمی نه چَوون خش‌وختی بوینی.
اَه زمستونه روزی، هوا خیلی سردا، وختی مدرسَه سبَه شیفتی اولنه موندی آکری زنگ گینه، هَدَه که سراپیشی هوا سردا، غَزری دَمی، هیچ شاگردی کلاسی کو سرا نییاشتَه بَرشَه، همه نَتَه بوخاری داوْرَه گرد آبَه‌ینا، حسن نی دفتری کا اشتن همکارون نه نشتا، کرا چای هَرین و موندی آکرین.
هوا زییَنگه‌یی خونَه خردَنن پَرکیین و سردی کرا دَمرین. نتَه بوخاری گرمی و آلاو هیچ اَوون هالی نِکری، هَه‌ی خونه بوخاری فیتیلَه دا آخر پِکَشَه‌شونا. نت، بوخاری دیله دَبَه پور آبه، ناخَوری وختی بوخاری تَس گِتَه، بوخاری نته جگا ترَکَه و چِه نت تمونی کلاسی کا پِتاخییَه. کلاسی کا دۊ و آتش ویگمارییا، هَمه جگا رَند و دۊ و آتش آتنییا، هنتَه با که چِم چِمی نِوینی، نبی زونستَه بَر کم وَرَه و بَریَه کم وَر. سی گله کیله خردَنن اَه جَهندم‌سرا دیله آتشی مینی کا زیندون بَه‌ینا، هنته که کیلِن جروئه و زاهار کرین، واین: اَقا مودیر جان سیمونَه، اَمه را آرَس، ناخَوری حسنی خردنون جیکله سٚتا مَسَه، اشتن جگا کو جیپرَه رو بَه خردنون زاهار شَه.
هَمه آرَسینَه، ویندشونَه: برامه‌ی! کلاسی پینجی دیله کو، ایله تَنتوری شی آتش، گوله گوله اَی کا بروزٚه، هیچ‌کس نییاری چِه نِزیک شِه، حسنی چِم وختی خردنون کا پِلَکه و چَوون زاهارش مَسَه که واین: دِدِه جان سیمونَه، سیمونه، آقا مودیر جان، اَمه آرَس، سیمونه. حسن کرا تور آبی، نِزونی چِه بی بٚکَره، ای وری اشتن مَردِه نِزیک وینی اَگه آتشی دیله دَلَکه. ای وری سی گله اشتن شاگردون، خاسَه کیلان که اشتن کیلان شی اَوون خش داری، وینی که اَه جَهندم‌سرا آتشی کو کرا سیین، جیزغاله آبین. ای وَری اشتن خردخالی ویرش آلکی که اَگه بٚمِره، چَوون کار بی چه بوبو. حسن ام چَن راهی کا پِمَندا که ناخوری اشتَن را پِچیندشَه. راهی شَه که زونی سَغه جانی نه جیوشته نِشا، راهی شَه که هَلَه مَلَه آدَمن نییارن اَه را و بریسی برشِه. 
حسن دِه زمینی آدمون نِمونی، چمونی که آسمونی فرشتَه آبا، چمونی که بی‌گنا سییاوشه که دٚوارَه زندَه آبَه و آتشی مین کرا دَلَکه. حسن دا وای چه کَرم، اَه آتشه کورَه دیلَه دَتیلَه، آرَسَه شَه خردنون ور، ویندشَه: خردَنن هَمه زلاموردَه و بٚسی‌آسی آبَه‌ینه، زوری نه نفس کَشین، هَمه حسنی پِچیکه‌ینا، حسنی اَوون آروم آکرده، واتشَه: مَترسَن، اَز شمه نجات دَه‌م.
حسنی ای گله، ای گله خردنون کشَه آگِتَه و آتشی کا بَرشَه و بریَه کا سرابرکردشَه و اشتن همکارون دَس آدوشَه، حسنی جانی پوسی تمون تٚلَس کردا چه خلا آتش گِتا،چِه گوشت و پوس و خلا دۊ کری، هَته تاو ووئَردشَه، سوج و درد دِه اَی هالی نِبی، تمون اشتن ویرش آشا. وختی آخرنه خردنی بریَه کا سرا برکردشَه، دِه نفسی اَی را پس آمندَه نییا که جیر و کفا بشی، دِه هیچ زوری چِه جانی درییَه نییا که اشتن آتشَه کلاگا مینی کو دور آکری، هَتَه هزار زور و بلا نَه اشتن بریَه کو سرا بریَندشَه.
خدا دور بٚکَره، هیچ بَینی بَشری خوبه هرگز اَه سییاروزی مَوینه. حسنی خلا تمون تِه چِه جانی گوشت و پوسی کا دَچیکا، چِه دیم و جان زٚز داری، حسنی خلا زوری نه دَکشتشونه، خردنن که آتشی کا جیوشته‌ینا، هنته که برامه‌ی، برامه‌ی، کرین و خدا را دخونین و واین، خدا جان چَمه فیداکاره آموزگاری را آرَس. اَگَه اَقا مودیر مبی امه اسَه همه سییَه‌یمونا.
حسنی سر و دیم تمون تِه آزون لَکا، خیلی مردۊم و همسوئِن وختی آتش و دۊ ویندشونَه، آرَسینه، هَمه حسنی فیداکاری خونه اشتن خردنون زنده بِه را شرمنده‌ینا، تنخا اَی را دٚوادونه کرین و اَی ای گله فرشته زونین، وختی ایمداد‌گرن آتشی ‌دکشه را اومینه، ویندشونه: حسنی گوشت و پوس و خلا یَندی کا دَچیکه، هَته حسنی سییه جانی چَکلتَه تختی سر پِنوشونه و آمبولانسی نه اَی ویمارستون بردشونه.

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

تمونی تالش‌آرا و تمونی ایرونی کا حسنی فیداکاری گوش بَه گوشا شَه، همه اَی را دٚوادونه کرین که خدا اَی شفا بدَه. خردنون دٚوا حسنی را تلکه‌ی آرَسه. حسن، اَه سالی مردِه‌ش نِکردَه بَما دِه حسن آزون لکا، هیچ روکه تیِه سغه جان و سالیمه پوس نِداری. دوکتورون دَه‌بیس دَفا چِه جان و پوسی پرشکا‌آرشکا کردشونه، دا چِه سییَه دیم و جانی کمته آکرن  دا وییرچی بی‌وَج مَبو. چِه بَه دۊمله حسن، زوری نه نایلاجه نفسی کشی. حسنی فیدا‌کاری، تمونی ایرونی کا آوازَه بریَندَه، هَمه جگای کو تالش‌آرا و شفتی آموجه‌دَه فیدا‌کاری لوئه کرین، حسنی فیدا‌کاری، ریزعلی خواجوی فیدا‌کاری کا نی دَویَردَه. حسنی نومی مدرسَه کیتاوون کا نویشتشونه و خاتمی اَی دیلابرَه میدال آدوئَه و مردومی دیلی کا دا همیشه زندَه مَندَه بَما هَتَه که بسِه چَمه داولتییِن اَی و چِه خردخالی دردی برسین و اَی غم بَهرین، کتاهیشون کردَه. خیلیئن واین، اَگه حسنی را ویشته آرَسین و اَی اَلمون دوادرمونی را ببرین، بسکم بخته بشاین اَی دوادرمون کرده.
حسن هَته چَکیل و لکندَه جانی نه چَن سالی دِه زندَه پس مَندِه، بَما هَته درد و سوجون تاو ووئَردشَه، پونزه سال دردش پِتاوَه، چِه اندرون سییا، هَلَه‌ملَه رچ نآبی، تمونی چه مٚز و مواجب چِه دوادرمونی را نبی، چه خردخالی خیلی کوری و سزا کَشه، حسنی را دنیا دِه هیچ مزه‌ی نکری دا هزار و سی‌سد و نودی کو  وختی ای سال دَویَردَه، تاواسونی تیر ما روزی، حسنی نفس وختی ویشَه دِه هیچ نِپرومَه و اشته را ام سکراته زیندگی کو آسوده آبَه.
حسن ام بی‌بفا دنیا کو شَه بَما چِه فیداکاری همیشه زنده پس مندَه اَه روزی وختی حسنی جنازه شفت ووئردشونه، ویشتری شفت و گیلون و تالش‌آرا مردۊم سوگوارینا، همه اشتن کله پَکوفین و  فیغون و زاری کرین، اَه سی گله کیله که دِه پیل آبَه‌ینا، هنتَه که برمین خییال کریش چَوون دَدَه‌یَه که مَردَه، مه را پیله ایفتخاری اسَه که چَمه ایرونی کو، چَمه تالشون کو، چَمَه آموزگارون مینه کا هنتَرَه پیله فیداکاری داشتَه‌مونَه، اومیده‌واریمَه اَه پیلَه مردکی جان‌فیدایی اَمه را، چاکه نماینه‌ی فیداکاری و میره‌وونی کو بوبو که بی دبندی را بدارَم. نِزونم، سییاوشن نی تالشینا یا نینا، بَما زونم چَوون مرام تالشون کو سیفا نییا. چاکه کاری یَه اَگَه ای گله سییاوشونه سوگواری شی، اَی را هر ساله چِه مرده روزی را حسن‌وَشونَه ویرآمون بیگرَم. ناجَه دارم، حسنی خردخال هیچ وخت زیندگی کا تنه‌ساری و ستمه مَبرن و پیله جیگائون آرسن و اشتن زیندگی کا خیر بوینن.     ✍️ شمه رۊکه برا:     رمضان نیک نهاد  🙏🌹

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۶


۱- نیمه شو ( Nima šav ) : نیمه شب .


۲- نیمه ساز ( Nima sāz ) : نیمساز .


۳- نیمه سیر ( Nima sir ) : نیم سیر .


۴- نیمه مر ( Nima mər ) : نصفه جان .


۵- نیمه گرم ( Nima garm ) : نیم گرم .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-گلر گوندی هرده (gəler u gundi harde): قل خوردن
نالبکی چمه دسی کو بلکه گلر گوندی هردشه دا چه مین د پله به
nālbaki čəme dasi ku balaka gəler u gundi hardəša dā če min də pala ba
نعلبکی از دستم افتاد قل خورد،دو نصف شد
مترادف گلر آبه، گلر هرده،گلره هرده
2- شومنات šumnāt= نوم و آوازه داشته(num u āvāza dāšte)=نومدار به (numdār be)،نوم برشه (num barše): نامدار بودن،مشهور بودن 
چه آوازه (نوم و آوازه) دنیا پری یه
če num u āvāza dənyā peri ya
 اسم و رسمش جهانی شده
چرا بوزونوم چه زونوسته مرا شومنات بو؟
čərā buzunum če zunuste mərā šumnat bu?
چرا از آن بدانم ؟دانستن آن برام شهرت میاره؟
*نوم برشه (num barše): نام در کردن برای نام به بدی در کردن هم بکار می رود.
3- بوفروکا (bufrukā): آشپزی سریع 
تاو دلکیره بتی بتی بوفروکا کردره و هردره
tāv dalakira bəti bəti bufrukā kardəra u hardəra
عجله کردی بدو بدو سریع آشپزی کردی و خوردی؟
مترادف پسون آسون کرده
pesun āsun karde
4- دارداکو (dārdāku):دارکوب
دارداکوئه گله تکی صتا دا صب نیشته بخسم
dārdākua gəla təki səta dā səb niyašta bəxəsəm
5- دنیا جیچیک (dənyā jičik): دنیا پرست
دنیا جیچیکه آدمیه، جیچیکه دنیا دومنه پره
dənyā jičika ādamiya,jičika dənyā dumna para
آدم دنیا دوستی هستش، چسبیده به لبه دامن دنیا
#گردآورنده_مریم_محسنی139
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

❤️برای زنده موندن #زبان_تالشی
 دست به قلم🖌 بشید
و واژه های تالشی که بلدید را به اشتراک بزارید📚

برای همکاری در واژه نویسی
عضو بشید👇:
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_کرگانرودی 

1 - پٓلٓنکَهpələnka=  چوبدستی تقریبا یه متری برای پرتاب کردن و ریختن میوه مثل گردو و...

2-گِر Ger= وسیله ایی چوبی برای کشیدن سرشاخه های درختان و چیدن میوه

3- تُخمَخ Tokhmakh = گُرز

4- تَشتَه Tashta= تیشه

#گردآورنده_رضوان_زینعلی


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۷


۱- نیمه خاو ( Nima xāv ) : نصفه خواب .


۲- نیمداشت ( Nim dāšt ) : کارکرده .


۳- نیمه کاره ( Nima kāra ) : نصفه کاره / نیمه کاره .


۴- نیمه واز ( Nima vāz ) : نیم باز .


۵- نیمه را ( Nima rā ) : نصف راه / نیمه راه .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۸


۱- نا ( nā ) : نمی آید .


۲- نیم تنه / نیف تنه (   Nim tana / Nif tana) : کت .


۳- نیمه جا ( Nima jā ) : نیم جویده .


۴- نیمه جوش ( Nima juš) : نیمه جوش .


۵- نیمه سو ( Nima su ) : کم سو .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۹


۱- خره جنجال ( Xara janjāl ) : خر دجال .

دجال ( Dajjāl ) : مسیح دروغین .        جنجال ( Janjāl ) : داد و قال .

۲- سوغات ( Savqāt ) : ارمغان ، سوغات .

۳- پوت ( Put ) : مقیاس وزن برابر ۱۶ کیلو گرم برگرفته از زبان روسی .

۴- پوست آکر ( Pust ākar ) :  پوست کن / سلاخ .

۵- پشت بند ( Pešt bend ) : پشتیبان .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

تطبیق واژه هایی از زبان های تالشی و سیستانی 

1 – ستاره : 
تالشی : اُستووَه ostova ؛ سوئه sua ؛ سارَه sāra ؛ سارِه sāre 
سیستانی : آستارَه āstāra 
2 – آهن : 
تالشی : اُسن osǝn 
سیستانی : آسون āsun 
3 – آمد : 
تالشی : اومَه uma 
سیستانی : آمَه ، اومَه āma  ، uma 
4 – ابر : 
تالشی : هر hǝr ؛ خر xǝr 
سیستانی : اُر owr  ، ōr 
5 – شعله آتش ، حرارت آتش : 
تالشی : آلوو âlov 
سیستانی : اَلو alō 
6 – پدر : 
تالشی : دَدَه dâdâ ؛ بُبو bobo = پدربزرگ 
سیستانی : بابو bābo 
7 – مادر : 
تالشی : نَنَه nânâ ؛ ( دِدِه dede = تالشی ماسال ) 
سیستانی : نَنَه nana ؛ مُکَه mōka 
8 – مادر بزرگ : 
تالشی : ماما ، مَمَه mâmâ ؛ یولَه نَنَه yola nânâ ؛ پیلَه دِدِه pila dede 
سیستانی : نَنَه کَلو nana kalu 
9 – پا : 
تالشی : پو po ؛ لنگ lǝng 
سیستانی : پو pō 
10 – پا به سن ، ابتدای پیری : 
تالشی : پو بَه سن po bâ sǝn ؛ پو بَه سین po bâ sin  
سیستانی : پو بَه سِن po ba sen  
11 – چربی : 
تالشی : پی pi 
سیستانی : پی pē 
12 – گربه : 
تالشی : پیشیک pišik 
سیستانی : پیشَک pišak 
13 – چُرت ، خواب موقت : 
تالشی : پینَکی pinaki 
سیستانی : پینَکی pinaki 
14 – کاسه فلزی یا چوبی : 
تالشی : توس tos 
سیستانی : تاس tās 
15 – تابه : 
تالشی : تووَه tova 
سیستانی : تاوَه tāva 
16 – تنور نان پزی : 
تالشی : تنو tanū ؛ تَنیوسَه tanyosa = نانوایی 
سیستانی : تَندور tandur 
17 – جوجه تیغی : 
تالشی : ژَژو žažo ، ژَژِه žaže 
سیستانی : جَج jaj 
18 – گردو : 
تالشی : ویز viz ، ووز vuz 
سیستانی : جوز jōz 
19 – لاغر : 
تالشی : لَر lâr 
سیستانی : چیلاسک čilāsk 
20 – چرخ نخ ریسی : 
تالشی : چَرَه čara ؛ چَه ča 
سیستانی : چَر čar 
21 – چشم : 
تالشی : چَش čâš 
سیستانی : چَش čaš 
22 – خوردن : 
تالشی : هاردِه hârde 
سیستانی : خاردَه xârda 
23 – خواهر : 
تالشی : هووَه hovâ ؛ خواَر xoar 
سیستانی : دَدَه dada 
24 – دشنام : 
تالشی : دشنوم dǝšnom 
سیستانی : دِشمو dešmu 
25 – دشمن : 
تالشی : دشمِن dǝšmen 
سیستانی : دُشمَه došma 
26 – دهان : 
تالشی : گاو ، گَو gâv ؛ دَن dan 
سیستانی : دَن dan  
27 – سطل : 
تالشی : دول dul  ؛ هر چیز گود و دارای گودی 
سیستانی : دول dōl 
28 – تاقچه ، قفسه : 
تالشی : رَفَه râfâ 
سیستانی : رَف raf 
29 – دختر : 
تالشی : کِلَه kela ؛ کینَه kina 
سیستانی : کِنچا ، کِنچَه kenča ؛ کِنجَه kenja = دختر ، کنیزک 
30 – سگ کوچک : 
تالشی : کتَه kǝta 
سیستانی : کوتری kotri 
31 – مَرد بدون موی صورت : 
تالشی : کوسَه kusa 
سیستانی : کوسَه kōsa 
32 – آلونک ، خانه گلی و کوچک ، خانه موقت : 
تالشی : کومَه kuma 
سیستانی : کولَه kula 
33 – کفش لاستیکی : 
تالشی : کالوش kâloš ؛ گالیش gāliš ؛ گالِش gāleš = گاودار ، کسی که گاو نگه می دارد 
سیستانی : گالِش gāleš 
34 – گاو : 
تالشی : گو go ؛ گا gā 
سیستانی : گُو gow 
35 – قارچ : 
تالشی : گوبَلَک gōbalak 
سیستانی : گوبَلَک gōbalak 
36 – موی سَر زنان : 
تالشی : گیس gis 
سیستانی : گیس  gis 
37 – روسری سه گوش : 
تالشی : لَچَک lačak ؛ لِچَک lečak 
سیستانی : لَچَک lačak 
38 – تُشک : 
تالشی : نولی noli 
سیستانی : نالی nāli 
39 – بله ، آری : 
تالشی : هو ho 
سیستانی : ها hā 
40 – مرغ : 
تالشی : کاگ kâg ؛ کَرگ karg 
سیستانی : مَرغ marq ؛ مَرغِ کوروکی marqe kuruki = مرغ شبیه تیهو 

منابع و پی نوشت : 
(1). واژه های تالشی از گویش شمالی ( آستارا ) و جنوبی ( ماسال ) آمده است . 
(2). واژه های سیستانی از این منبع : واژه نامه سیستانی ، ایرج افشار سیستانی ، انتشارات بنیاد نیشابور ، چاپ اول 1365 ؛ واژه های سیستانی ، گویش زابل . 
نویسنده و گردآورنده : ضیاء طرقدار 

منبع:ک.تاریخ آستارا


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

تالشی          تاتی         فارسی

آساو          اسیاو         آسیاب
پوته          پوته           پوک
توم            توم            بذر
زیرون        زیرون        خرم
زریه           زریه          دریا
زونه           زوان        زبان

وهار          وهار         بهار
ویمار         ویمار        بیمار
واز             واز         پریدن
ورگ          ورگ         گرگ
وا              وا            باد
ویاوون      ویاوان     بیابان


ژن            زله          زن
نون          نیان         نهان
منگ         مونگ       ماه
زنگ          زنگ         زانو
دیار          دیار          آشکار
وس          وس         بس

گرد آورنده روحانی
🥀🌸🥀🌸🥀🌸🥀


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۰

۱- پکر ( Pakar ) : گیج و اندوهناک .


۲- پشتا پشت ( Peštāpešt ) : پشت به پشت .


۳- پشت آکرده ( Pešt ākarde ) : پشت کردن .


۴- پشت به پشت ( Pešt ba pešt ) : نسل اندر نسل .


۵- پشتک ( Peštak ) : پشتک / وارو .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۱

۱- پاتکه ( Pātəka ) : آنچه با نوک پا زده شود / تیپا .

۲- تیلیت ( Tilit ) : ترید / خرد و ریز و نیز مخلوط و ممزوج .

۳- تلاش ( Talāš  ) : تراشه / آنچه از تراشیدن چوب حاصل آید .

۴- تخم ( Təxm ) : تخم /  بذر / دانه .

۵- شیتیل ( Šitil ) : خزانه ی توتون .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال  
1- وشندی و تشندی (vešandi u tešandi):گرسنگی و تشنگی
درازه روزی وشندی و تشندی نه چه کرده ره 
dərāza ruzi vešandi u tešandi na čə kardara
روز به این بلندی ،با گرسنگی و تشنگی چکار کردی؟
2- جر آبه (jər ābe ): شیر کهنه و مانده که با حرارت دادن به حالت جامد در می آید
کنه شتش مه آدوئه دا پنومه بگله،البهل جر آبه
3- نیمه اشکم (nima əškam): کامل سیر نشدن 
خردن نیمه اشکم به که برمه
xərdan nima əškam ba  kə bəramə
بچه سیر نشده که گریه می کند
4-بیغوش (bayquš): آدم نحس و بد طینت
بیغوشه آدمیه
bayquša ādami ya
آدم نحسی و نگبتی هستش
5-گیروه درنده (girava darande): فرصت غنیمت شمردن
گیروه درنم ام زودی گیریه یی بگینم.
فرصت کنیم  همین روزها ییلاقی بریم
#گردآورنده_مریم_محسنی 140
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#زبان‌_تالشی_گویش‌_ماسال‌ 
۱_دویرده (dawiyarda): رد‌ شد  عبورکرد‌.
۲_کینی‌ (kayni): چه‌ موقع‌.
۳_مکدر(mokadar):پریشان‌  ناراحت‌.
۴_چَکَرَ(chakara): هیزم‌ نازک‌ که
 برای‌ شروع‌ اتش‌ استفاده‌ می‌ شود.
۵_کَبَل‌(kabal): پوست‌ درخت‌  که‌ سالهای‌ نه‌ چندان‌ دوربه‌ جای‌ طناب‌ 
استفاده‌ میکردن.
۶_ویوز(‌vivaz):ابشار
۷_لس‌ (ls):چوب‌ دستی.
#گرداورنده_مرتضی_خورسندی_
ماسال

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_مرکزی_کرگانرودی

۱.بسریم  Bsrim= خندیدم 

۲.بسریشBsrish= خندیدی

۳.بسریBsri= خندید

۴.بسریمونBsrimun= خندیدیم 

۵.بسرینBsrin= خندیدید

۶.بسرینBsrin= خندیدند

#گردآورنده_رضوان_زینعلی


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_مرکزی_کرگانرودی

۱.سریه Srye= خندیدن

۲.بَمیه Bamye= گریه کردن

۳. گف ژه  Gafzhe= صحبت کردن

۴.دُاد ژه  Dod zhe= داد زدن

۵.هِله کرده Helekarde= صدا کردن

#گردآورنده_رضوان_زینعلی

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۲


۱- شوند ( Šund ) : پلم / آقطی .

۲- شلاش ( Šalāš ) : خار مریم .

۳- خرف ( Xarf ) : سرخس .

۴- مروه ( Marva ) : بابونه .

۵- سییا تشک ( Siyā təšk ) : سیاه زخم .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۳


۱- ماشی ( Māši ) : مثل مادر / خاله .

۲- دده شی ( Dadaši ) : به نقل از استاد جلالیان 

پژوهشگر فرهنگ و زبان تالشی مثل پدر / عمو  .

۳- آگله ویگله ( Āgle vigle ) : وول خوردن هنگام خواب / خواب و بیداری  .

مترادف ویلی ویلی ( Vili vili)

۴- کبلایی ( Kablāey ) : کربلایی .

۵- پیچانک ( Pičānək ) : بیسکویت از واژه های امروزین .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- ته کا یا کا (tə kā yā kā): چه عجب
ته کا یا کا tə kā yā kā خش اومی ره 
چه عجب کردی. خوش آمدی .
اصطلاح خوش آمد گویی است.
 2- تاک(tāk)، تاکه (tāka)، تنخا (tanxā): تاک و تنخا (tāk u tanxā): تک،تنها، تک و تنها
تاک کرا شی؟
tāk kərā ši?
تنها داری میروی؟
تنخا خای بشی؟
tanxā xāy bəši?
تنها میخواهی بروی؟
تاک و تنخا بی بشی؟
tāk u tanxā bi bəši
تک و تنها باید بروی؟
3- تنخایی (tanxāyi): تنهایی
تنخایی مشه
tānkāyi mašə 
تنهایی نرو
4- توشیش (tavšiš): تشویش و نگران 
زو آم توشیش مبه
zu ām tavšiš mabə
زود میام نگران نباش
 5- تی (tey)،تیی (teyi) ، تیه (təya) : خالی
 تی تی (tey tey)،تیی تیی ( teyi teyi): خالی خالی
کیسه برزی تی آکه
kisa bərzi tey āka
 برنج گونی را خالی کن
دس تیی مشه
das teyi mašə
دست خالی نرو
تیی نون بهرم؟
teyi nun baharəm?
نان را خالی بخورم؟
تیه نون بهرم
teya nun baharəm?
نان خالی بخورم؟
تی تی ، تیی تیی بهرم؟
tey tey ,teyi teyi baharəm
خالی خالی بخورم؟
#گردآورنده_مریم_محسنی 141
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#_ زبان_تالشی _ گویش_ تالش دولاب ( رضوانشهر) 

۱_ ایله (ila )  یکی

۲- هرده ( harde ) خوردن  

۳- خونی ( xuni ) چشمه

۴-  آرب ( arab ) باز شدن

۵- دومله (dumla ) دنبال

# گرد آورنده_سارا_روحانی

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۹ 

۱- جیوشته چونه ( Jivašta čuna ) : کسی که آرواره اش کج باشد .

کفچی لفچی ( Kafči lafči ) : کسی که آرواره اش کج باشد .

۲- فاکی ( Fāki ) : باد فتق .

بر آمدگیی که به دلیل خروج قسمتی از احشا از محل اصلی خود 

در کشاله ی ران یا ناف و یا کیسه ی بیضه ایجاد میشود .

فاکییه نافه ( Fākiya nāfa ) : فتق ناف . 

فاکییه خایه ( Fākiya xāya ) : فتق بیضه .

۳- مفه / نافه ( Mafa / Nāfa ) : ناف .

۴- آتشه فلکه ( Ātaša fəlka ) : یک گل آتش ، یک شعله آتش .

۵- لاله دن ( Lāla dan ) : آدم لال و بی زبان .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۰


۱- بیز و بنش ( Bizu bənəš ) : معاشرت ، نشست و برخاست .

۲- دس تنخا ( Das tanxā ) : تنها و بی کس .

۳- لندهور ( Landə hur ) : دراز بی مصرف .

۴- جندره جلاخن ( Jəndərə jəlāxən ) : شلخته ، بد لباس .

۵- علم بندی ( Alam bendi ) : آذین بندی مساجد و تکایا .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- فرار کردن  دوشته    davašte 
فرار کننده   اوه دوز   ava davaz
، دوشته پا   davašta pā
فراری دادن  دوازنده  davāzənde
فراری دهنده اوه دوازن 
   ava davāzən
2- در رفتن   جیوشته       jivašte   
در رفته       اوه جیوز   ava jivaz
در کردن      جیوازنده  jivāzənde
درکننده    اوه جیوازن
      ava jivāzən
3- مردن،درگذشتن   مرده  marde 
 درگذشته    اوه مر       ava mer
4- کشتن    کشته           kəšte    
کشنده       اوه کش     ava kəš  
کشته شده   اوه مر     ava mer
     "         کشته به   kəšta ba
5- دمیدن،فوت کردن    فو دکرده
      fu dakarde
دمنده،فوت کننده   فوئه دکر 
   fua dakar
#گردآورنده_مریم_محسنی132
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- درمان کردن    رچ آکرده
    rəč ākarde
درمان کننده  رچه آکر reča ākar
درمان شدن    رچ آبه      rəč ābe
درمان شونده  رچ آبه      reč āba
   "             رچه آبه   reča ābə
2- زن گرفتن  ژن برده  žen barde
زن گرفته      ژنه بر      žena bar
3- زن دادن   ژن دوئه     žen due 
زن داده       ژنه ده         žena da
4-شوهر کردن  شو کرده šu karde
شوهر کرده     شوئه کر    šua kar
5- ازدواج کردن   ایسمار خونده 
ismār xunde    
عاقد  ایسماره خون
ismāra xun
ازدواج کننده   ایسمار خونده
ismār xunda
#گردآورنده_مریم_محسنی133
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۱ 


۱- پیگر و پنه ( Pigeru pena ) : برداشتن و گذاشتن .

اشتن پیگر و پنه زونو ( Əštan pigeru pena zunu ) : 

به مسئولیتش واقف است .

۲- ارش کرده ( Arəš karde ) : برش آرایشی لباس .

شکه پره بی ارش کرده ( Šəka para bi arəš karde ) :

کج و معوج کت پشمی را باید گرفت / آرایش / برش کرد .

۳- جزغاله ( Jəzqāla ) :  سیاه سوخته بر اثر برشته شدن زیاد .

وییره آتشی دومه جزغاله کرده ( Viyara ātaši duma jəzqāla karda ) :

آتش زیاد دمبه را سیاه سوخته کرده است .

۴- وره گوله ( Vara gulla ) : گلوله ی برف .

آوه ور ( Āva var ) : برف آبکی . 

وره مزا ( Vara məzā ) : برف بازی .

وره چا ( Vara čā ) : چاه برف ذخیره ی تابستانی .

۵- بی چنگ و مشت ( Bi čəngu məšt ) : بی دست و پا .

بی چنگ و مشته ( Bi čəngu məšta ) : بی دست و پاست .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۲


۱- بجار ( Bəjār ) : مزرعه ی برنج /  برنجزار .

۲- بجاره سر ( Bəjāra sar ) : سر برنجزار / سر مزرعه ی برنج .

۳- بجاره کار ( Bəjāra kār ) : کار در مزرعه ی برنج / برنجزار .

۴- بجاره کیله ( Bəjāra kila ) : محدوده ی کوچک برنجزار .

۵- بجارگا ( Bəjār gā ) : چند محدوده ی کوچک برنجزار .

۶- بجاره مرز ( Bəjāra marz ) : مرز مزرعه ی برنج .

۷- برزه بری ( Bərza bəri ) : دروی برنج .

۸- درز ( Darz ) : شالی / کاه همراه با شلتوک .

۹- گوچین ( Gučin ) : آلت چوبی برنج کوبی .

 وسیله ای که با آن شلتوک را از کاه جدا می سازند .

۱۰- کره چی ( Kəre či ) : کارگر زن مزد بگیر در شالیزار .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۳ 


۱- چمه دیل شه ( Čəmə dil ša ) : دلم رفت .

۲- چمه دیل دلکه ( Čəmə dil dalaka ) : به دلم افتاد / دلم پاره شد .

۳- دیل به دیل را داره ( Dil ba dil rā dārə ) : دل به دل راه دارد .

۴- دیل پیسته ( Dil pista ) : دل خواسته / دلخواه .

۵- دیل کور ( Dil kur ) : نگران  ، کور دل .

۶- چمه دیل آو آبه ( Čəmə dil āv āba ) : دلم آب شد .

۷- دیل آدیی ( Dil ādaey ) : همراهی / پشتیبانی / جرات دادن .

۸- دیل سبوری ( Dil saburi ) : شکیبایی .

۹- دیله گله ( Dila gəla ) : تنها دل  / یکتا دل .

۱۰ - ای دیل ( Ei dil ) : یکدل .

# گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۲

۱-کوره سو ( kura su) 
روشنایی بسیار کم۰
۲-کوره غو (kura qu): 
جغد۰
۳-کال  ( kāl): خام۰

۴-کاله (kāla): اولین
شیر گاو وگوسفند تازه
زاییده۰
۵-کولو ( kulu): کولوخ۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۴


۱- سر ویکو ( Sar viku ) : سرکوفت .

ای سرویکو مژن ( Ay sar viku mažan ) : به او سرکوفت نزن .

۲- تلکه ( Talaka ) : باج / سرکیسه .

اه خا ته کو تلکه بکره ( A xā tə ku talaka bəkarə ) :

او میخواهد سرکیسه ات کند .

۳- دس به سر ( Das ba sar ) : سرگرم کردن / دنبال نخود سیاه فرستادن .

از ای دس به سر کردمه ( Az ay das ba sar kardəma ) :

من سرگرم اش کردم / دنبال نخود سیاه فرستادم اش .

۴- سره کلافه ( Sarə kalāfa ) : سرنخ .

چمه سره کلافه اوی آکرده مه ( Čəmə sarə  kalāfa avi ākardama ) : 

سر کلاف ام / سر نخ ام را گم کرده ام . 

۵- سر و گوش آو دوئه ( Saru guš āv due ) : کاشف به عمل آوردن .

از کم و کیف با خبر شدن / تحقیق کردن منظور است .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۵


۱- پاشوره سنگ ( Pāšura səng ) : سنگ پا .

۲- بود ( Bud ) : فراوانی محصول .

اوسال چمه بجار بود به ( usāl čama bəjār bud ba ) :

امسال مزرعه ی ما محصول فراوانی آورده است .

۳- خفه ( Xafa ) : عبوس / گرفته .

هوا خفه یه ( Havā xafaya ) : هوا گرفته است .

۴- راوه ( Rāva ) : هر چیز شل و آبکی / ماده شلی که نم پس دهد .

دشاوه گوله راوه کره ( Dəšāva gula rāva karə ) :

خمره ی دوشاب نم می کشد .

۵- ایماله ( Ei māla ) : شیاف .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

سره انگوره غوشه
(səra angura quša)
خوشه انگور سرخ
گویش_ماسال_مریم_محسنی

هوا سرده زمینی شخته کرده 
خبر اومه یاری مخمل دکرده
 سِره مخمل چمن مخموره دلبر 
اشته شه زاد گی مشهوره دلبر
 دستون قدیمی زلیخا صبا

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۶


۱- گرش (Gerəš ) : فشار قبر .

کربلا خاک گرش نداره ( Karbəlā xāk gerəš nedārə ) :

خاک کربلا فشار قبر ندارد .

۲- لس دخس ( Ləs daxəs ) : کسی که پوستش از کتک خوردن ،

کلفت شده باشد .

چه جان لس دخسه ( Če jān ləs daxəsa ) : پوست کلفت است .

۳- خردنه کار ( Xərdana kār ) : کارنده ی بچه / پدر . 

خردنه زا ( Xərdana zā ) : زاینده / آورنده ی بچه / مادر  .

چه اوه کار و اوه زا گوری آتش بیگره که نوعی 

دشنام ونفرین است ( Če ava kāru ava zā guri ātaš bigerə ) 

۴- برزخ آبه ( Barzax ābe ) : عصبانی شدن .

مه را برزخ آبه ( Mə rā barzax āba ) : برای من عصبانی شد .

۵- تنگه حفصله ( Tanga hafsala ) : کم حوصله .

خوبه تنگه حفصله مبم ( xuba tanga hafsala mabam ) :

خوب است کم حوصله نباشیم .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۳

۱-زیینگه (ziyanga): 
غروب بسیار سرد۰

۲-زکرمه ( zəkərma): 
اخم کردن ۰

۳-زقیسته ( zəqista): 
زرد وبادکرده-آدم نحیف
و چهره زرد شده۰

۴-زرده دیم (zarda dim):
صورت زرد۰

۵-زونو ( zunu): می داند
زونو (zunu): زانو۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenaeh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۴

۱-پتارچی (petār či): 
غارتگر-تاراج گر۰

۲-پتاوه (petāve): 
طاقت آوردن۰

۳-پسنه (pasna): تکه
هیزم نم سوخته۰

۴-پساچین ( pasā čin):
آخیرن میوه- به آخرین
فرزند هم گفته میشود۰

۵-پور (pur): لبریز-پر۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۷


۱- کم ( Kam ) : کدام .      کم وری ؟ ( Kam vari ) : کدام طرف ؟ .

کم را ؟ ( Kam rā ) : کدام راه ؟ .    

 کم اسب ؟ ( Kam asb ) : کدام اسب ؟ .

کم کار ؟ ( Kam kār ) : کدام کار ؟ .

۲ - شی ( Ši ) : مثل / مانند .

چه شی ( Če ši ) : مثل / مانند او .

گاشی ( Gā ši ) : مثل / مانند گاو .

آو و آوتاوی شی ( Āvu āvtāvi ši ) : مثل / مانند آب و آفتاب .

۳- شه مال ( Ša māl ) : رفتنی / مردنی .

۴- وج ( Vaj ) : راست .

بی وج ( Bi vaj ) : ناراست .

ام داز چمه دسی را وج نی ( Əm dāz čəmə dasi rā vaj ni ) :

این داس راست / جور دست من نیست .

۵- رفا ( Rafā ) : منتظر .

اشته رفا مونوم ( əštə rafā munum ) : منتظرت میمانم .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۸


۱- خله آرس (xəle āras ) : فاصله ی صدا زننده و شنونده .

چمه کو دا شمه کو خله آرسه ( čama ku dā šəma ku xəle ārasa ) :

 از کوه ما تا به کوه شما صدا می رسد .

۲- آو درس ( āv daras ) : زمینی که آب در آن جمع شود .

۳- آو سونور ( āv sunur ) : دریچه ی تقسیم آب .

۴- آتشه مجاز ( ātaša məjāz ) : بد خلق .

۵- آوتاو آکرده( āvtāv ākarde ) : آشکار کردن  اصطلاحی است .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۰۹ 


۱- آوتاوی ( Āvtāvi ) : اصطلاحا نمایان / آشکار .

هلا آوتاوی مبن ( halā āvtāvi mabən ) :

 حالا خودت را آشکار نکن .

۲- چم ایار ( čem ayār ) : تخمین .

۳- اولار ( ulār ) : کهن ، قدیم .

اولارسال (ulār sāl ) : سالها پیش . 

۴- اوزنه ( evezənə ) : هوو .

۵- پاپی ( pāpey ) : پی گیر .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

تنخا دزدی که دارو ند ار آدمی بره وآدمی به فلاکت راسنه و ادمی بی معریفت سازه، نادر امده فیکر وخییاله
 شمه دشبند شمه که دیله وشمه دیلی دیله وشمه  کچ وپوچه  فیکری دیله کو دریه ،، شمه وامه  اول بی اشتن بندی بدیم  ،
  اول بی چمه وشمه داور ووری و اوضاع اوالی و حوالی آوشکنم ، اگه بخایم چمن  تنی رچ آکرم وچمن روانی سغ و سالیم  بدارم وبداره   چمه وشمه رو بی  درمون بوبو ورچ آبو  دا بشایم خاسه وبی غرصه فیکر بدارم وبداره 
 صبا🌺🌺🌺🌺🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۰


۱- پاجوش ( Pājuš ) : نهال بر آمده از ریشه ی درخت .

۲- پته ( pəta ) : کسی که در بیان بعضی از حروف دچار مشکل میشود .

مانند معلمی که به دانش آموزانش میگفت : 

« من اگر میگویم انف ( Anef ) ، شما نگویید انف ( Anef ) ، 

شما بگویید انف ( Anef ) .»

که منظور آقا معلم الف ( Alef ) بود . 

پته ( Pata ) : پخته .                پته ( pate ) : پختن .

۳- پرده ( parda ) : شرم ، حیا .

بی پرده ( bi parda ) : پر رو ، بی حیا .

۴- پره نش ( para nəš ) : آنکه در حاشیه کشور سکونت دارد  / مرز دار .

۵- پس پسکی ( pas pasaki ) : عقب عقب رفتن 

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۱


۱- پشت آبند ( peštābend ) : آنچه بر پشت می بندند / کوله پشتی .

۲- کلان ( klān ) : ریختن / انداختن .

پوست کلان ( pust klān ) : پوست اندازی .

موکلان ( mu klān ) : موریزی .

۳- تونه ( tuna ) : زمین پست . تون ( tun ) : پایین .

۴- تته پته ( tətə pətə ) : لکنت ناشی از ترس .

۵- تره خاش ( tara xāš ) : غضروف .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۵

۱-ای سره کرده(Ei sara karde): 
یک سره کردن۰

۲-سرچاکن کرده ( sar čākən karde):
سرشکن کردن۰

۳-سری کوله کرده ( sari kula karde):
سر به زیر انداختن و
هیچکس توجه نکردن۰

۴-سراو کیله گا دوسته (sarāva kila  gā davaste): کارتمام 
تمام شده ای را دوباره
 شروع کردن ۰

۵-سیله آو ( sayla āv): سیلاب۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#کتابهای_تالش 
#بیداری_تالشان

گاهی اوقات شنیده می شود که تعدادی از تالشان نسبت به تاریخ ، فرهنگ و زبان خود بیگانه شده اند و می گویند این زبان تالشی به چه درد ما می خورد ؟!؟! اگر این گونه افراد نسبت به تاریخ و زبان کُهن خود آگاهی و سواد کافی داشتند باز هم این سخن را می گفتند ؟؟!! چرا که در آگاهی دانایی است و در ناآگاهی نادانی است . 
اگر تاریخ و زبان کُهن قوم تالش بی اهیمت است پس چرا صدها نویسنده خارجی و داخلی درباره تاریخ و زبان تالشی صدها کتاب نوشته اند ؟!! 
اگر هر خانواده تالش چند جلد از این کتاب ها را در خانه خود داشته باشد و این کتاب ها را مطالعه کنند و نسبت به تاریخ و فرهنگ و زبان کُهن خود آگاهی داشته باشند ، دیگر هیچ تالشی با فرهنگ و هویت خود بیگانه نخواهد بود و آن را کوچک نخواهد شمرد .!! 
از فرهنگ و هویت خود پاسداری کنید..!!

مراکز تهیه کتاب های تالش : 
1 – آستارا : خیابان فارابی ، کتاب فروشی و نوشت افزار رومینا 

2 – تالش ( هشتپر ) : کتاب فروشی اندیشه و کتاب فروشی جامعه نگر 
https://t.me/Andishe_talesh

https://t.me/JameeNegar

3 – رشت : دفتر نشر فرهنگ ایلیا 
https://t.me/NFilia

ارسال برای همه تالشان

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۲


۱- تک ( tak ) : پهلو / تهیگاه .

۲- ترنه ( tərna ) : شکم .

۳- تلخوم ( təlxum ) : سقف دهان .

۴- جابه جا کرده ( jābajā karde) : نظم دادن / مرتب کردن .

۵- جیک و پوک ( jik o puk ) : ساخت و پاخت .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۳


۱- گو درن ( gav daran ) : سخنی غیر از سخن اصلی پیش کشیدن .

۲- گو به سر ( gav ba sar ) : از سخن اصلی دور شدن .

۳- گو گو ( gav gav ) : گفت و شنود / گفتگو .

۴- گومبز ( gumbaz ) : گنبد .

۵- گرگنس ( gərgənəs ) : بی قواره / بد شکل .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

❤️گذشته ها وخاطراتش رو از یاد نبریم


 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۴


۱- وشتلی واز ( vaštli vāz ) : پریدن از روی وجد .

وشت ( vašt ) : وجد .

۲ - نکره ( nakara ) : بی ریخت .

۳- مله مس ( məla mas ) : وارفته و بیحال .

۴- نک و نوک ( neku nuk ) : دو دلی .

۵- مایه فاک ( māya fāk ) : کیسه ی شنای ماهی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تابش_جنوبی_۲۱۵ 


۱- ماره ( māra ) : مایه / نطفه .

ماست شیله چه ماره کم به ( māst šila če māra kam ba ) :

علت شلی ماست از کم بودن مایه ی آن است .

۲- کناره مج ( kanāra məj ) : حاشیه گزین / تک رو .

۳- خرک ( xarak ) : شپشک برنج .

۴- خشکه سلا ( xəška salā ) : تعارف خشک و خالی .

۵- خره ( xara ) : طنابی که از یوغ به گاو آهن متصل است .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

چمونم  راکو  دشته نا میشه یار
چموشم پاکو دشته نا میشه یار
هنی زمه    دیلی   گردم   اکرده
کیتاوی لاکو  دشته نا میشه یار


زرتشت  فتحی


 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۶


۱- فیچ ( fič ) : چانه .

۲- ویزما ( vizmā ) : رقص پهلوانی .

وج و ویزما ( vaju vizmā ) : رقص و نمایش قدرت پهلوانی .

۳- ویترک ( vitrak ) : حمله ی ناگهانی .

۴- غنیم ( qanim ) : دشمن طبیعی .

۵- قربونه ما ( qərbuna mā ) : ذیحجه / ماه قربانی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۷ 


۱- دوره شر ( dura šar ) : دور دست  .

۲-  خه یور ژن ( xəy var žen ) : جاری .

۳- یارسته ( yārəste ) : جرات داشتن .

۴- غورت ( qurt ) : بلعیدن لقمه / جرعه .

۵- پزگه ( pazga ) : جرقه ی آتش / اخگر .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

آموزش زبان تالشی 

جملاتی به زبان تالشی – گویش شمالی ( منطقه آستارا )

1 – اِشتِه نوم چیچِه ēštē num čiče : نام تو چیست ؟
چِمَن نوم دانیالِه  čēmân num dāniyāle : نام من دانیال است . 

2 – اِشتِه کِف چوکِه ēštē kef čoke : حال تو خوب است ؟
هو چِمَن کِف چوکِه ho čēmân kef čoke : بله حال من خوب است .

3 – تِه بَه کی یویش ژی یِدَه tē bâ kiyoyš žiyeda : تو در کجا زندگی می کنی ؟
آز اوستورودَه ژی یِه دَیم āz ostorodâ žiyedaym  : من در آستارا زندگی می کنم .

4 – تِه کوورَژیش tē kuvrâžiš : تو اهل کجا هستی ؟ تو کجایی هستی ؟ 
آز تِهرون نِژیم āz tehronnēžim  : من تهرانی هستم .

5 – آرمین کی یو بش شِه ārmin kiyo bēšše : آرمین کجا رفت ؟ 
آرمین بِش شِه بَه تِهرون ārmin bēšše bâ tehron : آرمین رفت به تهران .

6 – آرمین کای نی بامای ārmin kâyni bâmây : آرمین کی ( چه وقت ) می آید ؟ 
آرمین امروژ تِهرونو کو بامای ārmin ēmruž tehrono ko bâmây  : آرمین امروز از تهران می آید .   

7 – اِمروژ هَوو چوکِه ēmruž hâvo čoke : امروز هوا خوب است .
هو امروژ هَوو هَی شی یِه ho ēmruž hâvo hâyšiye : بله امروز هوا آفتابی است . 

8 – اِشتِه کَه کی یو ēštē kâ kiyo : خانه تو کجاست ؟
چِمَن کَه اُستورودَه čēmân kâ ostorodâ : خانه من در آستارا است .

9 – اِشتِه کو چی چِه ēštē ko čiče : کار ( شغل ) تو چیست ؟
آز بوزوردایم کو کاردَه âz bozordâym ko kârdâ : من در بازار کار می کنم . 

10 – تِه چوکَه اودَمیش ، خِدو تِه دی یَه بِدَه ، تِه بَه خِدویم داسواردَه . 
 tē čokâ odâmiš , xēdo tē diya bēdâ , tē bâ xēdoym dâsvârdâ 
تو آدم خوبی هستی ، خدا تو را نگه دارد ، تو را به خدا می سپارم .
داستِه نِداژه ، بژی یویش dâstē nēdâžē , bēžiyoyš 
دستت درد نکند ، زنده باشی ( برای سپاسگزاری ).

تلفظ صوتی این جمله های تالشی در پست بعدی آمده است . ( ض – ط ) . 
👇👇👇
منبع:ک.تاریخ آستارا

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۸ 


۱- ویرشکویه ( virəškuye ) : رو به پایین شکافتن .

۲- پرشکویه ( perəškuye ) : رو به بالا شکافتن .

۳- درشکویه ( darəškuye ) : رو به داخل شکافتن .

۴- پرکنش ( parkənəš ) : رعشه / لرزه .

۵- آرس ویرس ( āras viras ) : رسیدگی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۱۹ 


۱- جیمرده ( jimarde ) : خوابیدن و رگ به رگ شدن دست و پا .

۲- دمرده ( damarde ) : غرق و خاموش شدن .

۳- ویمرده ( vimarde ) : مردن و پایین رفتن .

۴- جما شه ( jəmā še ) : از جا در رفتن .

۵- دترانده ( datrānde ) : با فشار راندن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۰


۱- سک و سو ( səku su ) : رونق .

۲- وست بو ( vast bu ) : به اندازه / به قدر کافی .

۳- هلالییت ( halāliyat ) : رضایت خواستن  .

۴- کردکار ( kərdəkār ) : رفتار .

۵- دسه سری ( dasa sari ) : با دست کسی یا چیزی را بردن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

درود یاران واژه نگار تالش جنوبی لطفن پیشنهاد معنایی

 واژگان پست زیر را اعلام بفرمایید ممنون و متشکر 

ارادتمند فدایی

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_

۱- آتارنده ( Ātārənde ) : 

۲- پتارنده ( Petārənde ) :

۳- جیتارنده ( Gitārənde ) : 

۴- دتارنده ( Datārənde ) :

۵- ویتارنده ( Vitārənde ) :

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۶

۱-آوسا (āvsā): آب زدن۰

۲-آواکشه (āv ākaše): 
آب کشید۰

۳-آودوئه ( āvdue): 
آب دادن۰

۴-آوازنده (āvāzənde):
جداکردن۰

۵-آوَشتَه (āvašta): جدا
شد۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۷

۱-آرس ( āras): برس-
کمک کن۰

۲-آرسهِ (ārase): به
داد کسی رسیدن۰

۳-آده (āda) بده۰

۴-آدوئه (ādue): 
دادن۰
۵-آبند (ābənd) از
بالا ببند۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

شمه خردَنون تالشی آموجَه


به فرزندانتان #تالشی یاد بدهید


 🌺کانال واجه واج🌺

دوم اسفند
روز جهانی زبان مادری
گرامی باد


شمه #تالشه نه نه اون تاک وتنخا پس مَهَرزَن

مادران تالشی خود را تنها نذارید


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

🌹دوم اسفند روز زبان مادری🌹
🌹چمه خردنون نه تالشی بوایم  دا چمه مهروون و نازینه ننان زوونی ویر مبرکرم
čama xərdanun na tāləši bəvāyam dā čama meravun u nāzayna nanan zuvuni vir mabarkaram🌹
با فرزندانمان تالشی صحبت کنیم تا زبان مادران مهربان و نازنینمان را از یاد نبریم🌹
و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

دوم اسفند
روز جهانی زبان مادری
گرامی باد


شمه #تالشه نه نه اون تاک وتنخا پس مَهَرزَن

مادران تالشی خود را تنها نذارید


🌺کانال واجه واج🌺

ننه زوبونی آموته واینه 
 لوئه کرده گردی آدمون
 حقه🌹
بختره که شمه خردنون
،شمه آوندآرسونه تالشی
لوئه بکره🌹
 nana zubuni āmute u ayna lua karde haq gərdi ādamuna bextara kə šəma xərdanun u šəma āvənd ārasuna tāləši lua bəkara🌹
حرف زدن وآموختن 
زبان مادری حق تمام 
مردم است🌹
بهتراست بابچه های 
شما وفامیلین دورو
نزدیکتان تالشی حرف
 بزنید🌹
دوم اسفند روز جهانی
 زبان مادری گرامی
 باد🌹
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

وره روزی 
تالشه پنیری نه
چاشته هری
لَذَتی داره اشته را
 مَوا
و مَدَفرس...

🌺کانال واجه واج🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۸

۱-آکلاونده (āklāvənde): 
تکرار کردن۰

۲-آبره( ābre): سرخ کن۰

۳-آ مه سون( āmasun): 
نسوزان۰
۴-آنوئه ( ānue): وصل 
کردن-مماس کردن۰

۵-آوینا ( āvinā): نشان
بده
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۹

۱-درم ( dərem): پول 
نقدی که خانواده داماد
پیش از عروسی برای
 خریدن جهیزیه  به
خانواده عروس می دهد۰

۲-دَپرکِه (daparke): ازجا
تکان خوردن ناگهانی۰

۳-دَتاو (datāv): بتاب
دَتاوه (  datāve): 
تابیدن
۴-دَرزن ( darzən): سوزن۰

۵-دَکاره ( dakāre): به هم
زدن-دوبه هم زن 
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

#vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۱


۱- آوشته ( āvašte ) : جدا شدن .

۲- پوشته ( pevašte ) : به بالا پریدن .

۳- جیوشته ( jivašte ) : رها شدن .

۴- دوشته ( davašte ) : فرار کردن .

۵- رووشته ( ruvašte ) : فرو شدن .

۶- گروشته ( gərvašte ) : در رفتن .

۷- ویوشته ( vivašte ) : به پایین پریدن .

۸- دکلهیسته ( daklehiste ) : ریختن و خراب شدن .

۹- آزریسته ( āzeriste ) : جرخوردن  .

۱۰- پزریسته ( pezeriste ) : پاره شدن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۲


۱- سرکرده ( sarkarda ) : رهبر / پیشوا .

۲- سر آدویه ( sar āduye ) : ول کردن حیوان .

۳- پر آدویه ( par āduye ) : پر دادن پرنده .

۴- رونده ( runde ) : راندن .

۵- ورده ( varde ) : آوردن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۳

۱- آپشته ( āpəšte ) : به بالا کوباندن .

۲- پبشته ( pebəšte ) : پیچاندن .

۳- جیپشته ( jipəšte ) : از زیر کوباندن .

۴- دپشته ( dapəšte ) : به داخل کوباندن .

۵- ویپشته ( vipəšte ) : به زیر کوباندن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واحه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۴


۱- مرده پسو ( Marde pasu ) : پس از مرگ .

مرده ( Marde ) : مردن .        مرده ( Marda ) : مرد ، مرده .

۲- موغور ورده ( Muqur varde ) : اقرار گرفتن .

موغور اومه ( Muqur oma ) : اقرار کرد .

۳- دپرکیسته ( Dapar kiste ) : از خواب پریدن .

دپرکیسته / دپرکه ( Dapar kista / Daparka ) : از خواب پرید .

۴- پسه کله ( Pasa  kalla ) : قسمت عقب سر آدم .

سنگ چه پسه کله گینه ( Səng če pasa kalla gina ) : 

سنگ به پس سرش اصابت کرد .

۵- نویشو ( Nevišu ) : فرو نمی رود .

دنشو ( Danešu ) : فرو نمی رود .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۵ 


۱- آکرده ( Ākarde ) : باز کردن .

۲- پکرده ( Pekarde ) : به بالا راندن .

۳- جیکرده ( Jikarde ) : گستردن / پهن کردن .

۴- دکرده ( Dakarde ) : پوشیدن / به داخل راندن .

۵- ویکرده ( Vikarde ) : به پایین ریختن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۶ 


۱- جیبو ( Jibu ) : به دنبال / پس از .

چه به جیبو ای خردن هم داره
 ( Če ba jibu ey xərdan ham dārə ) :

پس از او یک فرزند هم دارد .

۲- جیبه ( Jibe ) : پاپیچ .

هده ای جیبه ( Hada ay jiba ) : آنقدر پاپیچش شد .

۳- جیرییا ( Jiriyā ) : پهن بود / گسترده بود .

۴- دبه ( Daba ) : ریخته شد .       
          دبه ( Dabe ) : ریخته شدن .

۵- آبه ( Āba ) : باز شد .           
              آبه ( Ābe ) : باز شدن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۷

۱- کشه بن ( Kaša bən ) : زیر بغل .


۲- کشه آگته ( kaša āgete ) : در آغوش کشیدن .


۳- ام گله ( Əm  gəla ) : این یکی .


۴- ای گله  ( Ay gəla ) : آن یکی .


۵- کم گله ( Kam gəla ) : کدامیک .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۸ 

۱- ولا ( Vəlā ) : پخش .

برز اگه ویبو ولا آبو ( Bərz aga vibu vəlā ābu ) :

برنج اگر بریزد پخش میشود .


۲- پرت ( part ) : سقوط ناگهانی  / دور افتاده .

چتی کو مومکینه پرت آبم  ( Čətiku mumkina part ābam ) :

ممکن است از صخره سقوط کنیم .

پرته جگایی کو نوئه ( Parta jəgāey ku nua ) :

در جای دوری قرار گرفته است .


۳-پومش / پونش ( Pumeš /Puneš ) : پشه .

سییا مش ( Siyā meš ) : مگس .

عسله مش ( Asala meš ) : زنبور عسل .

زرزنگ ( Zarzang ) : زنبور وحشی .


۴- ترف ( Teraf ) : ترب .         گزر ( Gazar ) : هویج .


۵- خون دمیر ( Xun damir ) : خون مردگی .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۲۹


۱- ام سر اه سر ( Əm sar asar ) : حل و فصل کردن / فیصله .

۲- پترکه چم ( Petraka čem ) : چشم دریده / بی شرم و حیا .

۳- اشتنی ( Əštani ) : خودی .

۴- ایشتنی ( eyštani ) : برخاستنی .

۵ - نشتنی ( Nəštani ) : نشستنی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۰


۱- خردن / بله ( xərdan/Bala ) : فرزند .


۲- نوه ( Nava ) : فرزندِ فرزند .


۳- نتیجه ( Natija ) : فرزندِ فرزندِ فرزند .


۴- نبیره ( Nabira ) : فرزندِ فرزندِ فرزندِ فرزند .


۵- نوینده ( Nevinda ) : فرزندِ فرزندِ فرزندِ فرزندِ فرزند .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .‌

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- بسته نوئه (basta nue): شرط گذاشتن
ایله یخ در بهشت بسته بنیم هر کسی ام چتی زودتر پشو
ila yax dar behešt basta bənayam har kasi əm čəti zudtar pešu 
یک شربت شرط ببندیم به کسی که از این سنگ بزرگ زودتر بالا رود.
2- دنه له له (dana lala): سوژه ، حرفی که بر سر زبان ها بیفتد،
 خوردنی و هله هوله
چه بلکه خلکی را دنه له له به
če balake xalki rā dana la la ba
افتادنش شایعه ای تو دهان مردم شد.
ایته دنه له له شو نیشینی را ویگه
ite dana la la šavnišini rā vigeram 
کمی هله هوله برای بعد از شام بگیریم
مترادف له له la la ، شو نیشینه لوئه
3- گا ویرآکر (gā vir ākar): لا ابالی و بی مسئولیت و بیکار که با کارهای بیخود خود را سرگرم می کند
4- اشتن دار (əštan dār): صبور
اشتن داره آومی یه
əštan dāra ādamiya
آدم صبوری هست
5- مله آدمن (malla ādamen): اهالی محل
ام مله آدمن ویشتری ایسبی روشونینه
əm malla ādamen vištari isbi rusunina
اهالی این محل اکثرا سفیدند
#گردآورنده_مریم_محسنی 134
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- چرکین (čərkin):کثیف،آلوده 
برون برشی اشتن چرکین آمه که
berun barši əštan čərkin āmaka
بیرون رفتی خودتو کثیف نکن
2-کوچ،که کوچ (kuč،ka kuč): خانوار
ام مله چده که کوچ داره
ام مله چن کوچ داره
em malla čada ka kuč dārə
əm malla čan kuč dārə
این محل چند خانوار دارد
3-سالت (sālat): چهره
 چه سالت وشه
če sālat vašə
چهره اش برق می زند
4-توازنده (təvāzənde): تبعید کردن،پرت کردن
نبو زونوسته ای شون کا توازنده
nebu zunuste ay šun kā təvāzənda
نمیشود فهمید او را به کجا تبعید کردند
5- بوناره (bunāra): اساس،زیربنا
  چه بوناره ته نوئه
če bunāra tə nua
موسسش شما بودید
#گردآورنده_مریم_محسنی 135
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-کرکره (kar kare): یک چیزایی، خیلی کم
کرکره ویرم آ
kar kare virəm ā
خیلی کم یادم میاد
2-تلکه (talaka): کمی
تلکه ای ویرها بیمه
talakayi virəha bima
کمی متوجه شدم
3-نای لجن (nāylajan): خیلی کم
نای لجن ویرها بیمه
nāylajan virəhā bima
خیلی کم متوجه شدم
4- ای ته (i te)= ای تیه(i tiya): کمی
ایته مه آده
i te mə āde
کمی به من بده
5-بیجی ته= تیه (biji te)، میجی ته =تیه (miji te): کمی
بیجی ته (میجی ته) مه آده
biji te (miji te)mə āda
کمی به من بده
#گردآورنده_مریم_محسنی 136
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۱


۱- بند و براز ( Band u barāz ) : باز و بست .

براز ( Barāz ) : باز ، گشاد  .               بند ( Band ) : بست .

چه دن بند و براز نداره ( Če dan band u barāz nedārə ) :

دهانش باز و بست ندارد .


۲- تف ( Taf ) : تب .

خردنی تف نچکه ( Xərdani taf nečakə ) : 

تب بچه پایین نمی آید .


۳- چاک / براز ( Čāk / Barāz ) : باز ، گشاد ، نیکو ، شایسته .

برش چاک ژنده ( Barəš čāk žanda ) :

 درب را گشود / درب را چارطاق کرد .

حالر چاکه ؟ ( Hālər čāka ) : حالت خوب است .؟
 ‏

۴- سر براز ( Sar barāz ) : سرفراز ، شایسته .

سربرز ( Sar barz ) : سربلند ، سرخوش .

۵- پر و پا ( Par u pā ) : حدود تقریبی .

چه سند هم پر و پایه ( Če sənd həm par u pāya ) : 

سنش در همین حدود است .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واحه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۲

۱- گله گله ( Gəla gəla ) : یکی یکی .

تا به تا ( Tā ba tā ) : یک به یک .

تک به تک ( Tak ba tak ) : پهلو به پهلو .

۲- ور وره ( Var vare ) : یکطرفی .

۳- پش پشه ( Pəš pəše ) : کجکی .

۴- درخونه ( Darxuna ) : خانه ی ارباب / سرای خان .

۵- خداراخونی ( Xədārāxuni ) : خدایا خدایا کردن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_ماسال137
1- آتاره (ātāre): کندن،خراش دادن
شکل منفی فعل 
آمه تار(āmatār)،مآتار (maātār)
نکن،خراش نده
2- برده (barde):بردن
شکل منفی فعل مبر(mabar)،مبه(maba)
نبر
3- ویکرده (vikarde):ریختن
شکل منفی فعل
مویکر (mavikar)
نریز
4-چم داشته (čem dāšte): انتظار کشیدن
شکل منفی فعل
 چم مدا (čem madā)
 منتظر نباش
5- دس آسوئه (das āsue):لمس کردن، دست زدن
شکل منفی فعل 
دس آمه سا (das āmasā)،دس مآسا
دست نزن
#گردآورنده_مریم_محسنی137
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

‎‌‌‌‌‌‌ ‌‌‌‌
#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- کشک آبه (kašk ābe): جو گرفتن
شکل منفی فعل
کشک آمب/ آمبه (āmab/ āmabe)
جو گیر نشو
2- جیگا دوئه ( jigaā due): پنهان کردن
شکل منفی فعل
جیگا مده (jigā mada)
پنهان نکن
3-جیخته (jixəte): پنهان شدن
شکل منفی فعل
مجیخس (majixəs)
پنهان نشو
4-تکو هرده (taku harde): تکان خوردن
شکل منفی فعل
تکو مه (taku ma)
5-لیشته (lište): لیسیدن
شکل منفی فعل
آمه لیس (āmalis)،ملیس (malis)، دمه لیس (damalis)،مدلیس (madalis)
لیس نزن
#گردآورنده_مریم_محسنی138
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۳

۱- آتارنده ( Ātārənde ) : پاک کردن از بالا .

۲- پتارنده ( Petārənde ) : روبیدن و تاراج کردن .

۳- جیتارنده ( Gitārənde ) : روبیدن از پایین .

۴- دتارنده ( Datārənde ) : جدا کردن و فاصله انداختن .

۵- ویتارنده ( Vitārənde ) : روبیدن و جمع کردن از بالا به پایین .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۴

۱- دس به یک ( Das ba yak ) : بی نظیر .

۲- تونه ریه ( Tuna riya ) : ته بندی .

۳- تک دار ( Tək dār ) : فضول .

۴- دچیکه بر ( Dačika bər ) : پاپیچ .

۵- ده سر ده مک ( Də sar də mək ) : خبر چین .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۵


۱- ای ور و چک ( i var u čək ) : یک راسته .


۲- نیمه جان ( Nima jān ) : نیم رمق .


۳- نیمه په ( Nima pe ) : نیم پخت .


۴- نیمه بره ( Nima bəre ) : نیم برشته .


۵- نیمه ته ( Nima te ) : نصفه ای .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

مهمان کانال واجه واج باشید

تا زبان #تالشی را احیا کنیم

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

دورود چَمَه نازینه برورن و خوئَرن🌹
تالشَه آموجَه‌دَه فیدا‌کاری‌یَه داستان:
هزار و سی‌سد و هفتاد و شیشی  سالی  زمسونی هوا، وییَر سرد و زییَنگَه اِستا، وَر و تیفون و سوجَه وا، چَمَه تالش‌آرا مردۊمی متَرزی ووئَردا. چَمَه شفتی نوجوا مردۊمی کا، تالشَه‌برا حسن امیدزاده، ای گله مدرسَه کو کلاسی پینجون آموجه‌دَه اِستا. حسن خیلی اشتن کار و اشتن دانش آموجون نه خشا. چَن سالی بی که حسنی ختمت آموزش و پرورشی کا دَویَردا، حسن نی هزارون آموجَه‌دَه شی ناجَه داری چاکه آموجه‌دئی اشتَن ولتی خردنون را ببی و اشتَن چمی نه چَوون خش‌وختی بوینی.
اَه زمستونه روزی، هوا خیلی سردا، وختی مدرسَه سبَه شیفتی اولنه موندی آکری زنگ گینه، هَدَه که سراپیشی هوا سردا، غَزری دَمی، هیچ شاگردی کلاسی کو سرا نییاشتَه بَرشَه، همه نَتَه بوخاری داوْرَه گرد آبَه‌ینا، حسن نی دفتری کا اشتن همکارون نه نشتا، کرا چای هَرین و موندی آکرین.
هوا زییَنگه‌یی خونَه خردَنن پَرکیین و سردی کرا دَمرین. نتَه بوخاری گرمی و آلاو هیچ اَوون هالی نِکری، هَه‌ی خونه بوخاری فیتیلَه دا آخر پِکَشَه‌شونا. نت، بوخاری دیله دَبَه پور آبه، ناخَوری وختی بوخاری تَس گِتَه، بوخاری نته جگا ترَکَه و چِه نت تمونی کلاسی کا پِتاخییَه. کلاسی کا دۊ و آتش ویگمارییا، هَمه جگا رَند و دۊ و آتش آتنییا، هنتَه با که چِم چِمی نِوینی، نبی زونستَه بَر کم وَرَه و بَریَه کم وَر. سی گله کیله خردَنن اَه جَهندم‌سرا دیله آتشی مینی کا زیندون بَه‌ینا، هنته که کیلِن جروئه و زاهار کرین، واین: اَقا مودیر جان سیمونَه، اَمه را آرَس، ناخَوری حسنی خردنون جیکله سٚتا مَسَه، اشتن جگا کو جیپرَه رو بَه خردنون زاهار شَه.
هَمه آرَسینَه، ویندشونَه: برامه‌ی! کلاسی پینجی دیله کو، ایله تَنتوری شی آتش، گوله گوله اَی کا بروزٚه، هیچ‌کس نییاری چِه نِزیک شِه، حسنی چِم وختی خردنون کا پِلَکه و چَوون زاهارش مَسَه که واین: دِدِه جان سیمونَه، سیمونه، آقا مودیر جان، اَمه آرَس، سیمونه. حسن کرا تور آبی، نِزونی چِه بی بٚکَره، ای وری اشتن مَردِه نِزیک وینی اَگه آتشی دیله دَلَکه. ای وری سی گله اشتن شاگردون، خاسَه کیلان که اشتن کیلان شی اَوون خش داری، وینی که اَه جَهندم‌سرا آتشی کو کرا سیین، جیزغاله آبین. ای وَری اشتن خردخالی ویرش آلکی که اَگه بٚمِره، چَوون کار بی چه بوبو. حسن ام چَن راهی کا پِمَندا که ناخوری اشتَن را پِچیندشَه. راهی شَه که زونی سَغه جانی نه جیوشته نِشا، راهی شَه که هَلَه مَلَه آدَمن نییارن اَه را و بریسی برشِه. 
حسن دِه زمینی آدمون نِمونی، چمونی که آسمونی فرشتَه آبا، چمونی که بی‌گنا سییاوشه که دٚوارَه زندَه آبَه و آتشی مین کرا دَلَکه. حسن دا وای چه کَرم، اَه آتشه کورَه دیلَه دَتیلَه، آرَسَه شَه خردنون ور، ویندشَه: خردَنن هَمه زلاموردَه و بٚسی‌آسی آبَه‌ینه، زوری نه نفس کَشین، هَمه حسنی پِچیکه‌ینا، حسنی اَوون آروم آکرده، واتشَه: مَترسَن، اَز شمه نجات دَه‌م.
حسنی ای گله، ای گله خردنون کشَه آگِتَه و آتشی کا بَرشَه و بریَه کا سرابرکردشَه و اشتن همکارون دَس آدوشَه، حسنی جانی پوسی تمون تٚلَس کردا چه خلا آتش گِتا،چِه گوشت و پوس و خلا دۊ کری، هَته تاو ووئَردشَه، سوج و درد دِه اَی هالی نِبی، تمون اشتن ویرش آشا. وختی آخرنه خردنی بریَه کا سرا برکردشَه، دِه نفسی اَی را پس آمندَه نییا که جیر و کفا بشی، دِه هیچ زوری چِه جانی درییَه نییا که اشتن آتشَه کلاگا مینی کو دور آکری، هَتَه هزار زور و بلا نَه اشتن بریَه کو سرا بریَندشَه.
خدا دور بٚکَره، هیچ بَینی بَشری خوبه هرگز اَه سییاروزی مَوینه. حسنی خلا تمون تِه چِه جانی گوشت و پوسی کا دَچیکا، چِه دیم و جان زٚز داری، حسنی خلا زوری نه دَکشتشونه، خردنن که آتشی کا جیوشته‌ینا، هنته که برامه‌ی، برامه‌ی، کرین و خدا را دخونین و واین، خدا جان چَمه فیداکاره آموزگاری را آرَس. اَگَه اَقا مودیر مبی امه اسَه همه سییَه‌یمونا.
حسنی سر و دیم تمون تِه آزون لَکا، خیلی مردۊم و همسوئِن وختی آتش و دۊ ویندشونَه، آرَسینه، هَمه حسنی فیداکاری خونه اشتن خردنون زنده بِه را شرمنده‌ینا، تنخا اَی را دٚوادونه کرین و اَی ای گله فرشته زونین، وختی ایمداد‌گرن آتشی ‌دکشه را اومینه، ویندشونه: حسنی گوشت و پوس و خلا یَندی کا دَچیکه، هَته حسنی سییه جانی چَکلتَه تختی سر پِنوشونه و آمبولانسی نه اَی ویمارستون بردشونه.

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

تمونی تالش‌آرا و تمونی ایرونی کا حسنی فیداکاری گوش بَه گوشا شَه، همه اَی را دٚوادونه کرین که خدا اَی شفا بدَه. خردنون دٚوا حسنی را تلکه‌ی آرَسه. حسن، اَه سالی مردِه‌ش نِکردَه بَما دِه حسن آزون لکا، هیچ روکه تیِه سغه جان و سالیمه پوس نِداری. دوکتورون دَه‌بیس دَفا چِه جان و پوسی پرشکا‌آرشکا کردشونه، دا چِه سییَه دیم و جانی کمته آکرن  دا وییرچی بی‌وَج مَبو. چِه بَه دۊمله حسن، زوری نه نایلاجه نفسی کشی. حسنی فیدا‌کاری، تمونی ایرونی کا آوازَه بریَندَه، هَمه جگای کو تالش‌آرا و شفتی آموجه‌دَه فیدا‌کاری لوئه کرین، حسنی فیدا‌کاری، ریزعلی خواجوی فیدا‌کاری کا نی دَویَردَه. حسنی نومی مدرسَه کیتاوون کا نویشتشونه و خاتمی اَی دیلابرَه میدال آدوئَه و مردومی دیلی کا دا همیشه زندَه مَندَه بَما هَتَه که بسِه چَمه داولتییِن اَی و چِه خردخالی دردی برسین و اَی غم بَهرین، کتاهیشون کردَه. خیلیئن واین، اَگه حسنی را ویشته آرَسین و اَی اَلمون دوادرمونی را ببرین، بسکم بخته بشاین اَی دوادرمون کرده.
حسن هَته چَکیل و لکندَه جانی نه چَن سالی دِه زندَه پس مَندِه، بَما هَته درد و سوجون تاو ووئَردشَه، پونزه سال دردش پِتاوَه، چِه اندرون سییا، هَلَه‌ملَه رچ نآبی، تمونی چه مٚز و مواجب چِه دوادرمونی را نبی، چه خردخالی خیلی کوری و سزا کَشه، حسنی را دنیا دِه هیچ مزه‌ی نکری دا هزار و سی‌سد و نودی کو  وختی ای سال دَویَردَه، تاواسونی تیر ما روزی، حسنی نفس وختی ویشَه دِه هیچ نِپرومَه و اشته را ام سکراته زیندگی کو آسوده آبَه.
حسن ام بی‌بفا دنیا کو شَه بَما چِه فیداکاری همیشه زنده پس مندَه اَه روزی وختی حسنی جنازه شفت ووئردشونه، ویشتری شفت و گیلون و تالش‌آرا مردۊم سوگوارینا، همه اشتن کله پَکوفین و  فیغون و زاری کرین، اَه سی گله کیله که دِه پیل آبَه‌ینا، هنتَه که برمین خییال کریش چَوون دَدَه‌یَه که مَردَه، مه را پیله ایفتخاری اسَه که چَمه ایرونی کو، چَمه تالشون کو، چَمَه آموزگارون مینه کا هنتَرَه پیله فیداکاری داشتَه‌مونَه، اومیده‌واریمَه اَه پیلَه مردکی جان‌فیدایی اَمه را، چاکه نماینه‌ی فیداکاری و میره‌وونی کو بوبو که بی دبندی را بدارَم. نِزونم، سییاوشن نی تالشینا یا نینا، بَما زونم چَوون مرام تالشون کو سیفا نییا. چاکه کاری یَه اَگَه ای گله سییاوشونه سوگواری شی، اَی را هر ساله چِه مرده روزی را حسن‌وَشونَه ویرآمون بیگرَم. ناجَه دارم، حسنی خردخال هیچ وخت زیندگی کا تنه‌ساری و ستمه مَبرن و پیله جیگائون آرسن و اشتن زیندگی کا خیر بوینن.     ✍️ شمه رۊکه برا:     رمضان نیک نهاد  🙏🌹

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۶


۱- نیمه شو ( Nima šav ) : نیمه شب .


۲- نیمه ساز ( Nima sāz ) : نیمساز .


۳- نیمه سیر ( Nima sir ) : نیم سیر .


۴- نیمه مر ( Nima mər ) : نصفه جان .


۵- نیمه گرم ( Nima garm ) : نیم گرم .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-گلر گوندی هرده (gəler u gundi harde): قل خوردن
نالبکی چمه دسی کو بلکه گلر گوندی هردشه دا چه مین د پله به
nālbaki čəme dasi ku balaka gəler u gundi hardəša dā če min də pala ba
نعلبکی از دستم افتاد قل خورد،دو نصف شد
مترادف گلر آبه، گلر هرده،گلره هرده
2- شومنات šumnāt= نوم و آوازه داشته(num u āvāza dāšte)=نومدار به (numdār be)،نوم برشه (num barše): نامدار بودن،مشهور بودن 
چه آوازه (نوم و آوازه) دنیا پری یه
če num u āvāza dənyā peri ya
 اسم و رسمش جهانی شده
چرا بوزونوم چه زونوسته مرا شومنات بو؟
čərā buzunum če zunuste mərā šumnat bu?
چرا از آن بدانم ؟دانستن آن برام شهرت میاره؟
*نوم برشه (num barše): نام در کردن برای نام به بدی در کردن هم بکار می رود.
3- بوفروکا (bufrukā): آشپزی سریع 
تاو دلکیره بتی بتی بوفروکا کردره و هردره
tāv dalakira bəti bəti bufrukā kardəra u hardəra
عجله کردی بدو بدو سریع آشپزی کردی و خوردی؟
مترادف پسون آسون کرده
pesun āsun karde
4- دارداکو (dārdāku):دارکوب
دارداکوئه گله تکی صتا دا صب نیشته بخسم
dārdākua gəla təki səta dā səb niyašta bəxəsəm
5- دنیا جیچیک (dənyā jičik): دنیا پرست
دنیا جیچیکه آدمیه، جیچیکه دنیا دومنه پره
dənyā jičika ādamiya,jičika dənyā dumna para
آدم دنیا دوستی هستش، چسبیده به لبه دامن دنیا
#گردآورنده_مریم_محسنی139
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

❤️برای زنده موندن #زبان_تالشی
 دست به قلم🖌 بشید
و واژه های تالشی که بلدید را به اشتراک بزارید📚

برای همکاری در واژه نویسی
عضو بشید👇:
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_کرگانرودی 

1 - پٓلٓنکَهpələnka=  چوبدستی تقریبا یه متری برای پرتاب کردن و ریختن میوه مثل گردو و...

2-گِر Ger= وسیله ایی چوبی برای کشیدن سرشاخه های درختان و چیدن میوه

3- تُخمَخ Tokhmakh = گُرز

4- تَشتَه Tashta= تیشه

#گردآورنده_رضوان_زینعلی


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۷


۱- نیمه خاو ( Nima xāv ) : نصفه خواب .


۲- نیمداشت ( Nim dāšt ) : کارکرده .


۳- نیمه کاره ( Nima kāra ) : نصفه کاره / نیمه کاره .


۴- نیمه واز ( Nima vāz ) : نیم باز .


۵- نیمه را ( Nima rā ) : نصف راه / نیمه راه .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۸


۱- نا ( nā ) : نمی آید .


۲- نیم تنه / نیف تنه (   Nim tana / Nif tana) : کت .


۳- نیمه جا ( Nima jā ) : نیم جویده .


۴- نیمه جوش ( Nima juš) : نیمه جوش .


۵- نیمه سو ( Nima su ) : کم سو .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۳۹


۱- خره جنجال ( Xara janjāl ) : خر دجال .

دجال ( Dajjāl ) : مسیح دروغین .        جنجال ( Janjāl ) : داد و قال .

۲- سوغات ( Savqāt ) : ارمغان ، سوغات .

۳- پوت ( Put ) : مقیاس وزن برابر ۱۶ کیلو گرم برگرفته از زبان روسی .

۴- پوست آکر ( Pust ākar ) :  پوست کن / سلاخ .

۵- پشت بند ( Pešt bend ) : پشتیبان .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

تطبیق واژه هایی از زبان های تالشی و سیستانی 

1 – ستاره : 
تالشی : اُستووَه ostova ؛ سوئه sua ؛ سارَه sāra ؛ سارِه sāre 
سیستانی : آستارَه āstāra 
2 – آهن : 
تالشی : اُسن osǝn 
سیستانی : آسون āsun 
3 – آمد : 
تالشی : اومَه uma 
سیستانی : آمَه ، اومَه āma  ، uma 
4 – ابر : 
تالشی : هر hǝr ؛ خر xǝr 
سیستانی : اُر owr  ، ōr 
5 – شعله آتش ، حرارت آتش : 
تالشی : آلوو âlov 
سیستانی : اَلو alō 
6 – پدر : 
تالشی : دَدَه dâdâ ؛ بُبو bobo = پدربزرگ 
سیستانی : بابو bābo 
7 – مادر : 
تالشی : نَنَه nânâ ؛ ( دِدِه dede = تالشی ماسال ) 
سیستانی : نَنَه nana ؛ مُکَه mōka 
8 – مادر بزرگ : 
تالشی : ماما ، مَمَه mâmâ ؛ یولَه نَنَه yola nânâ ؛ پیلَه دِدِه pila dede 
سیستانی : نَنَه کَلو nana kalu 
9 – پا : 
تالشی : پو po ؛ لنگ lǝng 
سیستانی : پو pō 
10 – پا به سن ، ابتدای پیری : 
تالشی : پو بَه سن po bâ sǝn ؛ پو بَه سین po bâ sin  
سیستانی : پو بَه سِن po ba sen  
11 – چربی : 
تالشی : پی pi 
سیستانی : پی pē 
12 – گربه : 
تالشی : پیشیک pišik 
سیستانی : پیشَک pišak 
13 – چُرت ، خواب موقت : 
تالشی : پینَکی pinaki 
سیستانی : پینَکی pinaki 
14 – کاسه فلزی یا چوبی : 
تالشی : توس tos 
سیستانی : تاس tās 
15 – تابه : 
تالشی : تووَه tova 
سیستانی : تاوَه tāva 
16 – تنور نان پزی : 
تالشی : تنو tanū ؛ تَنیوسَه tanyosa = نانوایی 
سیستانی : تَندور tandur 
17 – جوجه تیغی : 
تالشی : ژَژو žažo ، ژَژِه žaže 
سیستانی : جَج jaj 
18 – گردو : 
تالشی : ویز viz ، ووز vuz 
سیستانی : جوز jōz 
19 – لاغر : 
تالشی : لَر lâr 
سیستانی : چیلاسک čilāsk 
20 – چرخ نخ ریسی : 
تالشی : چَرَه čara ؛ چَه ča 
سیستانی : چَر čar 
21 – چشم : 
تالشی : چَش čâš 
سیستانی : چَش čaš 
22 – خوردن : 
تالشی : هاردِه hârde 
سیستانی : خاردَه xârda 
23 – خواهر : 
تالشی : هووَه hovâ ؛ خواَر xoar 
سیستانی : دَدَه dada 
24 – دشنام : 
تالشی : دشنوم dǝšnom 
سیستانی : دِشمو dešmu 
25 – دشمن : 
تالشی : دشمِن dǝšmen 
سیستانی : دُشمَه došma 
26 – دهان : 
تالشی : گاو ، گَو gâv ؛ دَن dan 
سیستانی : دَن dan  
27 – سطل : 
تالشی : دول dul  ؛ هر چیز گود و دارای گودی 
سیستانی : دول dōl 
28 – تاقچه ، قفسه : 
تالشی : رَفَه râfâ 
سیستانی : رَف raf 
29 – دختر : 
تالشی : کِلَه kela ؛ کینَه kina 
سیستانی : کِنچا ، کِنچَه kenča ؛ کِنجَه kenja = دختر ، کنیزک 
30 – سگ کوچک : 
تالشی : کتَه kǝta 
سیستانی : کوتری kotri 
31 – مَرد بدون موی صورت : 
تالشی : کوسَه kusa 
سیستانی : کوسَه kōsa 
32 – آلونک ، خانه گلی و کوچک ، خانه موقت : 
تالشی : کومَه kuma 
سیستانی : کولَه kula 
33 – کفش لاستیکی : 
تالشی : کالوش kâloš ؛ گالیش gāliš ؛ گالِش gāleš = گاودار ، کسی که گاو نگه می دارد 
سیستانی : گالِش gāleš 
34 – گاو : 
تالشی : گو go ؛ گا gā 
سیستانی : گُو gow 
35 – قارچ : 
تالشی : گوبَلَک gōbalak 
سیستانی : گوبَلَک gōbalak 
36 – موی سَر زنان : 
تالشی : گیس gis 
سیستانی : گیس  gis 
37 – روسری سه گوش : 
تالشی : لَچَک lačak ؛ لِچَک lečak 
سیستانی : لَچَک lačak 
38 – تُشک : 
تالشی : نولی noli 
سیستانی : نالی nāli 
39 – بله ، آری : 
تالشی : هو ho 
سیستانی : ها hā 
40 – مرغ : 
تالشی : کاگ kâg ؛ کَرگ karg 
سیستانی : مَرغ marq ؛ مَرغِ کوروکی marqe kuruki = مرغ شبیه تیهو 

منابع و پی نوشت : 
(1). واژه های تالشی از گویش شمالی ( آستارا ) و جنوبی ( ماسال ) آمده است . 
(2). واژه های سیستانی از این منبع : واژه نامه سیستانی ، ایرج افشار سیستانی ، انتشارات بنیاد نیشابور ، چاپ اول 1365 ؛ واژه های سیستانی ، گویش زابل . 
نویسنده و گردآورنده : ضیاء طرقدار 

منبع:ک.تاریخ آستارا


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

تالشی          تاتی         فارسی

آساو          اسیاو         آسیاب
پوته          پوته           پوک
توم            توم            بذر
زیرون        زیرون        خرم
زریه           زریه          دریا
زونه           زوان        زبان

وهار          وهار         بهار
ویمار         ویمار        بیمار
واز             واز         پریدن
ورگ          ورگ         گرگ
وا              وا            باد
ویاوون      ویاوان     بیابان


ژن            زله          زن
نون          نیان         نهان
منگ         مونگ       ماه
زنگ          زنگ         زانو
دیار          دیار          آشکار
وس          وس         بس

گرد آورنده روحانی
🥀🌸🥀🌸🥀🌸🥀


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۰

۱- پکر ( Pakar ) : گیج و اندوهناک .


۲- پشتا پشت ( Peštāpešt ) : پشت به پشت .


۳- پشت آکرده ( Pešt ākarde ) : پشت کردن .


۴- پشت به پشت ( Pešt ba pešt ) : نسل اندر نسل .


۵- پشتک ( Peštak ) : پشتک / وارو .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌹کانال واجه واج 🌹

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۱

۱- پاتکه ( Pātəka ) : آنچه با نوک پا زده شود / تیپا .

۲- تیلیت ( Tilit ) : ترید / خرد و ریز و نیز مخلوط و ممزوج .

۳- تلاش ( Talāš  ) : تراشه / آنچه از تراشیدن چوب حاصل آید .

۴- تخم ( Təxm ) : تخم /  بذر / دانه .

۵- شیتیل ( Šitil ) : خزانه ی توتون .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال  
1- وشندی و تشندی (vešandi u tešandi):گرسنگی و تشنگی
درازه روزی وشندی و تشندی نه چه کرده ره 
dərāza ruzi vešandi u tešandi na čə kardara
روز به این بلندی ،با گرسنگی و تشنگی چکار کردی؟
2- جر آبه (jər ābe ): شیر کهنه و مانده که با حرارت دادن به حالت جامد در می آید
کنه شتش مه آدوئه دا پنومه بگله،البهل جر آبه
3- نیمه اشکم (nima əškam): کامل سیر نشدن 
خردن نیمه اشکم به که برمه
xərdan nima əškam ba  kə bəramə
بچه سیر نشده که گریه می کند
4-بیغوش (bayquš): آدم نحس و بد طینت
بیغوشه آدمیه
bayquša ādami ya
آدم نحسی و نگبتی هستش
5-گیروه درنده (girava darande): فرصت غنیمت شمردن
گیروه درنم ام زودی گیریه یی بگینم.
فرصت کنیم  همین روزها ییلاقی بریم
#گردآورنده_مریم_محسنی 140
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#زبان‌_تالشی_گویش‌_ماسال‌ 
۱_دویرده (dawiyarda): رد‌ شد  عبورکرد‌.
۲_کینی‌ (kayni): چه‌ موقع‌.
۳_مکدر(mokadar):پریشان‌  ناراحت‌.
۴_چَکَرَ(chakara): هیزم‌ نازک‌ که
 برای‌ شروع‌ اتش‌ استفاده‌ می‌ شود.
۵_کَبَل‌(kabal): پوست‌ درخت‌  که‌ سالهای‌ نه‌ چندان‌ دوربه‌ جای‌ طناب‌ 
استفاده‌ میکردن.
۶_ویوز(‌vivaz):ابشار
۷_لس‌ (ls):چوب‌ دستی.
#گرداورنده_مرتضی_خورسندی_
ماسال

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_مرکزی_کرگانرودی

۱.بسریم  Bsrim= خندیدم 

۲.بسریشBsrish= خندیدی

۳.بسریBsri= خندید

۴.بسریمونBsrimun= خندیدیم 

۵.بسرینBsrin= خندیدید

۶.بسرینBsrin= خندیدند

#گردآورنده_رضوان_زینعلی


🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_مرکزی_کرگانرودی

۱.سریه Srye= خندیدن

۲.بَمیه Bamye= گریه کردن

۳. گف ژه  Gafzhe= صحبت کردن

۴.دُاد ژه  Dod zhe= داد زدن

۵.هِله کرده Helekarde= صدا کردن

#گردآورنده_رضوان_زینعلی

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۲


۱- شوند ( Šund ) : پلم / آقطی .

۲- شلاش ( Šalāš ) : خار مریم .

۳- خرف ( Xarf ) : سرخس .

۴- مروه ( Marva ) : بابونه .

۵- سییا تشک ( Siyā təšk ) : سیاه زخم .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۲۴۳


۱- ماشی ( Māši ) : مثل مادر / خاله .

۲- دده شی ( Dadaši ) : به نقل از استاد جلالیان 

پژوهشگر فرهنگ و زبان تالشی مثل پدر / عمو  .

۳- آگله ویگله ( Āgle vigle ) : وول خوردن هنگام خواب / خواب و بیداری  .

مترادف ویلی ویلی ( Vili vili)

۴- کبلایی ( Kablāey ) : کربلایی .

۵- پیچانک ( Pičānək ) : بیسکویت از واژه های امروزین .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

🌺 کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- ته کا یا کا (tə kā yā kā): چه عجب
ته کا یا کا tə kā yā kā خش اومی ره 
چه عجب کردی. خوش آمدی .
اصطلاح خوش آمد گویی است.
 2- تاک(tāk)، تاکه (tāka)، تنخا (tanxā): تاک و تنخا (tāk u tanxā): تک،تنها، تک و تنها
تاک کرا شی؟
tāk kərā ši?
تنها داری میروی؟
تنخا خای بشی؟
tanxā xāy bəši?
تنها میخواهی بروی؟
تاک و تنخا بی بشی؟
tāk u tanxā bi bəši
تک و تنها باید بروی؟
3- تنخایی (tanxāyi): تنهایی
تنخایی مشه
tānkāyi mašə 
تنهایی نرو
4- توشیش (tavšiš): تشویش و نگران 
زو آم توشیش مبه
zu ām tavšiš mabə
زود میام نگران نباش
 5- تی (tey)،تیی (teyi) ، تیه (təya) : خالی
 تی تی (tey tey)،تیی تیی ( teyi teyi): خالی خالی
کیسه برزی تی آکه
kisa bərzi tey āka
 برنج گونی را خالی کن
دس تیی مشه
das teyi mašə
دست خالی نرو
تیی نون بهرم؟
teyi nun baharəm?
نان را خالی بخورم؟
تیه نون بهرم
teya nun baharəm?
نان خالی بخورم؟
تی تی ، تیی تیی بهرم؟
tey tey ,teyi teyi baharəm
خالی خالی بخورم؟
#گردآورنده_مریم_محسنی 141
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi


🏻

#_ زبان_تالشی _ گویش_ تالش دولاب ( رضوانشهر) 

۱_ ایله (ila )  یکی

۲- هرده ( harde ) خوردن  

۳- خونی ( xuni ) چشمه

۴-  آرب ( arab ) باز شدن

۵- دومله (dumla ) دنبال

# گرد آورنده_سارا_روحانی

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

پست واژه تالشی

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- ما گته (mā gete):مرز بین کالی و رسیده شدن میوه، وقتی که تازه مزه شیرینی بخود می گیرد
خرو تازه ما گته
xaru tāza mā geta
آلوچه تازه دارد می رسد.
2- گوش پرونته (guš perunte): تنبیه کردن،گوشمالی دادن
چه گوشی بی روکه ته پرونته
če guši bi ruka te perunte
گوشش رو باید کمی کشید.
3- روکه ته (ruka te): کمی،اندکی،تا حدودی
4-پرونته (perunte): کشیدن،بالا کشیدن
5- دیل ویبه (dil vibe): دلبستگی داشتن
چمه دیله گله ای کو ویری یه
čemə dila gəla ay ku viriya
دلبستگی به او دارم،دلم پیش اوست.
#گردآورنده_مریم_محسنی 124
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

نوشته ای به گویش شمالیِ زبان تالشی ( منطقه آستارا ) : 

تولشَه نوشتَه : 
آمَه تولشیمون ؛ چَمَه زُون تولشی یِه . تولش کَنَه ورَه و یولَه ورَهِ . تولشَه زُون ایرونِه کَنَه زُونِه . 
آمَه اُستُرو تولشُنکویمون ؛ اُستُرو یولَه تولشِه دلِه . اُستُرو دی یو و ویشون وِه خوسِه . 
شِرشِرَه بارز اُو ، آسپینَه کو ، اِستیل ، هیرُنَه گی یَه ، اِمِه هَم مَه اُستُرودَین . شرشرَه بارز اُو ، ایرونِه یولَه شرشرَه . 
اِم وِرون وِه خوسین ؛ هَم مَه ایرونونکو پی یِی دَمونِه بوآن بَه اُستُرو و اِم خوسَه وِرون داداشتَن و ویندَن . 
خِدو ، ایرون و هَم مَه ایرونِن دی یَه بِدَه . یولَه ایرون خوسَه ایرونِه . 
چَمَه تولشون سِخَن اِمِه : 
تولشیمون هِستیمون ، یولَه ایرونِه پِشتیمون . 
هَم میشَه بژی یویش یولَه ایرون . 
بژی ایرون ، بژی تولش ، بژی اُستُرو . 

Tolǝša nǝvǝšta :  
âmâ tolǝšimun ; čâmâ zūn tolǝšiye . tolǝš kânâ vǝra o yolâ vǝrae . tolǝša zūn ironǝ kânâ zūne . 
âmâ ostoro tolǝšonkoymun ; ostoro yolâ tolǝšǝ dǝle . ostoro dǝyyo o višon ve xose . 
šǝršǝra bârz ov ( lâtun ) , âspina ku , estil , heyrona gǝyya , ǝmǝ hâmmâ ostorodayn . šǝršǝra bârz ov , ironǝ yolâ šǝršǝra . 
ǝm vǝron ve xosin ; hâmmâ ironun ko piyeydamune buân bâ ostoro o ǝm xosa vǝron dâdâštan o vindan . 
xǝdo , iron o hâmmâ ironǝn diya bǝdâ . yolâ iron xosa irone . 
čâmâ tolǝšun sǝxân ǝme : 
tolǝšimun hestimun , yolâ ironǝ peštimun . 
hâmmiša bǝžiyoyš yolâ iron . 
bǝži iron , bǝži tolǝš , bǝži ostoro . 

نوشته تالشی : 
ما تالش هستیم ؛ زبان ما تالشی است . تالش مکان کُهن و مکان بزرگی است . زبان تالشی ، زبان کُهن ایران است . 
ما از تالشان آستارا هستیم ؛ آستارا قلب تالش بزرگ است . دریا و جنگل های آستارا بسیار زیبا است . 
آبشار « بارز اُو » ( لاتون ) ، کوه آسپینَه ، برکه آب استیل ، گردنه هیران ، اینها همه در آستارا هستند . آبشار « بارز اُو » آبشار بزرگ ایران است . 
این مکان ها بسیار زیبا هستند ؛ از همه ایرانیان می خواهیم بیایند به آستارا و این مکان های زیبا را نگاه کنند و ببینند . 
خدا ، ایران و همه ایرانیان را نگه بدارد . ایران بزرگ ، ایران زیبایی است . 
سُخَن ما تالشان این است : 
تالشیم هستیم ، پُشتِ سَرِ ایران بزرگ هستیم . 
همیشه زنده باشی ایران بزرگ . 
زنده باد ایران ، زنده باد تالش ، زنده باد آستارا . 
 ضیاء - ط / zia.t 

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۵ 

۱- دس دچین ( Dasdačin ) : تبانی ، باهم ساختن .[توطئه,پاپوش]

اوون مه را دس دچین کردا Avuwn mə rā dasdačin kardā 

آنها برایم اسباب چینی کرده بودند .

[وینی چه دسی مرا دچینده شونه:می بینی چه توطئه ای برایم کردند ]

۲- گوشی پور آکرده ( Gušipurākarde ) : تحریک ، دسیسه ، انتریک .

هه ی چه گوشی پور آکرده Hay čə guši pur ākarda 

او تحریکش کرد / دسیسه ی او بود .

۳- چاک پچین ( Čāk pəčin ) : بر چین ، انتخاب .

من ای چاک پچین کردا Mən ay čākpəčin kardā 

من آن را انتخاب کرده بودم .

۴- پوچ آبه ( Puč ābe ) : نیست و نابود شدن .

۵- چسباونده ( Časbāvənde ) : انتساب ، منتسب کردن .

اشتن ای کو چسباونهƏštan ay ku časbāvənə 

خودش را به او می چسباند / خودش را به او منتسب میکند .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۶ 

۱- مته (mətə ) : طی کردن .     بمج Bəməj طی کن .

۲- پرده ( pərde ) : راه رفتن .  بپر Bəpər راه برو .

۳- تلافی ( Talāfi ) : جبران ، عوض دادن .

مه را تلافی آکردشه Mərātalāfi ākardəša 

برایم جبران کرد / عوضش را داد .

۴- سراکون ( Sarākun ) : واژگون .

۵- رجارج ( Rajāraj ) : ردیف ، رج به رج ، منتظم .

رجارج دار درییا Rajāraj dār dariyā 

رج به رج / ردیف درخت داشت .

#گردآورنده_ محمدرضا_فدایی_مولوم .

اسرون
بی
گرد آبَیَم
یندی
ور

 🌺کانال واجه واج🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۷


۱- رکجل ( Rəkəjəl) : نامرغوب ، کرمو ، آفت زده .

اه داری میوه همه رکجله Adāri miva hama rəkəjəla 

میوه ی آن درخت کلا آفت زده و کرموست .

۲- فو آکرده ( Fuākarde ) : باد / ورم کردن .

ای فو آکرده ay fu ākarda او باد / ورم کرده است .

۳- آتنده ( Ātande ) : تنیدن ، منتشر کردن ، انتشار دادن .

آتنم ( Ātanəm ) :  منتشر کنم .

آتنی ( Ātani ) : منتشر کنی .

آتنه (Ātanə ) : منتشر کند .

آتنم (Ātanam ) : منتشر کنیم .

آتنه ( Ātana  ) : منتشر کنید .

آتنن ( Ātanən ) : منتشر کنند .

۴- تازه بینا ( Tāza binā ) : ابداع ، نوآوری .

۵- زار ژنده ( Zār žande ) : ادعای بی چیزی کردن .

زار مژن Zār mažan ادعای بی چیزی نکن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۶۸

۱- قره یخه (Qara yaxa ) : نامحسوس ، بی نشان .

اه ممورن قره یخه ینا A mamuren qara yaxaynā 

آن ماموران نشانی نداشتند .

۲- دس به عصا ( Das ba asā ) : محتاط .

از دس به عصا را شوم az das ba asā rā šum 

من با احتیاط راه می روم .

۳- سرکشی ( Sar kaši ) : بازدید .

هرروزسرکشی کرم har ruz sar kaši karəm 

۴- نارآگری ( Nār āgeri ) : پیش گیری .

۵- ناروین ( Nār vin ) : پیش بین .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-گوله گوله (gulla gulla): مشت مشت،لقمه لقمه
گوله گوله حلوا ساتمه اوون آدومه
gulla gulla halvā sātəma avun āduma
لقمه لقمه حلوا درست کردم به آنها دادم
مترادف پشته پشته (pəšta pəšta): مشت مشت
و مترادف موچه موچه (muča muča): مشته مشته،لقمه لقمه
2-گوش کلا (guš kəlā): کلاه پشمی که از سر و گردن و گوشهای دامداران در سرمای زمستان محفاظت می کند.
رمه نه خوای بشی گوش کلا ویر مبرکه
rama na xāy bəši guš kəlā vir mabarka
3- مجاس (məjās):مزاج
چه هرده مجاسی ندارم
če harde məjāsi nedārəm
مزاج خوردنش را ندارم یا آن خوردنی با مزاج من سازگار نیست.
4- شش گولی وشته (šaš guli vašte): سرحال و پرنشاط و شنگول بودن
گیریه ویندشه شش گولی وزه
girya vindaša šaš guli vazə
ییلاق را دیده پر نشاط شده است.
5- مره (məra): مهره های تسبیح،مهره 
ای شده مره آفکندمه
i šada məra āfkanda ma
یک بند مهره نخ کردم.
شده (šada): یک بند 
آفکنده (āfkande): نخ کردن مهره 
#گردآورنده_مریم_محسنی 125
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

ساده نوَرشی نه نی
بو
خش بِه

 🌺کانال واجه واج🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۹


۱- اشکمه ( Əškama ) : شکمبه ، سیرابی .

هر حیوانی که سم شکافته داشته باشد مانند گاو و گوسفند و

بز و گوزن و آهو و.......جزو نشخوارکنندگان است .

معده ی نشخوار کنندکان از چهار قسمت شکمبه یا سیرابی که 

بزرگتر از همه ی قسمتهاست و غذا در آن بصورت گلوله انباشته 

و سپس خیس ونرم میشود 

دومین قسمت معده ی نشخوار کنندگان کیسه ی کوچکی است

 بنام نگاری Negāri

که غذای خیس خورده ی سیرابی در آن ریخته میشود و 

بصورت ساچمه در می آید .

نشخوار کنندگان در زمان استراحت غذای ساچمه گونه ی نگاری را 

بالا می آورند و خوب می جوند و آنگاه آن را به قسمت سوم معده که 

هزارلاست می فرستند لازم به یاد آوری است که

 شتر هم نشخوار کننده است اما فاقد هزارلاست .

غذای نشخوار کننده پس از تغییراتی از هزار لا وارد قسمت چهارم

 معده یعنی  شیردان میشود . شیردان معده واقعی نشخوارکننده است 
 ‏
 ‏که عمل هضم در آن انجام می پذیرد .


۲- چپلکی ( Čapleki ) : آنکه با دست چپ کار کند .

۳- نره کی ( Naraki ) : سمت راست و افقی .

۴- نشر ( Nəšəer ) : نشخوار کردن .

گاین ختینه کرا نشر کرن Gāyen xətina kərā nəšəer karən 

گاوها خوابیده اند و در حال نشخوارند .

۵- اوه تلف ( Ava təlaf ) : یابنده .

# گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۶

۱-بتیل آتیل (bətil ātil):
دویدن زیاد-خیلی دویدن

۲-آوا کرده (āvākarde): 
آب کردن
۳-کافله ( kafla): گروهی-
جمع-خیلی زیاد 

۴-کرنیه (kərəniye):
چیز سنگینی را روی زمین
کشیدن

۵-گردگیج ( gərde gij): 
گردش-تفریح
#گروآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۵۹

۱- ای نفری ( ei nafari ) : یک نفری  .

۲- ای دفه یی ( ei dafaei ) : یکهو ، یهو .

۳- ای چمی ( ei čemi ) : یک چشمی .

۴- ای پایی ( ei pāei ) : یک پایی .

۵- ای دسی ( ei dasi ) : یک دستی .

۶- ای جایی ( ei jāei ) : با هم .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۰

۱- خساست ( Xasāsat ) : فرومایگی و پستی ، خسیس بودن .

خساست به خرج مده Xsāsat ba xarj mada 

خسیسی پیشه نکن / فرومایگی را کنار بگذار .

۲- بخالت ( Baxālat ) : لئیم و خسیس .

بخالت مکه Baxālat maka 

لئیم و خسیس نباش متضاد سخی و بخشنده باش .

۳- دیدار ( Didār ) : روی و رخسار .

اشته دیداری کو از سیر نیمه یار əštə didāriku az sir nima yār 

از روی و رخسارت سیر نیستم یار .

۴- دینار ( Dinār ) : نوعی پول طلا که در قدیم رایج بود ومعادل

یک هزارم ریال بود و هم اکنون معادل یک صدم ریال است .

۵- پینجه زار ( Pinja zār ) : پنج هزار دینار / پنج ریال .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

کتیل (katil)، کتیله کونه (katila kuna)، چوئه کتیل (čua katil): صندلی کوتاه چوبی برای نشستن است .
معمولا در حیاط استفاده می شود.
گویش_ماسال_مریم_محسنی

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۱


۱- زییادی ( Ziyādi ) : مازاد ، اضافی .

ته را زییادییه Tə rā ziyādiya به قدرش نیستی ، بیشتر از تو می ارزد .

۲- مالدار ( Māldār ) : صاحب مال ، ثروتمند .

۳- مانسته ( Mānəsta ) : مانند بودن ، شبیه بودن .

هه نی چه مانسته یه Ha ni če mānəstaya 

او هم مثل اوست .

هه ی مونو Hay munu شبیه اوست .

۴- مندآو ( Mand āv ) آب راکد ، آبی که باماندن متعفن گردد .

۵- ماله ( Māle ) : مالیدن .

مالش ( Māləš ) : هر چیزی که با دست و یا چیز دیگری مالیده شود .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۲ 


۱- ما به ما ( Mā ba mā ) : ماهانه ، همه ماهه .

منگ / ما ( Mang /Mā ) : ماه آسمان ، قمر زمین .

۲ ماپاره ( Mā pāra ) : مانند پاره ی ماه ، خوشگل و قشنگ .

۳- ماتاو ( Mā tāv ) : مهتاب .

ماتاوه شو Mātāva šav شب مهتابی .

منگه تاو Manga tāv مهتابی .

۴- ماهیر ( Māhir ) : ماهر ، استاد .

۵- ما چی گته ( Mā či geta ) : خسوف ، ماه گرفتگی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم  .

انته
بی
روکته
نشته....

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

دوبیتی تالشی

دَلَه دیلی آواد آکَردِه سَختَه
بی آوی را گولی غَم هَردِه سَختَه
اَگَه شای دَس بوئَه دیلی مَچاکن
شِه خَیلی راحَتَه، آگَردِه سَختَه

سید مومن منفرد شاندرمن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

همه  سره    اناری  دونه  مونی
شیرینی ره عسلی شونه  مونی
تنه که خیلی   وخته   اشنایمه
دیلر اومه منه    بیگونه  مونی؟

زرتشت  فتحی

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

ژنکی دفرسه مورغونه گله ئی چن خرشی ؟پیره مردکی واته گله یی پونصت تمن، ژنکی واته شیش گله مورغونه را ته 2500 تمن دم ، یانی که^ نخرم ! 
پیره مردکی واته بری هر قیمتی که^ خای بخر ببر،!شاید مه را چاکه شوروعی بوبوو چمن اورنه فوروشی را ،چون اوروصبی هیچی خرته نیمه ،.
ژنکی مورغونه ئون خریه و خشحالینه وایساس پیروزینه آکو دور آبه .واشتن گرونه ماشونی دنشته واشتن رفقینه ای گرونه روستورانی دیله دشه ! وهرچی که چوون دیل خای سفارشون دوئه ،روکته غذا شون هرده ومابقی شون نیمه هر کرده وپس ژنده و ویل آکردشونه ! وچوون صورت حساو به 140000تمن  ، ژنکی 150000تمن آدوئه و صائیب روستورانینه واتشه بقیه هم بدا، اشتن وری بومونو
ام وضع صائیب روستورانی را عادیا، بما مورغونه خرشه پیره مردکی را وئیر درد ناکا ،!
چرا ماقعیکه^ موتاجه ادمی کو ای چئی خرم همیشه فیکر کرم وئیر قودرتمندیمونه واشتن بالاترزونم !!!،
چرا کسونی که^ به کرم وبخشش چمه ها نیازی ندارن ویشتر مروونی کرم و محیبت چرا ؟ چرررررررررررا؟ 
برگردان:
#زلیخا_صبا

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۷

۱-گنگلَه ( gəngəla): 
پریشان وآشفته-به هم
ریخته

۲-گِنگیل (gəngil): لش-
جنازه، برای کسی بی
خاصیت و بی مصرف
باشد بکار می رود

۳-لاتفار (lātəfār): حیف
ومیل شده-هدررفته

۴-لَمیَه ( lamiya): تکیه
داده-لم داده

۵-مَپِمون ( mapemun): 
نمان-توقف نکن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۳


۱- جیچلی پرس ( Jičli pars ) : باز خواست ، مواخذه .

درازه روزی من جیچلی پرس درییا Drāza ruzi mən jičli pars dariyā 

تمام روز از من باز خواست میکرد .

۲- بیناگر ( Binā gar ) : موسس ، بنیان گذار .

چیمی بیناگر کییه ؟ ?( Čimi binā gar kiya ) : بنیان گذارش کیست ؟

۳- بخرش آخرش ( Bəxraš āxraš ) : خرید و فروش .

بخرش (  Bəxraš ) : بفروش .

آخرش( Āxraš ) : بخر .

۴- سیم جیم ( Sim jim ) : سوال و جواب ، استنطاق .

۵- نازه ( Nāze ) : نازیدن ، فخرکردن ، مباهات .

خیلی اشتن کو نازه Xayli əštan ku nāzə 

خیلی فخر می فروشد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- چمی قلاز آکرده (čemi qəlāz ākarde): با چشمهای از حدقه بیرون زده  تعجب کردن ، انتظار کشیدن و یا نگاه کردن
چمه چمونم قلاز آکرده ای بوینم
čəmə čemunəm qəlāz ākarda ay bəvinəm
با چشمهای از حدقه درآمده منتظر عاقبتش هستم
اشتن چمون قلاز آکردشا ای دیسی
əštan čemun qəlāz ākardaša ay diyasi
با چشمهای از حدقه درآمده نگاش می کرد.
2- مرویج نوئه (marvij nue): خوابیدن (کلمه توهین آمیز است)
حلا بدا مرویج بنم
halā bədā marvij bənam
بگذار بیفتم بمیرم (منظور بخوابم)
شه مرویج نوئه شه
ša marvij nuaša
رفته افتاده خوابیده (کپه گذاشته)
3- مرگه مرویج نوئه (marga marvij nue): کپه مرگ گذاشتن و خوابیدن
بدا مرگه مرویج بنم
bədā marga marvij bənam
بگذارکپه مرگمو بگذارم و بخوابم 
4- نفس برشه (nafas barše): نفس بریدن 
دا شیمه اومیمه چمه نفس برشه
dā šima umima čəmə nafas barša
تا رفتم و آمدم نفسم برید 
5- نفسه ژنی ویرش برشه (nafasa (žani virəš barše: نفس کشیدن را فراموش کرده است
اصطلاحی است در جواب کسی که از شنیدن خبر مرگ کسی تعجب کند
واقعا فلانی مرد؟
نه مرده نی، نفسه ژنی ویرش برشه.
ne marda ni nafasa žani virəš barša
نه نمرده،نفس کشیدن را فراموش کرده است.
#گردآورنده_مریم_محسنی126 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۵


۱- دنگ و فنگ ( dangofang ) : رفت و آمد زیاد و بی حاصل .

هنته دنگ و فنگ داره ( Hənta dangofang dārə ) : 

همینطور رفت و آمد زیاد و بی فایده دارد .

۲- ده بندی ژن ( Dəbəndi žan ) : دو بهم زن .

چوون مین ده بندی ژنی کره ( Čavun min dəbəndi žani karə ) :

میان آنها دو بهم زنی میکند .

۳- ده رگه ( Də raga ) : دو رگه .

۴- ده رو ( Də ru ) : منافق .

۵- دوندگی ( Davandagi ) : تلاش ، کوشش  .

خیلی دوندگی داره ( Xayli davandagi dārə ) :

تلاش فراوانی میخواهد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۴


۱- ژن زوئه ( Žen zua ) : زنی که پسری از شوهر سابق به خانه آورده باشد .

۲- ژن کینه ( Žen kina ) : زنی که دختری از شوهر سابق به خانه آورده باشد .

۳- ژن ما ( Žen mā ) : مادر زن . 

  ژن ننه / ژن دده ( Žen na na / žen de de ) : مادر زن .

 ۴- ژن پا ( Žen pā ) : پدر زن . 
 ‏
 ‏ ژن دده ( Žen da da ) : پدر زن .

۵- ژن برا ( Žen bərā ) : برادر زن .    

 ۶-   ژن خا ( Žen xā ) : خواهر زن .

۷- برورژن ( Bərvar žen ) : زن برادر . 

 ۸- خه یور ( Xəy var ) : برادر شوهر .

۹- ئیره ( iyra ) : خواهر شوهر .   

 ۱۰- خسرگ ( xəsərg ) : مادر شوهر .

۱۱- خسوره ( Xasura ) : پدر شوهر .

۱۲- بی بی ( Bibi ) : عمه .     
            
 ۱۳-  عمو ( Amu ) : عمو . 

۱۴- خالو ( Xālu ) : دایی .     
        
 ۱۵- ماشی ( Māši ) : خاله .

۱۶- پو پو ( Pupu ) : عمه ( تالش مرکزی )  

 ۱۷- مارخا ( Mār xā ) : خاله .

۱۸- مانی ( Māni ) : خاله ( تالش مرکزی )   

  ۱۹- دیی ( Daey ) : دایی ( تالش مرکزی )

۲۰- خالوژن ( Xālu žen ) : زن دایی .   

 ۲۱-  عمو ژن ( Amu žen ) : زن عمو .

  ۲۲- بی بی شو ( bibi šu ) : شوهر عمه .  
  ‏
  ‏ ۲۳- ماشی شو ( Māši šu ) : شوهر خاله .

۲۴- بروره زا ( Bərvara zā ) : برادر زاده .

۲۵- خوئره زا ( Xuara zā ) : خواهرزاده . 

۲۶- نوه ( Nava ) : فرزند زاده .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۷۶


۱- ناز آکرده ( Nāz ākarde  ) : نواختن / دست کشیدن به سر و روی

 کسی برای دلجویی از او / نوازش دادن  .

۲- جیر و کفا ( Jirokafā) : تکان هر چیز در سر جای خود /  نوسان .

اورو دولار جیر و کفا داری ( Oru dulār jirokafā dāri ) : 

امروز دلار نوسان داشت .

۳- خنتاونده ( Xəntāvənde ) : نوشاندن .

۴- هرداونده ( Hardāvənde ) : خوراندن .

۵- لرزاونده ( Larzāvənde ) : لرزاندن . 

۶- خشکاونده ( Xəškāvənde ) : خشکاندن .

۷- تیلا ونده ( Tillāvənde ) : دواندن .

۸- خنداونده ( Xandāvənde ) : خنداندن .

۹- برماونده ( Bəramāvənde ) : گریاندن .

۱۰- لنگاونده ( Langāvənde ) : لنگاندن .

۱۱- پیچاونده ( Pičāvənde ) : پیچاندن .

۱۲- هیستاونده ( Histāvənde ) : خیساندن .

۱۳- ترساونده ( Tarsāvənde ) : ترساندن .

۱۴- نشاونده ( Nəšāvənde ) : نشاندن .

۱۵- ایشتاونده ( Eištāvənde ) : شنواندن .

۱۶- ایزاونده ( Eizāvənde ) : برپا داشتن .

۱۷- کوچاونده ( Kučāvənde ) : کوچاندن .

۱۸- خساونده ( Xəsāvənde ) : خواباندن .

۱۹- آرازاونده ( Ārāzāvənde ) : افراشتن  .

۲۰- درماونده ( Darmāvənde ) : رماندن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

چده گف ام درازه  رانه  دارم
سوره زم و برنده  پانه   دارم

چِمه گلون کی ام راکو آدشتا
شکایتی چه ریسه تانه  دارم

زرتشت  فتحی


 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-آلاویه (ālāviye)= آلاویسته (ālāviste):ساکت شدن
دقه ای بو آلاویسته
daqayi bu ālāvista
چند دقیقه ای هست که ساکت شده است.
2- زوون دن درنده zuvun dan) darande) زبان به دهان گرفتن،ساکت شدن
خردن زوون دن ندرنه
xərdan zuvun dan nedaranə
بچه زبان به دهان نمیگیره.ساکت نمیشه
3- سس ویکشته (sas vikəšte):
الف.خاموش شدن صدا،ساکت شدن
ب.خاموش کردن صدا،ساکت کردن
 سسش ویکشییسته
 sasəš vikšeyišta
 صداش خاموش شد
چه سسی ویکش
če sasi vikəš
ساکتش کن
4- لوئه نکرده (lua nekarde):
حرف نزدن،ساکت شدن
 لوئه نکره
lua nekare
حرف نمی زند. ساکت هست
5-گف نژنده
 gaf nežande
حرف نزدن،ساکت شدن
گف نژنه
gaf nežane
حرف نمی زند ساکت هست
6-سس دکشته (sas dakəšte):
 الف.خاموش شدن صدا،ساکت شدن
ب.خاموش کردن صدا، ساکت کردن
اشته سسی دکش
əštə sasi dakəš
ساکت باش
چه سسی دکش
če sasi dakəš
ساکتش کن
#گردآورنده_مریم_محسنی 127 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-خفخون گته ( xafaxun gete):
خفه شدن ،ساکت شدن
خفخون بیگه  xafaxun bige
خفه شو
2-سس ویمرده ( sas vimarde):
خاموش شدن صدا ،ساکت شدن
چه سس ویمرده
če sas vimarda
صداش خاموش شد
3-سس نبرمه ( sas nebarme): صدا درنیاوردن،ساکت شدن
د چه سس نبرا
de če sas nebară
دیگه صداش درنمیاد
4-سس دمرده (sas damarde):
خاموش شدن صدا،ساکت شدن
چه مونو سسش دمرده
čə munu sasəš damarda
انگار صداش خاموش شد
5- آلاونده  (ālāvənde): ساکت کردن
ای آلاون
ay ālāvən
ساکتش کن
#گردآورنده_مریم_محسنی128 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۷


۱- پزارنده / پزراونده ( pezārənde / pezerāvənde ) : پاره کردن .

پزارن (Pezārən ) : پاره کن .

پزارندشه / پزراوندشه ( Pezārəndəša / Pezrāvəndəša ) :

پاره کرد . 

۲- آلاونده ( Ālāvənde ) : گرما بخشیدن ،  از گریه باز داشتن .

۳- دچیکاونده ( Dačikāvənde ) : چسباندن .

۴- پچیکاونده ( Pečikāvənde ) : به بالا فرستادن .

۵- پتخاونده ( Petəxāvənde ) : به جوانه رساندن .

تخاونده ( Təxāvənde ) : به جوانه رساندن .

۶- ویچیکاونده ( Vičikāvənde ) : فشردن .

۷- دییا ونده ( Diyāvənde ) : پاداش دادن ، شیردادن .

۸- جیپراونده ( Jiprāvənde ) : پراکندن ، بیدارکردن .

۹- آسیاونده ( Āsiyāvənde ) : خسته کردن .

۱۰- آسراونده ( : Āserāvənde ) : سرد کردن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۸

۱- پیشانش ( Pišānəš ) : ماما ، قابله .

۲- جمجم ( Jəmjəm ) : تحریک .

ای من جمجم ورده ( Ay mən jəmjəm varda ) :

او تحریکم کرد .

۳- رچ و واز ( Reču vāz ) : آراستگی ، پرداخت ، زینت دادن .

گشه برده شونه رچ و واز بکرن ( Geša barda šuna reču vāz bəkarən ) : 

عروس را برده اند آرایش کنند .

۴- پبست ( Pebast ) : پیوست .

هم چه پبسته ( Həm če pebasta ) :

این پیوست / ضمیمه ی آن است .

۵- تساونده ( Tasāvənde ) : گرم کردن .

تاسنده ( Tāsənde ) : گرما دادن و سر و صدا کردن .

متاسن ( Matāsən ) : شلوغ نکن ، داد و فریاد نکن .

وای چده تاسنی ( Vāy čada tāsəni ) : وای چقدر سر و صدا میکنی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 129
1- بتی بتی (bəti bəti): دوان دوان
بتی بتی کرا شی
bəti bəti kərā ši
دوان دوان داشت می رفت.
بتی بتی نه (bəti bəti na):باعجله
2- پر پشی دبه (pərə paši dabe): به پر و پاچه پیچیدن، دمساز بودن،همراه بودن
زیره شو خواوی کو اینه پر پشی دبیمه
zirašav xāvi ku ay na prəpaši dabayma
دیشب در خواب او به پر و پام پیچیده بود 
3- خاوه وره (xāva vəra): زمان و موقع خواب،رگ خواب
خردنی خواوه وره اومه
xərdani xāva vəra uma
موقع خواب بچه است
4-برمسه سس (bəraməse sas)
صدای هق هق گریه،صدای گریه
برمسه سسی آی
bəraməse sasi āy
صدای گریه ای می آمد
5- برزیمه به (barzima be)=برازمبه به (barāzəmba be) : تبرئه شدن، قطع کردن ارتباط
از د ای کو برزیمیمه = برازمبیمه
az de ay kubarzimayma= barāzəmbayma
من دیگه تبرئه شدم و رابطه ای با اون کس یا موضوع ندارم
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۹ 


۱- پتاونده ( Petāvənde ) : نور افشاندن .

ایته امه پتاو ( Ei tə ama petāv ) : کمی به ما بتاب ، قدری به ما توجه کن .

۲- پرزن ( Parzən ) : صافی .    پرزنده ( Parzənde ) : صاف کردن .

پرزاونده ( Parzāvənde ) : صاف کردن ، از صافی عبوردادن .

۳- تاونده ( Tāvənde ) : تاباندن ، تاب دادن و گرما دادن .

تاونییه ( Tāvəniye ) : گرما دادن .

شتی تاونه ( Šəti tāvənə ) : شیر را گرم میکند 

پشمه دوکی نه تاونن ( Pašma duki na tāvənən ) :

پشم را با دوک می تابانند .

۴- پراونده ( pərāvənde ) : به راه رفتن وا داشتن .

بپراون ( Bəpərāvən ) : به راه رفتن وادار کن .

۵- پوشاونده / پوشه ( Pušāvənde / puše ) : پوشش دادن ، پوشاندن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۰ 


۱- برماون ( Bəramāvən ) : گریاننده .

۲- خنداون ( Xandāvən ) : خنداننده .

۳- تیلاون ( Tillāvən ) : دواننده .

۴- چسباون ( Časpāvən ) : چسباننده .

۵- پیچاون ( Pičāvən ) : پیچاننده .

۶- هرداون ( Hardāvən ) : خوراننده .

۷- لنگاون ( Langāvən ) : لنگاننده  .

۸- نشاون ( Nəšāvən ) : نشاننده .

۹- کوچاون ( Kučāvən ) : کوچاننده .

۱۰- خساون ( Xəsāvən ) : خواباننده .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۸

۱-وچییه (vičiye): 
روی هم چیدن

۲-ویرم آ ( virərmā): یادم
می آید
۳-ویرر آ ( virər ā): یادت
می آید
۴-ویرم برشه (virəm barša):
یادم رفت-فراموش کردم

۵-ویرش برشه (virəš barša) :
یادش رفت-فراموش کرد

  #گردآورنده_فرنگبس_قلیزاده

 و_ن

🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۸۱


۱- لرزه ( Larze) : لرزیدن .                لرزش ( Larzəš) : لرزش ( Larzeš ) .


۲- کنده ( Kande ) : کندن .                کنش ( Kanəš ) : کنش ( Kuneš )


۳- چییه ( Čiye ) : چیدن .                چینش ( Činəš ) : چینش ( Čineš )


۴- وینده ( Vinde ) : دیدن .               وینش ( Vinəš ) : بینش ( bineš )


۵- درونته ( Darunte ) : کشیدن .        کشش ( Kašəš : کشش ( Kašeš )


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۲


۱- کامه ( Kāma ) : دهان گشوده ، محل چفت شدن  .


کامه به کامه  ( Kāma ba kāma ) : دهان به دهان  .


کامه به کامه به نی kāma ba kāma ba ni 


( دهان به دهان نشده است )


۲- مایه کاچ (Māya Kāč ) : کاسه ی سر ماهی .


۳- کارچاکنی (  Kār čākəni ) : اشکال تراشی .


کارچاکن ( Kār čākən ) : اشکال تراش .


۴- وست ( Vast ) : بس ،  کافی  .


۵- نرمه چش ( Narma čaš ) : زیرک ، چالاک و آن اصطلاحی است

در تخم مرغ بازی . تخم مرغ را به دندان می زنند نرم می نماید اما

در باطن محکم است .

به آدمهای ظاهرا سست و بی حال گفته میشود که در باطن حسابگر 

ومحکم اند . 


۶- اوه آشکاره کر   ( Ava āškāra kar) : کاشف .


۷- گو جیگر ( Gav jiger ) : حرف از زیر زبان کشیدن .


اه کرا من گو جیگر کری ( A kərā mən gav jiger kari ) :


او داشت از زیر زبانم حرف می کشید .


۸- جیر بنه کی ( Jir bna ki ) : زیر زیرکی .


۹- آله ژنک ( Āla ženak ) : بد قواره ، زن بد لباس و ژولیده .


۱۰ - تک به تک ( Tək ba tək ) : جور ، میزان .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۹

۱-گوش آکرده (guš ākarde):
گوش دادن
۲-گوش دکرده (guš dakarde):
حالی کردن-متوجه کردن

۳-گوش لاکنده ( guš lākənde): 
دزدکی گوش دادن
۴-گوشه بنه ( guša bəne): 
درگوشی حرف زدن

۵-گوش پرونته ( guš perunte):
گوشمالی دادن

گردآورنده_فرنگیس_ قلیزاده
و_ن

🌺کانال_واجه واج🌺

@vajenameh_tsleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_,جنوبی۱۸۳


۱- بر کوچا ورکوچا ( Bar kučā varkučā ) : خانه به دوش .

آلاخن ویلاخن ( Ālāxən vilāxən ) : خانه به دوش .

آلخ دلخ ( Ālex dalex ) : خانه به دوش .


۲- خاک آشون / خاک پشون ( Xāk āšun  /  xāk pešun ) :

خاک افشاندن / خاک پاشاندن .


۳- سو آدوئه شه ( Su ādua ša ) : رنگ و رخ باخته است .

سو آدوئه چاتر ( Su ādua čātər ) : چادر رنگ و رو باخته .


۴- خراوگی ( Xarāvagi ) : خرابکاری .

خراوگی کرده شه Xarāvagi karda ša  

خرابکاری به بار آورده است .


۵- داز و تور ویداشته ( Dāzu tavar vidāšote ) : خشم پراکندن .

اه امه را داز و تور ویداره ( A ama rā dazu tavar vidārə ) :

او نسبت به ما خشمگین است .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۸۴

۱- هوا دگاردنده ( Havā dagārdənda ) : هوا دگرگون شد .

هوا آگاردنده ( Havā āgārdənda ) : هوا برگشت .


۲ - ای دفه ای ام کاری مکه ( Ei dafaei əm kāri maka ) : 

یهو / بی مقدمه / ابتدا به ساکن این کار را نکن .


۳- ده وست آکه ( De vast āka ) : کافی است ، خاموش شو .


چده زار ژنی ده وست آکه ( Čada zār žani de vat āka ) :


چقدر زار میزنی / می نالی دیگر خاموش شو ، کافی است .


۴- زیله ( Zilla ) : ستوه .

گرونی ده امه زیله ورده ( Gəruni de ama zilla varda ) : 

گرانی دیگر ما را به ستوه آورده است .


۵- ره شه ( Ra še ) : شباهت یافتن .


اه اشتن خالو ره شه ( A əštan xālu ra ša ) : 

او به دایی اش رفته است / او از دایی اش به ارث برده است .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۵ 


۱- مینه خسه برا ( Mina xəsa bərā ) : بی خیال و بی مسئولیت .


 اصطلاحی است به آنانکه مسئولیتی به دوش ندارند و نمیگیرند .


۲- ده گله چو ( Də gala ču ) : چوب دوشاخه .


چوبی که یکدسته و دو شاخه داشته باشد معمولا برای جمع آوری 


خار و خاشاک در زمان پاکسازی مکانی خار دار بکار گرفته میشود .


۳- دیل سیرایی وینده ( Dil sirāey vinde ) : با چشم سیر دیدن .


به چشم خریداری دیدن .


۴- چم نداره من بیوینه ( Čem nedārə mən bivinə ) : 

چشم دیدن مرا ندارد .


۵- شاله چمه را ( Šāla čama rā ) : راه پر پیچ و خم .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

ای روزی ابو علی سینا  وختی که سفری کو کرا ای  ، ای جایی ارسه اشتن اسبی ای دار ی کو دوستشه وای را 
 کلش  وسرچینه درکر دشه وواشترا سفره پنش آکرده که نا هار بهره ، ای روستایی هم که اشتن اولاغی دنشتا هته ارسه و اشتن خری کو جیر اومه واشتن خری ابو علی  سینا اسبی وری دوستشه تا چه اسب کلشی بهره واشتنی اومه ابوعلی سینا سفره سری نشته!  شیخی واته اشته خری چمن اسبی وری مدوند چمن اسب ای پاسری ژنه واشته اولاغی چولاغ کره  ،روستایی ام گفی اشتن  نمسش  ژنده  مشغول هرده  به
هم ماقه اسبی پاسری ژنده  وروستاییه  مردکی واته اشته اسبی چمن اولاغی  پا چاکنده وای چولاغ کردشه بی من غرامت ادی ، شیخ ساکیت منده واشتن به لالی ژندشه  روستایی ه مردکی شیخی کشون کشون برده قاضی ور ، قاضی ای کو سوال دفرسه  شیخ ساکیت منده وهیچی نواتشه  قاضی واته ام مردک ظاهیرا لاله ، روستاییه مردکی واته اشتن به لالی ژندشه نخا من تاوان اده  چمن خری را !! پیشتر منه لوئه کردشه  قاضی واته تنه لوئه کردشه چه واتشه  ؟ روستایی واته واتشه اشته خری چمن اسبی وری مدوند ای پاسر ژنه ، قاضی خنده  ی کرده  به دانش ودرک وشعور شیخی افرین واتشه  از اه ماقه ام ضرب المثل منده که جواب ابلهون خاموشی یه
 زلیخا صبا

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

گردنه هیران : 

در زبان تالشی آستارا « هر hǝr » یا « هیر hir » به معنای : ابر و مه و هوای مه آلود . و « ان » نیز پسوند مکان می باشد . در نتیجه « هیران » یعنی : مکان ابر و مه . ( ض - ط ) . 

@tarikh_asta

ته مروون ببه  بدا بوان ته ساده یره  ، ته ویرر ادوئه ،  خیلی ساله   که^ ام آوادی کو مردومن ساده نینه  ومروونیشون ویر آدوئه،  هنته جیپرینه اشته پرو سایه کو مونن  سمبوری شیار اشته  خونی دا آخرنه چکه هینجن ،  ،دا هده که ده رقوَتی ته کو ممونو،  بد تنه وان ته ساده یرا  ته نزونیر، بدا بوان ،،  ته   تغییر مکه  بدا اشته دیلی دیله محیبتینه پور بوبو ،، اگه نی هیکسی اشته محیبتی قدری نزنوسته ، خدا که زونو   ته مروون بومون  و نشون بده   آدمیت نفس کشه ومرده نیه  ام دنیا هوا به اشته شیارون ایتیاج داره ، اشته منده و اشته مروونی !،چه هوا  آلوده آبه هوا پاکیه آبه را بومون   زونی اونی که^تنه وان ساده  اشتن  به اشتن بی معریفتینه  هیولایی بون که آخر هوون ویجره !!،
 صبا

شمه خردَنون تالشی آموجَه


به فرزندانتان #تالشی یاد بدهید


 🌺کانال واجه واج🌺

شمه خردَنون تالشی آموجَه


به فرزندانتان #تالشی یاد بدهید


 🌺کانال واجه واج🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۶

۱- چرک دمر ( Čərk damer ) : پارچه ای که چرک در متنش نشسته باشد .

۲- پاتک پاتک ( Pātək Pātək ) : راه رفتن با نوک انگشتان پا .

۳- خاوه ره ( Xāva ra ) : گیجگاه .

۴- ور آگته ( Var āgete ) : به بر کشیدن .

۵- شه اومه ( Še ome ) : رفت و آمد .

#گردآپرنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۷ 

۱- گفک ( Gəfk ) : بی آب و بی مزه ، سفت و آفتی .

ای گله خج داری کو چیمه گفکا ( Ei gəla xəj dāri ku čima gəfkā ) : 

یک عدد گلابی وحشی از درخت چیدم 

سفت و آفتی / بی آب و بی مزه بود .

۲- ای پا سر منده ( Ei pā sar mande ) : یکدنده ماندن .

درازه روزی ای پا سر منده ( Dərāza ruzi ei pā sar manda ) :

تمامی روز را مرتب ایستاده است .

۳- ویوشکنده ( Vivəškənde ) : پیچاندن .

 پیچاندن پارچه ی خیس برای خشک شدن .

۴- ویتراکنده ( Vitrākənde ) : حواله کردن .

ته ای من ویتراکنده ( Tə ay mən vitrākənda ) : 

تو او را حواله ی جانم کردی .

۵- خاو آشو ( Xāv āšu ) : خواب زده شدن .

ته ای خاو آشو کرده ( Tə ay xāv āšu karda ) :

 تو خواب زده اش کردی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۸

۱- روکه زوبون ( Ruka zubun ) : شراع الحنک / زبان کوچک .

۲- زوبون ( Zubun ) :  زبان گوشتی / ماهیچه ای داخل دهان .

۳- زوون ( Zuvuon ) : زبان گفتار ، زبان تکلم .

۴- زمون ( Zamun ) : زمان ، وقت و هنگام .

۵- سوک و سو ( Suku su ) : رونق / پاک و رنگ و رو دار .

سوک و سویی نداره ( Suku suei nedārə ) : جلوه ای ندارد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
*بله تایید در حین صحبت کردن با همدیگر*
1- ها hā  بله
2- ولله valla آره بخدا، همینو بگو
3- بسچه basčə پس چی،آره خوب
4- به چه bačə پس چی، آره
5- چه زونوم čə zunum چه میدانم،درسته
6-هی بوا hay bəvā همونو بگو
7- همی بوا həmi bəvā همینو بگو
8- هته یه د hataya de همانطوره
9- هنته یه د həntaya de
 همینطوره
10- خاب xāb خوب، باشه 
*بله در جواب صدا زدن*
1- چه ča چیه؟
2- چه وای čə vāy چی میگویی
3- چه خای čə xāy  چی می خواهی
4- چرا دخونی čərā daxuni چرا صدا می زنی
5- اومیمه umima آمدم
#گردآورنده_مریم_محسنی 130
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- دس به نقد (das ba naqd): نقدی
2- نماز پکرده (nəmāz pekarde): بر مرده نماز خواندن،نماز میت خواندن
3- نوم برشه (num barše): مشهورشدن، معروف شدن 
4- نومدار (numdār): مشهور
5-نومره (numra): نوع،جور
#گردآورنده_مریم_محسنی 131
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۹ 

۱- مردرند (Mərdərənd ) : زرنگ / قالتاق .

خیلی مردرنده ( Xayli mərdrənda ) : خیلی زرنگ / قالتاق است .

۲- کولییه چم ( Kuliya čem ) : زگیل .

چه دس و پا کولییه چم دری ( Če dasu pā kuliya čem dari ) : 

دست و پایش زگیل دارد .

۳- پشته (Pešta ) : تپه / بلند .   پشتم ( Peštəm ) : پشته / تپه .

کول ( Kul ) : زمین بلند تر از زمین هموار / زمین برجسته .

۴- گل آژن ( Gal āžan ) : پا به ماه .

ژنک ده گل آژنه ( Ženak de gal āžana ) : 

زن دیگر نزدیک به زایمان است / پا به ماه است .

۵- پهر ژن ( Pəhar žen ) : زن بابا .

# گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۰

۱- کله شغ ( Kalla šaq ) : زورگو / مغرور .

کله شغه مردک ( Kalla šaqa merdak ) : مرد زور گو .

کله شغه ( Kalla šaqa ) : زورگوست .

۲- ویرمه ( Virme ) : سر به راه آمدن / رام شدن .

ویرمه ( Virma ) : رام شد / سر به راه شد / شوروشرش خوابید .

اه اسب ده املاک نییه ویرمه ( A asb de amlāk niya virma ) :

آن اسب دیگر چموش نیست رام شد .

۳- ویداشته ( Vidāšte ) : انداختن ، تیر انداختن ، از بچه ادرار گرفتن .

وایی ویداشته خوبیت نداره ( Vāei vidāšte xubiyat nedārə ) : 

شکار پرنده جالب نیست .

خردنی ویدار ( Xərdani vidār ) : ادرار بچه را بگیر .

۴- خشکه خس ( Xəška xəs ) : سرفه ی بی خلط .

۵- گرمه گوله ( Garma gulla ) : گلوله ی آتشین ، نوعی نفرین .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۰

۱-سره ور (səra var):
سرمای شدید وطاقت فرسا

۲-سره چکه (sara čaka): 
شکست-تنبه

۳-سره کوئه (sara kua):
سرزنش-سرکوفت

۴-سییا خر ( siyā xər):
ابرسیاه

۵-سرآلکه( sar ālake):
متوجه شدن-بیاد آوردن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vaenameh_taleshi

#زبان_تالسی_گویش_ماسال۱۲۱

۱-ورزنش ( varzəneš) 
غرض ورزی

۲-ویجرده (vijarde):
زخمی کردن

۳-واشنده ( vāšənde):
روشن نگهداشتن

۴-وراورد (varā vərd): 
امتحان کردن

۵-ویلون (vaylun): سرگردان

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۱

۱- خله بروازن ( Xəla barvāzən ) : از سوراخ بیرون کشیدن .

 خله بروازن بیمونه . (  xəla barvāzən bimuna ) :

 از جای برجستیم .

۲- پوخوم ( Puxum ) : شاخه و بوته ی نورسته ی گیاهان .

شاخه و بوته ی نورسته ی تمشک و گلپر را پس از پوست کندن میخورند .

۳- کلشه مشته ( Kəlaša məšta ) : یک مشت کاه .

 مشته ای کاه را به خاکستر می زدند و با آن ظرفهارا می شستند .

۴- چکله کشی ( Čəkla kaši ) : بیگاری .

چده ته را چکله کشی بکرم ؟ ( Čada tə rā čəkla kaši bəkarəm ) :

چقدر برایت بیگاری بکشم ؟ .

۵- ده دیل ( Də dil ) : مشکوک .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۲ 

۱- گره گره ( Gəra gəra ) : صدای مرغ به هنگام تخم ریزی .

۲- گدگداز ( Gəd gədāz ) : صدای مرغ پس از تخم ریزی .

۳- فرته فرته ( Fərtə fərtə ) : صدای بالا و پایین کشیدن بینی .

۴- پرته پرته ( Pərtə pərtə ) : صدای خاموش شدن چراغ فتیله ای .

۵- دمبلی دمبا ( Dəmbli dəmbā ) : صدای ساز و ضرب .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۳ 

۱- وژه ( Vəžžə ) : صدای طلب کردن گاو نر برای جنگیدن .

۲- وز وز ( Vəz vəz ) : صدای زنبور و مگس .

۳- ترپ تروپ ( Tərap tərup ) : صدای قلب .

۴- پخ ( Pəx ) : صدای ترساندن .

۵- وو ( Vuo ) : صدای باد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۴

۱- تترغ توتوروغ ( Tətəraq tu turuq ) : صدای تیر و تیر اندازی .

۲- شترغ ( Šətəraq ) : صدای زدن سیلی .

۳- گره ( Gərrə ) : صدای توفان دریا .

۴- پل پل  ( Pəl pəl) : صدای جوشیدن آب .

۵- خرته خرته ( Xərtə xərtə ) : صدای خلط سینه ی آدمی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

زبان تالشی – گویش آستارا 

1 – اُو ov : آب 
2 – اُوَینَه ovâynâ : آیینه 
3 – کَه kâ : خانه 
4 – دو do : درخت 
5 – رو ru : رود ، رودخانه 
6 – هر hǝr : ابر و مه ، هوای ابری و مه آلود 
7 – هردَن hǝrdân : کودک ، بچه 
8 – زیزَه ziza : شکوفه درخت 
9 – زر zer : ازگیل ، درخت و میوه ازگیل 
10 – هَی شی hayši : خورشید 
11 – اُشم ، اُوشم ošǝm ، ovšǝm : ماه ، کره ماه 
12 – نَنَه nânâ : مادر 
13 – دَدَه dâdâ : پدر 
14 – مَمَه mâmâ : مادر بزرگ 
15 – بوبو bobo : پدر بزرگ 
16 – زوئه zuâ : پسر 
17 – کِلَه kela : دختر 
18 – بوئه buâ : برادر 
19 – هووَه hovâ : خواهر 
20 – سوک suk : خروس 
21 – کاگ kâg : مرغ 
22 – واگ vâg : گرگ 
23 – بیلی bili : اُردک 
24 – پاس pâs : گوسفند 
25 – اسپَه ǝspâ : سگ 
26 – کی یَه kiya : اجاق ، اجاق خوراک پزی 
27 – هوتِه hote : گفتن 
28 – هاندِه hânde : خواندن 
29 – زنی یِه zǝniye : دانستن 
30 – ماسی یِه mâsiye : شنیدن 
31 – بامی یِه bâmiye : گریستن ، گریه کردن 
32 – ویندِه vinde : دیدن 
33 – داداشتِه dâdâšte : نگاه کردن 
34 – گلی یِه gǝliye : جوشیدن 
35 – واشتِه vâšte : پریدن 
36 – ویشتِه vište : جهیدن 
37 – ویتِه vite : دویدن 
38 – مِش meš : زنبور 
39 – موز muz : مگس 
40 – چوک čok : خوب 
41 – پارد pârd : پُل 
42 – کِچَه keča : قاشق 
43 – ساغ ، ساق sâq : زنده ( در حالت مادی ، در قید حیات بودن یا نبودن )
44 – ژی ži : زنده ( در حالت معنوی ) 
45 – بژی یویش bǝžiyoyš : زنده باشی 
46 – ول vǝl : گُل 
47 – تُول tūl : گِل ، گِل لجن مانند 
48 – ناهو nâho : صبحانه ، وعده خوراک صبح 
49 – چوشتَه čoštâ : ناهار ، وعده خوراک ظهر 
50 – شانگونَه šângonâ : شام ، وعده خوراک شب 

تلفظ صوتی این پنجاه واژه تالشی در پست بعدی آمده است . 
👇👇👇

@tarikh_astara

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۵ 

۱- ایشتاونده ( Eištāvənde ) : شنواندن /طعنه زدن .

امه ایشتاوندشه ( Ama eištāvəndəşa ) : به ما طعنه زد .

۲- خدا بیامرزی ( Xədā biyā mərzi ) : طلب آمرزش .

۳- درازه دوئه ( Dərāza due ) : طولانی کردن کاری .

۴- خش اوغور ( Xəsš uquor  ) : خوش عبور ، خوش یمن .

اوغور ( uquor ) : یمن ، شگون .

ته را خش اوغور بوبو ( Tə rā xəš uquor bubu ) : 

عبورت به خیر و خوشی باشد .

۵- گرمه سینه ( Garma sina ) : از راه رسیده و عرق دار .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۶


۱- بد سر ( Bad sar ) : بهانه گیر و بد قلق .

چه ژن بد سره ( Če žen bad sara ) : 

زنش بهانه گیراست / بد قلق است .

۲- خفتی ( Xafti ) : بی حوصله ، عصبانی .

چه مردک خفتی یه (Če merdak xaftiya ) :

 شوهرش بی حوصله / عصبانی است .

ای وینم من خفت آگره ( Ay vinəm mən xaft āgerə ) :

با دیدنش عصبانی میشوم .

۳- بد مجاز ( Bad məjāz ) : کفری ، عصبانی ، بی حوصله .

از نی بد مجازیمه  ( Az ni bad məjāzima ) :

 من هم بی حوصله و کفری هستم .

۴- سوج و ووج ( Suju vuj ) :  آه و ناله ، عز و جز ، لابه کردن .

چه سوج و ووج آدم کشه ( Če suju vuj ādam kəšə ) :

آه و ناله / لابه اش آدم می کشد .

۵- پس پتیل ( Pas petil ) : از پشت / از پس حمله ور شدن .

من پس پتیلش کرده ( Mən pas petiləš karda ) : 

از پشت سر به من هجوم آورد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#تالشون
سرد آبه
یخ ژنده کَشَه
کو
نی
#عشق
شَلَه
ژنه....

در گویشِ تالش مرکزی کرگانه رودی
زَمی : زمین
بَند : کوه
رَه : خط الراس افقی نسبت به بیننده
ژییَه : خط الراس عمودی نسبت به بیننده
دیمَه : پهنه
تَپَّه : تپه
مَرز : بلندی خاک نسبت به زمین اطراف
لو : مرز پست ، مرز کوتاه
چُلَه چُلَه ئون : تپه ماهور 
دول : فرو رفتگی زمین نسبت به اطرافش
کٓل : نهر آب
کوئَه : مجموعه ، جمع ، انبوه
کَلَه کَلَه ئون : زمینی که پر از سنگ های بزرگ است
ئور : بر آمدگی، غده
سُامون : سر حد ، مرز بین دو زمین
شَم : ساحل، کنار رود خانه
تِش : شیب
کولَت : مزرعه کوچک و کم عرض و طول
هی : مزرعه گندم
سَخت : صخره ، پرتگاه
ویگٓن : پرتگاه
سوئَه تَپَّه : تپه ی علف
کِتَه تَپَّه : تپه ی سنگی 
ویشَه تَپَّه : تپه ی درختی ، تپه ی جنگلی
کولَه تَپَّه : تپه ی کوتاه
تَپَّه تَپَّه : تپه تپه
سَختَه کَش : دو صخره همجوار ، صخره قرینه 
کِتَه کِتَه : سنگلاخ
روخون : جاده
رُا : راه
ریسی : مالرو
چغر : برف راه

#حسن_زینلی

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۷


۱- جل (  jəl ) :  لپ .

نونی ام جل اه جل کره ( Nuni əm jəl a jəl karə ) : 

نان را این لپ آن لپ می کند / نان را در دهانش می چرخاند .

۲- دنه ساز ( Dana sāz ) : ساز دهنی .

۳- کس مساز ( Kas masāz ) : آب زیر کاه ، ناساز .

۴- بساز آساز ( Bəsāz āsāz ) : ساخت و پاخت .

۵- سرسری ( Sar sari ) : بی دقت .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۸ 


۱- پته خله ( Pəta xəla ) : آبله رو .

 کسی که پوست صورتش بر اثر بیماری آبله سوراخ سوراخ باشد .

۲- اژدم ( Aždəm ) : آب نمک بسیار شور .

۳- انجار ( Anjār ) : ابزار .

۴- ازازیل ( Azāzil ) : آتش پاره .

۵- گرگره آتش ( Gər gəra ātaš ) : آتش شعله ور هیزم .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

پست واژه تالشی

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- ما گته (mā gete):مرز بین کالی و رسیده شدن میوه، وقتی که تازه مزه شیرینی بخود می گیرد
خرو تازه ما گته
xaru tāza mā geta
آلوچه تازه دارد می رسد.
2- گوش پرونته (guš perunte): تنبیه کردن،گوشمالی دادن
چه گوشی بی روکه ته پرونته
če guši bi ruka te perunte
گوشش رو باید کمی کشید.
3- روکه ته (ruka te): کمی،اندکی،تا حدودی
4-پرونته (perunte): کشیدن،بالا کشیدن
5- دیل ویبه (dil vibe): دلبستگی داشتن
چمه دیله گله ای کو ویری یه
čemə dila gəla ay ku viriya
دلبستگی به او دارم،دلم پیش اوست.
#گردآورنده_مریم_محسنی 124
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

نوشته ای به گویش شمالیِ زبان تالشی ( منطقه آستارا ) : 

تولشَه نوشتَه : 
آمَه تولشیمون ؛ چَمَه زُون تولشی یِه . تولش کَنَه ورَه و یولَه ورَهِ . تولشَه زُون ایرونِه کَنَه زُونِه . 
آمَه اُستُرو تولشُنکویمون ؛ اُستُرو یولَه تولشِه دلِه . اُستُرو دی یو و ویشون وِه خوسِه . 
شِرشِرَه بارز اُو ، آسپینَه کو ، اِستیل ، هیرُنَه گی یَه ، اِمِه هَم مَه اُستُرودَین . شرشرَه بارز اُو ، ایرونِه یولَه شرشرَه . 
اِم وِرون وِه خوسین ؛ هَم مَه ایرونونکو پی یِی دَمونِه بوآن بَه اُستُرو و اِم خوسَه وِرون داداشتَن و ویندَن . 
خِدو ، ایرون و هَم مَه ایرونِن دی یَه بِدَه . یولَه ایرون خوسَه ایرونِه . 
چَمَه تولشون سِخَن اِمِه : 
تولشیمون هِستیمون ، یولَه ایرونِه پِشتیمون . 
هَم میشَه بژی یویش یولَه ایرون . 
بژی ایرون ، بژی تولش ، بژی اُستُرو . 

Tolǝša nǝvǝšta :  
âmâ tolǝšimun ; čâmâ zūn tolǝšiye . tolǝš kânâ vǝra o yolâ vǝrae . tolǝša zūn ironǝ kânâ zūne . 
âmâ ostoro tolǝšonkoymun ; ostoro yolâ tolǝšǝ dǝle . ostoro dǝyyo o višon ve xose . 
šǝršǝra bârz ov ( lâtun ) , âspina ku , estil , heyrona gǝyya , ǝmǝ hâmmâ ostorodayn . šǝršǝra bârz ov , ironǝ yolâ šǝršǝra . 
ǝm vǝron ve xosin ; hâmmâ ironun ko piyeydamune buân bâ ostoro o ǝm xosa vǝron dâdâštan o vindan . 
xǝdo , iron o hâmmâ ironǝn diya bǝdâ . yolâ iron xosa irone . 
čâmâ tolǝšun sǝxân ǝme : 
tolǝšimun hestimun , yolâ ironǝ peštimun . 
hâmmiša bǝžiyoyš yolâ iron . 
bǝži iron , bǝži tolǝš , bǝži ostoro . 

نوشته تالشی : 
ما تالش هستیم ؛ زبان ما تالشی است . تالش مکان کُهن و مکان بزرگی است . زبان تالشی ، زبان کُهن ایران است . 
ما از تالشان آستارا هستیم ؛ آستارا قلب تالش بزرگ است . دریا و جنگل های آستارا بسیار زیبا است . 
آبشار « بارز اُو » ( لاتون ) ، کوه آسپینَه ، برکه آب استیل ، گردنه هیران ، اینها همه در آستارا هستند . آبشار « بارز اُو » آبشار بزرگ ایران است . 
این مکان ها بسیار زیبا هستند ؛ از همه ایرانیان می خواهیم بیایند به آستارا و این مکان های زیبا را نگاه کنند و ببینند . 
خدا ، ایران و همه ایرانیان را نگه بدارد . ایران بزرگ ، ایران زیبایی است . 
سُخَن ما تالشان این است : 
تالشیم هستیم ، پُشتِ سَرِ ایران بزرگ هستیم . 
همیشه زنده باشی ایران بزرگ . 
زنده باد ایران ، زنده باد تالش ، زنده باد آستارا . 
 ضیاء - ط / zia.t 

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۵ 

۱- دس دچین ( Dasdačin ) : تبانی ، باهم ساختن .[توطئه,پاپوش]

اوون مه را دس دچین کردا Avuwn mə rā dasdačin kardā 

آنها برایم اسباب چینی کرده بودند .

[وینی چه دسی مرا دچینده شونه:می بینی چه توطئه ای برایم کردند ]

۲- گوشی پور آکرده ( Gušipurākarde ) : تحریک ، دسیسه ، انتریک .

هه ی چه گوشی پور آکرده Hay čə guši pur ākarda 

او تحریکش کرد / دسیسه ی او بود .

۳- چاک پچین ( Čāk pəčin ) : بر چین ، انتخاب .

من ای چاک پچین کردا Mən ay čākpəčin kardā 

من آن را انتخاب کرده بودم .

۴- پوچ آبه ( Puč ābe ) : نیست و نابود شدن .

۵- چسباونده ( Časbāvənde ) : انتساب ، منتسب کردن .

اشتن ای کو چسباونهƏštan ay ku časbāvənə 

خودش را به او می چسباند / خودش را به او منتسب میکند .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۶ 

۱- مته (mətə ) : طی کردن .     بمج Bəməj طی کن .

۲- پرده ( pərde ) : راه رفتن .  بپر Bəpər راه برو .

۳- تلافی ( Talāfi ) : جبران ، عوض دادن .

مه را تلافی آکردشه Mərātalāfi ākardəša 

برایم جبران کرد / عوضش را داد .

۴- سراکون ( Sarākun ) : واژگون .

۵- رجارج ( Rajāraj ) : ردیف ، رج به رج ، منتظم .

رجارج دار درییا Rajāraj dār dariyā 

رج به رج / ردیف درخت داشت .

#گردآورنده_ محمدرضا_فدایی_مولوم .

اسرون
بی
گرد آبَیَم
یندی
ور

 🌺کانال واجه واج🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۷


۱- رکجل ( Rəkəjəl) : نامرغوب ، کرمو ، آفت زده .

اه داری میوه همه رکجله Adāri miva hama rəkəjəla 

میوه ی آن درخت کلا آفت زده و کرموست .

۲- فو آکرده ( Fuākarde ) : باد / ورم کردن .

ای فو آکرده ay fu ākarda او باد / ورم کرده است .

۳- آتنده ( Ātande ) : تنیدن ، منتشر کردن ، انتشار دادن .

آتنم ( Ātanəm ) :  منتشر کنم .

آتنی ( Ātani ) : منتشر کنی .

آتنه (Ātanə ) : منتشر کند .

آتنم (Ātanam ) : منتشر کنیم .

آتنه ( Ātana  ) : منتشر کنید .

آتنن ( Ātanən ) : منتشر کنند .

۴- تازه بینا ( Tāza binā ) : ابداع ، نوآوری .

۵- زار ژنده ( Zār žande ) : ادعای بی چیزی کردن .

زار مژن Zār mažan ادعای بی چیزی نکن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۶۸

۱- قره یخه (Qara yaxa ) : نامحسوس ، بی نشان .

اه ممورن قره یخه ینا A mamuren qara yaxaynā 

آن ماموران نشانی نداشتند .

۲- دس به عصا ( Das ba asā ) : محتاط .

از دس به عصا را شوم az das ba asā rā šum 

من با احتیاط راه می روم .

۳- سرکشی ( Sar kaši ) : بازدید .

هرروزسرکشی کرم har ruz sar kaši karəm 

۴- نارآگری ( Nār āgeri ) : پیش گیری .

۵- ناروین ( Nār vin ) : پیش بین .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-گوله گوله (gulla gulla): مشت مشت،لقمه لقمه
گوله گوله حلوا ساتمه اوون آدومه
gulla gulla halvā sātəma avun āduma
لقمه لقمه حلوا درست کردم به آنها دادم
مترادف پشته پشته (pəšta pəšta): مشت مشت
و مترادف موچه موچه (muča muča): مشته مشته،لقمه لقمه
2-گوش کلا (guš kəlā): کلاه پشمی که از سر و گردن و گوشهای دامداران در سرمای زمستان محفاظت می کند.
رمه نه خوای بشی گوش کلا ویر مبرکه
rama na xāy bəši guš kəlā vir mabarka
3- مجاس (məjās):مزاج
چه هرده مجاسی ندارم
če harde məjāsi nedārəm
مزاج خوردنش را ندارم یا آن خوردنی با مزاج من سازگار نیست.
4- شش گولی وشته (šaš guli vašte): سرحال و پرنشاط و شنگول بودن
گیریه ویندشه شش گولی وزه
girya vindaša šaš guli vazə
ییلاق را دیده پر نشاط شده است.
5- مره (məra): مهره های تسبیح،مهره 
ای شده مره آفکندمه
i šada məra āfkanda ma
یک بند مهره نخ کردم.
شده (šada): یک بند 
آفکنده (āfkande): نخ کردن مهره 
#گردآورنده_مریم_محسنی 125
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

ساده نوَرشی نه نی
بو
خش بِه

 🌺کانال واجه واج🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۹


۱- اشکمه ( Əškama ) : شکمبه ، سیرابی .

هر حیوانی که سم شکافته داشته باشد مانند گاو و گوسفند و

بز و گوزن و آهو و.......جزو نشخوارکنندگان است .

معده ی نشخوار کنندکان از چهار قسمت شکمبه یا سیرابی که 

بزرگتر از همه ی قسمتهاست و غذا در آن بصورت گلوله انباشته 

و سپس خیس ونرم میشود 

دومین قسمت معده ی نشخوار کنندگان کیسه ی کوچکی است

 بنام نگاری Negāri

که غذای خیس خورده ی سیرابی در آن ریخته میشود و 

بصورت ساچمه در می آید .

نشخوار کنندگان در زمان استراحت غذای ساچمه گونه ی نگاری را 

بالا می آورند و خوب می جوند و آنگاه آن را به قسمت سوم معده که 

هزارلاست می فرستند لازم به یاد آوری است که

 شتر هم نشخوار کننده است اما فاقد هزارلاست .

غذای نشخوار کننده پس از تغییراتی از هزار لا وارد قسمت چهارم

 معده یعنی  شیردان میشود . شیردان معده واقعی نشخوارکننده است 
 ‏
 ‏که عمل هضم در آن انجام می پذیرد .


۲- چپلکی ( Čapleki ) : آنکه با دست چپ کار کند .

۳- نره کی ( Naraki ) : سمت راست و افقی .

۴- نشر ( Nəšəer ) : نشخوار کردن .

گاین ختینه کرا نشر کرن Gāyen xətina kərā nəšəer karən 

گاوها خوابیده اند و در حال نشخوارند .

۵- اوه تلف ( Ava təlaf ) : یابنده .

# گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۶

۱-بتیل آتیل (bətil ātil):
دویدن زیاد-خیلی دویدن

۲-آوا کرده (āvākarde): 
آب کردن
۳-کافله ( kafla): گروهی-
جمع-خیلی زیاد 

۴-کرنیه (kərəniye):
چیز سنگینی را روی زمین
کشیدن

۵-گردگیج ( gərde gij): 
گردش-تفریح
#گروآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۵۹

۱- ای نفری ( ei nafari ) : یک نفری  .

۲- ای دفه یی ( ei dafaei ) : یکهو ، یهو .

۳- ای چمی ( ei čemi ) : یک چشمی .

۴- ای پایی ( ei pāei ) : یک پایی .

۵- ای دسی ( ei dasi ) : یک دستی .

۶- ای جایی ( ei jāei ) : با هم .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۰

۱- خساست ( Xasāsat ) : فرومایگی و پستی ، خسیس بودن .

خساست به خرج مده Xsāsat ba xarj mada 

خسیسی پیشه نکن / فرومایگی را کنار بگذار .

۲- بخالت ( Baxālat ) : لئیم و خسیس .

بخالت مکه Baxālat maka 

لئیم و خسیس نباش متضاد سخی و بخشنده باش .

۳- دیدار ( Didār ) : روی و رخسار .

اشته دیداری کو از سیر نیمه یار əštə didāriku az sir nima yār 

از روی و رخسارت سیر نیستم یار .

۴- دینار ( Dinār ) : نوعی پول طلا که در قدیم رایج بود ومعادل

یک هزارم ریال بود و هم اکنون معادل یک صدم ریال است .

۵- پینجه زار ( Pinja zār ) : پنج هزار دینار / پنج ریال .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

کتیل (katil)، کتیله کونه (katila kuna)، چوئه کتیل (čua katil): صندلی کوتاه چوبی برای نشستن است .
معمولا در حیاط استفاده می شود.
گویش_ماسال_مریم_محسنی

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۱


۱- زییادی ( Ziyādi ) : مازاد ، اضافی .

ته را زییادییه Tə rā ziyādiya به قدرش نیستی ، بیشتر از تو می ارزد .

۲- مالدار ( Māldār ) : صاحب مال ، ثروتمند .

۳- مانسته ( Mānəsta ) : مانند بودن ، شبیه بودن .

هه نی چه مانسته یه Ha ni če mānəstaya 

او هم مثل اوست .

هه ی مونو Hay munu شبیه اوست .

۴- مندآو ( Mand āv ) آب راکد ، آبی که باماندن متعفن گردد .

۵- ماله ( Māle ) : مالیدن .

مالش ( Māləš ) : هر چیزی که با دست و یا چیز دیگری مالیده شود .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۲ 


۱- ما به ما ( Mā ba mā ) : ماهانه ، همه ماهه .

منگ / ما ( Mang /Mā ) : ماه آسمان ، قمر زمین .

۲ ماپاره ( Mā pāra ) : مانند پاره ی ماه ، خوشگل و قشنگ .

۳- ماتاو ( Mā tāv ) : مهتاب .

ماتاوه شو Mātāva šav شب مهتابی .

منگه تاو Manga tāv مهتابی .

۴- ماهیر ( Māhir ) : ماهر ، استاد .

۵- ما چی گته ( Mā či geta ) : خسوف ، ماه گرفتگی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم  .

انته
بی
روکته
نشته....

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

دوبیتی تالشی

دَلَه دیلی آواد آکَردِه سَختَه
بی آوی را گولی غَم هَردِه سَختَه
اَگَه شای دَس بوئَه دیلی مَچاکن
شِه خَیلی راحَتَه، آگَردِه سَختَه

سید مومن منفرد شاندرمن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

همه  سره    اناری  دونه  مونی
شیرینی ره عسلی شونه  مونی
تنه که خیلی   وخته   اشنایمه
دیلر اومه منه    بیگونه  مونی؟

زرتشت  فتحی

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

ژنکی دفرسه مورغونه گله ئی چن خرشی ؟پیره مردکی واته گله یی پونصت تمن، ژنکی واته شیش گله مورغونه را ته 2500 تمن دم ، یانی که^ نخرم ! 
پیره مردکی واته بری هر قیمتی که^ خای بخر ببر،!شاید مه را چاکه شوروعی بوبوو چمن اورنه فوروشی را ،چون اوروصبی هیچی خرته نیمه ،.
ژنکی مورغونه ئون خریه و خشحالینه وایساس پیروزینه آکو دور آبه .واشتن گرونه ماشونی دنشته واشتن رفقینه ای گرونه روستورانی دیله دشه ! وهرچی که چوون دیل خای سفارشون دوئه ،روکته غذا شون هرده ومابقی شون نیمه هر کرده وپس ژنده و ویل آکردشونه ! وچوون صورت حساو به 140000تمن  ، ژنکی 150000تمن آدوئه و صائیب روستورانینه واتشه بقیه هم بدا، اشتن وری بومونو
ام وضع صائیب روستورانی را عادیا، بما مورغونه خرشه پیره مردکی را وئیر درد ناکا ،!
چرا ماقعیکه^ موتاجه ادمی کو ای چئی خرم همیشه فیکر کرم وئیر قودرتمندیمونه واشتن بالاترزونم !!!،
چرا کسونی که^ به کرم وبخشش چمه ها نیازی ندارن ویشتر مروونی کرم و محیبت چرا ؟ چرررررررررررا؟ 
برگردان:
#زلیخا_صبا

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۷

۱-گنگلَه ( gəngəla): 
پریشان وآشفته-به هم
ریخته

۲-گِنگیل (gəngil): لش-
جنازه، برای کسی بی
خاصیت و بی مصرف
باشد بکار می رود

۳-لاتفار (lātəfār): حیف
ومیل شده-هدررفته

۴-لَمیَه ( lamiya): تکیه
داده-لم داده

۵-مَپِمون ( mapemun): 
نمان-توقف نکن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۳


۱- جیچلی پرس ( Jičli pars ) : باز خواست ، مواخذه .

درازه روزی من جیچلی پرس درییا Drāza ruzi mən jičli pars dariyā 

تمام روز از من باز خواست میکرد .

۲- بیناگر ( Binā gar ) : موسس ، بنیان گذار .

چیمی بیناگر کییه ؟ ?( Čimi binā gar kiya ) : بنیان گذارش کیست ؟

۳- بخرش آخرش ( Bəxraš āxraš ) : خرید و فروش .

بخرش (  Bəxraš ) : بفروش .

آخرش( Āxraš ) : بخر .

۴- سیم جیم ( Sim jim ) : سوال و جواب ، استنطاق .

۵- نازه ( Nāze ) : نازیدن ، فخرکردن ، مباهات .

خیلی اشتن کو نازه Xayli əštan ku nāzə 

خیلی فخر می فروشد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- چمی قلاز آکرده (čemi qəlāz ākarde): با چشمهای از حدقه بیرون زده  تعجب کردن ، انتظار کشیدن و یا نگاه کردن
چمه چمونم قلاز آکرده ای بوینم
čəmə čemunəm qəlāz ākarda ay bəvinəm
با چشمهای از حدقه درآمده منتظر عاقبتش هستم
اشتن چمون قلاز آکردشا ای دیسی
əštan čemun qəlāz ākardaša ay diyasi
با چشمهای از حدقه درآمده نگاش می کرد.
2- مرویج نوئه (marvij nue): خوابیدن (کلمه توهین آمیز است)
حلا بدا مرویج بنم
halā bədā marvij bənam
بگذار بیفتم بمیرم (منظور بخوابم)
شه مرویج نوئه شه
ša marvij nuaša
رفته افتاده خوابیده (کپه گذاشته)
3- مرگه مرویج نوئه (marga marvij nue): کپه مرگ گذاشتن و خوابیدن
بدا مرگه مرویج بنم
bədā marga marvij bənam
بگذارکپه مرگمو بگذارم و بخوابم 
4- نفس برشه (nafas barše): نفس بریدن 
دا شیمه اومیمه چمه نفس برشه
dā šima umima čəmə nafas barša
تا رفتم و آمدم نفسم برید 
5- نفسه ژنی ویرش برشه (nafasa (žani virəš barše: نفس کشیدن را فراموش کرده است
اصطلاحی است در جواب کسی که از شنیدن خبر مرگ کسی تعجب کند
واقعا فلانی مرد؟
نه مرده نی، نفسه ژنی ویرش برشه.
ne marda ni nafasa žani virəš barša
نه نمرده،نفس کشیدن را فراموش کرده است.
#گردآورنده_مریم_محسنی126 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۵


۱- دنگ و فنگ ( dangofang ) : رفت و آمد زیاد و بی حاصل .

هنته دنگ و فنگ داره ( Hənta dangofang dārə ) : 

همینطور رفت و آمد زیاد و بی فایده دارد .

۲- ده بندی ژن ( Dəbəndi žan ) : دو بهم زن .

چوون مین ده بندی ژنی کره ( Čavun min dəbəndi žani karə ) :

میان آنها دو بهم زنی میکند .

۳- ده رگه ( Də raga ) : دو رگه .

۴- ده رو ( Də ru ) : منافق .

۵- دوندگی ( Davandagi ) : تلاش ، کوشش  .

خیلی دوندگی داره ( Xayli davandagi dārə ) :

تلاش فراوانی میخواهد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۴


۱- ژن زوئه ( Žen zua ) : زنی که پسری از شوهر سابق به خانه آورده باشد .

۲- ژن کینه ( Žen kina ) : زنی که دختری از شوهر سابق به خانه آورده باشد .

۳- ژن ما ( Žen mā ) : مادر زن . 

  ژن ننه / ژن دده ( Žen na na / žen de de ) : مادر زن .

 ۴- ژن پا ( Žen pā ) : پدر زن . 
 ‏
 ‏ ژن دده ( Žen da da ) : پدر زن .

۵- ژن برا ( Žen bərā ) : برادر زن .    

 ۶-   ژن خا ( Žen xā ) : خواهر زن .

۷- برورژن ( Bərvar žen ) : زن برادر . 

 ۸- خه یور ( Xəy var ) : برادر شوهر .

۹- ئیره ( iyra ) : خواهر شوهر .   

 ۱۰- خسرگ ( xəsərg ) : مادر شوهر .

۱۱- خسوره ( Xasura ) : پدر شوهر .

۱۲- بی بی ( Bibi ) : عمه .     
            
 ۱۳-  عمو ( Amu ) : عمو . 

۱۴- خالو ( Xālu ) : دایی .     
        
 ۱۵- ماشی ( Māši ) : خاله .

۱۶- پو پو ( Pupu ) : عمه ( تالش مرکزی )  

 ۱۷- مارخا ( Mār xā ) : خاله .

۱۸- مانی ( Māni ) : خاله ( تالش مرکزی )   

  ۱۹- دیی ( Daey ) : دایی ( تالش مرکزی )

۲۰- خالوژن ( Xālu žen ) : زن دایی .   

 ۲۱-  عمو ژن ( Amu žen ) : زن عمو .

  ۲۲- بی بی شو ( bibi šu ) : شوهر عمه .  
  ‏
  ‏ ۲۳- ماشی شو ( Māši šu ) : شوهر خاله .

۲۴- بروره زا ( Bərvara zā ) : برادر زاده .

۲۵- خوئره زا ( Xuara zā ) : خواهرزاده . 

۲۶- نوه ( Nava ) : فرزند زاده .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۷۶


۱- ناز آکرده ( Nāz ākarde  ) : نواختن / دست کشیدن به سر و روی

 کسی برای دلجویی از او / نوازش دادن  .

۲- جیر و کفا ( Jirokafā) : تکان هر چیز در سر جای خود /  نوسان .

اورو دولار جیر و کفا داری ( Oru dulār jirokafā dāri ) : 

امروز دلار نوسان داشت .

۳- خنتاونده ( Xəntāvənde ) : نوشاندن .

۴- هرداونده ( Hardāvənde ) : خوراندن .

۵- لرزاونده ( Larzāvənde ) : لرزاندن . 

۶- خشکاونده ( Xəškāvənde ) : خشکاندن .

۷- تیلا ونده ( Tillāvənde ) : دواندن .

۸- خنداونده ( Xandāvənde ) : خنداندن .

۹- برماونده ( Bəramāvənde ) : گریاندن .

۱۰- لنگاونده ( Langāvənde ) : لنگاندن .

۱۱- پیچاونده ( Pičāvənde ) : پیچاندن .

۱۲- هیستاونده ( Histāvənde ) : خیساندن .

۱۳- ترساونده ( Tarsāvənde ) : ترساندن .

۱۴- نشاونده ( Nəšāvənde ) : نشاندن .

۱۵- ایشتاونده ( Eištāvənde ) : شنواندن .

۱۶- ایزاونده ( Eizāvənde ) : برپا داشتن .

۱۷- کوچاونده ( Kučāvənde ) : کوچاندن .

۱۸- خساونده ( Xəsāvənde ) : خواباندن .

۱۹- آرازاونده ( Ārāzāvənde ) : افراشتن  .

۲۰- درماونده ( Darmāvənde ) : رماندن .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

چده گف ام درازه  رانه  دارم
سوره زم و برنده  پانه   دارم

چِمه گلون کی ام راکو آدشتا
شکایتی چه ریسه تانه  دارم

زرتشت  فتحی


 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-آلاویه (ālāviye)= آلاویسته (ālāviste):ساکت شدن
دقه ای بو آلاویسته
daqayi bu ālāvista
چند دقیقه ای هست که ساکت شده است.
2- زوون دن درنده zuvun dan) darande) زبان به دهان گرفتن،ساکت شدن
خردن زوون دن ندرنه
xərdan zuvun dan nedaranə
بچه زبان به دهان نمیگیره.ساکت نمیشه
3- سس ویکشته (sas vikəšte):
الف.خاموش شدن صدا،ساکت شدن
ب.خاموش کردن صدا،ساکت کردن
 سسش ویکشییسته
 sasəš vikšeyišta
 صداش خاموش شد
چه سسی ویکش
če sasi vikəš
ساکتش کن
4- لوئه نکرده (lua nekarde):
حرف نزدن،ساکت شدن
 لوئه نکره
lua nekare
حرف نمی زند. ساکت هست
5-گف نژنده
 gaf nežande
حرف نزدن،ساکت شدن
گف نژنه
gaf nežane
حرف نمی زند ساکت هست
6-سس دکشته (sas dakəšte):
 الف.خاموش شدن صدا،ساکت شدن
ب.خاموش کردن صدا، ساکت کردن
اشته سسی دکش
əštə sasi dakəš
ساکت باش
چه سسی دکش
če sasi dakəš
ساکتش کن
#گردآورنده_مریم_محسنی 127 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-خفخون گته ( xafaxun gete):
خفه شدن ،ساکت شدن
خفخون بیگه  xafaxun bige
خفه شو
2-سس ویمرده ( sas vimarde):
خاموش شدن صدا ،ساکت شدن
چه سس ویمرده
če sas vimarda
صداش خاموش شد
3-سس نبرمه ( sas nebarme): صدا درنیاوردن،ساکت شدن
د چه سس نبرا
de če sas nebară
دیگه صداش درنمیاد
4-سس دمرده (sas damarde):
خاموش شدن صدا،ساکت شدن
چه مونو سسش دمرده
čə munu sasəš damarda
انگار صداش خاموش شد
5- آلاونده  (ālāvənde): ساکت کردن
ای آلاون
ay ālāvən
ساکتش کن
#گردآورنده_مریم_محسنی128 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۷


۱- پزارنده / پزراونده ( pezārənde / pezerāvənde ) : پاره کردن .

پزارن (Pezārən ) : پاره کن .

پزارندشه / پزراوندشه ( Pezārəndəša / Pezrāvəndəša ) :

پاره کرد . 

۲- آلاونده ( Ālāvənde ) : گرما بخشیدن ،  از گریه باز داشتن .

۳- دچیکاونده ( Dačikāvənde ) : چسباندن .

۴- پچیکاونده ( Pečikāvənde ) : به بالا فرستادن .

۵- پتخاونده ( Petəxāvənde ) : به جوانه رساندن .

تخاونده ( Təxāvənde ) : به جوانه رساندن .

۶- ویچیکاونده ( Vičikāvənde ) : فشردن .

۷- دییا ونده ( Diyāvənde ) : پاداش دادن ، شیردادن .

۸- جیپراونده ( Jiprāvənde ) : پراکندن ، بیدارکردن .

۹- آسیاونده ( Āsiyāvənde ) : خسته کردن .

۱۰- آسراونده ( : Āserāvənde ) : سرد کردن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۸

۱- پیشانش ( Pišānəš ) : ماما ، قابله .

۲- جمجم ( Jəmjəm ) : تحریک .

ای من جمجم ورده ( Ay mən jəmjəm varda ) :

او تحریکم کرد .

۳- رچ و واز ( Reču vāz ) : آراستگی ، پرداخت ، زینت دادن .

گشه برده شونه رچ و واز بکرن ( Geša barda šuna reču vāz bəkarən ) : 

عروس را برده اند آرایش کنند .

۴- پبست ( Pebast ) : پیوست .

هم چه پبسته ( Həm če pebasta ) :

این پیوست / ضمیمه ی آن است .

۵- تساونده ( Tasāvənde ) : گرم کردن .

تاسنده ( Tāsənde ) : گرما دادن و سر و صدا کردن .

متاسن ( Matāsən ) : شلوغ نکن ، داد و فریاد نکن .

وای چده تاسنی ( Vāy čada tāsəni ) : وای چقدر سر و صدا میکنی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 129
1- بتی بتی (bəti bəti): دوان دوان
بتی بتی کرا شی
bəti bəti kərā ši
دوان دوان داشت می رفت.
بتی بتی نه (bəti bəti na):باعجله
2- پر پشی دبه (pərə paši dabe): به پر و پاچه پیچیدن، دمساز بودن،همراه بودن
زیره شو خواوی کو اینه پر پشی دبیمه
zirašav xāvi ku ay na prəpaši dabayma
دیشب در خواب او به پر و پام پیچیده بود 
3- خاوه وره (xāva vəra): زمان و موقع خواب،رگ خواب
خردنی خواوه وره اومه
xərdani xāva vəra uma
موقع خواب بچه است
4-برمسه سس (bəraməse sas)
صدای هق هق گریه،صدای گریه
برمسه سسی آی
bəraməse sasi āy
صدای گریه ای می آمد
5- برزیمه به (barzima be)=برازمبه به (barāzəmba be) : تبرئه شدن، قطع کردن ارتباط
از د ای کو برزیمیمه = برازمبیمه
az de ay kubarzimayma= barāzəmbayma
من دیگه تبرئه شدم و رابطه ای با اون کس یا موضوع ندارم
#گردآورنده_مریم_محسنی 
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۷۹ 


۱- پتاونده ( Petāvənde ) : نور افشاندن .

ایته امه پتاو ( Ei tə ama petāv ) : کمی به ما بتاب ، قدری به ما توجه کن .

۲- پرزن ( Parzən ) : صافی .    پرزنده ( Parzənde ) : صاف کردن .

پرزاونده ( Parzāvənde ) : صاف کردن ، از صافی عبوردادن .

۳- تاونده ( Tāvənde ) : تاباندن ، تاب دادن و گرما دادن .

تاونییه ( Tāvəniye ) : گرما دادن .

شتی تاونه ( Šəti tāvənə ) : شیر را گرم میکند 

پشمه دوکی نه تاونن ( Pašma duki na tāvənən ) :

پشم را با دوک می تابانند .

۴- پراونده ( pərāvənde ) : به راه رفتن وا داشتن .

بپراون ( Bəpərāvən ) : به راه رفتن وادار کن .

۵- پوشاونده / پوشه ( Pušāvənde / puše ) : پوشش دادن ، پوشاندن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۰ 


۱- برماون ( Bəramāvən ) : گریاننده .

۲- خنداون ( Xandāvən ) : خنداننده .

۳- تیلاون ( Tillāvən ) : دواننده .

۴- چسباون ( Časpāvən ) : چسباننده .

۵- پیچاون ( Pičāvən ) : پیچاننده .

۶- هرداون ( Hardāvən ) : خوراننده .

۷- لنگاون ( Langāvən ) : لنگاننده  .

۸- نشاون ( Nəšāvən ) : نشاننده .

۹- کوچاون ( Kučāvən ) : کوچاننده .

۱۰- خساون ( Xəsāvən ) : خواباننده .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۸

۱-وچییه (vičiye): 
روی هم چیدن

۲-ویرم آ ( virərmā): یادم
می آید
۳-ویرر آ ( virər ā): یادت
می آید
۴-ویرم برشه (virəm barša):
یادم رفت-فراموش کردم

۵-ویرش برشه (virəš barša) :
یادش رفت-فراموش کرد

  #گردآورنده_فرنگبس_قلیزاده

 و_ن

🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۸۱


۱- لرزه ( Larze) : لرزیدن .                لرزش ( Larzəš) : لرزش ( Larzeš ) .


۲- کنده ( Kande ) : کندن .                کنش ( Kanəš ) : کنش ( Kuneš )


۳- چییه ( Čiye ) : چیدن .                چینش ( Činəš ) : چینش ( Čineš )


۴- وینده ( Vinde ) : دیدن .               وینش ( Vinəš ) : بینش ( bineš )


۵- درونته ( Darunte ) : کشیدن .        کشش ( Kašəš : کشش ( Kašeš )


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۲


۱- کامه ( Kāma ) : دهان گشوده ، محل چفت شدن  .


کامه به کامه  ( Kāma ba kāma ) : دهان به دهان  .


کامه به کامه به نی kāma ba kāma ba ni 


( دهان به دهان نشده است )


۲- مایه کاچ (Māya Kāč ) : کاسه ی سر ماهی .


۳- کارچاکنی (  Kār čākəni ) : اشکال تراشی .


کارچاکن ( Kār čākən ) : اشکال تراش .


۴- وست ( Vast ) : بس ،  کافی  .


۵- نرمه چش ( Narma čaš ) : زیرک ، چالاک و آن اصطلاحی است

در تخم مرغ بازی . تخم مرغ را به دندان می زنند نرم می نماید اما

در باطن محکم است .

به آدمهای ظاهرا سست و بی حال گفته میشود که در باطن حسابگر 

ومحکم اند . 


۶- اوه آشکاره کر   ( Ava āškāra kar) : کاشف .


۷- گو جیگر ( Gav jiger ) : حرف از زیر زبان کشیدن .


اه کرا من گو جیگر کری ( A kərā mən gav jiger kari ) :


او داشت از زیر زبانم حرف می کشید .


۸- جیر بنه کی ( Jir bna ki ) : زیر زیرکی .


۹- آله ژنک ( Āla ženak ) : بد قواره ، زن بد لباس و ژولیده .


۱۰ - تک به تک ( Tək ba tək ) : جور ، میزان .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۹

۱-گوش آکرده (guš ākarde):
گوش دادن
۲-گوش دکرده (guš dakarde):
حالی کردن-متوجه کردن

۳-گوش لاکنده ( guš lākənde): 
دزدکی گوش دادن
۴-گوشه بنه ( guša bəne): 
درگوشی حرف زدن

۵-گوش پرونته ( guš perunte):
گوشمالی دادن

گردآورنده_فرنگیس_ قلیزاده
و_ن

🌺کانال_واجه واج🌺

@vajenameh_tsleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_,جنوبی۱۸۳


۱- بر کوچا ورکوچا ( Bar kučā varkučā ) : خانه به دوش .

آلاخن ویلاخن ( Ālāxən vilāxən ) : خانه به دوش .

آلخ دلخ ( Ālex dalex ) : خانه به دوش .


۲- خاک آشون / خاک پشون ( Xāk āšun  /  xāk pešun ) :

خاک افشاندن / خاک پاشاندن .


۳- سو آدوئه شه ( Su ādua ša ) : رنگ و رخ باخته است .

سو آدوئه چاتر ( Su ādua čātər ) : چادر رنگ و رو باخته .


۴- خراوگی ( Xarāvagi ) : خرابکاری .

خراوگی کرده شه Xarāvagi karda ša  

خرابکاری به بار آورده است .


۵- داز و تور ویداشته ( Dāzu tavar vidāšote ) : خشم پراکندن .

اه امه را داز و تور ویداره ( A ama rā dazu tavar vidārə ) :

او نسبت به ما خشمگین است .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۸۴

۱- هوا دگاردنده ( Havā dagārdənda ) : هوا دگرگون شد .

هوا آگاردنده ( Havā āgārdənda ) : هوا برگشت .


۲ - ای دفه ای ام کاری مکه ( Ei dafaei əm kāri maka ) : 

یهو / بی مقدمه / ابتدا به ساکن این کار را نکن .


۳- ده وست آکه ( De vast āka ) : کافی است ، خاموش شو .


چده زار ژنی ده وست آکه ( Čada zār žani de vat āka ) :


چقدر زار میزنی / می نالی دیگر خاموش شو ، کافی است .


۴- زیله ( Zilla ) : ستوه .

گرونی ده امه زیله ورده ( Gəruni de ama zilla varda ) : 

گرانی دیگر ما را به ستوه آورده است .


۵- ره شه ( Ra še ) : شباهت یافتن .


اه اشتن خالو ره شه ( A əštan xālu ra ša ) : 

او به دایی اش رفته است / او از دایی اش به ارث برده است .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۵ 


۱- مینه خسه برا ( Mina xəsa bərā ) : بی خیال و بی مسئولیت .


 اصطلاحی است به آنانکه مسئولیتی به دوش ندارند و نمیگیرند .


۲- ده گله چو ( Də gala ču ) : چوب دوشاخه .


چوبی که یکدسته و دو شاخه داشته باشد معمولا برای جمع آوری 


خار و خاشاک در زمان پاکسازی مکانی خار دار بکار گرفته میشود .


۳- دیل سیرایی وینده ( Dil sirāey vinde ) : با چشم سیر دیدن .


به چشم خریداری دیدن .


۴- چم نداره من بیوینه ( Čem nedārə mən bivinə ) : 

چشم دیدن مرا ندارد .


۵- شاله چمه را ( Šāla čama rā ) : راه پر پیچ و خم .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

ای روزی ابو علی سینا  وختی که سفری کو کرا ای  ، ای جایی ارسه اشتن اسبی ای دار ی کو دوستشه وای را 
 کلش  وسرچینه درکر دشه وواشترا سفره پنش آکرده که نا هار بهره ، ای روستایی هم که اشتن اولاغی دنشتا هته ارسه و اشتن خری کو جیر اومه واشتن خری ابو علی  سینا اسبی وری دوستشه تا چه اسب کلشی بهره واشتنی اومه ابوعلی سینا سفره سری نشته!  شیخی واته اشته خری چمن اسبی وری مدوند چمن اسب ای پاسری ژنه واشته اولاغی چولاغ کره  ،روستایی ام گفی اشتن  نمسش  ژنده  مشغول هرده  به
هم ماقه اسبی پاسری ژنده  وروستاییه  مردکی واته اشته اسبی چمن اولاغی  پا چاکنده وای چولاغ کردشه بی من غرامت ادی ، شیخ ساکیت منده واشتن به لالی ژندشه  روستایی ه مردکی شیخی کشون کشون برده قاضی ور ، قاضی ای کو سوال دفرسه  شیخ ساکیت منده وهیچی نواتشه  قاضی واته ام مردک ظاهیرا لاله ، روستاییه مردکی واته اشتن به لالی ژندشه نخا من تاوان اده  چمن خری را !! پیشتر منه لوئه کردشه  قاضی واته تنه لوئه کردشه چه واتشه  ؟ روستایی واته واتشه اشته خری چمن اسبی وری مدوند ای پاسر ژنه ، قاضی خنده  ی کرده  به دانش ودرک وشعور شیخی افرین واتشه  از اه ماقه ام ضرب المثل منده که جواب ابلهون خاموشی یه
 زلیخا صبا

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

گردنه هیران : 

در زبان تالشی آستارا « هر hǝr » یا « هیر hir » به معنای : ابر و مه و هوای مه آلود . و « ان » نیز پسوند مکان می باشد . در نتیجه « هیران » یعنی : مکان ابر و مه . ( ض - ط ) . 

@tarikh_asta

ته مروون ببه  بدا بوان ته ساده یره  ، ته ویرر ادوئه ،  خیلی ساله   که^ ام آوادی کو مردومن ساده نینه  ومروونیشون ویر آدوئه،  هنته جیپرینه اشته پرو سایه کو مونن  سمبوری شیار اشته  خونی دا آخرنه چکه هینجن ،  ،دا هده که ده رقوَتی ته کو ممونو،  بد تنه وان ته ساده یرا  ته نزونیر، بدا بوان ،،  ته   تغییر مکه  بدا اشته دیلی دیله محیبتینه پور بوبو ،، اگه نی هیکسی اشته محیبتی قدری نزنوسته ، خدا که زونو   ته مروون بومون  و نشون بده   آدمیت نفس کشه ومرده نیه  ام دنیا هوا به اشته شیارون ایتیاج داره ، اشته منده و اشته مروونی !،چه هوا  آلوده آبه هوا پاکیه آبه را بومون   زونی اونی که^تنه وان ساده  اشتن  به اشتن بی معریفتینه  هیولایی بون که آخر هوون ویجره !!،
 صبا

شمه خردَنون تالشی آموجَه


به فرزندانتان #تالشی یاد بدهید


 🌺کانال واجه واج🌺

شمه خردَنون تالشی آموجَه


به فرزندانتان #تالشی یاد بدهید


 🌺کانال واجه واج🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۶

۱- چرک دمر ( Čərk damer ) : پارچه ای که چرک در متنش نشسته باشد .

۲- پاتک پاتک ( Pātək Pātək ) : راه رفتن با نوک انگشتان پا .

۳- خاوه ره ( Xāva ra ) : گیجگاه .

۴- ور آگته ( Var āgete ) : به بر کشیدن .

۵- شه اومه ( Še ome ) : رفت و آمد .

#گردآپرنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۷ 

۱- گفک ( Gəfk ) : بی آب و بی مزه ، سفت و آفتی .

ای گله خج داری کو چیمه گفکا ( Ei gəla xəj dāri ku čima gəfkā ) : 

یک عدد گلابی وحشی از درخت چیدم 

سفت و آفتی / بی آب و بی مزه بود .

۲- ای پا سر منده ( Ei pā sar mande ) : یکدنده ماندن .

درازه روزی ای پا سر منده ( Dərāza ruzi ei pā sar manda ) :

تمامی روز را مرتب ایستاده است .

۳- ویوشکنده ( Vivəškənde ) : پیچاندن .

 پیچاندن پارچه ی خیس برای خشک شدن .

۴- ویتراکنده ( Vitrākənde ) : حواله کردن .

ته ای من ویتراکنده ( Tə ay mən vitrākənda ) : 

تو او را حواله ی جانم کردی .

۵- خاو آشو ( Xāv āšu ) : خواب زده شدن .

ته ای خاو آشو کرده ( Tə ay xāv āšu karda ) :

 تو خواب زده اش کردی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۸

۱- روکه زوبون ( Ruka zubun ) : شراع الحنک / زبان کوچک .

۲- زوبون ( Zubun ) :  زبان گوشتی / ماهیچه ای داخل دهان .

۳- زوون ( Zuvuon ) : زبان گفتار ، زبان تکلم .

۴- زمون ( Zamun ) : زمان ، وقت و هنگام .

۵- سوک و سو ( Suku su ) : رونق / پاک و رنگ و رو دار .

سوک و سویی نداره ( Suku suei nedārə ) : جلوه ای ندارد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
*بله تایید در حین صحبت کردن با همدیگر*
1- ها hā  بله
2- ولله valla آره بخدا، همینو بگو
3- بسچه basčə پس چی،آره خوب
4- به چه bačə پس چی، آره
5- چه زونوم čə zunum چه میدانم،درسته
6-هی بوا hay bəvā همونو بگو
7- همی بوا həmi bəvā همینو بگو
8- هته یه د hataya de همانطوره
9- هنته یه د həntaya de
 همینطوره
10- خاب xāb خوب، باشه 
*بله در جواب صدا زدن*
1- چه ča چیه؟
2- چه وای čə vāy چی میگویی
3- چه خای čə xāy  چی می خواهی
4- چرا دخونی čərā daxuni چرا صدا می زنی
5- اومیمه umima آمدم
#گردآورنده_مریم_محسنی 130
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- دس به نقد (das ba naqd): نقدی
2- نماز پکرده (nəmāz pekarde): بر مرده نماز خواندن،نماز میت خواندن
3- نوم برشه (num barše): مشهورشدن، معروف شدن 
4- نومدار (numdār): مشهور
5-نومره (numra): نوع،جور
#گردآورنده_مریم_محسنی 131
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۸۹ 

۱- مردرند (Mərdərənd ) : زرنگ / قالتاق .

خیلی مردرنده ( Xayli mərdrənda ) : خیلی زرنگ / قالتاق است .

۲- کولییه چم ( Kuliya čem ) : زگیل .

چه دس و پا کولییه چم دری ( Če dasu pā kuliya čem dari ) : 

دست و پایش زگیل دارد .

۳- پشته (Pešta ) : تپه / بلند .   پشتم ( Peštəm ) : پشته / تپه .

کول ( Kul ) : زمین بلند تر از زمین هموار / زمین برجسته .

۴- گل آژن ( Gal āžan ) : پا به ماه .

ژنک ده گل آژنه ( Ženak de gal āžana ) : 

زن دیگر نزدیک به زایمان است / پا به ماه است .

۵- پهر ژن ( Pəhar žen ) : زن بابا .

# گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۰

۱- کله شغ ( Kalla šaq ) : زورگو / مغرور .

کله شغه مردک ( Kalla šaqa merdak ) : مرد زور گو .

کله شغه ( Kalla šaqa ) : زورگوست .

۲- ویرمه ( Virme ) : سر به راه آمدن / رام شدن .

ویرمه ( Virma ) : رام شد / سر به راه شد / شوروشرش خوابید .

اه اسب ده املاک نییه ویرمه ( A asb de amlāk niya virma ) :

آن اسب دیگر چموش نیست رام شد .

۳- ویداشته ( Vidāšte ) : انداختن ، تیر انداختن ، از بچه ادرار گرفتن .

وایی ویداشته خوبیت نداره ( Vāei vidāšte xubiyat nedārə ) : 

شکار پرنده جالب نیست .

خردنی ویدار ( Xərdani vidār ) : ادرار بچه را بگیر .

۴- خشکه خس ( Xəška xəs ) : سرفه ی بی خلط .

۵- گرمه گوله ( Garma gulla ) : گلوله ی آتشین ، نوعی نفرین .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۲۰

۱-سره ور (səra var):
سرمای شدید وطاقت فرسا

۲-سره چکه (sara čaka): 
شکست-تنبه

۳-سره کوئه (sara kua):
سرزنش-سرکوفت

۴-سییا خر ( siyā xər):
ابرسیاه

۵-سرآلکه( sar ālake):
متوجه شدن-بیاد آوردن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vaenameh_taleshi

#زبان_تالسی_گویش_ماسال۱۲۱

۱-ورزنش ( varzəneš) 
غرض ورزی

۲-ویجرده (vijarde):
زخمی کردن

۳-واشنده ( vāšənde):
روشن نگهداشتن

۴-وراورد (varā vərd): 
امتحان کردن

۵-ویلون (vaylun): سرگردان

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۱

۱- خله بروازن ( Xəla barvāzən ) : از سوراخ بیرون کشیدن .

 خله بروازن بیمونه . (  xəla barvāzən bimuna ) :

 از جای برجستیم .

۲- پوخوم ( Puxum ) : شاخه و بوته ی نورسته ی گیاهان .

شاخه و بوته ی نورسته ی تمشک و گلپر را پس از پوست کندن میخورند .

۳- کلشه مشته ( Kəlaša məšta ) : یک مشت کاه .

 مشته ای کاه را به خاکستر می زدند و با آن ظرفهارا می شستند .

۴- چکله کشی ( Čəkla kaši ) : بیگاری .

چده ته را چکله کشی بکرم ؟ ( Čada tə rā čəkla kaši bəkarəm ) :

چقدر برایت بیگاری بکشم ؟ .

۵- ده دیل ( Də dil ) : مشکوک .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۲ 

۱- گره گره ( Gəra gəra ) : صدای مرغ به هنگام تخم ریزی .

۲- گدگداز ( Gəd gədāz ) : صدای مرغ پس از تخم ریزی .

۳- فرته فرته ( Fərtə fərtə ) : صدای بالا و پایین کشیدن بینی .

۴- پرته پرته ( Pərtə pərtə ) : صدای خاموش شدن چراغ فتیله ای .

۵- دمبلی دمبا ( Dəmbli dəmbā ) : صدای ساز و ضرب .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۳ 

۱- وژه ( Vəžžə ) : صدای طلب کردن گاو نر برای جنگیدن .

۲- وز وز ( Vəz vəz ) : صدای زنبور و مگس .

۳- ترپ تروپ ( Tərap tərup ) : صدای قلب .

۴- پخ ( Pəx ) : صدای ترساندن .

۵- وو ( Vuo ) : صدای باد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۴

۱- تترغ توتوروغ ( Tətəraq tu turuq ) : صدای تیر و تیر اندازی .

۲- شترغ ( Šətəraq ) : صدای زدن سیلی .

۳- گره ( Gərrə ) : صدای توفان دریا .

۴- پل پل  ( Pəl pəl) : صدای جوشیدن آب .

۵- خرته خرته ( Xərtə xərtə ) : صدای خلط سینه ی آدمی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

زبان تالشی – گویش آستارا 

1 – اُو ov : آب 
2 – اُوَینَه ovâynâ : آیینه 
3 – کَه kâ : خانه 
4 – دو do : درخت 
5 – رو ru : رود ، رودخانه 
6 – هر hǝr : ابر و مه ، هوای ابری و مه آلود 
7 – هردَن hǝrdân : کودک ، بچه 
8 – زیزَه ziza : شکوفه درخت 
9 – زر zer : ازگیل ، درخت و میوه ازگیل 
10 – هَی شی hayši : خورشید 
11 – اُشم ، اُوشم ošǝm ، ovšǝm : ماه ، کره ماه 
12 – نَنَه nânâ : مادر 
13 – دَدَه dâdâ : پدر 
14 – مَمَه mâmâ : مادر بزرگ 
15 – بوبو bobo : پدر بزرگ 
16 – زوئه zuâ : پسر 
17 – کِلَه kela : دختر 
18 – بوئه buâ : برادر 
19 – هووَه hovâ : خواهر 
20 – سوک suk : خروس 
21 – کاگ kâg : مرغ 
22 – واگ vâg : گرگ 
23 – بیلی bili : اُردک 
24 – پاس pâs : گوسفند 
25 – اسپَه ǝspâ : سگ 
26 – کی یَه kiya : اجاق ، اجاق خوراک پزی 
27 – هوتِه hote : گفتن 
28 – هاندِه hânde : خواندن 
29 – زنی یِه zǝniye : دانستن 
30 – ماسی یِه mâsiye : شنیدن 
31 – بامی یِه bâmiye : گریستن ، گریه کردن 
32 – ویندِه vinde : دیدن 
33 – داداشتِه dâdâšte : نگاه کردن 
34 – گلی یِه gǝliye : جوشیدن 
35 – واشتِه vâšte : پریدن 
36 – ویشتِه vište : جهیدن 
37 – ویتِه vite : دویدن 
38 – مِش meš : زنبور 
39 – موز muz : مگس 
40 – چوک čok : خوب 
41 – پارد pârd : پُل 
42 – کِچَه keča : قاشق 
43 – ساغ ، ساق sâq : زنده ( در حالت مادی ، در قید حیات بودن یا نبودن )
44 – ژی ži : زنده ( در حالت معنوی ) 
45 – بژی یویش bǝžiyoyš : زنده باشی 
46 – ول vǝl : گُل 
47 – تُول tūl : گِل ، گِل لجن مانند 
48 – ناهو nâho : صبحانه ، وعده خوراک صبح 
49 – چوشتَه čoštâ : ناهار ، وعده خوراک ظهر 
50 – شانگونَه šângonâ : شام ، وعده خوراک شب 

تلفظ صوتی این پنجاه واژه تالشی در پست بعدی آمده است . 
👇👇👇

@tarikh_astara

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۵ 

۱- ایشتاونده ( Eištāvənde ) : شنواندن /طعنه زدن .

امه ایشتاوندشه ( Ama eištāvəndəşa ) : به ما طعنه زد .

۲- خدا بیامرزی ( Xədā biyā mərzi ) : طلب آمرزش .

۳- درازه دوئه ( Dərāza due ) : طولانی کردن کاری .

۴- خش اوغور ( Xəsš uquor  ) : خوش عبور ، خوش یمن .

اوغور ( uquor ) : یمن ، شگون .

ته را خش اوغور بوبو ( Tə rā xəš uquor bubu ) : 

عبورت به خیر و خوشی باشد .

۵- گرمه سینه ( Garma sina ) : از راه رسیده و عرق دار .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۶


۱- بد سر ( Bad sar ) : بهانه گیر و بد قلق .

چه ژن بد سره ( Če žen bad sara ) : 

زنش بهانه گیراست / بد قلق است .

۲- خفتی ( Xafti ) : بی حوصله ، عصبانی .

چه مردک خفتی یه (Če merdak xaftiya ) :

 شوهرش بی حوصله / عصبانی است .

ای وینم من خفت آگره ( Ay vinəm mən xaft āgerə ) :

با دیدنش عصبانی میشوم .

۳- بد مجاز ( Bad məjāz ) : کفری ، عصبانی ، بی حوصله .

از نی بد مجازیمه  ( Az ni bad məjāzima ) :

 من هم بی حوصله و کفری هستم .

۴- سوج و ووج ( Suju vuj ) :  آه و ناله ، عز و جز ، لابه کردن .

چه سوج و ووج آدم کشه ( Če suju vuj ādam kəšə ) :

آه و ناله / لابه اش آدم می کشد .

۵- پس پتیل ( Pas petil ) : از پشت / از پس حمله ور شدن .

من پس پتیلش کرده ( Mən pas petiləš karda ) : 

از پشت سر به من هجوم آورد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#تالشون
سرد آبه
یخ ژنده کَشَه
کو
نی
#عشق
شَلَه
ژنه....

در گویشِ تالش مرکزی کرگانه رودی
زَمی : زمین
بَند : کوه
رَه : خط الراس افقی نسبت به بیننده
ژییَه : خط الراس عمودی نسبت به بیننده
دیمَه : پهنه
تَپَّه : تپه
مَرز : بلندی خاک نسبت به زمین اطراف
لو : مرز پست ، مرز کوتاه
چُلَه چُلَه ئون : تپه ماهور 
دول : فرو رفتگی زمین نسبت به اطرافش
کٓل : نهر آب
کوئَه : مجموعه ، جمع ، انبوه
کَلَه کَلَه ئون : زمینی که پر از سنگ های بزرگ است
ئور : بر آمدگی، غده
سُامون : سر حد ، مرز بین دو زمین
شَم : ساحل، کنار رود خانه
تِش : شیب
کولَت : مزرعه کوچک و کم عرض و طول
هی : مزرعه گندم
سَخت : صخره ، پرتگاه
ویگٓن : پرتگاه
سوئَه تَپَّه : تپه ی علف
کِتَه تَپَّه : تپه ی سنگی 
ویشَه تَپَّه : تپه ی درختی ، تپه ی جنگلی
کولَه تَپَّه : تپه ی کوتاه
تَپَّه تَپَّه : تپه تپه
سَختَه کَش : دو صخره همجوار ، صخره قرینه 
کِتَه کِتَه : سنگلاخ
روخون : جاده
رُا : راه
ریسی : مالرو
چغر : برف راه

#حسن_زینلی

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۷


۱- جل (  jəl ) :  لپ .

نونی ام جل اه جل کره ( Nuni əm jəl a jəl karə ) : 

نان را این لپ آن لپ می کند / نان را در دهانش می چرخاند .

۲- دنه ساز ( Dana sāz ) : ساز دهنی .

۳- کس مساز ( Kas masāz ) : آب زیر کاه ، ناساز .

۴- بساز آساز ( Bəsāz āsāz ) : ساخت و پاخت .

۵- سرسری ( Sar sari ) : بی دقت .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۹۸ 


۱- پته خله ( Pəta xəla ) : آبله رو .

 کسی که پوست صورتش بر اثر بیماری آبله سوراخ سوراخ باشد .

۲- اژدم ( Aždəm ) : آب نمک بسیار شور .

۳- انجار ( Anjār ) : ابزار .

۴- ازازیل ( Azāzil ) : آتش پاره .

۵- گرگره آتش ( Gər gəra ātaš ) : آتش شعله ور هیزم .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

پست واژه تالشی

مثل تالشی 
خدا هیچ چارواداری راه دار مکره^
خداهیچ چاپاری را راه دار ونگاهبان را ه نکند 
این مثل را برای کسانی می اورند منصبی را که حقشان نبوده 
بدست می اورند ودمار از روزگار بقیه در می اورند ویادشان میرود که خودشان مثل بقیه بودند 
زلیخا صبا

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1_خنگر/   Xəngər/قی کردن چشم
 صب ایز ی اشته چمی خنگری بوشور

2_گنش/   Gənəš/ چرک کردن زخم
 چه زمی گنش کرده 

3_واگنش/   Vagənš / تب خال
 خردنی لبون واگنش پرمه  ترسش کرده 

4_چس،چس/čəs ،čəs/تاول های کوچک 
چه جان  همه چس چس به 

5_گوز آوله/  Guzãvla /تاول های بزرگ آبدار بر اثر سوختگی 
 چه دسی سیسته گوز آوله کرده 

#_گردآورنده _زلیخا_صبا_ماسال


ون
🌺کانال واجه واج 🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-تاو (tāv): توانایی-
طاقت
۲-تاو (tāv): عجله -شتاب

۴-تاونیِه (tāvəniye): آرام 
آرام شیر را حررات دادن،
 عجله وشتاب واردکردن
هم می شود۰

۵-تاویستَه (tāvista): 
شتاب کرد-عجله کرد۰
۴-تاوش (tāvəš): عجله 
کردن -شتاب کردن۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_talshi

گویش شمالی زبان تالشی – منطقه آستارا 

اُسی یِه = آسایش 

اُسی یِه – osiye : ملایم ، دمای ملایم ؛ نه سرد ، نه خنک ، یک دمای ملایمی است برای مایعات مانند چای که بتوان از خوردن آن لذت برد ؛ یعنی باید دمای چای نه زیاد داغ باشد که زبان را بسوزاند و نه زیاد سرد که لذتی در خوردنش نباشد . در تالشی شمالی وقتی می خواهند بگویند بگذار چای تو کمی خنک شود بعد آن را بخور از این واژه استفاده می کنند . 
مثال : بِدو اِشتِه چای اوسی پِشو باهَه = بگذار چای تو کمی خنک ( ملایم ) شود بعد بخور . 
این واژه در واقع همان واژه « آسایش » در زبان فارسی است . که در تالشی جنوبی : آسی یِه – و – آسِره – تلفظ می شود . در واقع دمای یک مایعی مانند چای به حدی برسد که از خوردن آن نه دهان و  زبان بسوزد و نه به خاطر سردی بیش از حد بی مزه باشد بلکه در حدی باشد که به هنگام خوردن آن به انسان حس آسایش و آرامش بدهد . 
اُسی یِه = آسی یِه = آسایش

#ضیا_طرقدار


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

❤️تالشَه نَه نَه اون دیل 
خدابهشتی مونو❤️

🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

ربارون رندی مونی خاسه تالش
شیرینه قندی مونی خاسه تالش
گیلونی سر دره ابرازه گردن
مولومی بندی مونی خاسه تالش

معصومه اپروز

@Masomehaprooz

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#علی_خوش_گفتار 

شِه = رفتن
ویشِه = فرو رفتن، پایین رفتن (به پایین به طور عمودی)
جیشِه = زیررفتن (به زیر چیزی و بلند کردن آن)
پِشِه = بالا رفتن
دَشَِه = داخل شدن
بَرشَه = بیرون رفتن

فیریک = اخم
چه اشته فیریکی ویدوئَیرَه
چیه اخم کردی 
چیه اخمهات را پایین آوردی
ویدوئه = باریدن، پایین انداختن
کلاکی ویدوئَه
باران شروع به باریدن کرد
باران می بارد
لفچ = لب
چه اشته لفچی ویدوئَیره
چیه لبهات را پایین انداختی

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

سنگینه رمه ( Sangina Rama ) : رمه ی سنگین که معمولا بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ راس میباشد و کمتر از آن را سبکه رمه ( Səbəka Rama ) : رمه ی سبک میگویند .

#فدایی

تلار بالاخونه ( Talār bālāxuna ) : خانه ای که تلار و بالا خانه داشته باشد .توضیح اینکه این خانه فاقد تنه بی و غولام گردش و هشته راه است .

کاول ( Kāvəl ) : خیش . و کاوله خره ( Kāvəla xara ) : طنابی که وصل به کاول و لپ (Ləp ) : یوغ است و کار شوم ( Šum ) : شخم باغ انجام میگیرد و در قسمت پشت بار الاغها مشهود است . خره اولاغ ( Xara olâq ) : خر ماده .

چخیسته ( Čəxiste ) : به نفس افتادن بر اثر سرما 

تمکیسته ( Tamakiste ) : به نفس افتادن بر اثر گرما

لپ ( Ləp ) : یوغ .

تلار بالاخونه ( Talār bālāxuna ) : خانه ای که تلار و بالا خانه داشته باشد .توضیح اینکه این خانه فاقد تنه بی و غولام گردش و هشته راه است .

اوردک و اوردکه وچن ( Ourdaku Ourdaka Vačen  ) : اردک و جوحه  هایش  .

#محمد_رضا_فدایی


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1_دَشکن دَریز / DaškənDariz/ بد وبیراه گفتن وزیرو روکردن کسی 
 هرچی شاستشه دشکن دریز کردشه 
 2_ویریز وویلا / Virizvila/ اسباب اثاثیه  خرد وکوچک (  اویختنی وتکاندنی 
 اشتن ویریز ویلا جم آکردشه یا کو شه ) 

 3_آگارد ویگرد/āgard vigard/بر گرداندن برگشتن /

ای را اگرد ویگرد هنتیه ای دیقه 

 4_جنجره _Janjara/ کلافه وآشفته
 اشتن زندگی کو وئیر جنجره یه 

 5_ جق/Jəq / کوچکترین صدا
  جق نییاره^ کردن

#_گردآورنده _زلیخا_صبا_ماسال

ون
🌺کانال واجه واج 🌺

@vajenameh_taleshi

منتشر شد! . 
  ادبیات شفاهی تالش .  
تالیف : علی عبدلی . 
 ناشر : انتشارات فرهنگ ایلیا .

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-خلک (xalk): مردم -دیگران

۲-خلکه که (xalka ka): 
خانه مردم-یادیگران

۳_خلکه سرا (xalka sərā): 
حیاط مردم یادیگران
۴-خلکه لوئه (xalka lua): 
حرف مردم یادیگران

۵-خلکه خلا (xalka xalā): 
لباس مردم یا دیگران
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_talshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال  
1- بن گیل (bəngil): اصطلاحی است به معنی درخت
2- اشتن سری گزنه کیله ویخا 
(əštan sari gazna kila vixā):
 سرش را در باغ گزنه فرو کنه (مخفی کند).
اصطلاحی است برای آدم خطا کار که از  خجالت و شرمندگی از انجام عمل بد
باید این کار را انجام دهد. 
3- پا سر منده (pā sar mande): سر پا ایستادن
4- نوازنده (navāzanda): ارکستر
مترادف سازنده (sāzanda)
5-نوشون پکر کرده (nušun pekar karde): نامزد کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی109
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-سره دسمال (sara dasmāl): روسری
2- کلاغی (kalāqi): نوعی روسری بانوان که پارچه اش براق و نازک بود و حاشیه قهوه ای داشت که به طرز خاصی با مو بافته می شد و تقریبا شبیه " پسآوند" 
پسآوند بستن روسری به سر به طوریکه که دو طرف بلندش به پشت گردن در خلاف جهت هم رد می شود و سپس در جلوی سر گره می خورد. ولی در بستن کلاغی گره ندارد و دو طرف بلند  در زیر لبه کلاغی پنهان می شود.
3. تالشه شوار (tāləša šəvār)
دامن زنانه محلی تالشی 
4- تالشه شیی (tāləša šeyi): پیراهن زنانه محلی تالشی 
5- جلخته (jələxta): جلیقه
6- قبا (qabā): کت
مترادف تالشه ژنکه قبا= تالشه قبا و البته به کت مردانه هم قبا و مردکه قبا گفته می شود
#گردآورنده_مریم_محسنی 110
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

به فرزندانمان 
#زبان_تالشی
را بیاموزیم


🌺کانال واجه واج🌺
❤️متفاوت ترین کانال  #تالشی

اگه تالشی عضو شو👇👇👇

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- ای وری گینه (i vari gine): از خانه بیرون رفتن
وقتی از ماندن در خانه خسته شدیم می گوییم:
 د بی ای وری بگینم
de bi i vari bəginəm
دیگه باید بیک طرفی بیرون از خانه بروم
2-  بز ورده (bez varde):عاصی کردن،خسته کردن
منش بز ورده
mənəš bez varda
منو عاصی کرده
3- وا آگته (vā āgete): فرق سر باز کردن،چپه وا آگته، راسته وا آگته
مترادف راسته آگته، خاله آگته
اشته مو راسته وا آگه،چپه وا آگه
əštə mu rāsta vā  āge,čapa vā āge
مو هایت را فرق راست باز کن،موهایت را فرق چپ باز کن
4- شاهدا،بلکم (šāhadā , balkam: شاید
5- فلوس (fulus): چای کهنه شده در قوری
چایی د فولوس آبه
čāyi de fulus āba
چایی دیگه کهنه شد
#گردآورنده_مریم_محسنی 111
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

لِدو:
🥗

واژه هایی در گویشِ کرگانه رود

مِش: زنبورِ عسل
موز: مگس
آسون پیَگی : سوسک سیاه بزرگ شاخدار
پسپلُا : پهن غلطان
موچَک : پشه
مُاجینَه : مورچه
مْرٓت : موریانه
موزَنگی : سنجاقک
سرسری: جیرجیرکِ خنگی
زَلِه : زالو
مَنزَل: عنکبوت
لشکَه مَز : خرمگس
أسبج : شپش
رشک : رِشک
کِک : کَک
زَلزَلَه : جیرجیرکِ آواز خوان
فن روشونی : کرم شب تاب
گولوددُا : کفشدوزک
پَپونَه : پروانه
گَنَه : کنِه

#حسن_زینلی
                    
🌺کانال واجه واج🌺

❤️متفاوت ترین کانال  #تالشی

@vajenameh_taleshi   👈

أ سرون بی دیَشتِه! (دوباره باید دید)


❤️

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1_رت پیل/ RətəPil/  قی کردن چشم همراه  پیله  کردن 
 هده برمه چه چمون رت پیل کرده 

2_پف پیله/ Pəfəpila/ سر وصورت باده کرده وزردشده 
 بیچاره ژنک لی   پف پیله کرده 

3_چمه فاک/ Čemafak/ دور چشم کیسه داشتن 
/  صب خاو دره ایزه^ چمه فاک کره^

4_کور ه فوس/ kürafus/ گل مژه 
 چه چمی کوره  فوس پرمه وئیر سی داره^

5_ایناقه خس/ Einaqa xəs/ احتقان 
ایناقه خس کره^

#_گردآورنده _زلیخا_صبا_ماسال


ون
🌺کانال واجه واج 🌺

@vajenameh_taleshi

چمه ، نقلی، کلاچی کو ، دفرسن
دمرده گشه، ماچی کو، دفرسن
 غریبه ونگاونگی، مغریبه سر
 یتیمه مونده گاچی کو، دفرسن

معصومه اپروز


🌺کانال واجه واج🌺

❤️متفاوت ترین کانال  #تالشی

@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_کرگان_رود (رضوانشهر)

وَتِ : بافتن
اَوِج : بافنده
پَتِ : پختن
اَپِج : پزنده ، آشپز
دوشیِ : دوشیدن
اَدوش : دوشنده
سوتِه : سوختن
اَسوج : سوزنده
رونیِه : راندن
اَرون : راننده
ژِه : زدن
اَژَن : زننده، ضارب
حَردِه : خوردن
اَح : خورنده
شِه : رفتن
اَش : رونده
گَتِ : گرفتن
اَگی : گیرنده
أستِ : خریدن
اَستون : خریدار
دَرتِ : جارو کردن
دَرج : جارو زن ، سوپور
و...


#حسن_زینلی


🌺کانال واجه واج🌺

❤️متفاوت ترین کانال  #تالشی

@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 

الوس:زغال‌ خاموش‌ 
جیک:زغال‌روشن‌ (چیکیل)
لر؛لاغر
چق:چاق
روخون:راه
اوزگور:خاک‌ودوده‌آتش‌ که ‌دردرون‌ لوله‌هستش (دوده بسته...)
🌺کانال واجه واج🌺

❤️متفاوت ترین کانال  #تالشی


#مرتضی_خرسند

@vajenameh_taleshi   👈

مهر حکومت گیلان و طوالش... اما الان نام تالش را از کنار گیلان برداشته اند.
حتما نیاز است نام و نشان تالش در کنار گیلان احیا شود،زیرا اگر فرهنگ غرب گیلان در برابر هجوم زبان مهاجم ترکی مانند اردبیل نابود شود،نوبت بعدی نابودی گیلک هاست..

#درگاه_مجله_مجازی_تالشان

🌺کانال واجه واج🌺

❤️متفاوت ترین کانال  #تالشی


@vajenameh_taleshi   👈

مونده (munda): گوساله
گویش_ماسال_مریم_محسنی

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-ویبرم (vibram): 
گریه توام با ناله و آه

۲-چوکت (čukat): در
قدیم برای قرض گرفتن
یا قرض دادن نفت  باچند
خط روی چوبی میزان نفت
رامشخص می کردند۰
۳-جلافت (jalāfat):
بی آبرویی

۴-پِوراشتِه (pevrāšte):
چیزی را عمودی تکیه دادن

۵-توازیسته ( təvāzista): 
 به جای دور پرتاب شد

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_talshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-آگرد (āgard): برگرد

۲-آلک ( ālak): واگیر-مُسری

۳-آوازنده (āvāzənde): 
جدا کردن 
۴-آوَز (āvaz): جداشو
۵-آویشته (āvište): 
پاک کردن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺 کانال واجه واج🌺

@vajenameh_talshi

❤️بایه یندی نه ببَم تالشه زوبونی غم بَرم

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۵۳

۱- جیتیل ( jitil ) : شوکه شدن ، ترسیدن .

۲- جینش ( jinəš ) : دچار ، حواله .

۳- جزه ( jəza ) : آه و ناله ، زاری .

۴- جستم ( jəstam ) : جست بر داشتن .

۵- جسور ( jasur ) : گستاخ ، دلیر ، بی باک .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۵۴

۱- جزر ( Jəzər) : زجر ، ستم .

۲- جبه ( Jaba ) : جعبه .

۳- جان کنش ( Jān kanəš ) : جان کندن .

۴- جانه ورنگ ( Jāna varang ) : جان گرفتن .

۵- جان دلک ( Jān dalak ) : از جان رفتن ، از حال رفتن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۵۵

۱- جان برده ( Jān barde ) : جان بردن .

۲- جان دوئه ( Jān due ) : جان دادن .

۳ خون جیگر ( Xun jigar ) : جگر خون .

۴- خون ویکر ( Xun vikar ) : خون ریز .

۵- خون پکر ( Xun pəkar ) : خون پاش .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۵۶

۱- بائیس ( Bāis ) : لازم ، نیازمند .

از ام لسی نخام ته بائیس بو 

( من این چوبدستی را نمیخواهم لازمت میشود )

۲- وا ورده ( Vāvarda ) : باد آورده .

وا ورده وا بره (Vā varda vā barə ) : باد آورده را باد می برد .

۳- واگنش ( Vāgənəš ) : حساسیت .

۴- واتا ( Vātā ) : گیسو یا موی سر را با شانه جهت دار کردن .

ای وری یه واتا ( ey variya vātā ) : به یک طرف بردن موها .

۵- و وا ( Vavā ) : وبا ، نوعی بیماری واگیردار .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۵۷

۱- باریکه شه یتون ( Bārika šəay tun ) : اصطلاحی است 

برای کسی که کاری را زیرکانه انجام می دهد .

۲- بارابند ( Bārābend ) : طنابی از کنف جهت بستن بار بر روی

  حیوان و یا بستن هر چیز دیگر .

۳- شیرین عقل ( Širin aql ) : سبک عقل ، هالو  .

۴- شیرنه لوئه ( Širna luae ) : سخن شیرین ، خوش سخن .

۵- سخته سمبه ( Saxta səmba ) : کنایه از محکم کاری است .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی۱۵۸ 

۱- سور و سات ( Suru sāt ) : آنچه را رعیت

 علاوه بر تعهدات اصلی به ارباب میداد .

اصلی ترین پرداخت رعایا به اربابان برنج بودچنانچه غیر از

 برنج جنس دیگری از قبیل مرغ و گردو و سیر و پیاز و جارو 
 ‏
 ‏و دوشاب و غوره هم تعهد میشد به آن سوروسات میگفتند .

۲- سییا بهار ( Siyā bəhār ) : اول اسفند تا آخر خرداد را

 روستاییان گیلان سییا بهار میگویند .

۳- غوره موسه ما ( qura musa mā ) : نام خورشتی است که 

با غوره و پیاز و مرغ درست شود .

۴- سییا آلوس ( Siyā ālus ) : زغال سیاه . اصطلاحی است 

که « سییا آلوسی مونو » مثل زغال سیاه است .

۵- سییایی ( Siyāei ) : تاریکی . 

« چمه سر سییایی شو » اصطلاحی است که 

سرم گیج می رود .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۰ 

۱- ای سر ( ei sar ) : گاهی ، وقتی .

۲- ای جور ( ei jur ) : به شکلی ، یک جور .

۳- ای نه ( ay na ) : با آن .

۴- امی نه ( əmi na ) : با این .

۵- اوه ته ( avata ) : آن طرف تر ، آن ور تر .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۱

۱- کون خشکی ( kun xəški ) : یبوست .

۲- کون به کون ( kun ba kun ) : پشت به پشت ، دنبال هم .

۳- کونه مجه ( kuna məje ) : بیقرار ، جا به جا شدن . 

۴- کونه خوره ( kuna xura ) : مرضی که به مقعد مرغ می افتد .

۵- کون به کون نوئه ( kun ba kun nue ) : صمیمی شدن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۲

۱- دس دکو ( Das daku ) :  سر دست رفتن و افتادن .

 معمولا برای حیواناتی چون اسب و قاطر و الاغ که دستشان به سنگ یا 
 ‏
 ‏چوب و شیئی گیر کند میگویند .

۲- پا پکو ( pā pəku ) : سکندری خوردن یا همان افتادن با سر و دست 

این حالت اغلب موارد برای انسان رخ میدهد و آن گیر کردن پا به سنگ

یا هر مانع دیگری باشد را گویند .

۳- دس ویلا ( das villā ) : فرا خواندن از ناحیه ی دور با تکان دست .

۴- دسه سری ( dasa sari ) : از روی دست . چیزی را به زمین ننهادن .

۵- پا رییه ( pāriya ) : رد پا .  پا ماله (pāmāla ) : جایی که با پا مالیده 

شده باشد مترادف پارییه .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۳

۱- ای( ey ) : یک .

۲- ده ( Də ) : دو .

۳- سه ( Sə ) : سه .

۴- چار ( Čār ) : چهار .

۵- پینج ( pinj ) : پنج .

۶- شش ( Šaš ) : شش .

۷-هفت ( Haft ) : هفت .

۸- هشت ( Hašt ) : هشت .

۹- نه ( Na ) : نه .

۱۰ - ده ( Da ) : ده .

۱۱- یونزه ( Yunza ) : یازده .

۱۲- دونزه ( Dunza ) : دوازده .

۱۳- سینزه ( Sinza ) : سیزده .

۱۴-چارده ( Čārda ) : چهارده .

۱۵- پونزه ( Punza ) : پانزده .

۱۶- شونزه ( Šunza ) : شانزده .

۱۷- هیوده ( Hivda ) : هفده .

۱۸- هیژده ( Hižda ) : هیجده .

۱۹- نیزده ( Nizda ) : نوزده .

۲۰- بیست ( Bist ) : بیست .

#گردآورنده_ محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی_۱۶۴

۱- سی ( Si ) : سی .

۲- چل ( Čəl ) : چهل .

۳- پنجا ( Panjā ) : پنجاه .

۴- شصت ( Šast ) : شصت .

۵- هفتات ( Haftāt ) : هفتاد .

۶- هشتات ( Haštāt ) : هشتاد .

۷- نود ( Navad ) : نود .

۸- ست ( Sat ) : صد .

۹- ده بیست ( Də bist ) : دویست .

۱۰- سی ست ( Si sat ) : سیصد .

۱۱- چار ست ( Čār sat ) : چهار صد .

۱۲- پونست ( Punsat ) : پانصد .

۱۳- شش ست ( Šaš sat ) : ششصد .

۱۴- هفست ( Hafsat ) : هفتصد .

۱۵- هشست ( Hašsat ) : هشتصد .

۱۶- نه ست ( Na sat ) : نهصد .

۱۷- هزار ( Hazār ) : هزار .

۱۸- هزار هزار ( Hazār hazār ) :  میلیون .

۱۹- هزار میلیون ( Hazār milyun ) : میلیارد / بیلیون .

۲۰- هزار میلیارد ( Hazār milyārd ) : بیلیارد / تری لیون .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

کورانه اسب (kurāna asb):
کورانده اسب (kurānda asb):
به اسب قرمز مایل به 
به نارنجی کوران یا 
 کورانده می گویند

 گویش_ماسال_فرنگیس_
قلیزاده

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۰

۱-تال گوش (tāl guš): 
بادقت گوش دادن

۲-جیربنی (jirbəni): از
زیر چیزی حرکت کردن-
خلوتی کسی را زیر نظر
گرفتن پاییدن۰

۳-انه آموج (ana āmuj): 
تربیت نشده-بی تربیت

۴-البهل (albahal):فوری-
بلا فاصله

۵-آتار (ātār): بتاران-پاک کن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_talshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- دنگج (dangəj): ناله گاو برای صدا کردن و دیدن گوساله اش
حیوونه گا اشتن مونده را دنگج کره
hayvuna gā əštan munda rā dangəj karə
گاو حیوونکی برای گوساله اش ناله می زند
2- گرنج (gərənj): تاب دادن زیاد نخ در نخریسی به طوریکه نخ جمع می شود
ام گوله پو گرنجه وا دوئه ره
em gulla pu gərənja vā dua ra
این کلاف نخ پشمی را زیاد تاب دادی
مترادف کرچه وا دوئه 
(kərča vă due)
تاب زیاد دادن نخ برای ریسیدن
3- وا دوئه (vā due): تاب دادن نخ در نخریسی،ریسیدن ،تاب دادن در تاب بازی، صرف نظر کردن و گذشتن
ام پشمه موچه مرا دوکی نه وا بده
əm pašma muča mərā duki na vā bəda
این پشم را برای من با دوک بریس و نخش کن
4- شش (šaš)،شیس (šiš): شش
اشته نوه ششه شوی آم اشته ور
əštə nava šaša šavi ām əštə var
مراسم تولد شب ششم نوه ات میام خونه ات
هف،هفد (hafd,haf): هفت 
هفته یه هف روزه منده نی یه
hafta yə haf ruza manda ni ya
هفت روز هفته نیست
هش،هشد (haš, hašd):هشت
اه شمبه ام شمبه هش روزه شه چه خوری ندارم
a šamba əm šamba haš ruza ša če xavari nedārəm
 از شنبه پیش تا این شنبه هشت روزه رفته خبرشو ندارم
سینزه (sinza)، زیاده (ziyāda): سیزده
سالی سینزه برشو بی ژه آو دکرم
sāli sinza bar šu bi ža āv dakaram
بعد از سیزده بدر باید عملیات جوانه زنی بذر بجار را شروع کنیم.
بعضی هم معتقد به نحس سیزده بودند به سیزده می رسیدند زیاده می گفتند.
بیس، بیسد (bis,bisd): بیست
بیس گله زرینه نون مرا بساز
bis gəla zarina nun mərā bəsāz
بیست عدد نان زرین برام درست کن
5- دسه سر (dasa sar): دم دست
کیتاوی مرا دسه سر بنه
kitāvi mərā dasa sar bəna
کتاب را برام دم دست بزار
#گردآورنده_مریم_محسنی 112
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- بو (bu): در حالت
پا منده بو 
(pā manda,pā mande bu): 
در حالت ایستاده
نشته بو (nəšta,nəšte bu): درحالت نشسته
خته بو (xəta, xəte bu): در حالت دراز کشیده
2- پسو (pasu): بعد از، پس از
ایشته پسو (išta, ište pasu): بعد از بیدار شدن، بعد از ایستادن
واته پسو (vāta,vāte pasu): بعد از گفتن
خریه پسو (xərya ,xərye pasu): بعد از خریدن
3- به دوم (ba dum): بعد از
واته به دوم (vāta,vāte ba du): بعد از گفتن
شه به دوم (ša,še ba dum): بعد از رفتن
اومه به دوم (uma, ume ba dum): بعد از آمدن
4- فعل منفی + یی= قبل از
نخته یی (ne xəta yi,ne xəte yi)
: قبل از خواب، هنوز نخوابیده بود
نشه یی (neša yi,neše yi): 
: قبل از رفتن،هنوز نرفته بود
نواته یی (ne vāta yi,ne vate yi): قبل از گفتن،هنوز نگفته بود
ناآدوئه یی 
(nā ādua yi ,nā  ădue yi)
 قبل از دادن،هنوز نداده بود
5- کو (ku): در ، از
خته کو یکه (xəte ku yaka): در خوابیدن اولست
تیله کو زیرنگه (tille ku ziranga)
در دویدن زرنگست
ای کو ویگر (ay ku viger): از او بگیر 
چوون که کو بری
čavun ka ku beri
از خانه آنها بیا
#گردآورنده_مریم_محسنی113
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

بیداری تالشان 

تالشان را چگونه نسبت به فرهنگ و هویت خود بیدار کنیم؟؟!!  

بیشتر تالشانی که در گروه های تالشی حضور دارند می توان گفت تا حدودی نسبت به فرهنگ و هویت خود آگاه هستند و برای پاسداری از زبان و فرهنگ تالشی کوشش می کنند. 
ولی تالشان زیادی نیز هستند که در گروه های تالشی حضور ندارند و نسبت به هویت و اصالت خود بی تفاوت هستند، بنابراین برای بیدار کردن این دسته از تالشان نیز باید کوشش کرد. 
یکی از کارهایی که برای بیداری تالشان انجام می شود ارسال نوشته هایی درباره تاریخ، فرهنگ و زبان تالشان در گروه های تالشی است، و پیشنهاد می شود این گونه مطالب را فقط در گروه های تالشی ارسال نکنید بلکه از طریق شبکه های اجتماعی به صورت خصوصی نیز برای تمامی دوستان و آشنایان و خویشوندان خود ارسال کنید. و اگر همه تالشان این کار را انجام دهند تاثیر بسیار خوب و زیادی در بیداری همه تالشان خواهد داشت...!!  

کارهای بزرگ با قدم های کوچک آغاز می شود...!!  

#بیداری_تالشان

#ضیا_طرقدار

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- ووئند (vuand):گیج و منگ،خواب آلود
چرا هنته وئندیره؟
čərā hənta vuandira
چرا اینطور خواب آلودی؟
2- دونگ (davang): گیج و منگ دونگیمه
                            davangima
گیج و منگم
3- چمه دیلی مو ایسبی آبه
(čəme dili mu isbi āba)
موی دلم سفید شده 
اصطلاحی است به مفهوم انتظار کشیدن زیاد
4- مله پسی کرده  (məlla pesi karde): چیزی را نا مرتب تکه تکه کردن و ریختن و نا تمام گذاشتن، حرفی را کامل و درست نزدن و از وسط قطع کردن و عوض کردن
چا اشته لوئه مله پسی کردره
چی شد حرفت را از وسط عوض کردی
5- سا ویلنگه (sā vilange): سایه
شدن هوای آفتابی
حلا مش زواله یه بدا سا ویلنگه بده بش
halā maš zəvāla ya bədā sā vilangə bada bəš
الان نرو آفتاب تنده اجازه بده سایه بشه برو
#گردآورنده_مریم_محسنی114
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

 1- همسره مال/ Hamsaramāl/ هم سن وسال 
  هرکسی بی اشتن همسره مالینه  بگرده وبوا بمس بکره^

2- هپلی هپا /HapliHapā/ بی سر وبی پا ،بی خانواده
 اه هپلی هپا بی خانوادیه 
 
 3-ویوشته لوا/  VivaštaLua/ سخن نسجیده که موجب دلخوری می شود 
 اه ویوشته لوا کره چه حرکات ادمی سونو 

4-ویله وون/Vilavun/ پکر، در فکر فرورفته 
 بیچاره خیلی ویله وونه 

 5-گرپش / Gərpəş/ نوعی فلج اعضای بدن  صفت برای کسانی که ناراست هستند بکار می رود 
  گرپشه ادمی یه

#_گردآورنده _زلیخا_صبا_ماسال

ون
🌺کانال واجه واج 🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۱
۱-تافه (tāfa):  تحفه

۲-تفار (təfār): له و متلاشی شده-
ازبین رفتن براثر پرتاب
شدن۰
۳-جَلد (jald): زبرو زرنگ

۴-جیف (jif): جیب

۵-خله خله ( xəla xəla): 
سوراخ سوراخ

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 116
 1- کا (kā): کجا
کا شی؟
                                       kā ši
کجا میروی؟  
2- کا کو (kā ku): کجا، درکجا
کا کو ای ویندره؟
kā ku ay vindəra?
کجا (در کجا) او را دیدی؟
3- کا را (kā rā): کجا بود ؟
ام دفتر کا را؟
əm daftar kā rā
این دفتر کجا بود؟
3- کنته (kante): کجا، منظور کدام مکان ،خیابان،کوچه یا به عبارتی آدرس جایی که هستیم. 
کنته مندیره؟
kante mandira?
کجا هستی؟ آدرس جایی را هستی؟
4-کمی (kami)،کمیله (kamila)= کم ایله (kam ila)کم ایگله (kam igla)= کمیگله (kamigla)=کم گلان(kamgəlan)=کمیگلان(kamiglan):کدامیک کدامین
(کمی = کم ایله =کمیله =کم ایگله=کمیگله=کم گلان (جمع)= کمیگلان(جمع) نه وای؟
(kami  =kam ila = kamila=kam igla =kamigla=kam glān= kamiglān)na vāy
کدام را میگویی ؟کدامیک را می گویی؟ کدامین را میگویی؟کدامها را می گویی؟(در حالت جمع)
5- کم (kam): کدام 
کم قبا وردره ؟
kam qabā vardəra
کدام کت را آوردی؟ 
#گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال117
1- کم ور (kam var): کدام طرف
چه که کم وره؟
če ka kam vara?
خانه اش کدام طرف هست؟
2-کم وری (kam vari): کدام طرفی
کم وری نه خای بشی؟
kam vari na xāy bəši
از کدام طرفی میخواهی بروی؟
3- کنته (kanta):کدام طرفی
 کنته شه؟
kanta ša?
کدام طرفی رفت؟
4- کینی (kayni): کی
کینی شی؟
kayni  ši?
کی می روی؟
5- کی نه (kayna): کی،کدام زمان
کی نه لوئه کری؟
kayna lua kari
حرف کی (کدام زمان) را می زنی؟
#گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 118
1- کی (kay): کی
کی خای بشی؟
kay xāy bəši
کی می خواهی بروی؟
2- کی ( ki): چه کسی،کی
کی واته؟
ki vāta?
کی (چه کسی) گفته است؟ 
3- کی نه (ki na): با کی، باچه کسی
کی نه خای بشی؟
ki na xāy bəši
با چه کسی می خواهی بروی؟
#گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

🔷نام پرنده با گویش تالشی رضوانشهر 
🔶تالشی :کول کا پیس
🔷فارسی :ریسک

📚اسفندیار احمدی


 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

🌺
🌺
🌺
دواله کو چِمه و لار

علی خوش گفتار:
آچین = بهم زدن، خراب کردن، برهم زدن (نظم یا حالت فعلی)
دییاری آچین
دیوار را خراب کن
رمشی آچین
پرچین را خراب کن
اشته معامله فلانی نه آچین
معامله ات را با فلانی بهم بزن

پچین و دچین هم داریم
پچین به معنی جمع آوری کردن
بجاری برزی اوری پچین
برنج را در مزرعه امروز جمع کن
دچین = روی هم گذاشتن، درست کردن کنایه از ساختن معکوس آچین
ام دییاری سنگون دچین
سنگهای این دیوار را روهم بگذار یا دیوار را درست کن

لوتوز = امتناع، خوداری
لوتوز کردِه = امتناع کردن

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۲

۱-ول ( vəl): گل
سره ول (səra vəl): 
گل سرخ

۲-سجاک ( səjāk): نوعی
علف که در مزارع برنج
می روید

۳-سره چینه (saračina):
کاه درهم که برای خوراک
چهارپایان استفاده میشود

۴-سمبر ( səmbar):
خرده کاه گندم

۵-سور ( sur): شام

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 119
1- ویجه (vija):وجب
 ویجه ژندمه چار ویجه به
vija žandama čār vija ba
با وجبم اندازه گرفتم چهار وجب شد
(هر وجب بیست و پنج سانتیمتر)
2- زر (zar): متر
د زر پارچه ویگتمه
də zar pārča vigetama
دو متر پارچه گرفتم.
(هر زر یک متر است)
3- ای الش (i aləš): از نوک انگشت وسط تا آرنج.
چه درازی ای الشه
če dərāzi i aləša
اندازه اش یک الش هست.
(هر الش نیم متر است)
4- ای گل (i gal): یک قدم بلند بطوریکه قدمها کاملابزرگ و باز باشد
ام وری گل بژن دیس چن گله
əm vari gal bəžan diyas čan gala
این طرف را قدم بگذار ببین چند قدم است.
(هر گل یک متر است )
5- ای انگوشته (i angušta): به اندازه نوک یک انگشت 
ای انگوشته عسلی آلیس
i angušta asali ālis
عسل را یک انگشت بخور
#گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshiن

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 120
1- خله بروازن کرده (xəla barvāzən karde): در بدر کردن، سرگردان کردن،کسی را از محل زندگیش بیرون و آواره کردن
ای شون چه که کو خله بروازن کرده
ay šun če ka ku xəla barvāzən karda
او را از خانه اش آواره کردند
2- قیر کشه (qəyar kaše): حمله کردن،هجوم بردن
دس به دس قیر کشی چه سر
das ba das qəyar kaši če sar
هر چند وقت بهش حمله می کرد
3- قورمه قورمه کرده (qurma qurma karde): حیف و میل کردن
هر چی داریسته قورمه قورمه کردشه  الان د دس جیداره املی ایلی کو ویگره
har či dāriste qurma qurma kardəšaalān das jidāre əmli ayli ku vigerə
هر چیزی داشت حیف و میل کرد الان دست بسوی دیگران دراز می کند
4- دکو آکو (daku āku): قید و بند،اذیت و آزار،وابستگی
دکو آکویی نداری شای چمه که بومونی
daku ākuyi nedāri šāy čama ka bumuni
وابستگی به کسی نداری میتوانی خانه ما باشی
5- دور آوز کرده (dur āvaz karde): طفره رفتن،از انجام کاری شانه خالی کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه: این واژه ها فقط بعد از ویرایش و انتشار در "کانال واجه واج" قابل استناد است.
 و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

توله خرس: خرسَه پُاتَه
توله خوک: خوگَه پُاتَه
بچه گوزن: گَنزَه گولَه
بچه آهو: مِسگلَه بزَه
توله گربه (بچه گربه): پیشوکَه بَلَه
توله پلنگ: پَلَنگَه بَلَه
توله گرگ: وَگَه کتَه
توله روباه: تولکی کتَه
توله شغال: شَغُالَه کتَه
توله سگ: أسبَه کتَه
توله (بچه) موش یا سنجاب: 
برای انواع توله های دیگه مثل توله سمور، راسو و غیره هم آیا واژه ای وجود داره؟! بقیه بَلَه گفته می شوند


#حسن_زینلی 


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

شمه خردَنون تالشی آموجَه


به فرزندانتان #تالشی یاد بدهید


 🌺کانال واجه واج🌺

زبان تالشی گویش آستارا 

اخی oxay: آخی، اصطلاحاً یعنی آفرین ( به احتمال نوعی آوا واژه است و جزو ادات ناز - برای ناز کردن و ناز کشیدن، در فارسی: آخی،  گفته می شود، مثل: آخی بیچاره) 

اوخی ش oxayš: آخیش، آفرین ( نوعی آوا واژه است و جزو ادات ناز، برای ناز کردن کسی و همین طور هنگام خستگی نیز به کار می رود، وقتی کسی خسته است و از راه می رسد و می نشیند یا دراز می کشد این آوا = آخیش، را از حنجره خود تولید می‌کند، مثل: آخیش خسته شدم)

#ضیا_طرقدار 


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#ضیا_طرقدار:
زبان تالشی آستارا 

دشنوم dëšnom: ناسزا، فحش، بد و بیراه، سخن و حرف بد به کسی گفتن، نام بد به کسی گفتن یا دادن. 
 
دش dëš = بد ( در زبان اوستایی نیز همین است) 
نوم nom = نام


دشمن dëšmen: دشمن، بدخواه 
دش dëš = بد 
من men = من 
کسی که بد من را می خواهد، کسی که با من بد است،کسی که بد خواه من است


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

«   مَه مَه مشته سنگ »


چَمَه گیریه کَه پیش سوزه درییا ، سوزه سری

 مه مه مشته سنگی نه مزا دریما .

مه مه وای «  بله جان سوزه لیزگه سنگ گرد ، گلر آبویه ! »

از وایمی « از ب‌‌َ ز چیمه مه مه ؟ از مندیمه مترس »‌

 مه مه گفون گوشه پِشت بر کریمی ،

 هنی مه مه مشته سنگی کفاته ویداریم

مشته سنگ سوزه کو گله ره هری بدز ده دسی نه اَی گریمی .

ای دفه ده دفه ، چه زونوم هزار دفه .

مه مه « کوبرا ماشی نه » لوئه لوئه درییا . 

دفه به دفه وای « بله جان » ته نه یمه یه ؟

از مه مه دییسیم وایمی « خاب مه مه جان »‌‌

هنی مشته سنگی کفاته ویداریم !!

 مشته سنگ گله ره هری بدز اَی ده دسی نه گریم .

مه مه و کوبرا ماشی لوئه لوئه درینا . 

مه مه مشته سنگی تاو آدومه کفاته ، دا شه با ، 

نزونوم چه به کوبرا ماشی یکه خنده ای چاکنده ، 

دا شیمه کوبرا ماشی دییسم 

مه مه مشته سنگ چمه پا مینه نه گروشته ، هنته شیمه 

اَی بیگرم بلکیمه ، سنگ گله ره کو گذشته وشته و واز آلهکه و 

رووییرده ، ای پا یا ای پا ها .‌‌

مه مه ایشته سنگی دومله واز آلکه ، سنگ وشته ، وشته ،

 وشته شه تاریکه دره را ، 

مه مه نی سنگی دومله بتی بتی ویلکه هَتَه را .

دِه نزونوم چه بَه ، از فقط همی مَسیم که خلکن واینی

 « هر چی کرده چه نوه اَی نه کرده »

هه دا هسه دِه مه مه رنگم وینده نی !!

هر وخت گیریه شوم هنی شوم هه تاریکه دره را

مه مه مشته سنگ و مه مه دومله گردم .

نه مه مه پیدایه ،  نه مه مه مشته سنگ .!!

                              مولوم
                      دهم دیماه ۹۷ تهران


 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#علی_خوش_گفتار 

قنیم = دشمن
فلانی قنیم چمه جان و ماله
فلانی دشمن جان و ما من است

لَم = فلج
کون آنشتِه = عقب نشینی کردن، کوتاه آمدن
کون آنشتَه = عقب نشینی کرد

سیکینی = تاج مرغ و خروس

کونه اومه = ویکر = خستگی و ناتوانی شدید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#أسَرون بی زندگی کردِه

#دوباره باید زندگی کرد 

 🌺کانال واجه واج

ای عمری اشته دسی  شون  دیشته
د بندی  سر   تلسی   شون  دیشته
چرا تنخائی     اشته    میجه   آری  
اشته   پیره  نفسی   شون  دیشته؟


چمه دده ننه ئون حق نی بی مهری امه کو بوینن.

زرتشت  فتحی

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۳

۱-هَده ( hada) :آنقدر-
آن اندازه

۲-هدچی (hada či): 
 چیز زیاد

۳-هده وخت (hada vaxt):
 وخت زیادی

۴-هده سالون ( hada salun): سالهای
زیاد
۵-هده لی ( hada li): به
اندازه کم -به مقدارکم

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

پلنگ و پلنگه پوره (palang u palanga   pura ):
پلنگ و بچه پلنگ
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
 1-سوته کو دره اومه /Sutakudəreuma/ این صفت کسی است که سیرایی ندارد وچشم ودل سیر نیست ودر جایی برای خوردن سراز پا نمی شناسد 
 ته مگه سوته کودره اومیره 

2- خرد وخشمه / Xərduxašama/بر اثر خستگی زیاد احساس  درد در تمام بدن کردن ویا بر اثر اسیب دیدن وضرب وشتم این واژه را در مورد کسی بکار بردن 
 هده کارم کرده چمن است واعضاخردو خشمیه

3-یارمه / yarma /  کوفته وکوبیده شدن کسی در کتک کاری 
 
لسینه شون ای یارمه کرده 

4-ری آتیله / Riātila/ اسهال وشکم روی   / ری آتیله تقریبا یک اصطلاح است که هم برای ادمهای  بی بنیه هم بکار می برند 
 چده ری اتیله ادمون مونو 

 5-ماری هرده گوز آرورده /Marihardaguzgā Arvarda/ کسی که قیافه حال بهم زنی داشته باشد این مثل را در باره اش بکار می برند

#_گردآورنده _زلیخا_صبا_ماسال


ون
🌺کانال واجه واج 🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالش_گویش_ماسال۱۱۴

۱-بوزون (buzun): بدان

۲-بوشور (  bušur): بشور

۳-بوشو ( bušu): برود

۴-بومون ( bumun): 
بمان
۵-بَهَر ( bahar):  بخور

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

#vajenameh_taleshi

کرگه لون (karga lun): لانه مرغ

گویش_ماسال_فرنگیس_قلیراده

#علی_خوش_گفتار 


نجاق ژنده = تذکر دادن، یاد آوری کردن 
njagh zhandeh

چیکچی = دعوا کردن، بد و بیراه گفتن
خردنی چیکچی مَوا

ایسمار خونده = عقد کردن، خطبه عقد خواندن
فلانی کیله شون فلانی زوئه را ایسمار خوندَه

کونتاو = عجول

درونته = آرونته = کشیدن (روی زمین)
پِرونته = کشیدن (از پایین به بالا)
ویرونته = کشیدن (از بالا به پایین)
دکشه = آکشه = کشیدن
پِکَشِه = بالا کشیدن
ویکشه پایین کشیدن
دَدرندِه = دریدن dadrndeh
دَوییَردِه = عبورکردن
دَویاری = لحظه ای، عبوری

جان جیوازن = کسی که سمبل کاری می کند

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

# گویش ماسالی ـ زبان تالشی
۱.کتیلهcatila راه سنگلاخی
درقدیم به دمپایی هم گفته میشد
۲.کتیل carol چارپایه کوچکی که بررویش می نشینند
#صادق.شـــــــــــــــــــــــــــیرزاد


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

گنج بانو (ganjə bānu) : راسو

گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

پابریز=pabriz= سیگار

پبراز= pebraz=تکیه ب٘ دَ


ویپرزن=viparzn=چلانیدن

خندیل
#بلوری

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

زمستونی  زییَنگه سوجی  را شه
دیلی دَمنده سوج و  بوجی را شه

زوون گِتَه مونا ;  بی هَم مَمِرَم
چمن دنیا دَلَکه روجی را شه....


سوج:سوز وسرما
سوج و بوج:حسرت  وافسوس فراوان
زوون گِتِه:قول گرفتن
دنیا دلکه روج:روز تولد

بهنام_ن

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۱۵
۱-آخشته (āxašte):
رها کردن- جاگذاشتن

۲-آمیین ( āmiyan): مایع
ماست ۰ مقدارکمی ماست
که در شیرمی ریزند به هم
 می زنند تاشیربه ماست
تبدیل شود

۳-آنشا (ānəšā):نشاکردن-
بوته ای را کندن ودرجای 
دیگر کاشتن

۴-آوَشتِه ( āvašte): جدا 
شده-دور شده

۵-آوینوئه (āvi nue): نشان
دادن

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

پست واژه تالشی

گوسند دوشی (gusanda duši): دوشیدن گوسفند
گویش_ماسال_مریم_محسنی

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- سپر واته (səper vate): رک گویی
2-رنگاوارنگ (rangāvārang):
رنگارنگ
3-خند فروش (xəndə furuš): معامله 
4-کوکونار (kukunār): خشخاش
5-سفر ورده (safər varde)
صبر ورده (sabər varde)
 عطسه زدن
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

#زبان_تالشی_گویس_ماسال
۱-برَمسه کرده (bəraməse  karde): 
گریه کردن

۲-آلاونده ( ālāvənde): 
آرام کردن، ازگریه کردن 
بازداشتن۰
۳-آلاو (ālāv): گرما

۴-سره وا (sera vā): 
باد سرد۰
۵-ور (var): برف

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه همراهان کانال
 واجه واج شما می توانید
نظراتتان را درخصوص
واژه های منتشر شده با
ما در میان بگذارید

#زبان_تالشی_گویش_تالش جنوبی

۱- یندی آلک / بندی آلک ( yandi ālak / bəndi ālak ) : ائتلاف ، همراه[شدن].

۲- تازه گینه ( tāzagine ) : به تازگی .

۳- تازه بینا ( tāza binā ) : نو بنیاد .

۴- آراساونده ( ārāsāvənde ) : ابلاغ کردن ، رساندن .

۵- هم دس ( ham das ) : متحد ، یگانگی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش جنوبی

۱- یندی گین / بندی گین ( yandi gin / bəndi gin ) : برخورد .

۲- اشتنی ( əštani ) : خودمانی .

۳- اشتن سر ( əštan sar ) : خود سر .

۴- اشتن کار ( əštan kār ) : خود کار .

۵- اشتن شی ( əštan ši ) : مانند خود .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

للشک/Lelešk/سبزینه برگ دار انگلی روی شاخه بعضی  درختان  جنگل که به مصرف دام ازجمله گاو پرواری میرسد 
#گویش_ماسال _ زلیخا صبا 
 🌺واجه واج🌺

لیوره /Livara/  ( اسم فارسی نوع زینتی اش پاپیتال /عشقه ) گیاه سبز برگ دار پیچکی بالا رونده درخت برای خوراک دام است 
 #گویش _ماسال _ زلیخا صبا 
🌺واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_تالش جنوبی 

۱- جرگه ( jarga ) : گروه .

۲- گردی ( gərdi ) : همگی .

۳- گرد آبه ( gərd ābe ) : همایش .

۴- گرداگرد ( gərdāgərd ) : دور تا دور  .

۵- دور آوز ( durāvaz ) : اجتناب .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_ مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی

۱- روجار ( rujār ) : اجاره ای که برای کار در مزرعه باشد .

۲- روجاره ورزا ( rujāra varzā ) : گاو نری که برای کار ،

 در مزرعه به اجاره رود .

۳- ورزا روجار ( varzā rujār ) : اجرتی که از بابت کار گاو کاری 

در مزرعه گرفته میشود .

۴- ورزا جنگ ( varzā jang ) : جنگیدن بین دو گاو نر را گویند .

۵- کله ورزا ( kala varzā ) : به گاو نری که برای جفت گیری 

انتخاب میشود میگویند .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم.


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی


۱- چار مخه ( čārməxa ) : کنایه از محکم کاری است .

۲- چار نال ( čārnāl ) : کنایه از تازاندن و تاختن 

حیوانی چون اسب و قاطر و شتر است .

۳- چارگوشه ( čār guša ) : هر چیزی که به شکل مربع باشد .

۴- چار دس و پا ( čār dasu pā ) : کنایه از حرکت کودکانه است که

کودک بدوا با چهار دست و پا به حرکت در می آید 

چارچنگالی(  čārčəngāli ) هم گفته میشود .

۵- چارشونه ( čāršuna ) : کسی که دارای شانه های پهن باشد .

#گردآپرنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

کولونکkulunk کلون به قفل پشت درگفته می شود که ازچوب یا ترکیب چوب وفلز ساخته می شود وعبارت  از یک قطعه
 چوبی که بصورت میله داخل دوقطعه چوب سوراخ دار که پشت دولنگه  درتعبیه شده می رفت ودر را قفل میکند
#_گویش ماسال _زلیخا صبا
🍃واجه واج🍃

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-باغ آودونی/ Baqãvduni/  آباد کردن باغ از علف هرز وکاشتن سبزیجات وصیفی جات
 چمه همسوئه چاکه باغ آودونی داره .
 
2-لاتفار/Latəfar/ حیف ومیل  
 اشتن دارونداری لاتفارش کرده 

3-فرولا -Fərə La/  دور ریختن بریزو بپاش 
 هده اشته چی فر لا مکه ایته قناعت بکه 

4-نیمچه/Nimća/ پیش دستی وبشقاب کوچک 
 بله میمونون پیشی نیمچه بنه میوه را 

5-مزر/Məzər/پر شر وشور
 چده الانی خردنن مزرینه 
#گرد آورنده _زلیخا_صبا
#توجه همراهان  کانال واجه واج شما می توانید نظراتتا ن را در خصوص واژه ها ی منتشر شده با 
ما در میان بگذارید


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-ما دلکه ( mā dalake): 
به دنیا آمدن،متولد شدن
۲-خیره شو (xayra šav): 
 شب ششم تولد بچه که
مراسم شادی می گیرند
ولیمه می دهند که به آن
ششه شو (ša ša  šav)
 هم می گویند۰
۳-گاز ویشون (gāz višun): 
جشنی برای بیرون آمدن 
اولین دندان بچه میگیرند۰
۴-موغوب آبه ( muqub āba): 
قطع شد۰
۵-مغمون(maqmun): 
ناقص۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:همراهان کانال
واجه واج شما می توانید
نظراتتان را درخصوص
وازه های منتشرشده با
مادر میان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

کجه آچینی ( kəja āčini )
پیله آچینی (pila āčini)
جداکردن وتمیزکردن پیله 
کرم ابریشم ازساقه های 
سرخس
گویش_ماسال_فرنگیس_
قلیزاده

بزه پرد ( bəza pard): 
پلی برای بزها
گویش_ماسال_فرنگیس_
قلیزاده

اربا ( arbā): خرمالوی
وحشی که از آن دوشاب
می پزند
گویش_ماسال_فرنگیس_
قلیزاده

لات (lāt) = رباره لات (rəbāra lat): ساحل سنگی رودخانه
گویش_ماسال_مریم_محسنی

پیله ربار (pilla rəbār): رودخانه بزرگ
گویش_ماسال_مریم_محسنی

قنده لاکه و قنده چاکن
(qanda lāka u qanda čākən): ابزار قند شکستن
گویش_ماسال_مریم_محسنی

چیلَه شَو


آفتاوی بغضی صتایَه چیله شَو
مانگه تاوی دس کلایه چیله شَو!

شَو دَلَکه شومنه شی  غزری بنی
اَوی آکرده چرایه چیله شَو

سیره آدمون را روزابه هنی
وِشیرون جانی بلایه چیله شو

تِیه اشکمی را شَو روز نا آبو
پیسَه ترنَه را ; کتایه چیله شَو

رعیتی کَه; سَسه لم  نییَه شنار
اربابی که کو هرایه چیله شَو

شُو انشتا خسه ;  دزدی نکره
أی  را که قاضی کلایه چیله شو

غمی نه شُو, غرسه نه آ, چومونی
چمه ناتنه برایه چیله شو

بهنام_نمنه پشت


 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی


۱- چینی ( čini) : دیواری که با چیدن خشت بر روی هم ساخته میشود .

۲- چیت ( čit ) : پارچه نخی گلدار به رنگهای متفاوت .

۳- اخشیک ( axšik ) : عنصر ، ماده .

۴- چنه ( čəna ) : کثیف و خسیس .

۵-چفه عرق ( čəfə araq ) : سراسر خیس از عرق .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی


۱- نوم سییا ( numsiyā ) : منحوس و بد نام  .

۲- سییا کار ( siyā kār ) : بد کار و ستمگر .

۳- سییا ما ( siyā mā ) :  ماه سیاه . 

 در گیلان از نیمه ی دوم فروردین تا نیمه ی دوم اردیبهشت را که

 آسمانی با  ابر تیره و بارانی دارد سیاه ماه یا « گدابهار » میگویند .

۴- سییا ریحون ( siyā rayhun ) : ریحان معطر با برگهای بنفش تیره را گویند .

۵- سییا زیتون ( siyā zaytun ) : زیتون سیاه .

۶- سییا روز ( siyā ruz ) : مایوس و در مانده .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- خسار / Xasar/یخبندان 
  چمه رمه خساری ژنده 

 2--خسته وا /xasta vaā/ خوشبختی وارامش کسی  راباافسوس برزبان اوردن 
 خسته ای بوبو دنیاکو هیچ غمی نداره^ 

3-که خراز/ Kaxarāz/ خانه آوار شده 
 که خراز چده مه چمایی کره^ 

4- آچر /Ãcar/از رو چریدن 
 بیلا وارثه ورزا ترفه کیله همه تیه آچردشه 

 5-فجه/Faja/ ناله ،ضجه 
 بیچاره تا صب فجه و ضجه کردشه
#گرد آورنده  زلیخا صبا 

#توجه همراهان  کانال واجه واج شما می توانید نظراتتا ن را در خصوص واژه ها ی منتشر شده با 
ما در میان بگذارید

#منبع:کانال واجه واج

تخته ویسا /Taxəta visā/تخته ویسا وسیله صاف کردن زمین مزرو عی بعد از شخم اولیه. اشکیل و شخم دومی پیش کاول. برای آماده کردن بجار کیله برای نشا یک تخته  بزرگ را مانند تصویر با لا به دو گاو می بستند و زمین را یک دست وصاف می کردند یا اینکه مرد کارنده به روی شانه اش این تخته را می بست در روی بجار می کشید. 
#گرد آورنده زلیخا صبا 
🍃🍃واجه واج 🍃🍃

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-ایسپیه لوئه کر (ispiya lua kar): 
کسی که حرف راروک و
روبرو می زند،کسی که 
مخفی کاری یا پشت سر
گویی نمی کند۰

۲-پروش ( peravəš): 
 شباهت۰
مونو (mumu): شباهت۰
مونو ( munu ): می ماند۰

۳-ایستفا گته ( istefā gete): 
خوب وبادقت نگاه کردن۰

۴-سیفا ( sifā): جدا۰

۵-سیفا آکرده (sifā ākarde): 
جدا کردن۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده_قلیزاده
#توجه:همراهان کانال واجه
واج شما می توانید نظراتتان
رادر خصوص واژه های 
منتشر شده باما درمیان
بگذارید۰


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-ریه بر (riya bar): 
کسی که با دنبال کردن
ردپا گمشده را پیدا
می کند
۲-کج (kəj): دگمه پیراهن

۳-انگین (angim): نوعی
ساس بدبو

۴-پر پلکه(par pelake): 
رشد کردن،ترقی کردن،

۵-داله ( dāla): کمر بند
قیش ( qayš): کمر بند
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه: همراهان کانان 
واجه واج شما می توانید
نظراتتان را در خصوص
واژه های منتشر شده
بامادرمیان بگذارید


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-آو آگته (āv āgete): آب
کشیدن چیزی ۰
۲-دیمادیم (dimādim): 
روبرو،مقایل۰
۳-آمه سون (āma sun): 
نسوزان ۰

۴-دیم (dim): صورت۰
دیم (dim): رو۰
۵-رادویار (rā davyār): 
رهگذر۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-زرده جوئه (zardajua): زردجوبه
2-مخک (mexak):میخک
3-زنجفیل (zanjafil): زنجبیل
4- سوئه دونه (sua duna): گلپر
5-هیل (hil):هل
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- ترفه کله (terafa kalla): ترب سفید. ترب سیاه
2-گشنی (gešni): گشنیز
3-شمبلیله (šambalila): شنبلیله
4- شیفید (šifid): شوید
5-بلش (bələš): چوچاق. سبزی زبتون پرورده
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-بژن بژن کرده (bəžan bəžan karde): کتک کاری کردن
2-زوون (زومون)باز (zuvun bāz): چرب زبان، زبان ریز 
3- یره آبه (yara ābe): زخم شدن
مترادف زم آبه و زخمش کمی شدیدتر
4-زرخینه (zarxina): مخلفات سر سفره مثل سیر،پیاز،ترشی و...
5- سیرداغ (sirədāq):  غذایی با بادمجان کبابی و مغز گردو سابیده و آب انار ترش و سیر له شده و سبزی چوچاق و نمک و فلفل و گلپر
از مخلفات سر سفره تقریبا همراه با باقلا قاتوق
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- که (ka): خانه، اتاق، منزل
2- که چمه (ka čema): اتاق
3- که لونگا (kan lunga): خانه محوطه قدیمی که آثارش باقیست.
4- که سرا (ka sərā): خانه محوطه
5- که کوگا (ka kuga): خانه و زندگی و خانمان و خانواده
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-انه هر ( ana har): 
نخورده۰
۲-انه دکر (ana dakar): 
نپوشیده۰
۳-انه شور ( ana šur): 
نشوسته۰

۴-انه مس (ana mas): 
حرف نشنو ۰
۵-انه وج (ana vaj):  
نبافته۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-گرمه وا (garma vā): 
باد گرم۰
۲-پوسته لیو ( pusta liv): 
برگ پوسیده۰
۳-سیره نشایی (sira nəšāyi):
نشا کردن سیر۰
۴- با کله دکری (bākle dakari): 
کاشتن باقلا۰
دوئه پیاز (dua piyz): 
پیاز های ریزی که از کاشتن
دانه پیاز  بدست می آورند
خشک می کنند برای نشا
ازآن استفاده می کنند۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

✳️کانال واجه واج

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-انه سو (ana su): 
یکدنده ولجوج ،به چراگاه
قرق شده ودست نخورده
هم می گویند۰
۲-انه وش (ana vaš): 
نسوخته ، چیزی که قابل
روشن شدن وسوختن
نباشد۰
۳-سییا تاوه (siyā tāva): 
رنگ متمایل به سیاهی،
به تابه سیاه گفته می شود ۰
۴-پردمون (prdə mun): 
راه رفتن 
۵-سری کوله کرده( sari kula kardi)
سررا بزیرانداختن وتوجه 
نکردن به دوروبر، بی اعتنا
 به اطراف بودن۰

#گردآورنده_فرنکیس_قلیزاده


🌺🌺کانال واجه واج

بلته بره (balata bara): دروازه

گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- که و بر (ka u bar): خانه و زندگی
2- که کچی (ka kəči): خانه دوست. کسی که دوست دارد همیشه در خانه بسر برد.
3- که بره پا (ka bara pā): نگهبان خانه، سرایدر
4-که کار (ka kār): کار منزل
5- که زما (ka zəmā): داماد سر خانه
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

❤️❤️کانال واجه واج

وربنده بند
 (varbenda band)
بندی که یک طرفش به وربنده و طرف دیگرش به دسته گهواره وصل می شد.
ور بنده دو پارچه دوخته شده ای   که دست و پای کودک را در گهواره با آن می بستند تا آرام بگیرد و بخوابد.
گویش_ماسال_مریم_محسنی

✳️✳️کانال واجه واج

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- گافرو (gāfru): گهواره
2- گافرو لوئه (gāfru lue): تکان دادن گهواره
دسی نه لوئه (dasi na lue): با دست تکان دادن
پا نه لوئه (pā na lue): با پا تکان دادن : پا را به زیر گهواره دراز میکردند در حالیکه با دست کار منزل را انجام میدادند با پا هم گهواره را تکان میدادند تا بچه آرام بگیرد یا بخواب رود.
4-گافروئه دسته (gāfrua dasta):دسته گهواره
5- گافروئه پاچه (gāfrua pāča)
پایه گهواره: دو پایه هلالی شکل .
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.


❤️❤️کانال واجه واج

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی 


۱-سر به هوا ( sarbahavā ) : بازی گوش .

۲- سر پیچی ( sarpiči  ) : نافرمانی .

۳- سر به را ( sarbarā ) : رام ، فرمان .

۴- سر بسته ( sarbasta ) : پنهان .

۵- سر رشته ( sar rəšta ) : روش کار ، سرنخ .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی

۱- سست ( səst) : نرم ، متضاد سخت .

۲- سستی ( səsti) : نرمی ، متضاد سختی .

۳- ایسپینه ( eispina ) : سفیده ی تخم مرغ .

۴- زردینه ( zardina ) زرده ی تخم مرغ .

۵- سومبول ( sumbul ) : نماد ، علامت .

#گردآورنده_ممحمدرضا_فدایی_مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی

۱- پات (pāt ) : کندن پوست دوم باقلا .

۲- پشمه باکله ( pašma bākle ) : سویا .

۳- پینجک ( pinjak ) : پنج روز مانده به تابستان .

۴- فرج ( faraj ) : بسته یا قوطی در باز ، فله .

ای کیلو فرجییه چایی (ey kilu farajiya čāei ) : یک کیلو چای فله .

۵- پیربو / پیروو ( pirbu / pirwu ) : نان بربری .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی

۱- رم ( ram ) : گریز .

۲- رم ( ram ) : رحم .

۳- رو ( ru ) : روح ، روان .

۴- رو ( ru ) : مقابل .

۵-رز ( raz ) : درخت انگور .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-بالشمه (bāləšma): تشک دو تکه ای کف گهواره
2- وربنده (varbenda): پارچه  دست و پا بند کودک
دسه وربنده پارچه برای بستن دست کودک 
پا وربنده پارچه ای برای بستن پای کودک
3-وربنده بند (varbenda band): بندهایی که یک سرش به وربنده و سر دیگرش به دسته گهواره وصل می شود  
4-گافروئه پوش (gāfrua puš): روانداز دوخته شده گهواره
5- سینه آده کرده (sina āda  karde): پوششی که بعد از بستن دست و پای کودک برای گرم نگهداشتن روی سینه تا پایش می کشیدند.
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- مزگره (mazgara): مغز استخوان
چه ویوشته گف چمه مزگره گو نشته
če vivašta gaf čəme mazgara ku nəšta
حرف تلخش روی مغز استخوانم اثر کرد
2- لقه لقه کرده (ləqə ləqe karde): قراضه بودن، صدای قراضگی و خرابی
چه ماشون لقه لقه کره
če māšun ləqe ləqe karə
از ماشینش صدای قراضگی و خرابی میاد
3- سامون کرده (sāmun karde): متوجه شدن،تصور کردن، مجسم کردن
ته هر چی وای نشام سامون کرده
tə har či vāy nešām sāmun karde
هرچه صحبت می کنید نمیتوانم تصور کنم (متوجه شوم، مجسم کنم).
4- یازه (yāze): بلندکردن
بیاز مه آده
biyāz mə āda
بلندش کن  به من بده 
5-موکول به (mukul be): مزاحم شدن،دردسر شدن
هه نی امه را موکول آبه
ha ni ama rā mukul āba
او هم دردسری برامون شده است
گردآورنده_مریم_محسنی 102
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- موندیگا (mundigā):مکان استراحت
2-مندن (mandan):محل اتراق،پاتوق
3- سر ورده (sar varde):مزاحم شدن
4-رو آمنده (ru āmande): تو روی کسی ماندن
5- ویرهابه (virəhā be): متوجه بودن، ملتفت بودن
گردآورنده_مریم_محسنی 103
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
ترکه وش کرده (tərakavaš karde): درد دل کردن، از دست کسی با رنج و ناله سوختن و گلایه کردن
دیل گریسته (dil geriste): دلتنگ شدن
دیل آبه (dil ābe): از دلتنگی درآمدن
ویلکه (vilake): به زمین خوردن ،سقوط کردن
نوم برشه (num barša): سرشناش
گردآورنده_مریم_محسنی 104
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
     و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_آستارا 
#ضیا_ط 
زنی یِه – zǝniye : دانستن 
زنِدَه – zǝneda : می داند 
بزن – bǝzǝn : بدان ، امر به دانستن 
زل – zǝl : مدفوع مرغ و دیگر پرندگان 
سل – sǝl : مدفوع گاو 
دُز – doz : دراز 
دُوز – dūz : درست ، صحیح ، بدون اشتباه 
ژی – ži : زنده 
ژی یِه – žiye : زندگی 
ژن – žen : زن 
زنگ – zǝng : زانو 
ژای – žây : زدن 
شو – šo : شاد ، خوشحال 
روژ ، روج – ruž ،  ruj : روز 
میژَه ، میجَه – mija ، miža : مژه 
کیژَه ، کیجَه – kija ، kiža : جوجه 
زیزَه – ziza : شکوفه درخت 
زینَه – zina : دیروز 
دارزَن – dârzân : سوزن 
توژَه ، توجَه – toja ، toža : تازه ، نو ، جدید 
تیژ ، تیج – tiž ، tij : تیز ، بُرَندِه 
ژَژو – žažo : جوجه تیغی 
چَه – ča : چرخ نخ ریسی 
رج – raj : ردیف 
خَش – xâš : خوش ، خوشنود ، خوش داشتن ، دوست داشتن 
چوک – čok : خوب 
تش – teš : سرازیزی تُند ؛ شیب عمودی و سخت زمین 
توشی یِه – tošiye : تراشیدن 
بتوش – bǝtoš : بتراش ، امر به تراشیدن 
ورَه – vǝra : مکان ، جا ، محل 
دل – dǝl : دِل ، قلب ( و اصطلاحاً یعنی : درونیات ، احساسات )
دلَه – dǝla : داخل ، درون


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-خرک (xarak): شپشک
برنج۰
۲-سییا مش ( siyā meš): 
مگس سیاه
۳-شفپر (šaf par):  خفاش

۴-موچک (mučak): 
حشره ریزی که در تابستان 
دورچراغ و نور می گردد۰
۵-سیرسنگ (sir sang):
جیر جیرک

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده


و_ن

🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

زلزله (zəlzəla): زنجره

که روزهای گرم تابستان
روی درختهامی نشیندو
می خواند
#ماسال_فرنگیس_قلیزاده

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-گراونده /   Gəravənde/ هضم کردن 
 کال وکرچ هری گراونده نشای 

 2-وراورد/  Varāvərd /   تخمین زدن 
شو وروز کرا وراورد کره^

3-استفا/  Istəfā/ ورانداز کردن با دقت. 
   کینه لی سرا پا استفا گتشه

4-انگاره /   Angāra / ایجاد درد سر. مزمن شدن
 هده اشتن پا زمی چودخو کردشه دا ای را انگاره گتشه 

5-  یارمه /     Iarma / یاریردن و خرد کردن 
 لسینه ای یارمه کردشه 

#گرد آورنده _زلیخا_صبا

#توجه همراهان  کانال واجه واج شما می توانید نظراتتا ن را در خصوص واژه ها ی منتشر شده با 
ما در میان بگذارید.

ون


🌺کانال واجه واج 🌺


@vajenameh    _taleshi

#تالش
سرزمین تصاویر بکر وناب

#علی_خوش_گفتار:

تلکه = کمی، اندکی
وَنجوم = گوجه فرنگی
سیاه ونجوم = بادمجان


تلکِه ای = اندکی از راه یا زمین
تُلَکِه ای اَینه راه شیمه
اندکی باهاش راه رفتم
منظور اندکی از کل

روک = کوچک
پیل = بزرگ

دَپَرچیندِه = جمع کردن، تمام کردن
پِپَرچیندِه = نابود کردن
خدا ت پپرچینه خدا تو را نابود کنه
در نفرین کردن استفاده می شود

نعشی دَوِستِه = کفن کردن
اشته نعشی دَوِستم
نعش تو را کفن می کنم یعنی تو را می کشم
کنایه از کشتن و کفن پوشاندن است برای نفرین استفاده می شود

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-کول آگته (kul āgete): 
به کول گرفتن۰

۲_وَرزل ( varzəl): کمی
چاق،قبراق۰

۳-چیچیلی عزیز ( čičili aziz):   
کسی مال خودش را زیاد
دوست دارد۰یابه عبارت
دیگرتازه به دوران رسیده۰

۳-جیلاخن ویلخن ( jilāxə vilāxən):
چیزی را بصورت نامرتب
 درجایی  آویزان  کردن۰

۴-زپ تپ ( zəp təp):  
غرغرکردن -سروصدای 
بی حاصل کردن۰

۵-خفت دماغ (xaft damāq): 
نوعی دیوانگی،  جنون۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده


و_ن


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_talesh

دست
مادران
#تالشی
بوسیدنیست

باز (bāz): شاهین
گویش_ماسال_مریم _محسنی

ضرب المثل های تالشی

📚📚📚📚 
 کَنَه خلی ، باکلِه دَکَرع

در سوراخ کهنه باقلا می کارد

Kənə xıli bakle dəkərı

این ضرب المثل تالشی ، کنایه از تکرار کردن کار گذشته است .هنگامی که کسی کار یا موضوع ناپسند فراموش شده قبلی را دوباره تکرار می کند یا بازگو می کند این ضرب المثل برزبان می آید .( دانه باقلا مازندرانی معمولا آخر پاییز کاشته میشود تا دانه با گذر از سرمای زمستان در بهار به بار نشیند به هر دلیلی اگر باقلا به بار ننشیند ، کاشت دوباره آن در بهار بی فایده وتکرار بی حاصلی است . شاید بدین گونه بوده است که مردمان کهن تالش ، زندگی گیاه با رفتار انسان هارا به صورت یک ضرب المثل پیوند زده اند )
📚📚📚📚
#جواد_رجب_پور

#علی_خوش_گفتار:

ویچیر = آبشار
قَوَدون = کتری
بن و بنجق = اجداد
سُره تاشی = آرایشگاه
کردهای کردستان اربیل بر در آرایشگاها نوشته اند سرتاش خانه sara tash khanah
اینقلاب = استفراغ
هسَه = الآن hsah 
مَشینی = تا به حال mashini


 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

دول=dol=چاله، زمینی پایین تر از کوه

خرفه دول=جایی سرخس زیاد دارد

کنگول= پوسیدگی در تنهء درخت
کنگوله دندون یعنی دندان چاله افتاده

اربادول=جایی  درخت خرمالو زیاد دارد
بش=^b^sh=برو
بومون=bomon=بمان
مش=^mash=مرو

پش=^pesh=بروبالا، رفتن بالا ازشیب زمین

سرد کا پش=^s^rd^_ka_pesh
از نردبان بالا برو

گشت فومن_خندیل


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۱۰۲
۱-جیرو کفاشه (jiru kafā še): 
پایین و بالا رفتن۰

۲-ناچوقور (nāčuqur): 
نامناسب -ناهموار

۳-تمبر بَه سر ( təmbər ba sar):
خاک بر سر

۴-ماده گینه لوئه (  māda gina lua): 
حرف نامناسی که به دیگری
برمی خورد و موجب
ناراحتی می شود۰

۵-سنگ آپشیَه (səng āpəšiy): 
کنایه به عملی نشدنی 
وپیچیدگی ودشواری در 
کار
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_talesh

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-خار خفی/     Xārəxafi /  خوار زار خوار وشرمنده 
بیچاره چه کرده کاری کو خوار وخفی آبه
2- پوروکه پچینی /  purükapecini  /  اشغال ها ی ریز را جمع کردن 
صب ایزی پوروکه پچینی مکه که و بری دروف آروف بکه 

3- بوکی لواشه گتشه شه /   Buki lavāša ģetaša / بی آب و غذا ماندن 
انه هری داشه چه بوک لواشه گتشه 
 
4-چه پوروکی آچین /    cepurüxiãcin/  یعنی ریز ریز از دلش در آوردن.  دل جویی کردن 
ایته چه پوروکی آچین دا چه دیلی دس بو هری

5-گاگلف/  qāqəlaf/ خلوت. بدون انبوه ،فاصله دار
 گا گلفی چه وینده را شوم .

 #گرداورنده زلیخا صبا 

#توجه:همراهان کانال واجه واج شما می توانید نظراتتان را در خصوص واژه ها ی منتشر شده با ما در میان بگذارید 


 و_ن


🌺کانال واجه واج 🌺

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱- هرای ( harāy): داد، فریاد
۲- ویواز (vivāz): سراشیبی خطرناک
۳- ویزارن (vizārən): پاره کن  
۴- مَپِمون (mapemun): 
نمان، توقف نکن
۵- کنک (kəng): سرما
زدگی بطوری که دست
و پا یخ میزند که جمع
نمی شوند
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده 

و_ن


🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_talesh

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- لاکنده (lākənde): انداختن، از پا انداختن، به زمین زدن
2- ویبرمسته (vibraməste)= 
ویبرمه (vibrame) :گریستن و اشک ریختن شدید = ویواره (vivāre) : اشک ریختن زیاد، باران باریدن شدید 
3- گوشبار (gušbār): گوشواره
4- گنگیل (gengil): لش ،جنازه  
اشته گنگیلی بوئه
əšte gengili bua
لش یا جنازتو بیار (حرف نامناسب زمان عصبانیت)
5- گردن گر به (gardan ger be): قبول کردن
گردآورنده_مریم_محسنی 105
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
     و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1_ تخاس/ Taxas/ تاوان/تقاص / قصاص
 بدجنسه آدم آخر اشتن بده کاری تخاسی پس ده 

2_ویچیکون/Vicikun / از پا افتاده /زمین گیر شده 
  بیچاره ژنک لی ویچیکون به 

3_ تفاق/Təfāq/ اتفاق
خدایا چمه تفاقی نفاق مکه ^

4_بی چم ودیم / Bičem uDimm / بی چشم و رو 
 بضی آدمن بی چم و دیمینه 

 5_بادگولاز/Bād qulāz /  پز توخالی 
 چده باد گولاز کره^
 گرد آورنده زلیخا صبا 


#توجه همراهان  کانال واجه واج شما می توانید نظراتتا ن را در خصوص واژه ها ی منتشر شده با 
ما در میان بگذارید

ون
🌺کانال واجه واج 🌺


@vajenameh_taleshi

میجه پردی  شناری  آوی برده
چمن خته جیگا  سیلاوی برده 

خلِم کرده  هده  لوکم  در اومه
یاری پائیزه چمی خواوی برده

زرتشت  فتحی

 🌺کانال واجه واج🌺

Maryam Mohseni:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- اوی آکرده (avi ākarde): گم کردن
2- اوی آبه (avi ābe): گم شدن
3- اوی (avi): گم، ناپیدا
4- وچن گاز (vačan gāz): اصطلاحی است برای آدم کم سن و سالی که ادعای بزرگی و کد خدا مردی می کند. ولی در ظاهرش نشانی از این کار وجود ندارد.
ام وچن گاز چه وا؟
5- تقل (taqal): سقف اتاق
گردآورنده_مریم_محسنی106
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
     و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-دَسپَرِه (daspare): 
سپردن
۲-دشو برمه (dašu barme): 
درون بیرون رفتن-رفت وآمد
۳-کوچَه (kuča): خشک 
وسفت شدن روی زخم

۴-لوِر (ləver): آب دهان
بچه که بی اراده از
دهانش می ریزد
۵-گورَه (gura ):  جوجه
تیغی
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

Maryam Mohseni:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- دمه پوش (damapuš)= مدپوش (madapuš)= آمه پوش (āma puš): نپوشان
دپوشه (dapuše): پوشاندن
2- دمه شه (damašə)= مدشه (madašə): داخل نشو
دشه (daše):داخل شدن
3- دمه دیس (damadiyas)= مدیس (madiyas)= آمه دیس (āmadiyas): نگاه نکن
دیشته (diyašte): نگاه کردن
4- دمه کر (dama kar)=مدکر (madakar): نپوش
دکرده (dakarde): پوشیدن
5- دمه آوین (dama āvin)= مآوین (maāvin)=آمه وین (āmavin):
نشونش نده
آوینوئه (āvinue): نشان دادن
دمه مثل میم  و آمه به عنوان پیشوند منفی در اول بعضی افعال بکار میرود و به انجام ندادن عمل تاکید دارد. به عبارتی منفی می سازد
گردآورنده_مریم_محسنی107
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
     و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

Maryam Mohseni:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- چپلاک ژنده (čaplak žande): سیلی زدن
2- گنگله (gangala): بی حوصله از شدت کار کردن، سر در گم
3- پیگریسته به (pigerista be): دست از دنیا کشیدن، از دنیا سیر شدن
4- چه چمی ای گته (če čemi ay geta): آن را پسندیده، از آن خوشش آمده
5- بی گفتگو (bi gəftəgu): بی شک، حتما
گردآورنده_مریم_محسنی 108
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
     و_ن
 🌺کانال واجه واج🌺

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1_گندرمه/ Gəndərma/  چاق وچله (صفت)
  گندرمه ژنکی استه 

 2_لاس پاره /Laspāra/ شلوار چسبان که برای کشتی گیری هم استفاده می کنند 
 زوئه جان ام شوار چه دریره لاسپاره مونو 

 3_لرت /Lərt / له شده (صفت )
  لرته سیفی چه ساکی درییا 

 4_یخلچی /Yəxəlci/  التماس کردن با منت وتمنا  (واژه مشترک آذری وتالشی )
  چده بضی ئون  را بی یخلچی بن 

 5_وژگ تیر /Vəzg tir/درهم واشفته  چده وژگ تیر آژنه^


#گرد آورنده زلیخا صبا


ون
🌺کانال واجه واج 🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_شولم 

تونوکَ =  شلوار کوتاه 
(Tonoka)

مایو یا شلوارک که بلندی اش به زانو نمی رسد

#عاشوری

#کانال_واجه_واج

نام تالشی این گیاه : 
کوکله بر(cucla bər)

ازخانواده : SMILACACEAE   سوسنسانان

@ hamiyanetaleshsabz


#کانال_واجه_واج

#زبان_تالشی_گویش_کرگانرود 

سَپول : پولی که به نگهدارنده طناب سر حیوان پرداخت می شود
اَنُام : انعام پولی به کسی که راه را با طناب بر کاروان عروس بسته می دهند
شَوُاش : شاباش در عروسی به رقص کننده می دهند
دیمَه نمُا : از طرف خانواده داماد به عروس داده می شود
موشتولق : پولی که به آورنده خبر خوب می دهند
سَویدِرز : پولی که به نوزاد پرداخت می شود 
پُاکیتَه پول: پولی که به آورنده دعوت نامه پرداخت می شود
کَفگیرَه پول : پولی که به آشپز هنگام اولین برداشت برنج از دیگ داده می شود
وَیَه پول : پولی که در عروسی پرداخت می شود
یُاسینَه پول : پولی که به قاری یاسین بر مزار داده می شود
پیشکَش : هدیه

#لِدو


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-گرمشَه وا (garməša vā): باد گرم پاییزی۰

۲-ویوارَه وارش ( vivāra vārəš): 
باران شدید۰

۳-ویداشتِه (vidāšte): 
پرتاب کردن۰

۴-وَرچول ( varčul): کج وکوله۰

۵-خَلتِه (xalte): از جا دررفتن
خَلتیستَه (xaltista): ازجا
دررفته است۰

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

🌺کانال واجه واج🌺

#vajenameh_taleshi

#گویش_تالشی_جنوبی_جاده_ماسوله 

1- لوتوز یا لونتوز/luntuz جفتک انداختن و نا آرامی اسب و خر و ... ضرب المثلی در تالش است که میگویند کنه خر و لوتوز یا لونتوز که در بعضی جاها هم کنه خر و کچیه لاو هم میگویند

2-کلمه تکوش/təkuś/
نفوس بد زدن 
اگر کسی بخواهد کاری انجام بدهد و کسی او را هی منع کند و بگوید نمیشود یا نکن و موج منفی ایجاد کند 
3- مشوم/maśum/ نفوس بد و موج منفی دادن است اگر کسی بخواهد جایی برود یا برای انجام کاری بلند شود فردی در در کارش نه و نکن بیاورد اصطلاحن میگویند منر مشوم درینده یا منر تکوش دکرده.

#معصومه_اپروز_

#منبع_کانال_واجه_و_واج

#علی_خوش_گفتار 

زهار = فریاد
جکله = جیغ و داد
سییَه = سیهه
خله = صدای بلند برای برقراری ارتباط
برَمع = گریه brame 
زوکییه = صدای بچه یا سگ در اثر درد یا گرسنگی
گرگر = غرغر

آین = بینداز ، آویزان کن
خلا لافندی رو آین
لباس را روی طناب آویزان کن (پهن کن، بینداز)

بَیِندِه = انداختن
بَیِن = بینداز
این فعل برای انداختن و پهن کردن لباس روی طناب به کار نمی رود به عنوان مثال هیچگاه نمی گوییم:
خلا لافندی رو بَیِن

پِیِندِه = تاوآدوئه = انداختن، پرتاب کردن (چیزی روی چیز دیگر)
پِنوئه = گذاشتن(چیزی روی چیز دیگر)
دیگی سری پِنَه 
سر دیگ را بذار


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1_چل ویشو/Cəlvišu/ زخمی که آب بخورد 
 او وگیلی دیله مدشه^ اشته^ پا زم چل ویشو بو 

2_خرسه وازن /Xərsavāzən/ خرس باز
 مردکی شون خرسه وازن آکرده 

3_دارد/Dard/ قیچی پشم چینی 
 داردی پیگتشه شه وره بری را گیریه 

4_دچوک/ Dačuk/  جسم بهم فشرده  شده بطوری که بسختی از هم باز شود 
 ام داری ووز دچوکه چه چاکنده سخته 

 5_ کور کوری/ Kur kuri/ تحریک کردن کسی برای درگیری 
  بضی آدمن کورکوری دن تا دعوا درن رفقون مینه 

#_گردآورنده _زلیخا_صبا_ماسال


ون
🌺کانال واجه واج 🌺


@vajenameh_taleshi

گیریه سر، مغریبه سا، آفتاوه نش ،
 گادوشی ،ماله دخون ، موندهون ونگن ویرم آ
 @زلیخا صبا

پست واژه تالشی

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- انه سو ( ana su): لجباز
2- انه مس (ana mas): حرف نشنو
3- انه هری (ana hari): گرسنگی
4- انه زون (ana zun): نادان
5- انه شور (ana šur): نشسته
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- لیوه لیوه کرده (liva liva karde): با تمام توان برای پیدا کردن چیز گمشده ای تلاش کردن
2- دیم لیسک (dim lisk): پر رو
3- خون دمیر (xun damir): خون جمع شده زیر پوست بر اثر خونریزی داخلی که پوست سیاه می شود.
4- غنیم (qanim): ضد،دشمن،مخالف
5- پر آکرده (per ākarde): بالا بردن
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#مثل_واج 
 هرچی اَی بردمه گوسندون همرا کردمه ، اَه شه بزون همرا به 
  هرچه اورا بردم همراه گوسفند ها  کردم ،اورفت همراه بزها شد 
 کنایه از ادم پست فطرت است ، کاربرد برای کسانی. که لیاقت نشست وبرخاست بابزرگان وفرهیختگان را ندارند 
زلیخا صبا 
#🍃کانال واجه واج 🍃

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 

۱ - هلا ( Halā ) حالا .

۲ - سبا ( Sabā ) : فردا .

۳ - سب ( Səb ) : صبح .

۴ - ای ( Ay ) : او .

۵ - ای ( iy ) : یک .

۱ - اه ( aə ) : او .

۲ - هنته ( Hənta ) : همینطور .

۳ - هنته ( Hənte ) : همین جا .

۴ - انته ( eənta? ) : اینطور .

۵ - انته ( eənte ? ) : اینجا .

۶- هته ( Hata ) : همانطور .

۷ - هته ( Hate ) : همانجا .

۸ - چنته ( Čənta ) : چطور ، چگونه .

۹ - اته ( ata ) : آنطور . 

۱۰ - اته ( ate ) : آنجا .

۱ - ایته ( eite ) : کمی ، یک کم .

۲ - ها ( Hā ) : آنجا .

۳ - یا ( Yā ) : اینجا .

۴ - کا ( Kā ) کجا .

۵ - کنته ( Kante ) : کدام محل .

۱ - کرم ( Karəm ) : می کنم .

۲ - نکرم ( Nekarəm ) : نمی کنم .

۳ - بکرم ( Bəkarəm ) : بکنم .

۴ - مکرم ( Makarəm ) : نکنم .

۵ - مه را ( Mə rā ) : برای من .


۱ - اشته را ( aštə rā ? ) : برای خودش . « اشته را شه » برای خودش رفت .

۲ - ته را ( Tə rā ) : برای خودت .« ته را اومیره » برای خودت آمدی .

۳ - ای را ( ay rā ) : برای او . « ای را خریمه » برای او خریدم .

۴ - اون ( Aven ) : آنها .« اون شینه » آنها رفتند .

۵ - هی را( Hay r ā ) : برای همان . « هی را اوما » برای همان آمده بود .


# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

ای مجمه سیره لیو (i majma sira liv): یک سینی پراز برگ سیر

گویش -ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

سوئه دونه ( sua duna): 
 گلپر
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

گاویلک (gāvilak): 
قارچ خوراکی وحشی

گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

فرنگ (fərang): سنجاقک

گوشی-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

لایه (lāya): ننو
گهواره صحرایی در روزهای گرم
بین دو درخت یا بین دو ستون  ایوان با طناب می ساختند و بچه ها را در آن می خواباندند تا هم هوا بخورند و هم صفا .
گویش_ماسال_مریم_محسنی

سوقاله سره که
(suqāla sara ka)
خانه سقف سفالی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

گیر یه سر؛ مغریبه سا ؛ آفتاوه نش
گادوشی ماله دَخون. ؛ مندهون ونگن ویرم آ
 اوه سالن ویرم آ ؛ اوی یابه سالن ویرم آ
 زلیخا صبا 
🍃کانال واجه واج🍃


#عضوشوید
@vajenameh_taleshi

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


۱ - جوغ ( Juq ) : گرسنگی زیاد .
[ فلان کسی جوغ ویشه: او بیش از حد گرسنه است و سیر نمی شود ]

۲ - زپ و تپ (Zəpu təp ) : توپ و تشر .

۳ - زرافت ( Zarāfat  ) : شوخی ، بذله گویی .

۴ - بد و رد ( Badu rad ) : بد و بیراه .

۵ - فرچ ( Fərč ) : له و لورده .

# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی 

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


۱ - زره ( Zəra ) : خشم .

۲ - مادلکه ( Mādalake ) : تولد یافتن .

۳ - سیرایی ( Sirāei ) : سیرشدن .

۴ - ویرایی ( Virāei ) : یاد آوردن .

۵ - میرایی ( Mirāei ) : مرگ و میر ، مردن .

# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-دَچیکَه (dačika): محکم
چسبیده
ونجه چمه خلا کو دچیکه

۲-خرتول (xərətul): 
تاریکی هوا توام باابر سیاه
اوروهوا خرتوله کرا وارش ویده
۳-جیربنی ( jirə bəni): 
اززیر چیزی حرکت کردن-
پنهانی کسی را زیر نظر
گرفتن
جیربنی مردومی زیندگی
دومله مکه
۴-خلک ( xalk):  مردم-
دیگری-بیگانه
خلکی گفی گوش آکرده چاک
نییه
۵-سوجه (suja): بادسرد
تند
پایزه گیریه سوجه واکو
منده نبو
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان وهمراهان
کانال واجه واج شما
می توانید نظراتتان رادر
خصوص واژه های منتشر
شده با مادرمیان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

خیاره لپ (Xəyāra ləp): 
بوته خیار
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

گنر (ganz): گوزن

گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

شته چیری (šəta čiri): 
ظرف مسی پراز شیر
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

چوئه شونه (čua šuna): 
شانه چوبی
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

دوئه کیسه (dua kisa): کیسه پر از دوغ
ماست  بعد از کره گیری تبدیل به دوغ شده را جوشانده بعد از  سفت شدن در کیسه های کوچک سفید ریخته و آویزان می کنند تا آبش گرفته شود و  به آن کیسه دو (kisa du) گویند که بر حسب ذائقه، خالی و یا با نعناع یا شنبلیله خشک قاطی شده صرف می شود. برای درست کردن ماست چکیده هم ماست را در کیسه ریخته و آویزان کرده تا آبش گرفته شود و ماست چکیده درست شود.
گویش_ماسال_مریم_محسنی


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

پونو (punu): نعناع
گویش_ماسال_مریم_محسنی

# زبان _ تالشی _ گویش _ تالش جنوبی

۱- هرده نی / هرده نین  ( Hardanin /  Hardani ) : خوردنی .

۲- برده  نی / برده نین ( Bardanin / Bardani ) : بردنی .

۳- کرده نی / کرده نین  (  Kardanin / Kardani ) : کردنی .

۴- واته نی / واته نین ( Vātanin /  Vātani ) : گفتنی .

 ۵- وینده نی / وینده نین ( Vidanin /  Vindani ) : دیدنی .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

# زبان _ تالشی _ گویش _ تالش جنوبی 

۱- هرده شن ( Harde Šən ) : برای خوردن .

۲- برده شن ( Barde Šən ) : برای بردن .

۳- کرده شن ( Karde Šən ) : برای انجام دادن .

۴- واته شن ( Vāte Šən ) : برای گفتن .

۵- وینده شن ( Vinde Šən ) : برای دیدن .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ تالش جنوبی

۱- هردنه چی (Hardəna Či ) : هر چیز خوردنی .

۲-بردنه چی ( Bardəna Či ) : هر چیز بردنی .

۳- واتنه چی ( Vātəna Či ) : هر چیز گفتنی .

۴- کردنه چی ( Kardəna Či ) : هر چیز انجام دادنی .

۵- ویندنه چی ( Vindəna Či ) : هر چیز دیدنی .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

آلوسه کوره (ālusa kura): 
کوره ذغال
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

للکی (  leleki): لیلکی
وختی خردنیمونا چمه
پیلترن واین هرسال که 
للکی وییرببو زموستون
وییر سرد وربندون بو

گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

پشمه شوری (pašma šuri): 
شستن پشم
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- دنیا وینده ( dənyā vinda): دنیا دیده
2- دس آدیس به (dasādias be
): محتاج بودن،محتاج شدن
3- خاشه آلیس (xāša ālis)= خاشه کونه آلیس (xāša kuna ālis): چاپلوس
4- دکشیه (dakašiye): طول کشیدن
5- پندمیه (pandamiye) =پندمیسته (pandamiste):
 ورم کردن
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- پسه کرن (pasa kərən): تنبل
2- گلر آبه (gəler ābe): از بلندی  و زمینهای شیبدارافتان و خیزان و غلطان به طرف پایین رها شدن. برای حیوانات،سنگ یا چوب در کوهها و ییلاقات پیش می آید. اصطلاحی است برای کسی که به طریقی زیان دیده باشد که جبران نشود. 
3- بی یار (biyār): بی خیال، بی توجه
4- صفت نوشون (səfat nušun):
مشخصات ظاهری، آدرس
5- بد انگ (bad ang): خشن و بد اخلاق
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

زمستونی اگه برکردمه آم
هشی شی وری آواکردمه آم
م ک تنخایی اشت باغ نِدَرام
بهاری اشتنه ک وردمه آم


#فرزانه_قربانی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید: 

@vajenameh_taleshi    👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-زوز/Zouz/   براثرترش شد ن از حالت عادی برگرددوتغییر حالت دهد 
 ماسته گله زوز کردا

2-افری تفری / Afri Tafri/ پراکنده شدن   
  چمه خردنن همه ام شهر اه شهر افری تفری بینه 


3-رفند/ Rafand/  سرا شیبی تند صخره 
 بز کوله رفندی سری گردی 

 4-جزه وزه/ Jəza vəza/ ناله کوتاه بر اثر سوزش ودرد 
 بیچاره شودا صبه دم جزه وزه ش کرده 

 5-جیندر/Jinder/ چشم غره 
  چده من جیندر ژنه
#گردآورنده زلیخا صبا

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

بعضی از 
موضوعاتی که در کانال واجه واج
به آنها پرداخته می شود:

#پست_واژه :لغت های تالشی

#متن_واژه: نوشتارهای تالشی

#نقل_واج:داستان های تالشی

#مثل_واج: ضرب والمثل های تالشی

#عکس_واج:عکس واژه های تالشی

#واتون_واته: ترجمه های تالشی


منتظر پیشنهاد های شما برای بهبود عملکرد کانال واجه واج هستم🙏

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


مطالب زیر فقط برای آشنایی و  رعایت اصول نوشتاری الفبای همواج است .


۱ - ده ( De) : دیگر .

۲ - ده ( Də ) : دو .

۳ - ده ( Da ) : ده .

۴ - هسه ( Həsa ) : همین ساعت ، الان .

۵ - اسه ( esa? ) : حالا .

# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان _ ةالشی _ گویش _ تالش جنوبی

‌‌
۱- خاچیک ( xāčik ) : پوست کنده .

 « خاچیکه ووز / ویز » گردویی که از  پوست سبز در آمده باشد  .

« سالیمه ووزون / ویزون بی خاچیک آکرده »

  گردوها را باید از پوست سبزشان جدا کرد  .

۲- خاره آتش ( xāra ātaš ) : آتش با گرمای کم .

« کله پاچه ، خاره آتشی نه په یی  » 

کله پاچه  با دمای پایین به بار می آید .

۳- خُوئَر ( xuar ) : خواهر .

خا ( xā ) : خواهر .        خالا ( xālā ) : خواهر .        خالی ( xāli ) : خواهر .

۴- خج / خاج ( xəj/ xāj ) : قاچ .     خج  ( xəj ) : گلابی جنگلی ، امرود .

خَج ( xaj ) : نوعی شمشاد خاردار ، خاس .

۵- خاکٚنا ( xākənā ) : با چنگ و منقار خاک را بر روی پر و بال ریختن .

  مترادف وشکٚنا ( vəškənā ) 

« کرگن خاکٚنا  / وشکنا دری نه » 

مرغها با چنگ و منقار خاک را بر روی پر و بالشان می ریزند 

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ تالش جنوبی 

۱- ام که اه که ( əm ka a ka ) : این خانه آن خانه .

۲- ام دس اه دس (  əm das a das ) : این دست آن دست .

۳- ام پا اه پا ( əm pā a pā ) : این پا آن پا .

۴- ام دیل اه دیل ( əm dil a dil ) : این دل آن دل .

۵- ام را اه را (  əm rā a rā ) : این راه آن راه .

#گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-کولییَه چِم (kuliya čem): زگیل

۲-واگنش ( vāgənəš):
تب خال
۳-آچمَه (āčma): آشکار
کردن
۴-جیتیل (jitil): پرش
ناگهانی
۵-رنَه گِر ( rəna ger): 
بهانه گیر
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

درزه کوئه (darza kua): 
جمع کردن شالی به 
روش سنتی که آب درآن
 نفوذ نمی کند

گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

پنیره موتال (panira mutāl): 
شیوه سنتی برای 
نگهداری پنیرکه ازپوست 
گوسفنداستفاده میشود
که به آن موتال میگویند۰
البته ازاین روش برای
دوغ چکیده هم استفاده
می شود۰که به آن خشکه
سوره (xəška sura): 
می گویند
گویش -ماسال-فرنگیس-
قلیزاده


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

رَمش (raəš)پرچین

گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-چوخان (čuxān)=گولازه کر (gulāza kar): بلوف زن 
2-چلسکنده (čələskənde): تخمه شکستن، شمرده حرف زدن
3- جفنگ (jafang): خرافات، گله پوک
4-فوسه چو (fusa ču): زود رنجی  که بلا فاصله به گریه می افتد.
5-اوه خون (ava xun): خواننده،قرائت کننده.
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

داره کنگول (dāra kangul): درخت تو خالی
پناهی برای رهگذر
گویش_ماسال_مریم_محسنی

جیداره آو (jidāra āv) 
ویچیره آو (vičira āv): 
آب چشمه را از آبریز گرفتن.
جیدار = ظرفی را برای برداشتن چیزی از ظرف دیگر زیر آن قرار دادن.
ویچیر = آبریز: آبی که از ارتفاعی با واسطه به طرف پایین روان است.
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#تالش
بهشت طلایی

# زبان _ تالشی _ گویش _ تالش جنوبی 

۱- که کار ( ka kār ) : امورات خانه ، خانه داری ، کار در خانه .

۲- که مار ( ka mār ) : مار خانگی .

۳- که ساز ( ka sāz ) : خانه ساز .

۴- که پیلّه تر ( ka pilla tar ) : بزرگ خانه .

۵- که بَره پا ( ka bara pā ) : نگهبان خانه .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .‌‌


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ تالش جنوبی 

۱- خردوخشال ( xərdu xəšāl ) : آت و آشغال .

۲- خرت و پرت ( xərtu pərt ) : چیزهای بی ارزش .

۳- خره کله ( xara kalla ) : کله پوک و نفهم .

۴- خره کار ( xara kār ) : کار سخت .

۵- چوچوروک ( čučuruk ) : بخش پایینی دم مرغ و اردک ، مقعد .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم . 

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-حَکمَه ( hakma): خورجین
۲-حاجی حاجی (hāji hāji):  
پرستو
۳-ایاز (ayāz): سردو
یخبندان
۴-کنج (kənj): گوشه
سونگ (sung): گوشه

۵-آگاردن (āgārdən): 
برگردان 
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:همراهان کانال
واجه واج شما می توانید
نظراتتان رادر خصوص
واژه های منتشرشده با
مادرمیان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

گیله آلاوه(gila ālāva) = مالیدن گل۰
دسه گیله آلاوه (dasa gila ālāva): 
مالیدن گل بادست۰
گل و آب وسبوس خرد
شده شلتوک ( پوف puf ، فل fəl) را  باهم مخلوط وخوب لگد 
مال کرده تاخمیری نرم
درست می شد وآن گل
ورز داده شده را بانوان
تالشی به کف وایوان  
ودیواره های خانه های
گلی جهت تمیزوتعمیر
با دست  می مالیدند
گویش -ماسال-فرنگیس-
قلیزاده
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-شیرنه لوئه(širna lua): 
حرف  شیرین ودلچسب۰

۲-خشکه لوئه (xəška lua): 
حرف خالی۰  
۳-مفته لوئه (məfta lua): 
حرف مفت،حرف بی ارزش۰

۴-ویدارآداره لوئه (vidār ādāra lua): غیر مسقیم حرف زدن- گاهی پرت وپلا
هم معنی می شود۰

۵-زرخه لوئه (zarxa lua): 
حرف بسیاربسیار تلخ و
گزنده۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:همراهان کانال
واجه واج شما می توانید 
نظراتتان را در خصوص
واژه های منتشر شده 
با ما در میان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

الخییه دسته (elxiya dasta): 
گله ی اسبها۰

گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

موغومه باکله (muquma bākle): باقلا مازندرانی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

گوسند دوشی (gusanda duši): دوشیدن گوسفند
گویش_ماسال_مریم_محسنی

گر آکرده ترشه انار
(gar ākarda tərša anār)
انار ترش شکافته شده
گویش_ماسال_مریم_محسنی

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1_آو آسا /Āvāsa/ آب زدن داخل ظرف تمیز که مدتی کار نکرده باشند برای اطمینان  
 بله. جان شکافی باشقابون ای آو آسایی بکه 

2-سرتق/Sərtəq/ لوس پررو
بی ادبه سرتقه خردنی یه

3-آودونه /Āvdona/  اندازه کردن. آب برنج  برای پختن کته 
 ننه پلا پشوسته وآودونه کردشه تا کینه ناهاری را بپه

4-اَ.نه آویس /Ana Ãvis/برنج یا دیگر دانه های پاک نشده 
. بله جان نه که انه آویسه برزی پلا پنی 

ِ5-انه دروف /ana darof/ جارو نزده کجارونکشیده 
انه دروفه که کو رختخواو پن مکره
#گردآورنده _زلیخا_صبا_ماسال

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی


۱-درازه خاو ( dərāza xāv ) : کسی که خواب طولانی داشته باشد ،

خواب عمیق ، خواب هفت پادشاه دیدن .

« چه خاو درازه ، دا هفت پادشا خاوی کو مه وینه نه ایزه »

خوابش طولانی است ، تا هفت پادشاه را در خواب نبیند بیدار نمیشود .

۲-درازه دوئه ( dərāza due ) : طولانی کردن ، ادامه دادن .

۳- دراز آبه ( dərāz ābe ) : دراز کشیدن .

۴- درازه روز ( dərāza ruz ) : در طول روز .

۵- درازه لینگ ( dərāza ling ) : بی قواره و لنگ دراز .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- سپر واته (səper vate): رک گویی
2-رنگاوارنگ (rangāvārang):
رنگارنگ
3-خند فروش (xəndə furuš): معامله 
4-کوکونار (kukunār): خشخاش
5-سفر ورده (safər varde)
صبر ورده (sabər varde)
 عطسه زدن
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1- ویرجاونده (virjāvənde): سرازیر کردن،ریختن،ریزش کردن
2-پیش دوزی کرده(piš davazi karde): داوطلب شدن،پیشقدم شدن
3-غم به کول به
 :(qam ba kul be)
 غمگین بودن، غمخواربودن
مترادف تره به کول (tara ba kul)
4- زوون (زومون )آخاز (zumun āxāz): کسی که وسایل مورد نیازش را بجای اینکه بخرد از دیگران طلب می کند و مجانی میگیرد.
5_دخل (daxl): قلک
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

جولا وجه دَزگا (julā vaja dazgā):
دستگاه شال بافی ۰
بااین دستگاه از نخهای
پشمی پارچه ای می با
فندکه مردان تالشی از
آن کت وشلوار جلیقه 
می دوزند درزمستان
 می پوشند۰
چوپانها هم ازآن پارچه
( باشلاق bāšlāq ، چوخا  čuxā)  
تهیه میکنند۰ ودیگری 
 چادرسیاهی می بافند 
 که در مواقع کوچ از
آن استفاده می شود۰


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

سییا کوتی ( siyā kuti): 
زالزالک = سیا ولیک۰
که دم کرده آن برای
بیماری قند خوب است۰

گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

#گویش_تالشی_فومن_گسگره

1-پرازه/parāza/ اگر درخت را از وسط به شکل عمودی نصف کنیم یا به چند قسمت تقسیم کنیم البته به شکل سنتی با تبر و آلات قدیمی پرازه به دست می آید که شبیه تخته است اما صاف و مرتب نیست و در قدیم بیشتر به جای تخته کاربرد داشته است 
2-پغزه/paqza/ به تکه های چوبی کهبه شکل نا مرتب از پهلوی درخت یا چوبها با تبر جدا میکنند و شکل خاصی ندارد و از پرازه خیلی کوچکتر است 
3-پزگه /pazga / به تکه های چوبی میگویند که از پیلوی چوبهای کلفت تر با تبر جدا میکنند که از پغزه ضخیم تر و از پرازه نازکتر و کوجکتر است
کلا پغزه و پزگه را میتوان یکی دانست و نسبت به پرازه ابعادشان کوچکتر است 
4-تخته/ taxta/چوب پهن و بلند که همان تخته فارسی است ودر قدیم با اره دستی به شکل عمودی برش داده میشد و امروزه با اره موتوری و اره برقی تولید میشود 
5-لت/lat/تخته های کوتاه در ابعاد مختلف است که برای پوشاندن بام و سقف خانه های جنگلی استفاده میشود تا از نفوذ باران به داخل محل سکونت جلوگیری شود لت را به شکل پلکانی بر روی هم میچینند و برای استحکام بیشتر تخته سنگهایی هم  بر روی لتها میگذارند  
6-پلشکات/paləçkāt تکه های مختلف چوب که از کنده ها به شکل عمودی به عنوان هیزم ضخیم جدا میکنند 
7-کولس/kuləs/کنده چوبی که از بدنه درخت است و برای گرما زایی و سوخت مورد استفاده قرار میگیرد
8-ایزم/eizəmهیزم
9-چیکه/çika/ هیزم های خشک و نازک، هیمه
10-چکر/çakar/هیزمهای کوچکی که از چیکه نازکتر است
11-چر/çar/هیزم و خار و خاشاک 
12-اسکل/ əskəl/پایه چوبی کوتاه و کوچکی که برای محکم  کردن چادر و پارگا و غیره در زمین فرو میکنند
13-اسکت/əskat/پایه بلندی که به عنوان تکیه و ستون در ساخت و ساز کار برد دارد 
14-پوئه/pua/پایه ای که برای بر پا کردن پرچین به شکل عمودی بر زمین فرو میکنند 
15-کما/kəmā/پتک چوبی که برای کوفتن روی اسکل و اسکت و پوئه و غیره استفاده میشود 
16-پاز/pāz/پاز یا تکه چوبی است که جهت استفده در عمود نگه داشتن ستون و پایه ها به عنوان کمک مورد استفاده قرار میگیرد

لطفا از نظرات و پیشنهاداتتان ما را بی نسیب نگذارید

گرد آورنده:
#معصومه_اپروز_تالشی_جنوبی


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

پسه انجیل /Pəsa AnjiL/انجیر وحشی ،سفت ،بی مزه 
 این انجیر رشد نکرده ودر همان اندازه کوچک باقی می ماندوقابل خوردن نیست چون بی مزه است 
 زلیخا صبا
#🌺واجه واج🌺

کفات (kafāt): ابیا
گویش_ماسال_مریم_محسنی

ور (var): برف
گویش_ماسال_مریم_محسنی

قار قاری (qārqāri): لک لک
گویش_ماسال_مریم_محسنی

شونه به سر (šuna ba sar): 
هد هد
گویش_ماسال_مریم_محسنی

#عکس_واج_گویش_ماسال
 چموش/camus/ کفش  دست دوز ماسوله 
 چموش را در قدیم مردمان تالش وگیلان زمین می پوشیدند وامروز نوع تزئین شده را بانام روفرشی زنان هم در خانه می پوشند
 زلیخا  صبا
 🍃🍃واجه واج🍃🍃

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-دومی سر نشته(dumi sar nəšte): 
یعنی آماده حمله کردن است۰
۲-ویتن آتن ( vitan ātan): 
ازهر طرف پهن شده، ازهر
طرف گسترده شده۰
۳-دبر آبر ( dabər ābər): 
  از هر طرف بریدن۰
۴-واته وات (vāta vāt): 
بگو بگو کردن(پشت سر کسی حرف زدن   در حد چشم زخم و زیاده گویی... مترادف کلمه  "بوا آوا"  )

۵-وات مس (  vāt mas): 
گفتگو، گفت و شنود،
گاهی هم غرغر معنی
می دهد۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه: همراهان کانال
واجه واج شما می توانید
نظراتتان را در خصوص
واژه های منتشر شده با
ما در میان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی


۱- د‌‌‌َردَه ( darda ) غصه .

۲- دَرزَه ( darza ) شکاف ، درز .

۳- پَنزه بو ( panza bu ) : بوی پشم سوخته .

۴- بَرَه سری ( bara sari ) : هدیه ای که ، 

برادر عروس از داماد می گیرد .

۵- لافنده سری ( lāfənda sari ) : هدیه ای که ،

کارگر فروشنده از خریدار میگیرد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

#زبان_تالشی_گویش_تالش _جنوبی

۱- سَرافَت ( sarāfat ) : ملتفت ، به یاد افتادن .

۲- سر آ پرده ( sarā parda ) : ملتفت ، به یاد افتادن  .

۳- زیزَه ( ziza ) : زخمی که دهان باز کرده باشد .

۴- بورَه آتش ( bura ātaš ) : آتش کامل ، آتش گداخته .

۵- بوفور ( bufur ) : مخلوط خاکستر و آتش ، آتش خاک آلود .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

خاسه خدانومینه
بدَه ذاتی حیکایت(حکایت ذات بَد)

گوسَندینه واتشونه:
اَگه ته^وَرگ ببیر چه^ 
کَریر؟
گوسَندی واتَه: تَمون
 وَرگون  خوکَردآکَریم
 واش بچَرین،
اَنشتایی خونه اَمه مَویترَکین و
 پَلَه پَلَه مَکَرین.

وَرگینه واتشونه:اَگَه ته^
گوسَند ببیر چه^کریر؟
واتشه: گوسَندون
 آموجیم که^اشتَن د'
 گلَه لینگینَه وَرگون 
 کَلَه بژَنن و چَوون
 مَزگی ویکَرن واَوون
 بکشن۰
پَز بدَه ذاتی نبو هرگز
چاک آکرده. هنته که
قدیمی کو واتَشونه:
ذات بد نیکو نگردد
زانکه بنیادش بداست
تربیت نا اهل راچون
گردکان برگنبد است

آگاردن : فرنگیس

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش جنوبی 

۱- کار آده ( kār āda ) : کار به ازای کار .

۲- کاربلد ( kār balad ) : کاردان .

۳- کار آزون ( kār āzun ) : کارشناس .

۴- چوئه کاره ( čuaə kāre ) : تمرین و تفریح .

۵- چرت و پرت ( čərtu pərt ) : یاوه ، سخن بی ارزش .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_تالش جنوبی

۱- چرک تاو ( čərk tāv ) : پارچه ای که رنگش تیره باشد .

۲- چسک ( čəsk ) : چالاک .

۳- چَشتَه ( čašta ) : چشیده شده .

  چشته هر( čašta har ) :  چشته خور  .
 ‏
 ‏ کسی که مزه ی چیزی را یکبار برده باشد و باز هوس آن کند .

۴- چاتر / جادر ( čātər / jādər ) : چادر .

۵- چِم بِندی ( čem bendi ) : چشم بندی .

چِم بِندییَه کَر ( čem bendiya kar ) : تردست ، شعبده باز .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-کرِچی (kəreči): بانوی
 کارگری که در مزرعه دیگران با قرارداد کار می کرد.
۲- گردَه کرِچی (gərda kəreči): یعنی کارگر تمام وقت.
 بانوی کارگر تمام کار مزرعه از
قبیل نشا و وجین و دوباره
را انجام می داد و مزدش که
مقدار معینی برنج بود در 
فصل پاییز بعد از برداشت
محصول از صاحب مزرعه
می گرفت. 
۳-ای وَر کرِچی (i var kəreči ): یعنی بانوی کارگری که دو روز درمیان دو روز برای صاحب مزرعه کار میکرد یک دوم مزد کامل را میگرفت.
۴-ای دَس کرِچی (i das  kəreči): بانوی کارگری که سه روز در میان یک روز برای صاحب مزرعه کار می کرد و یک سوم مزد کامل را می گرفت.
۵- ویجین پانزده روز بعد از نشا، و دواره (dəvāra) یک هفته بعد از وجین انجام می شد.
دواره وجینی بود که بعد از وجین اول مزرعه برای اینکه 
اطمینان پیدا کنند که 
 علف هرزی در مزرعه
وجود ندارد، انجام می گیرد.
وجین و دوباره را بانوان 
شالیکار با خواندن ترانه های
 دستجمعی زیبای محلی 
تمام می کردند .
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه: همراهان  کانال 
واجه واج شما می توانید
نظراتتان رادر خصوص  
واژه هایمنتشر شده با ما 
در میان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-پارنه (parna): گوساله
نر چاق که دو یا سه سال
داشته باشد۰
۲- لیشه (liša): ماده گاوی
که هنوز گوساله ای نزاییده
است۰
۳-کرفه مونده (kərfa munda): 
گوساله تازه به دنیا آمده۰
۴-سلفنه گا (səlefəna gā): 
گاوی که گوساله ی شیر
خوار نداردوشیرش هم
خشک شده۰
۵-شته ده گا (  šəta da gā ):
گاو شیرده
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه همراهان کانال
واجه واج شمامیتوانید
نظراتتانرا درخصوص 
واژه های منتشر شده
بامادر میان بگذارید


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

موچ (muč): گنجشک
گویش_ماسال_مریم_محسنی

پپو و آفتاو پرست 
(papu u āftāv parəst)
پروانه و آفتابگردن
گویش_ماسال_مریم_محسنی

ایزمه اینجنی = ایزمه اشکایی
 (izəma injani 
izəma əškāyi)
خرد کردن هیزم
گویش_ماسال_مریم_محسنی

داره دبری
اره ماتوری نه داره دبری
(ara maturi na dara dabəri)
بریدن درخت با اره موتوری
گویش_ماسال_مریم_محسنی

پاتیویله دچینده (pātivila dačinde)= پاپیله نوئه (pā pila nue)
پلکان سازی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
ای گیدیلی جوونی چه بیره  ؟  
پیره ننه اشتنه وات مس درییا 
خسته بخته داوره 
ای مرسه فوگاردن پلا پِنَیم  ای بادیه ماست. ای آبر لبایه مایی. ای خیکاره ترشه ونجومه تاره.
 بضی ماقه دئیر نوهرش.
 ای کافله انه آتاشه  زوئه  و کینه خردن 
مجمه کو , دساگیری کو هری را 
ای کترا چک پلا و ای ملاقه نوهرش پکریم هری ایته مایی آدیم
 وایم:  بیجی بیجی شمه پلا سری  پکره بهره 
خسته ببیسته. اوِن هَرین  چمن چم سو آی وخدا درینگاشوکر کریم 
خداجان چمن خرد خال انه هری دردی مدارن چوون دَدَه سقه جان بداره
 چوون سری بومونو چه سایه  بنی کو. پیله آببون و پر آوازنن.

  بوشوم دی یسم مِردک چبه. 
شه ایزم آرنجنه. 
تاسینه که و برسرا آدمی هره

 پیره ننه دَخونده : مردک کاریره ؟ 
زینگه ویرمه  ای کشه ایزم پیگه بری که

 پیره دَده : اوسال زومستون پیش درییه. نه چمن دس وکمر نه  ده تور منه یاری کره دا  ام  کنده گله. بینجنم  
ترسم زومستونی ور و وشن و 
روکه چیله را   
بی ایزم بکرم

 
 پیره ننه واته:  مِردک  خدا کریمه 
 ویرر استه که  قدیمه سالون هلا که خردنن مندینا ایازه شون کیله کا گره گور آتش کریمون   
خردنن کفاینه سری کو نشین سفره ام سر دا اه سر جیکریمون
 چمه باغی  پیله ایسپیه کویی اون که جیبندی کو درنده مونا 
بومی و خره داری ویرزیمون
پیله زرده بی و فتر و لمبو  و پرتخالی کلشی و للکی  دیله کو دخشریمون 
 زومستونه درازشوون شو جیره  خردخالی را رچ آکریم  
مردک جان ویرر آ  ده ؟
 اوون را  سیا زنگی وسیا بزبزه  وشاله ترسه ممدی نقلی وایر  وخردنن 
هری ای وری آلکین و خاو آشین 

 اسه تنخا ابَیمونه  د گله چای د باشقاب پلا امه  را وییره 
 تاسینه که کو نشم    ده اه  ولوله  کو خوری نییه اه خسته بخته روزیگاری ده خاک گته  فخت یندی را سوَد نشون آدیم  مردک جان !
هسه بوا چای هری ته  را دَکرم ؟

 پیره ده ده واتشه : ایله پیله چایی مه را دکه ایته بدا الاو آگرم شاید چمن جان گرم دلکه زیره شونه شوی میجه ژنده نیمه 
 پیره ننه واشه:  ها خدا زونو چمن خاو نی پرمییا  
خردنون را آتشی سر نشتیمه 
ترسم سالییار اوون را بد بگذری 
یاله خدا کمک بکره  چمه  دس وبال نی, 
 تنگ مبو ایته  بشام ویشتر اوون ویراجن ببوم  
 پیره ده ده واتشه :  خدا کو توکول بدا
دا امه را برسه 
شوکر  که درمنده نیمونه
 چمه یومیه دارم
و چمه روزگاری گذراو'نَم 
 چمه خردنون فیکیر نی چمه خونه خراو نبو
 اشترا شَینه اشتن خیر وبره سر 
خدا اوون خیر بده.

 #نگارند_زلیخا_صبا

#واژه ها:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1/گیدیلی/Gidili/ لفظ افسوس برای گذشته خوب وگاهی برای تحسین به کار میرود 

 

2/ مرسه فوگاردن /mərsa Fugardən

اورو ناهاری را ای مرسه فوگاردن پلا پته مه 

3/بادیه/Bādìya/ ظرف مسی ماست 

 ای بادیه شت آمیین  ژندمه ماست بوبو 

4/خیکاره/Xaikāra/ ماهیتابه 

 مائی تیفلونه خیکاره  ابرشتمه

5/نوهرشnuharəš/ خورش

 اوروناهار باکله قاتق ساتمه 
6/انه آتاش/ana ãtaš/ نتراشیده ،نا مرتب 

7/دساگیر /Dasāgir/ بشقاب

8/کافله/kafla/ زیاد 

9/ملاقه/Malaqa/کفگیر

10جیبند /jibend/ آویز

11/دخشریمون /Daxšarimun/ پنهان می کردیم 

12_پر آوزن _Parāvazən/ رشد ونمو  و بزرگ شدن 

13-گره گور/Gəregùr/آتش با شعله وگرمای زیاد 

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
ای گیدیلی جوونی چه بیره  ؟  
پیره ننه اشتنه وات مس درییا 
خسته بخته داوره 
ای مرسه فوگاردن پلا پِنَیم  ای بادیه ماست. ای آبر لبایه مایی. ای خیکاره ترشه ونجومه تاره.
 بضی ماقه دئیر نوهرش.
 ای کافله انه آتاشه  زوئه  و کینه خردن 
مجمه کو , دساگیری کو هری را 
ای کترا چک پلا و ای ملاقه نوهرش پکریم هری ایته مایی آدیم
 وایم:  بیجی بیجی شمه پلا سری  پکره بهره 
خسته ببیسته. اوِن هَرین  چمن چم سو آی وخدا درینگاشوکر کریم 
خداجان چمن خرد خال انه هری دردی مدارن چوون دَدَه سقه جان بداره
 چوون سری بومونو چه سایه  بنی کو. پیله آببون و پر آوازنن.

  بوشوم دی یسم مِردک چبه. 
شه ایزم آرنجنه. 
تاسینه که و برسرا آدمی هره

 پیره ننه دَخونده : مردک کاریره ؟ 
زینگه ویرمه  ای کشه ایزم پیگه بری که

 پیره دَده : اوسال زومستون پیش درییه. نه چمن دس وکمر نه  ده تور منه یاری کره دا  ام  کنده گله. بینجنم  
ترسم زومستونی ور و وشن و 
روکه چیله را   
بی ایزم بکرم

 
 پیره ننه واته:  مِردک  خدا کریمه 
 ویرر استه که  قدیمه سالون هلا که خردنن مندینا ایازه شون کیله کا گره گور آتش کریمون   
خردنن کفاینه سری کو نشین سفره ام سر دا اه سر جیکریمون
 چمه باغی  پیله ایسپیه کویی اون که جیبندی کو درنده مونا 
بومی و خره داری ویرزیمون
پیله زرده بی و فتر و لمبو  و پرتخالی کلشی و للکی  دیله کو دخشریمون 
 زومستونه درازشوون شو جیره  خردخالی را رچ آکریم  
مردک جان ویرر آ  ده ؟
 اوون را  سیا زنگی وسیا بزبزه  وشاله ترسه ممدی نقلی وایر  وخردنن 
هری ای وری آلکین و خاو آشین 

 اسه تنخا ابَیمونه  د گله چای د باشقاب پلا امه  را وییره 
 تاسینه که کو نشم    ده اه  ولوله  کو خوری نییه اه خسته بخته روزیگاری ده خاک گته  فخت یندی را سوَد نشون آدیم  مردک جان !
هسه بوا چای هری ته  را دَکرم ؟

 پیره ده ده واتشه : ایله پیله چایی مه را دکه ایته بدا الاو آگرم شاید چمن جان گرم دلکه زیره شونه شوی میجه ژنده نیمه 
 پیره ننه واشه:  ها خدا زونو چمن خاو نی پرمییا  
خردنون را آتشی سر نشتیمه 
ترسم سالییار اوون را بد بگذری 
یاله خدا کمک بکره  چمه  دس وبال نی, 
 تنگ مبو ایته  بشام ویشتر اوون ویراجن ببوم  
 پیره ده ده واتشه :  خدا کو توکول بدا
دا امه را برسه 
شوکر  که درمنده نیمونه
 چمه یومیه دارم
و چمه روزگاری گذراو'نَم 
 چمه خردنون فیکیر نی چمه خونه خراو نبو
 اشترا شَینه اشتن خیر وبره سر 
خدا اوون خیر بده.

 #نگارند_زلیخا_صبا

#واژه ها:
#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1/گیدیلی/Gidili/ لفظ افسوس برای گذشته خوب وگاهی برای تحسین به کار میرود 

 

2/ مرسه فوگاردن /mərsa Fugardən

اورو ناهاری را ای مرسه فوگاردن پلا پته مه 

3/بادیه/Bādìya/ ظرف مسی ماست 

 ای بادیه شت آمیین  ژندمه ماست بوبو 

4/خیکاره/Xaikāra/ ماهیتابه 

 مائی تیفلونه خیکاره  ابرشتمه

5/نوهرشnuharəš/ خورش

 اوروناهار باکله قاتق ساتمه 
6/انه آتاش/ana ãtaš/ نتراشیده ،نا مرتب 

7/دساگیر /Dasāgir/ بشقاب

8/کافله/kafla/ زیاد 

9/ملاقه/Malaqa/کفگیر

10جیبند /jibend/ آویز

11/دخشریمون /Daxšarimun/ پنهان می کردیم 

12_پر آوزن _Parāvazən/ رشد ونمو  و بزرگ شدن 

13-گره گور/Gəregùr/آتش با شعله وگرمای زیاد 

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- بنش بیز داشته (bənəšə biz dāšte):نشست و برخاست داشتن
2-کنه سر (kana sar):کهنسال
3-دنگی ژنده (dangi žande): تو دهنی زدن
مترادف تن به ژن کرده (tan bə žan karde)
4- کفتک آبه ( kəftək ābe): مزاحم
بودن
5-ما دره ورده (mā dəre  varde)
مادر زادی
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-جیتیل هرده (jitil harde)= جیتیل کرده (jitil karde): یکه  خوردن
2-دپییسته (dapeyiste): دم کشیدن پلو
3- دق در جیگر به (dəq dar jigar be): دق مرگ شدن
4-سری کو رفه آکرده (sari ku  rafa ākarde):دک کردن
5- دزدیکه (dəzdiyake): دزدکی
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

پست واژه تالشی

#زبان_تالشی_گویش_آستارا 

روج،  روژ ruj، ruž: روز 
شاو šâv: شب 
چوشته čošta: الف: ظهر. ب: نهار
شانگودام šângodâm: غروب 
امروج، امروژ ëmruj، ëmruž :امروز
سبادام، سبدم sëbâdâm: فردا 
اواه سور âvâsor:  بهار 
توستون tostun: تابستان 
پویز poyz: پاییز 
زماستون zëmâstun: زمستان 

#ضیا_ط


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_تالشی_جنوبی 

۱- سورایی ( Surāiy ) : نرده ی ایوان .

۲- زوز ( Zuz ) : کف سر ترشی .

۳- سونور ( Sunur ) : حد و حدود مشخص .

۴- سوت ( Sut ) : لخت و برهنه .

۵- سوئه ( sua ) : مغز چوب .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

رنگینه تالشه پاتونی
(rangina tāləša pātuni)
گیوه رنگی تالشی
گویش_ماسال_مریم_محسنی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

بز موئه مونده لافند
(bəza mua munda lāfənd)
طناب بافته شده از پشم بز برای بستن گوساله
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-نار دلکه (nar dalake):جلو زدن
پیش افتادن
۲-اشتن سر (əštan sar):
خودسر - خود رای
۳-لا پنوئه (lā pənue):
پوشاندن،مخفی کردن
۴-ظلماته شو (zəlmata šav):
شب تاریک وبدون مهتاب
۵-سرآلکه (sar ālake):
متوجه شدن 
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
توجه:دوستان و همراهان
کانال واجه واج شما
می توانید نظراتتان را
خصوص واژه های منتشر
شده با ما در میان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-زِره /  źəra/حرص غیض
نزنوم چرا مه را هنته زره گتشه 
2-زوموکی/ zumuki/ ناله دردناک حیوان 
اسپه زیره شو دا صب زوموکیه 

3-زیر خسرگ/ zirxəsərg/زن بابای شوهر 
چه زیر خسرگ اینه منده 

4-بوختوم /   Buxtum/بهتان 
بضی مردومن بوختوم  ژنن اوونکو دوری بکره


5-عوض ودَگِش/  Avazə dagəš / عوض کردن, تعویض
 هر روز اشتن خلا عوض دگش کره ^
#گرد اورنده زلیخا صبا


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

🌺کانال واجه واج🌺

❤️متفاوت ترین کانال  #تالشی

@vajenameh_taleshi   👈

#مثل_واج 

ضرب المثلی درباره ی دوشاب وجود دارد که به ترتیب زیر است: 
 
مَگَه شمَه دشاو ویبَه؟ 
 
ترجمه: مگر دوشاب شما ریخته است. 
 
کاربرد: وقتی در گوشه ای از خانه یا مجلسی سر و صدای زیادی ایجاد شود به کار می رود.
(نویسنده ناشناس)


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#متن_واژه 

عزیزی که^ام نیویشتَه
کراخونی
شمَه خونِه
مِرَبونَه خدادَرینگاکو
ناجَه دارم
شمَه گردی
ناجَئون آرَسَه و دیل
شاد ببه دا تالشی 
شیرنَه زوبونینَه شمَه
خردخالون و شمَه 
گردی آوِند آرَسونَه
گَف بژَنَه

آوِند آرَس: فامیلن
دور و نزدیک

فرنگیس قلیزاده

 🌺کانال واجه واج🌺


@vajenameh_taleshi

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


۱ - شرغ ( Šaraq ) : شبنم ، قطره ، خیسی ناشی از هوای صاف در شبهای تابستان .

۲ - شنگه ( Šanga ) : کوتوله و بی قواره .

۳ - شوشور ( Šu šur ) : شب ادراری .

مرده شور چه شوشوره جانی ببره ( Marda šur če šu šura jāni bəbare ) : 

مرده شوی اندام ادراریش را بگیرد .

۴ - بز بر ( Bəz bər ) : برش پله ای .

 ای چمه سری بز بر کرده ( Ay čəmə sari bəz bər karda) : او موهای سرم را 

برش پله ای داد .

۵ - مقراض ( Məqrāz ) : قیچی .

۶ - چخیسته ( Čəxiste ) : به نفس افتادن بر اثر سرما .

۷ - تمکیسته ( Tamakiste ) : به نفس افتادن بر اثر گرما .

۸ - دییار ( Diyār ) : دیوار .

۹ - سنگاله ( Səngāla ) : سنگ گون ، سنگ مانند . 

گوسندون سیل چوون دومه کو سنگاله بنده 

( Gusandun sil čawun duma ku səngāla bendə )

پهن گوسفندان در دمبه هایشان چون سنگ آویزان میشود .

۱۰ - تکیسته ( Təkiste ) : ریزش قطره ای .


# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

وربنده (varbenda)
بند بافته شده توسط بانوان تالشی برای بستن دست و پای بچه ها در گهواره
گویش_ماسال_مریم_محسنی


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

فتر (fətər)
ازگیل
گویش_ماسال_مریم_محسنی


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

دَسَه آسیاو و قَیمَه کَش (dasa āsyāv u 
  qayma kaš): آسیاب دستی و ساتور

#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

ایزمه پیچ ( izəma pič): 
بخاری هیزمی
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-زِره /  źəra/حرص غیض
نزنوم چرا مه را هنته زره گتشه 
2-زوموکی/ zumuki/ ناله دردناک حیوان 
اسپه زیره شو دا صب زوموکیه 

3-زیر خسرگ/ zirxəsərg/زن بابای شوهر 
چه زیر خسرگ اینه منده 

4-بوختوم /   Buxtum/بهتان 
بضی مردومن بوختوم  ژنن اوونکو دوری بکره


5-عوض ودَگِش/  Avazə dagəš / عوض کردن, تعویض
 هر روز اشتن خلا عوض دگش کره ^
#گرد اورنده زلیخا صبا


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

چند واژه از #تالشی_شمالی در مورد اصطلاحات جغرافیایی در میان آنان.
رافاند răfănd: پرتگاه
رِجل rəjel: شیب منتهی به پرتگاه(شاید معادل تحت‌الفظی هم بتوان برای آن یافت).
بند band: مرتفع‌ترین قسمت زمین هر خانوار دامدار یا گروه اجتماعی در اشکوب‌های ارتفاعی
شَم: šam: همواری منتهی به رودخانه در زمین یک خانوار دامدار
ارگَنَه argana: مفهومی مجازی برای بلندترین قسمت سرزمینی هر تیره
هِموی həmoy: ملک هموار زمین یک خانوار
پِشتَه pešta: زمین وسیع همواری در بالادست یک شیب تند
دول dul: گودی شکل گرفته در شیب
چُل čol: چاله و گودی واقع در قطعه زمین‌هایی که معمولا از دو تا سه جبهه به شیب تندی منتهی شود.
ژی/ ژی‌یَه ži/žiya: کمرکش کوه، برآمدگی شکل گرفته در شیب کوه
دی‌وُ divo: زمین‌های با شیب بالا
دی‌وُ پَر divo par: زمین‌های با سطح صاف اما شیب‌دار
تَختَه پَره taxta para: زمینهای شیبدارِ با سطح صافی که حالت لته‌ها یا تختخه‌های الواری را به ذهن متصور سازد.
دَه da: دره در تالشی این منطقه با حذف "ر" دَه تلفظ می‌شود.
پِمَن‌گُ pemango: جایی که احشام قبل از ورود به سرای خود برای خواب شبانه منتظر دامدار می‌مانند تا آنها را به طویله ببرد و در صورتی که نیاز به بردن آنها به طویله نباشد در همانجا می‌خوابند.
حَیِم hayem : زمین مشرف به آفتاب
نِسُ neso: زمینی که رو به آفتاب نباشد.
نُکَف nokaf: جایی که در دیدرس نباشد
هَمپُر hampor: به هر نوع باغ یا باغچه‌ای چه با هدف کاشت درخت یا قرق برای گوساله‌ها گفته می‌شود.
وی‌شَه viša: به معنای جنگل در وجه‌تسمیه‌های مرکب بسیار بکار می‌رود. مثلا لَپَکَه ویشه
اُجی oji: در مفهوم چراگاه‌های پائیزه و زمستانی به‌کار میرود که جنگلی می‌باشند.
نیمَه روحون nima rühun: به مناطق میانبندی که حد واسط چراگاه‌های تابستانی و زمستانی باشد، گفته می‌شود.
گِیَه gəya: به ارتفاعات غیر مشجر(بدون درختی) گفته می‌شود که به‌عنوان چراگاه‌های تابستانی استفاده می‌شود.
گیلون gilun: به نواحی ساحلی(از پای‌کوه تا نوار ساحلی) که توسط نیمه کوچ‌نشینان و یکجانشینان استفاده می‌شود، گیلون گفته می‌شود.

مکان جمع‌آوری: هره‌دشت لیسار
✍ اسماعیل آقاجانی

   منبع:کانال تالشان

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#تالشی_گویش_فومن_جاده_ماسوله

1-تکوش/təkős/ 
موج منفی دادن
 کسی را از انجام دادن کاری با زبان منع کردن مثلا ای نفر خا بری کو برشو ای تکوش مدکرن /یک نفر دارد از در خانه بیرون میرود مانع او نشوید یا موج منفی (نرو نرو )ندهید 
2-تون درینده /tűn darynde / اصطلاحا موش دوانی در کار کسی را میگویند سنگ اندازی در کار و در لغت ، تون به معنی آشغال و درینده ، مصدر انداختن است
مثلا: فلانکس خای ام مامیله سر بیگری بما ای نفری  تون درینده/فلانی میخواست این معامله سر بگیرد ولی یک نفر سنگ اندازی کرد
3-کلتون / kəletun / 
گدا بازی اصطلاحا به کسانی که در عین داشتن خساست میکنند و در خرج کردن و بخشیدن ببسیار خسیسند
4-ایسپی دس/espi das/
در اصطلاح به کسی که بی حساب کتاب بریز و بپاش میکند و دستش برکت ندارد و جمع کن نیست 
5-دس باز/das băz/ خوش خرج و متضاد کلتون است 


#گردآورنده_معصومه_اپروز

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_شولم 

گَل   gal: گام ، فاصله یک قدم تا قدم بعدی
گله glə : جوشیدن 
گله gləla  : عدد ، دانه 
گل gəl  : گُل 
گال gāl : کیسه بزرگ الیافی 
آزاگلِ  āzāgle :  غرولند ؛ غرغر کردن 

#شیرمحمدعاشوری_شولمی

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


۱ - اشکیل کرده ( Aškilkarde ) : شخم زدن مزارع برنج .

۲ - شوم ژنده  ( Šumžande ) : شخم زدن باغها .

۳ - اشکیله کونه ( Aškila kuna ) : ته مانده ی ساقه ی برنج پس از درو در مزرعه .

۴ - شابرز ( Šābərz ) : برنج دوباره ای که از ته مانده ی ساقه ی برنج بدست می آید .

۵ - جکل ( Jəkəl ) : برنج سبز نوبرانه .

# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

شله تی (šala ti)
خار مریم
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

کوره غو (kura qu)
جغد
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

درار (darār)
نعناع سابیده شده با نمک
همراه با میوه های ترش، خیار و ماست و دوغ استفاده می شود.
گویش_ماسال_مریم_محسنی

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#مثل_واج
 دؤ و دشاوی بِندی دَه 

دوغ  ودوشاب را بهم میزند 

 کاربرد : برای کسی است که  وقتی در جمعی است همه چیز را با حرفی وحرکتی. به هم میزند و آشوب بپا میکند بخصوص بین کسانی با هم تفاهم ندارند یکی دوغ است یکی دوشاب
زلیخا صبا.  


🍃🍃کانال واجه واج🍃🍃

#عضوشوید
@vajenameh_taleshi

ایسپیه انجیل ( ispiya anjil): 
انجیر سفید
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

رشه انجیل (raša anjil): 
انجیر قهوه ای روشن

#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

سییا انجیل (siyā anjil): 
انجیر سیاه

#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#واتون_واته (تالشه آگردن)

.اگه خوای مفت بهری

 کلاچه گله  داری کو  نشی و سب دا شوه سر  اشته را بیکار وبیبار قار قار کری، ام چو اه چو سری نه پنه ی و هیچ کاری نه کری..!
خرگوشه گله ی^  هر روز اتیه کو دویری و ام جریانی کو اشته را ابدئو مندا که ام کلاچ کو هیچ کاری نکره پس چده اشتن اشکمی سیر آکره  و تاوش نا اوئرده .
کلاچی دفرسه شه:ته وای از  نی شام اشته شی تمونی روزی را  بیکار بمونم و مرا  انته ام داری دیاقی کو  بخسم ؟ هیچ کاری مکرم  چمه اشکم سیر آبو؟

کلاچه گله حیله ویکرده و واتشه : البت چرا که مشای  ته نی شای..! خای اوری ایمتئون بکه خرگوشه گله داری وری نشته و کمه کمه اشترا خواوش آبرده.
یکوی شاله گلی^ داری پشتی کو ای وازیش کرده و خرگوشه گله تیه گته شه و چنگش آگته.
کلاچی خنده خنده نه واته :هه هه هی ی ی ...خاک به گور ته نزونیش اگه خوای  مفت_بهری و جفت بژنی و بخسی و هیچ کاری مکری ...
⚠️پی ام کفا کفائون  بنشی ..!
معصومه  اپروز

1-ابده ئو  منده / abdau manda متحیر  ماند در شگفت ماند
2' ام چو اه چو سری نه پ نی/ əm çű a çű sari ne pe nay / این چوب را روی آن چوب نمیگذاشت :اصطلاحا زمانی که کسی هیچ کار مفیدی انجام ندهد این مثل را می آورند 


#تالشی_گویش_فومن_جاده_ماسوله 
#معصومه_اپروز

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی در حال فراموشی است

وقت آن شده که کاری کنیم

#واتون_واته
(گفتنِ گفته ها...=متن های ترجمه شده به زبان تالشی)


 سلام 
شو خش تالشه رفقن
قشنگه متنی خوندمه ، ویندمه  خیفه که شمه مخونن... 
فقت کاش تلی أوخوری أوی بیوینم... 


«قارون» هیچ ماقه نزونی که روزی،
 عابر بانکی کارتی  که چمه جیفی کو درییه , تمون چه کلیدون کا که چن نفر نشاین ام ور ا ور ببرین، 
راحت تره و بیدون زمتی 
أدمی  بی نیاز أکره.

و «خسرو پرويز» ایرونی شا، نزونی چمه کـه  مبل چئی  تخت شاهی کو راحت تره. 


و «قیصر»  روم که برده ئن شتر مرغی  پری نه ائی وا ژنین، هیچ وخت، چمه اوتاقون  کولر  و اسپلیتون نویندشه .

و «هرقل»  رومی پادشا که چئی  مردوم  حسرت هرین تا ای دفا چئی سفاله قدره کا سره أو بخنجن ؛ هیچ ماقه   سره آوی که امه خنجم ی طعمی نچششه ...

و «خلیفه منصور» که  چئی برده ئن سره أو و گرمه  آوی یندی کا پشی اکرین تا حموم بکره، 
هیچ وخت چمه حمومی رنگی نویندشه... 
سختی هموشه استه و دغدغه ی زیندگی همه گله دارم... 
بما بایم ام جوره فیکر بکرم

که امه، جوری زیندگی کرم   که حتا پادشائن، ا جور  زیندگی نکرین بما هنی امه زیندگی کا گله کرم! 
و هر چی چمه  دارائی و مال ویشتر ابو، ویشتر مختاج بییم ...!
بایم تلی، جور دیگه ای  زینگی بکرم و زیندگی دییسم... 
شوکر خدا بکرم و چمه همسوئه خونه دیلخشی ناجه بدارم. 
تالشون قوربون
بیت الله صفری سیدابادی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


۱ - لپرن ( Ləpərən ) : خپل و بی تناسب  .

۲ - مزرت ( Məzərat ) : بی قرار و درد سر ساز .

۳ - وش ( Vəš ) : پشت یقه ، پشت گردن .

۴ - غرسه جر ( Qərsa jar ) : خشمناک .

۵ - غرمغ ( Qarmaq ) : قلاب ماهیگیری .


# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

دندنه سا (dandāna sā)
خرفه
گویش_ماسال_مریم_محسنی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

خندیل (xəndil)
تمشک
گویش_ماسال_مریم_محسنی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

چوئه قدره (čua qadra)
کاسه چوبی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-هفرایی واتِه (hafrāiy vāte): 
هذیان گفتن-دراثر تب در
خواب حرف حرف زدن
اوشانه شوی ام خردن توی
سیسته هنته هفرایی واتشه

۲-وازی دوئِه (vāzi due): 
 گول زدن
دییری وازی دوئِه خداخش نا

۳-مونده ( munda):  گوساله
مونده چل آکه داگابودوشوم

۴-واره (vāra): مرغ کوچکی
که هنوزوقت  تخم گذاریش
نرسیده۰
چمه واره کته هلا موغونه
درمه نییه
۵- ماشه (māša): انبور
آتش
اوروایله ماشه خریمه
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان و همراهان
کانال واجه واج شما می
توانید نظراتتان رادر
خصوص واژه های منتشر 
شده باما درمیان بگذارید
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#تالشه_چیستان
کفا سِنگ و بنش سِنگ
کفا کودماوند
بنش ای کله قند
 کَفا د' لوله  تنگ.
 کفا. د' شم / شمع./ روشون 
 کفا د' مار سیا 
 کفا تخت سلیمون 
 کفا جنگل اَنبو / انبوه 
که جمع چمون بو گاز ود' لب ود' . وینی ، د'چم ، د'اورو / ابرو 
 پیشنی / پیشانی 
ومو 
 زلیخا صبا.
🍃کانال واجه واج 🍃

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#علی_خوش_گفتار:

کونه کونه کرده = مسامحه کردن، این پا آن پا کردن، به تاخیر انداختن

لپس = تن لش، تن پرور lps ل پ س

پردِه = پیاده روی کردن، راه رفتن، حرکت کردن prdeh
پراوندِه = حرکت دادن، راه بردن pravndeh

آلَخ = درگیر، مزاحم
فلانی آلخ دارء
فلانی مزاحم آدم میشه
فلانی خودشو با آدم درگیر می کنه
فلانی من آلَخییَه
فلانی با من درگیر شد
فلانی مزاحم من شد

کونَه کونَه = تعلل، مسامحه، این پا آن پا کردن conah conah
کونِه کونِه = برعکس coneh coneh
کوناگرد = عقب گرد
کونَوَر = پشت سر، عقب، دنبال سر conavar
کونَه پَسَه = پشت باسن، جایی که با چوب یا شلاق یا دست (مخصوص برای تنبیه بچه ها می زنند

مَویندَه = ندید بدید
گزگ = حریص


#زبان_تالشی_گویش_فومن
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

🌺کانال واجه واج🌺

❤️متفاوت ترین کانال  #تالشی

@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال 


۱ - دماغی ( Damāqi ) : زود رنج .

۲ - دیاغ ( Dayāq ) : پشتیبان ، همراه .

۳ - دوا ( Davā ) : دوا ، دارو و نیز  دعوا .

۴ - دوا ( Dəvā ) : دعا .

۵ - دلم ( Dalam ) : تکان .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-نَمَه / Nama/نَمَد
   شمه پا سی کره تالشه نمه سری. بنشه
2-/خوکَرد/   xukard /عادت 
خدا مکره^ ای جایی خوکرد ابو 

3- اَنگل زِنگل/Angələ zəngəl/ گره سخت وناگشودنی 
  نزونوم چرا چمه کار هنته انگل و زنگل گینه

4-رِشکِن/ Rəškən   / تخم شپش 
اشتن خردنی رشکنه سری تمیز نا آکره 

5-رشخَن/  Rəšxan / مسخره وادا در آوردن کسی به تمسخر
 مردومی رشخن آگته چاک نییه

گرد آورنده زلیخا صبا

#توجه :همراهان کانال واجه واج شما می توانید نظراتتان را در خصوص واژه ها ی منتشر شده با ما در میان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

اورشمه رنگینه تالشه گوروه 
(avrəšəma rangina tāləša gurave)
جوراب رنگی ابریشمی تالشی
گویش_ماسال_مریم_محسنی


🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

رنگینه تالشه گوروه
(rangina tāləša gurave)
جوراب رنگی تالشی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

بزبزه (bəzbəza)
سوسک
گویش_ماسال_مریم_محسنی


🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

عسله مش (asala meš)
زنبور عسل
گویش_ماسال_مریم_محسنی

🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

زرزنگ (zarzang)
زنبور
گویش_ماسال_مریم_محسنی

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

شال (šāl): شغال

#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

لوایه مای (lavāya māy): 
ماهی دودی
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

کو کو (ku ku ): فاخته

گویش- ماسال_فرنگیس-
قلیزاده


🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

لوتکا ( lutkā ): قایق
پارویی

گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

چوئه کَند^(Čua kandə): 
کندوی چوبی  که باخالی
کردن تنه درخت درست 
وبرای انبار ونگهداری 
برنج یا جواستفاده 
می کردند
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ ماسال 

۱- پیشتری ( Pištari ) : پس پریروز ، جلوتر ، پیشتر .

۲ - پری ( Pari ) : پریروز .

۳ - زیر ( Zir ) : دیروز . 

۴ - اورو ( Ouru ) : امروز .

۵ - سبا ( Sabā ) : فردا .

۶- پشرا ( Pašrā ) : پس فردا .

۷ - پشتری / پستری ( Paštari/ Pastari ) : بعد از پس فردا ، پسین فردا .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

یادی کنیم از
#سادگی های فراموش شده!


@vajenameh_taleshi

واژه های زبان منطقه الموت در شمال استان قزوین 

1 – دادا – dādā : پدر 
2 – نَنِه – nane : مادر 
3 – بَبَه – baba : پدر بزرگ 
4 – ماما – māmā : مادر بزرگ 
5 – دَدَه – dada : خواهر 
6 – بِرار – berār : برادر 
7 – دتَر – dētar : دختر 
8 – وَچَه – vača : الف : پسر ؛ ب : بچه 
9 – تول – tul : گِل لجن مانند 
10 – گالِش – gāleš : الف : کفش لاستیکی ؛ ب : چوپان گوسفندان 
11 – گوگَلوان – gōgalvān : چوپان گاوها ، گاودار ، گاوبان 
12 – درگَز – dargaz : داس بزرگ و دسته بلند 
13 – کُلَش – kōlaš : کاه برنج 
14 – کونِس – kōnes ؛ کوندِس – kōndes : ازگیل 
15 – وِرگ – verg : گرگ 
16 – کِرگ – kerg : مرغ 
17 – فَرِک – farek : مرغ کوچک و جوان که هنوز تخم نمی گذارد 
18 – وَرزِه – varze : گاو نر 
19 – اُسکول – oskol : درون رفتگی کناره صخره ها که حالتی سایبان ایجاد می کند ؛ در روزهای بارانی این محل پناهگاه چوپانان و دام هایشان می باشد 
20 – کَلِه – kale : اجاق خوراک پزی 
21 – کَل – kal : بُز نر بزرگ و جلودار گله ، در گردن این بُز زنگوله می اندازند 
22 – مُرغانَه – morqāna : تخم مرغ 
23 – چیلِه – čile : جوجه 
24 – تِل – tel : تلخ 
25 – تَلِه – tale : سنگ بزرگ ، صخره ، سنگ های بزرگ کوه 
26 – چَتِن – čaten : مشکل ، دشوار ، سخت 
27 – قَلی ناهار – qali nāhār : صبحانه ، وعده خوراک صبح 
28 – وَروَرَک – varvarak : خوراک بین صبحانه و ناهار ، خوراک نیمروز 
29 – چاشت – čāšt : ناهار ، وعده خوراک ظهر 
30 – شو چَرَه – šo čara : خوردن آجیل و تنقلات بعد از شام 

پی نوشت : 
منطقه الموت در شمال استان قزوین قرار دارد و به دو بخش شرقی به مرکزیت معلم کلایه و بخش غربی به مرکزیت رازمیان تقسیم می شود . منطقه الموت با استان های گیلان و مازندران و البرز همسایه است . تعدادی از پژوهشگران نام زبان این منطقه را « تاتی » و بعضی دیگر آن را « الموتی » می نامند . در کل زبان مردم منطقه الموت با زبان های گیلکی و تالشی در استان گیلان و زبان تبری در استان مازندران و زبان تاتی در جنوب استان قزوین مانند شهرستان تاکستان اشتراکات زیادی دارد . واژه های زبان منطقه الموت در این نوشته مربوط به بخش الموت غربی می باشد و حد فاصل بین روستای پراچان و روستای فانفین را در بر می گیرد و واژه ها به صورت مستقیم از گویشوری از همین منطقه پرسیده شد . 
گردآورنده : ضیاء طرقدار 
/تاریخ آستارا

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال

۱ - اوسال ( osāl ) : امسال .

۲ - پارسال ( Pārsāl ) : سال قبل  .

۳ - پیرار سال ( Pirār Sāl ) : دو سال قبل .

۴ - پس پیرار سال ( Pas Pirār Sāl  ) : چند سال قبل .

۵-  پیرار سالون ( Pirār Sālun ) : سالها قبل  .

# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان _ تالشی _ گویش _ تالش جنوبی 

۱- باک ( Bāk ) : ترس .

« بی باک » نترس .

۲- باک ( Bāk ) : ظرف مایعات .

۳- نفته باک ( Nafta Bāk ) : باک نفت .    چلیک ( Čalik ) : باک یا ظرف نفت .

۴-  بالون ( Bālun ) : هواپیما .

۵- آده م ( Ādəam ) : می دهم .       آدم ( Ādam ) : آدم .

# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

سوئه سنگ(sua səng): 
سنگ سابیدن۰ 
ازاین سنگ برای 
سابیدن وتیزکردن
 چاقو،داس و تبر
 استفاده می شود
ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#مثل_واج
گف دیلی گینه لس پوستی
  ( gaf dili gine les pustə):
حرف بردل اثر می گذارد
اما چوبدستی برپوست 
بدن اثر می نهد
درباره اثرعمیق حرف تلخ بر
روی آدم گفته می شود
 #گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

فانسه چرا (fānəsa čərā): 
چراغ فانوس

#ماسال_فرنگیس_قلیزاده


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

راپ (rāp)
حلزون
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

پت (pət):کرم
گویش_ماسال_مریم_محسنی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

کج (kej): کرم ابریشم
گویش_ماسال_مریم_محسنی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

دوک (duk): دوک نخ ریسی
گویش_ماسال_مریم_محسنی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

اَورشمه خَیاطه
.( avrəšə ma xayata) 
 نخ ابریشمی 
 
ریس با  خیاطه فرق می کند 
 خیاطه از پرداخت رشته اولیه تای(ابریشم خام ) به دست می آید وبراق است وابریشم فراوری شده.

 در حالیکه ریس ضخیم تر از. خیاطه است درحقیقت از ابریشم پست است ودر قدیم برای دوخت ودوز استفاده می کردند. 
زلیخا صبا 


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#مثل_واج 

هرگز اشته کیلکا چاله مرز دمره (hargez əšte kilakā čāla marz damerə): 
هیچ وقت نگذار که آتش 
آتشدانت خاموش گردد۰
شفارش می شودکه هرگز
جیب یا کیسه خودت را
خالی نکن،توجه به آینده
نگری قناعت دارد۰
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

برزه بری (bərza bəri): 
درو کردن برنج

گویش-ماسال-فرنگیس-قلیزاده

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#مثل_واج
ای دو و دشاو حالی نییه
 ( ay du u dəšāv hāli niya ): 
او بین دوغ و دوشاب 
فرق نمی گذارد۰ کنایه به
کسی که موقع عصبانیت
دهانش را باز می کند 
هرچه می خواهد می گوید
ملاحظه هیچ کس را
نمیکند
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

ساده و بی آلایش
مثل
پدران #تالشی

😍😍😍❤️❤️❤️

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال

۱ - دیزه ( Diza ) : ظرفی گلی که گیلکها به آن گمج ( Gəməj ) میگویند .

۲ - مته پشت ( Məta pešt ) : بالای زانو . 

۳ - کش بلندی (Kašbəlendi ) : گرفتن بار بر پشت و بستن آن به هر دو کتف و بازو .

۴ - غولغا ژنده ( Qulqāžande ) : کز کردن .

۵ - ویزموئه ( Vizmu?e ) : مسح کردن .

# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال

۱ - مزر ( Məzər ) : غصه آور ، غم افزا و شیطان .

۲ - بار آبند ( Bār ābend ) : طناب بلند کنفی .

۳ - مایه گر ( Māya ger ) : ماهی گیر .

۴ - چغ ( Čəq ) : بوته های در هم تنیده ی خار دار کوتاه .

۵ - چر ( Čar ) : بوته های کوتاه و بلند بی خار و با خار و تنک .

# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

کلشه سره که (kəlaša sara ka): 
 خانه ای که سرش 
از کاه پوشیده شده
گویش- ماسال-فرنگیس-قلیزاده

اِر^ (erə):  توت فرنگی
وحشی 
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

مرسه دیزه (mərsa diza): 
گمج مسی
از این ظرف برای درست
کردن باقلا قاتوق- قیمه-
قورمه سبزی و سیر قلیه
استفاده میشود
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

سییا نسبر (siyā nəsbər): 
توکای سیاه
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

سییا ونجوم (siyā vanjum): 
بادمجان سیاه
گویش-ماسال-فرنگیس-
قلیزاده

پست واژه تالشی

شَو کرا    سوره  زمینه  روز آبو
دیلی دق کرده غمینه  روز آبو
تاریکه مله   خَوَر دار      آکره
اوتاوی   پا   قدمینه   روز آبو....

زرتشت  فتحی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


۱ - سله ( Salla ) : سرگردانی .

۲ - سغ ( Saq ) : سالم ، تندرست .

۳ - سنت ( Sənat ) : ختنه .

۴ - سربرز ( Sar barz ) : سربلند .

۵ - سونو ( Sunu ) : توت سیاه .


#گردآورنده_محمدرضافدایی
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

تومه کیله (tuma kila)
توم بجار (خزانه برنجکاری)
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

جانه شوری ( jan a šuri)
حمام کردن
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

گزه (gezə)
جارو
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-نار دلکه(nar dalake):جلو زدن
پیش افتادن
۲-اشتن سر(əštan sar):
خودسر - خود رای
۳-لا پنوئه(lapənue):
پوشاندن،مخفی کردن
۴-زلماته شو(zəl mata šav):
شب تاریک وبدون مهتاب
۵-سرآلکه(sar ālake):
متوجه شدن 
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
توجه:دوستان و همراهان
کانال واجه واج شما
می توانید نظراتتان را
خصوص واژه های منتشر
شده با ما در میان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۷۳
۱-آتَنییَه(ātaniya):ریشه
دوانیده
۲-عاریه( āriya):امانت
آرییَه(‌āriya): مالیده شده

۳-گَرَه(gara):دهانه
گَرَه(gara):گال نوعی
بیماری خارش بدن

۴-آسون کَچه(āsun kača):
قاشق آهنی 
۵- آپراز(āprāz):تکیه بده

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه دوستان و همراهان
کانال واجه واج شما 
میتوانید نظراتتان را
درخصوص واژه های 
منتشر شده باما در میان
بگذارید۰

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

اطلسه پارچه /Atlasa Parca

 اطلس هرچی کنه بوبو آدم اشتن پا ای نپبشه 
 ام مثلی کسونی را ورن که پیله ترون حورمت نن  

#زلیخا_صبا


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

تالشیه حیکایت
سب سحری شیما مچت نماز بخونیم کرا آگردیم که ای جرگه آدمم وینده که کرا ای ورزای زورینه ماشونی سبار آکرین بما ورزا اوون نه زور آمندا و ماشونی نپشی شیمه نزیکته و  ورزا پیشنی ایته مالمه و ورزا آرومه و اشترا ماشونی پشتی پوشته و من مرا چمه دیل دره مغرور آبیمه و واتمه که خاب نمازم خونده و ام نمازی برکتی خونی اسا که اه حیوون آروم آبه
خلاصه هم فیکر و خیالی نه آرسیمه که ور ویندمه چمه ده ده /نه نه بری سری نشته و کرا بسیج ببریجینه برمو کره و فومییه ویاوون آبیمه 
دفرسمه چیه؟ تنه چه به؟! 

واتشه اییییی زوئه جاااان!  چمه ورزا گله شون وینی که دزییه بر بردشونه

  تازه  خبر دار آبیمه... که ایییی ... ورزا من آزونسته بما من ای ناآزونست😐😐😟

معصومه اپروز


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

❤️❤️
پیره دَه دَه 
و 
پیره نَه نَه  اون
قدری بوزونَم


 🌺تنها واژه نامه آنلاین #تالشی🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

واژگان تالشی ماسال

خمیراز = مقدار مختصری خمیر که در لای پارچه ای می پیچند تا  برای ساختن نان نوبت بعدی به عنوان تخمیر آرد از آن استفاده شود .
ونج = venj به زمینی که گل چسبناک داشته باشد میگویند .
پیچاک = بهم پیچیده شده و سخت و غیر قابل باز شدن . 
ولیشاو = ولیش آو = valishav = آب مانده از پنیر گیری  که پس از گرفتن پنیر بر روی آتش قرار می‌گیرد و بر اثر گرما لور = lour از آن بدست می آید و ماحصلش آب سبز رنگی است که به آن ولیشاو میگویند .
سج = sej = آب سفید رنگی که  پس از گرفتن کره به دست می آید را ( کاله دو ) می‌نامند  چنانچه آن را برروی آتش بگذارند  دوغ منجمد ( جره دو = جرکرده دو ) به دست می آید ماحصلش آب سبز رنگی است که به آن سج میگویند .
سوتال = sootal =  بی بار و برگ = پر و بال سوخته = لخت و بی چیز .
رنج = renj = نوعی بیماری دام همچون شاربن .
گرگجه = gargaja = دامی که به فشار خون دچار شود . به نوعی میتوان گفت که غلظت خون حیوان بالا می رود که در اینصورت چنانچه گوشهایش را با چاقو و یا تیغ ببرند و مقداری خون از آن دفع شود حیوان بهبود می یابد .
ناخونک nakhonak = زایده ی کوچک استخوانی بر بالای مجرای تنفسی ( بینی ) اسبها که مشکل تنفسی ایجاد میکند ( پولیپ بینی ) که با شکافتن و بریدن آن مشکل حیوان بر طرف میشود .
وورزا = voorza = سر بر آوردن دانه از نشا .
وورور = vooroor =  فراوانی .
توترومیش = tootroomish = شیت کردن ، شیت شدن ، سر به هوا . 
کوفت = koft = نوعی بیماری(سیفلیس)
روئه پیچی = اسپاسم روده .
خونه میزه = ادرار خونی .
سلنده =  slandah = لخت و عور ، ندار ، بی نوا .
الخی = elxy = گله اسبها . 
شپه = shappah = کمری = اسبی که از ناحیه ی کمر آسیب ببیند و هنگام راه رفتن معمولا یک پایش را بکشد و بلنگد .
پاته = patah = به کره ی اسبی که از شیر گرفته شده باشد میگویند .
گاچ = gach = محل نگهداری گوساله ها .
قلیه روئن = روغن منجمد . کره را نمک سود کرده و می جوشانند و در پوست گوسفند و یا ظرفی می ریزند و برای زمانی طولانی نگه میدارند .
و_ن


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

گِره مون /Gəremun/  قلنج/ یاتورم غدد  لنفاوی که درد ناک است 
 چمن گردنی گِره مون دَخِته 

 گِرَه خونه / Gəraxuna/ صدای ردو برق 
اورنه روزی گره خونه گینه ام وخت سال گِره خونه شَرَقَه 

گِرگِجه./G ə r g ə j a/ نوعی بیماری مشتر ک دام وانسا ن
 بیچاره ژنک لی گِرگِجه کرده 

 گِمج/Gəməj/ دیزه 
 گمجه کواو گیلونی قاتقه 

گییَل/G i y a l / دفه
  روزی چن گییَل شوم  چمن رفقی سر ژنم
 گرد آورنده زلیخا صبا 
#توجه :همراهان کانال واجه واج شما می توانید نظراتتان را در خصوص واژه ها ی منتشر شده با ما در میان بگذارید
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

برزه صوندوق
(bərza sunduq)
صندوق برنج (جا برنجی)
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

تالشه دده کرا ایسپیه پوئه گوروه وجه
(tāləša dede kərā ispiya pua gurave vaje)
مادر تالشی در حال بافتن جوراب پشمی سفید
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

گا دوشی ( gā duši)
دوشیدن گاو 
گویش_ماسال_مریم_محسنی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

انجیله کویی (anjila kuyi) جیبند دری
کدو انجیری داخل آویز
گویش_ماسال_مریم_محسنی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-ناری گتِه(narigete):
جلو گیری کردن
۲-ناردَلَکِه(nardalake):
جلو افتادن
۳-چونَه آگِتِه(čunaāgete):
ادای کسی را با کج کردن
لب ولوچه درآوردن

۴-دَوریج وَردِه(Davrij varde):پناه آوردن

۵-گیج گَردِه(gij garde):
دورگردیدن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان وهمراهان
کانال واجه واج شما
می توانید نظراتتان را
در خصوص واژه های
منتشرشده باما درمیان
بگذارید
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#مادران تالشی
هرجا که قدم می گذارند
#بهشت می شود


😍متفاوت ترین کانال #تالشی


           

 

@vajenameh_taleshi  👈

فرزندانمان را
با زبان وفرهنگ #تالشی
آشنا کنیم


 🌺کانال واجه واج متفاوت ترین کانال تالشی🌺


@vajenameh_taleshi   👈

#متن_واژه

مملی رنگ ورو که کهو هه شندر درمردا ایتلی آگرده. اشتن شی و ننه دشته تونکه. دکرد شه. ننه هنی مملی دخونده 
مملی؛ مملی زوئه جان ایتلی بیکا ربنش.   هلا ام ور اه ور مگین. بدا اشته جان ایته آرا ِهده بتی آتی کری و کال کرچ  ولِند ولوند هری. نشای گراوندن آبیره خاش و پوست. چده شیطونی دومی گری پا مونی. مغریبه دسی ته خردنونه بشه رباره لات ایته چکر پچین. اوردکه وچه ئون دالی کو برکه؛ لون دکه. اشته خوهرنه کو مک بکه ونجومه باغی آو بده. اوشان زو بخس صبی اشته دَده نه. بی چمه کاریه ورزا وسله فنه. مالون ببره گیریه پر آکره 
ننه جاناااا چده کار دارم امه کرده را 
مملی الان دوکتوره. انی چه دوکتوری 
هزار کار چه دسی پله بوو رچ آبو 
صبا 
 # به واژه های داخل متن توجه شود.با ما همراه شوید
#برگردان واژه های متن مملی_تالشی_گویش ماسال
 زَمت/zamat/زحمت 
سیاچلیک/siyacalikدبه سیاه 
بترنه روز /Batarna Ruz/ بدترین روز 
سه لینگه /selinga/ سه پایه آهنی 
پنوئه / penuaگذاشتن 
بنی/Bəni/زیر
چکره ایزم /Cakara eizəm/ ترکه ها ی خشک برای سوزاندن 
دخوندشه/ /Daxundəsa/صدا کرد 
کا دَوزی/Ka davazi/ کجا فرار می کنی 
 کارمه/Karma /چرک بر جای مانده وسفت شده 
اسپج /Aspəj/شپش
زهارینه/zəharina/ با فریاد 
گازه پره gäza parake/لرزش چونه ودندان 
چوکلوزه /cuklüza/ نشستن در حالت خم روی زانو و مچاله 
صاوون /sāvuon/ صابون 
تاس/täs/کاسه 
ویلاخنده /Vilāxənde /اویزان کردن
 زریه گودر/zariyagudar/ گوساله زرد وسفید
 خاس/Xaš/ قشنگ
 ایسپیه ور /ispiyavar/ برف سفید 
 زله موئه/zəlamua/ راست شد یا سیخ شدن مو بر اثر سرما 
  جیوشتا /Givasta/ رهاشدن بیرون شدن 
آپشته /apəsta / رویش را پوشاندن 
دنه لله /Dana lala / خوراکی  خوردنی برای رفع دل ضعفه 
 چرک وچلان / cərkə cəlan/چرکین والود به کثیفی
اسپج/ esbəj/ شپش 
 کهوهه  شندر/ kahùhasəndər/پارچه کهنه کبود (نیلی)
شی/sey / پیراهن 
 تونوکه /Tunuka/ شورت  (شلوارک)
لند ولوند /lendulund/ خوراک نامناسب هله هوله 
کال وکرچ /kal kərc/ نرسیده وسفت 
گراوندن /Gəravnden/ هضم کردن 
 چکر / cakar / ترکه خشک برای سوزاندن
سله فن /سلفن /Səlefən/گاوی که شیرش خشک شده 
 #گرداورنده زلیخا صبا

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-چِمَه تی(Čemati):خار
چشم
۲-نَه آچَکِه(naāčake):
پریدن آب یا غذادر گلو
که باعث سرفه می شود

۳-دَریابژَن(daryā bəžan):
بی باک -نترس-دریادل

۴-د'ه سَرَه کَرچَنگ (dəsara karčang)خرچنگ دوسر
کنایه، به آدم دورو و دو رنگ
گفته میشود
۵-بی چِم ودیم(bičemu dim):
بی چشم ورو_قدرنشناس

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان وهمراهان
کانال واجه واج شما 
می توانید نظراتتان رادر
خصوص واژه های منتشر
شده بامادرمیان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-تورک (turt): قرقاول

۲-تورکَه کَرگ(turkakarg):
قرقاول ماده
کَرگ(karg):مرغ
۳-تورکَه سوکلَه(turka skla):قرقاول نر
سوکلَه(sukla):خروس

۴-تورکَه کیجَه(turka kija):
جوجه قرقاول
۵-کَفتِر(kafter):کبوتر،
کَفتَر
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان  را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi  👈

رباره خاله سری چوئه پرد پری
( rəbāra xāla sari čua pard peri)
رودخانه پر از آب با پل چوبی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

ای مجمه سیا کولی
(i majma siyā kuli)
یک سینی پر از کولی سیا
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

اعضای بدن انسان در زبان تالشی با گویش کرگانه رودی

سَ: سر
مو: مو
سیو مو : سیاه مو
ایسبَه مو : مو سفید
کَکول : کاکل
بوئَه : ابرو
میجَه : مژه
چَکوت : پیشانی
چَش : چشم
پیلَه : پلک
گلُا : مردمک
دیم : رو ، رخ ، صورت
دیمَه سولَه : گونه
ونی : بینی
لو : لب
بغ : سبیل
دَندون : دندان
زووین : زبان
زَوُان : زبان
گوش : گوش 
خون : خون
پوست : پوست
لو : پوست
گی : گردن
لوک : گلو
مل : گردن
کوتَرَه : پشت گردن
کَفُارَه : پشت گردن
دوش : شانه
کول : دوش ، کول
سینَه : سینِه
جنَغ : جناق
لوکَه چُالَه : چاله ی زیر گلو ، زیر سیب
لوکَه پوست : پوستِ گلو
چونَه : چانه
اَنگ : فک 
نَق : لثه
گَو : دهان
جل : لُپ 
اَستَه : استخوان
چَپَرَه : دنده
پَلو : پهلو
مینَه : کمر
کَشُالَه : کشاله
بُال : از سر شانه تا انگشت دست شامل ساعد ، بازو ، مچ ، دست و انگشتان دست
لِنجَنَه : آرنج
بیلَنگ : مچ
دَس : دست
نَنگر : ناخن
اَنگشتَه : انگشت 
کَلَه اَنگشتَه : انگشت بزرگ
گولو اَنگشتَه : انگشت کوچک
چخ : استخوان بر آمده مچ دست
دَمَر : رگ
گوژد : گوشت
اَشکول : ماهیچه
تر : شکم
سِس : اسپرز
زُا : صفرا
لَوَه : احشام
اشکَمبَه : شکمبِه
هَفت لو : هزار لا
میدَه : معده
نُاف : ناف
روئَه : روده
پْف : ریه ، جگر سفید
جیگَر : جگر
وِک : کلیه ، قلوه
دْل : دِل
هْشَه : شیردون
خلت : نای
آمبَه : سرین ، کفل
بود : ران
لْنگ : لِنگ شامل بالای زانو و زیر زانو
زْنگ : زانو
پُا : پا
پُا اَنگشتَه : انگشت پا
پِشنَه : پاشنه
نَه : جلو
پِشت : پشت
چَپ : چپ 
رُاست : راست
بَمیِه : گریستن
سریِه : خندیدن
اَسته : اشک
دُاج : درد
لوکَه دُاج : گلو درد
سَ دُاج : سر درد
دلَه دُاج : دل درد
ویندِه : دیدن

                     لِـــدو


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

تصویربرداری از مراسم دوشاب پزی در روستای درازه محله خرجگیل اسالم
عکاس: محمد صدرا رسول زاده

/مانگه تاو

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

ای روز غَزری،ای روز آفتاوینَه سیم!
چِمی رَندی،میجَه آلاوینَه ، سیم!

تکو هَرگز ، وَفاداری نیَه رو،
نِزونوم از ،چرا بیتاوینَه سیم!


#زهرا_علییاری_شاندرمن


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی

جیلَخییِه = آویزان شدن
داری کو کرا بَلَکیم چه شاخه گتمه جیلخیمه
از درخت داشتم می افتادم شاخه اش را گرفتم آویزان شدم


موئه مونده = گوساله ماده شیرخوار
نِرَ مونده = گوساله نر شیرخوار
پارنه = گوساله از شی گرفته شده
گودر = گوساله نر بالغ
لیشه = گوساله ماده بالغ تا اولین زایمان
گا = گاو ماده بالغ
ورزا = گاو نر بالغ


خَلتییَه = پیچ خورده، دررفته، جابجا شده، 
چمه پا چاله دیله دلکه خلتییه
چمه بالی پیچ دوشه چمه بال خلتییه

جماشَه = از جا در رفته، جابجا شده
این دو کلمه در رابطه با استخوان بندی بدن به کار می روند

#گردآورنده_علی_خوشگفتار


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ تالش جنوبی 

۱- یتغ ( Yataq ) : سرپناه .

۲- زغن ( Zəqən ) : ناب .

۳- جزغ ( jəzəq ) : نشت آب .

۴- پیشاغره ( Pišāqəra ) : جای خوراک دام ، آخور .

۵- لوتی ( Luti ) : دلقک .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-دارداکو(dār dāku): 
دارکوب
۲-کرگ(karg):مرغ
۳-سوکله( sukla):خروس
۴-جیلاخن(jilāxən):
آویزان کن
جیلاخندهِ(jilāxənde):
آویزان کردن
۵-جیکو(jikku): یهویی
تکان خوردن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
# توجه:دوستان و همراهان
کانال واجه واج شمامیتوانید
نظراتتان رادرخصوص واژه
های منتشرشده بامادرمیان
بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

کوپ (kup)
حصیر
گویش_ماسال_مریم_محسنی

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

لا (lā)
گلیم
گویش_ماسال_مریم_محسنی

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

مرسه روکر/ mərsa rukar
رویگر مس
 #گویش تالشی، ماسال ،زلیخا صبا
 🍀واجه واج 🍀

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#بهشت قلب 
#مادران تالشی  ست

😍متفاوت ترین کانال #تالشی


           

 عضو بشین👇👇👇

@vajenameh_taleshi  👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال 


مطالب زیر فقط برای آشنایی و رعایت اصول نوشتاری الفبای همواج است 


۱ - خیه ( Xiya ) : پارو .

۲ - خاو ( Xāv ) : خواب . 

۳ - خاب ( Xāb ) : خوب .

۴ - خس ( Xəs ) : سرفه .

۵ - خونه ( Xune ) : برای .


# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی .


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

نفس را کو  چموش  پاکو پسیسته
ایته  یاکو   ایته     ها کو  پسیسته
ترام  مرواری  بندی    ریس   اکردا
وینی   چنته  میجه  تاکو  پسیسته

زرتشت  فتحی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال 

انواع مزه ها

۱ - بوریان ( Buryān ) : سوزناک ، تند .

۲ - لکوته ( Lakuta ) : تلخ دهان بند .

۳ - اژدم ( Aždəm ) : بسیار شور .

۴ - زربجه ( Zarbaja ) : زهر آگین .

۵ - زاغون ( Zāqun ) : ترش دهان گیر .

۶ - مخش ( Mexəš ) : ملس .

۷ - سس ( ses ) : بی نمک .

۸ افچ ( Afč ) : بی مزه .

۹ - دیل آبر ( Dilābər ) : بسیار شیرین .

۱۰ - سور ( Sur ) : شور .

۱۱ - تل ( Tel ) : تلخ .

۱۲ - شیرین ( Sirin ) : شیرین .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

گشه گته (geša kəta)
عروسک اسباب بازی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

مرسه کترا (mərsa katrā)
مرسه چمچه 
(mərsa čamča)
کفگیر و ملاقه مسی گویش_ماسال_مریم_محسنی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

مرسه دساگیر
 (mərsa dasāgir)
بشقاب مسی
گویش_ماسال_مریم_محسنی


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-نیارستِه (niyārste): 
جرات نداشتن-ترسیدن

۲-لم ولس (lamulas):
شل وارفته-بی حال

۳-گوراگور (gurāgur):
فراوان-پشت سرهم

۴-لرزه تو (larzatav):
تب ولرز
۵-لیسک (lisk): لوس-
بازیگوش

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان وهمراهان
کانال واجه واج شما 
می توانید نظرتتان رادر
خصوص واژه ای منتشر
شده بامادرمیان بگذارید


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

سیفله چالی کو پرای ای چاروادار
 پیله برا گیریه آی ،ای  اسبی بار
 خربزه،احمده سیف موچه،خیار
 آخ چبه اه روزگار،آخ چبه اه روزگار
زلیخا صبا


 گذشته ها  رابه یاد بیاوریم،با ما همراه شوید
#کانال_واجه_واج


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#واتون_واته


خاسه خدانومینه
اگه د'ه سه گله دونه
اِی روزی زمینی کو
کاررَه وچِه جیگا ته^ 
ویر بَرشَه وارش اِی
روزی تنَه وا چِه جیگا
کَنتِیَه۰
پَز بِختَرَه ام بی بَفادینا 
کو خوبی دونه بکاری
هرزمینی کوهرآسمونی
بن و هرکسی خونه، ته^
 نِزونی که^کَی و کاکو
اَی پَیدا کری۰
بَما روزی اشته^ خوبی
که^ هرجاکو کَردَره ترا
آگَرد^۰
ترا نومی موندگار وره^
اَگه آدَم نی مَمونو هَنی
چِه چاکَه کارونه اَی ویر
وَرن۰
✍فرنگیس_قلیزاده

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ تالش جنوبی


۱- سغل ( Səqəl ) : یبوست ، خشکی مزاج .

۲- شست ( Šast ) : ناخود آگاه .

« کرا شیمی هه ای دفه چمه شست خوردار آبه نشیمه » 

داشتم میرفتم یکهو ناخود آگاهم بکار افتاد و از رفتن باز ایستادم .

۳- توخس ( Tuxs ) : سرشکن .

۴- گذراون ( Gəzərāvən ) : روزمرگی .

۵- توشیش ( Tavšiš ) : نگران .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-ویبو (vibu): می ریزد

۲-وَرووَشَن(varuvašan): 
برف وبوران وسرمای شدید

۳_وَشمَندَه (vašmanda):
آتشپاره-پررو
۴-کفری (kəfri): عصبانی-
ازکوره دررفتن- تندی کردن

۵-شرپر (šərəpər): اسباب
اثاثیه کم وبی ارزش
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان و همراهان
کانال واجه واج شما 
می توانید نظراتتان رادر
خصوص واژه های منتشر
شده باما در میان بگذارید

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

مرسه سر داره خیکاره
(mərsa sar dāra xaykāra)
تابه در دار مسی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

مرسه تاس (mərsa tās)
کاسه بزرگ مسی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

چوئه تاس (čua tās)
کاسه بزرگ چوبی
گویش ماسال مریم محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال 
1-جَِجیم /Jajim/روتختی ابریشم
اشتن کینه جییازه باری کو ای تاقه اورشمه ججیم دنوشه 
2-جمپِر(جنپر)/Jəmpər/کوچکترین حرکت و صداوسخن 
 ترسدره جمپر نییاره کرده
3-جیلی میز/Jilimiz/ریزه میزه
اندی جیلیمیزه کینه کته یه
4-جیدار/Jidar/پائین وزیر نگهداشتن
بله بشه. چِمه سری جیداره آوبوئر
5-جلله/Jəlela /مرگه زهار
چه مرگه جلله من خاوی کو ایزاونده
گرد آورنده زلیخا صبا
#توجه :همراهان کانال واجه واج شما می توانید نظراتتان را در خصوص واژه ها ی منتشر شده با ما در میان بگذارید
و_ن


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi     👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال 

برگرفته از فرهنگ واژه های تالشی استاد علی ماسالی .

۱ - آج ( Āj ) : طماع ، گرسنه .

۲ - سرف ( Səraf ) : تندرست و قوی بنیه .

۳ - برزنگی ( Barzangi ) : زرنگ و قوی هیکل .

۴ - گزگ ( Gəzg ) : سیری ناپذیر ، سیر نا شدنی .

۵ - بوسکه ( Buska ) : بلند و باریک .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#مثل_تالشی 
چه زوون  کَچه آبه؛ کترا آبه. هده واتشه

Ç e zuvun Kaca ãba katrã ãba hadavate$a
یعنی زبانش قاشق شد کفگیر شد آنقدر گفت

زوونش کچه آبه کترا آبه وردش مو 
رفقی قِرفی بِداره مَبَره چه آورو

زلیخا صبا 

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ تالش جنوبی 

۱ - کاره کر ( Kāra Kar ) : کارگر .

۲ - کمکه کر ( Kəmaka Kar ) : امداد گر .

۳ - ستمه کر ( Sətama Kar ) : ستمگر .

۴- گوله ساز ( Gula Sāz ) : کوزه گر .

۵- درمونه کر ( Darmuna kar ) : درمانگر .

# گردآورنده _ محمدرضا _ فدایی _ مولوم .

و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-تِلَّه گف (tellagaf): 
حرف تلخ وگزنده
۲-تلَفتِه (təlafre): پیدا
کردن
۳-چیلیک ( Čilik): سنگدان
پرندگان
۴-چیمی چِه کَه (Čimičeka): خانه این وآن

۵-تاو آدَه (tāvāda): پرتاب
کن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجّه:دوستان و همراهان
کانال واجه واج شما
می توانید نظراتتان رادر
خصوص واژه های منتشر
شده بامادرمیان بگذارید


و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

زنگوله (zangula)
زنگ چند منظوره
برای گوساله و یا حیوانات استفاده میکردند.
 بر گهواره می بستند و بچه ها با آن بازی میکردند و با سر و صدایش مثل جغجغه امروزی سرگرم می شدند.
#مریم_محسنی

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#زبان_تالشی_گویش_فومن

دورود چَمه نازینه برائِن و خاسَه خوئَرن🌺
چیل گلَه تالشَه واجَه‌ کٚه فومنی تالش آرا کا اَوون کار آگِرن، نیویشتَه‌مونه، شمه بینایَه کری و ایرادون گِتِه خونَه نارناری ای گله روکه شاگردی شی، شمه کو ممنونیمه.  
@vajenameh_taleshi  

گٚرٚگٚم= زیر لب و نامفهوم سخن گفتن
اَنجار= ابزار نجاری
پارَه رون= کسی که شکار را به سوی شکارچی هدایت می کند
گَرَه= دهانه
گال= کیسه پشمی
خٚتَه بو= در حالت خوابیده
دٚبٚندی دَریَنی= دو به هم زنی
خٚشکٚم= مکان سر پوشیده
خٚشکمی مال نی= اجتماعی نیست
متَرزی= خسته از زندگی 
رِز= شرمنده از برملا شدن خطا 
رٚزییه= گم و گور شدن
پلَسک= اندامهای همراه با استخوان
 ریمی ریشک= نهال کم رشد کرده 
مارِه‌وِردی= مادرزادی
بی ووسول= زشت
فوکال= سرریز
فوکه= سر پوشاندن ساختمان با دسته کاه
دَکوجا بَه کوجا= جابجایی ناخواسته همراه بی نظمی
خَسَه بَخت= خوشبخت، شانس زیاد داشتن 
خَسٚگی= شلوغی، ترافیک
گٚلٚفی = خلوتی، تراکم کم 
مورَش= موش مردنی، لاغر و رشد نیافته
دیلناخش= ناراحت و غمگین
مَوال= مستراح قدیمی
خٚرٚش= آغوز، شیر اول زائو
سرنویس= سرنوشت
تَسْک= تنگ
بَرچاکٚنده= بیشتر انحنا دادن، برجسته نمودن
تی‌آرَس= مو به مو
وَسبود= به قدر کافی بودن
وَسآبَر = خودکفا
خون و تَوَرِه= دشمن جانی
رَنگبَژی/ رنگ بَه ژییَه = نام زیستگاه ییلاقی در فومنات 
خوئَه ژییَه= زیستگاه خوک
اسبَه کَرَه زوون= زبانکی که به پیشانی کره اسب تازه زایمان کرده چسبیده و خاصیت طب سنتی دارد
ژِن بَه ژِنه خٚشی= برادر و خواهر وختی عروس و داماد خانواده ای بشوند  
آموجَه دَه= معلم، مربی
کٚلوش/ کٚلوشٚن= سییارو، زشت رو، تند خلق
کٚلَه واشٚن= کسی که در کوره زغال کار میکند  
#گردآورنده_رمضان_نیک_نهاد
و_ن

 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

#تالشی گویش جاده ماسوله 

ترشه فتر /tərşa fətər/آزگیل ترش  که در جنگلهای گیلان به وفور پیدا می شود و بسیار خوشمزه است

#معصومه_اپروز


 🌺کانال واجه واج🌺

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi   👈

چند پست واژه

موچه رزین muča razin
سنگ انداز برای شکار گنجشک
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 


❤️تنها دیکشنری آنلاین #تالشی

 

اگه تالشی عضو شو👇👇👇

@vajenameh_taleshi 👈

واژه های تالشی

1_لکوته /Laukotau/ تل / بسیار تلخ
شینالکی استه هنتیه لکوته

2_لله مرجو / LauLaumarjo/ حیف ومیل/ اسراف /
اشته پولی لله مرجو مکه

3_لکو چکو/Lakočako/شکسته ووارفته/صفت
وئیر بزم نی هره لکووچکویه

4_لفچو /Laf čo/لب اویزان شده
ادم لفچویی استه

5/لقوه/Laqva/غیر متعادل در حرکات وراه رفتن
مردکی لقوه ووئرده نشا را متن

گرد اوردنده زلیخا صبا
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

واجه واج(واژه نامه تالشی):
مرسه قبلمه
(mərsa qablama)
ظرف مسی مورد استفاده در آشپزخانه
گویش_ماسال_مریم_محسنی


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

آوتاوه لگن (āvtāva lagan)
برای شستن دست سر سفره قبل از غذا
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

اربا تیما / Arbātimā
از مراسم دوشاب پزی در تالش

#صبا

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

ژه کری گوچینی نه źàkari,Gučin

گوچین:وسیله ای چوبی برای جدا کردن شلتوک از ساقه های برنج

#زلیخا_صبا

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال


۱ - درگونه که ( Dərguna ka ) : خانه ای که دیوارهایش را با درختان گرد بینه ساخته باشند .

۲ - تخته پوشه که ( Taxta puša ka ) : خانه ای که دیوارهایش را با تخته ساخته باشند .

۳ - لته سره که ( Lata sara ka ) : خانه ای که بامش با تخته های کوچکی به ابعاد تقریبی ۱۵ - ۲۰ در ۳۰ - ۴۰ سانتی متر پوشانده شود .

۴ - کلشه سره که ( Klaša sara ka ) خانه ای که بامش با کاه پوشانده شود .

۵ - اجاره دوجه که ( Ajāra davaja ka ) : خانه ای که دیوارهایش را با شاخه های نرم و نازک درختان ساخته باشند .


#گرد آورنده_محمدرضا_فدایی .
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-کَنَه(kana):کهنه، بی مصرف
۲-ریکاو(rikāv):رکاب
۳-ریسی(risi):لاغر،
تکیده
ریسیسته(risista):
لاغرشده،تکیده شده

۴-دور آوز(dourāvaz):
دورشدن،پرهیزکردن،
دورخیز
۵-سارق(sārəq):روسری
بزرگ یا دستمال بزرگی
که زنهای تالش بر سر
یابه کمرخودمی بندند

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

لته سره که /دوئه کیسه
/Lata sara ka
Du a kisa
#زلیخا_صبا

 


😍متفاوت ترین کانال #تالشی

🌺کانال واجه واج🌺
@vajenameh_taleshi

اگه تالشی عضو شو👇👇👇

@vajenameh_taleshi 👈

هونگ دسته
(havang dasta )
برای کوبیدن و آسیاب کردن ادویه استفاده می کنند . نمونه قدیمش دیبک دسته (دیوک دسته) بود که ظرف گودش چوبی و دسته اش آهنی بود .
گویش_ماسال_مریم_محسنی

@vajenameh_taleshi

واژه های تالشی ماسال زلیخا صبا
1-گله بحث /Gəlabaš/ بگو مگوی ارام /
یندینه شون گله بحث کرده

2- آکلاون/ Akĺävən/حرف کسی را تکرار کردن
چده چمن لوئه اکلاون کری

3-چکچی/ čakči/ اسباب واثاثیه
شیمه بازار چمن کینه را چکچی خریمه

4-کارمه/ kãrma/ لایه ضخیمی از چرک
مِردَکی شی یقه چرکینه کارمه گته

5-کال اشکا/kālăşkâ
چیزیکه هنوز هنگامش نباشد بکار برند یابکار گیرند
مثلا می گویند. (ژنک لی زنده وخت نییا اَیشون کال اشکا کرده )(سزارین )

گرد آورنده زلیخا صبا
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

سوره مای (suramāy):
ماهی شور
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

خج (xəj):گلابی محلی
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

فرفنه مزا (fərfəna məzā)
فرفره بازی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

داز (dāz)
داس
گویش_ماسال_مریم_محسنی


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

به فرزندانمان❤️
#زبان_تالشی
بیاموزیم


😍متفاوت ترین کانال #تالشی

 

اگه تالشی عضو شو👇👇👇

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_آستارا

1 – وار – vâr : رها ، وِل
2 – وار دواِ – vâr doe : رها کردن ، وِل کردن ، رها دادن ، وِل دادن
3 – وار بِدَه – vâr bēdâ : رها بُکُن ، وِل بکن
4 – واردَه – vârdâ : رها کُن ، وِل کُن
5 – واردوی دَه نی – vârdoydâni : رها نمی کند ، وِل نمی کند ، رها نمی دهد ، ول نمی دهد
6 - هان – hân : خواب
7 – بِه هان – be hân : بی خواب
8 - دی یوتتیش ( دی یوتتیژ ) – diyottiš ، diyottiž : دهاتی ، روستایی ، کسی که اهل ده و روستا است
9 – سومون – somun : سامان ، سرای هر کسی ، زمین یا ملک شخصیِ کسی یا کسانی
10 – پینَکی – pinaki : چُرت ، چُرت زدن ، خواب موقتی و خیلی کوتاه
11 – پِه کاردِه – pekârde : بیدار کردن ، بلند کردن ، کسی را از خواب بیدار کردن یا بلند کردن
12 – باکوری یِه – bâkoriye : بیرون کشیدن
13 – بَتَر – batar : بیش از حد ، شدید ، مقدار و شدت زیاد
14 – بَتَرِه وُیدَه – batare voyda : شدید می بارد ، بیش از حد می بارد ، بد جور می بارد ؛ باریدن باران با شدت و مقدار بیش از حد
15 - تِراکه – tērâke : روی شکم خوابیدن
#ضیا_ط
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


۱ - زرج ( Zaraj ) : کبک .

۲ - زیزا ( Zizā ) : سینه سرخ .

۳ - کولکاپیس ( Kulkā pis ) : نخ ریسک .

۴ - نسبر ( Nəsbər ) : سار .

۵ - شلخت ( Šəlaxt ) : غاز .


# گرد آورنده_ محمدرضا_ فدایی .

#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-چَچَل(Čačal):ولرم
نیم گرم
۲-چَشت(Čašt):عادت،
عادت به چیزی
۳-رکجلن(rəkələn):
غیر طبیعی،بدشکل و
غیر طبیعی،بدقواره

۴-چَرچییَه خرَش(Čarčiya xəraš):
.فروشنده ودوره گرد خانه
به خانه،دستفروش

۵-ریفتینگ(rifting):نوعی
گره روی طناب ونخ که
راحت باز میشود
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

دَرزَه بارDarza bar
گیلون شیمون امه برزه بری را
اسبه داونه کریم درزه باری را
آسیستینه نشین مرزی سری کو
امه نه واین ایته سره آوی را
زلیخا صبا


❤️تنها دیکشنری آنلاین تالشی
#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق_ ماسال

۱ - دله ( Dela ) : سگ ماده .

۲ - دیوک ( Divak ) : هاون .

۳ - دیک ( Dik ) : راست .

۴ - داغمه ( Dāqma ) : داغ ، نشان .

۵ - دغمه ( Daqma ) : دخمه .

# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی .
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:

@vajenameh_taleshi 👈

درگز (dargaz)
داس هلالی مخصوص علف زنی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 


❤️تنها دیکشنری آنلاین تالشی
#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

تور (tavar)
تبر
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 

 

❤️تنها دیکشنری آنلاین تالشی
#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

بلنگ (baləng)
کلنگ
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 

 

❤️تنها دیکشنری آنلاین تالشی
#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

تاشه (tāša)
تیشه
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 

❤️تنها دیکشنری آنلاین تالشی
#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

خج (xəj):گلابی محلی
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

 

❤️تنها دیکشنری آنلاین تالشی
#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چوئَه پرد (Čuapard):
پل چوبی
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده


❤️تنها دیکشنری آنلاین تالشی
#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


۱ - خرف ( Xarf ) : سرخس .

۲ - شوند ( Šund ) : آقطی ، پلم .

۳ - میشین ( Mišin ) : بنفشه .

۴ - مژگه ( Mažgə ) : نوعی تره ی کوهی .

۵ - پمچال ( Pam čāl ) : پامچال .

# گرد آورنده_ محمدرضا_فدایی_ مولوم .
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#علی_خوش_گفتار:

✳️دَرزییَه = متلاشی شده، فاسد شده، پوسیده شده
✳️نِرَ گوسند = گوسفند نر
✳️موئه گوسند = گوسفند ماده
✳️وَرَه = بره
✳️کرف وره = بره کوچک

✳️ریسیسِه = ضعیف شدن، لاغر شدن
✳️لَر = لاغر
✳️ریسه = تابیدن یا بافتن (طناب، پریس، بوته های سیر و پیاز با ساقه آنها

✳️رِنجو باریکی = افرادی که درحال ضعیف شدن و لاغر شدن هستند
فلانی نزونوم چرا تمومتیه رِنجو باریکی وردشه

✳️پَرآگِتِه = پرواز کردن

✳️وَر و وَشَن = برف و بوران

✳️چمه تایی = دقت نظر در میان جمعیتت برای پیدا کردن و دیدن کسی

✳️کرَه بَلَک = مادیانی که کره اش را سقط کند می گویند؛ کره بلک بَه
وقتی در پاییز برف کند می گویند زمستون کره بلک به یعنی دیگر در زمستان برفی نخواهد آمد زیرا کره اش را که همان برف است در پاییز سقط کرده است

✳️جینوئه = تخم را زیر مرغ و اردک
گذاشتن
کرگی جینه
اوردکی جینومه
کرگ کلک آبه ایی جینوشه یا اَیش جینوئه


🌺کانال واجه واج🌺
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_هشتبری_میانکوهی
1-پِب -(peb) -پاشو
2-بنش-(bnş) -بشین
3-بیویج -(byvej) -بدو
4-چفتَ-(jfta) -لَگَد
5-یَسُری-(yasore) -شلوغ کردن.

#گرداورنده_حمید_پورفتحی_مینکوه

🌺کانال واجه واج🌺
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


۱ - چلچاف ( Čələčāf ) : چاپیدن .

۲ - تلکه ( Talaka ) : رشوه .

۳ - واجام ( Vājām ) : بادمجان .
[سیاونجوم]
۴ - ونجوم ( Vanjum ) : گوجه فرنگی .

۵ - گور اشکا ( Gur ?aš kā ) : گور کن .


# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی.
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

زبان - تالشی-گویش ماسال
1-ویرا جن /Virajən/ مواظبت کردن

ایته شمه خردنون ویراجن ببه که کرا چه کرن

2-تمنی /Təmani/سکه قدیمی طلا
چمن گشه را تمنیه بند کاغذ دکردمه

3 نو ئرش / نوهرش/ Nuaárəš/Nuharəs
اورو ناهار نوهرش سیا قاتق داریمون

4 تورخوم/ Turxumپرنده مهاجر تابستانی

اورو ای دسته توخوم اسمونی کو پرژنین کرا شین هوا کرا ورووارش کره^

5 کولیه چم/ kuliyačem/ زگیل

چه دسوپا کولیه چمینه پوره
گرد اورنده زلیخا صبا
توجه :همراهان کانال واجه واج شما می توانید نظراتتان را در خصوص واژه ها ی منتشر شده با ما در میان بگذارید.

و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- بولوک (buluk)، بولیک (bulik): بیلچه
2- دسه بولوک (dada buluk): بیلچه دسته کوتاه
3- درازه دسته بولوک (dərāza dasta buluk): بیلچه دسته بلند
4- درا (dərā): داس مخصوص درو کردن
5- درگز (dargaz): داس هلالی مخصوص علف بری
6- داز (dāz): داس
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-زَنگَه لوله(Zanga loula):
قندیل یخی
۲-زینارَش زَمین ژَندَه
(zināraš zamin žanda):
نهایت زحمت و تقلاوکوشش
را بکار برد
۳-ژِنکَه ماماچَه(ženakamāmāča):
کنایه به مردی که طبع زنانه
وتمایل به انجام کارهای
زنانه دارد
۴-نونَه گِرَه اسپَه(nona geraəspa):
سگی که ناگهان حمله
می کندوگاز می گیرد

۵-ناگمونَه دَرد(nāgəmonadard):دردناگهانی

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان وهمراهان
کانال واجه واج شما
می توانیدنظراتتان رادر
خصوص واژه های منتشر
شده بامادرمیان بگذارید
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

دو آش (duāš): آش دوغ

#ماسال_فرنگیس_قلیزاده

 


🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

گافرو (gāfru): گهواره

#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

 

 

🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

تورکه سوکله (turka sukla):
قرقاول نر
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده


🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

کوتی (kuti)
انبار شالی که دو طبقه است در قسمت مخروطی بالا شالی با مهارت خاصی انبار میشود و در قسمت پایین کم کم شلتوک از شالی با گوچین زدن جدا می شد. گوچین وسیله چوبی بود که توسط بانوان بر شالی میکوفتند و شلتوک را جدا می کردند و طی مراحلی پاک و آماده برای برنجکوبی می شد.
گویش_ماسال_مریم_محسنی


🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

ایزمه بار (izəma bār)
چکره بار (čakara bār)
هیزم
مریم_محسنی_گویش_ماسال

🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#تمنی / Təmani/ سکه طلا زمان ناصرالدین شاه
چمن گشه را تمنیه بند کاغذ دکرمه
#زلیخا_صبا
با ما همراه شوید

 

🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

لافند باز /L ā f ə d B ā ź
بند باز
#گویش ماسال زلیخا صبا


🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان _ تالشی _ گویش _ شرق _ ماسال


۱ - سر نیویس ( Sarnivis ) : سر نوشت .


۲ - ساج ( Sāj ) : کاکل .


۳ - اره ( Erə ) : توت فرنگی وحشی .


۴ - سوروف ( Suruf ) : نوعی علف هرز در مزارع و مناطق مرطوب .


۵ - گوله زرمه ( Gula zarme ) : گل چشمه و نیز نام تالشی شهر گوراب زرمیخ صومعه سرا .


# گرد آورنده _ محمدرضا _ فدایی .👈
و_ن

 

🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-چَچَل(Čačal):ولرم
نیم گرم ۰
۲-چَشت(Čašt):عادت،
عادت به چیزی
۳-رکجلن(rəkəjələn):
غیر طبیعی،بدشکل و
غیر طبیعی،بدقواره

۴-چَرچییَه خرَش(Čarčiya xəraš):
.فروشنده ودوره گرد خانه
به خانه،دستفروش

۵-ریفتینگ(rifting):نوعی
گره روی طناب ونخ که
راحت باز میشود
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
توجه: دوستان وهمراهان
کانال واجه واج شما
میتوانید نظراتتان رادر
خصوص واژه های منتشر
شده باما درمیان بگذارید
و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

دیزه (diza)
گمج
ظرف فسنجان سازی (ووزه نار، سیا قاتق) و باقلا قاتوق (باکله قاتق) سازی و نگهداری زیتون پرورده
گویش_ماسال_مریم_محسنی

و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

ترشه خرو (tərša xaru)
ترشه ارو (tərša aru)
آلوچه ترش
گویش_ماسال_مریم_محسنی

 

🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

کرگ خومه کو مورغونه سری ویخته کیجه بروره
(karg xuma ko murquna sari vixəta kija barvarə)
مرغ در حال جوجه کشی
گویش_ ماسال_ مریم_ محسنی

 

🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

مَفرَش/ Mafras
کوچه روز؛ مفرشه بار ،چاروادارن؛اَسبه سوارن ویرم آ
اَوه سالن ویرم آ؛ اوی آبه سالِن ویرم آ
#تالشی زلیخا صبا


و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

نره لائئ/Neralãyi
کره گیری ازماست توسط کوزه سفالی
نره نره دؤدؤ؛
چمه مالِن شینه کو
امه را وَرِن ماست ودؤ
ویشتری روئن ؛کمتری دؤ
با ماهمراه شوید
#زلیخا صبا ماسال

و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

لار (lār): وسیله ای که
از تنه درخت درست
شده ومخزنی برای
آب در مسیر چشمه
گذاشته می شود۰
برای پختن دوشاب هم
کاربرد دارد۰
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

 

🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1-ویراجن بِه / Virajən be/ متوجه بودن مواظبت کردن

ایته شمه خردنون ویراجن ببه که کرا چه کرن

2-تمنی /Təmani/سکه قدیمی طلا
چمن گشه را تمنیه بند کاغذ دکردمه

3 نو ئرش / نوهرش/ Nuaárəš/Nuharəs
اورو ناهار نوهرش سیا قاتق داریمون

4 تورخوم/ Turxumپرنده مهاجر تابستانی

اورو ای دسته توخوم اسمونی کو پرژنین کرا شین هوا کرا ورووارش کره^

5 کولیه چم/ kuliyačem/ زگیل

چه دسوپا کولیه چمینه پوره
گرد اورنده زلیخا صبا
#توجه :همراهان کانال واجه واج شما می توانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید

و_ن
🌺کانال واجه واج🌺

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چند پست واژه

دَسَه دَوَجَه وَشتَه چپرَه
(dasa davaja vašta çapara):
تله ی پرشی (اتومات) بادست
بافته شده
که ازآن برای شکار
پرندگان استفاده می کنند
#ماسال_فرنگیس_قلیزاده

 


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#ضیا_طرقدار:
زبان تالشی گویش #آستارا
ترش - tërš: ترش، مزه ترش
زک کو - zakko: مزه خیلی ترش، بیش از حد ترش،
زقی یه - zëqiye: ترش کردن، حالت ترش کردن معده.

#علی_خوش_گفتار:
پِسَمییِه = دلزده شدن، دلسرد شدن
من دِ ایی کو پِسَمییِمَه
من دیگه از اون دلزده شده ام ازش بدم میاد
به خیلی ترش زاقون هم می گویند
ترش زا = زاج
زربه = خیلی تلخ
نک = کام، سقف دهان تا گلو
نک آوشتِه = زمانی که آب یا غذا یا دارو وارد نای می شود باعث سرفه شدید می شود ما در این حالت می گوییم نک آوشتَه

#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_آستارا

1- اوکاردِه – okârde : باز کردن ، گشودن ( مانند باز کردن درب خانه و یا باز کردن درب یک بطری و ... )

2- اُکَه – okâ : باز کُن ، امر به گشودن

3- اُمَکَه – omâkâ : باز نکن ، گشوده نکن

4- اُج – oj : باز ، گشوده

5- کاردِه – kârde : کردن ، انجام دادن

6- باند – bând : بند ، گیر ، بند کردن ، گیر کردن

7- باندِه اُبَه – bânde obâ : بند شده ، گیر کرده ، چیزی در جایی بند شود و گیر کند

8- باند – bând : نقاط بلند و مرتفع کوه ها و تپه ها ، برجستگی های مختلف کوه ها

9- وینده – vinde : دیدن

10- داداشتِه – dâdâšte : نگاه کردن

11- چی یِه ، چی یِی – čiye ، čiyey : آشکار ، پیدا ، قابل دیدن ، به چشم آمدن ، چیزی که از راه دور قابل دیدن باشد

12- چی یِی دَه – čiyeydâ : آشکار است ، پیدا است ، قابل دیدن است

#ضیاء_ط
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

واژه های تالش _ زلیخا صبا

1_آدار/ādār/ عیار کن /تکیه دادن موقت
برزی ادار بینه چدیه / لسی دییاری ادار

2_اَربا تیما /arbāTimā دوشاب پزی
امه اوسال ارباتیما نکردِمونه

3_اوستول/ustul/ صندلی
سرا پیشه استول نوئه نشته را

4_باخساز/ Bāxsāz/ باز خواست /پرسش وپاسخ
ام تیلگرامی کو چَده امه^ باخساز کرن

5_بائیسBãis/ لازم
اشته چی ته بائیسه لله مرجو مَکه^

#گردآورنده_زلیخا_صبا
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱ - ویکرده ( vikarde ) : ریختن .
ویکردشه ( vikardəša ) : ریخت .
ویکر ( vikar ) : بریز .


۲ - وشکلیسته ( vaškaliste ) : شکفته شدن .
وشکلیسته ( vaškalista ) : شکفت .
بوشکا ( bəvəškā ) : شکوفه زن .


۳ - آسیسته ( āsiste ) : خسته شدن .
آسیسته ( āsista ) : خسته شد .
آسی ( āsi ) : خسته شو .


۴ - ایشمرده ( išmarde ) : شمردن .
ایشمرد شه ( išmardəša ) : شمرد .
بیشمر ( bišmar ) : بشمار .


۵ - چکیسته ( čakiste ) : شکستن .
چکه ( čaka ) : شکست .
بچک ( bəčak ) : بشکن .


۶ - چاکنده ( čākənde ) : شکستن .
چاکندشه ( čākəndəša ) : شکست .
بچاکن ( bəčākən ) : بشکن .


# محمدرضا فدایی ( مولوم )
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-چاکندِه(Čākənde):
شکستن

۲-چاکندرَه(Čākəndəra):
تو شکستی

۳-چاکندشَه(Čākəndəša):
او شکست

۴-چاکندمه(Čākəndəma):
من شکستم

۵-چاکندمونه(Čākəndəmona):
ما شکستیم
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

ایسپیه کویی(Eispya koei):
کدوی سفید
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

😍کانال واجه واج تنها دیکشنری آنلاین تالشی

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱ - نوئه ( nu?e ) : نهادن .
بنه ( bəna ) : بگذار .
منه ( mana ) : نگذار .

نوشه ( nuša ) : نهاد / گذاشت .
ننوشه ( nenuša ) : ننهاد / نگذاشت .

نوئه شه ( nu?aša ) : نهاده است .
نوئه نیشه ( nu?a niša ) : ننهاده است .

نوئه شا ( nu?ašā ) : نهاده بود .
نوئه نیشا ( nu?a nišā ) : ننهاده بود .

کرا نه ( krā na ) : دارد میگذارد .
کرا ننه ( krā nena ) : دارد نمیگذارد .

بی بنه ( bi bəna ) : باید بگذارد .
بی منه ( bi mana ) : باید نگذارد .

شا بنه ( šā bəna ) : میتواند بگذارد .
شا منه ( šā mana ) : میتواند نگذارد .

نشا بنه ( nešā ) : نمیتواند بگذارد .
نشا منه ( nešā mana ) : نمیتواند نگذارد .

خابنه ( xā bəna ) : میخواهد بگذارد .
خا منه ( xā mana ) : میخواهد نگذارد .
نخا بنه ( nexā bəna ) : نمیخواهد بگذارد .
نخا منه ( nexā mana ) : نمیخواهد نگذارد .

 

# محمدرضا فدایی ( مولوم )
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

1_جرتان قوز /Jərtanquz/ کله شق/خودخواه
ای ویل آکه وئیر جرتان قوزه
2_جیندر/Jinder/باغضب و با عصبانیت نگاه کردن
هر جا کو من وینه^ جیندر ژنه
3_ جیشور/ Jišur/ در پس اب اولین شور چیزی (رخت ) چیزی راشستن
چرکینه خلائون اول جیشوره اوی کو بشور بدز ای دس صاوون بژن
4_جلمبر/ Jələmbər/ پاره پاره ،مندرس، کهنه
ادم جلمبریه سروضع خوبی نداره^
5_ جیگیر/Jigir/ شیاف
خردنی سختی گته ای جیگیر بکر

#گردآورنده_زلیخا_صبا
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

سوکله(sukla):خروس

سوک(suk): خروس
#ماسال_فرنگیس_قلیزاده

😍کانال واجه واج تنها دیکشنری آنلاین تالشی

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-تَوَگیر(tavagir):تب
دار شدن

۲-تی گین(tigin): جایی
از بدن که درآن خاررفته
اما خاردرآن نیست و
جایش درد می کند

۳-تیما(timā):دوشاب
گیری ازشیره خرمالوی
وحشی یااربا(arbā):
خرمالوی وحشی

۴-تیویل( tivil):گِل مخلوط
با آب-گِل شل

۵-تک(tək):نوک،بالا
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- چم ویلک به (čem vilak be): از نظر افتادن، فراموش شدن،مورد توجه قرار نگرفتن
مترادف چم دره ویلکه (čem dəre vilake)= چمی کو ویلکه (čemiku vilake)= چم ویرن به
2- چم ویرن کرده (čem viran karde): کسی از چشم انداختن، فراموش کردن، توجه نکردن
3- تاخه (tāxa): چکه پخش شده آب که بسوی رهگذری پرتاب می شود.
مترادف چکه پکرده (čəka pekarde)
ماشونی تاخه (چکه) نه مه هیست آکرده
4- ا (e): عجب
5- آبرده (ābarde): تصاحب کردن
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

کرگ و کیجه و مورغونه
خرشه بازار
بازار مرغ و جوجه و تخم مرغ

گویش_ماسال_مریم_محسنی

😍کانال واجه واج تنها دیکشنری آنلاین تالشی

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

سوره مای (suramāy):
ماهی شور
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده

😍کانال واجه واج تنها دیکشنری آنلاین تالشی

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

اربا تیما / Arbātimā
از مراسم دوشاب پزی در تالش

#صبا

😍کانال واجه واج تنها دیکشنری آنلاین تالشی

#عضو_شوید:
@vajenameh_ta

ژه کری و کانکا ژنی

❤️گذشته ها را فراموش نکنیم

 

بیایید دوباره #زبان_تالشی را احیا کنیم

 


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال ۸۴

۱ - غراش ( qarāš ) : خرگوش .
۲ - روآس ( ruās ) : روباه .
۳ - کفتال ( kəftāl ) : کفتار .
۴ - گنز ( ganz ) : گوزن .
۵ - پرزه ( pərza ) : آهو .
۶ - خرس ( xərs ) : خرس .
۷ - خو ( xu ) : خوک .
۸ - ببر ( babər ) : ببر .
۹ - ورگ ( varg ) : گرگ .
۱۰ - پلنگ ( palang ) : پلنگ .
۱۱ - اسپه ( espa? ) : سگ .
۱۲ - شال ( šāl ) : شغال .
۱۳ - گا ( gā ) : گاو .
۱۴ - گامیش ( gāmiš ) : گاومیش .
۱۵ - اسب ( asb ? ) : اسب .
۱۶ - خر ( xar ) : خر .
۱۷ - قاطر ( qātər ) : قاطر .
۱۸ - گوسند ( gusand ) : گوسفند .
۱۹ - بز ( bəz ) : بز .
۲۰ - پوچو ( puču ) : گربه .


# محمدرضا فدایی ( مولوم )
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-تورک(tourk):قرقاول

۲-تورکَه کَرگ(tourkakarg):
قرقاول ماده
کَرگ(karg):مرغ
۳-تورکَه سوکلَه(tourka sokla):قرقاول نر
سوکلَه(sokla):خروس

۴-تورکَه کیجَه(tourka kija):
جوجه قرقاول
۵-کَفتِر(kafter):کبوتر،
کَفتَر
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

بره بری نر (bara bari ner)
گوسفند مراسم 'بره بری'
مراسم بردن وسایل شب عروسی از طرف خانواده داماد به خانواده عروس برای پذیرایی مهمانان، چند روز قبل از عروسی
گویش_ماسال_مریم_محسنی

@vajenameh_taleshi

1_ونج وا:vənjəvā/این ور آن ور کشیدن پشت سرهم
خردنی وئیر ونج وا مده
2یلوار یخه:yalvāryaxa/ خواهش ومنت کشی
شو وروز مردمی یلوار یخه استه دا چه کار رچ ابو
3_بی سبوت :bisubut/نا بهنجار بی ثبات
عجب ادم بی سبوتی استه
4:_اولوسو بولوسو :دوادرمون خانگی
سره گی مریضی داری اولوسو بولو سونه رچ آبه
5_الاله سری مونده : Alalasarimonda
کنایه از ناز پرورده
اه خردنی کار کرده نی الاله سری مونده یه
#گردآورنده_صبا
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱- سو وره سنگ ( Su vara səng ) : سنگ چشم گربه ، سنگ اوپال . سنگی قیمتی و آبدار و شکننده . سنگی که عوام آن را در یک پیمانه آب می ساییدند وآن آب را به چشمان خسته و کم نورشان می رساندند تا موثر در دیدشان باشد .

۲- نونه سنگ ( Nuna səng ) : سنگ صاف و پهنی که در آتشدان ( کیلاکا ) نصب میشود تا بر اثر تابش آتش گرم و داغ شود که در آنصورت یکطرف خمیر نان را به آن می چسبانند و روی دیگر خمیر در معرض آتش آتشدان قرار میگیرد و پس از دقایقی هر دو روی خمیر پخته و برشته شده و نان مورد نظر به دست می آید و نان بدست آمده هم به نونه سنگ معروف است .

۳ - مشته سنگ( Məšta səng ) : سنگ گردی که در مشت جا میگیرد که باآن موادی مثل گردو و سیر و سبزی و نمک ساییده میشود .

۴ - سوئه سنگ( Suaə səng ) : سنگ ساب . سنگی که با آن انواع آلات برنده مثل چاقو و داس و تبر و تیشه سوهان خورده و تیز میگردند .

۵ - آسمونه چرا ( Asmuna čərā ) : شهاب سنگ .


# گرد آورنده محمدرضا فدایی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

🌺با سلام خدمت همراهان کانال واجه واج
🌺گروه واژه نویسی واجه واج دعوت به همکاری میکند
برای افراد فعال تالش زبان در مناطق زیر :
رضوانشهر
پره سر
اسالم
هشتپر
لیسار
خطبه سرا
حویق
چوبر
لوندویل
آستارا
عنبران
نمین
کلور
هشتجین
خلخال

در صورت تمایل به مدیر کانال
اعلام بفرمایید🙏🌺🌺
https://t.me/vajenameh_taleshi

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

 

۱ - الاش ( alāš ) : راش .

۲ - اولس ( olas ) ممرز .

۳ - وزم ( vəzəm ) : نارون .

۴ - سغ ( səq ) : آزاد .

۵ - باسکم ( bāskam ) : افرا .

۶ - که ( kə ) : نمدار .

۷ - که کم ( kə kam ) : شیردار .

۸ - کوچی ( kuči ) : لرک .

۹ - آسوندار ( āsundār ) : انجیلی .

۱۰ - توسه ( tusa ) : توسکا .

۱۱ - ون ( van ) : زبان گنجشک .

۱۲ - للکی ( leleki ) : لیلیکی .

۱۳ - سردار ( sərdār ) : سرخدار .

۱۴ - سییا کوتی ( siyā kuti ) : زالزالک .

۱۵ - ماملی ( māməli ) : کامپوره .

۱۶ - نرات ( narāt ) : کاج .

۱۷ - خج ( xəj ) : گلابی وحشی .

۱۸ - اربا ( arbā ) : خرمالو .

۱۹ - خج ( xaj ) : خاس .

۲۰ - پلخت ( pəlaxt ) : گونه ای از افرا .

۲۱ - اشنه ( ašna ) : تبریزی .

۲۲ - مازو ( māzu ) : بلوط .

۲۳ - اور ( owr ) : گونه ای از بلوط .

۲۴ - کیش ( kiš ) : شمشاد .

۲۵ - فتر ( fətər ) : ازگیل .

۲۶ - ووز (wuz ) : گردو .

۲۷ - کرف ( kəraf ) : شب خسب .

۲۸ - انجیل ( anjil ) : انجیر .

۲۹ - انار ( anār ) : انار .

۳۰ - پرتخال ( partaxāl ) : پرتغال .

۳۱ - توو ( two ) : توت .

۳۲ - ارو ( aru ) : آلوچه .[خرو]

۳۳ - لمبو ( lembu ) : لیمو .

۳۴ - نارنج ( nārənj ) : نارنج .

۳۵ - اشتالو ( aštālu ) : شفتالو .


# گرد آورنده محمدرضا فدایی

#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- اسری (asari): پیش فروش
2- تمباکول (təmbākul): هل دادن به طرف جلو
3- قر و قلیه کرده (qər u qaliya karde): نابودکردن، تار و مار کردن، متلاشی کردن
مترادف قر کرده qər karde
4- پریشته (perište): تندتند و یکریز حرف زدن
مترادف لوئه ریسه lua rise، لوئه ریجه lua rije
5- ریه بر (riya bar): رد یاب
ریه (riya): رد پا
گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-لاس(Lās):صخره،سنگ بزرگ
چت(čət):سنگ بزرگ
چت(čət):شلتوک بی مغزونارس
۲-داله وون(dālavon):
پرستار بچه،نگهبان بچه

۳-دَبرآبر(dadər ābər):
ازهر طرف بریده شده

۴-چیچلی مَس(Čičli mas):
کسیکه به هرحرف بی ربطی
توجه می کند،دهن بین

۵- چیل(Čil):پوست گردو،
فندوق وپوست تخم پرندگان

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
توجه این واژه ها بعداز
ویرایش وانتشاردرکانال
واجه واج قابل استناد
است
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چند پست واژه

چخ و ناره čəx u nāraسر وصدای آدم تبدار و مریض
هنته مریضا چخ و ناره کریسته

چخیسته čəxisteسر وصدای زیر بار کار سنگین
سنگینه کاری ای کشته هنته چخیسته

تمکیسته tamakiste و لاک ژنده lāk žande بر اثر گرما
آفتاوی بنی کو تمکیسته لاک ژنی

تک tak یعنی پهلو

کنگ آبه kəng ābeکرخ شدن در اثر سرما
سردی مه کنگ آکردا

#گردآورنده_مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

گوشته کو و قیمه کش/ goştako
gaymakaş
وسایل قدیمی آشپزخانه

#زلیخا_صبا

@vajenameh_taleshi

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱- درونته ( darunte ) : کشیدن .
درونتشه ( daruntəša ) : کشید .
درونج ( darunj ) : بکش .


۲- پرونته ( pərunte ) : به بالا کشیدن .
پرونتشه ( pəruntəša ) : به بالا کشید .
پرونج ( pərunj ) بکش بالا .


۳- ویرونته ( virunte ) : به پایین کشیدن .
ویرونتشه ( viruntəša ) : به پایین کشید .
ویرونج ( virunj ) : بکش پایین .

۴- دفرسه ( dafarse ) : پرسیدن .
دفرسشه ( dafarsəša ) : پرسید .
دفرس ( dafars ) : بپرس .

۵- مسه ( mase ) : شنیدن .
مسشه ( masəša ) : شنید .
بمس ( bəmas ) : بشنو .

# محمدرضا فدایی ( مولوم )
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1-ویبسته (vibasta): تمام وقت,یکسره
درازه روزی ویبسته کار دریمه.
از روز درازه روز ویبسته نشام کار کرده دا ناهار کار کرم بدز ناهار د نشام.
د کار بلک به ویبسته کار کرده ایرا چتینه

2- ویسنییسته (visneyiste): کشیده شدن بر روی زمین، تلاش زیاد کردن
3- یندی نه دبه (yandi na dabe): کینه توزی کردن، پشت سر همدیگر حرف زدن
4- ناخبر (nā xabar): ناگهان،یهویی
5- تفاق دلکه (təfāq dalake):
پیش آمدن، اتفاق افتادن، پیشامد کردن
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_هشتبری_میانکوهی

۱-اومَم - نموَم- (omam -nomam) - امدم - نیامدم
۲-بشیم - نشیم - (bşim-nşim) - رفتم - نرفتم
۳-پِشه - پِنشه - (peşe-penşe) - بالا رفتن از چیزی - بالا نرفتن از چیزی
۴-بوَشتیم - نوَشتیم - (bvaştim-nvaştim) - پریدم - نپریدم
۵-ویگینیم -وینیگنیم - (viginim-vinignim) - افتادم -نیفتادم
۶-بتُشیمهِ - نتُشیمهِ- (btoşime-ntoşime) - تراشیدم - نتراشیدم
۷- بسوتیم - (bsotim) - سوختم
۸- بمََمیم - (bmamim) - گریه کردم
۹- یَقولی - (yağoli) - تنها
۱۰-بَمئَلوک - (bamyalok) - بغض

#گرداورنده_حمید_پورفتحی_مینکوه
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱- آسریسته ( āseriste ) : سرد شدن .
آسریسته ( āserista ) : سرد شد .
آسر ( āser ) : سرد شو .

۲- پزریسته ( pezeriste ) : پاره شدن .
پزریسته ( pezerista ) : پاره شد .
پزر ( pezer ) : پاره شو .

۳- آویشته ( āvište ) : پاک کردن .
آویشتشه ( āvištəša ) : پاک کرد .
آویس ( āvis ) : پاک کن .

۴- آدشته ( ādešte ) : دوختن .
آدشتشه ( ādeštəša ) : دوخت .
آدرز ( āderz ) : بدوز .


۵- وته ( vate ) : بافتن .
وتشه ( vatəša ) : بافت .
بوج ( bəvaj ) : بباف .


# محمدرضا فدایی ( مولوم )
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_هشتبری_میانکوهی

۱-اومَم - نموَم- (omam -nomam) - امدم - نیامدم
۲-بشیم - نشیم - (bşim-nşim) - رفتم - نرفتم
۳-پِشه - پِنشه - (peşe-penşe) - بالا رفتن از چیزی - بالا نرفتن از چیزی
۴-بوَشتیم - نوَشتیم - (bvaştim-nvaştim) - پریدم - نپریدم
۵-ویگینیم -وینیگنیم - (viginim-vinignim) - افتادم -نیفتادم
۶-بتُشیمهِ - نتُشیمهِ- (btoşime-ntoşime) - تراشیدم - نتراشیدم
۷- بسوتیم - (bsotim) - سوختم
۸- بمََمیم - (bmamim) - گریه کردم
۹- یَقولی - (yağoli) - تنها
۱۰-بَمئَلوک - (bamyalok) - بغض

#گرداورنده_حمید_پورفتحی_مینکوه
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱- آسریسته ( āseriste ) : سرد شدن .
آسریسته ( āserista ) : سرد شد .
آسر ( āser ) : سرد شو .

۲- پزریسته ( pezeriste ) : پاره شدن .
پزریسته ( pezerista ) : پاره شد .
پزر ( pezer ) : پاره شو .

۳- آویشته ( āvište ) : پاک کردن .
آویشتشه ( āvištəša ) : پاک کرد .
آویس ( āvis ) : پاک کن .

۴- آدشته ( ādešte ) : دوختن .
آدشتشه ( ādeštəša ) : دوخت .
آدرز ( āderz ) : بدوز .


۵- وته ( vate ) : بافتن .
وتشه ( vatəša ) : بافت .
بوج ( bəvaj ) : بباف .


# محمدرضا فدایی ( مولوم )
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-گِز^(gezə):جارو

۲-استکام( estəkām):
استکان
نالبَکی(nālbaki):نعلبکی

۳-تونگی(tungi):پارچ
آب
۴-بسک(bəsk):سیخ

۵-لِف(lef):لحاف

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده

و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

1-بَزم/bazam/به درد بخور / مفید
مثل : ناجه دارم چمه تالشی نویسی تالشی فرهنگی را بزَم بهر ه'
2- بُراق/ borãq/کنام گراز / جایی که خوک در آن زندگی
وَرو وَشَن دَ کردشه خو اِشتن بوراقی کو نبرشو
3-بَرنگا /Barəngă/آستانه , در
بری برنگاه کو پا مندا کَه دیله دی یسی
4- بَلَق/balaq/ نادان وکم عقل
بیچاره عقلی کو بلقه
5-بنجق/ bənjəq/ سر سلسله یک خاندان
از چه بنه بنجقی شناسم

#گردآورنده_زلیخا_صبا
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱- آگرده ( āgarde ) : برگشتن .
آگرده ( āgarda ) : برگشت .
آگرد ( āgard ) : برگرد .

۲- آلیشته ( ālište ) : لیسیدن .
آلیشتشه ( ālištəša ) : لیسید .
آلیس ( ālis ) : بلیس .

۳- پته ( pate ) : پختن .
پتشه ( patəša ) : پخت .
بپه ( bəppe ) : بپز .

۴- گته ( gete ) : گرفتن .
گتشه ( getəša ) : گرفت .
بیگر ( biger ) : بگیر .

۵- اشکوئه ( aəškuye ) : شکافتن .
اشکوشه ( aəškuša ) : شکافت .
بشکا ( bəškā ) : بشکاف .


# محمدرضافدایی ( مولوم )
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-چِمی سو(Čemiso):
نورچشم،سوی چشم،
روشنایی چشم
۲-چم بَه را(Čembarā):
چشم انتظار،چشم به راه

۳چم ویرَن(Čemviran):
از چشم برانداختن،
فراموش کردن،از نظر
افتادن،بی توجهی کردن

۴-چِمی اسکل(Čemiəskel):
خارچشم، کنایه از نفرت
داشتن ازکسی که این واژه
برای اوبکارمی برند
۵-چِمی اسرک(Čemiasrək
اشک چشم
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

شوندَه دونه(Šonda dona):
دانه آقطی
#تالشی_ماسال_فرنگیس_قلیزاده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

خندیل(Xəndil):
تمشک
#تالشی_ماسال_فرنگیس_قلیزاده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
ضمایر شخصی جدای تالشی جنوبی در حالت فاعلی
1- از (az): من
2- ته (tə) : تو
3- اه (a ): او
4-امه (ama): ما
5-شمه (šəma): شما
6-اون (aven): آنها
#توجه:همراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
سپاس از راهنمایی های جناب
#دکتر_بختیاری


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی_گویش شرق ماسال

۱- پداشته ( pedāšte ) : وزن کردن .
پداشتشه ( pedāštəša ) : وزن کرد .
پدار ( pedār ) : وزن کن .

۲- آهشته ( āhašte ) : گذاشتن .
آهشتشه ( āhaštəša ) : گذاشت .
آهرز ( āharz ) : بگذار .

۳ - آوینده ( āvinde ) : نشان دادن .
آویندشه ( āvindəša ) : نشان داد .
آوین ( āvin ) : نشان بده .

۴- آرنجنده ( āranjande ) : قطعه قطعه کردن .
آرنجندشه ( āranjandəša ) : قطعه قطعه کرد .
آرنجن ( āranjan ) قطعه قطعه کن .

۵- وشته ( vašte ) : پریدن .
وشته ( vašta ) : پرید .
بوز ( bəvaz ) : بپر .

# محمدرضا فدایی ( مولوم )
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-لَکوچکو(Lakočako):
شکسته ووارفته۰

۲-ماماجکل(Mama jəkəl):
نوعی پلو که با نیمه دانه
می پزندوبا گردوی سابیده
شده وادویه جات مخلوط
می کنند و می خورند

۳-لندرلَبا(Ləndərəlabā):
شلخته،بی توجه به سرو
وضع ولباس و زندگی

۴-لاپَدون(Lapa don):
تار عنکبوت

۵- لَکَندَه(Lakanda):
ناخوش احوال،مریض
و لاغر شدن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
ضمایر ملکی
1-چمه (čəmə)چمن (čəmən): مال من
2-اشته (əštə) اشتن (əštən): مال تو
3-چه، چه، چی (če,čə,čay): مال او
4- چمه (čama): مال ما
5-شمه (šəma): مال شما
6- چوون (čavun): مال آنها
# توجه:همراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید
سپاس از راهنمایی های جناب
#دکتر_بختیاری


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱ - ویداشته ( vidāšte ) : پرتاب کردن ، شلیک کردن .
ویداشتشه ( vidāštəša ) : شلیک کرد ، پرتاب کرد .
ویدار ( vidār) : پرتاب کن ، شلیک کن .

۲ - برنده ( barande ) : انداختن ، افکندن .
برندشه ( barandəša ) : انداخت ، افکند .
برن ( baran ) : بیانداز .


۳ - ویبرده ( vibarde ) : بلعیدن .
ویبردشه ( vibardəša ) : بلعید .
ویبر ( vibar ) : فرو بر ، ببلع .

۴ - ویرشته ( virašte ) : آویختن .
ویرشتشه ( viraštəša ) : آویخت .
ویرز ( viraz ) : بیاویز .

۵- ویر ورده ( virvarde ) : به یاد آوردن ، پایین آوردن .
ویر وردشه ( virvardəša ) : به یاد آورد ، پایین آورد .
ویر ور ( virvar ) : به یاد آر ، پایین بیار .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
ضمایر شخصی جدای تالشی جنوبی در حالت غیر فاعلی:
1- من، مه/ (mə ، mən): من
2- ته (tə): تو
3- اه (ay): او
4- امه (ama): ما
5- شمه (šəma): شما
6- اوون (avun): آن ها
# توجه: همراهان کانال واجه واج شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
با سپاس از رهنمودهای جناب دکتر بختیاری


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چند پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- د بندی درنی (də bəndi darani): دوبهم زنی
2- چووشتی کرده (čuvušty karde): لو دادن، زیر پا خالی کردن،
خبر چینی کردن
3- کم وینی (kam vini): حسادت
4- خون آبرمه (xun ābrame):خون گریه کردن
5- دیرینگه (diringa): خشک خشک
کلمه ای است که با کلمه خشک همراه شود معنای خشک خشک را می دهد.
خشک آبه هنته به دیرینگه
xəš āba hənta ba diringa
خشک خشک شد
#مریم_محسنی
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱ - آسنه ییسته ( āsnə iyiste ) : مماس شدن ، مالیده شدن به چیزی .

آسنه ییسته ( āsnə iyista ) : مماس شد ، تماس یافت .
آسنه (āsne ) : مماس شو .

۲ - ماله ( māle ) : مالیدن .
ماله شه ( mālə ša ) : مالید .
بمال (bəmāl ) : بمال .

۳ - ناله (nāle ) : نالیدن .
ناله شه ( nāləša ) : نالید .
بنال ( bənāl ) : بنال .

۴- کاره ( kāre ) : کاشتن .
کاره شه ( kārə ša ) : کاشت .
بکار ( bəkār ) : بکار .

۵- واره ( vāre ) : باریدن .
واره ( vāra ) : بارید
بوار ( bəvār ) : ببار .

# محمدرضا فدایی ( مولوم )

و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال۵۶
۱-قر^( čər):خسته،کوفته

۲-قیَر(čəyar):هجوم،

۳-شَلَم(šalam):شلغم

۴-شلَخت(šəlaxt):غاز

۵-زَدَه(zada)پوسیدگی،
لکه دارو ناجور
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

شلخت وشلخته وچِن
(Šəlaxt u šəlaxtavačen):
غازوجوجه هایش
#ماسال_فرنگیس_قلیزاده

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱ - پرمه ( pərme ) : روییدن .

پرمه ( pərma ) : رویید .
پرا ( pərā ) : بروی .

۲ - درمه ( darme ) : داخل شدن .

درمه ( darma ) : داخل شد .
درآ ( darā ) : داخل شو .

۳ - ژنده ( žande ) : زدن .

ژنده شه ( žandə ša ) : زد .
بژن ( bəžan ) : بزن .

۴- شه ( šə ) : رفتن .

شه ( ša ) : رفت .
بشه ( bəšə ) : برو .

۵ - وینده ( vinde ) : دیدن .

وینده شه ( vində ša ) : دید .
بیوین ( bivin ) : ببین .


# محمدرضا فدایی ( مولوم )

#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

فتره دار(Fətəra dār ufətər
درخت ازگیل ومیوه اش
#ماسال_فرنگیس_قلیزاده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-جوت(jot):کسی که
لکنت زبان دارد

۲-جَجیم(jajim):جاجیم

۳-تَجَر(tajar):ایوان

۴-اورو(oro):امروز
سبا(sabā):فردا
پَشرا(pašrā):پس فردا

۵-سوقون(soğon):سوهان

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#دکتر_فرزاد_بختیاری:

۱- هردنی (خوردنی)، واتنی (گفتنی)، ویندنی (دیدنی) و ... نه فارسی دستورون کو وان "صفت لیاقت".

۲- "صفت لیاقت" ی ساخت فارسی کو انته یه: مصدر+ ی (خوردن+ ی).

۳- فارسی ده - هته ی که ام روکی کو خیلی ویشتر و چاک تر زونه - مصدری نشونه " َ ن/ an " ه و اورونه تالشی کو مصدرون آخر ده ویشتر "ه/ e " مسم؛ بما راست امه که تالشی قدیمه شکل و اصیله شکلی کو مصدری نشونه " ِن/ en " یا " َن/ an " ه.

۴- ام گفی وینده بو مثلن "هردِه" کامیله شکل تالشی کو "هردِن" یا "هردَن" ه. البته تالشی کو ویشتر "هردِن" مسم و خلخالی تاتی کو "هردَن".

۵- بز "هردنی" یا "واتنی" ساخت بو: "هردن (مصدر) + ی (لیاقتی نشونه)" و "واتن (مصدر)+ ی (لیاقتی نشونه)" و ...

۶- تالشی کو ام "ی" که پسونده و لیاقتی نشونه، ای سر وختون "ین" به گوش آ. و ام "ین" شا "ی" قدیمه شکل به.

۷- بز "هردنی" و "هردنین" که هر د'ه صفتینه و "لیاقت و شایستگی" راسنن، درستینه و د'ه گله شکلینه ای گله کلیمه را.

هردنی یه: خوردنی است/ هردنی نی: خوردنی نیست (درست)
هردنینه: خوردنی است/ هردنین نی: خوردنی نیست (درست)

#دکتر_فرزاد_بختیاری


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱ - هرده ( harde ) : خوردن .

هردشه ( hardə ša ) : خورد .
بهر ( bəhar ) : بخور .

 

۲- پشه ( pəšə ) : بالا رفتن .

پشه ( pəša ) : بالا رفت .
پشن ( pəšən ) : بالا رو .

 

۳- خنته ( xənte ) : نوشیدن .

خنتشه ( xəntə ša ) : نوشید .
بخنج ( bəxənj ) : بنوش .


۴ - ورده ( varde ) : آوردن .

ورد شه ( vardə ša ) : آورد
بوئر ( buar ) : بیاور .


۵- خته ( xəte ) : خوابیدن .

خته ( xəta ) : خوابید .
بخس ( bəxəs ) : بخواب .


# محمدرضا فدایی ( مولوم )

#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#دکتر_فرزاد_بختیاری

با درود خدمت فرهیختگان گروه #واجه_واج

"ضمیر شخصی جدا"

- ضمایر شخصی جدا در تالشی جنوبی با توجه به ویژگی "حالت" در تالشی دو دسته اند:
الف) ضمیر شخصی جدا در حالت فاعلی
ب) ضمیر شخصی جدا در حالت غیرفاعلی

- اسم و جانشینش، یعنی ضمیر در حالت فاعلی فاقد نشانه مشخصی است. و بی نشانگی خود نشانه اسم و ضمیر در حالت فاعلی است.
مثال:
حسن شه. (حسن: اسم خاص مفرد در حالت فاعلی)
حسنوِن/ حسنمِن شینه. (حسنوِن/ حسنمِن: اسم خاص جمع در حالت فاعلی)
دار چکه. (دار: اسم عام مفرد در حالت فاعلی)
دارِن چکینه. (دارن: اسم عام جمع در حالت فاعلی)
از شیمه. (از: ضمیر شخصی جدای مفرد در حالت فاعلی)
اه اومه. (اه: ضمیر شخصی جدای مفرد در حالت فاعلی)
اون شینه. (اون: ضمیر شخصی جدای جمع در حالت فاعلی)

- اما اسم و ضمیر در حالت غیر فاعلی با نشانه ای همراه است. این نشانه در اسم و ضمیر مفرد "ی/ i" است و در اسم و ضمیر جمع با تغییر نشانه جمع ظاهر می شود (مصوت های نشانه های جمع را به u تبدیل می کند).
مثال:
حسنی واته. (حسنی: اسم خاص مفرد در حالت غیرفاعلی)
حسنوون/ حسنمون واته. (حسنوون/ حسنمون: اسم خاص جمع در حالت غیرفاعلی)
داری وش گته. (داری: اسم عام مفرد در حالت غیرفاعلی)
دارون وش گته. (دارون: اسم عام جمع در حالت غیرفاعلی)
من/ مه واته. (من/ مه: ضمیر شخصی جدای مفرد در حالت غیرفاعلی)
اه ی واته. (اه ی: ضمیر شخصی جدای مفرد در حالت غیرفاعلی)
اوون واته. (اوون: ضمیر شخصی جدای جمع در حالت غیرفاعلی)

- به توجه به آن چه گذشت، باید بگوییم ضمایر شخصی جدای تالشی جنوبی در حالت فاعلی عبارت از:
از/ az
ته/ tə
اه/ a

امه/ ama
شمه/ šəma
اون/ aven

- و ضمایر شخصی جدا در حالت غیرفاعلی عبارت اند از:
من(مه)/ mən (mə)
ته/ tə
اه ی/ ay

امه/ ama
شمه/ šma
اوون/ avun

- ضمایر شخصی جدا در حالت غیرفاعلی هم نقش نهاد می گیرند و هم نقش های مفعول و متمم.
مثال:
من/ مه هرده. (من/ مه: ضمیر و نهاد)
من/ مه ویند'شه. (من/ مه: ضمیر و مفعول)
مه نه واتشه. (مه: ضمیر و مثمم)

- ضمایری به شکل "مه را، ته را ..." و "مه نه، ته نه ..." در حقیقت زیر مجموعه حالت غیرفاعلی - متممی اند که با توجه به حرف اضافه ای که همراه آن هاست در فارسی آن ها را ضمیر در حالت "برایی"، "به ای/ بایی" و ... می نامند.
مثال:
مه را: برای من (ضمیر شخصی جدای غیرفاعلی/ متممی - برایی)
مه را: به من (ضمیر شخصی جدای غیرفاعلی/ متممی - به ای)
مه نه: به من (ضمیر شخصی جدای غیرفاعلی/ متممی - به ای)
مه نه: با من (ضمیر شخصی جدای غیرفاعلی/ متممی - بایی)
#دکتر_فرزاد_بختیاری


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_هشتبری_میانکوهی
1-اَز - (az) - من
2- تّ - (ť) - تو
3- چَوَنی - (çavani) - از این یکی ( شخص)
4-چموَنی - (çmvani) - از اون یکی (شخص)
5-چَوَردَ - (çavarda) - از اون ور
6- چموَردا- (çmvarda) - از این ور
7- جیَپهِ - (jiape) - از بالا به پایین رفتن
8-پیَوی - (pyavi) - از پایین به بالا امدن
9-گئپِ - (gype) - بالا
10-گئوی- (gyvi) -پایین

#گرداورنده_حمید_پورفتحی_مینکوه
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چیری( Čiri):ظرف مسی
که برای آوردن آب و
دوشیدن شیرازگاو
استفاده می شود
#گویش_ماسال_قلیزاده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

وَرزا(varzā):گاونر

 


#ماسال_فرنگیس_قلیزاده
#کانال_واجه_واج

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱- اومه ( ome ) : آمدن .
اومه ( oma ) : آمد .
بری ( beri ) بیا .

۲- برشه ( barše ) : بیرون رفتن .
برشه ( barša ) : بیرون رفت .
برشن ( baršən ) : بیرون رو .

۳- کرده ( karde ) : کردن .
کردشه ( kardə ša ) : کرد .
بکر ( bəkar ) : بکن .

۴- ایشته ( eište ) : ایستادن .
ایشته ( eišta ) : ایستاد .
بیز ( biz ) : بایست .

۵- پرده ( pərde ) : راه رفتن .
پرده ( pərda ) : راه رفت .
بپر ( bəpər ) : راه برو .

# محمدرضا فدایی ( مولوم)
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-آوشکَن(āvəš kan):به هم
بزن،به هم بریز
آوشکَندِه(āvəš kande):به
هم زدن،به هم ریختن

۲-آووآش(āvoāš):رزق
وروزی،آب و غذا

۳-ام وَراَوَر(əmvar avar):
این طرف وآن طرف، این
سو و آن سو

۴-اشکل(əškəl):سنجاب،
موش درختی

۵-اژدقا(aždəğā):اژدها

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
توجه:ای واژه ها بعداز
ویرایش درکانال واجه واج
قابل استناد است
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱ - کشته ( kəšte ) : کشتن .
کشتشه ( kəštə ša ) : کشت .
بکش ( bəkəš ) : بکش .


۲ - نشته ( nəšte ) : نشستن .
نشته ( nəšta ) : نشست .
بنش ( bənəš ) : بنشین .


۳ - کنده ( kande ) : کندن .
کند شه ( kandə ša ) : کند .
بکن ( bəkan ) : بکن .


۴- ینده ( yande ) : فرستادن .
یند شه ( yandə ša) : فرستاد .
بیین ( biyan ) : بفرست .


۵- برمه ( bərame ) : گریه کردن .
برمه ( bərama ) : گریست .
ببرم ( bəbram ) : گریه کن .

#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-خیکاره(xəykāre):
ماهی تابه

۲-پاتیل(pātil):دیگ

۳-دساگیر(dasāgir):
بشقاب
داوری(dāvri):دیس
نیمچه(nimča):
پیشدستی
۴-کچه(kača):قاشق
کترا(katrā)کفگیر

۵-قَدره(čadra): کاسه چینی
یا گلی ۰۰۰۰

#گردآورنده _فرنگیس_قلیزاده
توجه:این واژه ها بعد از
ویرایش در کانال واجه
واج قابل استناد است
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

در زبان تالشی شونه چهارکاربرد دارد
۱-شونه =کسی که با گوسفندان به دشت و صحرا میرود
۲-شونه = سرَه شونه ،برسی که برای شانه کردن سر استفاده میشود

۳-شونه =پشمه شونه ،دستکاه حلاجی پشم

۴-شونه = دوشی سر ،روی کتف ها

#احمدی


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-اَرَدَه(arada): ارابه
اَرَدَه چی(aradači):
ارابه چی

۲-ان سَراَسر(ənsar asar):
خاتمه دادن،تمام

۳-آورو داری(āvroudāri):
حفظ کردن آبرو،آبروداری

۴-آودونی(āvdoni):آبادانی،
آباد کردن باغ وعلف های
هرزرا کندن
۵-آوتاوه لگن(āvtāva lagan):
آفتابه ولگن،وسیله ای برای
شستن دست و صورت

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
توجه:این واژه ها بعداز
ویرایش درکانال واجه واج
قابل استناد است
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱- چشه ( čaše ) : چشیدن .
چششه ( čašəša ) : چشید .
بچش ( bəčaš ) : به چش .

 

۲- دبسته ( dabaste ) : بستن .
دبستشه ( dabastəša ) : بست .
دبند ( dabənd ) : ببند .


۳- جیبسته ( jibaste ) : آویختن .
جیبستشه ( jibastəša ) : آویخت .
جیبند ( jibend ) : بیاویز .


۴- تیلله ( tille ) : دویدن .
تیلله ( tilla ) : دوید .
بتیل ( bətil ) : بدو .


۵- چرده ( čarde ) : چریدن .
چرده ( čarda ) : چرید .
بچر ( bəčar ) : بچر .


# محمدرضا فدایی ( مولوم )
#توجه:دوستان وهمراهان کانال واجه واج
شما میتوانید نظراتتان را در خصوص واژه های منتشر شده با ما در میان بگذارید.
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چند پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-بَربِندون(bar bendon):
غیرقابل عبور،به علت
طوفان، برف وسیلاب که
نمی شودبیرون آمدو عبور
ومرور کرد
۲-بری بن ژندِه(bəribən žande):
مخفی کاری کردن ،خود
رافقیرو بیچاره نشان دادن

۳-بلبلَه خاو(bəlbəla xāv):
خواب بلبلی،کم خوابی ،
خواب وبیداری
۴-پَرَ دورآدوهِ(para dour ādoe):
خودرابه کنار کشیدن،دوری
کردن از بعضی مسایل
۵-پا خله کردهِ(pāxla karde):
لگد کوب کردن، پایمال
کردن
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱ - آکر ( ākar ) : باز کن . بکر ( bəkar ) : بکن . پکر ( pekar ) : بپاش . جیکر ( jikar ) : پهن کن . دکر ( dakar ) : بپوش . ویکر ( vikar ) : بریز .

۲ - بکر آکر ( bkar ākar ) : باز و بست . پکر آکر ( pekar ākar ) : ریخت و پاش .

جیکر آکر ( jikar ākar ) : جمع و جور . دکر آکر ( dakar ākar ) : برد و باخت .

ویکر آکر ( vikar ākar ) : سوخت و ساز .

۳ - آپر ( āpər ) : باز رو .

بپر ( bəpər ) : برو . پپر ( pepər ) : بالا رو . جیپر ( jipər ) : وارسی کن .

دپر ( dapər ) : از رویش برو . ویپر ( vipər ) : پایین رو .

۴ - بپر آپر ( bəpər āpər ) : رفت و آمد . پپر آپر ( pepər āpər ) : بالا و پایین

کردن . جیپر آپر ( jipər āpər ) : زیرو رو کردن . دپر آپر ( dapər āpər ) : باز از

‏ رویش رفتن . ویپر آپر ( vipər āpər ) : پایین و بالا رفتن .

۵ - آگر ( āger ) : روشن کن . بیگر ( biger ) : بگیر . پیگر ( piger ) : بردار .

جیگر ( jiger ) : بکش . دگر ( dager ) : بپیچ . ویگر ( viger ) : از بالا بگیر .

۶ - بیگر آگر ( biger āger ) : گیر و دار . پیگر آگر ( piger āger ) : بگذار و بر دار .

جیگر آگر ( jiger āger ) : کش و قوس . دگر آگر ( dager āger ) : پیچ و باز .

ویگر آگر ( viger āger ) : کشدار .

۷ - آپش ( āpəš ) : بزن . بپش ( bəpəš ) : بپیچ .

پبش ( pebəš ) : از رو بپیچ . جیپش ( jipəš ) : از زیر بزن .

دپش ( dapəš ) : بکوب . ویپش ( vipəš ) : به ‏پایین بزن . ‌

۸ - بپش آپش ( bəpəš āpəš ) : بپیچ بزن .

‏پبش آپش( pebəš āpəš ) : از رو بپیچ و بزن .

جیپش آپش ( jipəš āpəš ) : از زیر و رو بپیچ و بزن .

دپش آپش ( dapəš āpəš ) : بکوب و بزن .

ویپش آپش ( vipəš āpəš ) : به زیر بکش و بزن .

۹ - آرونج ( ārunj ) : از بالا بکش . برونج ( barunj ) بیرون آور .

پرونج ( perunj ) : بکش بالا . جیرونج ( jirunj ) : از زیر بکش .

درونج ( darunj ) : بکش . ویرونج ( virunj ) : به زیر بکش .

۱۰ - برونج آرونج ( barunj ārunj ) : بیرون آر و بالا ببر .

پرونج آرونج ( perunj ārunj ) : از بالا بکش و ببر بالا .

جیرونج آرونج ( jirunj ārunj ) : از زیر بکش و بالا ببر .

درونج آرونج ( darunj ārunj ) : بکش به بالا .

ویرونج آرونج ( virunj ārunj ) : به زیر بکش بده بالا .

توضیح : دوستان و یاران و هموندان کانال واجه واج لطفا نظر اصلاحی و انتقادی و پیشنهادیتان را در باره ی هریک از واژگان و ترکیبات فوق و معنا و مفهوم آنها و نیز سایر واژه ها و ترکیباتی چون آکش و آروف وآژن و آرون و آشون و آخون و سایر به اشتراک بگذارید ممنون از همکاریها و دغدغه هایتان .
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- داوره (dāvra): دوره، اطراف
2- رک اومه (rək ume): بدبین شدن، دلخور شدن
3- خون و خطا کرده (xun u xatā karde): جار و جنجال به پا کردن
4- دیمه نوئه (dima nue): ترک کردن،کنارگذاشتن
5- دینج (ding): آرام، سازش کار
متضادش نادینج
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

یَندی( yandi):باهم،متحد

۲-یَباش(yabāš):یواش،
آرام،آهسته

۳-زونی(zoni):می دانی
نِزونوم(nezonom):
نمی دانم

۴-نِزونوستِه(nezonoste):
ندانستن

۵-نِزونون(nezonon):
نمی دانند
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چند واژه از #تالشی_شمالی در مورد اصطلاحات مکانی در میان آنان.

رافاند răfănd: پرتگاه
رِجل rəjel: شیب منتهی به پرتگاه(شاید معادل تحت‌الفظی هم بتوان برای آن یافت).
بند band: مرتفع‌ترین قسمت زمین هر خانوار دامدار یا گروه اجتماعی در اشکوب‌های ارتفاعی
شَم: šam: همواری منتهی به رودخانه در زمین یک خانوار دامدار
ارگَنَه argana: مفهومی مجازی برای بلندترین قسمت سرزمینی هر تیره
هِموی həmoy: ملک هموار زمین یک خانوار
پِشتَه pešta: زمین وسیع همواری در بالادست یک شیب تند
دول dul: گودی شکل گرفته در شیب
چُل čol: چاله و گودی واقع در قطعه زمین‌هایی که معمولا از دو تا سه جبهه به شیب تندی منتهی شود.
ژی/ ژی‌یَه ži/žiya: کمرکش کوه، برآمدگی شکل گرفته در شیب کوه
دی‌وُ divo: قطعه زمین‌های با شیب زیاد
دی‌وُ پَر divo par: زمین‌های با سطح صاف اما شیب‌دار
تَختَه پَره taxta para: زمینهای شیبدارِ با سطح صافی که حالت لته‌ها یا تخته‌های الواری را به ذهن متصور سازد.
دَه da: دره در تالشی این منطقه با حذف "ر" دَه تلفظ می‌شود.
پِمَن‌گُ pemango: جایی که احشام قبل از ورود به سرای خود برای خواب شبانه منتظر دامدار می‌مانند تا آنها را به طویله ببرد و در صورتی که نیاز به بردن آنها به طویله نباشد در همانجا می‌خوابند.
حَیِم hayem : زمین مشرف به آفتاب
نِسُ neso: زمینی که رو به آفتاب نباشد.
نُکَف nokaf: جایی که در دیدرس نباشد.
نُغَه noga: قطعه زمینی گود در دامنه دو کوه مرتفع در دو سوی آن
کِر یا کِرَند: قطعه زمین‌های کم‌آب شیبداری که دچار نشست می‌شوند. همچنین از لحاظ پوشش گیاهی فقیر هستند.
هَمپُر hampor: به هر نوع باغ یا باغچه‌ای چه با هدف کاشت درخت یا قرق برای گوساله‌ها گفته می‌شود.
وی‌شَه viša: به معنای جنگل در وجه‌تسمیه‌های مرکب بسیار بکار می‌رود. مثلا لَپَکَه ویشه
اُجی oji: در مفهوم چراگاه‌های پائیزه و زمستانی به‌کار میرود که جنگلی می‌باشند.
نیمَه روحون nima rühun: به مناطق میانبندی که حد واسط چراگاه‌های تابستانی و زمستانی باشد، گفته می‌شود.
گِیَه gəya: به ارتفاعات غیر مشجر(بدون درختی) گفته می‌شود که به‌عنوان چراگاه‌های تابستانی استفاده می‌شود.
تین tin: قسمت مرتفع و نوک تیز قله/ اصطلاح کوت( kut ) هم برای این منظور به کار می‌رود.
گیلون gilun: به نواحی ساحلی(از پای‌کوه تا نوار ساحلی) که توسط نیمه کوچ‌نشینان و یکجانشینان استفاده می‌شود، گیلون گفته می‌شود.

مکان جمع‌آوری: هره‌دشت لیسار
✍️ اسماعیل آقاجانی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱ - روفه ( rufa ) : رسوب گل و لای .

« رواره کنارون و بجارون روفه سیلاوی کاره »

علت رسوب گل و لای در کناره های رودهاو مزارع سیلاب بوده است .

۲ - زیزه ( ziza ) : زخم .

« کاری چه جانی زیزه آکرده » کار بدنش را زخمی کرده است .

۳ - سوئه ( sue ) : ساییدن ، تیز کردن .

« اشته دازی بسا » داست را تیز کن .« دازی سوره ؟ » داس را تیز کردی ؟ .

۴ - اوی ( avi ) : گم .

اوی آکرده ( avi ākarde ) : گم کردن . « خردنم اوی آکرده » فرزندم را گم کردم .

۵ - سوج کرده ( suj karde ) : سوزش کردن .

« چمه جان سوج کره » بدنم می سوزد .

« عرق آدمی جانی سوج وره » عرق بدن آدمی را به سوزش می آورد .

۶ - اخیال ( axyāl ) : خال دار . تالشها به اسبی که پاره ای از یالش سفید باشد اخیال میگویند .

« اشتن اخیاله اسبی دنشتا » سوار بر اسب خالدارش شده بود .

۷ - سیفا آبه ( sifā ābe ) : جدا شدن .

اون یندی کو سیفا آبینه ( aven yandiku sifā ābina ) : آنها از همدیگر جدا شدند /

آنها از همدیگر طلاق گرفتند .

۸ - سیفایی ( sifāey ) : جدایی .

« گوشت و منگه سیفایی ندارن » گوشت و ناخن جدایی ندارند .

۹ - سیفا آکرده ( sifā ākarde ) : جدا کردن .

« از اوون سیفا آکردمه نه که نه یندی کشینی » من آنها را جدا کردم و گرنه همدیگر را میکشتند .

۱۰ - مینه مجی ( mina məji ) : میانه روی ، میانجی .

« ده نفر دوا که گرن بی مینه مجی کرده » در دعوای دوکس باید میانجی شد .

۱۱ - ساته ( sāte ) : ساختن .

ساتمه ( sātəma ) ساختم . ساته بو ( sāta bu ) : ساخته میشود .

بساز آساز ( bəsāz āsāz ) : ساخت و ساز .

۱۲ - سندییه ( səndiye ) : کندن و ساییدن بر اثر عبور و مرور زیاد .

« کینه برده را چه دده که سفته سندیشه »

برای بدست آوردن دختر ایوان خانه ی پدرش را سایید و کند .

۱۳ - سوته ( sute ) : سوزاندن .

سوتمه ( sutəma) : سوزاندم . بوسون ( busun ) : بسوزان .

« چه باغی بوسون » باغش را بسوزان .

۱۴ - سییه ( siye ) : سوختن .

سیستیمه ( sistima ) : سوختم .

« چمه دیلی سوتشه » دلم را سوزاند / دلم را آتش زد .

۱۵ - شه ( še ) : رفتن .

بشه ( bəšə ) : برو . بری ( beri ) : بیا . شیمه ( šima ) : رفتم .

شه اومه ( še ome ) : رفت و آمد . بشه ( bəša) : بروید . شو( šu ) : میرود .

« آدم بی شه اومه بداره » آدم باید رفت و آمد داشته باشد .


۱۶- شاته ( šāte ) : توانستن .

شا ( šā ) : میتواند . نشا ( nešā ) : نمیتواند . بشا ( bəšā ) : بتواند .

« چاک بو اگر بشای بوای و بینیویسی » خوب میشود اگر بتوانی بگویی و بنویسی .

۱۷ - شوشته ( šušte ) شستن .

بوشور ( bušur ) : بشوی . مشور ( mašur ) : نشوی .

بوشور آشور ( bušur āšur ) : شستشو .

« اه اورو بوشور آشور درییه » او امروز در حال شستشوست .

۱۸ - شونده ( šunde ) : پاشاندن ، افشاندن .

ژه شونی ( ža šuni ) : جو افشانی . ژه بوشون ( ža bušun ) : جو را بیفشان .

« ژه بی تومه کیله کو شونده » جو را باید در خزانه پاشاند .

۱۹ - آراساونده ( ārās āvənde ) : رسانیدن .

آراساون / آراسن ( ārāsāvən /ārāsən ) برسان . آرس ( āras ) : برس .

آرس ویرس ( ārās viras ) : رسیدگی .

۲۰ - درونته ( darunte ) : کشیدن .

درونج آرونج ( darunj ārunj ) : کش و قوس .

# محمدرضا فدایی ( مولوم )

و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

دَخس دَخسَه مزا
:(daxəs daxəsa məzā):قایم باشک بازی
#گویش_ماسال_فرنگیس_قلیزاده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- مزاغه نداره (məzāqa nedāre): عیب ندارد،ایراد ندارد.
2- خون خونه دبه (xun xune dabe): در حد کشتار و خونریزی دعوا کردن
3- دگنج (dagənj): خمیازه کشیدن با سر و صدا
4. پش و وریت (pəš u vərit): کج و معوج، چپ اندر قیچی
5- سره (səre): یک ریز نالیدن،زیاده گویی
#گردآورنده_مریم _محسنی


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_هشتبری_میانکوه

1-ام روج خَیلی چُوکَ روجه -(am toj xaili çoca roje) - امروز خیلی روز خوبیه

2-هَشی بَرشَ پُیزّ قَشَنگَ بو کُ بَمَ - (haşi barşa poyz ğaşanga bo ko bama ) -افتاب در اومده بوی زیبای پاییز میاد

3-پیچع اُتَشکُ بَسوتی- (pič otaşco basoti)


#گرداورنده_حمید_پورفتحی_مینکوه
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#علی_خوش_گفتار:

چَرَه = دستگاه پشم ریسی سنتی تالش
کَپون = دستگاه حلاجی سنتی پشم و پنبه
شونه = دستگاه حلاجی سنتی بسته بندی پشم برای چره

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-نِشا(nešā):نمی تواند
نِشاتشَه(nešātəša):
نتوانست

۲-نِشاستِه(nešāste):
نتوانستن
نِشتمَه(neštəma):
نتوانستم

۳-شَه(ša):رفت
نِشِه(nəšə):نرفتن
نِشَه(nəša)نَرفت
نِشیمَه(nəšima):نرفتم

۴-نش^(nəše):می نشیند
نشتِه(nəšta):نشستن

۵-نشتَه(nəšta):نشسته،
نشسته است
نشتینَه(nəština):
نشستند
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱ - چمایی ( čəmāyi ) : به چشم زدن .

۲ چمه پشت ( čəma pəšt ) : طعنه .

۳ - چم نما ( čəm nəmā ) : چشم نواز .

۴ - چم چمی ( čəm čəmi ) : چشم هم چشمی .

۵ - چمه تی ( čəma ti ) : خار چشم .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱ - لیزگیسته / لیز گییه ( liz giste/ liz giye ) : سر خوردن .

۲ - جیلزگی / لیزگی ( jilizgi / lizgi) : سری . لیزگ ( lizg ) : سر .

۳ - آشست ( āšast ) : نام یکی از ییلاقهای ماسال .

نامواژه ای کهن که نیاز به تفکر وتحقیق دارد .

۴ - وردکر ( vardakar ) : به پهلو بایست .

« وردکره مزا » از بازیهای بومی که باید به پهلو ایستاد تا توپ پرتاب شده ی حریف شانس کمتری به اصابت بر بدن حریف مقابل داشته باشد .

۵ - وروره ( vərvəra ) : زنبیل بزرگی که برگ سبز چای با آن به کارخانه حمل میشود .

# محمدرضا فدایی ( مولوم )
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- نا برا (nā bərā): برادر نا تنی
2- جغیر از (jə qayr az): به جز
3- غنتر جوئه (qantar jue): آدامس جویدن. اصطلاحی است برای کسی که حرفش مقبول نباشد. در جواب حرفش گفته می شود ته بشه غنتر بجا.
4- سا شه (sā še ): به فکر و خیال فرو رفتن
5- آده آگیر (āda āgir) : بده بستان
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-مَبو(mabo):نباشد
مَبی(mabi):نباشی

۲-مبه^(mabe):نباش
مَبَه(maba):نباشید

۳-مَبَر(mabər):نَبر
مَبَرَه(mabəra):نَبرید

۴-مَپر(mapər):راه نرو
مَپرَه(mapəra):راه نروید
بپرَه(bəpəra):راه بروید

۵-شمَه(šəma):شما
شمَه شن^(šəma šən):
مال شما

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال


۱ - آلکییه ( ālakiye ) : همراه شدن .

آلک ( ālak ) : همراه شو . آلکه مال ( ālaka māl ) : مالی که همراه شده است .

۲ - آوازنییه / آوازنده ( āvāzənye / āvāzənde) : جدا کردن .

آوازن ( āvāzən ) : جدا کن .

۳ - جنگل دلک ( jangal dalak ) : سر به بیابان نهادن ، دیوانه شدن .

ده کرا جنگل دلک بوم ( də kərā jangal dalak bum ) : دیگر دارم دیوانه میشوم .

۴ - جنگله مش ( jangale məš ) : زنبور عسل وحشی ، زنبور عسلی که در جنگل و لای درختان شهد بریزد .

۵ - جنگل نش ( jangal nəš ) : جنگل نشین .

# محمدرضا فدایی ( مولوم)
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- تترپ توتروپ (tətrap tutrup): سر و صدای زیاد و بلند
تترپ توتروپ کرده ( tətrap tutrup karde): بزن بهادر بازی در آوردن، با ایجاد سر و صدا خودی نشان دادن
2- سس (sas): صدا
3- سس سلم (sasə salam):
سر و صدا
4- سسلم (sasalam): سر و صدا
5- ستا (sətā): صدا
6- مسه (mase): شنیدن
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_هشتبری_میانکوهی
1-اَز - (az) - من
2- تّ - (ť) - تو
3- چَوَنی - (çavani) - از این یکی ( شخص)
4-چموَنی - (çmvani) - از اون یکی (شخص)
5-چَوَردَ - (çavarda) - از اون ور
6- چموَردا- (çmvarda) - از این ور
7- جیَپهِ - (jiape) - از بالا به پایین رفتن
8-پیَوی - (pyavi) - از پایین به بالا امدن
9-گئپِ - (gype) - بالا
10-گئوی- (gyvi) -پایین

#گرداورنده_حمید_پورفتحی_مینکوه
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱ - منده ( mande ) : ماندن .

بومون ( bumun ) : بمان . ممون
( mamun ) : نمان .

منده (manda ) : ماند .

۲ - مونو سته ( munuste ) : مانند بودن ، شبیه شدن .
مونوستشه ( munustəša ) : مانند شد .
کی مونو ؟ (? ki munu ) : شبیه کیست ؟ چه مونو ؟ (? čə munu ) : شبیه چیست ؟

« اشتن دده ننه مونو » به پدر مادرش رفته است .

۳ - رخیسته / رخییه (raxiste/ raxiye ) : آزاد شدن ، رها شدن .

« هزار زوری نه چوون دسی کو رخیستیمه » به هزار مکافات از دستشان رها شدم .

رخیستیمه ( raxistima ) : رها شدم / آزاد شدم .

رخیسته ( raxista ) : آزاد شد . برخ ( bərax ) : آزاد شو .

 

۴ - رمییه / رمیسته ( ramiye / ramiste ) : رم کردن .

الخییه دسته رمیسته ( elxiya dasta ramista ) : گله ی اسبها رم کرد .

الخی ( elxi ) : گله ی اسب . رمیسته ( ramista ) : رم کرد .

درم ( daram ) : رم کن .

 

۵ - ریسیسته ( risiste ) : لاغر شدن ، نحیف شدن .

ریسیسته ( risista ) : لاغر شد.
ریسی ( risi ) : لاغر شو .

« اه ده کاری نه ریسیسته به » او دیگر با کار لاغر شده است .

# محمدرضافدایی ( مولوم )

و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۲-شوشتِه(šošte):شست
وشودادن
شورَه(šora):می شویید
شوری(šori):می شویی

۳-ساتِه(sāte):ساختن
سازن(sažən)می سازند

۴-شوتو(šoto):ازحال رفتن،
از گرسنگی غش کردن

۵-شوم(šom):شخم زدن
شوم(šom)می روم

#گردآورنده_فرنگیس_قلی زاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چند پست واژه

🌺با ما گذر کنید از
مرزهای زبان و زمان ❤️

 


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
ویر (vir): یاد
وئرده،ورده یعنی آوردن
اومه یعنی آمدن
آشه و برشه و برکرده یعنی بیرون شدن که با ویر بصورت فعل مرکب درآمده اند و معنی از یاد رفتن و فراموش شدن و فراموش کردن پیدا کرده اند.
1- ویر وئرده (vir vuarde):ویر ورده (vir varde): یاد آوردن، یادآوری کردن
مه ویر وردشه (mə vir vardəša): یادم آورد،یادآوریم کرد
2-ویر اومه (vir ume): یاد آمدن
ویرم اومه (virəm uma): یادم آمد
3- ویر آشه (vir āše): ویر برشه (vir barše): فراموش شدن
ای ویر آشه،ای ویر برشه
ay vir āša, ay vir barša
فرموشش شد
4- ویر برکرده (vir barkarde): فراموش کردن
ویرم برکرده (virəm barkarda): فراموش کردم
و اما ویرورده در شماره5 فعل ساده و یک مصدر است و معنی دیگری هم دارد.
5- ویرورده (virvarde): راضی کردن، قانع کردن[پایین آوردن]
زوری نه ای ویروردمه
zuri na ay virvardəma
بزور راضی اش کردم.
#گردآورنده_مریم_محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-آکَر(ākar):بازکن
آکرده(ākardə):بازکردن،
گشودن
آکردشونه(ākardəšoma):
باز کردند
آکره( ākara): بازکنید
۲-آفکن(āfkan):ریسه کن
ردیف کن
آفکندِه(āfkande):ردیف
کردن،ردیف کردن مهره و
تسبح در یک نخ
۳-آسیاون(āsiyāvən):
خسته کن
آسیاوندِه( āsiyāvənde):
خسته کردن
۴-آسیستَه(āsista):خسته
شد
آسیستِه(āsiste):خسته
شدن
۵-آسیاو(āsiyāv): آسیاب
آسیاوون(āsiyāvoon):
آسیابان
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- پیگر آگر کرده (piger āger karde): خاکسپاری و تدفین [جایجایی وتکمل کار را گویند]
2- گله آدیی (gəla ādayei):
بحث کردن
3- خردن آرن به (xərdan āran be): سقط جنین کردن مترادف خردن آرنده (xərdan ārande)
4- کته برن به (kəta baran be): سقط جنین کردن عمدتا برای حیوانات بکار می رود.
5- دویر آویر کرده (davyar āvyar karde): رفت و آمد کردن،آمد و شد
6- ولا آکرده (vəlā ākarde): پخش کردن
7- ولا آبه (vəlă ābe): پخش شدن
8- گارش کرده (gārəš karde): آروق زدن
9- اوئه کرده (ua karde): عق زدن
10- خشکه مجه کرده (xəška məje karde): آهسته راه رفتن،احتیاط کردن
11- جیوز آدوئه (jivaz ādue):
در رفتن
12- نه آچکه (na āčake): پریدن چیزی در گلو
13- آپرچینا کرده (āparčina karde): بریدن و جمع کردن خار و خاشاک باغ
14- آچرده (āčarde): چریدن نوک گیاهان توسط حیوانات و یا بعضی از آدما هم عادت دارند از کنار گیاهی رد می شوند آنرا با دست می چینند.
15- گلف سنگین لوئه کرده (gəlafə sangin lua karde): شمرده حرف زدن،
#گردآورنده_مریم_محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️

 


برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

اگر زبان #تالشی را دوست دارید

 


😍مهمان ما باشید❤️

 


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال


۱ - ددارو بیدار ( Dadāru bidār ) : بی حساب و کتاب .

۲ - دومن ( Duman ) : جنگل . « به بشم دومن » بیا برویم جنگل .

۳ - دومنه ( Dumna ) : دامن .

۴ - دو ( Dav) : رسم .

« یاکو انته دو به » در اینجا اینطور رسم شده است .

دو ( Dav ) : دو از مصدر دویدن . « دو آلکه » دوید .

۵ - زما سره ( Zəmā sara ) : اقوام و آشنایان داماد در مراسم عروسی .

۶ - گشه سره ( Geša sara ) : اقوام و آشنایان عروس در مراسم عروسی .

۷ - دپاخته ( Dapāxte ) : مصدر باختن .

« مگه دپاخته مه ؟ » مگر باخته ام ؟ . « اشته پولی مدپازی » پولت را نبازی .

۸ - دویرده ( Davyarde ) : عبور کردن .

« اه سنگسونی کو دویرده نبو » از آن سنگلاخ نمیتوان عبور کرد .

پویرده (Pevyarda ) : به سمت بالا رفت .

ویویرده ( Vivyarda ) : به سمت پایین رفت .

۹ - دویر آویر ( Davyar Āvyar ) : عبور مرور .

@vajenameh_taleshi

۱۰ - دبند آبند ( Dabend Ābend ) : بند و بست .

« اشتن دبند آبندی زونو » بند و بستش را میداند . آگاه است .

۱۱ - دروف آروف ( Daruf Āruf ) : روفت و روب .

« دروف آروف درییه » مشغول روفت و روب است .

۱۲ - دپش آپش ( Dapəš Āpəš ) : بزن بکوب .

۱۳ - بژن آژن ( Bəžan Āžan ) : زد و خورد .

۱۴ - جیکر آکر ( Jikar Ākar ) : گستردن و گذاشتن .

۱۵ - جیر و کفا ( Jiru kafā ) : زیر و رو .

۱۶ - درونج آرونج ( Darunj Ārunj ) : کشیدن و رها کردن .

۱۷ - دکر آکر ( Dakar Ākar ) : پوشیدن و در آوردن .

۱۸ - پیگر آگر ( Piger Āger ) : برداشتن و برگرداندن .

۱۹ - بوا بمس ( Bəva Bəmas ) : گفتن و شنیدن ، گفت و شنود .

۲۰ - ببر آبر (Bəbar Ābar ) : بردن و آوردن .

۲۱ - موندی چینا ( Mundičinā ) : چیدن خستگی ، رفع خستگی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️

 

 

برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

ماشين چرخ چوبی
سرگرمی کودکان روستایی در مناطق ییلاقی #رضوانشهر
یادش بخیر😊😊😊
/کانال گیتی

@vajenameh_taleshi

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱ - دپر کییه ( Daparkiye ) : از خواب پریدن .

« خردنی جکله نه خاوی کو دپرکیستیمه »

با فریاد بچه از خواب پریدم .

۲ - آولکییه ( āvlekiye ) : خیس خوردن .

« چه جانی چرک آولکییه »

چرک بدنش خیس خورده و باز شده است .

۳ - دخنییه ( Daxaniye ) : انعکاس یافتن .

« اشته سس کوهون کو دخنییه »

صدایت در کوهها پیچیده است .

۴ - دتاوییه ( Datāviye ) : تابیدن .

« آوتاو زمینی دتاوییه » آفتاب بر زمین تابیده است .

۵ - آکلاشییه( āklāšiye) : خراشیدن .

« خشکه گیلی بی خلیکی نه آکلاشته »

گل خشک را باید با بیل خراش داد .

آکلاش ( Āklāš ) : از بالا بخراش . بکلاش ( Bəklāš ) : بخراش .

پکلاش ( Pəklāš ) : به سمت بالا بخراش . جیکلاش ( Jiklāš ) : از زیر بخراش .

ویکلاش ( Viklāš ) : به سمت پایین بخراش .

۶ - ورآخس ( Var āxəs ) : به پهلو خوابیدن .

« آوتاوه پلیمه کو ورآخس کرده شا » آوتاوه پلیمه ( Āvtāva palima ) : آفتاب تاب .


جایی که آفتاب داشت به پهلو خوابیده بود .

۷ - دراز آبه ( Drāz ābe ) : دراز کشیدن .

« چه کمر سی کری دراز آبه » کمرش درد میکرد دراز کشیده است .

۸ - درازه دوئه ( Drāza due ) : ادامه دادن .

« ده درازه مده » دیگر ادامه نده .

۹ - دخار دخار ( Daxār Daxār ) : خارش قلقله وار گلو .

« چمه لوک دخار دخار کره » گلویم قلقله وار می خارد .

۱۰ - درده ( Darda ) : غصه .

« چده من درده دی ؟ » چقدر غصه ام میدهی ؟ .

۱۱ - درز براز ( Darzə brāz ) : سوراخ سنبه .

« چه که چده درز براز داره »

خانه اش چقدر سوراخ سنبه دارد .

۱۲ - درن ( Daran ) : بیانداز .

آرن ( Āran ) : همراه کن . آرندمه ( Ārandəma ) : همراه کردم .

۱۳ - درنده ( Darande ) : انداختن .

۱۴ - دریا گوش ( Daryā guš ) : گوش ماهی .

۱۵ - دریا بژن ( Daryā bəžan ) : نترس ، دریا دل .

« دریا بژنه مردکی بازار مندا » مرد دریا دلی در بازار بود .

۱۶ - دس آموج ( Dasāmuj ) : دست آموز .

۱۷ - دسبند ( Dasbend ) : چنانچه برای مهار گاو یک شاخ و یکدستش را با طناب ببندند

به این عمل دسبند گفته میشود .

۱۸ - دس به لوک ( Dasbaluk ) : دست به گلو .

۱۹ - دس به یخه ( Dasba yaxa ) : دست به گریبان .

۲۰ - دس فرمون ( Dasfərmun ) : شاگرد ، پادو .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- چخ و ناره (čəx u nāra): سر و صدای آدم تبدار و مریض
هنته مریضا چخ و ناره کریسته
بقدری مریض بود سرو صدا و ناله اش درآمده بود.
2- چخیسته (čəxiste): سر وصدای زیر بار کار سنگین
سنگینه کاری بنی کو هنته چخیسته
زیر بار کار سنگین هن و هن میکرد
3- تمکیسته، لاک ژنده (tamakiste, lāk žande): تب و تاب بر اثر گرما و له له زدن
بطوریکه نفس نفس می زند (تمکیسته) و دو پهلویش انتهای شکم به طرف پشت باد می کند و بیرون می زند دوباره به حالت اول بر می گردد (لاک ژنده)
آفتاوی بنی کو تمکیسته، لاک ژنی
زیر آفتاب از گرما نفس نفس و له له می زد.
لاک lāk، تک tak یعنی پهلو
4- کنگ آبه (kəng ābe): کرخ شدن
در اثر سرما
سردی چمه دس و پا کنگ آکردا
سرما دست و پای مرا کرخ کرده بود.
5- لوک ژنده (luk žande): استفراغ زدن
خوب نی هسه لوکش ژنده
حال خوبی نداره الان استفراغ زده است
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-آسِر(āser):سردشو
آسِرَه(āsera):سردشد
آسِرِه(āserə):سرد شدن

۲-آسِراوندِه(āserāvənde):
سردو خنک کردن
۳-آسِرییَه(āseriya):
سردشده،خنک شده
۴-آسِراون(āserāvən)
:سردکن، خنک کن

۵-آسِریستَه(āserista):
سرد شده خنک شده

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال


۱ - دسه دسمال ( dasadsmāl ) : دستمال دست .

۲ - دسنماز ( dasnəmāz ) : وضو .

۳ - دستک ( dastak ) : نرده ی راه پله .

۴ - دس آدوئه ( dasādue ) : دست دادن .

۵ - دچاکنده ( dačākənde ) : شکستن تخم مرغ در تابه .

۶ - دگرد آگرد ( dagard āgard ) : این رو آن رو ، غلط زدن .

۷ - درونته ( darunte ) : کشیدن .

۸ - دگرا ( dagrā ) : تلو تلو .

۹ - دخمصه ( daxmasa ) : درد سر .

۱۰ - دپراز ( daprāz ) : تکیه بده .

۱۱ - آپراز ( āprāz ) : از رو تکیه بده .

۱۲ - پبراز ( pebrāz ) : به بالا تکیه بده .

۱۳ - جیپراز ( jiprāz ) : از زیر تکیه بده .

۱۴ - ویپراز ( viprāz ) : به پایین تکیه بده .

۱۵ - دقه ( deqa ) : دقیقه

۱۶ - دمنده ( damande ) : گیر کردن . دمنده ( damanda ) : گیر کرد .

۱۷ - آمندِه ( āmande ) : ماندن . آمندَه ( āmanda ) : ماند .

۱۸ - پمنده ( pemande ) :مکث کردن . پمنده ( pemanda ) : مکث کرد .

۱۹ - جیمنده ( jimande ) : در زیر ماندن . جیمنده ( jimanda ) : در زیر ماند .

۲۰- ویمنده ( vimande ) : ساکت ماندن . ویمنده ( vimanda ) : ساکت شد .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم

#زبان_تالشی_گویش_هشتبری_میانکوهی

اوروسَ ف - (orosa fə) -کدو روسی.

#گرداورنده_حمید_پورفتحی_مینکوه

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- تیارت (tiyārt):بسیار شوخ
مترادف با اویین،خنده کوئه
2- ویجرده (vijarde): گاز گرفتن و زخمی کردن بیشتر خوی سگ است که به سگ دیگر یا انسان حمله کند این فعل بکار می رود. برای بگو بگو کردن هم استفاده می شود.
3- ویپوشه (vipuše): پوشانیدن،مخفی کردن
4- ویپشته (vipəšte): محکم به زمین زدن، با عصبانیت چیزی بر زمین کوفتن
5- اوزگاره کرده (uzgāra karde): استفراغ کردن
خشکه اوزگاره کرده (xəška uzgāra karde): استفراغ با شکم خالی که چیزی برای خارج کردن نباشد
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-اِوِزنه(evezne):هَوو
اِوِزنَه زا(eveznazā):بچه
هَوو
۲-اِوِزنَه ورزنش(eveznavarzənəš):
جنگ وجدل هووی

۳-اِوِزنه زوئه(evezne zoa):
پسر هَوو
اِوِزنه کینه(eveznekina):
دختر هَوو
۴-اورو(oro):امروز

۵-ارو صبا(oro sabā):
امروزو فردا
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

حمید پور فتحی:
#زبان_تالشی_گویش_هشتبری_ میانکوهی


دلم تنگه اشتَن خُسَ وَطَنو
دلم تنگه اشتَن یُلَ دَدَ یُلَ نَنَ شینَ گَف ژندُ
اَی روزگُر م اُگُردن بَ اَ زمُن کِ همَ هِستبین یَدناَ سُزگُر ‌.
ام زَمُنَُ وَفُ نی اَ قَدیمَ صَفًش نی.

#گرداورنده_ نویسنده_حمید_پورفتحی_مینکو

معنی_

دلم تنگه برای وطن زیبایم
دلم تنگه برای حرفای شیرین پدر بزرگ و مادر بزرگم
ای روزگار منو برگردون به اون زمان که همه بودن باهم سازگار .
این زمانه وفا نداره اون صفای قدیم رو نداره‌.

 

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱ - دمرده ( damarde ) : غرق شدن . دمر ( damer ) : غرق شو .

۲ - نتاوییه ( netāviye ) : نتابیدن . متاو ( matāv ) : نتاب .

۳ - لکه ( lake ) : افتادن . دنه لکه ( dane lake ) : نیفتادن .

مدلک ( madalak ) : نیفت . لک ( lak ) : خال ، نشان .

‏لکه ( ləka ) : کمی ، ‏مقداری .

۴ - دویارنده/ دویارنییه ( davyārənde / davyārə niye ) : عبور دادن .

۵ - دویارندمه ( davyārəndəma ) : عبور دادم . مدویر ( madavyar ) : عبور نکن .

۶ - دویرده ( davyarda ) : عبور کرد . دویارن ( davyārən ) : عبور بده .

۷ - دویر آویر ( davyar āvyar ) : عبور مرور . دویر ( davyar ) : عبور کن .

۸ - دشته ( dešte ) : دوختن . بدرز ( bəderz ) : بدوز .

بدرز آدرز ( bəderz āderz ) : دوخت و دوز . مدرز ( maderz ) : ندوز .

۹ - ده جاوا ( dəjava ) : دو جا گو ، خبرچین .

« ده جا وایه ده جا وا » دو جاگوست دو جا گو . خبر چین است .

۱۰ - زوبون دراز ( zubundrāz ) : فضول ، بی چشم و رو .

۱۱ - دچیکاونده ( dačikāvənde ) : چسباندن . دچیکاون ( dačikāvən ) : بچسبان .

دچیکه ( dačika ) : چسبید . دچیکاوندشه ( dačikāvəndəša ) : چسباند .

۱۲ - دچیکه ونجه ( dačika vanja ) : سقز چسبناک .

« دچیکه ونجه مونو » مثل سقز چسبناک است . « ونجه جای ؟ » سقز می جوی ؟ .

۱۳ - ونجوا ( vənjəvā ) : تکان دایم ، تکان دامن گیر .

« من ونجوا مده » مرا اذیت نکن . « چده من ونجوا دی ؟ » چقدر آزارم می دهی ؟ .

۱۴ - چیلکییه ( čilekiye ) : پژمردن . چیلکییه ( čilekiya ) : پژمرده است .

چیلکیستمه ( čilekistəma ) : پژمردم . افسرده شدم .

۱۵ - دخونده ( daxunde ) : صدا کردن . دخون ( daxun ) : صدا کن .

دخون آخون ( daxun āxun ) : سر و صدا . اخون (axun ? ) : صدا کننده .

۱۶ - دخته ( daxəte ) : مخفی شدن . دخته ( daxəta ) : قایم شد .

دخس ( daxəs ) : قایم شو . دخس آخس ( daxəs āxəs ) : پیدا و پنهان .

۱۷ - دخسه مزا ( daxəsa məza ) : قایم باشک بازی .

۱۸ - درنجنده ( daranjande ) : بریدن با داس . درنجن ( daranjan ) : با داس ببر .

۱۹ - درجه کیسه ( dərja kisa ) : کیسه ی آجدار .

« درجه کیسه چرکی آتارنه » کیسه ی آجدار چرک را می تاراند .

آتارنه ( ātārənə ) : می تاراند . آتارن ( ātārə n ) : بتا ران .

۲۰ - آتارنده ( ātārənde ) : تاراندن . آتارندمه ( ātārəndəma ) : تاراندم .

# محمدرضا فدایی ( مولوم )
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

# زبان تالشی _ گویش شرق ماسال

۱ - پسندییه ( pesəndiye ) : پاره کردن . پسند ( pesənd ) : پاره کن .

پسیسته ( psista ) : پاره شد . پسییه ( pesiya ) : پاره شده است / پاره است .

۲ - پسمییه ( pesamiye ) : ترسیدن . پسمه ( pesama ) : ترسید .

۳ - دوشه ( duše ) : دوشیدن . دوشتشه / دوششه ( duštəša /dušəša ) : دوشید .

« گا شتی بودوش » شیر گاو را بدوش . گادوشی ( gā duši ) : دوشیدن گاو .

۴ - تیللا ونده ( tillāvənde ) : دواندن . « من تیللاوندشه » مرا دواند .

تیللاوندشه ( tillāvəndəša ) : دواند / دوانید .

۵ - تیلله ( tille ) : دویدن . تیللیمه ( tillima ) : دویدم . تیلله ( tilla ) دوید .

۶ - چییه ( čiye ) : چیدن . « اربا بی داری کو چییه » خرمالو را باید از درخت چید .

۷ - دچییه ( dačiye ) : روی هم چیدن . دچین ( dačin ) : روی هم بچین .

« درزی بی تیلاواری کو دچییه » شالی را باید در تلنبار روی هم گذاشت .

۸- آچییه ( āčiye ) : باز کردن . آچین ( āčin ) : باز کن .

« که سری بی آچییه » بام خانه را باید گشود .

۹ - پچییه ( pečiye ) : بر چیدن . « ووزی بی پچییه » گردو را باید بر چید .

پچین ( pəčin ) : برچین . « را سنگون پچین » سنگهای راه را برچین .

۱۰- ویچییه ( vičiye ) : روی هم نهادن . ویچین ( vičin ) : روی هم بگذار .

« اشته میجان مویچین » مژگانت را نبند / مژگانت را روی هم مگذار .

۱۱ - رونده ( runde ) : راندن . بورون ( burun ) : بران .

۱۲ - رغاییب ( rəqāyib ) : شب اولین جمعه ی ماه رجب .

« رغاییبه شوی بی مردان را خیرات دوئه » شب رقایب باید برای اموات خیرات داد .

۱۳ - رکه رکه ( rəka rəka ) : راه راه . « چه خلا رکه رکه یه » لباسش راه راه است .

۱۴ - ینده ( yande ) : فرستادن . بیین ( biyan ) : بفرست .

« از ای یندمه » من اورا فرستادم . « از ای ینم » من اورا می فرستم .

۱۵ - زییه / زیسته (ziye / ziste ) : زاییدن . زیسته ( zista ) : زایید .

اورو بی بزی ( oru bi bəzi ) : امروز باید وضع حمل کند .

# محمدرضا فدایی ( مولوم )
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- مونده گا آدوئه (munda gā ādue): گوساله را برای شیرخوردن به نزد گاو بردن
مترادف مونده گا آرنده
munda gā ārande =
مونده گا جیکرده munda gā gikarde
2- مونده دیاونده (munda diyāvənde): شیر دادن گوساله از گاو
3- گا مونده نجیگره (gā munda nejigere): گاو گوساله را برای شیر خوردن قبول نمی کند.
4- چل آبه (čal ābe): پستان گاو با شیر خوردن گوساله، آماده برای دوشیدن شود و شیرش روان گردد.
5- آپیشکیسته= پزومیکیسته (āpiškiste= pezumikiste): پا پیچ شدن، به دست و پای کسی پیچیدن به منظور اینکه هر طور شده خواسته اش را برآورده سازد.
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چند پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - خفنگ ( xafang ) : شیشه خور چهار چوبه ی در .

« بری خفنگی روک پیگتمه » بر ( bar ) : در . روک ( ruk ) : کوچک .

شیشه خور چهار چوبه ی در را کوچک گرفته ام .

۲ - بر آسون ( bar āsun ) : آستانه ی در .

« هه برآسونی کو منده دیله ندرمه »

در همان آستانه ی در ماند و داخل نیامد .

۳ - کال اشکا ( kāl ?eškā ) : نا پخته و نارس برداشت کردن .

اشکوئه ( ešku?e ) : شکافتن .

« مالت ندوره چایی دم با ای کال اشکا کردره »

مهلت ندادی چای دم بکشد آن را دم نکشیده کشیدی .

۴ - وزه ( vaza ) : پریدن خروس روی مرغ .

« سوکله کرگون وزه کره »

خروس بر روی مرغها سوار میشود .

سوکله ( sukla ) : خروس . کرگ ( karg ) : مرغ . گرگون ( kargun ) :

مرغها .

۵ - تله چایی ( təllačāey ) : چای دیشلمه / قند پهلو .

« به چمه ور ای گله تله چایی به »

بیا نزدم یک عدد چای دیشلمه / قند پهلو بخور .


۶ - ور دلکه ( vardalake ) : در افتادن ، گلاویز شدن .

« چمه همسوئه هنی منه ور دلکه »

همسایه ام باز هم با من در افتاد .
@vajenameh_taleshi
۷ - خاش آلیس ( xāšālis ) : متملق / چاپلوس .

« بازار دره هنی اه خاش آلیسه مردکی ویندمه »

در بازار باز هم آن مرد چاپلوس را دیدم .

آلیشته ( ālište ) : لیسیدن . آلیس ( ālis ) : بلیس .

۸ - آچرده ( āčarde ) : روی علف را قطع کردن .

« همسوئه گا سیره کیله دلکه سیره لیوش آچرده »

گاو همسایه به داخل باغ سیر افتاد و برگهایش را قطع کرد .

۹ - خنگر ( xəngər ) : ترشحات چشم .

« هنته چه چمی خنگر آرییا که آدمی اوئه گری »

طوری درچشمانش ترشح جمع شده بود که آدم اق میگرفت .

اوئه ( uae ) : اق

۱۰ - چفته رزک ( čafta razak ) : چفت فلزی در

« چمه که بری چفته رزک پسیسته »

چفت فلزی در خانه ی ما پاره شده است .

۱۱ - چرش ( čərəš ) : راه افتادن مایعات .

« دشاوه گوله ترکه چرش کره »

کوزه ی دوشاب ترکیده نشت میکند .

۱۲ - ده رنگییه چایی ( də rangiya čāey ) : چای دو رنگ .

« عروسییون کو زمائون ده رنگییه چایی دن »

زما ( zəmā ) : داماد .

در جشنهای عروسی به دامادها چای دو رنگ میدهند .

۱۳ - شوه چره ( šava čara ) : چرای شبانه .

« شوی را رمه ای ده ستی برم شوه چره »

شبها رمه را دوساعتی به چرای شبانه می برم .

۱۴ - آچکه ( āčaka ) : پریدن و شکستن ودل زده شدن .

« آو چمه نه آچکه »

آب به سقف دهانم پرید / آب در حلقم شکست .

نه ( na ) : سقف دهان .

« گیلاس ده من آچکه »

از خوردن گیلاس دل زده شدم .

۱۵ - وشکنا ( vəškənā ) : با چنگ و منقار خاک را زیرو رو کردن .

« کرگن وشکنا دری نه »

مرغها در حال زیر و رو کردن خاک هستند .

وشکنده ( vəškənde ) : زیر و رو کردن .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

کلشکن و چه وچن
(kələškən u če vačen)
مرغ و جوجه هاش
#مریم_محسنی

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-تَپَر(tapar):اطمینان،اعتبار

۲-تَتَرکو(tətərko):پشت سر
هم زدن،کوبیدن
۳- تَپلمَه(taplama):لبالب،
لبریز
۴-مَنتَر(mantar):مات و
مبهوت ،شگفت زده
۵-مشتُلُق(moštolog):
مژده
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️با معصومانه ترین وناب ترین فرهنگ ایران
#تالش ها
آشنا شوید:
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
اصطلاحات تالشی:
1- دیل آتشی سر پری (dil ātaši sar peri): دل روی آتش است منظور : دل واپس بودن
2- دیل موچه به (dil muča be): دل مشت شدن منظور: دلتنگ بودن
3- دیل تاره چینه (dil tāra čine): دل در حال چیدن سبزیهای وحشی و صحرایی است منظور فکر و خیال کردن، دل به هزار راه رفتن
4- دیلی دیله دبه (dili dila dabe): توی دل کسی بودن منظور: حرف دل کسی را حدس زدن
5- دیل برمه (dil bəramə): دل گریه می کند منظور اینست که تو دلش دارد گریه می کند.
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

پاره ای ازلغات و اصطلاحات متداول زبان تالشی


۱ - ده سر و دمک ( Də saru də mək ) : دو رو ، نا راست .

۲ - ور وره شه ( Var vare še) : به پهلو رفتن ، کجکجکی رفتن .

« ریجالون کو بی اطیاتینه ور وره را شه »

در محل ریزش و رانش کوه باید با احتیاط و به پهلو راه رفت .

۳ - دول آدوئه ( Daval ādue ) : بی سر و صدا ترک کردن .

« ای وینده اوضا پسه دول آدوشه »

او دید اوضاع مناسب نیست بی سرو صدا محل را ترک کرد .

۴ - جوئه جوئه ( Jua jua) : حیف و میل .

« گاز نداره دا گوشت بره هی خونه گوشتی جوئه جوئه کره »

دندان ندارد تا گوشت بخورد به همین بهانه گوشت را حیف و میل میکند .

۵ - چو جخا ( Čujəxā ) : چوب دواندن ، چوب فروکردن .

جخوئه ( Jəxue ) : بطور افقی فروبردن . جخا ( Jəxā ) : بطور افقی فرو

ببر . پخا ( Pexā ) : به سمت بالا فرو کن . ویخا ( Vixā ) : به سمت پایین فرو کن

۶ - دس به سر ( Das basar ) : از سر دواندن .

« من دس به سرش کرده »

مرا از سر دواند .

۷ - دس به کار ( Dasbakār ) : مشغول شدن .

« دا من ویندشه دس به کار به »

تا مرا دید مشغول شد .

۸ - پا به پیش ( Pābapiš ) : پا پیش گذاشتن .

« اه همیشه پا به پیشه »

او همیشه جلودار است .

۹ - پا به پس ( Pābapas ) : عقب نشستن .

۱۰ - سر به هوا ( Sarbahavā ) : پرت شدن .

« آدم بی سر به هوا مبو »

آدم نباید پرت باشد .
@vajenameh_taleshi

۱۱ - خشکه مجه ( Xəška məje ) : خود را در گیر نکردن .

« اه کارون کو خشکه مجه کره »

او ملاحظه کار است .

۱۲ - دس به جیف ( Dasbajif ) : ولخرج ، لارژ .

۱۳ - پا به ما ( Pā ba mā ) : نزدیک به زایش .

۱۴ - چچول باز ( Čačulbāz) : حقه باز .

۱۵ - نوم ویلک ( Num vilak ) : منحوس .

۱۶ - عوض دگز ( Avaz dagaz ) : تازه کهنه .

۱۷ - ام سر اه سر ( Əmsar aəsar ) : فیصله .

۱۸ - ام پا اه پا ( Əmpā apā) : بی تصمیمی .

۱۹ - دس دس ( Das das ) : مکث .

۲۰ - جیگر جینه ( Jiger jina ) : قناعت .

۲۱ - پر پره کوئه ( Par para kua) : نوعی نفرین پر کوبیدن و مردن .

« ظالیم پر پره کوئه بو بو »

ظالم با پر کوبیدن بمیرد .

۲۲ - سر به سلامت ( Sar ba salāmat) : تسلیت گویی .

« شه یمونا سر به سلامت »

برای عرض تسلیت رفته بودیم .

۲۳ - هزاره دوشی ( Hazāra duši ) : هزار راس بدوشی اصطلاحی در امور دامداری

است که اگر دوشنده ی گاو یا گوسفند و بز و گاومیش را ببینند میگویند و دوشنده در

‏ جواب میگوید : « هزاره صییب » ( Hazāra seieb) : یعنی خودت صاحب هزار راس

‏ باشی .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️پیرَه دَدَه اون قدری بوزونَم


#چَمَه_همرا_ببه:
@vajenameh_taleshi 👈

پریشونه حواسی منکو داره
دیلی کو خونه تاسی منکو داره
ننه ای داد و بیداد دادو بیداد
قدیمه کنه پا سی منکو داره....

زرتشت_فتحی

#کانال_واجه_واج

@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_هشبر_میانکوهی


1- اشتَنِشه - ( eştaneşe) - برای خودش
اشتُ بشِ - (eştan bşe) - برایه خودش رفت
2- اشتُ -(eşto) - برای خودت
اشتُ اومَش -(eştan omaş)- برایه خودت اومدی
3-بَوُ - (bao) - برای او
بَوُم بستَ - (baom bsta) - برای او خریدم
4-اَیِ- (aye)- انها
اَیِ بشین - (aye bşin) - انها رفتند
5- چَخونَی - (çacxonay) - برایه همان
چَخونَی اومَبِ -(çaxonay omabe) - برایه همان امده بود.


#گردآورنده_حمید_پورفتحی_مینکو
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

اگر زبان #تالشی را دوست دارید

 


😍مهمان ما باشید❤️

 


#کانال_واجه_واج:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - دونگ (Davang) : گر گرفته ، سنگین .

« چمه کله دونگه » سرم سنگین است .

۲ - دس تنخا ( Das tanxā ) : بی کس و تنها .

« خردنن شه ینه دس تنخایمه »

بچه ها رفته اند تنها شده ام .

۳ - هف کو اه دیم ( Haf ku ?adim ) : دور باد . به فاصله ی هفت کوه آنطرف تر که

اشاره به هرگز مباد یا دور باد مد نظر هست .

« هف کو اه دیم سرطان داره »

دور باد سرطان دارد .

۴ - شراشور ( šarāšur ) : نا آرام ، شرارت خواه ، شرور .

« شرا شوره آدمون کو دوری بکه »

از افراد شرور دوری کن .
@vajenameh_taleshi
۵ - لیسند ( lisand) : محل لیسیدن نمک .

« اورو بی رمه لیسند ببرم »

امروز باید رمه را به محل لیسیدن نمک ببریم .

۶ - وشته ( vašte ) : پریدن . آوشته ( āvašte) : جدا شدن . پوشته ( pəvašte ) : به بالا پریدن . جیوشته ( jivašte ) : رها شدن . دوشته ( davašte ) : فرار کردن . ویوشته ( vivašte ) به پایین پریدن .

۷ - چمه اسکل ( čəma ?skəl ) : خار چشم .

۸ - سوجه ( suja) : بادی که با سوز و سرما همراه باشد .

« زوموستون سوجه داره »

زمستان باد همراه با سوز و سرما دارد .

۹ - چک و پر ژنده ( čəku par žande ) دست و پا زدن ، بال و پر کوبیدن .

« هته لکا چک و پر کوی »

همانجا افتاده بود بال و پر میکوبید .

۱۰ - خاچیک ( xāčik ) میوه ای که از پوست جدا شده باشد .

« ای پونصه خاچیکه ووزم پچینده »

پانصد عدد گردوی از پوست در آمده برچیدم .

۱۱- چلتاس ( čəl tās ) : تاس یا جام چهل کلید . جامی که بر رویش و چهل کلید آهنین متصل به خود ادعیه نوشته باشند و به هنگام بر آوردن حاجات در آن آب ریزند و اوراد و ادعیه بخوانند و بر سر خویش ریزند .
@vajenameh_taleshi
۱۲ - چل منبر ( čəl manbar ) : زیارت چهل منبر در شب عاشورا که درآن حاجتمندان

چهل شمع نذر چهل منبر میکنند و در محله های پر جمعیت تا پاسی از شب موفق به

روشن کردن شمع در چهل منبر مساجد و تکایای مختلف می شوند .

« نذر کرده مه چل منبر شم دچیکاونم »

نذر کرده ام در چهل منبر شمع روشن کنم .

۱۳ - چلینگر ( čəlingar ) : آهنگر .

« چلینگری نه واتمه ای گله داز مرا رچ آکره »

به آهنگر گفتم یک عدد داس برایم درست کند .

۱۴- چم ( čam ) : راست ، هموار .

« ای نا چمه رائیه »

راه ناهمواری است .

۱۵ - درگز( dargaz ) : داسی با دسته ی بلند .

« باغی واشون درگز ژندمه »

علفهای باغ را با داس دسته ی بلند درو کردم .

۱۶ - چو و چوخال ( čuw čuxāl ) : آت و آشغال

« چو و چوخالی فر آده »

آت و آشغال را دور بریز .

۱۷ - پسانه ( pasāna ) : پس انداز .

« اشته پسانه دس مژن »

به پس اندازت دست نزن .

۱۸ -سفته ( səftə ) : صفه ، ایوان .

« چمه سفته کونی کو من منت مروت درییا »

در پایین ایوان خانه ام خواهش و تمنا میکرد .

۱۹ - چیلیک ژنده ( čilik žande ) : هق هق کردن بر اثر گریه ی زیاد .

« هده بره ما چیلیک ژنی »

آنقدر گریسته بود که به هق هق افتاده بود .
@vajenameh_taleshi
۲۰ - خاره آتش ( xāra ātaš ) : آتش ملایم .

« پله / پلا پاتیلی کونی خاره آتش بکه دا دپه ئی »

زیر دیگ برنج را آتش ملایم بگذار تا پخته شود .

۲۱ - خاشه جان ( xāša jān ) : لاغر ، استخوانی .

« خاشه جانه آدمن سبکینه »

افراد لاغر سبک وزن اند .

۲۲ - خاشه کویی ( xāša kuiy ) : کدوی پوست استخوانی .

« ای گله خاشه کویی خری مه »

یک کدوی استخوانی خریدم .

۲۳ - خاله خاله ( xāla xāla ) : تکه تکه .

« دار بلکه خاله خاله آبه »

درخت افتاد تکه تمه شد .

۲۴ -هله روز ( hala ruz ) : روز عادی ، روز غیر بازار .

« هله روزون بازار نشوم »

روزهای عادی بازار نمی روم .

۲۵ - که زما ( ka zəmā ) : داماد سر خانه .

« که زما ژن دده چمه اسکله »

خانه سر داماد خار چشم پدر زن است .
#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم

تَرَه ووز(taravoož):
گردوی تازه
#ماسال_فرنگسی_قلیزاده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-لوکابر(lokābèr):پوسیدگی
وسط انگشت پا

۲-فوبرَم(fobram):ناله
توام با گریه وزاری

۳-مُقوب(mougob):تمام
کردن، قطع کردن
۴-کرفه مونده(kərfamonda):
گوساله تازه بددنیا آمده

۵_بنوره(bənora):پایه،
بنا ،اساس
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️
برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- اویین=خنده کوئه (uyin=xanda kua): بسیار شوخ، کسی که با حرفهای خنده دار دوستان را روده بر می کند.
2- ای گله د گله کرده (i gəla dəgəla karde): بحث کردن
3- شوکمت داشته (šukmat dāšte): بد یمن بودن،نحس بودن
4- کرفی آبه (kərafy ābe): عصبانی شدن،از کوره بدر رفتن
5- جی لرز هرده (jilarz harde): تکان همراه با لرز
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️یک قدم برای زبان #تالشی بردار!

 

عضو شو:
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - آوز (âvaz) : جدا شو . پوز ( pevaz ) : بپر بالا . جیوز ( jivaz ) : رهاشو .

دوز ( davaz ) : فرار کن . ویوز ( vivaz ) : بپر پایین

۲ - چیکی / چیگی ( čiki/ čigi) : چه کسی .

چیگی پا ؟ = چیکی پا ؟ : پای چه کسی ؟

چیگی سر ؟ = چیکی سر ؟ : سر چه کسی ؟

چیگی که ؟ = چیکی که : خانه ی چه کسی ؟

۳ - درم ( drem ) : شیر بها .

۴ - گشه تمشا ( geša tamšā ) : تماشای عروس .

۵ - تنوی ( Tanavi ) : مهتابی .

هشی درآ / هشته را ( Haši dara / Hašta rā ) : آفتابگیر .

غولام گردش (Gulām gadəš ) : محل دیده بانی .

توضیح : در مناطق روستایی ، منازلی که دارای تالار و بالاخانه اند ، هر سه واژه ی

شماره ۵ مربوط به راهرویی است که از تالار به درب شرقی بالاخانه وصل میشود .

۶ - تلار ( Talār ) : تالار . بالا خونه ( Bālā xuna ) : بالا خانه .

۷- داخیل آدم ( Dāxil ādam ) : داخل آدم اصطلاحی است که شخص آنقدر پست باشد

که نتوان آن را آدم نامید .

« کی اسه ای داخیل آدم زونو »

چه کسی حالا او را آدم میداند .
۸ -داره ونجه ( Dāra vanja ) : شیره درخت ، صمغ .

۹ -دار دکو ( Dār daku ) : دارکوب .

« داردکو داری خله خله کرده »

دارکوب درخت را سوراخ سوراخ کرد .
@vajenameh_taleshi
۱۰ - دازه دم ( Dāza dam ) : قسمت تیزی داس .

ترییه داز ( Tərya dāz ) : داس تیز . کیله داز ( Kila dāz ) : داس کند و غیر برا .

۱۱- دازه کول ( Dāza kul ) : قسمت پشت تیزی داس .

۱۲ - دازه تک ( Dāza tək ) : نوک داس .

۱۳ - دازه دومه ( Dāza duma ) : دسته ی داس .

۱۴ - داز دبر ( Dāz dabər ) : چیزی که با داس بریده شده باشد .

۱۵ - داره واش ( Dāra vāš ) : علف درختی .

۱۶ - دار دبر ( Dār dabər ) : برنده ی درخت .

۱۷ داره چله ( Dāra čəla ) : چکه ی آبی که از درخت به زمین برسد .

۱۸ - داره سایه ( Dāra sāya ) : سایه ی درخت .

۱۹ - داره خاله ( Dāra xāla ) : شاخه ی متوسط درخت .

داره گل ( Dāra gal ) : شاخه ی بزرگ درخت .

‏داره شاقه ( Dāra šāqa ) : شاخه ی کوچک درخت .

۲۰ - داره ریشه ( Dāra riša ) : ریشه ی درخت .

داره پوست ( Dāra pust ) : پوست درخت .

داره کونه ( Dāra kuna ) : حد فاصل ریشه و تنه ی درخت .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم

❤️یادِ اون روزای پُر از ساده گی بخیر❤️

🌺عکسهای خاطره انگیزتون را با ما به اشتراک بزارید📹🎥📽

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_هشبر_میانکوهی


1- بَکَردیم - (bakardim) - می کنم
2- نمَکَرد - (nmakard) - نمی کنم
3- بکَم - (bkam) - بکنم
4-نکَم - (nkam) - نگنم
5- بَموَ - (bamo) - برای من

#گردآورنده_حمید_پورفتحی_مینکو
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

تَرَه تِرَف(tarateraf):
ترب تازه
#ماسال_فرنگیس_قلیزاده


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چند پست واژه

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - شیه پره ( šeya para ) : لبه ی پیراهن را به شکل زنبیل یا سبد در آوردن .

« سه چار پینجا ووز فقط شیه پره نه وردمه »

سه چهار پنجاه گردو فقط با لبه ی پیراهنم آوردم .

۲ - شباره غزه ( šəbāra qəza ) : لبه ی پیژامه را که کشدار است و به کمر بند وصل

میشود را شباره غزه میگویند .

« سه چار گله ووز اشتن شباره غزه کو جیژنده شا »

سه چهار عدد گردو در لبه ی شلوارش فرو کرده بود .


۳ - الش آگاردن ( aləš āgārdən ) : این رو آن رو کردن .

« ام کنه نیفتنه / نیمتنه الش آگاردنی را خوبه »

این کت کهنه برای این رو و آن رو کردن مناسب است .

« ام شباری مبادا را بو الش آگاردن کرده »

این شلواررا میتوان برای روز مبادا پشت و رو کرد .

۴ - روبرده ( rubarde ) : بلعیدن .

« گاز ندارم هیچی نشام جوئه هر چی هرم هته ای روبرم »

دندان ندارم نمیتوانم چیزی را بجوم هرچه را میخورم به همان شکل می بلعم .
@vajenameh_taleshi
۵ - لئشه ( l?aša ) : رعشه .

« برامه چمه دسن لئشه دارن »

ای داد دستهای من رعشه دارند / می لرزند .


۶ - گره مون ( gremun ) : غده ی لنفاوی که منجر به برآمدگی زیر بغل یا کشاله ی

ران میشود .

« چه کشه بنی گره مون گته »

در زیر بغلش غده ای بر آمده است .

۷ - یمون ( yamun ) : غده ی استافیلوکوک / کفگیرک .

« ته یمون بیگره » تو کفگیرک بگیری . نوعی نفرین .

« ته کفگیر آبی » تو آماس بکنی .

۸ - گینه ( gina) : برخوردن و نیز تنفر یافتن/ داشتن .

« هده گوشتم هرده گوشت من گینه »

آنقدر گوشت خوردم که از گوشت تنفر یافتم .

۹ - نیمه هر ( nima har ) : نیم خور ، دست خورده .

« چمه دیل نگره چه نیمه هری برم »

به دلم نمی نشیند که دست خورده اش را بخورم .

۱۰ - درار ( darār ) : ترکیبی از نمک و نعناع و گشنیز و سایر سبزیجات معطر ساییده

شده .

« ترشه ارو / خرو و خیار و دراری هرده لذت داره »

خوردن گوجه سبز ترش و خیار و درار لذیذ است .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️
برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#علی_خوش_گفتار:
کلاک پِکشء = باران قطع می شود
کلاکی پِکشتَه = باران قطع شد

کلاک کرا پِکشء = باران دارد قطع می شود، باران در حال قطع شدن است

دَوَشتِه = فرار کردن
دَوازندِه = فراری دادن

وم = بی هوش و حواس، گیج و گمراه

ور = گیج
ور و تور = گیج و دیوانه

لیسک = لوس
ندیم = پررو
مزر = شیطان

اولییَه شِی = پیراهن خالی oliya
کسی که در هوای سرد فقط پیراهن پوشیده باشند بهش می گویند ت چرا فقط اولییه شِی دکردَیره
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

لیوه بار ( Liva bār ) : بار برگ ، بار برگی که برای خوراک دام فراهم میشود .
#فدایی_ماسال


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
چند اسم بانوان در تالشی:
1. پپو (papu): پروانه
2- تیته (tita): شکوفه
3- گیریه ناز (girya nāz): ناز مثل ییلاق. معمولا دخترانی که در ییلاق به دنیا می اومدن این اسم را انتخاب می کردند.
4- گرده ناز (gərda naz): گردی را نازه (برای همه ناز).
5- همه ناز (hama nāz): برای همه ناز .
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

اَوریشمه تالشه گوره وه
(avrišəma tāləša gurave)
جوراب ابریشمی تالشی
#ماسال_مریم_محسنی
@vajenameh_taleshi

❤️یک قدم برای زبان #تالشی بردار!

 

عضو شو:
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-بوا(b əvā):بگو
مَوا(mavā):نگو

۲-مَسَرَه(mašəra):شنیدی
بمَس(bəmaš): بشنو
مَسَه نیره(mašanira):
نشنیدی
۳-آلونه(ālouna):گردوخاک

۴-مونده(moonda):گوساله

۵-سور(sor): شور
سور(sour):شام

۶-لیلَه آو(lelaāv):آب گِل آلود
توله آو(toulaāv):آب گِل آلود

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - کم ( kəm ) : استخوان لگن خاصره .

« ای ویندمه کم ژنی » او را دیدم می لنگید / استخوان لگن اش عیب کرده .
« چه هر ده کم سی کره » هر دو لگن اش درد میکند .
« هده پا مندیمه چمه کم سی اومه »
آنقدر سر پا ایستادم استخوان لگنم درد گرفت .

۲ - ور ( vər ) : گیج ، مات .« ور وره را شو » گیج می زند .

ور ( var ) : کنار ، نزدیک . « بری چمه ور بنش » بیا کنارم بنشین .

‏ور ( var ) : برف . « ور واره پشته پشته » برف می بارد گلوله گلوله .

۳ - وره ما ( vara mā ) : همراه کردن بره بامادرش میش .

مونده ما ( muda mā ) :

همراه ساختن گوساله بامادرش گاو .

۴ - اسرون ( asarun ) : دوباره .
« گوره وه ام پا اه پا دکرده ره بکن اسرون دکه »
جوراب را این پا آن پا پوشیده ای در بیار دوباره بپوش .

۵ - بازاره مج ( bāzāra məj ) : بازار رو ، بازار گرد ، بازاری . مله مج ( mala məj) : دوره گرد .

« اورو بازاره مجن زو دپر چیشونه »
امروز بازاریها زود جمع کردند .
‏« مله مجن اومینه » دوره گردها آمدند .

دپرچییه / دپر چینده ( daparčinde / daparčiye ) : جمع کردن . دپرچین ( daparčin) : جمع کن .

۶ - نینک ( ninak ) : مردمک چشم .

« چه نینکی پوشه دلکه » بداخل سیاهی چشمش آشغال رفته است .
‏« اه ده کوره چه نینک ایسپی آبه »
‏او دیگر کور است مردمک چشمش سفید شده است .

۷ - جیندر ( jinder ) : چشم غره ، چپ چپ نگریستن .

« ای هنته من جیندر دوئه چمه دیل ترکه »

او طوری به من چپ چپ نگریست که دلم رفت .
@vajenameh_taleshi
۸ - چم روشونی ( čem rusuni ) : هدیه .

« تازه که خریه شه بی ای را چم روشونی برده »

خانه ی تازه خریده است باید برایش هدیه برد .

۹ - چم گیر ( čem gir ) : چشم گیر . چمک ( čemak ) : اشاره با گوشه ی چشم .


۱۰ - تنگه چم ( tanga čem) : بخیل و نظر تنگ . نازه چم ( nāza čem ): چشم لطف دار .

بروشته چم ( barvašta čem ) : چشم بر آمده . روشه چم ( ruša čem ) : چشم شل .


۱۱ - غلازه چم ( qlāza čem ) : چشم متحیر . چمه پیله ( čema pila ): پلک چشم .


۱۲- چم دلک ( čem dalak ) : چشم نواز . خوماره چم ( xumāra čem ) : چشم خمار .


۱۳ - ایسپییه چم ( ispiya čem ) : پر رو ، بی شرم .

« اه ایسپییه چمه » او بی شرم است / حیا ندارد / پر روست .

پوچوئه چم ( pučua čem) : چشم گربه ای . گوسنده چم ( gusanda čem ) : چشم گوسفندی .

۱۴ - چرک تاو ( čərktāv ) : چرک تاب ، چرکین . چفتک ژنده ( čəftək žande ) : یخ زده گی .

۱۵ - ریش چرمه ( riš čarma ) : عقل باخته ، پیر و فرتوت ، زوال عقل گرفته .

نوعی توهین است . « اه ریش چرمه چه زونو » آن عقل باخته چه میداند .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️
برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
چند اسم بانوان در تالشی:
1- گوله تا (gula tā): یک شاخه گل
2- میشین (mišin): بنفشه
3- الاله (alāla): آلاله
4- تیجره (tijara): ییلاق اوایل بهار (تیجره گیریه) منظور مثل آن زیبا
5- چیمن (čiman): چمنزار، دشت
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
مایه مزا(măya mezā):
بازی با پنج تا سنگ که به
آن مایه مزا/بازی مگویند
#فرنگیس_قلیزاده
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-چِمَه وَجه کلاچ(čemavajakalāč):
کلاغی که به چشم آدم
نوک می زند ودرمی آورد
کنایه:به آدم نترسی که
حرفش را روک می گوید

۲-چَپه پلوسرایشتَه(čapa palu sarešta ): از دنده
چپ بیدار شدن
برای کسی بکار می رود
که هرلحظه بد بیاورد

۳-یااُچ بو یا پوچ(yā oč bo yāpuč):
یا پیروزی یا شکست زمانی
گفته می شود که کسی
بخواهد ریسک کنند

۴-هَف کو اَدیم(haf ku adim):
پشت هفت کوه آن طرفتر
زمانی بکارمیرودکه بخواهند
ازدردحادثه بسیار بدی
پرهیز دهند

۵-پَسنه آگاردن(pasna āgārdən):
هیزم نیم سوخته رابرگردان
وقتی گفته می شودکه از
مریضی یا آفت خطر ناکی
حرف به میان بیاورند

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

اگر زبان #تالشی را دوست دارید

 


😍مهمان ما باشید❤️

 


#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_هشبر_میانکوهی


1- ایزَرَ - ‌(ezara) - کمی - یکم.
2- اَیُ -(ayo) - انجا
3-یُ - (yo) - اینجا
4- کَییُ - ( kayo) - کجا
5 - کَنورَ - (kanvra) - کدام محل

#گردآورنده_حمید_پورفتحی_مینکو
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال

۱ - گوشت ( gušt ) : گوشت . گوسنده گوشت ( gusanda gušt ) : گوشت گوسفند

گا گوشت ( gā gušt ) : گوشت گاو . بزه گوشت ( bəza gušt) : گوشت بز .

۲ - دومه ( duma ) : دمبه . روئه ( rua ) :روده .

ماده / میده ( mida / māda ) : معده . کله ( kalla ) : کله ، سر .

۳ - ‏کله پاچه ( kalla pāča ) : کله و پاچه . چرمی / پی ( pi / čarmi ) : چربی .

‏خاش ( xāš ) :استخوان . کمره خاش ( kamara xāš ) : مهره های ستون فقرات .

‏۴- دیله مازو ( dila māzu ) : فیله . پوست ( pust ) : پوست .

‏دیل ( dil ) : دل ، قلب . کوتیل ( kutil ) : کوهان ، دوش .

۵ - دیله هر / گیله هر ( gila har / dila har ) : طحال

۶ - زله ( zala ) : کیسه ی صفرا . چپور ( čapur ) : استخوان دنده .

لفک ( lafk ) : غضروف و آن استخوان نرمی است که میتوان آن را جوید و خورد .

۷- ورک ( vərek ) : کلیه ، قلوه . جیگر ( jigar ) : جگر ، کبد .

۸- ففه / فف / پفه / پف ( fəfa / fəf / pəfa / pəf ) ریه ، جگر سفید ، شش .

۹ - خورطوم ( xurtum ) : مری . ودد / ودک ( ‌ vəded / vədek ): غده ی چربی .

۱۰ - دسه خیه ( dasa xya ) : استخوان کتف . مرچ ( mərč ) : مچ .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم

❤️پای صحبت قدیمی ها بشینیم گاهی!


#زبان_تالشی:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- پل پل کرده (pəl pəl karde):
غل غل کردن آب در حال جوش
2- تتل (tatal): پرتگاه، آدم شیاد
3- واد گته (vād gete)= قاد گته (qād gete): اندازه گرفتن برای دوختن لباس
4- گلف (gəlaf): با فاصله
گلفگی (gəlafgy): خلوت
5- دکاره (dakāre): دو بهم زنی کردن
#گردآورنده_مریم_محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-اَدَچیکه بره(a dačika bəra):
او خار چسبان است
کنایه: به کسی گفته
می شودکه به کسی
ملحق شد ول کن یا
دستکش او نشود
۲-نِه بر^ نِه دِرزه( ne bərə ne derzə):
نه می بُرد نه می دوزد
کنایه: به کسی گفته
می شود که در مقابل
حرفهای دیگران سکوت
می کند
۳-مردَه خو توَره ژنَه(marda xu ravara žana): خوک
مرده را با تبر می زند
کنایه:به کسی گفته می
شود که بعد شکست
خوردن از فردی بازهم
ادعای رقابت کند
۴-هنتیه تفنگی لوله(həntaga rəfangi lula):مانندلوله تفنگ راست
است۰به کسی گفته می
شود که اندامی راست و
سرو مانند داشته باشد

۵-اَنَه شوره کچَیَه(a ana šura kačaga): او قاشق
نشسته است۰ کنایه:به
کسی گفته می شودکه
بدون اجازه و دعوت
به جایی برودیا وارد
صحبت دیگران شود
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️یک قدم برای زبان مادری ات #تالشی بردار!

 

عضو شو:
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

چند پست واژه

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️
برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- راسته را (rāsta rā): راه راست
2- درزه بار کره را (darza bāra kara rā): راه حمل محصولات
مزرعه
3- بجاره سره را (bəjāra sara rā): راهی که مزرعه داران برای رفت و آمد همگانی درست می کنند طوریکه یک مسیر برای چندین مزرعه دار است و عریض تر از مرزهای معمولی کرتهاست.
4- لاته را (lāta rā): راه کنار رودخانه
5- لکه را (laka rā): راه راست معمولی
#گردآورنده_مریم _محسنی
ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم


۱ - گوشه لاخه ( guša lāxa ) : لاله ی گوش
« چه گوشه لاخه کندشه »
لاله ی گوشش را کند .

۲ - گوزه ( guza ) : انتهای روده ی بزرگ
« هده زورش ژندا ، چه گوزه برما »
آنقدر زور زده بود که انتهای روده اش بیرون زده بود .

۳ - گوزه قوطی ( guza quti ) : کوتوله
« هه گوزه قوطی نی اشتن آدم زونو »
آن کوتوله هم خودش را آدم میداند .

۴ - گوسنده پا ( gusanda pā ) : از علفهای وحشی ، نوعی سبزی خوراکی مفید .

۵ - گولاز ( gulāz ) : افتخارغیر واقعی ، مباهات .

۶ - گومار ( gumār ) : مکانی مملو از تیغ و خس و خاشاک

۷ - گیله گنده ( gila gənda ) : واحدی از گل ، مقداری از گل نرم که به شکل توپ یا کپه در آید .

۸ - گیله چوکول ( gila čukul ) : کلوخی از گل ، گلی که کاملا خشک شده باشد و مانند سنگ به سختی گراید .

۹ - چوکول ( čukul ) : کلوخ

۱۰ - گیله کوره ( gila kura ) : کوره ی گلی
@vajenameh_taleshi
۱۱ - گیله نره ( gila nera ) : خمره ی گلی

۱۲ - گیله گوله ( gila gula ) : کوزه ی گلی

۱۳ - گیله وونه ( gila wuna ) : پناهگاه گلی

۱۴ - گیله قداره ( gila qadāra ) : کاسه ی گلی

۱۵ - گیله باخشاو ( gila bāxšāv ) : بشقاب گلی

۱۶ - گیله که ( gila ka ) : خانه ی گلی

۱۷ - گیله اسب ( gila ?asb ) : اسب گیل

۱۸ - گیله کار ( gila kār ) : کار با گل

۱۹ - گیله ژن ( gila žen ) : زن گیل

۲۰ - گیله مرد ( gila merd ) مرد گیل

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-واش(vāš):علف

۲-دار(dār):درخت

۳-چِمَه(Čema):چشمه

۴-دِلَه(dela):سگ ماده

۵- رَمش(rameš):پرچین

#گرداورنه_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی

پارگا ( Pār gā ) : جایگاه موقتی که با تنیدن شاخه های نرم و نازک فراهم می آید و سقفش با چادر پوشانده میشود .
#فدایی_ماسال

@vajenameh_taleshi

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️
برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

❤️❤️❤️
کانال واجه واج
❤️❤️❤️
برای اونایی که زبان #تالشی رو دوست دارن
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_هشبر_میانکوهی

1- بسر - ( bsr) - بخند
2- بمَم - ( bmam) - گریه کن
3- بمَردِ - ( bmarde) - مرده
4- بزَ مو - ( bza mo) - موی بز
5- پَشمَ - (paşma) - پشم گوسفند
6- م بَنَ بُتِ - (m bana bote) -من بهش گفتم
7- چم گَف گوش بکَ - (Çm gaf goş bca) - حرف منو گوش کن
8- قُلَقُل مَکَ - (ğolağol maca) - دادو بیداد نکن.
9- همُیَ ورَ - (hmoyavra) - زمین هموار
10- پَسَ ریسی - (pasa risi) - راه باریکی که گوسفند ها رفتو امد دارن


#گردآورنده_حمید_پورفتحی -مینکوه
ویراستاری_نشده

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال


۱ - ل ( lə ) : رانش ، ریزش
« رواره کندون ل کرده »
دیواره ی رودخانه ها رانش کرده اند .

۲- لا ( lā ) : حیف ومیل .
« چه پولی لا مکر »
پولش را حیف و میل نکن .

۳ - لاو ( lāv ) : عوعو ، پارس .
« ورگون تنده تاو و اسپان لاوه لاو »
هجوم پی در پی گرگها و عوعوی سگان .

۴ - لاوه ( lāva ) : گریه و زاری .
« خیلیین موحرمه ما را لاوه کرن »
خیلی ها در ماه محرم گریه و زاری سر میدهند .

۵ - لاپ ( lāp ) : تمام ، بکلی .
« چه بجاری لاپ سوتوشونه »
مزرعه اش را بکلی سوزاندند / بی آب کردند .
@vajenameh_taleshi
۶ - لات ( lāt ) : ساحل خشک رود خانه که ریگ و سنگ داشته باشد را لات میگویند .
« رواره لاتی کو لپه مزا کریمون »
در ساحل خشک و ریگزار رودخانه توپ بازی میکردیم .

۷ - لات ( lāt ) : بی بند وبار .
« اه لاته لات ای را مدفرس »
سراغش را نگیر او بی بند و بار است بی بند وبار .

۸ - لار ( lār ) : پوک و تو خالی .
« ام دار کنه یه پاک ده لار آبه »
این درخت کهنه است و بکلی پوک و تو خالی شده است .

۹ - لار ( lār ) : مخزنی چوبی برای جمع آوری آب چشمه .
« لاره چمه لار پینج چمه یه »
مخزن لاره چمه پنج چشمه است .

۱۰ - لاس ( lās ) : سنگ بزرگ .
« دا چم کار کره ، گوله و واشه و داره و دره و لاس »
تا چشم کار میکند گل است و علف است و درخت است و دره است و سنگ بزرگ .

۱۱ - لاسپاره ( laspāra) جامه ی مخصوص کشتی گیله مردی .
« کیشتی یه کرن لاسپاره دکرن »
کشتی گیران لاسپاره می پوشند .

۱۲ - لال ( lāl ) : لال ، الکن .
@vajenameh_taleshi
۱۳ - لاله مزا ( lāla məzā ) : لال بازی

۱۴ - لاله دونه ( lāla duna ) : اعتقاد بر این است چنانچه بلبل چنین دانه ای را بخورد لال خواهد شد .

۱۵ - لال لالکی ( l āl lālaki ) : بریده بریده سخن گفتن .
« لاله زبونی نه لال لالکی ایچی واتشه »
با زبان لال بریده بریده چیزی گفت .

۱۶ - لبله ( labla ) : نوعی سبد برای چیدن میوه از درخت .
« مالت بده چمه لبله جیر با بدز دفرس »
مهلت بده سبدم از درخت پایین بیاید بعد بپرس . اشاره به شتاب پرسنده برای جواب .

۱۷ - لبله گته ( labla gete ) : دنباله ی حرف کسی را گرفتن .
« چه لبله گته موکافات داره »
دنباله ی سخنش را گرفتن مکافات دارد .
[هوای کسی را داشتن وبیش از حد مراقب کسی بودن/چده ام خردنی لبله گری=چقدر هوای این بچه را داری]
۱۸ - لپه مزا ( ləppa məzā ) : توپ بازی .

۱۹ - لپه ( ləppa ) : توپ

۲۰ - لپه ( lappa ) : موج
« دریا آو ، لپه ژنه و لپه داره »
آب دریا مواج است .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

ایزمه بار ( Izma bār ) : بار هیزم .

کش بلندی ( Kašbəlendi ) : باری که با طناب به کتف و دوش و هر دو بازو بسته شده باشد .
#فدایی_ماسال

@vajenameh_taleshi

چَره(Čara)وسیله نخ
ریسی سنتی
#ماسال_فرنگیس_قلیزاده
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- شاله را (šāla rā): راه شغال رو
2- اسبه را (asba rā): راه اسب رو
3- جنگله را (jangala rā): راه جنگلی
4- بند را (banda rā): راه یالهای قله کوههای بلند
5- پره را (para rā): راه ییلاقی کنار گذر که موقع پرآبی رودخانه ها از آن استفاده می کنند.
#گردآورنده_مریم _محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
۱-بجار(bəjār):مزرعه برنج
شالیزار
بجاره کار(bəjārakār):
کاردر مزرعه
بجاره مَرز(bəjāramarz):
دیواره های کوتاه کرت های
شالیزار
۲-بجاره دونه(bəjāra dona):
دانه ای که بخاطرکاردردر
شالیزاررویدست و پای زنان
شالیکار بیرون می آید که
خارش زیاددارد

۳-توم(toum):بوته های
برنج قبل از نشا

۴-تومه تَبَک(toumatabak):
ظرفی دایره شکل چوبی
که درقدیم برای حمل توم
ازخزانه به شالیزاربکارمیرود
البته حالا بجای تبََک چوبی
از تشت های رویی استفاده
می کنند

۵-تومَه کیلَه(toumakila):
خزانه نشای برنج،توم بجار

#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

چده قشنگیره اوتاوی مونی
ته هفته خونی چمه اوی مونی
باهاره والیوه چومنی ته ورده
نارنجه داری بنی خواوی مونی

#زرتشت_فتحی
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_شرق_ماسال


۱ - لچه / لچ ( lačča / lač ) : نوک درخت ، آخرین حد فوقانی هر چیز ، اوج ، قله .

۲ - کپ ( kəp ) : سقف اتاق و هر سازه ی مسقف
@vajenameh_taleshi
۳ - تکه / تک ( təka / tək ) : قسمت بالایی هر چیز

۴ - لرزه تب ( larza tab ) : تب لرزه .
« زیره شو من لرزه تب گتا »
دیشب تب لرزه کردم .

۵ - لرزاونده ( larzāvənde ) : لرزاندن .
« خوای میوه بچینی دمنده داری لرزاونده »
میخواست میوه بچیند شروع کرد به لرزانیدن درخت .

۶ - لرز کرده ( larz karde ) : لرزیدن .

۷ - لرز گته ( larz gete ) : لرز گرفتن .
« وری ویندمه من لرز گته »
برف را دیدم لرزم گرفت .

۸ - لس ( las ) : شل .
« چمه جان لس آبه نشام ایشته »
بدنم شل شده است نمیتوانم برخیزم .

۹ - لم ( lam ) : ول ، فلج .
« درسته لم آبه یمه »
به کلی فلج شده ام .
@vajenameh_taleshi
۱۰ - لم و لس ( lamu las ) : شل و ول .
« لم و لسه آدمون فر آده »
افراد شل و ول را دور بریز .

۱۱ - لس آبه ( las ābe ) : شل شدن .
« دا چه چم بالشی پلکه لس آبه »
تا چشمش به بالش افتاد شل شد / خوابش آمد .

۱۲ - لسه چونه ( lasa čuna ) : وراج .
« چه لسه چونه چمه سری برنده »
از بس که وراجی کرد سرمان رفت .

۱۳ - لسه گردن ( lasa gardan ) : گردن شل .
« چه لسه گردنی موین زرزنگی مونو »
گردن شلش را نبین مثل زنبور وحشی است .

۱۴ - لسه کمر ( lasa kamar ) : کمر شل .
« لسه کمره اسب مگه شا بار ببره ؟ »
اسب کمر شل مگر میتواند بار حمل کند ؟ .

۱۵ - لسمه ( lasma ) : آویخته .
« چه اشکم لسمه کرده شه »
شکمش آویزان است .

۱۶ - لس آکرده ( las ākarde ) : شل کردن

۱۷ - لکنده ( lakanda ) : مریض ، بی حال .
« چمه رفق لکنده یه »
دوستم مریض است .

۱۸ - لم ( lem ) : فوت و فن .
« چه لم چمه دس درییه »
فوت و فن اش را من میدانم .

۱۹ -لت ( lat ) : تخته ای مستطیل شکل به ابعاد تقریبی ۳۰ در ۵۰ سانتی متر برای پوشاندن بام خانه های ییلاقی تا مانع از نفوذ باران شود .

۲۰ - لمه / لمبه ( lama / lamba ) : تخته ای به طول ۲ تا ۳ متر و عرض ۲۰ تا ۳۰ سانتی مترو ضخامت حدود ۲ سانتی متر برای پوشش سقف خانه ها .

#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

❤️یک قدم برای زبان #تالشی بردار!

 

عضو شو:
👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

🔴گذشته ها وخاطراتش رو از یاد نبریم

👇👇👇👇👇👇👇👇
@vajenameh_taleshi

#زبان _تالشی_گویش_آستارا

زِرَه دو – zera do : درخت ازگیل
زِر – zer : ازگیل

#طرقدار

#گویش_ماسال:
فتره دار fətəra dār
درخت ازگیل
#محسنی
@vajenameh_taleshi

#زبان_تالشی_گویش_ماسال
1- کوره را (kura rā): راه باریک و متروکه که کمتر استفاده می شود.
2- سنگه را (کتیله)
:(sənga rā katila)
راه سنگی صعب العبورکه ناله چاکن هم می گویند.
3- سنگه ریجه را (sənga rija rā):
راه ریگزاری و سنگریزه ای با شیب بالا
4- آوه را (āva rā): راه آب
#گردآورنده_مریم_محسنی
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈

#زبان_تالشی_گویش_ماسال

۱-پَرتَوی(paravi):دیوانه
تور(tor):دیوانه

 

۳-ترسال( tarsāul):ترسو

۴-بگاردن(bəgārdən):
بگردان

۵-بگلاون(bəgəlāvən):
بجوشان
#گردآورنده_فرنگیس_قلیزاده
و_ن

#عضو_شوید:
@vajenameh_taleshi 👈